Perbahasan hadis berkaitan muzik

1. USL6063 HADITH AL-AHKAM 2
‫الموسيقي‬ ‫األحكام‬
‫والمعازف‬

2. SITI ALYA MAISARAH BINTI KAMARUDDIN I20104384
NURUL JANNAH BINTI MOHD NAZRI I20104548
FATINI BINTI HANAPI I20104610
PENSYARAH: USTAZ AMIRUL HASSAN BIN TAJUDDIN

3. PENGENALAN
Muzik adalah suatu tuntutan fitrah manusia. Akan tetapi, untuk memenuhi
kehendak naluri manusia ini, tidak semua jenis seni muzik dibenarkan oleh
Islam.
Antara masalah yang paling rumit dan kabur yang dibincangkan oleh
masyarakat Islam pada hari ini persoalan adakah dibenarkan seni muzik di
dalam Islam? Apakah muzik itu haram, halal, harus, makruh ataupun syubhah?
Persoalan-persoalan sedemikian berlaku disebabkan terhadap segolongan
umat Islam yang membicarakannya sering berada di antara sikap berlebihan
iaitu dengan mengharamkannya dan segolongan lain pula bermudah-mudah
iaitu dengan menerima apa sahaja bentuk seni muzik.
Oleh itu, kajian ini dilaksanakan bagi mengenal hadis-hadis yang berkaitan
dengan hukum muzik sekaligus alat muzik diharamkan atau diharuskan dengan
mengambil kira perbezaan pandangan setiap ulama di dalam berinteraksi
dengan hadis-hadis yang akan dikumpulkan.

4. PENGUMPULAN HADITH

5. SAHIH BUKHARI
Maksudnya: Dia mendengar Nabi s.a.w. bersabda: “Sesungguhnya akan ada dari kalangan
umatku beberapa kaum yang menghalalkan zina, sutera, arak dan alat-alat muzik, dan
sesungguhnya akan ada (juga) beberapa kaum duduk (tinggal) di lereng bukit tinggi, (apabila
senja) pulanglah gembala kambing yang fakir melintasi tempat-tempat ternakan mereka, lalu
dia pergi bertemu mereka itu (pemiliknya) untuk meminta sesuatu hajat(bantuan), maka
berkata mereka: “Datanglah ke tempat kami esok”, lalu Allah memusnahkan mereka pada
malam itu serta (meruntuhkan bukit) lalu menimpa mereka dan Allah(juga) menukarkan yang
lain-lain lagi menjadi kera dan babi sehingga Hari
kiamat”.
‫ِتي‬ ‫َّم‬
‫ُأ‬ ‫ْن‬ ‫ِم‬ ‫َّن‬‫َن‬‫و‬‫ُك‬‫َي‬‫َل‬ « : ‫وُل‬‫ُق‬‫َي‬ ‫َم‬‫َّل‬ ‫َس‬‫َو‬ ‫ِه‬‫ْي‬‫َل‬ ‫َع‬ ‫ُهللا‬ ‫ىَّل‬ ‫َص‬ ‫ِّي‬‫ِب‬‫َّن‬‫ال‬ ‫سمع‬ :‫ي‬‫ِر‬ ‫َع‬ ‫ْش‬‫َأل‬‫ا‬ ‫عامر‬ ‫ي‬‫ِب‬
‫َأ‬ ‫ْن‬ ‫َع‬
‫ُح‬‫و‬‫ُر‬‫َي‬ ‫ٍم‬‫َل‬ ‫َع‬ ‫ِب‬‫ْن‬‫َج‬ ‫ىَل‬
‫ِإ‬ ‫ٌم‬‫ا‬‫َو‬ ‫ْق‬‫َأ‬ ‫َّن‬‫َل‬‫ِز‬‫ْن‬‫َي‬‫َل‬‫َو‬ ‫َف‬‫ِز‬‫ا‬ ‫َع‬ ‫َم‬‫ْل‬‫ا‬‫َو‬ ‫َر‬ ‫ْم‬‫َخ‬‫ْل‬‫ا‬‫َو‬ ‫َر‬‫ي‬‫ِر‬‫َح‬‫ْل‬‫ا‬‫َو‬ ‫َر‬ ‫ِح‬‫ْل‬‫ا‬ ‫َن‬‫و‬‫ُل‬ ‫ِح‬‫َت‬ ‫ْس‬‫َي‬ ‫ٌم‬‫ا‬‫َو‬ ‫ْق‬‫َأ‬
‫ُهَّللا‬ ‫ُم‬ ‫ُه‬‫ُت‬‫ُيَبِّي‬‫َف‬ ‫ا‬‫ًد‬ ‫َغ‬ ‫ا‬‫َن‬‫ْي‬‫َل‬
‫ِإ‬ ‫ْع‬ ‫ِج‬‫ْر‬‫ا‬ ‫َن‬‫و‬‫ُل‬‫و‬‫ُق‬‫َي‬‫َف‬ ‫ٍة‬‫َج‬‫ا‬‫َح‬‫ِل‬ ‫َر‬‫ي‬ ‫ِق‬‫َف‬‫ْل‬‫ا‬ ‫ِني‬ ‫َيْع‬ ‫ْم‬ ‫ِه‬‫ِتي‬‫ْأ‬‫َي‬ ‫ْم‬ ‫ُه‬‫َل‬ ‫ٍة‬‫َح‬‫ِر‬‫ا‬ ‫َس‬‫ِب‬ ‫ْم‬ ‫ِه‬‫ْي‬‫َل‬ ‫َع‬
‫َن‬‫ي‬‫ِر‬‫َخ‬‫آ‬ ‫ُح‬ ‫َس‬ ‫ْم‬‫َي‬‫َو‬ ‫َم‬‫َل‬ ‫َع‬‫ْل‬‫ا‬ ‫ُع‬ ‫َض‬‫َي‬‫َو‬
.» ‫ِة‬ ‫َم‬‫ا‬‫َي‬ ‫ِق‬‫ْل‬‫ا‬ ‫ِم‬ ‫ْو‬‫َي‬ ‫ىَل‬
‫ِإ‬ ‫َر‬‫ي‬‫ِز‬‫ا‬‫َن‬‫َخ‬‫َو‬ ‫ًة‬‫َد‬‫َر‬‫ِق‬
-SAHIH-

