SlideShare a Scribd company logo
1 of 17
[COMPANY NAME] | [COMPANY ADDRESS]
ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ГАРЫН АВЛАГА
2022 ОНЫ 9 САР (ХУВИЛБАР 1)
Page | 1
Гарын авлагын тухай
Энэхүү үйл ажиллагааны гарын авлагыг НАЙРАМДАЛ төслийн Дархан-Европын бүс нутгийн
форумын (ДЕФ) хэрэгжилтийн хүрээнд зориулан боловсруулсан бөгөөд уг баримт бичиг нь
Дархан-Европын бүс нутгийн форумын зорилго, зорилтыг хэрэгжүүлэхэд дагаж, мөрдөх үндсэн
баримт бичиг болно. ДЕФ-ын үйл ажиллагааны гарын авлагын зохиогч нь Дархан-Уул аймгийн
ЗДТГ, ХААИС-АЭБС ба, Дархан-Европын бүс нутгийн форум (ДЕФ) нь урт хугацааны, байнгын
үйл ажиллагаатай, платформ байх бөгөөд Европын Холбооны түншлэгч талуудтай хамтран
хэрэгжүүлж буй бодлого, төслөөр Дархан-Уул аймгийн бүс нутгийн хөгжлийг удирдан,
чиглүүлнэ.
Гарын авлагын энэхүү хувилбар нь НАЙРАМДАЛ төслийн ДЕФ-ын хороодод зориулсан ба,
ДЕФ-ын хороод болон төслийн албанд НАЙРАМДАЛ төслийн хүрээнд хийгдэх бодлого,
төслийн платформыг хэрэгжүүлэх тодорхой бүтэц, алхмуудыг тусгасан. ДЕФ нь Дархан ЕХ-ны
бизнес форум болох суурийг бэхжүүлж, хөрөнгө оруулалтыг дэмжих нэгж болно. Талууд нь
ДЕФ-ээр дамжуулан бүс нутгийн хамтын ажиллагааг хөгжүүлнэ.
вэбсайт: www.friendship.mn
Цахим шуудан: idef@friendship.mn
Page | 2
ДАРХАН ЕВРОПЫН БҮС НУТГИЙН ФОРУМ ГЭЖ ЮУ ВЭ? / ЕРӨНХИЙ ЗОРИЛГО / ЗОРИЛТ
Ерөнхий зорилго:
Дархан-Европын бүс нутгийн форум (ДЕФ) нь урт хугацаанд, байнгын үйл ажиллагаатай
платформ нэвтрүүлэх, үйл ажиллагаа явуулах замаар Дархан-Уул аймгийн бүс нутгийн
хөгжлийг удирдах, төвлөрлийг сааруулах, бүсчилсэн хөгжил, уялдаа холбоог нэгдсэн
бодлогоор хангах зорилготой.
Зорилт:
1. Дархан-Уул аймгийн ЗДТГазарт ДЕФ-ийн ажлын алба байгуулж, Дархан-Уул аймгийн
нутгийн удирдлагуудын засаглал, удирдлага, хамтын ажиллагааг дэмжихийн тулд
хотын засаглалыг бэхжүүлэх, тогтвортой байдал, ногоон байгууламжийг бий болгох,
инноваци, бизнес эрхлэлтийг дэмжих замаар эдийн засгийн хөгжил цэцэглэлтийг
сайжруулах, нийгмийн оролцоог хангах, тэргүүлэх чиглэлүүдэд боломжуудыг бий
болгох.
2. Монгол Улсад бүс нутгийн хөгжлийн бодлогыг үр дүнтэйгээр нэвтрүүлэхийн тулд
Дархан-Уул аймаг болон ЕХ-ны бодлого боловсруулагчдын хооронд бүс нутгийн
туршлага солилцох боломж олгоно. ДЕФ нь Дархан-Уул аймгийн төрийн байгууллагууд
болон бусад байгууллагуудад мэдлэг солилцох, туршлага дамжуулах, иргэдэд үйлчлэх
үйлчилгээний хүртээмжийг тэлэх зэрэг бодлогыг үр дүнтэйгээр нэвтрүүлэх замаар бүс
нутгийн хөгжлийн бодлогыг тэлэх.
3. Чадавхыг бэхжүүлэх, бодлогоос суралцах улс хоорондын хамтын харилцаа, Дархан-
Уул аймгийн иргэдэд үзүүлэх төрийн үйлчилгээг сайжруулахад чиглэсэн төслийн
хамтын ажиллагаагаар дамжуулан Европын Холбооны түнш орнуудаас Монгол Улсад
хийх орон нутгийн удирдлагуудын бодлого, аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагааг
хөнгөвчлөх, зохион байгуулах болон Монголын орон нутгийн удирдлагууд тогтвортой
хот байгуулахад тулгарч буй сорилтуудыг шийдвэрлэхэд Европын холбооноос
туршлага судлах
4. Дархан-Уул аймгийг эко аж үйлдвэржсэн хот болгохын тулд бизнес эрхлэгчид, эдийн
засагч болон байгууллагуудын зохион байгуулалт, хөрөнгө оруулалт, эдийн засгийн
сэргэлт хийх нэгдсэн платформоор хангах, үйл ажиллагааг дэмжихийн тулд ДЕФ нь
ЖДҮ-ийн КЛАСТЕР ЭДИЙН ЗАСАГ руу шилжих, ЕХ-Дархан хотын хооронд КЛАСТЕР
ХАМТЫН АЖИЛЛАГААНЫ боломж нээхийн тулд стратеги боловсруулж, зохих арга
хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлэх.
5. Кластер хамтын ажиллагаа, талуудыг хооронд нь уулзуулах болон ДАРХАНД
ҮЙЛДВЭРЛЭВ, ДАРХАНД ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАХ зэрэг хөтөлбөрүүдийг дэмжихэд
чиглэсэн ДАРХАН-ЕВРОП ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ТӨСӨЛ БЭЛТГЭХ.
6. НОГООН ХЭЛЭЛЦЭЭР, ШИЛЖИЛТ зэрэг Европын Холбооны үзэл баримтлалд
нийцүүлэн ЕХ болон Дархан Уул аймгийн хамтын ажиллагааны төслүүдийг хөгжүүлэх
урт хугацааны хөтөлбөрийн эхлүүлэх, ХОТУУД болон БҮС НУТГИЙН түншлэл хамтын
ажиллагаа хэрэгжүүлэх замаар бодлого суралцах орон зайг бий болгох.
Page | 3
БАРИМТ БИЧГИЙН ХАМРАХ ХҮРЭЭ: ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЦАР ХҮРЭЭ
1-Р үе-2022 оны 2 дугаар сараас 2025 оны 1 дүгээр сар
ҮНДЭСЛЭЛ, АГУУЛГА
Шилжилт хөдөлгөөн нэмэгдсэнтэй холбогдуулан Дархан-Уул аймагт орон сууцны
барилгууд ихээр нэмэгдсэн. Хот төлөвлөлт, барилгын норм, стандартын дагуу шинэ барилгын
шийдэл, технологийн 30 хувь нь ногоон байх ёстой. Барилгын компаниуд нь орчин үеийн
дэвшилтэт технологийг ашиглахад санхүүгийн чадамж муу байгаагаас үүдэн эрчим хүчний
хэмнэлттэй, байгал орчинд ээлтэй технологийг хараахан ашиглахгүй байна.
Дархан-Уул аймаг нь 107,0 мянган хүн амтай, 131,8 га ногоон байгууламж, нийтийн
эзэмшлийн газартай. Олон Улсын стандартад заасан 24 м2 байх ёстой гэснээс 2 дахин бага
хотын ногоон байгууламжийн талбайтай байх ба үүнээс харахад ногоон байгууламжийн
талбайг нэмэх нэн шаардлагатай байна.
Дархан-Уул аймгийн газар нутгийн 65,5 мянган га талбай буюу 20 хувь нь хүн амын
өсөлт, байгалийн нөөцийн ашиглалт, болон байгаль орчинд үзүүлж буй сөрөг нөлөөллөөс
үүдэн цөлжилтөд өртөж байна.
Хөдөлмөр, халамж үйлчилгээний газраас мэдээлснээр, ажилгүйчүүдийн тоо 1001-д
хүрч, 2022 оны 2 дугаар сарын байдлаар 183 иргэн хөдөлмөрийн хэлтэст бүртгүүлсэн байна.
эдгээр ажилгүй иргэдийн олонх нь Ковид 19-ийн нөлөөгөөр татан буугдаж үйл ажиллагаа нь
зогссон компанийн ажилтнууд байна.
Дархан-Уул аймагт 7 их сургууль, 3 мэргэжил сургалт үйлдвэрлэлийн төв, коллежууд
байдаг. Гэсэн хэдий ч тэдгээрийн сургалтын чанар муу, төгсөгчид нь ажлын байранд тавигдах
шаардлагад тэнцэхүйц шаардлагатай ур чадваруудыг эзэмшиж чаддаггүй. Түүнчлэн, их
сургуулийн бий болгосон оюуны өмчийг аж үйлдвэрт ашигладаггүй ба технологи дамжуулалт,
инновацын үйл ажиллагаа хангалтгүй байдаг.
2021 онд 4661 бизнес эрхлэгчид бүртгүүлснээс 2406 буюу 51,6 хувь нь үйл
ажиллагаагаа хэвийн явуулж байна. Боловсруулах 213 үйлдвэр байгаа нь нийт аж ахуйн
нэгжийн дөнгөж 8.8 хувийг эзэлж байгаа нь эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, боловсруулах
үйлдвэрлэлийг цаашид хөгжүүлэх шаардлагатай байгааг харуулж байна.
Үйлдвэрлэлийн нийт бүтээгдэхүүний 31.3 хувийг ус хангамж, дулаан, цахилгаан эрчим
хүчний үйлдвэрлэл, 48.5 хувийг уул уурхай ба 20.2 хувийг боловсруулах үйлдвэр тус тус эзэлж
байна.
Олон Улсын байгууллагууд сайн засаглалын нэг шинж чанар нь ил тод байдал хэмээн
үздэг ба сайн засаглалд ил тод байдал нэн чухал байна. IRIM судалгааны хүрээлэнгийн 2021
оны бие даасан үнэлгээний индексээр төрийн байгууллагын ил тод байдлын индекс (0-1
онооны хооронд хэмжигддэг) улсын хэмжээнд 0.602 байгаа нь төрийн байгууллагуудын цахим
ил тод байдал хангалтгүй байгааг харуулж байна. Мэдээллийн ил тод байдлын тухай хуульд
зааснаар төрийн үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулахын тулд төрийн мэдээлэл ил
тод, нээлттэй байх, иргэдийн мэдээлэл авах орчныг сайжруулах ёстой.
Эдгээр асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд "НАЙРАМДАЛ" төсөл нь Европын Холбооны
хотуудын шилдэг туршлагыг судалж, инновац, ногоон хот, энтрепренершип, гарааны бизнес
зэрэг чиглэлээр тусгай төсөл хэрэгжүүлэх зорилготой бөгөөд Дархан-Уул аймгийг илүү ухаалаг
иргэдтэй, хүчирхэг эдийн засагтай хот болгон хөгжүүлэхээр зорьж байна.
2-р үе шат 2025 оны 2 сараас – 2030 оны 12 сар.
Page | 4
ДАРХАН ЕВРОПЫН ФОРУМ (ДЕФ)-ЫН ЗАСАГЛАЛЫН БҮТЭЦ
Дархан Европын Форумын засаглалыг олон талт түншлэлийн хэрэгцээнд нийцүүлэн зохион
байгуулах ба Дархан-Уул аймаг болон Монгол Улсын Төвийн бүсэд тулгамдаж буй
асуудлуудыг Олон Улсын засгийн газар, түүний институц, хувийн хэвшилтэй хамтран
шийдвэрлэх урт хугацааны оролцоонд шилжих, институцын платформыг бий болгох зэрэг
орно.
Түвшин-1- Дээд түвшин, Удирдлагын баг
ДЕФ-ийн жилд нэг удаа болох Дээд түвшний удирдлагын уулзалтаар хамтын ажиллагааг
бэхжүүлэх стратегийн чиглэл, зааварчилгааг удирдлагуудад өгнө. Дээд түвшний удирдлагын
уулзалтад зөвшилцөлд суурилсан дээд түвшний төлөөлөгчид байх ба Дархан-Уул аймаг болон
Төвийн бүсийн хүн амын өсөлт хөгжилд тулгарч буй асуудлуудыг Дээд түвшний, Дэд түвшний
болон Үндсэн хуулийн эрх баригчид танилцуулна. ДАРХАН-УУЛ АЙМАГ-ийн ЗДТГазрын
дэргэдэх ДЕФ ажлын албанаас жилд нэг удаа зохион байгуулах хуралд аймгуудын
ЗДТГазрын удирдлагуудыг оролцуулна.
НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь оролцооны стратегийн үйл явцыг ерөнхийд нь авч
үзэхийн тулд аймаг, орон нутгийн түвшний төрийн оролцогчдын жагсаалт гаргана.
НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь төр, засгийн удирдлагуудыг хуралд урин оролцуулах
ажлыг хариуцна.
Түвшин-2- Ажлын алба
ДЕФ-ийн ажлын алба нь 10 хүний бүрэлдэхүүнтэй Гүйцэтгэх хороог байгуулна. Эдгээр
үндсэн гишүүд нь НАЙРАМДАЛ төслийн хэрэгжилтийн хугацаанд Дархан-Уул аймаг, ЕХ,
болон Олон Улсын мэргэжилтнүүдээс бүрдэх бөгөөд хөндлөнгийн ажиглагчид байж болно.
Гүйцэтгэх хороо нь гол шийдвэр гаргагч нь байх бөгөөд түншүүдийг сонгох, төсөл
боловсруулах шийдвэр, өргөдөл гаргах гэх мэт хянах, удирдах, зааварчилгаа өгөх, үйл
ажиллагааны шийдвэр гаргана. Гүйцэтгэх хорооны гишүүд нь НАЙРАМДАЛ төслийн зорилтот
салбар болох засаглал, нийгмийн эрх тэгш байдал, ногоон болон тогтвортой хөгжлийн
асуудлуудад анхаарч, тогтвортой, ногоон санхүүжилтээр дамжуулан шинжлэх ухаан,
технологи, хөгжил дэвшлийг нэмэгдүүлэх зорилготой инновацыг дэмжинэ. Гүйцэтгэх хорооны
хэдэн гишүүд нь салбар хороодын ажлын хэсгийн үйл ажиллагааг бэхжүүлэхэд дэмжлэг
үзүүлж ажиллана.
Үндсэн гишүүд нь дараах сэдвийн хүрээнд ажиллана: 1. Засаглал, иргэд 2. Ялгаатай байдал,
нийгмийн оролцоо, эрх тэгш байдал 3. Ногоон, ухаалаг, тогтвортой хот 4. Инновац,
Инкубатор, Энтрепренершип хөгжүүлэлт, 5. Ногоон, Тогтвортой санхүүжилт.
НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь Монгол, ЕХ болон Азийн орнуудаас шударга төлөөлөл
бүхий 10 үндсэн гишүүний нэрсийн жагсаалт гаргана.
Загвар: 1: Дархан Европын бүс нутгийн форумын Гүйцэтгэх хорооны бүтэц (ДЕФ)
S. No. Нэр Албан тушаал Төлөөлөгчийн бүс
нутаг
1. Монгол Улс
2. Монгол Улс
3. Монгол Улс
4. Монгол Улс
5. Монгол Улс
Page | 5
6. Монгол Улс
7. Монгол Улс
8. Европын Холбоо
9. Европын Холбоо
10. Азийн орон
Дэвшүүлсэн: Гарын үсэг:
Баталсан: Гарын үсэг:
Огноо:
Үндсэн 10 гишүүнийг сонгохдоо хувь хүн болон зөвшилцөлд суурилсан шийдвэр гаргах үйл
явц, гишүүнийг сонгохдоо НАЙРАМДАЛ төслийн сэдэвчилсэн болон салбарын тэргүүлэх
чиглэлд оруулсан хувь нэмрийг баталгаажуулахын тулд Стандарт үнэлгээний хяналтын
хуудас, мэргэшлийн шалгалт, ярилцлагад үндэслэн сонгоно.
ДЕФ-ийн ажлын алба нь 5 салбар хороог байгуулж, Инновац, хотын ногоон хөгжил,
энтрепренершип болон бизнес, гарааны бизнес дэмжих, ур чадвар нэмэгдүүлэх, хөдөлмөр
эрхлэлт, хүртээмжтэй байдал гэх мэт харилцан уялдаатай нэмэлт салбаруудад хуваана.
Салбар хороод нь ДАРХАН-УУЛ АЙМАГ, ЕВРОПЫН ХОЛБОО болон Гадаадын
мэргэжилтнүүдээс бүрдэнэ. Гүйцэтгэх хороод стратеги, бодлого, хамтын ажиллагааны
төсөлд техникийн туслалцаа үзүүлэх зорилгоор судалгаа хийх, баримтжуулах ажлыг
хэлэлцүүлэг хэлбэрээр явуулах, бодлогын баримт бичгүүдийг бүрдүүлэх зорилгоор 5 салбар
хороог байгуулна.
Салбар хороодын үүрэг нь стратеги боловсруулах, тэргүүлэх чиглэлүүдэд хөрөнгө оруулалтын
боломжийг бий болгох, хамтын ажиллагааны хамтарсан чиглэлийн Төслийн гарааны
төлөвлөлт үнэлгээний тайлан (ТГТҮТ) гаргахад тусална. Эдгээр салбар хорооны гишүүд
хөрөнгө оруулалт татах, ур чадвар нэмэгдүүлэх, нийгэмд тустай төслүүд зэрэг тэргүүлэх
чиглэлүүдэд тогтвортой бизнесийн боломжуудыг дэмжих зорилгоор ЕХ болон Монгол дахь
гадаадын оролцогч талуудтай цаашид яриа хэлэлцээ хийх болно.
Салбар хороо нь Дархан хот болон ЕХ-ны гишүүн орнууд, санхүүгийн агентлагууд,
байгууллагуудын хооронд харилцан ойлголцлын санамж бичигт гарын үсэг зурахад дэмжлэг
үзүүлэх, ЕХ болон Дарханы бизнес хоорондын хамтарсан бизнесийг дэмжих зэрэг өндөр
түвшинд ажиллана. Салбар хороодын бүх үйл ажиллагаа, шаардлагатай арга хэмжээтэй
холбоотой эцсийн шийдвэрийг Гүйцэтгэх хороо гаргана. Гүйцэтгэх хорооны гишүүд мөн салбар
хороодод шударга, ил тод, хариу арга хэмжээ авах, хороод хоорондын харилцааг зохицуулах
зорилгоор төлөөлнө. Тогтвортой, ногоон шилжилтийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд ахиц
дэвшлийг дүгнэж, өндөр түвшний оролцоог хангах зорилгоор Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний
хороог улирал тутам хуралдуулах төлөвлөгөөтэй байгуулна.
Загвар: 2: Дархан Европын бүс нутгийн форумын Салбар хорооны гишүүдийн бүтэц
S. No. Нэр Албан тушаал Төлөөлөгчийн бүс
нутаг
Page | 6
1. Салбар
хороо -1
Сайн засаглал, төвлөрлийг бууруулах,
хүмүүнлэгийн хариу арга хэмжээ
Монгол Улс,
Европын холбоо,
Азийн орны
төлөөлөл
2 Салбар
хороо -2
Боловсрол, судалгаа, шинжлэх ухаан,
технологи, инновац, хөдөлмөр эрхлэлт
Монгол Улс,
Европын холбоо,
Азийн орны
төлөөлөл
3. Салбар
хороо -3
Бүс нутгийн төслийн хамтын ажиллагаа,
бодлогоос суралцахуй
Монгол Улс,
Европын холбоо,
Азийн орны
төлөөлөл
4. Салбар
хороо -4
Хот, бүс нутаг, ЖДҮ-ийн кластер хөгжил,
хамтын ажиллагаа
Монгол Улс,
Европын холбоо,
Азийн орны
төлөөлөл
5. Салбар
хороо -5
Уур амьсгалын өөрчлөлт, тогтвортой
хотын эдийн засгийг хөгжүүлэх, ногоон
санхүүжилт
Монгол Улс,
Европын холбоо,
Азийн орны
төлөөлөл
Дэвшүүлсн: Гарын үсэг:
Баталсан : Гарын үсэг:
Огноо:
Түвшин-3- Удирдах хороо
НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь Удирдах хорооны дүрэм, журмыг боловсруулж,
НАЙРАМДАЛ төслийн үйл ажиллагаанд байнгын хяналт тавин, Төвийн бүсийн болон
НАЙРАМДАЛ төслийн хөтөлбөрийн тогтвортой байдлыг хангах стратегийн чиглэл өгөх,
Дархан-Уул аймаг нь илүү олон аймгуудад мэдлэг дамжуулах замаар суралцахын үр шимийг
хүртээж, нэгтгэх зорилготой. Удирдах хороо нь “Удирдах хорооны дүрэм журам”-д
захирагдана. Хорооны нь ажлын төлөвлөгөө, төсөв, санхүүжилтийн талаар Ажлын хэсэгт
зөвлөмж гаргах, санхүүжилтийн янз бүрийн хэрэгслээр хангах хөрөнгө оруулалт болон
холимог санхүүжилтийн санал гаргах, Дархан-Уул аймаг болон төвийн бүсийн санхүүжилт,
хөрөнгө оруулалтыг хангахад дэмжлэг үзүүлэх, техникийн туслалцаа, хөрөнгө оруулалтыг
дайчлах стратеги, хөтөлбөрийг дэмжих Итгэлцлийн сан байгуулах үүрэгтэй. Удирдах хороо нь
цахим шуудан, виртуал платформоор дамжуулан тогтмол харилцах боловч улирал тутам
хурлыг хэлэлцэх асуудлын дараалал, хурлын тэмдэглэлээр дамжуулан санал болгож,
цаашдын үйл ажиллагааг хянана.
Түвшин-4- Шинжлэх ухаан, Бизнесийн бодлого, аюулгүй ирээдүй
Уур амьсгалын онцгой байдал, зоонозын дэгдэлтийн үед хот суурин газрын тогтвортой
байдлыг хангахад тулгарч буй сорилтуудын талаар шинжлэх ухааны тодорхой судалгаа хийх
нь техникийн бодлогын мэргэжилтнүүд болон шинжлэх ухааны нийгэмлэгүүдийн саналаар
Page | 7
дэмжигдсэн стратеги, хөтөлбөрийг бий болгох арга барилыг сайжруулах шаардлагатай байна.
Хөгжлийн болон сайжруулалтын хөтөлбөрт ирээдүйн эрсдэл болон боломжуудыг нэгтгэхэд
шийдвэр гаргагч нар нь санал хүсэлтүүдийг харгалзан авч үзнэ.
НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь нийгэм, хүрээлэн буй орчны эрүүл мэнд, байгаль орчин,
цаг уурын онцгой байдал, хорт бодисгүй ирээдүйн асуудлыг судлах тусгай хороог байгуулж,
хотыг илүү дархлаатай, тэсвэртэй аюулгүй ирээдүй рүү чиглүүлэх болно. Дархан-Уул аймаг
болон төвийн бүсийн удирдлагуудыг бодлого, хамтын ажиллагааны талаар мэдээлэлтэй
байлгах зорилгоор Зөвлөх баг байгуулна. Дэлхийн хэмжээнд аюулгүй дэлхий гэсэн нэгдсэн
зорилго доор хорооны гишүүдийг сонгон гишүүнээр урина.
Түвшин-5-Ажлын алба
Монгол дахь НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын албыг Дархан-Уул аймгийн ЗДТГ, ХААИС-АЭБС-
ийн ЕДИЭТөв нь ЕХ-Дархан хоттой хамтран зохион байгуулж буй бүс хоорондын Дархан-
Европ Форумын платформыг төлөвлөх, бий болгох, өргөжүүлэх зорилгоор НАЙРАМДАЛ
төслийн гэрээнд үндэслэн үйл ажиллагаа явуулахаар сонгосон. НАЙРАМДАЛ төслийн ДЕФ
болон ЕДИЭТөв нь үүрэг, хариуцлагатай бие даасан байгууллага болж, Дархан-Уул аймаг
болон Төвийн бүсийг холбох түнш болно хэмээн төлөвлөж байна. ЕДИЭТөв нь техникийн
туслалцаа үзүүлэх, төсөл боловсруулах, хэрэгжүүлэх ажлыг хариуцах ба үйлдвэрлэл,
худалдаа, хөрөнгө оруулалтыг дэмжих асуудлыг ДЕФ хариуцна.
Түншлэл
НАЙРАМДАЛ төслийн түншлэлүүд нь бүс нутгийн эдийн засгийн хөгжлийн зорилго, зарчим,
хэрэгцээнд нийцсэн олон талт шинж чанартай, олон талт оролцогч талуудыг хооронд нь
холбоно.
Монгол Улсын төлөөллүүд
Яам, Тамгын газрын төлөөлөл,
Монгол улсын оролцогч талууд, салбарын яамд, орон нутгийн тамгын газрын төлөөллүүдтэй
хамтарна. Монгол улсын оролцогч талуудын хамтын ажиллагаа нь “Алсын хараа-2050” болон
бусад үндэсний хөгжлийн төлөвлөгөө, Олон Улсын конвенц, хэлэлцээрийн дагуу хийсэн
амлалтын хэрэгжилттэй уялдуулах. Үндэсний хэмжээнд түншлэлийн үр дүнд Дархан-Уул
аймаг нь “Тогтвортой хөгжлийн зорилтууд-2030”, Үндэсний хэмжээнд тодорхойлсон хувь
нэмэр” амлалтаа хэрэгжүүлэх, ТХЗ-уудыг нутагшуулах чиглэлээр Монгол Улсыг дэмжиж
ажилладгийг харуулах болно.
НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь Санамж бичиг байгуулах байгууллагуудын
