SDI Cookbook Mongolia

1. 2017.11.15

2. ОРОН ЗАЙН ӨГӨГДЛИЙН ДЭД
БҮТЦИЙН ЛАВЛАХ НОМЫН
Танилцуулга
Э.Баярмаа
Монголын Геомэдээллийн Холбоо

3. АГУУЛГА
 ТАНИЛЦУУЛГА
 ОЗӨДБ-ИЙН ТАЛААР ТОВЧХОН
 ОЗӨДБ-ИЙН ЛАВЛАХ НОМЫН ТАНИЛЦУУЛГА, АГУУЛГА
 НОМЫН АЧ ХОЛБОГДОЛ
 ТАЛАРХАЛ

4. ТАНИЛЦУУЛГА
Төслийн нэр
Дэлхийн орон зайн өгөгдлийн дэд бүтцийн
холбооны Орон зайн өгөгдлийн дэд бүтцийн
лавлах номыг орчуулах
Төсөл санхүүжүүлэгч
GSDI SMALL GRANTS PROGRAM
Төсөл санаачлагч
Газар зүйн мэдээлэл, тандан судалгааны
чиглэлээр ажиллаж буй мэргэжилтнүүд
Төслийн багт

5. ОЗӨДБ-ИЙН ЛАВЛАХ НОМЫН ТАНИЛЦУУЛГА, АГУУЛГА
 ОЗӨДБ-ийн ойлголтыг тодорхой болгох, олон үе шаттай үйл
ажиллагаанд нийцэх ОЗӨДБ-ийн хэрэгжилтийн өнөөгийн дадлага
туршлагын талаар,
 Орон нутгийн, тэр дундаа ТББ болон ОУ-ын санаачилгуудаас
урган гарсан хэвлэмэл болон тоон хэлбэрийн “заавар” бүхий
зөвлөмжүүд,
 Одоогийн байгаа болон шинээр хөгжиж буй ОЗӨДБ-ийн
стандартууд,
 Нээлттэй эх болон арилжааны стандартад суурилсан
программ хангамжийн шийдлүүд,
 Бүтэц зохион байгуулалтын стратеги, бодлого,
 Судалгаа, туршилтууд http://www.gsdiassociation.org/images/publications/cookb
ooks/SDI_Cookbook_from_Wiki_2012_update.pdf

6. ОЗӨДБ-ИЙН ЛАВЛАХ НОМЫН ТАНИЛЦУУЛГА, АГУУЛГА
Испани
БНХАУ
Польш
Албани
Монгол
Англи хэлнээс:
Электрон болон
хэвлэмэл
хувилбар
Номын дэмжигчид
санал, бодлоо
чөлөөтэй илэрхийлэх
боломж

7. ОЗӨДБ-ИЙН ЛАВЛАХ НОМЫН ТАНИЛЦУУЛГА, АГУУЛГА
Бүлэг 1. ОЗӨДБ-ийн Лавлах номын тухай
Бүлэг 2. ОЗӨ-ийн хөгжүүлэлт: Олон зориулалтаар ашиглах өгөгдлийг бүрдүүлэх нь
Бүлэг 3. Мета өгөгдөл: Орон зайн өгөгдлийг тайлбарлах нь
Бүлэг 4. Орон зайн өгөгдлийн каталоги: Өгөгдлийг илэрцтэй болгох
Бүлэг 5. Орон зайн өгөгдлийн дүрслэл: Вэб газрын зураглал
Бүлэг 6. ОЗӨ-д хандалт хийх болон түгээх: Өгөгдөлд нээлттэй хандалт хийх
Бүлэг 7. Бусад үйлчилгээнүүд
Бүлэг 8. Хууль эрх зүйн орчин, эдийн засгийн бодлого
Бүлэг 9. Олон нийтэд таниулах, чадавхийг бэхжүүлэх
Бүлэг 10. ОЗӨДБ-ийн багц стандартууд
Бүлэг 11. Салбар хоорондын харилцааны уялдаа холбооны туршлагууд
Бүлэг 12. Нэр томъёо
Хавсралт А ТОВЧИЛСОН ҮГ, НЭР ТОМЬЁОНЫ ТАЙЛБАР