6. SAHIH MUSLIM
‫ا‬ ‫َم‬‫ِب‬ ‫ِن‬‫ا‬‫َي‬
‫ِّن‬ ‫ُتَغ‬ ‫ِر‬‫ا‬ ‫َص‬‫ْن‬‫َأْل‬‫ا‬ ‫ي‬‫ِر‬‫ا‬ ‫َو‬ ‫َج‬ ‫ْن‬
‫ِم‬ ‫ِن‬‫ا‬‫َت‬‫َي‬‫ِر‬‫ا‬ ‫َج‬ ‫ي‬ ‫ِد‬‫ْن‬‫ِع‬ ‫َو‬ ‫ٍر‬‫ْك‬‫َب‬ ‫و‬‫ُب‬‫َأ‬
‫َّي‬‫َل‬ ‫َع‬ ‫َل‬ ‫َخ‬ ‫َد‬ : ‫ْت‬‫َل‬‫ا‬‫َق‬ ‫َة‬ ‫َش‬‫ِئ‬‫ا‬ ‫َع‬ ‫ْن‬ ‫َع‬
‫ِر‬‫و‬ ‫ُم‬ ‫ْر‬ ‫َم‬‫ِب‬‫َأ‬ : ‫ٍر‬‫ْك‬‫َب‬ ‫و‬‫ب‬‫َأ‬ ‫َل‬‫ا‬ ‫َق‬‫َف‬ , ‫ِن‬‫ْي‬‫َت‬‫ي‬‫ِّن‬ ‫َغ‬ ‫ُم‬‫ِب‬ ‫ا‬‫ت‬‫ن‬ ‫َس‬‫ْي‬‫َل‬ ‫َو‬ : ‫ْت‬‫َل‬‫ا‬‫َق‬ ‫َث‬‫ا‬ ‫ُبَع‬ ‫َم‬ ‫ْو‬‫َي‬ ‫ُر‬‫ا‬ ‫َص‬‫ْن‬‫َأْل‬‫ا‬ ‫ِه‬‫ِب‬ ‫ْت‬‫َل‬ ‫َو‬‫ا‬ ‫َق‬‫َت‬
‫ُل‬‫و‬ ‫ُس‬‫َر‬ ‫َل‬‫ا‬ ‫َق‬‫َف‬ ,‫د‬‫ي‬‫ِع‬ ‫ٍم‬ ‫ْو‬‫َي‬ ‫ي‬‫ِف‬ ‫َك‬‫ِل‬ ‫َذ‬ ‫َو‬ ، ‫َم‬‫َّل‬ ‫َس‬ ‫َو‬
‫ِه‬
‫ْي‬‫َل‬ ‫َع‬ ‫ُه‬‫الل‬ ‫ى‬‫َّل‬ ‫َص‬
‫ِه‬‫الل‬ ‫ِل‬‫و‬ ‫ُس‬‫َر‬
‫ِت‬
‫ْي‬‫َب‬ ‫ي‬‫ِف‬ ‫ِن‬‫ا‬ ‫َط‬‫ْي‬ ‫َّش‬‫ل‬‫ا‬
: ‫َم‬‫َّل‬ ‫َس‬ ‫َو‬
‫ِه‬
‫ْي‬‫َل‬ ‫َع‬ ‫ُه‬‫الل‬ ‫ى‬‫َّل‬ ‫َص‬ ‫الله‬
‫ا‬‫َن‬ ‫ُد‬‫ي‬‫ِع‬ ‫ا‬ ‫َذ‬‫َه‬ ‫َو‬ ‫ا‬ ‫ًد‬‫ي‬‫ِع‬ ‫ٍم‬ ‫ْو‬‫َق‬ ‫ِّلُك‬‫ِل‬
‫َّن‬‫ِإ‬ ‫ٍر‬‫ْك‬‫َب‬ ‫ا‬‫َب‬‫َأ‬ ‫ا‬‫َي‬»
Aku telah diziarahi oleh Abu Bakar r.a di rumahku. Ketika itu di sampingku ada dua
orang jariah iaitu gadis dari golongan ’Ansar sedang mendengarkan syair golongan
’Ansar pada hari Bu’ath (hari tercetusnya peperangan antara golongan Aus dan
Khazraj) ‘Aisyah berkata: sebenarnya mereka berdua bukanlah penyanyi. Abu Bakar
r.a berkata: Patutkah ada nyanyian syaitan di rumah Rasulullah s.a.w. dan pada Hari
Raya pula? Lalu Rasulullah s.a.w. bersabda: Wahai Abu Bakar! Sesungguhnya setiap
kaum itu mempunyai Hari Raya dan ini adalah hari raya kami.
-SAHIH-

7. SAHIH MUSLIM
‫ى‬‫َّل‬ ‫َص‬ ‫ُّي‬‫ِب‬‫َّن‬‫ل‬‫ا‬ ‫ي‬‫ِن‬‫ا‬ ‫َع‬ ‫َد‬‫َف‬ ‫ِد‬ ‫ِج‬ ‫ْس‬ ‫َم‬‫ْل‬‫ا‬ ‫ي‬‫ِف‬ ‫يٍد‬‫ِع‬ ‫ٍم‬ ‫ْو‬‫َي‬ ‫ي‬‫ِف‬
‫َن‬
‫و‬‫ُن‬‫ِف‬ ‫ْز‬‫َي‬ ‫ٌس‬‫َب‬ ‫َح‬ ‫َء‬‫ا‬ ‫َج‬ : ‫ْت‬‫َل‬‫ا‬‫َق‬ ‫َة‬ ‫َش‬‫ِئ‬‫ا‬ ‫َع‬ ‫ْن‬ ‫َع‬
‫ا‬‫َن‬‫َأ‬ ‫ُت‬‫ْن‬‫ُك‬ ‫ى‬‫َّت‬ ‫َح‬ ‫ْم‬ ‫ِه‬‫ب‬ ‫ِع‬‫َل‬ ‫ى‬‫َل‬‫ِإ‬ ‫ُر‬ ‫ُظ‬‫ْن‬‫َأ‬ ‫ُت‬‫ْل‬ ‫َع‬ ‫َج‬‫َف‬ ‫ِه‬‫ِكي‬‫ْن‬ ‫َم‬ ‫ى‬‫َل‬ ‫َع‬ ‫ي‬ ‫ِس‬‫ْأ‬‫َر‬ ‫ُت‬ ‫ْع‬ ‫َض‬ ‫َو‬‫َف‬ ‫َم‬‫َّل‬ ‫َس‬ ‫َو‬
‫ِه‬
‫ْي‬‫َل‬ ‫َع‬ ‫ُه‬‫َّل‬‫ل‬‫ا‬
‫ْم‬ ‫ِه‬‫ْي‬‫َل‬‫ِإ‬ ‫ِر‬ ‫َظ‬‫َّن‬‫ل‬‫ا‬
‫ْن‬ ‫َع‬ ‫ُف‬‫ِر‬ ‫َص‬‫ْن‬‫َأ‬ ‫ي‬‫ِت‬‫َّل‬‫ا‬
Maksudnya: ‘Aisyah r.a. berkata: Telah datang orang Habsyi, mereka menari di Masjid
pada Hari Raya, lalu Nabi s.a.w memanggilku, aku meletakkan kepalaku di atas
bahuNya, aku pun mula menonton permainan mereka sehingga aku sendiri yang
ingin berhenti dari menonton mereka.
-SAHIH-

