piling larang script

1. Magandang araw! Kumusta?
Handa ka na ba sa ating aralin?
Bago ang lahat, ako nga pala si
teacher Kat, ang iyong guro sa
asignaturang Filipino sa Piling
Larang sa Akademiko.

2. Sa ating pagsisimula, siguraduhin
muna na nakahanda na ang iyong
learning kit, kwaderno at mga
pansulat. Isantabi muna ang mga
bagay na maaring makadisturbo
sa iyong pag-aaral.

3. Sabay-sabay nating alamin
ang istilo at teknikal na
pangangailangan ng mga
sulating akademiko.

4. Narito ang mga kasanayan sa pagkatuto
na ating gustong makamit sa pag-aaral na
ito:
• Nakakasulat nang maayos na
akademikong sulatin
• Nakasusunod sa istilo at teknikal na
pangangailangan ng akademikong
sulatin

5. Bago tayo magpatuloy,
magbalik-aral muna tayo.

6. Kilalanin mo kung anong proseso
ng pagsulat ng akademikong sulatin
ang tinutukoy sa sumusunod na
mga pangungusap. Narito ang mga
pagpipilian. PRE-WRITING,
WRITING, REVISING at EDITING.

7. Mayroon kang limang
segundo upang masagutan
ang bawat aytem.

8. 1. Ito ay proseso ng
pagbabasang muli sa burador
nang makailang ulit para sa
layuning pagpapabuti at
paghuhubog ng dokumento.
REVISING

9. 2. Lahat ng pagpaplanong
aktibiti at pangangalap ng
impormasyon ay
nakapaloob sa yugtong ito.
PRE-WRITING

10. 3. Ito ang pagwawasto ng
mga posibleng pagkakamali
sa pagpili ng mga salita,
ispeling, gramar, gamit at
pagbabantas. EDITING

11. 4. Dito nakapaloob ang
pagsusulat ng unang
burador. WRITING

12. Naitama mo ba lahat?
Napakahusay!

13. Alam mo ba, bawat
akademikong sulatin ay
may istilo at teknikal na
pangangailangan.

14. Sa araling ito, pipili tayo ng
tatlong akademikong sulatin na
ating tatalakayin.
Ang mga ito ay ang ABSTRAK,
BUOD at BIONOTE.

15. Magsimula tayo sa abstrak. Ito ay
isang maikling buod ng artikulo,
ulat at pag-aaral na inilalagay
bago ang introduksiyon ng tesis o
pamanahong papel.

16. Narito ang mga hakbang sa
pagsulat ng abstrak:

17. 1. Magtungo sa silid-aklatang o
di kaya’y manaliksik sa Internet
ng mga papel-pananaliksik ayon
sa kinawiwilihan mong mga
paksa.

18. 2. Basahin nang may lubos na pag-
unawa ang buong papel. Bigyang-
tuon ang mahalagang sinasabi ng
layunin, sakop at delimitasyon ng
pag-aaral, pamamaraan, resulta,
kongklusyon at rekomendasyon, at
iba pang mga bahagi.

19. 3. Siyasatin kung ang lahat ng
mga bahaging binanggit ay
nakaugnay sa tema ng paksa ng
pag-aaral.

20. 4. Siyasatin din kung ang
mga nakalagay na pangalan
sa bibliyograpiya ay nagamit
sa pagpapatibay ng mga
pahayag.

21. 5. Sa pagsulat ng abstrak,
mahalagang lagumin lamang
ang pinakapaksa nito mula sa
naging kahalagahan at naging
implikasyon ng pag-aaral.

22. 6. Kailangan na ang abstrak na
isusulat ay binubuo Iamang ng
200 hanggang 500 salita.

23. 7. Isunod sa proseso ng
pagsulat ang paggawa ng
abstrak upang mapadali
ang gawain.

24. Narito naman ang mga Elemento ng
Abstrak
1. May malinaw na pakay o layunin.
Ito ay nagbibigay ng interes sa isang
mambabasa at manghikayat na
basahin ang gawa ng manunulat.

25. 2. May malinaw na
katanungan na dapat
mabigyan ng konkretong
kasagutan sa pagsulat ng
abstrak.

26. 3. Mayroong presensiya ng
metodolohiya na ginagamit
sa kabuuan ng abstrak.

27. 4. Mayroong resulta na
mababasa sa buod ng abstrak.
Mula sa inilapat na katanungan o
problema ay magkaroon ng
direktang sagot o tugon para
mapunan ang kabuuan ng
nasabing sulatin.

28. 5. Mayroon itong implikasyon
o aral na makikita at
magagamit ng mambabasa.

29. Nasusundan mo pa ba ako?
Magpatuloy na tayo.

30. Ang ikalawang
akademikong sulatin na
ating pag-uusapan ay ang
buod.

31. Ito ay pagsasalaysay ng
mga pangyayari na naganap
sa isang kwento sa paraang
mas madaling maintindihan
ng mga mambabasa.

32. Narito ang mga
hakbang sa pagsulat
ng buod:

33. 1. Basahing mabuti ang
kabuuang anyo at nilalaman
ng teksto. Kung hindi pa lubos
na nauunawaan ay ulit-ulitin
itong basahin.

34. 2. Mapadadali ang pag-unawa
sa teksto kung isasangkot ang
lahat ng pandama dahil
naisasapuso at mailalagay nang
wasto sa isipan ang
mahalagang diwa ng teksto.

