Kasaysayan ng Wikang Pambansa (Ikalawang-Bahagi). Komunikasyon at pananaliksik sa wika at kulturang Pilipino.

1. KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA
(IKALAWANG BAHAGI)
“ M A R A M I M A N G P I N A G D A A N A N , A N G M A H A L A G A ’ Y
N A I S A K A T U P A R A N A N G P A G T A L A G A S A I S A N G
W I K A N G P A M B A N S A N A N A G P A P A K I T A
N A T A Y O ’ Y M A M A M A Y A N G M A Y I S A N G D I W A . ”
KOMUNIKASYO AT PANANALIKSIK SA WIKA
AT KULTURANG PILIPINO

2. KOMUNIKASYO AT PANANALIKSIK SA
WIKA AT KULTURANG PILIPINO
PANAHON NG MGA
AMERIKANO
Nagsimula nanaman ang pakikibaka ng mga Pilipino ng
dumating ang mga kano sa pamumuno ni Almirante Dewey,
mula sa madugong bakbakan ng wika sa panahon ng
Espanyol, Mas lalong nabago ang sitwasyon ng wika sa
panahong ito dahil sa bagong wika ng dahil sa paggamit sa
atin ang Wikang Ingles.
Sa panahong ito pilit na ibinasura ang katutubong wika at
ang wikang Espanyol at ipinalit ang Ingles bilang paraan ng
pagtuturo sa sektor ng edukasyon.
Sa kabilang banda isa sa magandang naiambag ng mga
Amerikano ang sistema ng edukasyon na ginagamit natin
hanggang ngayon, yun nga lang wikang Ingles ang gagamitin
mula sa antas ng primarya hanggang sa kolehiyo.

3. KOMUNIKASYO AT PANANALIKSIK SA
WIKA AT KULTURANG PILIPINO
PANAHON NG MGA
AMERIKANO
Ang mga sundalong Amerikano ang unang nagsipag turo
ng Ingles sa atin at sumunod ang mga grupo na tinatawag na
thomasites. Nahirapan ang mga gurong Pilipino sa pagtuturo
ng wikang ito, kaya minsan ay nagagamit nila ang bernakular
na wika para maintindihan ng mga bata lalong-lalo na sa
antas primarya. Dahil dito inirekomenda sa nakatataas na
gamitin ang bernakular na wika bilang pantulong sa
pagtuturo, kung kaya't naipatupad din ng paglilimbag ng mga
aklat na nasusulat sa Ingles-Ilokano, English-Tagalog,
English-Bisaya at English-Bikol.

4. Ngunit nang mapalitan ng direktor na namumuno sa sektor
ng edukasyon, ibinalik ang batas ng wikang Ingles lamang ang
gagamiting panturo sa mga paaralan. Nagkaroon ng mga
usapin tungkol sa kung anong wikang gagamitin sa sektor ng
edukasyon, samot-saring mga dahilan ang iprinisinta ng
bawat isa at nagkaron ren sila ng mga magkakaibang pag-
aaral hinggil dito.
Sa bandang huli nakita ng mga Amerikano na nasasayang
lang ang kanilang gastos sa paghahanap ng mga gurong
Amerikano at mga pagpapalimbag ng aklat na nasusulat sa
wikang ingles dahil wala namang nangyayari sa mga mag-
aaral.
KOMUNIKASYO AT PANANALIKSIK SA
WIKA AT KULTURANG PILIPINO
PANAHON NG MGA
AMERIKANO

5. Nahihirapan pa rin sila at umunawa ng wikang ito.
Hanggang sa giniit ni Caleb Saleeby sa isang pagtitipon na
mas makabubuti kung magkakaroon ng isang wikang
pambansa na hango sa mga katutubong wika ng sa gayo'y
maging epektibo at malaya ang paraan ng edukasyon sa
ating bansa.
Nagsimula ang pagsibol ng usaping pang wikang
Pambansa sa isang kumbensyong konstitusyonal,
Iminungkahi ni Lope K Santos na isa sa mga wikang
umiiral ang nararapat na maging wikang pambansa na
syang sinusugo naman ni Pangulong Manuel L Quezon.
KOMUNIKASYO AT PANANALIKSIK SA
WIKA AT KULTURANG PILIPINO
PANAHON NG MGA
AMERIKANO

6. Ito ay nakasaad sa probisyon pangwika sa artikulo XIV,
sec. 3 ng saligang batas ng 1935. Dahil dito ipinanganak
ang surian ng wikang pambansa na syang naatasang mag
aaral tungkol sa wikang pambansa sa bisa ng batas
komonwelt bilang 184, dito nag umpisa ang wikang
Tagalog bilang batayan ng wikang pambansa sa bisa ng
kautusang tagapagpaganap bilang 134 na ipinalabas ni
Pangulong Quezon noong 1937, mabuti na lamang at sa
panahong ito nagkaroon na ng pag-asa ang wikang
pambansa sa Pilipinas.
KOMUNIKASYO AT PANANALIKSIK SA
WIKA AT KULTURANG PILIPINO
PANAHON NG MGA
AMERIKANO