жагсаалтыг бэлтгэж, Үндэсний болон Олон Улсын тэргүүлэх чиглэлийн хөтөлбөрийг
хэрэгжүүлэхэд Дархан-Уул аймаг, төвийн бүсийн хөрөнгө, нөөц, чадавхыг дайчлах, мөн
Европын Холбооны олон жилийн индикатор хөтөлбөртэй уялдуулах санамж бичгийг
боловсруулна. Монгол улсын оролцогч талуудыг бүс нутгийн эдийн засгийн хөгжил, хөгжил
цэцэглэлтэд идэвхтэй оролцож, дэмжлэг үзүүлэхийг уриална.
ДЕФ ажлын алба болон Дархан-Уул аймгийн ЗДТГазар нь яам, газар, хэлтсүүдтэй зөвшилцөх
албан бичгээр хамтын ажиллаагааг албан ёсоор эхлүүлнэ.
Page | 8
Үндэсний болон орон нутгийн засгийн газар – Бүс нутгийн удирдлага, аймаг, нутгийн
удирдлагын ордон
Аймаг, нутгийн удирдлага нь НАЙРАМДАЛ төслийн хамгийн анхан шатны хамтрагч тал байх
бөгөөд төвлөрлийг сааруулах, бүс нутгийн хамтын ажиллагаа, хөгжил цэцэглэлтэд чиглэсэн
арга хэрэгсэл, загварын дагуу хамтран ажиллах болно. Үндэсний дэд засгийн газар нь
НАЙРАМДАЛ төслийн хамгийн чухал түнш байх бөгөөд Дархан-Европын форум, (ДЕФ), ДЕФ-
ын хамтын ажиллагааны уулзалтууд, ДЕФ-ын тэргүүн туршлага солилцох форумууд, Дархан
форум (ДФ) болон ЕДИЭТөвийн оролцоо, суралцах, үр дүн, үр өгөөжийг эрэлхийлэх болно.
НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь бүс нутгийн удирдлагууд, аймаг, нутгийн удирдлагууд
хооронд байгуулах харилцан ойлголцлын санамж бичгийг бэлдэж, харилцан суралцах,
чадавхжихыг уриална. НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь Санамж бичгүүдийн төслийн
боловсруулна.
Орон нутгийн засаг дарга, бүс нутгийн удирдлагууд НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын албатай
цахим шуудангаар харилцана. Орон нутгийн засгийн газар гишүүн болох хүсэлтээ ажлын
албанд гаргана. Бүс нутгийн удирдлага, орон нутгийн засаг захиргаа батламж бичигтэй
ажиллах, хамтран ажиллах дүрмийг албан ёсоор ДЕФ-ийн ажлын алба болон Дархан-Уул
аймгийн ЗДТГазар санаачлана.
Засгийн газар хоорондын байгууллагууд
Бүрэн эрхийн хүрээнд ажиллаж буй Засгийн газар хоорондын байгууллага нь НАЙРАМДАЛ
төслийн тэргүүлэх чиглэл болон үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн хүрээнд хамтран ажиллана.
Үүнтэй холбогдуулан Дархан-Уул аймгийн Засаг даргын удирдаж буй НАЙРАМДАЛ төслийн
ажлын албатай албан бичиг солилцох юм.
Төслийн тэргүүлэх чиглэлийн дагуу хамтран ажиллах харилцан ойлголцлын санамж бичиг
байгуулах Засгийн газар хоорондын байгууллагуудын жагсаалтыг НАЙРАМДАЛ төслийн
ажлын алба гаргаж санамж бичгийн төслийг боловсруулна. Энэ ажлын хүрээнд хамтран
ажиллах хүсэлт илэрхийлсэн албан бичгийг Дархан-Уул аймгийн ЗДТГ-ын дэргэдэх ажлын
алба хариуцан ажиллана.
Төрийн бус байгууллагууд
Хувийн салбар
Хувийн хэвшил, бизнес эрхлэгчид, аж ахуйн нэгж, тэдгээрийн холбоодтой хамтран ажиллах нь
хөгжил цэцэглэлт болон инновацын экосистемийг бий болгох, НАЙРАМДАЛ төслийн
хэрэгжилтэд хувийн хэвшлийн технологи, хөрөнгө оруулалтыг дайчлах, улмаар ДЕФ-ын
хамтын ажиллагааг амжилттай зохион байгуулахад чухал үүрэг гүйцэтгэнэ.
Ингэснээр хувийн хэвшлийнхэн гарааны бизнес болон инновацид хөрөнгө оруулж,
бүтээгдэхүүн, үйлдвэр үйлчилгээг нэмэгдүүлэх замаар ЖДҮ-ийн салбарыг хөгжүүлнэ .
НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба харилцан ойлголцлын санамж бичигт хамрагдах хувийн
хэвшлийн байгууллагууд, мөн холбоодын жагсаалтыг гаргаж санамж бичиг боловсруулна.
Банк санхүүгийн салбар
Page | 9
Дархан-Уул аймгийн засаг захиргаанд үзүүлэх техникийн тусламжийн цар хүрээг тодорхойлох,
санхүүгийн эх үүсвэрийг дайчлах нь хотын дэд бүтэц, ЖДҮ-ийг хөгжүүлэх хөтөлбөрийг
хэрэгжүүлэх болон бусад тэргүүлэх чиглэлүүдэд буцалтгүй тусламж, зээлийн тусламжийг
түргэн шуурхай шийдвэрлэхэд чухал ач холбогдолтой хэмээн НАЙРАМДАЛ төсөл үзэж байна.
Төсөл нь үндэсний банкнууд болон олон талт хөгжлийн банкнуудад онцгой анхаарал хандуулж
хөгжлийн санхүүжилтийн байгууллагуудтай хамтран ажиллахыг эрмэлзэх бөгөөд
санхүүжилтийн тэргүүлэх чиглэлүүд болон төслүүдэд зээл олгох хөрөнгийн хүртээмжийг
судлах зорилгоор санхүүгийн байгууллагуудтай хамтран ажиллана.
НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь банк, санхүүгийн байгууллагуудтай хамтран ажиллах
боломжийг нэмэгдүүлэх бэлтгэл ажлыг хийх бөгөөд банкнуудыг ногоон байгууламж, нийгмийн
оролцоо, уян хатан байдал, инновац гэх мэт тэргүүлэх чиглэлд хөрөнгө оруулалт хийхийг
уриалах болно.
ДЕФ болон Дархан-Уул аймгийн ЗДТГ-аас банк, санхүүгийн байгууллагуудыг төсөлд хамтран
ажиллахыг урьж НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь тэдэнтэй санамж бичиг байгуулна.
Дархан Европын бүс нутгийн форум гэж юу вэ?
Дархан Европын бүс нутгийн форум нь инновац, хотын ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх,
бизнес эрхлэлтийг дэмжих, бизнесийг хурдасгах/шинэлэх зэрэгт онцгой анхаарал хандуулж
Европын Холбооны хотууд болон Дархан хотын хооронд илүү их хамтын ажиллагаа, туршлага
солилцох зорилгоор Дархан-Уул аймгийн засаг захиргаа болон түүний сумуудад хэрэгжүүлж
буй бодлого суралцах, хамтын ажиллагааны төслүүдийг хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлж,
өргөжүүлэх институц юм.
Энэхүү институц нь Европын Холбооны санхүүжилтээр Дархан-Уул аймгийн нийгэм, эдийн
засгийн шинэлэг, тэгш хүртээмжтэй, тогтвортой өсөлтийг дэмжин Европын Холбоо – Монгол
Улсын хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх нь төслийн бодлого, төслийн хамтын ажиллагааны
сүлжээ юм. Төсөл нь 2022 оны 02 дугаар сараас 2025 оны 01 дүгээр сар хүртэл үйл
ажиллагаагаа хэрэгжүүлнэ. Энэхүү төсөл нь Дархан-Уул аймгийн засаглал, нийгмийн оролцоо,
хотуудын тогтвортой байдал, ногоон байгууламж, инновац, бизнес эрхлэлтийг дэмжих
чиглэлээр бодлого, төслүүдийг хэрэгжүүлэх замаар иргэдэд бодлого суралцах, төрийн
үйлчилгээг авахад дэмжлэг үзүүлнэ.
Зорилтот бүлэг
Төсөл нь Дархан хотод хэрэгжих ба хотын хөгжил, засаглал, нийгмийн тэгш байдал, олон
нийтийн оролцоо зэрэг чиглэлээр өргөн хүрээнд ажилладаг оролцогч талууд нь зорилтот
бүлгүүд хамрагдана. ДЕФ-ын хамтын ажиллагааны зорилтот бүлгүүд нь:
 Дархан-Уул аймгийн ЗДТГ, бусад бүс нутаг, аймаг, сумдын ЗДТГ
 Аймаг болон хотын түвшинд сонгогдсон удирдагч нар
 Бүс нутгийн хөгжлийн бодлого боловсруулах болон/эсвэл хэрэгжүүлэх үүрэг
бүхий орон нутгийн засаг захиргааны бусад холбогдох байгууллагын хүрээнд хот
суурин газрын мэргэжилтнүүд, хот төлөвлөлт, нийгмийн хүртээмж, байгаль
орчны асуудал хариуцсан мэргэжилтнүүд
 Бүхий л салбарууд болон нийгмийн бүлгүүдийг хариуцдаг төрийн төлөөлөгч нар
Page | 10
 Иргэний нийгэм, анхан шатны байгууллага
 Байгаль орчин, нийгмийн зорилтот бүлэг, эмэгтэйчүүдийн эрх,
 Инновац, ухаалаг санаачилгыг хөгжүүлэх төв.
 Судалгааны төв, их дээд сургууль, оюутнууд
 ЖДҮ, холбоод
 Цахим бизнес эрхлэгч нар, мэдээллийн технологи
 Аж ахуйн нэгжүүд
 Хөрөнгө оруулалт, хөдөлмөр эрхлэлтийн газрууд
Ашиг хүртэгч нар:
 Дархан хотын ойрын, дунд, урт хугацааны хөгжлийн тэргүүлэх чиглэлүүд
хот/аймгуудын иргэд, түүний дотор эмэгтэйчүүд, нийгмийн зорилтот бүлгийн
иргэд, залуу бизнес эрхлэгчид
 Орон нутгийн гэр хорооллын бүс
 Нийгмийн зорилтот бүлгийн иргэд (эмэгтэйчүүд, залуус, шилжин суурьшигсад,
хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд болон ахмад настнууд)
 Олон Улсын байгууллага, хотуудын сүлжээ хамтын ажиллагаагаар ажилладаг
үйлдвэрийн холбоод, аж ахуйн нэгж, бизнесийг дэмждэг байгууллагууд
 Байгаль орчин, нийгмийн хөгжлийн байгууллагууд
 Их дээд сургууль, эрдэм шинжилгээний байгууллага, академи
Дархан Европын бүс нутгийн форумын үр шим
Бодлогоос суралцах платформ
НАЙРАМДАЛ төсөл дахь Бодлогоос суралцах платформын ач холбогдол
ДЕФ-ын хүрээнд Бодлогоос суралцах платформ нь Дархан-Уул аймгийн ЗДТГ-ын бодлогоос
суралцах, сайн туршлагыг нэвтрүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх бөгөөд Европын Холбооны
мэргэжилтнүүдээс олж авсан мэдлэг, туршлагыг Дархан-Уул аймгийн захиргааны зүгээс бүс
нутгийн хамтын ажиллагааны хүрээнд бусад орон нутагт нэвтрүүлэх юм.
Европ Дархан хоорондын бодлогоос суралцах үйл явц:
Бодлогоос суралцах платформ нь хэрхэн хэрэгжих вэ.
Бодлогын зөвлөн туслах үйлчилгээ
Бодлогоос суралцах платформ нь Европын Холбоо, Монгол Улсын бодлогын болон техникийн
шинжээчдээс бүрдсэн багтай байх бөгөөд тэд Дархан-Уул аймгийн Засаг захиргаа болон бусад
орон нутгийн удирдлагуудад НАЙРАМДАЛ төслийн тэргүүлэх чиглэлийн талаар бодлогын
дэмжлэг үзүүлэх үйлчилгээ, чиглэл өгөх юм. Бодлогоос суралцах платформын бодлогын
зөвлөн туслах үйлчилгээ нь Дархан-Уул аймгийн ЗДТГ-ын албан хаагчид болон аймаг дахь