8. berkata, "Rasulullah ‫ﷺ‬ bersabda, "Sungguh, sebagian dari umatku akan
meminum khamar yang mereka namai dengan selain namanya, akan bernyanyi
dengan para biduan disertai dengan alat musik. Allah akan menutupi kehidupan
mereka dan akan menjadikan sebagian mereka kera dan babi."
MUSNAD IBN MAJAH
‫ا‬ ‫َه‬‫َن‬‫و‬ ‫ُّم‬ ‫َس‬‫ُي‬ ‫َر‬ ‫ْم‬ ‫َخ‬‫ْل‬‫ا‬ ‫ي‬‫ِت‬ ‫َّم‬ ‫ُأ‬
‫ْن‬
‫ِم‬
‫ٌس‬‫ا‬‫َن‬ ‫َّن‬‫َب‬ ‫َر‬ ‫ْش‬‫َي‬‫َل‬ ‫َم‬‫َّل‬ ‫َس‬ ‫َو‬
‫ِه‬
‫ْي‬‫َل‬ ‫َع‬ ‫ُه‬‫َّل‬‫ال‬ ‫ى‬‫َّل‬ ‫َص‬
‫ِه‬‫َّل‬‫ال‬ ‫ُل‬‫و‬ ‫ُس‬ ‫َر‬ ‫َل‬‫ا‬ ‫َق‬
‫ُف‬ ‫َز‬ ‫ْع‬‫ُي‬ ‫ا‬ ‫َه‬ ‫ِم‬
‫ْس‬‫ا‬ ‫ِر‬‫ْي‬ ‫َغ‬‫ِب‬
‫ض‬ ‫ْر‬‫َأْل‬‫ا‬ ‫ْم‬ ‫ِه‬‫ِب‬ ‫ُه‬‫َّل‬‫ال‬ ‫ُف‬ ‫ِس‬ ‫ْخ‬‫َي‬
‫ِت‬‫ا‬‫َي‬
‫ِّن‬ ‫َغ‬ ‫ُم‬‫ْل‬‫ا‬ ‫َو‬ ‫ِف‬‫ِز‬‫ا‬ ‫َع‬ ‫َم‬‫ْل‬‫ِبا‬ ‫ْم‬ ‫ِه‬ ‫ِس‬‫و‬ ‫ُء‬ ‫ُر‬ ‫ى‬‫َل‬ ‫َع‬
‫َر‬
‫ي‬‫ِز‬‫ا‬‫َن‬ ‫َخ‬‫ْل‬‫ا‬ ‫َو‬ ‫َة‬ ‫َد‬ ‫َر‬
‫ِق‬‫ْل‬‫ا‬ ‫ْم‬ ‫ُه‬‫ْن‬ ‫ِم‬ ‫ُل‬ ‫َع‬ ‫ْج‬‫َي‬ ‫َو‬
-SAHIH-

9. Daripada al-Sa’ib bin Yazid:
‫ْت‬‫َل‬‫ا‬ ‫َق‬ " ‫؟‬ ‫ِه‬ ‫ِذ‬ ‫َه‬ ‫َن‬
‫ي‬‫ِف‬‫ِر‬ ‫ْع‬‫َت‬ ‫َأ‬ ، ‫ُة‬ ‫َش‬‫ِئ‬‫ا‬ ‫َع‬ ‫ا‬‫َي‬ " : ‫َل‬‫ا‬ ‫َق‬ ‫َف‬ ، ‫َم‬‫َّل‬ ‫َس‬ ‫َو‬
‫ِه‬
‫ْي‬‫َل‬ ‫َع‬ ‫ُه‬‫َّل‬‫ال‬ ‫ى‬‫َّل‬ ‫َص‬
‫ِه‬‫َّل‬‫ال‬ ‫ِل‬‫و‬ ‫ُس‬ ‫َر‬ ‫ى‬‫َل‬‫ِإ‬ ‫ْت‬ ‫َء‬‫ا‬ ‫َج‬ ‫ًة‬ ‫َأ‬ ‫َر‬ ‫ْم‬‫ا‬ ‫َّن‬ ‫َأ‬
: ‫َل‬‫ا‬ ‫َق‬ , ‫ْم‬ ‫َع‬‫َن‬ : ‫ْت‬‫َل‬‫ا‬ ‫َق‬ " ‫؟‬ ‫ِك‬
‫َي‬
‫ِّن‬ ‫ُتَغ‬ ‫ْن‬
‫َأ‬
‫َن‬
‫ي‬‫ِّب‬ ‫ِح‬‫ُت‬ ، ‫ٍن‬ ‫اَل‬ ‫ُف‬ ‫ي‬‫ِن‬
‫َب‬ ‫ُة‬‫َن‬‫ْي‬ ‫َق‬ ‫ِه‬ ‫ِذ‬ ‫َه‬ " : ‫َل‬‫ا‬ ‫َق‬ ‫َف‬ , ‫ِه‬‫َّل‬‫ال‬ ‫َّي‬‫ِب‬‫َن‬ ‫ا‬‫َي‬ , ‫اَل‬ :
" ‫ا‬ ‫َه‬‫ْي‬ ‫َر‬
‫ِخ‬‫ْن‬ ‫َم‬ ‫ي‬‫ِف‬
‫ُن‬
‫ا‬ ‫َط‬‫ْي‬ ‫َّش‬‫ال‬ ‫َخ‬ ‫َف‬‫َن‬ ‫ْد‬ ‫َق‬ " : ‫َم‬‫َّل‬ ‫َس‬ ‫َو‬
‫ِه‬
‫ْي‬‫َل‬ ‫َع‬ ‫ُه‬‫َّل‬‫ال‬ ‫ى‬‫َّل‬ ‫َص‬ ‫ُّي‬‫ِب‬‫َّن‬‫ال‬ ‫َل‬‫ا‬ ‫َق‬ ‫َف‬ ، ‫ا‬ ‫َه‬‫ْت‬‫َّن‬ ‫َغ‬ ‫َف‬ ، ‫ا‬ ‫ًق‬‫َب‬ ‫َط‬ ‫ا‬ ‫َه‬‫ا‬ ‫َط‬ ‫ْع‬ ‫َأ‬ ‫َف‬
Maksudnya: Seorang wanita telah datang kepada Nabi SAW, dan Baginda
bertanya kepada Aisyah R.Anha: “Adakah kamu mengenali wanita ini?”
Aisyah menjawab “tidak, wahai Nabi Allah”. Maka Baginda berkata “Ini
penyanyi wanita dari Bani Fulan, adakah kamu suka jika dia menyanyi
kepada kamu?” Aisyah menjawab ya, lalu Nabi SAW memberikan penyanyi
tersebut al-Thabqq, lalu dia menyanyi dengannya, Maka Nabi SAW berkata:
“Syaitan telah meniup melalui dua lubang hidungnya
)Musnad Ahmad (15407
MUSNAD AHMAD
-SAHIH-

