2. Kaligirang Kasaysayan
• Ang pagkapanalo natin sa
Espanyol ay nagbigay-
daan sa pagkakatatag ng
pinakaunang republika ng
Pilipinas;
3. Kaligirang Kasaysayan
• Subalit ito ay naging
pansamantala lamang
dahil sa Treaty of Paris
(1898), tayo ay
napasailalim sa bagong
kolonyalista, ang US.
4. Kaligirang Kasaysayan
• Sari-saring batas ang
sumupil sa damdaming
makabayan ng mga Pilipino
gaya ng Sedition Law,
Brigandage Act
at Flag Law.
5. Sedition Law
• isang batas na nagbabawal sa mga
Pilipino na magsalita o magsulat
laban sa mga Amerikano, lalo na
ang mga kaisipang may
kaugnayan sa Kalayaan ng
Pilipinas.
6. Brigandage Act Law
• Isang batas na nagbabawal sa mga
Pilipino na magtayo/bumuo ng mga
samahan at kilusang makabayan.
7. Flag Law
• Isang batas na nagkondena sa
watawat ng Pilipinas o anumang
makabayang watawat, bandera at
sagisag
8. Kaligirang Kasaysayan
• Hindi naging hadlang ang mga
batas na ito upang ipakita ang
nasyonalismo ng mga Pilipino;
• Ginawang inspirasyon ng mga
Pilipino ang mga nagawa nina Rizal,
Bonifacio, del Pilar at iba pa.
9. Kaligirang Kasaysayan
Mauuri sa tatlo ang
manunulat sa panahong ito:
• Manunulat sa Ingles
• Manunulat sa Pilipino
• Manunulat sa Espanyol
10.
11. TULA
•Namalasak pa rin sa panahong ito ang
mga tulang nasusulat sa wikang
Español.
•Subalit marami ring makata na mas
piniling gamitin ang kanilang
katutubong wika upang isulat ang
kanilang mga tula.
12. Tinuligsa nila ang pagsakop ng Amerika sa
Pilipinas gamit ang mga sagisag-panulat na
Victoria Laktaw, Feliza Kahatol, Patricia
Himagsik, Dolores Katindig, Felipa Kapuloan,
Victoria Mausig, Salvadora Dimagiba,
Honorata Dimauga, at Deodata Liwanag,.
13. Balagtasan - isang patulang
debate na isinusunod sa
pangalan ng isa sa pinaka
magaling na makatang Tagalog,
si Francisco “Kikong Balagtas”
Baltazar.
14. • Sa Balagtasan naipapamalas ng
isang makatang ang kanyang
kagalingan sa pagtula.
• Ginanap ang unang balagtasan sa
Instituto de Mujeres sa Tondo,
Manila noong 1924.
15. • Sinasabing ang mga Pilipino ay
lubhang sentimental, at ang
ganitong damdamin ay malaya
nilang naipahahayag sa
pamamagitan ng kanilang mga
tula.
16. Jose Corazon de Jesus (1901-1946)
• Tinaguriang Huseng Batute
• Binansagan siyang pinakamagaling na
makata ng puso.
“Ang Pagbabalik”- punong puno
ng masidhing damdamin.
17. Amado V. Hernandez
• Makata ng mga manggagawa
• Tulang nagtatanggol sa Karapatan ng
mga manggagawa
“Isang Dipang Langit”- dahil sa kanyang
matalas na pananalita, siya’y nabilanggo at
doon ay naisulat ang tula.
18. Alejandro G. Abadilla o A.G.A.
• Ang kanyang pamosong tula na
“Ako ang Daigdig”
• Ito ay isang tulang malayong
taludtudan at umiikot sa tatlong
salita: ako, daigdig, at tula.
19. MAIKLING KWENTO
•Sa pagdaan ng panahon, napalitan
ng maikling kwento ang dating
popular na babasahin sa
lingguhang magasin, ang nobela.
20. Juan Crisostomo Sotto (1867-1918)
• Siya ang “Ama ng Panitikan”
• Panitikan ng Kapampangan na
nagsulat sa Binibining Phathuphats.
• Ang maikling kwento na Annabell, ang
Ina ng Panitikang Hiligaynon na si
Magdalena Jalandoni.
21. Deogracias Rosario (1894-1936)
• Ama ng “Maikling Kwento sa Tagalog”
• Sumulat ng “Greta Garbo” “Walang
Panginoon” at “Aloha” na gumagamit
ng di nakagawiang paraan ng
pasalaysay.