7. Sa panahon ng Hapones kilala ang bansang hapon
bilang "little giant" isang maliit na bansa ngunit may
pambihirang lakas lalong-lalo na sa pamahalaang
aspeto.
Kung sa panahon ng Amerikano ay inalis ang wikang
Kastila, sa panahon ng mga Hapones, ibinasura rin ang
wikang Ingles. Halos lahat ng impluwensya ng
Amerikano ay pilit na inaalis. Nakapagtataka, ngunit mas
ninais na mga Hapones na gamitin natin ang ating
katutubong wika partikular ang wikang Tagalog. Dito
namayagpag ang panitikang tagalog dahil halos lahat ng
panitikan ay nakasulat sa wikang ito.
KOMUNIKASYO AT PANANALIKSIK SA
WIKA AT KULTURANG PILIPINO
PANAHON NG MGA
HAPONES

8. Ipinatupad sa panahong ito ang wikang opisyal ng Pilipinas
na "Tagalog at Nihongo"(Wikang Hapon) ang wika ng mga
hapon sa bisa ng "ordinansa militar bilang 13".
Nang binuksang muli ang mga paaralan matapos ang mga
pananakop ng mga Hapones, itinuro na ang Nihongo ngunit
Binigyan diin pa rin ang pagtuturo ng Tagalog upang
tuluyan ng maalis ang bakas ng Amerikano sa ating bansa.
Sa panahong ito nagsulputan ang iba't-ibang debate
tungkol sa usaping pangwika, may mga hindi
pagkakaunawaan at hindi pagkakasunduan, sa kabila ng
mga ito hindi maikakailang nanaggana ang talakayan
pagdating sa wika sa panahon ng Hapones.
KOMUNIKASYO AT PANANALIKSIK SA
WIKA AT KULTURANG PILIPINO
PANAHON NG MGA
HAPONES

9. KOMUNIKASYO AT PANANALIKSIK SA
WIKA AT KULTURANG PILIPINO
PANAHON NG PAGSASARILI
HANGGANG SA KASALUKUYAN
Ito ang panahon kung saan natamasa nating mga
Pilipino ang kalayaan, sa panahong ito pinagtibay na
ang wikang Tagalog at Ingles ay ang wikang opisyal ng
bansa sa bisa ng Batas Komonwelt bilang. 570. Dahil
dito unti-unting bumalik ang sigla ng edukasyon.
Bagamat may mga panitikang nakasulat sa wikang
Tagalog, naging paborito pa rin ang mga tao ang mga
nakasulat sa wikang ingles, lalong lalo na sa mga
palabas at sa komiks. Gawa Siguro ito na nasanay sila
rito ng ilang taon.

10. Noong 1959 mula Tagalog ay pinalitan ang
katawagan sa wikang pambansa. Sa bisa ng
kautusang pangkagawaran bilang 7, tatawaging
Pilipino (na ang unang letra ay P) ang ating wikang
pambansa. Pagkatapos ng pangyayaring ito, ang mga
sumusunod opisyal sa gobyerno ay nagkaroon na
nang kanya kanyang batas at utos tungkol sa
paggamit ng wikang pambansa, katulad nila
Pangulong Diosdado Macapagal at Pangulong
Ferdinand Marcos.
KOMUNIKASYO AT PANANALIKSIK SA
WIKA AT KULTURANG PILIPINO
PANAHON NG PAGSASARILI
HANGGANG SA KASALUKUYAN

11. Noong 1974 naman ipinatupad dito ang pagpapatupad
ng patakarang edukasyong bilingguwal na kung saan
wikang Ingles at wikang Pilipino ang gagamitin sa
pagtuturo sa bisa ng kautusang pangkagawaran bilang
25.
Pag-upo naman ni pangulong Corazon Aquino noong
1987, mula Pilipino na letter P ay Pinalitan ang wikang
pambansa sa letter F na "Filipino" ayon sa seksyon 6,
Artikula XIV ng saligang batas ng 1987. Sa kasalukuyang
panahon, wikang Filipino pa rin ang katawagan sa ating
wikang pambansa at hanggang wala pang dekrito o atas
na magpapabago dito, mananatiling Filipino na lang ang
tawag dito.
KOMUNIKASYO AT PANANALIKSIK SA
WIKA AT KULTURANG PILIPINO
PANAHON NG PAGSASARILI
HANGGANG SA KASALUKUYAN

12. Naging mabilis ang pagsulong ng usaping
pangwika sa bansa sa kabila nito, patuloy pa
rin hinuhulma ito at pagpapayabong sa tulong
ng mga malikhaing pag iisip At karunungan ng
bawat gumagamit dito lalong lalo na tayong
mga Pilipino.
KOMUNIKASYO AT PANANALIKSIK SA
WIKA AT KULTURANG PILIPINO
PANAHON NG PAGSASARILI
HANGGANG SA KASALUKUYAN

13. Ito ang ikalawang bahagi ng kasaysayan ng Wikang
Pambansa sa panahon ng mga Amerikano, Hapones, at
Pagsasarili hanggang sa kasalukuyan, hanggang dito
nalamang ang aming paguulat.

14. KOMUNIKASYO AT PANANALIKSIK SA
WIKA AT KULTURANG PILIPINO
MARAMING SALAMAT
PO!