10. MUSNAD AHMAD BIN HANBAL
‫ْن‬ ‫َع‬ ‫ُه‬‫َت‬‫َل‬ ‫ِح‬‫ا‬ ‫َر‬ ‫َل‬ ‫َد‬ ‫َع‬ ‫َو‬
‫ِه‬
‫ْي‬‫َن‬ ‫ُذ‬ ‫ُأ‬ ‫ي‬‫ِف‬ ‫ِه‬
‫ْي‬ ‫َع‬‫َب‬ ‫ْص‬‫ِإ‬ ‫َع‬ ‫َض‬ ‫َو‬ ‫َف‬ ‫ٍع‬‫ا‬ ‫َر‬
‫ِة‬
‫َر‬‫ا‬ ‫َّم‬ ‫َز‬ ‫َت‬ ‫ْو‬ ‫َص‬ ‫َر‬ ‫َم‬ ‫ُع‬ ‫ُن‬‫ْب‬‫ا‬ ‫َع‬
‫ِم‬
‫َس‬ ‫َر‬ ‫َم‬ ‫ُع‬ ‫ِن‬‫ْب‬‫ا‬ ‫ى‬‫َل‬ ‫ْو‬ ‫َم‬ ‫ٍع‬‫ِف‬‫ا‬‫َن‬ ‫ْن‬ ‫َع‬
‫َد‬‫ا‬ ‫َع‬ ‫َأ‬ ‫َو‬
‫ِه‬
‫ْي‬ ‫َد‬‫َي‬ ‫َع‬ ‫َض‬ ‫َو‬ ‫َف‬ ‫َل‬‫ا‬ ‫َق‬ ‫اَل‬ ‫ُت‬‫ْل‬ ‫ُق‬ ‫ى‬‫َّت‬ ‫َح‬ ‫ي‬ ‫ِض‬
‫ْم‬‫َي‬ ‫َف‬ ‫َل‬‫ا‬ ‫َق‬ ‫ْم‬ ‫َع‬‫َن‬ ‫ُل‬‫و‬ ‫ُق‬ ‫َأ‬ ‫َف‬ ‫ُع‬ ‫َم‬ ‫ْس‬‫َت‬ ‫َأ‬ ‫ُع‬
‫ِف‬‫ا‬‫َن‬ ‫ا‬‫َي‬ ‫ُل‬‫و‬ ‫ُق‬‫َي‬ ‫َو‬ ‫ُه‬ ‫َو‬ ‫ِق‬‫ي‬‫ِر‬ ‫َّط‬‫ال‬
‫َع‬‫َن‬ ‫َص‬ ‫َف‬ ‫ٍع‬‫ا‬ ‫َر‬
‫ِة‬
‫َر‬‫ا‬ ‫َّم‬ ‫َز‬ ‫َت‬ ‫ْو‬ ‫َص‬ ‫َع‬
‫ِم‬
‫َس‬ ‫َو‬ ‫َم‬‫َّل‬ ‫َس‬ ‫َو‬
‫ِه‬
‫ْي‬‫َل‬ ‫َع‬ ‫ُه‬‫َّل‬‫ال‬ ‫ى‬‫َّل‬ ‫َص‬
‫ِه‬‫َّل‬‫ال‬ ‫َل‬‫و‬ ‫ُس‬ ‫َر‬ ‫ُت‬‫ْي‬ ‫َأ‬ ‫َر‬ ‫َل‬‫ا‬ ‫َق‬ ‫َو‬ ‫ِق‬‫ي‬‫ِر‬ ‫َّط‬‫ال‬ ‫ى‬‫َل‬‫ِإ‬ ‫َة‬‫َل‬ ‫ِح‬‫ا‬ ‫َّر‬‫ال‬
‫ا‬ ‫َذ‬ ‫َه‬ ‫َل‬‫ْث‬ ‫ِم‬
Maksudnya: Ibnu Umar terdengar suara seruling seorang penggembala, lalu beliau
memasukkan jari di dalam telinga, lantas memalingkan kenderaannya dari jalan
tersebut sambil bertanya: wahai Nafi‘,adakah awak terdengar lagi suara itu, aku
menjawab: ya, beliau berkata: teruskan (perjalanan), sehingga aku berkata: tidak,
lalu beliau membuang jari (dari telinga) dan memalingkan kenderaannya ke jalan.
Ia pun berkata: aku melihat Rasulullah s.a.w melakukan seumpama ini, ketika
beliau terdengar seruling penggembala
-isnad hasan -

11. MUSNAD AL BAZZAR
-SAHIH-
: ‫اَل‬‫َق‬ ،‫ُّي‬‫ِل‬‫َج‬‫َب‬‫ال‬ ‫ٍر‬ ‫ْش‬‫ِب‬ ‫ُن‬‫ْب‬ ‫ُب‬‫ي‬‫ِب‬ ‫َش‬ ‫ا‬‫َن‬‫َث‬ ،‫ٍم‬ ‫ِص‬‫ا‬‫َع‬ ‫و‬‫ُب‬‫َأ‬ ‫ا‬‫َن‬‫َث‬ ،‫ٍّي‬‫ِل‬‫َع‬ ‫ُن‬‫ْب‬ ‫و‬‫ُر‬ ‫ْم‬‫َع‬ ‫ا‬‫َن‬‫َث‬‫َّد‬‫َح‬
‫عليه‬ ‫هَّللا‬ ‫صىل‬- ‫ِهَّللا‬ ‫وُل‬ ‫ُس‬‫َر‬ ‫اَل‬‫َق‬ :‫وُل‬‫ُق‬‫َي‬ ‫ٍك‬‫اِل‬‫َم‬ ‫َن‬‫ب‬ ‫َس‬‫َن‬‫َأ‬ ‫ُت‬‫ْع‬‫ِم‬ ‫َس‬
‫ٌة‬‫َّن‬‫َر‬‫َو‬ ،‫ٍة‬‫َم‬‫غ‬‫َن‬ ‫َد‬‫ْن‬‫ِع‬ ‫ٌر‬‫ا‬‫َم‬‫ْز‬‫ِم‬ :‫ِة‬‫َر‬‫واآلِخ‬ ‫ا‬‫َي‬‫ْن‬‫الُّد‬ ‫ِفي‬ ‫ِن‬‫ا‬‫َن‬‫و‬‫ُع‬‫ْل‬‫َم‬ ‫ِن‬‫ا‬‫َت‬‫و‬ ‫َص‬‌
" :-‫وسلم‬
"‫ٍة‬‫َب‬‫ي‬ ‫ِص‬‫ُم‬ ‫َد‬‫ْن‬‫َع‬
dua suara yg dilaknat di dunia dan akhirat , iaitu bunyi
seruling ketika keseronokkan dan bunyi suara mereka
(rintihan) di timpa musibah.