22. Arturo Rutor (1907-1988)
• Pilipinong nagsulat ng
maikling kwento sa wikang
Ingles.
• May akda ng “The wound
and the Scar”
23. Manuel Arguilla (1911-1944)
• Isa ring Pilipinong nagsulat ng
maikling kwento sa wikang Ingles.
• May akda ng “How My
Brother Leon Brought Home
A Wife”
24. Sa kabuuan, ang panahon ng
Amerikano ang Gintong Panahon ng
Maikling Kwento at Nobelang
dahil sa kasiglahan ng mga
manunulat.
25. Ang kasiglahan ng mga manunulat ay bunsod
sa:
1. Pagkakaroon ng kalayaan sa paraan ng
pagsulat at pagpili ng paksa
2. Pagdami ng samahang pampanitikan na
nakatulong ng malaki sa paglinang ng
panitikan.
26. Ang kasiglahan ng mga manunulat ay bunsod
sa:
3. Paglabas ng mga pahayagan at
magasing naglathala ng mga kwento at
nobela
4. Pagtaguyod ng mga patimpalak sa
pagsulat gaya ng Carlos Palanca
Memorial Awards for Literature
27. Ilang aklat ng maikling
kwento
•“Mga Kuwentong Ginto”
(1936)
•– may 25 na magagandang
kwento na pinamatnugutan
nina Alejandro Abadilla at
Clodualdo del Mundo
28. Ilang aklat ng maikling
kwento
“Ang Maikling
Kwentong Tagalog”
(1949)
– pinamatnugutan ni
Teodoro Agoncillo
29. Ilang aklat ng maikling
kwento
“Kaaliwan at
Palakuwentuhan” (1970)
– naglalaman ng 30
maikling kwento,
pinamatnugutan ni Iñigo
Ed Regaldo.
30. NOBELA
•Karamihan sa mga nobela ay nalathala sa mga
pahayagan at magasing lumalabas ng putol-putol o
di tuloy-tuloy.
32. NOBELA NG PAG-IBIG
• “Nena at Neneng” ni Valeriano
Hernandez Peña
• “Sampaguitang Walang Bango” ni Iñigo
Ed Regaldo
• “Lihim ng Isang Pulo” ni Faustino
Aguilar
34. DULA O TEATRO
ZARZUELA – Isang banyagang genre na
ginamit nina Severino reyes, Juan Cruz
Matapang at Aurelio Tolentino para sa
nasyonalistikong layunin
35. Severino Reyes
• Isang mandudula, direktor, at mangangatha.
Kinikilala siya bilang “Ama ng Sarsuwelang Tagalog.
• Naging mapanuri ito sa komedya, ang anyong
pandula na popular noon. Kasunod nito, isinulat at
idinirihe niya ang Walang Sugat, isang naging
bantog na sarsuwela.
36. • Juan Matapang Cruz- Ang sumulat sa“Hindi
Aco Patay”
• Juan Abad – “Tanikalang Ginto”
• Aurelio Tolentino – “Kahapon, Ngayon at
Bukas”
37. • Itinuturing na mga drama simboliko ang
mga dulang iton dahil sa paggamit nito
ng mga alegorikal at makahulugang mga
pangalan gaya ng Inang Bayan,
Halimaw, Taga-ilog, Dahumpalay,
Maimbut, Makamkam, Karangalan at
pa.
38. • Kapansin-pansin din sa paksang ukol sa
pag-iibigan ay ang pagbuhay sa
nasyonalismong damdamin ng mga
manonood.
• Maraming mandudula ang nakulong sa
paniniwala na ang dulang ito ay
sedisyon.
39. “Anak ng Dagat” (1922) ni Patricio Mariano
dulang naglalarawan sa pang araw-araw na
pamumuhay ng mga Pilipino na may
kapupulutan na kabutihang asal. Ang dula ay
umiikot sa dalawang magkasinatahan na
galling sa magkaibang antas.
40. “Kiri” (1926) ni Servando de los Angeles
dulang tungkol sa dalagita na mas piniling
ibigin ang lalaking taga nayo kaysa sa
mayaman at makapangyarihang lalaki.
41. “Nabasag ang Banga” (1919) ni Atang Dela
Rama
• “Reyna ng Sarsuwela at Kundiman.”
• Una siyang umani sa pagganap niya sa
sarswelang Dalagang Bukid.
• Naging paborito siyá ng madla sa
balintawak at pag-awit ng “Nabasag ang
Banga.”.