8. ОЗӨДБ-ийн талаар товчхон
 ОЗӨДБ хөгжих болсон шалтгаан
• Рио дээд хэмжээний НҮБ-ийн чуулга-1992. “Байгаль орчин ба тогтвортой хөгжил”
Газарзүйн мэдээллийн ач холбогдол – бүхйи л салбарт
• ӨAУ-ын Йоханнесбург Дэлхийн дээд хэмжээний чуулга-2003. “Тогтвортой Хөгжил”
Онлайн тоон газарзүйн мэдээллийн хэрэглээ →улс орны тогтвортой хөгжил
• Өөр хоорондоо харилцан уялдаатай хөгжих боломжийг хангах: Орон нутаг-Дэлхий
ОЗӨДБ-ийн санаачлагууд→үр нөлөө↑, зардал&цаг хугацаа↓
 Тэгвэл ОЗӨДБ гэж юу вэ?
Орон зайн өгөгдлийн дэд бүтэц (SDI) нь орон зайн өгөгдлийг үр ашигтай, уян
хатан бөгөөд нийтэд хүртээмжтэй байдлаар ашиглахын тулд өөр хоорондоо
уялдсан газарзүйн мэдээлэл, мета өгөгдөл, хэрэглэгчид болон техник
төхөөрөмжийн ажиллах үндсэн суурийг бий болгох өгөгдлийн дэд бүтэц юм.

9. Монгол улсын туршлагаас...
 МУ-д Үндэсний ОЗӨДБ-ийг байгуулах ажил - 2012 оноос. ГЗБГЗЗГ (хуучнаар ГХГЗЗГ)-
аас төсөл боловсруулж хэрэгжүүлж эхлээд байна.
 “ҮОЗӨДБ-ийн хэрэглээ, ач холбогдол” сэдэвт ОУ-ын зөвлөгөөнөөс гарсан Тунхаглал.
2015 оны 6 дугаар сарын 9-ний өдөр Горхи-Тэрэлжийн байгалийн цогцолбор газар.
 НҮБ-ийн Дэлхийн орон зайн мэдээллийн менежментийн зөвлөхүүдийн хороотой нягт
хамтын ажиллагаатай.
 Одоогийн байдлаар дараахь ажлууд хийгдэж байна. Үүнд:
 ОЗӨДБ-ийн тухай хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх
 ОЗӨДБ-ийн суурь системийг хөгжүүлэх
 Орон зайн суурь өгөгдөл, мэдээллийн нэгдсэн тоон өгөгдлийн сан үүсгэх, үйлчилгээ
бэлтгэх

10. ҮОЗӨДБ-ийн бүрдүүлэлт ба хэрэглээ

11. Гадаад орны туршлагаас...
 ҮОЗӨДБ-ийн тухай ойлголт АНУ 1990 оноос эхэлсэн 1994 онд
ҮОЗӨДБ байгуулагдсан байна. АНУ-ын Xолбооны Газарзүйн
Mэдээллийн Xороо (FGDC): 30 холбооны тэргүүлэгчдээс
бүрддэг.
 Европын Холбооны ҮОӨДБ: 27 гишүүн орны бүрэлдэхүүнтэй
INSIRE 2007.
 Австрали, Шинэ Зеландын Газрын Мэдээллийн Зөвлөл
(AZNLIC) Австралийн ҮОЗӨДБ-ASDI
 Португалийн ҮОЗӨДБ-SNIG
 Малайзын ҮОЗӨДБ-NaLIS
 Өмнөд Африкийн ҮОЗӨДБ-NSIF
Газрын харилцаа сэтгүүлээс
“Олон улсын чиг хандлага:
Байрлалд суурилсан орон зайн
мэдээлэл” нийтлэл, 2017 он
НҮБ-ээс Тогтвортой
хөгжлийн зорилтуудыг
хангах үндсэн чиглэл