12. MUSNAD SYAFIE
-SAHIH-
‫ِد‬‫َي‬‫ِب‬ - ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صىل‬ - ‫ِهللا‬ ‫وُل‬ ‫ُس‬‫َر‬ ‫َذ‬‫َخ‬‫َأ‬ " : ‫اَل‬‫َق‬ - ‫عنهما‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ - ‫ِهللا‬ ‫ِد‬‫ْب‬‫َع‬ ‫ِن‬‫ْب‬ ‫ِر‬‫ِب‬‫ا‬‫َج‬ ‫ْن‬‫َع‬‫َو‬
، ‫ِه‬ ‫ِس‬‫ْف‬‫َن‬‫ِب‬ ‫وُد‬‫ُج‬‫َي‬ ‫َدُه‬‫َج‬‫َو‬‫َف‬ ، ‫َم‬‫ي‬ ‫اِه‬‫َر‬‫ْب‬‫ِإ‬ ‫ِنِه‬‫ْب‬‫ا‬ ‫ىَل‬
‫ِإ‬ ‫ِه‬‫ِب‬ ‫َق‬‫َل‬ ‫َط‬‫ْن‬‫ا‬‫َف‬ - ‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ - ‫ٍف‬‫ْو‬‫َع‬ ‫ِن‬‫ْب‬ ‫ِن‬‫َّرْحَم‬‫ال‬ ‫ِد‬‫ْب‬‫َع‬
: ‫ِن‬‫َّرْحَم‬‫ال‬ ‫ُد‬‫ْب‬‫َع‬ ‫ُه‬‫َل‬ ‫اَل‬‫َق‬‫َف‬ ، " ‫ى‬‫َك‬‫َب‬‫َف‬ ، ‫ِه‬‫ِر‬‫ْج‬‫ِح‬ ‫ِفي‬ ‫ُه‬‫َع‬ ‫َض‬‫َو‬‫َف‬ - ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صىل‬ - ‫ِهللا‬ ‫وُل‬ ‫ُس‬‫َر‬ ‫ُه‬‫َذ‬‫َخ‬‫َأ‬‫َف‬
، ‫ِن‬‫ْي‬‫َر‬‫ِج‬‫ا‬‫َف‬ ‫ِن‬‫ْي‬‫َق‬‫ْحَم‬‫َأ‬‌ ‫ِن‬‫ْي‬‫َت‬‫ْو‬ ‫َص‬‌ ‫ْن‬‫َع‬ ‫ُت‬‫ْي‬‫َه‬‫َن‬ ‫ْن‬‫ِك‬‫َل‬‫َو‬ ، ‫اَل‬ " : ‫اَل‬‫َق‬ ، ‫اِء؟‬‫َك‬‫ُب‬‫ْل‬‫ا‬ ‫ْن‬‫َع‬ ‫َت‬‫ْي‬‫َه‬‫َن‬ ‫ْن‬‫َتُك‬ ‫ْم‬‫َل‬‫َو‬
‫َأ‬ ، ‫ِكي؟‬‫ْب‬‫َت‬‫َأ‬
" ‫ٍن‬‫ا‬ ‫َط‬‫ْي‬ ‫َش‬ ‫ِة‬‫َّن‬‫َر‬‫َو‬ ، ‫ٍب‬‫و‬‫ُي‬‫ُج‬ ‫ِّق‬ ‫َش‬‫َو‬ ، ‫وٍه‬‫ُج‬‫ُو‬ ‫ِش‬ ‫ْم‬‫َخ‬ ، ‫ٍة‬‫َب‬‫ي‬ ‫ِص‬‫ُم‬ ‫َد‬‫ْن‬‫ِع‬ ‫ٍت‬‫ْو‬ ‫َص‬
Daripada jabir bin Abdillah r.anha katanya,Rasulullah SAW memegang tangan AbdilRahman bin Auf Ra.
Anhu, Mereka berdua pergi ke anaknya ibrahim yg meninggal dunia itu . Lalu aku dapati diri nya itu rasa
sedih , lalu Rasulullah SAW letakkan tangan didada lalu nabi menangis . Maka Abdullrahman berkata
Adakah kamu menangis ? Bukankah kamu pernah melarang daripada menangis ketika di hadapan mayat
. Maka nabi menjawab tidak , aku hanya melarang dengan dua suara yang bodoh lagi keji iaitu yang
pertama bunyi suara yg tinggi (ratapan) ketika musibah sehingga menampar nampar muka, dan
mengoyakkan baju dan juga muzik syaitan (irama syaitan)

13. Hadis Tema Hadith Hukumnya Status Hadis
Imam Bukhari
kaum yang menghalalkan
zina, sutera, arak dan alat-
alat muzik
Haram Sahih
Imam Sahih muslim
Sesungguhnya setiap kaum
itu mempunyai Hari Raya dan
ini adalah hari raya kami.
Harus Sahih
Imam Sahih muslim
menari di Masjid pada Hari
Raya, Harus Sahih
Ibn Majah
bernyanyi dengan para
biduan disertai dengan alat
muzik.
Haram
Sahih menurut Muhammad
Nashiruddin Al albani
Musnad Ahmad
1) al-Thabqq
2) suara seruling seorang
penggembala
1) Harus
2) Harus
1) Sahih( mengikut keadaan 2 syeikh
iaitu ibnu Ibrahim & ibnu Abd
Rahman bin Aus Al-kindi
2) isnad Hasan (menurut syuaib
Al-Arna'uth)

14. Hadis Tema Hadith Hukumnya Status Hadis
dua suara yg dilaknat di
dunia dan akhirat
Haram Sahih oleh Al-Albani
bunyi suara yg tinggi
(ratapan) ketika musibah
sehingga menampar
nampar muka, dan
mengoyakkan baju dan
juga muzik syaitan (irama
syaitan)
Haram Sahih(sahih syafie)
Musnad Al-
Bazzar
Musnad
Syafie

15. FIQH HADITH
PENGUMPULAN FIQH HADITH

16. IMAM SYAFI'E
Berkata Imam Syafi‘e sesiapa yang banyak berhibur
dianggap orang itu bodoh dan ditolak
penyaksiannya.
Muhammad bin Idris al-Syafi‘e (2001) al-’Umm Bagi
beliau hiburan adalah haram melainkan apa yang
dikhususkan oleh Syara‘ seperti melontar, berenang,
menunggang kuda dan sebagainya. katanya’Abu
Hamid Muhammad b. Muhammad al-Ghazali (1983):
"‫الباطل‬ ‫يشبه‬ ‫مكروه‬ ‫لهو‬ ‫"الغناء‬ maksudnya: “nyanyian itu
adalah hiburan yang dibenci, diserupakan dengan
perkara sia-sia”. Adapun mendengar nasyid-nasyid
tidak mengapa sama ada sedikit atau banyak.
Muhammad bin Idris al-Syafi‘e

17. IMAM AHMAD
Imam Ahmad memutuskan supaya jangan menjual jariah
sebab dia seorang penyanyi, kerana bayarannya ketika itu
adalah haram. (Ibnu Qudamah), Maka jelaslah
menunjukkan bahawa beliau mengharamkan nyanyian,
sama sekali beliau tidak mengharuskannya. ’Abu Hasan ‘Ali
bin Sulaiman bin ’Ahmad al-Mardawi (1998) Pada suatu
ketika beliau pernah ditanya oleh anaknya tentang
nyanyian, beliau menjawab ’Ibnu Qudamah (1992):
"‫القلب‬ ‫في‬ ‫النفاق‬ ‫تنبت‬ ‫"الغناء‬
maksudnya: nyanyian itu melahirkan sifat nifak di dalam
hati. Makruh mendengar nyanyian tanpa alat muzik dan
haram sekira menggunakannya. (’Abu Hasan ‘Ali bin
Sulaiman bin ’Ahmad).

18. IMAM MALIK
Imam malik melarang daripada bernyanyi dan
mendengarnya, makruh sekiranya tanpa alat muzik, kalau
menggunakan alat muzik adalah haram. 'Abu' Abdullah
Muhammad bin Ahmad al-Ansari al-Qurtubi (1994). Beliau
pun berkata: "‫عندنا‬ ‫الفساق‬ ‫يفعله‬ ‫إنما‬ ‫"الغناء‬
maksudnya: "nyanyian itu dilakukan oleh orang-orang
fasiq di kalangan jariah (hamba perempuan), Imam Malik
berpendapat sekiranya jariah itu seorang penyanyi, maka
dikira 'aib (cacat) pada barangan jualan, maka bagi pihak
pembeli berhak memulangkannya kepada penjual pada
ketika itu.