6- ДЕФ-ын Хамтын
ажиллагааны уулзалт
(3 Европд + 3 Дарханд )
12-ДЕФ-ын Тэргүүн
туршлага солилох форум
4- Туршлага судлах
айлчлал &
2- Солилцооны хөтөлбөр
Page | 11
бусад бодлогын мэргэжилтнүүдэд виртуал болон ганцаарчилсан сургалт, дэмжлэг үзүүлэх
үйлчилгээ үзүүлнэ.
1. Бодлогын талаарх мэдлэгийг дэмжих төв – НАЙРАМДАЛ төсөлтэй холбоотой бодлогын
чиглэлээр материал, мэдлэг олж авах боломжтой болно. Бодлогын талаарх мэдлэгийг
дэмжих төв нь НАЙРАМДАЛ төслийн хамтран ажиллагч талуудын ажилтнуудын дэмжлэгээр
ажиллах ба, ЕХ болон Монголын мэргэжилтнүүдтэй хамтран ажиллах баримт бичиг
боловсруулахад оролцоно. ЕХ болон Монгол улсын бүхий л эх сурвалжийн материалыг
судалж, мэдлэгийг түгээх, суралцах боломжийг төвөөр дамжуулан хуваалцана. Жишээлбэл:
сонин сэтгүүл, бодлогын товч танилцуулга, кейс судалгаа, айлчлалын тайлан гэх мэт.
2. Харилцан хамтын ажиллагаа: НАЙРАМДАЛ төслийн нэг хэсэг болох харилцан ажиллах
нийгэмлэг/дадлагажигч нарын нийгэмлэг үүсгэн байгуулагдах бөгөөд тэд НАЙРАМДАЛ
төслийн ажлын хэсгээс Дархан-Уул аймгийн засаглал, ногоон байгууламж, нийгмийн оролцоо,
хөгжил цэцэглэлт, инновацын бодлого болон бусад тэргүүлэх чиглэлүүд дээр тулгуурлан
уулзалт арга хэмжээнүүдийг зохион байгуулж төлөвлөхөд дэмжлэг үзүүлж хамтран ажиллах
үүрэгтэй.
3. Мэргэжилтнүүдийн тусламжийн хөтөлбөр: ДЕФ-д мэргэжилтний дэмжлэг үзүүлэх
үйлчилгээг доор жагсаасан мэдлэг түгээх хэрэглүүр болон талуудын оролцоотойгоор хангана.
3.1 ДЕФ-ын бодлогын тусламж дэмжлэг: Дархан-Уул аймгийн Засаг захиргаа, бусад
аймаг, хотын захиргаанд байгаа санал хүсэлтийг шийдвэрлэх болно.
3.2 Харилцан хянах үйл явц: Дархан-Уул аймгийн засаг захиргаа Европын болон
Монголын харилцан туршлага судлаж, санал хүсэлтийг хүлээн авч, НАЙРАМДАЛ
төслийн хүрээнд тулгамдаж буй бэрхшээлийг шийдвэрлэх боломжтой болно.
3.3. Зохион байгуулах үйл явц: Засаглал, ногоон байгууламж, инновац, бизнес
эрхлэх чиглэлд илүү хүртээмжтэй арга хэмжээ төлөвлөх, хэрэгжүүлэхэд чиглэсэн
Европын Холбоотой хамтран ажиллахад дэмжлэг үзүүлнэ.
Интерактив вэбсайт хэлбэрийн мэдээллийн систем нь мэдээлэлд нэвтрэх, бодлогын
зөвлөж туслах үйлчилгээнээс хүлээн авсан мэдээллээ солилцох нөөц номын сан,
интерфейс үүсгэх боломжтой болно.
Бүс нутгийн хамтын ажиллагааны төслийн платформ
ЕХ-Дархан-Уул аймгийн Тамгын газар болон бусад аймаг, хотын засаг захиргаа болон бүс
нутаг хоорондын хамтын ажиллагааны төслийн хамрах хүрээг хот, бүс нутаг, аж ахуйн
нэгжүүдийн бодлого, туршлага, санхүүгийн чиглэлээр суралцах, хамтран ажиллах боломжид
тулгуурлан хэрэгжүүлэх боломжийн төслийг хэлэлцэнэ.
ДЕФ-ЫН ТЭРГҮҮЛЭХ ЧИГЛЭЛИЙН ЖАГСААЛТ (Байгуулагдсан хороо, тэргүүлэх
чиглэлийн хүрээнд)
S. No. ЕВРОПЫН ХОЛБООНЫ
УЛС
ХЭРЭГЖИХ БҮС НУТАГ НАЙРАМДАЛ
ТӨСЛИЙН
ТЭРГҮҮЛЭХ ЧИГЛЭЛ
1.
2
Page | 12
3.
4.
5.
Нэр дэвшүүлсэн: Гарын үсэг:
Зөвшөөрсөн: Гарын үсэг:
Огноо:
Үйл ажиллагааны төлөвлөгөө
ДЕФ нь дээрх зорилгодоо хүрэхийн тулд дараах үйл ажиллагааг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:
№ Үйл ажиллагаа Оролцогч талууд
1. Гүйцэтгэх хорооны уулзалт Гүйцэтгэх хорооны гишүүд
2. Салбар хороодын уулзалт Салбар хороодын гишүүд
3. Хамтын ажиллагааны уулзалт
Тэргүүлэх чиглэлийн хүрээнд мэдлэг мэдээлэл солилцох,
хэлэлцүүлэг уулзалт /3удаа/
ДЕФ-ын гишүүд
Институцын орчныг сайжруулах, хөрөнгө оруулалтыг татах
бодлогыг тодорхойлох уулзалт /3удаа/
ДЕФ-ын гишүүд
4. Тэргүүн туршлага солилцох форум
Ногоон хөгжлийн чиглэлээр тэргүүн туршлага солилцох
уулзалт /3 удаа/
ДЕФ-ын гишүүд
Инновацын чиглэлээр тэргүүн туршлага солилцох уулзалт /3
удаа/
ДЕФ-ын гишүүд
Энтрепренершипийн чиглэлээр тэргүүн туршлага солилцох
уулзалт /3 удаа/
ДЕФ-ын гишүүд
Гарааны бизнесийн чиглэлээр тэргүүн туршлага солилцох
уулзалт /3 удаа/
ДЕФ-ын гишүүд
5. Туршлага судлах айлчлал
Айлчлал 1 40 хүн /Дарханы-20,
Европын-20/
Айлчлал 2
6. Солилцооны хөтөлбөр
Ажлын байранд 20 хүн /Дарханы-10,
Европын-10/
Цахимаар
7. ДЕФ-н хүрээнд оролцогч талууд хамтран ажиллах санамж
бичиг байгуулж, хөрөнгө оруулалт татах
Дархан болон Европын
Холбооны энтрепренерүүд
Page | 13
Логик хамаарал
Үр
дүнгийн
холбоо
Шалгуур
үзүүлэл
т
Суурь
үзүүлэл
т
(үнэ
цэнэ &
тухайн
жил)
Зорилтот
бүлэг
(үнэ цэнэ &
тухайн жил)
Одоог
ийн
үнэ
цэнэ*
(2021)
(*улир
лын
болон
эцсий
н
тайла
нд
тусга
х)
Баталгаа
жуулалт
ын утга
болон эх
сурвалж
Таамагла
л
Бодлогы
н
Монгол,
Дарханы
тогтворто
й
өсөлтийг
дэмжих
Олон
Улсын
амлалт
Европын
Холбооны
хотуудтай
хийх
худалдаа
ны эргэлт
сайжирч
нэмэгдэнэ
2022 оны
ТГТҮТай
ланд
/Төслийн
гарааны
төлөвлөл
т
үнэлгээн
ий
тайлан/
танилцуу
лагдсана
ар
одоогийн
нөхцөл
байдал
Одоогийн
нөхцөл
байдлын
судалгаа
хийгдсэнээр
тогтоогдоно
Одоог
ийн
нөхцөл
байдл
ын
судалг
аа
хийгдс
энээр
тогтоог
доно
Харилцан
ойлголцлы
н санамж
бичгүүд,
Хоёр талт
гэрээнүүд,
Эдийн
засгийн
Дархан-
Уул аймаг
руу ирэх
ЕХ-ны
болон
бусад улс
орны
ногоон
санхүүжи
лт ба
хөрөнгө
оруулалт
Гадаадын
хөрөнгө
оруулалт
ын тоо
хэмжээ
2022 оны
ТГТҮТ-д
танилцуу
лагдсана
ар
одоогийн
нөхцөл
байдал
Одоогийн
нөхцөл
байдлын
судалгаа
хийгдсэнээр
тогтоогдоно
2022
оны
ТГТҮ-д
танилц
уулагд
санаар
одооги
йн
нөхцөл
байда
л
Харилцан
ойлголцлы
н санамж
бичгүүд,
Хоёр талт
гэрээнүүд,
Төслийн
нэг хэсэг
дэх
гадаадын
санхүүжил
тийн
хяналт
Page | 14
Гарааны
экосисте
м хөгжиж,
түүнд
олгох
хөрөнгийн
санхүүжи
лт
Гадаадын
хөрөнгө
оруулалт
ын
хэмжээ
2022 оны
ТГТҮТ-д
танилцуу
лагдсана
ар
одоогийн
нөхцөл
байдал
Одоогийн
нөхцөл
байдлын
судалгаа
хийгдсэнээр
тогтоогдоно
2022
оны
Дарха
н
хотын
форум
ын
дүрмэ
эр
суурь
үзүүлэ
лт
гарна
Нийтийн
аж ахуй
бүртгэл,
суурь
тайлан,
төсөл
вэб сайт
Нийгмий
н
зорилтот
бүлгийн
иргэдийн
амьдралы
н түвшин
дээшлэх
Олон
нийтийн
үйлчилгээ
ний
хүртээмж
ийг
нэмэгдүүл
эх
2022 оны
Дархан
хотын
форумын
дүрмээр
суурь
үзүүлэлт
гарна
Суурь
үзүүлэлт
гарснаар
тогтоогдоно
2022
оны
Дарха
н
хотын
форум
ын
дүрмэ
эр
суурь
үзүүлэ
лт
гарна
Хөдөлмөр
эрхлэлтий
н
бүртгэл,
хувийн
салбарын
бүртгэл,
төслийн
вэбсайт
Нөлөө
лөл
(Ерөнх
ий
зорилг
о)
Ажлын
байранд
эмэгтэйчү
үдийн
оролцоог
нэмэгдүү
лэх
Эмэгтэйчү
үдийн
ажлын
байр
нэмэгдэнэ
2022 оны
Дархан
хотын
форумын
дүрмээр
суурь
үзүүлэлт
гарна
Суурь
үзүүлэлт
гарснаар
тогтоогдоно
2022
оны
“Дарха
н
форум”
-ын
дүрмээ
р суурь
үзүүлэ
лт
гарна
Хотын
танхим
ашиглалт,
уулзалтуу
д,
эд
хөрөнгө/т
атвар
бүртгэл
Төрийн
үйлчилгэ
эний
шийдвэр
гаргахад
Эмэгтэйч
үүдийн
оролцоог
нэмэгдүү
лэх
Эмэгтэйчү
үдийн
оролцоо
нэмэгдэнэ
2022 оны
“Дархан
форум”-
ын
дүрмээр
суурь
үзүүлэлт
гарна
Одоогийн
нөхцөл
байдлын
судалгаа
хийгдсэнээр
тогтоогдоно
2022
оны
ТГТҮТ-
д
танилц
уулагдс
анаар
одооги
йн
нөхцөл
байдал
Төсөл
хэрэгжүүл
сэн,
тендер
зарласан
нийтийн
домэйн,
ухаалаг
болон
ногоон
хотын
Page | 15
хөрөнгө
оруулалт
Монгол
улсын
хотууд
болон
Дархан-
Уул аймаг
ногоон,
ухаалаг
хот болно
CO2
ялгаруула
лтыг
бууруулах
,
эрчим
хүчний,
усны
хэрэглээ
гэх мэт
2022 оны
ТГТҮТ-д
танилцуу
лагдсанаа
р
одоогийн
нөхцөл
байдал
Одоогийн
нөхцөл
байдлын
судалгаа
хийгдсэнээр
тогтоогдоно
ТГТҮТ-
д
танилц
уулагдс
анаар
одооги
йн
нөхцөл
байдал
Цэвэр
агаар
тогтворто
й
хотуудын
тайлан,
Уур
амьсгалы
н мөн
ухаалаг
хотуудын
шинж
чанар
Үр
нөлөө
(Тусга
й
зорилг
о)
1.
Хамтын
ажиллага
а
Европын
Холбоо
болон
Дархан-
Уул
аймгийн
хамтын
ажиллага
аг
сурталчл
ах олон
талт бүс
нутгийн
хамтын
ажиллага
аны
форум
Харилцан
ойлголцл
ын
санамж
бичиг
байгуулса
н тоо,
хамтран
ажиллах
гэрээний
тоо
0
0
Төрөл
бүрийн
салбарт
байгуулсан
10 санамж
бичиг, 2025
он гэхэд
10 сая
еврогийн
хөрөнгө
оруулалтын
5 гэрээнд
гарын үсэг
зурна
Харилцан
ойлголцл
ын
санамж
бичгүүд,
вэбсайт,
Гэрээний
бичиг
баримт,
Хурал
уулзалтын
тэмдэглэл
үүд
Ковидын
улмаас
саатах
Тендер
шалгаруул
алт гэх
мэт
захиргаан
ы үйл явц
удаашрах
Албан
тушаалтну
уд болон
иргэдийн
зүгээс
боломжит
үйлчилгээ
ний
хүртээмжи
йг цаашид
ашиглах
сонирхолг
үй байх
Нийгмийн
үл итгэх
байдал
Эдийн
засгийн
хямрал
Page | 16
Үр
дү
н
Шууд/биет
бүтээгдэхүүн
(дэд бүтэц, бараа,
үйлчилгээ)
оролцоогоор
хүргэгдсэн/үүсгэгдсэ
н
1. Хамтын
ажиллагаа
1.1. Дархан Европын
бүс нутгийн форумыг
байгуулах, 1.2
ТГТҮТайлан
боловсруулах, 1.3 6
удаагийн Хамтын
ажиллагааны
уулзалт, 1.4 12
удаагийн Тэргүүн
туршлага солилцох
форум, 1.5 Туршлага
солилцох айлчлал,
солилцооны
хөтөлбөр - 4
туршлага судлах
айлчлал, 2
Солилцооны
хөтөлбөр
Форумын
тоо
Уулзалтын
тоо
Туршлага
солилцох
айлчлал,
солилцооны
хөтөлбөрий
н тоо
0
Төслийн
гарааны
үнэлгээний
тайлан нь
суурь
үзүүлэлти
йг илтгэнэ
202
5
202
4
Төслийн
тайлан,
вэбсай
т,
мэдээ
мэдээлэ
л,
Хурал
уулзалт
ын
тэмдэг
лэл
Ковидын
улмаас
саатах
Тендер
шалгаруула
лт гэх мэт
захиргааны
үйл явц
удаашрах