12. Бүх шатны бодлого тодорхойлогч, шийдвэр гаргагч, орон зайн өгөгдөл,
мэдээллийг бүрдүүлэгч байгууллага, энгийн хэрэглэгч, орон зайн
мэдээллийн технологийн чиглэлийг сонирхон судалж буй хэн бүхний
хувьд нээлттэй,
ОЗӨДБ-ийн нийтлэг зарчим, стандарт болон шийдлүүдийг нэвтрүүлэх
замаар мэдээллийг өөр хоорондоо хялбар солилцох боломжийг олгох
зорилгоор нийтлэг удирдамжийг хангах,
Цахим орчноор дамжуулж буй энэхүү номын түгээлт нь дэмжигчдийг
өөрийн санаа бодлоо чөлөөтэй нэмэрлэж, номын хөгжүүлэлтэд хувь
нэмэр оруулах боломжтой.
НОМЫН АЧ ХОЛБОГДОЛ

13. ТАЛАРХАЛ
Та бүхний санал, шүүмж, зөвлөмж
энэхүү номын цаашдын
боловсруулалтанд ихээхэн хувь нэмэр
оруулах тул номтой холбоотой шинэлэг
санаа, сэтгэгдэл, зөвлөмж, шүүмжээ
info@geomedeelel.mn хаягаар
ирүүлээрэй 
ТӨСӨЛ УДИРДАГЧ Энхбаатарын АРИУНЦЭЦЭГ
НОМЫН РЕДАКТОР Энхтөрийн БАЯРМАА
Нэгдүгээр бүлэг Энхболдын БАЯРМАА
Хоёрдугаар бүлэг Энхтөрийн БАЯРМАА
Гуравдугаар бүлэг Лхамжавын ОЧИРХУЯГ
Дөрөвдүгээр бүлэг Пүрэвхүүгийн САРУУЛ
Тавдугаар бүлэг Тэрбишийн ОТГОНЖАРГАЛ
Зургаадугаар бүлэг Үнэнбуянгийн ГАНТИГ
Долоодугаар бүлэг Нямбатын БАТБОЛД
Наймдугаар бүлэг Амарын ТУНГАЛАГ
Есдүгээр бүлэг Энхтөрийн БАЯРМАА
Аравдугаар бүлэг Энхболдын БАЯРМАА
Арван нэгдүгээр бүлэг Пүрэвхүүгийн САРУУЛ
Арван хоёрдугаар бүлэг Лхамжавын ОЧИРХУЯГ
Хавсралт А Энхбаатарын АРИУНЦЭЦЭГ

14. Монгол Улсын Засгийн
газрын хэрэгжүүлэгч
агентлаг, Барилга, хот
байгуулалтын яамны харьяа
Газар зохион байгуулалт,
геодези, зураг зүйн газарт
Монголын Геомэдээллийн
холбооны зүгээс хүлээлгэн
өгч байна.

15. Ашигласан материал
Газрын харилцаа сэтгүүл, 2017. Олон улсын чиг хандлага: Байрлалд суурилсан орон зайн
мэдээлэл.
ГЗБГЗЗГ, 2013. Үндэсний орон зайн мэдээллийн дэд бүтэц: Танилцуулга 1.0.
http://sdi.gazar.gov.mn/files/1_MSDI_Taniltsuulga1_20130911.pdf
Global Spatial Data Infrastructure Association. https://www.fgdc.gov/international/gsdi
GSDI, 2015. The Global Spatial Data Infrastructure (GSDI) Association.
http://gsdiassociation.org/index.php/about-gsdi.html
SDI Cookbook. 2012.

16. АНХААРАЛ
ХАНДУУЛСАНД
БАЯРЛАЛАА
АНХААРАЛ
ХАНДУУЛСАНД
БАЯРЛАЛАА