19. IMAM ABU HANIFAH
Bagi Imam Abu Hanifah pula hukumnya lebih tegas ,
beliau berpendapat bahawa nyanyian adalah dosa
yang wajib ditinggal dan dijauhi, mesti segera
bertaubat sebagaimana dosa-dosa dan maksiat lain.
Kamaluddin Muhammad bin ‘Abdul Wahid Al-Siwasi
Ibnu Himam al-Hanafi (2003) Begitu juga pendapat
Ashabnya, mereka menjelaskan bahawa nyanyian
dan semua jenis alat hiburan adalah haram seperti
serunai, biola dan sebagainya. ‘Alauddin ’Abi Bakar
bin Su‘ud al-Kasa’I al-Hanafi(2000). Mereka
menganggap nyanyian yang mengguna alat muzik
adalah maksiat, pelakunya membawa kepada fasiq
dan ditolak penyaksiannya. Muhammad bin Yazid al-
Qazwini (1999) Mereka mengharamkan nyanyian,
mereka mengatakan: "‫كفر‬ ‫به‬ ‫والتلذذ‬ ‫فسق‬ ‫"السماع‬
maksudnya: “mendengar nyanyian adalah fasiq,
berseronok-seronok dengannya adalah kufur.

20. PENDAPAT IBN HAZM
‫ْن‬ ‫َم‬‫َو‬ ،‫ُه‬‫ُّل‬‫ُك‬ ‫ٌل‬ ‫اَل‬‫َح‬ : ‫ِر‬‫ي‬‫ِب‬‫ا‬‫َن‬ ‫َّط‬‫ال‬‫َو‬ ، ‫ِف‬‫ِز‬‫ا‬‫َع‬ ‫َم‬‫ْل‬‫ا‬‫َو‬ ، ‫ِن‬‫يَدا‬‫ِع‬‫ْل‬‫ا‬‫َو‬ ،‫ِر‬‫ي‬ ‫اِم‬‫َز‬ ‫َم‬‫ْل‬‫ا‬‫َو‬ ، ‫ِج‬
‫ْن‬‫َر‬ ‫ْط‬ ‫َّش‬‫ال‬ ‫ُع‬‫ْي‬‫َب‬‫َو‬
‫ا؛‬‫َه‬‫ِر‬ ‫اِس‬‫َك‬ ‫ىَل‬‫َع‬ ‫َن‬‫ا‬ ‫َم‬ ‫َض‬ ‫َفاَل‬ ‫ًة‬‫َر‬‫َّو‬ ‫َص‬ ‫ُم‬ ‫ٌة‬‫َر‬‫و‬ ‫ُص‬ ‫َن‬‫و‬‫ُك‬‫َي‬ ‫ْن‬‫َأ‬ ‫اَّل‬
‫ِإ‬ ،‫ُه‬‫َن‬ ‫ِم‬ ‫َض‬ ‫َك‬‫ِل‬‫َذ‬ ‫ْن‬ ‫ِم‬ ‫ا‬‫ًئ‬‫ْي‬ ‫َش‬ ‫َر‬ ‫َس‬‫َك‬
‫َّن‬‫ُه‬‫ُع‬‫ا‬‫َي‬‫ِت‬‫ْب‬‫ا‬‫َو‬ ‫ِت‬‫ا‬‫َي‬‫ِن‬‫َغ‬ ‫ُم‬‫ْل‬‫ا‬ ‫ُع‬‫ْي‬‫َب‬ ‫َك‬‫ِل‬‫َذ‬‫َك‬‫َو‬ ‫ا‬ ‫َه‬‫اِلِك‬ ‫َم‬ ‫ِل‬‫ا‬ ‫َم‬ ‫ْن‬ ‫ِم‬ ‫اٌل‬ ‫َم‬ ‫ا‬ ‫َه‬‫َّن‬‫َأِل‬ ‫؛‬ ‫ُل‬‫ْب‬‫َق‬ ‫ا‬‫َن‬‫ْر‬‫َك‬‫َذ‬ ‫ا‬ ‫َم‬‫ِل‬
Ertinya:
“Adapun jual beli catur, seruling, gambus, tanbur, dan alat-alat muzik, semuanya
adalah halal, barang siapa yang merosak salah satu dari alat-alat musik tersebut. Maka
ia harus menggantinya, kecuali jika ia hanya berupa gambar atau pola. Maka tidak ada
ganti rugi bagi yang merosakkannya, seperti apa yang telah kita sebutkan sebelumnya,
karena ia adalah harta dari pemiliknya sendiri, dan begitu pula dengan jual beli
biduanita.

21. ‫َو‬‫ُه‬‫َف‬ ‫ِة‬‫َع‬‫ا‬ ‫َّط‬‫ال‬ ‫ىَل‬‫َع‬ ‫َي‬‫ِّو‬‫َق‬‫ُي‬‫ِل‬ ‫ِب‬‫ْل‬‫َق‬‫ْل‬‫ا‬ ‫ُح‬‫ي‬‫ِو‬‫ْر‬‫َت‬ ‫ِه‬‫ِب‬ ‫َد‬ ‫ِص‬‫ُق‬ ‫ْن‬‫إ‬ ‫اُء‬‫َن‬‫ِغ‬‫ْل‬‫‌ا‬‫ُّي‬‫اِل‬‫َز‬‫َغ‬‫ْل‬‫ا‬ ‫اَل‬‫َق‬
‫ٌو‬ ‫ْه‬‫َل‬ ‫َو‬‫ُه‬‫َف‬ ‫ٌء‬‫ْي‬ ‫َش‬ ‫ِه‬‫ِب‬ ‫ْد‬ ‫َص‬‫ْق‬‫ُي‬ ‫ْم‬‫َل‬ ‫ْو‬
‫َأ‬ ‫ٌة‬‫َي‬ ‫ِص‬‫ْع‬‫َم‬ ‫َو‬‫ُه‬‫َف‬ ‫ِة‬‫َي‬ ‫ِص‬‫ْع‬‫َم‬‫ْل‬‫ا‬ ‫ىَل‬‫َع‬ ‫ْو‬
‫َأ‬ ‫ٌة‬‫َع‬‫ا‬ ‫َط‬
‫ُه‬‫ْن‬‫َع‬ ‫ٌّو‬‫ُف‬‫ْع‬‫َم‬
Imam al-Ghazali yang menyatakan setiap nyanyian bergantung kepada niat; niat
untuk bermaksiat dihukumkan maksiat, ketaatan sebagai ketaatan dan jika tidak
berniat apa-apa, maka ia dikira sebagai al-lahwu yang dimaafkan. Manakala nyanyian
yang disertai alat muzik, maka ia dikira haram. (Rujuk Hasyiyah Jamal ‘ala Syarh
Minhaj al-Tullab, 5/380)
IMAM AL-GHAZALI