More Related Content

Similar to IDEF_Mon-Operational-manual.docx

“Боловсон жорлон” төсөл
“Боловсон жорлон”  төсөл“Боловсон жорлон”  төсөл
“Боловсон жорлон” төсөлgalsan Lkhanaa
 
MNG ЕДИЭТ удирдамж 29082022.docx
MNG ЕДИЭТ удирдамж 29082022.docxMNG ЕДИЭТ удирдамж 29082022.docx
MNG ЕДИЭТ удирдамж 29082022.docxtg_tuvshee
 
Lectured by enkhbold.z
Lectured by enkhbold.zLectured by enkhbold.z
Lectured by enkhbold.zdarkhan
 
Нээлттэй эдийн засгийн түншлэл танилцуулга
Нээлттэй эдийн засгийн түншлэл танилцуулгаНээлттэй эдийн засгийн түншлэл танилцуулга
Нээлттэй эдийн засгийн түншлэл танилцуулгаBatmunkh Munkhuu
 
7 төрийн мэдээлэл солилцооны харилцан холболтын дэд бүтэц
7 төрийн мэдээлэл солилцооны харилцан холболтын дэд бүтэц7 төрийн мэдээлэл солилцооны харилцан холболтын дэд бүтэц
7 төрийн мэдээлэл солилцооны харилцан холболтын дэд бүтэцTumennast Erdenebold
 
Dream it-conf-enkhbold
Dream it-conf-enkhboldDream it-conf-enkhbold
Dream it-conf-enkhboldBayarmaa Anu
 
Dream it-conf-enkhbold
Dream it-conf-enkhboldDream it-conf-enkhbold
Dream it-conf-enkhboldBayarmaa Anu
 
Дархан-Уул аймагт технологид түшиглэсэн бизнес инкубатор төвийг байгуулан хөг...
Дархан-Уул аймагт технологид түшиглэсэн бизнес инкубатор төвийг байгуулан хөг...Дархан-Уул аймагт технологид түшиглэсэн бизнес инкубатор төвийг байгуулан хөг...
Дархан-Уул аймагт технологид түшиглэсэн бизнес инкубатор төвийг байгуулан хөг...Ankhbileg Luvsan
 
Э.Энхзаяа - МОНГОЛ УЛСАД УХААЛАГ ЗАСАГЛАЛЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛД
Э.Энхзаяа - МОНГОЛ УЛСАД УХААЛАГ ЗАСАГЛАЛЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛДЭ.Энхзаяа - МОНГОЛ УЛСАД УХААЛАГ ЗАСАГЛАЛЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛД
Э.Энхзаяа - МОНГОЛ УЛСАД УХААЛАГ ЗАСАГЛАЛЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛДbatnasanb
 
Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...Ankhbileg Luvsan
 
Fr chapter 3 racb 24 nov 2013
Fr chapter 3 racb 24 nov 2013Fr chapter 3 racb 24 nov 2013
Fr chapter 3 racb 24 nov 2013Bayar Tsend
 
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын тогтолцоо, түншлэлийн бодлого үйл ажиллагаа
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын тогтолцоо, түншлэлийн бодлого үйл ажиллагааМэргэжлийн боловсрол, сургалтын тогтолцоо, түншлэлийн бодлого үйл ажиллагаа
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын тогтолцоо, түншлэлийн бодлого үйл ажиллагааᠯᠣᠪᠰᠠᠡ ᠯᠦᠦ
 
хэлтсийн тайлан
хэлтсийн тайланхэлтсийн тайлан
хэлтсийн тайланBayar Tsend
 
Төсөл, хамтын ажиллагааны хэлстийн тайлан Холбоо барих 91003310 Отгонбаатар
Төсөл, хамтын ажиллагааны хэлстийн тайлан Холбоо барих 91003310 ОтгонбаатарТөсөл, хамтын ажиллагааны хэлстийн тайлан Холбоо барих 91003310 Отгонбаатар
Төсөл, хамтын ажиллагааны хэлстийн тайлан Холбоо барих 91003310 ОтгонбаатарBayar Tsend
 

Similar to IDEF_Mon-Operational-manual.docx (20)

“Боловсон жорлон” төсөл
“Боловсон жорлон”  төсөл“Боловсон жорлон”  төсөл
“Боловсон жорлон” төсөл
 
MNG ЕДИЭТ удирдамж 29082022.docx
MNG ЕДИЭТ удирдамж 29082022.docxMNG ЕДИЭТ удирдамж 29082022.docx
MNG ЕДИЭТ удирдамж 29082022.docx
 
Lectured by enkhbold.z
Lectured by enkhbold.zLectured by enkhbold.z
Lectured by enkhbold.z
 
Нээлттэй эдийн засгийн түншлэл танилцуулга
Нээлттэй эдийн засгийн түншлэл танилцуулгаНээлттэй эдийн засгийн түншлэл танилцуулга
Нээлттэй эдийн засгийн түншлэл танилцуулга
 
7 төрийн мэдээлэл солилцооны харилцан холболтын дэд бүтэц
7 төрийн мэдээлэл солилцооны харилцан холболтын дэд бүтэц7 төрийн мэдээлэл солилцооны харилцан холболтын дэд бүтэц
7 төрийн мэдээлэл солилцооны харилцан холболтын дэд бүтэц
 
Dream it-conf-enkhbold
Dream it-conf-enkhboldDream it-conf-enkhbold
Dream it-conf-enkhbold
 
Dream it-conf-enkhbold
Dream it-conf-enkhboldDream it-conf-enkhbold
Dream it-conf-enkhbold
 
Дархан-Уул аймагт технологид түшиглэсэн бизнес инкубатор төвийг байгуулан хөг...
Дархан-Уул аймагт технологид түшиглэсэн бизнес инкубатор төвийг байгуулан хөг...Дархан-Уул аймагт технологид түшиглэсэн бизнес инкубатор төвийг байгуулан хөг...
Дархан-Уул аймагт технологид түшиглэсэн бизнес инкубатор төвийг байгуулан хөг...
 