35. 3. Isaalang-alang ang
tatlong uri ng pagsusunod-
sunod ng mga detalye.

36. •Sekwensiyal o pagsusunod-
sunod ng mga pangyayari sa
isang salaysay na ginagamitan
ng mga panandang
naghuhudyat ng pagkakasunod-
sunod tulad ng una, pangalawa,
pangatlo, susunod, at iba pa.

37. •Kronolohikal o
pagsusunod-sunod ng
mga impormasyon at
mahahalagang detalye
ayon sa pangyayari.

38. •Prosidyural o pagsusunod-
sunod ng mga hakbang o
proseso ng pagsasagawa.

39. 4. Maaari ding isaalang-
alang ang mga bahagi ng
teksto: ang una, gitna, at
wakas.

40. 5. Gamitin din ang proseso
sa pagsulat para sa maayos
na anyo ng teksto at
sistematikong pagsulat.

41. Ito naman ang mga
dapat tandaan sa
pagsusulat ng buod:

42. 1.Gumamit ng ikatlong
panauhan sa pagsulat ng
buod.

43. 2.Isulat ito batay sa tono ng
pagkakasulat ng orihinal na
sipi.

44. 3. Kailangang mailahad o
maisama ang mga
pangunahing tauhan, ang
kanilang mga gampanin at
mga suliraning hinaharap.

45. 4. Gumamit ng mga angkop na
pang-ugnay sa paghabi ng mga
pangyayari sa kuwentong
binubuod lalo na kung ang
sinopsis na ginawa ay binubuo ng
dalawa o higit pang talata.

46. 5. Tiyaking wasto ang
gramatika, pagbabaybay, at
mga bantas na ginamit sa
pagsulat.

47. 6. Huwag kalimutang isulat
ang sangguniang ginamit
kung saan hinango o kinuha
ang orihinal na sipi ng akda.

48. Ang pangatlong akademikong
sulatin na ating tatalakayin ay
ang bionote. Ito ay
maituturing ding isang uri ng
lagom na ginagamit sa
pagsulat ng personal profile
ng isang tao.

49. Narito ang mga dapat isaalang-
alang sa pagsulat ng bionote

50. 1.Sikaping nakasulat lamang
ito ng maikli.
2.Magsimula sa pagbanggit
ng personal na impormasyon
o detalye tungkol sa buhay ng
taong iyong gustong itampok.

51. 3. Isulat ito gamit ang ikatlong
panauhan upang maging litaw
na obhetibo ang
papagkakasulat nito.

52. 4. Gawing simple ang
pagkakasulat nito.
Gumamit ng mga payak na
salita upang mabilis na
maunawaan.

53. 5. Basahin ulit at muling isulat
ang pinal na sipi ng bionote.
Maaaring ipabasa muna ito sa
iba bago ito tuluyang gamitin
upang matiyak ang
katumpakan at kaayusan nito.

54. Para sa ating unang gawain,
gumawa ng isang flow chart na
nagpapakita ng proseso sa
pagsusulat ng abstrak. Lagyan ng
deskripsiyon ang bawat hakbang.

55. Mayroon kang limang
minuto upang gawin ito.
Handa na? maari ka nang
magsimula.

56. Katulad ba nito ang
iyong ginawa?
Magaling!

57. Para sa ating ikalawang
gawain, magbibigay ako ng
isang kuwento at gawan mo
ito ng buod gamit ang isang
story map na tulad nito:

58. Bago ka magsimula, ipapakita
ko muna sa iyo ang isang story
map na aking ginawa tungkol
sa isang kwento na aking
nabasa.

59. Nakuha mo ba kung
paano ito gawin? Maaari
mong sundin ang
halimbawa na aking
ginawa.

60. Bibigyan kita ng tatlong minuto
upang panoorin ang kwento at
limang minuto upang gumawa ng
story map na magpapakita ng buod
nito.
Handa na? magsimula na!

61. Para sa ating pagtataya,
gumawa ng isang bionote na
nagtatampok sa isang
miyembro ng iyong pamilya.
Maaaring ang iyong ama, ina o
kapatid.

62. Gumawa ng bionote
alinsunod sa teknik at istilo na
ating tinalakay.
Mayroon kang sampung
minuto upang gawin ito.

63. Handa na? magsimula na.

64. Tapos ka na ba sa ating pagtataya?
Napakahusay!
Ilagay sa loob ng learning kit ang
iyong nasagutang papel at ibigay ito
sa iyong magulang upang sila ang
magsauli ng iyong learning kit sa
iyong guro.

65. Kung may mga katanungan o
mga bagay na hindi lubos na
nauunawaan sa ating aralin,
huwag mag-alinlangan na
kontakin ang iyong guro upang
masagot ang iyong mga
katanungan.

66. Sa aralin natin ngayong araw,
nakapagsulat tayo ng
akademikong sulatin at
natutunan natin ang istilo at
teknikal na pangangailangan sa
pagsulat nito.

67. At dito nagtatapos ang ating aralin
sa araw na ito. Nawa ay may
marami kang natutunan. Tandaan,
ang pagkatuto ay isang desisyon na
ikaw lang ang maaaring gumawa.
Muli, ako si teacher Kat, ang iyong
guro. Hanggang sa muli. Paalam.