22. NO.
PENDAPAT
ULAMA'
HARAM HARUS
1 IMAM SYAFIE
2 IMAM AHMAD BIN HANBAL
،‫العوام‬ ‫عن‬ ،‫هشيم‬ ‫ثنا‬ :‫قال‬ ‫هَّللا‬ ‫عبد‬ ‫أبو‬ ‫حدثنا‬
‫ينبت‬ ‫‌الغناء‬:‫قال‬ ‫مسعود‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ،‫حماد‬ ‫عن‬
‫القلب‬ ‫في‬ ‫النفاق‬
3 IMAM MALIK
‫ِن‬‫َع‬‫َو‬ ‫اِء‬‫َن‬‫ِغ‬‫ْل‬‫‌ا‬ ‫ِن‬‫َع‬ ‫ى‬‫َه‬‫َن‬ ‫ُه‬‫َّن‬‫ِإ‬
‫َف‬ ‫ٍس‬‫َن‬‫َأ‬ ‫ُن‬‫ْب‬ ‫ُك‬‫اِل‬‫َم‬ ‫ّم‬‫َأ‬
‫َدَها‬‫َوَوَج‬ ‫ًة‬‫َي‬‫ِر‬‫ا‬‫َج‬ ‫ى‬‫َر‬‫َت‬ ‫ْش‬‫ا‬ ‫ا‬‫َذ‬‫ِإ‬ : ‫اَل‬‫َق‬‫َو‬ ،‫ِه‬‫اِع‬‫َم‬‫ِت‬ ‫ْس‬‫ا‬
‫ُب‬‫َه‬‫ْذ‬‫َم‬ ‫َو‬‫ُه‬‫َو‬ ، ‫ِب‬‫ْي‬‫َع‬‫ْل‬‫ا‬‫ِب‬ ‫ُّدَها‬‫َر‬ ‫ُه‬‫َل‬ ‫َن‬‫ا‬‫َك‬ ‫ًة‬‫َي‬‫ِّن‬‫َغ‬‫ُم‬
‫ِة‬‫َن‬‫ِدي‬‫َم‬‫ْل‬‫ا‬ ‫ِل‬‫ْه‬‫َأ‬
‫ِر‬‫اِئ‬ ‫َس‬
4 IMAM ABU HANIFAH
،‫فسق‬ ‫السماع‬ ‫إن‬ :‫حنيفة‬ ‫أبي‬ ‫أصحاب‬ ‫قال‬
‫كفر‬ ‫به‬ ‫والتلذذ‬
‫آداب‬ ‫كتاب‬ ‫في‬ ‫هللا‬ ‫رحمه‬ ‫الشافعي‬ ‫وقال‬
‫ومن‬ ‫الباطل‬ ‫يشبه‬ ‫مكروه‬ ‫لهو‬ ‫‌الغناء‬‫إن‬ ‫القضاء‬
‫شهادته‬ ‫ترد‬ ‫سفيه‬ ‫فهو‬ ‫منه‬ ‫استكثر‬

23. NO.
PENDAPAT
ULAMA'
HARAM HARUS
6 Ibn Hazm
7 Imam al-Ghazali
‫ُح‬‫ي‬‫ِو‬‫ْر‬‫َت‬ ‫ِه‬‫ِب‬ ‫َد‬ ‫ِص‬‫ُق‬ ‫ْن‬‫إ‬ ‫اُء‬‫َن‬‫ِغ‬‫ْل‬‫‌ا‬‫ُّي‬‫اِل‬‫َز‬‫َغ‬‫ْل‬‫ا‬ ‫اَل‬‫َق‬
‫ٌة‬‫َع‬‫ا‬ ‫َط‬ ‫َو‬‫ُه‬‫َف‬ ‫ِة‬‫َع‬‫ا‬ ‫َّط‬‫ال‬ ‫ىَل‬‫َع‬ ‫َي‬‫ِّو‬‫َق‬‫ُي‬‫ِل‬ ‫ِب‬‫ْل‬‫َق‬‫ْل‬‫ا‬
‫ْم‬‫َل‬ ‫ْو‬
‫َأ‬ ‫ٌة‬‫َي‬ ‫ِص‬‫ْع‬‫َم‬ ‫َو‬‫ُه‬‫َف‬ ‫ِة‬‫َي‬ ‫ِص‬‫ْع‬‫َم‬‫ْل‬‫ا‬ ‫ىَل‬‫َع‬ ‫ْو‬
‫َأ‬
‫ُه‬‫ْن‬‫َع‬ ‫ٌّو‬‫ُف‬‫ْع‬‫َم‬ ‫ٌو‬ ‫ْه‬‫َل‬ ‫َو‬‫ُه‬‫َف‬ ‫ٌء‬‫ْي‬ ‫َش‬ ‫ِه‬‫ِب‬ ‫ْد‬ ‫َص‬‫ْق‬‫ُي‬
، ‫ِن‬‫يَدا‬‫ِع‬‫ْل‬‫ا‬‫َو‬ ،‫ِر‬‫ي‬‫اِم‬‫َز‬‫َم‬‫ْل‬‫ا‬‫َو‬ ، ‫ِج‬
‫ْن‬‫َر‬ ‫ْط‬ ‫َّش‬‫ال‬ ‫ُع‬‫ْي‬‫َب‬‫َو‬‫وقال‬
‫َر‬ ‫َس‬‫َك‬ ‫ْن‬‫َم‬‫َو‬ ،‫ُه‬‫ُّل‬‫ُك‬ ‫ٌل‬ ‫اَل‬‫َح‬ : ‫ِر‬‫ي‬‫ِب‬‫ا‬‫َن‬ ‫َّط‬‫ال‬‫َو‬ ، ‫ِف‬‫ِز‬‫ا‬‫َع‬‫َم‬‫ْل‬‫ا‬‫َو‬
‫ٌة‬‫َر‬‫و‬ ‫ُص‬ ‫َن‬‫و‬‫ُك‬‫َي‬ ‫ْن‬‫َأ‬ ‫اَّل‬
‫ِإ‬ ،‫ُه‬‫َن‬‫ِم‬ ‫َض‬ ‫َك‬‫ِل‬‫َذ‬ ‫ْن‬‫ِم‬ ‫ا‬‫ًئ‬‫ْي‬ ‫َش‬
‫ا‬‫َن‬‫ْر‬‫َك‬‫َذ‬ ‫ا‬‫َم‬‫ِل‬ ‫َها؛‬‫ِر‬ ‫اِس‬‫َك‬ ‫ىَل‬‫َع‬ ‫َن‬‫ا‬‫َم‬ ‫َض‬ ‫َفاَل‬ ‫ًة‬‫َّوَر‬ ‫َص‬‫ُم‬
‫ُع‬‫ْي‬‫َب‬ ‫َك‬‫ِل‬‫َذ‬‫َك‬‫َو‬ ‫ا‬‫َه‬‫اِلِك‬‫َم‬ ‫ِل‬‫ا‬‫َم‬ ‫ْن‬‫ِم‬ ‫اٌل‬‫َم‬ ‫ا‬‫َه‬‫َّن‬‫َأِل‬ ‫؛‬‫ُل‬‫ْب‬‫َق‬
‫ه‬‫َّن‬‫ُه‬‫اُع‬‫َي‬‫ِت‬‫ْب‬‫ا‬‫َو‬ ‫ِت‬‫ا‬‫َي‬‫ِن‬‫َغ‬‫ُم‬‫ْل‬‫ا‬