дипломZassan1
дипломZassan1дипломZassan1
дипломZassan1
 
Э.Энхзаяа - МОНГОЛ УЛСАД УХААЛАГ ЗАСАГЛАЛЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛД
Э.Энхзаяа - МОНГОЛ УЛСАД УХААЛАГ ЗАСАГЛАЛЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛДЭ.Энхзаяа - МОНГОЛ УЛСАД УХААЛАГ ЗАСАГЛАЛЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛД
Э.Энхзаяа - МОНГОЛ УЛСАД УХААЛАГ ЗАСАГЛАЛЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛД
 
Tsahim zasag havsralt 1
Tsahim zasag havsralt 1Tsahim zasag havsralt 1
Tsahim zasag havsralt 1
 
Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
 
At-Academy-e-Mongolia-20111005
At-Academy-e-Mongolia-20111005At-Academy-e-Mongolia-20111005
At-Academy-e-Mongolia-20111005
 
Crc ar 2014 mon
Crc ar 2014 monCrc ar 2014 mon
Crc ar 2014 mon
 
Fr chapter 3 racb 24 nov 2013
Fr chapter 3 racb 24 nov 2013Fr chapter 3 racb 24 nov 2013
Fr chapter 3 racb 24 nov 2013
 
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын тогтолцоо, түншлэлийн бодлого үйл ажиллагаа
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын тогтолцоо, түншлэлийн бодлого үйл ажиллагааМэргэжлийн боловсрол, сургалтын тогтолцоо, түншлэлийн бодлого үйл ажиллагаа
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын тогтолцоо, түншлэлийн бодлого үйл ажиллагаа
 
Хөдөлмөрийн зах зээлийн судалгаа
Хөдөлмөрийн зах зээлийн судалгаа Хөдөлмөрийн зах зээлийн судалгаа
Хөдөлмөрийн зах зээлийн судалгаа
 
201512
201512201512
201512
 
хэлтсийн тайлан
хэлтсийн тайланхэлтсийн тайлан
хэлтсийн тайлан
 
Төсөл, хамтын ажиллагааны хэлстийн тайлан Холбоо барих 91003310 Отгонбаатар
Төсөл, хамтын ажиллагааны хэлстийн тайлан Холбоо барих 91003310 ОтгонбаатарТөсөл, хамтын ажиллагааны хэлстийн тайлан Холбоо барих 91003310 Отгонбаатар
Төсөл, хамтын ажиллагааны хэлстийн тайлан Холбоо барих 91003310 Отгонбаатар
 

More from tg_tuvshee

650" height="960
650" height="960650" height="960
650" height="960tg_tuvshee
 
Friendship RAR JAC _MN.pdf
Friendship RAR JAC _MN.pdfFriendship RAR JAC _MN.pdf
Friendship RAR JAC _MN.pdftg_tuvshee
 
Darkhan city forum ENG cover.pdf
Darkhan city forum ENG cover.pdfDarkhan city forum ENG cover.pdf
Darkhan city forum ENG cover.pdftg_tuvshee
 
Darkhan city forum ENG.pdf
Darkhan city forum ENG.pdfDarkhan city forum ENG.pdf
Darkhan city forum ENG.pdftg_tuvshee
 
Darkhan city forum MN.pdf
Darkhan city forum MN.pdfDarkhan city forum MN.pdf
Darkhan city forum MN.pdftg_tuvshee
 
Darkhan city forum MN cover.pdf
Darkhan city forum MN cover.pdfDarkhan city forum MN cover.pdf
Darkhan city forum MN cover.pdftg_tuvshee
 
ENG_Operational Manual_EU DIEH_ Year -1 _ Version _15.08.docx
ENG_Operational Manual_EU  DIEH_ Year -1 _ Version _15.08.docxENG_Operational Manual_EU  DIEH_ Year -1 _ Version _15.08.docx
ENG_Operational Manual_EU DIEH_ Year -1 _ Version _15.08.docxtg_tuvshee
 
MB-surgaltiin-tuluvluguu.pdf
MB-surgaltiin-tuluvluguu.pdfMB-surgaltiin-tuluvluguu.pdf
MB-surgaltiin-tuluvluguu.pdftg_tuvshee
 
Sugar taniltsuulga FIXED
Sugar taniltsuulga FIXEDSugar taniltsuulga FIXED
Sugar taniltsuulga FIXEDtg_tuvshee
 
Sugar taniltsuulga eng_2
Sugar taniltsuulga eng_2Sugar taniltsuulga eng_2
Sugar taniltsuulga eng_2tg_tuvshee
 
Agro Alfa Mongolian Sugar Project
Agro Alfa Mongolian Sugar ProjectAgro Alfa Mongolian Sugar Project
Agro Alfa Mongolian Sugar Projecttg_tuvshee
 
Cvt newsletter. mon
Cvt newsletter. monCvt newsletter. mon
Cvt newsletter. montg_tuvshee
 
161021 newsletter mo
161021 newsletter mo161021 newsletter mo
161021 newsletter motg_tuvshee
 
160622 cvt newsletter mon
160622 cvt newsletter mon160622 cvt newsletter mon
160622 cvt newsletter montg_tuvshee
 
MSUT Barilga Tailan 2016
MSUT Barilga Tailan 2016MSUT Barilga Tailan 2016
MSUT Barilga Tailan 2016tg_tuvshee
 
Msut audit 2015
Msut audit 2015Msut audit 2015
Msut audit 2015tg_tuvshee
 
2014 a block_ххк
2014 a block_ххк2014 a block_ххк
2014 a block_ххкtg_tuvshee
 
2014 b block ххк
2014 b block ххк2014 b block ххк
2014 b block ххкtg_tuvshee
 
тазг н тээврийн үйлчилгээний одоогийн байдал болон том оврын автобусны судалгаа
тазг н тээврийн үйлчилгээний одоогийн байдал болон том оврын автобусны судалгаатазг н тээврийн үйлчилгээний одоогийн байдал болон том оврын автобусны судалгаа
тазг н тээврийн үйлчилгээний одоогийн байдал болон том оврын автобусны судалгааtg_tuvshee
 

More from tg_tuvshee (20)

650" height="960
650" height="960650" height="960
650" height="960
 
Friendship RAR JAC _MN.pdf
Friendship RAR JAC _MN.pdfFriendship RAR JAC _MN.pdf
Friendship RAR JAC _MN.pdf
 
Darkhan city forum ENG cover.pdf
Darkhan city forum ENG cover.pdfDarkhan city forum ENG cover.pdf
Darkhan city forum ENG cover.pdf
 
Darkhan city forum ENG.pdf
Darkhan city forum ENG.pdfDarkhan city forum ENG.pdf
Darkhan city forum ENG.pdf
 
Darkhan city forum MN.pdf
Darkhan city forum MN.pdfDarkhan city forum MN.pdf
Darkhan city forum MN.pdf
 
Darkhan city forum MN cover.pdf
Darkhan city forum MN cover.pdfDarkhan city forum MN cover.pdf
Darkhan city forum MN cover.pdf
 
ENG_Operational Manual_EU DIEH_ Year -1 _ Version _15.08.docx
ENG_Operational Manual_EU  DIEH_ Year -1 _ Version _15.08.docxENG_Operational Manual_EU  DIEH_ Year -1 _ Version _15.08.docx
ENG_Operational Manual_EU DIEH_ Year -1 _ Version _15.08.docx
 
MB-surgaltiin-tuluvluguu.pdf
MB-surgaltiin-tuluvluguu.pdfMB-surgaltiin-tuluvluguu.pdf
MB-surgaltiin-tuluvluguu.pdf
 
Henej
HenejHenej
Henej
 
Sugar taniltsuulga FIXED
Sugar taniltsuulga FIXEDSugar taniltsuulga FIXED
Sugar taniltsuulga FIXED
 
Sugar taniltsuulga eng_2
Sugar taniltsuulga eng_2Sugar taniltsuulga eng_2
Sugar taniltsuulga eng_2
 
Agro Alfa Mongolian Sugar Project
Agro Alfa Mongolian Sugar ProjectAgro Alfa Mongolian Sugar Project
Agro Alfa Mongolian Sugar Project
 
Cvt newsletter. mon
Cvt newsletter. monCvt newsletter. mon
Cvt newsletter. mon
 
161021 newsletter mo
161021 newsletter mo161021 newsletter mo
161021 newsletter mo
 
160622 cvt newsletter mon
160622 cvt newsletter mon160622 cvt newsletter mon
160622 cvt newsletter mon
 
MSUT Barilga Tailan 2016
MSUT Barilga Tailan 2016MSUT Barilga Tailan 2016
MSUT Barilga Tailan 2016
 
Msut audit 2015
Msut audit 2015Msut audit 2015
Msut audit 2015
 
2014 a block_ххк
2014 a block_ххк2014 a block_ххк
2014 a block_ххк
 
2014 b block ххк
2014 b block ххк2014 b block ххк
2014 b block ххк
 
тазг н тээврийн үйлчилгээний одоогийн байдал болон том оврын автобусны судалгаа
тазг н тээврийн үйлчилгээний одоогийн байдал болон том оврын автобусны судалгаатазг н тээврийн үйлчилгээний одоогийн байдал болон том оврын автобусны судалгаа
тазг н тээврийн үйлчилгээний одоогийн байдал болон том оврын автобусны судалгаа
 