24. PENDAPAT ULAMA
KONTEMPORARI
AAI | Pro X

25. SYEIKH ALI JUM'AH (MANTAN MUFTI
MESIR)
Syeikh Ali Jum’ah menegaskan bahawa hukum berkenaan
muzik dan nyanyian ini bukannya isu yang melibatkan asas
aqidah atau perkara yang dimaklumi dari agama secara
dharuriy, dan ia sekadar khilaf fiqh. Maka tidak boleh sama
sekali kita menghukum orang lain sebagai fasiq hanya
kerana berbeza pandangan dalam isu ini.
Beliau mentarjihkan pandangan yang mengharuskan
nyanyian, sama ada disertai alat muzik ataupun tidak,
dengan syarat ia tidak mengandungi unsur-unsur
kemaksiatan dan perkara yang menyanggahi syarak.
Bahkan hukumnya boleh menjadi sunat jika melibatkan puji-
pujian kepada Allah SWT dan Nabi-Nya, lagu-lagu yang
menaikkan semangat dan kecintaan kepada negara. Namun
begitu, sikap berlebih-lebihan padanya akan membawa
kepada makruh, bahkan boleh juga membawa kepada
hukum haram. (Rujuk Al-Qaul al-Mubin fi Ahkam al-Dunya
wa al-Din, hal. 228 dan 233)
SYEIKH MAHMUD SYALTUT
Syariat tidak diturunkan untuk menyekat fitrah
manusia yang sukakan keindahan dan
kecantikan, tapi Syariat datang untuk mengawal
dan mengawasinya agar tidak terjerumus ke
dalam perkara-perkara yang jelek dan
memudaratkan. Tambah beliau lagi, alat muzik
dan nyanyian tidak diharamkan kerana zatnya
sebagai alat muzik, tapi hanya jika ada unsur
maksiat yang dikaitkan dengannya, atau jika ia
membawa kepada gejala-gejala yang tidak
bermoral. Jika muzik itu bebas daripada
sebarang unsur maksiat, maka adalah diharuskan
untuk mendengarnya, mempelajarinya dan
menyertai acara-acara muzik. (Rujuk Fatawa
Mahmud Syaltut, hal. 385)228 dan 233)

26. SYEIKH DR. YUSOF AL-QARADHAWI
Menurut Syeikh al-Qaradhawi, isu ini menjadi khilaf yang hangat
diperdebatkan dalam kalangan ulama. Nyanyian yang disepakati haram ialah
nyanyian yang melibatkan maksiat atau mempunyai unsur mengajak ke arah
maksiat. Adapun yang disepakati harus pula ialah nyanyian yang menjurus ke
arah naluri fitrah yang dialunkan untuk dirinya, nyanyian sesama suami isteri
atau sesama kanak-kanak. Selain daripada jenis-jenis ini termasuk di bawah
ruang perselisihan para ulama.
Beliau mentarjihkan pandangan yang mengharuskan muzik dan nyanyian dan
ia merupakan hukum asal bagi perkara-perkara baik dan indah. Namun,
terdapat beberapa unsur luaran yang terpalit padanya yang menyebabkan
hukum boleh berubah kepada haram atau makruh. (tahrim.in fi Ahkam al-
Dunya wa al-Din, hal. 228 dan 233)

27. Lirik mestilah tidak mengandungi unsur menyalahi
akidah, hukum-hakam dan kewajipan Islam
Gaya penyampaian penyanyi mestilah menjaga
batas-batas syarak.
Agama Islam menolak sebarang unsur keterlaluan
dalam setiap perkara, meskipun dalam isu ibadah.
Keterlaluan dalam perkara harus akan
menghabiskan masa yang sepatutnya digunakan
untuk melakukan kewajipan.
BELIAU TURUT MELETAKKAN
BEBERAPA PERINGATAN DAN
GARIS PANDUAN BAGI
SESIAPA YANG MENDENGAR
NYANYIAN DAN
MEMPRAKTIKKANNYA:

28. AAI | Pro X
KESIMPULAN ANALISIS HUKUM MUZIK
Bagi pendapat kami, dari segi kajian yang kami dapati
bahawa hukum muzik ini diharuskan dalam kehidupan masa
kini. Ia bergantung kepada apa tujuan kita untuk
menggunakan muzik dalam kehidupan seharian . Jika ia
membawa kepada manfaat dan kebaikan, maka diharuskan.
Jika sebaliknya, ia diharamkan kerana membawa mudharat
atau impak yang negatif dalam hidup seseorang.

29. AAI | Pro X
RUJUKAN
Lukmanul Hakim Hanafi, Z. M.-B. (2014). Hiburan: Muzik,Nyanyian,Nasyid, Menurut Perspektif Fiqh Dan Fatwa.
Mubarak, M. Z. (n.d.). Dimensi Hukum Muzik Dan Nyanyian Masa Kini. Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein Onn
Parit Raja, Batu Pahat, Johor.
Zainuddin Che Seman, A. A. (2014). Nyanyian Dan Muzik Mengikut Pandangan Hukum Oleh Tuan Guru Hj.Abdul
Rahman Pondok Sungai Durian Kuala Krai Kelantan.
muhammad yusram, h. w. (2020). Analisis Komparasi Pemikiran Ibnu Hazm Dan Syafie Terhadap Hukum Muzik. 6-7.
https://shamela.ws/
https://muftiwp.gov.my/en/perkhidmatan/artikel-soal-jawab/3570-bayan-linnas-siri-ke-197-islam-dan-muzik
.‫بيروت‬ -‫المعرفة‬ ‫دار‬ . ‫الدين‬ ‫علوم‬ ‫إحياء‬ .)1431( .‫الطوسي‬ ‫الغزالي‬ ‫محمد‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حامد‬ ‫أبو‬
.‫العريبة‬ ‫مصر‬ ‫جمهورية‬ - ‫الفيوم‬ ,‫الترات‬ ‫وتحقيق‬ ‫العلمي‬ ‫للبحث‬ ‫الفالح‬ ‫دار‬ .‫العقيدة‬ - ‫أحمد‬ ‫اإلمام‬ ‫لعلوم‬ ‫الجامع‬ .)1438( .‫حنبل‬ ‫بن‬ ‫أحمد‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫أبو‬
.‫القاهرة‬ - ‫المصرية‬ ‫الكتب‬ ‫دار‬ .‫القران‬ ‫ألحكام‬ ‫الجامع‬ .)1432( .‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫أبو‬ ‫القرطبي‬ ‫األنصاري‬ ‫أحمد‬ ‫بن‬ ‫محمد‬
.‫السنة‬ ‫كتب‬ .‫والمسانيد‬ ‫للسنن‬ ‫الصحيح‬ ‫الجامع‬ .)2014( .‫ع‬ .‫ص‬ ,‫الجبار‬
.‫لبنان‬-‫بيروت‬ , ‫الثقافية‬ ‫الكتب‬ ‫مؤسة‬ .‫أحمد‬ ‫ومسند‬ ‫السنة‬ ‫الكتب‬ ‫عىل‬ ‫البزار‬ ‫مسند‬ ‫زوائد‬ ‫مختصر‬ .)1443( .‫ا‬ .‫ش‬ ,‫العسقالني‬
.‫المنورة‬ ‫بالمدينة‬ ‫اإلسالمية‬ ‫الجامعة‬ ‫مجلة‬ ‫كتاب‬ .).n.d( .‫م‬ .‫م‬ ,‫المؤلفين‬

30. ‫الله‬ ‫اكم‬ ‫ز‬ ‫ج‬
SEMOGA BERMANFAAT
AAI | Pro X