IDEF_Mon-Operational-manual.docx

  • 1. [COMPANY NAME] | [COMPANY ADDRESS] ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ГАРЫН АВЛАГА 2022 ОНЫ 9 САР (ХУВИЛБАР 1)
  • 2. Page | 1 Гарын авлагын тухай Энэхүү үйл ажиллагааны гарын авлагыг НАЙРАМДАЛ төслийн Дархан-Европын бүс нутгийн форумын (ДЕФ) хэрэгжилтийн хүрээнд зориулан боловсруулсан бөгөөд уг баримт бичиг нь Дархан-Европын бүс нутгийн форумын зорилго, зорилтыг хэрэгжүүлэхэд дагаж, мөрдөх үндсэн баримт бичиг болно. ДЕФ-ын үйл ажиллагааны гарын авлагын зохиогч нь Дархан-Уул аймгийн ЗДТГ, ХААИС-АЭБС ба, Дархан-Европын бүс нутгийн форум (ДЕФ) нь урт хугацааны, байнгын үйл ажиллагаатай, платформ байх бөгөөд Европын Холбооны түншлэгч талуудтай хамтран хэрэгжүүлж буй бодлого, төслөөр Дархан-Уул аймгийн бүс нутгийн хөгжлийг удирдан, чиглүүлнэ. Гарын авлагын энэхүү хувилбар нь НАЙРАМДАЛ төслийн ДЕФ-ын хороодод зориулсан ба, ДЕФ-ын хороод болон төслийн албанд НАЙРАМДАЛ төслийн хүрээнд хийгдэх бодлого, төслийн платформыг хэрэгжүүлэх тодорхой бүтэц, алхмуудыг тусгасан. ДЕФ нь Дархан ЕХ-ны бизнес форум болох суурийг бэхжүүлж, хөрөнгө оруулалтыг дэмжих нэгж болно. Талууд нь ДЕФ-ээр дамжуулан бүс нутгийн хамтын ажиллагааг хөгжүүлнэ. вэбсайт: www.friendship.mn Цахим шуудан: idef@friendship.mn
  • 3. Page | 2 ДАРХАН ЕВРОПЫН БҮС НУТГИЙН ФОРУМ ГЭЖ ЮУ ВЭ? / ЕРӨНХИЙ ЗОРИЛГО / ЗОРИЛТ Ерөнхий зорилго: Дархан-Европын бүс нутгийн форум (ДЕФ) нь урт хугацаанд, байнгын үйл ажиллагаатай платформ нэвтрүүлэх, үйл ажиллагаа явуулах замаар Дархан-Уул аймгийн бүс нутгийн хөгжлийг удирдах, төвлөрлийг сааруулах, бүсчилсэн хөгжил, уялдаа холбоог нэгдсэн бодлогоор хангах зорилготой. Зорилт: 1. Дархан-Уул аймгийн ЗДТГазарт ДЕФ-ийн ажлын алба байгуулж, Дархан-Уул аймгийн нутгийн удирдлагуудын засаглал, удирдлага, хамтын ажиллагааг дэмжихийн тулд хотын засаглалыг бэхжүүлэх, тогтвортой байдал, ногоон байгууламжийг бий болгох, инноваци, бизнес эрхлэлтийг дэмжих замаар эдийн засгийн хөгжил цэцэглэлтийг сайжруулах, нийгмийн оролцоог хангах, тэргүүлэх чиглэлүүдэд боломжуудыг бий болгох. 2. Монгол Улсад бүс нутгийн хөгжлийн бодлогыг үр дүнтэйгээр нэвтрүүлэхийн тулд Дархан-Уул аймаг болон ЕХ-ны бодлого боловсруулагчдын хооронд бүс нутгийн туршлага солилцох боломж олгоно. ДЕФ нь Дархан-Уул аймгийн төрийн байгууллагууд болон бусад байгууллагуудад мэдлэг солилцох, туршлага дамжуулах, иргэдэд үйлчлэх үйлчилгээний хүртээмжийг тэлэх зэрэг бодлогыг үр дүнтэйгээр нэвтрүүлэх замаар бүс нутгийн хөгжлийн бодлогыг тэлэх. 3. Чадавхыг бэхжүүлэх, бодлогоос суралцах улс хоорондын хамтын харилцаа, Дархан- Уул аймгийн иргэдэд үзүүлэх төрийн үйлчилгээг сайжруулахад чиглэсэн төслийн хамтын ажиллагаагаар дамжуулан Европын Холбооны түнш орнуудаас Монгол Улсад хийх орон нутгийн удирдлагуудын бодлого, аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагааг хөнгөвчлөх, зохион байгуулах болон Монголын орон нутгийн удирдлагууд тогтвортой хот байгуулахад тулгарч буй сорилтуудыг шийдвэрлэхэд Европын холбооноос туршлага судлах 4. Дархан-Уул аймгийг эко аж үйлдвэржсэн хот болгохын тулд бизнес эрхлэгчид, эдийн засагч болон байгууллагуудын зохион байгуулалт, хөрөнгө оруулалт, эдийн засгийн сэргэлт хийх нэгдсэн платформоор хангах, үйл ажиллагааг дэмжихийн тулд ДЕФ нь ЖДҮ-ийн КЛАСТЕР ЭДИЙН ЗАСАГ руу шилжих, ЕХ-Дархан хотын хооронд КЛАСТЕР ХАМТЫН АЖИЛЛАГААНЫ боломж нээхийн тулд стратеги боловсруулж, зохих арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлэх. 5. Кластер хамтын ажиллагаа, талуудыг хооронд нь уулзуулах болон ДАРХАНД ҮЙЛДВЭРЛЭВ, ДАРХАНД ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАХ зэрэг хөтөлбөрүүдийг дэмжихэд чиглэсэн ДАРХАН-ЕВРОП ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ТӨСӨЛ БЭЛТГЭХ. 6. НОГООН ХЭЛЭЛЦЭЭР, ШИЛЖИЛТ зэрэг Европын Холбооны үзэл баримтлалд нийцүүлэн ЕХ болон Дархан Уул аймгийн хамтын ажиллагааны төслүүдийг хөгжүүлэх урт хугацааны хөтөлбөрийн эхлүүлэх, ХОТУУД болон БҮС НУТГИЙН түншлэл хамтын ажиллагаа хэрэгжүүлэх замаар бодлого суралцах орон зайг бий болгох.
  • 4. Page | 3 БАРИМТ БИЧГИЙН ХАМРАХ ХҮРЭЭ: ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЦАР ХҮРЭЭ 1-Р үе-2022 оны 2 дугаар сараас 2025 оны 1 дүгээр сар ҮНДЭСЛЭЛ, АГУУЛГА Шилжилт хөдөлгөөн нэмэгдсэнтэй холбогдуулан Дархан-Уул аймагт орон сууцны барилгууд ихээр нэмэгдсэн. Хот төлөвлөлт, барилгын норм, стандартын дагуу шинэ барилгын шийдэл, технологийн 30 хувь нь ногоон байх ёстой. Барилгын компаниуд нь орчин үеийн дэвшилтэт технологийг ашиглахад санхүүгийн чадамж муу байгаагаас үүдэн эрчим хүчний хэмнэлттэй, байгал орчинд ээлтэй технологийг хараахан ашиглахгүй байна. Дархан-Уул аймаг нь 107,0 мянган хүн амтай, 131,8 га ногоон байгууламж, нийтийн эзэмшлийн газартай. Олон Улсын стандартад заасан 24 м2 байх ёстой гэснээс 2 дахин бага хотын ногоон байгууламжийн талбайтай байх ба үүнээс харахад ногоон байгууламжийн талбайг нэмэх нэн шаардлагатай байна. Дархан-Уул аймгийн газар нутгийн 65,5 мянган га талбай буюу 20 хувь нь хүн амын өсөлт, байгалийн нөөцийн ашиглалт, болон байгаль орчинд үзүүлж буй сөрөг нөлөөллөөс үүдэн цөлжилтөд өртөж байна. Хөдөлмөр, халамж үйлчилгээний газраас мэдээлснээр, ажилгүйчүүдийн тоо 1001-д хүрч, 2022 оны 2 дугаар сарын байдлаар 183 иргэн хөдөлмөрийн хэлтэст бүртгүүлсэн байна. эдгээр ажилгүй иргэдийн олонх нь Ковид 19-ийн нөлөөгөөр татан буугдаж үйл ажиллагаа нь зогссон компанийн ажилтнууд байна. Дархан-Уул аймагт 7 их сургууль, 3 мэргэжил сургалт үйлдвэрлэлийн төв, коллежууд байдаг. Гэсэн хэдий ч тэдгээрийн сургалтын чанар муу, төгсөгчид нь ажлын байранд тавигдах шаардлагад тэнцэхүйц шаардлагатай ур чадваруудыг эзэмшиж чаддаггүй. Түүнчлэн, их сургуулийн бий болгосон оюуны өмчийг аж үйлдвэрт ашигладаггүй ба технологи дамжуулалт, инновацын үйл ажиллагаа хангалтгүй байдаг. 2021 онд 4661 бизнес эрхлэгчид бүртгүүлснээс 2406 буюу 51,6 хувь нь үйл ажиллагаагаа хэвийн явуулж байна. Боловсруулах 213 үйлдвэр байгаа нь нийт аж ахуйн нэгжийн дөнгөж 8.8 хувийг эзэлж байгаа нь эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, боловсруулах үйлдвэрлэлийг цаашид хөгжүүлэх шаардлагатай байгааг харуулж байна. Үйлдвэрлэлийн нийт бүтээгдэхүүний 31.3 хувийг ус хангамж, дулаан, цахилгаан эрчим хүчний үйлдвэрлэл, 48.5 хувийг уул уурхай ба 20.2 хувийг боловсруулах үйлдвэр тус тус эзэлж байна. Олон Улсын байгууллагууд сайн засаглалын нэг шинж чанар нь ил тод байдал хэмээн үздэг ба сайн засаглалд ил тод байдал нэн чухал байна. IRIM судалгааны хүрээлэнгийн 2021 оны бие даасан үнэлгээний индексээр төрийн байгууллагын ил тод байдлын индекс (0-1 онооны хооронд хэмжигддэг) улсын хэмжээнд 0.602 байгаа нь төрийн байгууллагуудын цахим ил тод байдал хангалтгүй байгааг харуулж байна. Мэдээллийн ил тод байдлын тухай хуульд зааснаар төрийн үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулахын тулд төрийн мэдээлэл ил тод, нээлттэй байх, иргэдийн мэдээлэл авах орчныг сайжруулах ёстой. Эдгээр асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд "НАЙРАМДАЛ" төсөл нь Европын Холбооны хотуудын шилдэг туршлагыг судалж, инновац, ногоон хот, энтрепренершип, гарааны бизнес зэрэг чиглэлээр тусгай төсөл хэрэгжүүлэх зорилготой бөгөөд Дархан-Уул аймгийг илүү ухаалаг иргэдтэй, хүчирхэг эдийн засагтай хот болгон хөгжүүлэхээр зорьж байна. 2-р үе шат 2025 оны 2 сараас – 2030 оны 12 сар.
  • 5. Page | 4 ДАРХАН ЕВРОПЫН ФОРУМ (ДЕФ)-ЫН ЗАСАГЛАЛЫН БҮТЭЦ Дархан Европын Форумын засаглалыг олон талт түншлэлийн хэрэгцээнд нийцүүлэн зохион байгуулах ба Дархан-Уул аймаг болон Монгол Улсын Төвийн бүсэд тулгамдаж буй асуудлуудыг Олон Улсын засгийн газар, түүний институц, хувийн хэвшилтэй хамтран шийдвэрлэх урт хугацааны оролцоонд шилжих, институцын платформыг бий болгох зэрэг орно. Түвшин-1- Дээд түвшин, Удирдлагын баг ДЕФ-ийн жилд нэг удаа болох Дээд түвшний удирдлагын уулзалтаар хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх стратегийн чиглэл, зааварчилгааг удирдлагуудад өгнө. Дээд түвшний удирдлагын уулзалтад зөвшилцөлд суурилсан дээд түвшний төлөөлөгчид байх ба Дархан-Уул аймаг болон Төвийн бүсийн хүн амын өсөлт хөгжилд тулгарч буй асуудлуудыг Дээд түвшний, Дэд түвшний болон Үндсэн хуулийн эрх баригчид танилцуулна. ДАРХАН-УУЛ АЙМАГ-ийн ЗДТГазрын дэргэдэх ДЕФ ажлын албанаас жилд нэг удаа зохион байгуулах хуралд аймгуудын ЗДТГазрын удирдлагуудыг оролцуулна. НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь оролцооны стратегийн үйл явцыг ерөнхийд нь авч үзэхийн тулд аймаг, орон нутгийн түвшний төрийн оролцогчдын жагсаалт гаргана. НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь төр, засгийн удирдлагуудыг хуралд урин оролцуулах ажлыг хариуцна. Түвшин-2- Ажлын алба ДЕФ-ийн ажлын алба нь 10 хүний бүрэлдэхүүнтэй Гүйцэтгэх хороог байгуулна. Эдгээр үндсэн гишүүд нь НАЙРАМДАЛ төслийн хэрэгжилтийн хугацаанд Дархан-Уул аймаг, ЕХ, болон Олон Улсын мэргэжилтнүүдээс бүрдэх бөгөөд хөндлөнгийн ажиглагчид байж болно. Гүйцэтгэх хороо нь гол шийдвэр гаргагч нь байх бөгөөд түншүүдийг сонгох, төсөл боловсруулах шийдвэр, өргөдөл гаргах гэх мэт хянах, удирдах, зааварчилгаа өгөх, үйл ажиллагааны шийдвэр гаргана. Гүйцэтгэх хорооны гишүүд нь НАЙРАМДАЛ төслийн зорилтот салбар болох засаглал, нийгмийн эрх тэгш байдал, ногоон болон тогтвортой хөгжлийн асуудлуудад анхаарч, тогтвортой, ногоон санхүүжилтээр дамжуулан шинжлэх ухаан, технологи, хөгжил дэвшлийг нэмэгдүүлэх зорилготой инновацыг дэмжинэ. Гүйцэтгэх хорооны хэдэн гишүүд нь салбар хороодын ажлын хэсгийн үйл ажиллагааг бэхжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлж ажиллана. Үндсэн гишүүд нь дараах сэдвийн хүрээнд ажиллана: 1. Засаглал, иргэд 2. Ялгаатай байдал, нийгмийн оролцоо, эрх тэгш байдал 3. Ногоон, ухаалаг, тогтвортой хот 4. Инновац, Инкубатор, Энтрепренершип хөгжүүлэлт, 5. Ногоон, Тогтвортой санхүүжилт. НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь Монгол, ЕХ болон Азийн орнуудаас шударга төлөөлөл бүхий 10 үндсэн гишүүний нэрсийн жагсаалт гаргана. Загвар: 1: Дархан Европын бүс нутгийн форумын Гүйцэтгэх хорооны бүтэц (ДЕФ) S. No. Нэр Албан тушаал Төлөөлөгчийн бүс нутаг 1. Монгол Улс 2. Монгол Улс 3. Монгол Улс 4. Монгол Улс 5. Монгол Улс
  • 6. Page | 5 6. Монгол Улс 7. Монгол Улс 8. Европын Холбоо 9. Европын Холбоо 10. Азийн орон Дэвшүүлсэн: Гарын үсэг: Баталсан: Гарын үсэг: Огноо: Үндсэн 10 гишүүнийг сонгохдоо хувь хүн болон зөвшилцөлд суурилсан шийдвэр гаргах үйл явц, гишүүнийг сонгохдоо НАЙРАМДАЛ төслийн сэдэвчилсэн болон салбарын тэргүүлэх чиглэлд оруулсан хувь нэмрийг баталгаажуулахын тулд Стандарт үнэлгээний хяналтын хуудас, мэргэшлийн шалгалт, ярилцлагад үндэслэн сонгоно. ДЕФ-ийн ажлын алба нь 5 салбар хороог байгуулж, Инновац, хотын ногоон хөгжил, энтрепренершип болон бизнес, гарааны бизнес дэмжих, ур чадвар нэмэгдүүлэх, хөдөлмөр эрхлэлт, хүртээмжтэй байдал гэх мэт харилцан уялдаатай нэмэлт салбаруудад хуваана. Салбар хороод нь ДАРХАН-УУЛ АЙМАГ, ЕВРОПЫН ХОЛБОО болон Гадаадын мэргэжилтнүүдээс бүрдэнэ. Гүйцэтгэх хороод стратеги, бодлого, хамтын ажиллагааны төсөлд техникийн туслалцаа үзүүлэх зорилгоор судалгаа хийх, баримтжуулах ажлыг хэлэлцүүлэг хэлбэрээр явуулах, бодлогын баримт бичгүүдийг бүрдүүлэх зорилгоор 5 салбар хороог байгуулна. Салбар хороодын үүрэг нь стратеги боловсруулах, тэргүүлэх чиглэлүүдэд хөрөнгө оруулалтын боломжийг бий болгох, хамтын ажиллагааны хамтарсан чиглэлийн Төслийн гарааны төлөвлөлт үнэлгээний тайлан (ТГТҮТ) гаргахад тусална. Эдгээр салбар хорооны гишүүд хөрөнгө оруулалт татах, ур чадвар нэмэгдүүлэх, нийгэмд тустай төслүүд зэрэг тэргүүлэх чиглэлүүдэд тогтвортой бизнесийн боломжуудыг дэмжих зорилгоор ЕХ болон Монгол дахь гадаадын оролцогч талуудтай цаашид яриа хэлэлцээ хийх болно. Салбар хороо нь Дархан хот болон ЕХ-ны гишүүн орнууд, санхүүгийн агентлагууд, байгууллагуудын хооронд харилцан ойлголцлын санамж бичигт гарын үсэг зурахад дэмжлэг үзүүлэх, ЕХ болон Дарханы бизнес хоорондын хамтарсан бизнесийг дэмжих зэрэг өндөр түвшинд ажиллана. Салбар хороодын бүх үйл ажиллагаа, шаардлагатай арга хэмжээтэй холбоотой эцсийн шийдвэрийг Гүйцэтгэх хороо гаргана. Гүйцэтгэх хорооны гишүүд мөн салбар хороодод шударга, ил тод, хариу арга хэмжээ авах, хороод хоорондын харилцааг зохицуулах зорилгоор төлөөлнө. Тогтвортой, ногоон шилжилтийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд ахиц дэвшлийг дүгнэж, өндөр түвшний оролцоог хангах зорилгоор Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний хороог улирал тутам хуралдуулах төлөвлөгөөтэй байгуулна. Загвар: 2: Дархан Европын бүс нутгийн форумын Салбар хорооны гишүүдийн бүтэц S. No. Нэр Албан тушаал Төлөөлөгчийн бүс нутаг
  • 7. Page | 6 1. Салбар хороо -1 Сайн засаглал, төвлөрлийг бууруулах, хүмүүнлэгийн хариу арга хэмжээ Монгол Улс, Европын холбоо, Азийн орны төлөөлөл 2 Салбар хороо -2 Боловсрол, судалгаа, шинжлэх ухаан, технологи, инновац, хөдөлмөр эрхлэлт Монгол Улс, Европын холбоо, Азийн орны төлөөлөл 3. Салбар хороо -3 Бүс нутгийн төслийн хамтын ажиллагаа, бодлогоос суралцахуй Монгол Улс, Европын холбоо, Азийн орны төлөөлөл 4. Салбар хороо -4 Хот, бүс нутаг, ЖДҮ-ийн кластер хөгжил, хамтын ажиллагаа Монгол Улс, Европын холбоо, Азийн орны төлөөлөл 5. Салбар хороо -5 Уур амьсгалын өөрчлөлт, тогтвортой хотын эдийн засгийг хөгжүүлэх, ногоон санхүүжилт Монгол Улс, Европын холбоо, Азийн орны төлөөлөл Дэвшүүлсн: Гарын үсэг: Баталсан : Гарын үсэг: Огноо: Түвшин-3- Удирдах хороо НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь Удирдах хорооны дүрэм, журмыг боловсруулж, НАЙРАМДАЛ төслийн үйл ажиллагаанд байнгын хяналт тавин, Төвийн бүсийн болон НАЙРАМДАЛ төслийн хөтөлбөрийн тогтвортой байдлыг хангах стратегийн чиглэл өгөх, Дархан-Уул аймаг нь илүү олон аймгуудад мэдлэг дамжуулах замаар суралцахын үр шимийг хүртээж, нэгтгэх зорилготой. Удирдах хороо нь “Удирдах хорооны дүрэм журам”-д захирагдана. Хорооны нь ажлын төлөвлөгөө, төсөв, санхүүжилтийн талаар Ажлын хэсэгт зөвлөмж гаргах, санхүүжилтийн янз бүрийн хэрэгслээр хангах хөрөнгө оруулалт болон холимог санхүүжилтийн санал гаргах, Дархан-Уул аймаг болон төвийн бүсийн санхүүжилт, хөрөнгө оруулалтыг хангахад дэмжлэг үзүүлэх, техникийн туслалцаа, хөрөнгө оруулалтыг дайчлах стратеги, хөтөлбөрийг дэмжих Итгэлцлийн сан байгуулах үүрэгтэй. Удирдах хороо нь цахим шуудан, виртуал платформоор дамжуулан тогтмол харилцах боловч улирал тутам хурлыг хэлэлцэх асуудлын дараалал, хурлын тэмдэглэлээр дамжуулан санал болгож, цаашдын үйл ажиллагааг хянана. Түвшин-4- Шинжлэх ухаан, Бизнесийн бодлого, аюулгүй ирээдүй Уур амьсгалын онцгой байдал, зоонозын дэгдэлтийн үед хот суурин газрын тогтвортой байдлыг хангахад тулгарч буй сорилтуудын талаар шинжлэх ухааны тодорхой судалгаа хийх нь техникийн бодлогын мэргэжилтнүүд болон шинжлэх ухааны нийгэмлэгүүдийн саналаар
  • 8. Page | 7 дэмжигдсэн стратеги, хөтөлбөрийг бий болгох арга барилыг сайжруулах шаардлагатай байна. Хөгжлийн болон сайжруулалтын хөтөлбөрт ирээдүйн эрсдэл болон боломжуудыг нэгтгэхэд шийдвэр гаргагч нар нь санал хүсэлтүүдийг харгалзан авч үзнэ. НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь нийгэм, хүрээлэн буй орчны эрүүл мэнд, байгаль орчин, цаг уурын онцгой байдал, хорт бодисгүй ирээдүйн асуудлыг судлах тусгай хороог байгуулж, хотыг илүү дархлаатай, тэсвэртэй аюулгүй ирээдүй рүү чиглүүлэх болно. Дархан-Уул аймаг болон төвийн бүсийн удирдлагуудыг бодлого, хамтын ажиллагааны талаар мэдээлэлтэй байлгах зорилгоор Зөвлөх баг байгуулна. Дэлхийн хэмжээнд аюулгүй дэлхий гэсэн нэгдсэн зорилго доор хорооны гишүүдийг сонгон гишүүнээр урина. Түвшин-5-Ажлын алба Монгол дахь НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын албыг Дархан-Уул аймгийн ЗДТГ, ХААИС-АЭБС- ийн ЕДИЭТөв нь ЕХ-Дархан хоттой хамтран зохион байгуулж буй бүс хоорондын Дархан- Европ Форумын платформыг төлөвлөх, бий болгох, өргөжүүлэх зорилгоор НАЙРАМДАЛ төслийн гэрээнд үндэслэн үйл ажиллагаа явуулахаар сонгосон. НАЙРАМДАЛ төслийн ДЕФ болон ЕДИЭТөв нь үүрэг, хариуцлагатай бие даасан байгууллага болж, Дархан-Уул аймаг болон Төвийн бүсийг холбох түнш болно хэмээн төлөвлөж байна. ЕДИЭТөв нь техникийн туслалцаа үзүүлэх, төсөл боловсруулах, хэрэгжүүлэх ажлыг хариуцах ба үйлдвэрлэл, худалдаа, хөрөнгө оруулалтыг дэмжих асуудлыг ДЕФ хариуцна. Түншлэл НАЙРАМДАЛ төслийн түншлэлүүд нь бүс нутгийн эдийн засгийн хөгжлийн зорилго, зарчим, хэрэгцээнд нийцсэн олон талт шинж чанартай, олон талт оролцогч талуудыг хооронд нь холбоно. Монгол Улсын төлөөллүүд Яам, Тамгын газрын төлөөлөл, Монгол улсын оролцогч талууд, салбарын яамд, орон нутгийн тамгын газрын төлөөллүүдтэй хамтарна. Монгол улсын оролцогч талуудын хамтын ажиллагаа нь “Алсын хараа-2050” болон бусад үндэсний хөгжлийн төлөвлөгөө, Олон Улсын конвенц, хэлэлцээрийн дагуу хийсэн амлалтын хэрэгжилттэй уялдуулах. Үндэсний хэмжээнд түншлэлийн үр дүнд Дархан-Уул аймаг нь “Тогтвортой хөгжлийн зорилтууд-2030”, Үндэсний хэмжээнд тодорхойлсон хувь нэмэр” амлалтаа хэрэгжүүлэх, ТХЗ-уудыг нутагшуулах чиглэлээр Монгол Улсыг дэмжиж ажилладгийг харуулах болно. НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь Санамж бичиг байгуулах байгууллагуудын жагсаалтыг бэлтгэж, Үндэсний болон Олон Улсын тэргүүлэх чиглэлийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд Дархан-Уул аймаг, төвийн бүсийн хөрөнгө, нөөц, чадавхыг дайчлах, мөн Европын Холбооны олон жилийн индикатор хөтөлбөртэй уялдуулах санамж бичгийг боловсруулна. Монгол улсын оролцогч талуудыг бүс нутгийн эдийн засгийн хөгжил, хөгжил цэцэглэлтэд идэвхтэй оролцож, дэмжлэг үзүүлэхийг уриална. ДЕФ ажлын алба болон Дархан-Уул аймгийн ЗДТГазар нь яам, газар, хэлтсүүдтэй зөвшилцөх албан бичгээр хамтын ажиллаагааг албан ёсоор эхлүүлнэ.
  • 9. Page | 8 Үндэсний болон орон нутгийн засгийн газар – Бүс нутгийн удирдлага, аймаг, нутгийн удирдлагын ордон Аймаг, нутгийн удирдлага нь НАЙРАМДАЛ төслийн хамгийн анхан шатны хамтрагч тал байх бөгөөд төвлөрлийг сааруулах, бүс нутгийн хамтын ажиллагаа, хөгжил цэцэглэлтэд чиглэсэн арга хэрэгсэл, загварын дагуу хамтран ажиллах болно. Үндэсний дэд засгийн газар нь НАЙРАМДАЛ төслийн хамгийн чухал түнш байх бөгөөд Дархан-Европын форум, (ДЕФ), ДЕФ- ын хамтын ажиллагааны уулзалтууд, ДЕФ-ын тэргүүн туршлага солилцох форумууд, Дархан форум (ДФ) болон ЕДИЭТөвийн оролцоо, суралцах, үр дүн, үр өгөөжийг эрэлхийлэх болно. НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь бүс нутгийн удирдлагууд, аймаг, нутгийн удирдлагууд хооронд байгуулах харилцан ойлголцлын санамж бичгийг бэлдэж, харилцан суралцах, чадавхжихыг уриална. НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь Санамж бичгүүдийн төслийн боловсруулна. Орон нутгийн засаг дарга, бүс нутгийн удирдлагууд НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын албатай цахим шуудангаар харилцана. Орон нутгийн засгийн газар гишүүн болох хүсэлтээ ажлын албанд гаргана. Бүс нутгийн удирдлага, орон нутгийн засаг захиргаа батламж бичигтэй ажиллах, хамтран ажиллах дүрмийг албан ёсоор ДЕФ-ийн ажлын алба болон Дархан-Уул аймгийн ЗДТГазар санаачлана. Засгийн газар хоорондын байгууллагууд Бүрэн эрхийн хүрээнд ажиллаж буй Засгийн газар хоорондын байгууллага нь НАЙРАМДАЛ төслийн тэргүүлэх чиглэл болон үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн хүрээнд хамтран ажиллана. Үүнтэй холбогдуулан Дархан-Уул аймгийн Засаг даргын удирдаж буй НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын албатай албан бичиг солилцох юм. Төслийн тэргүүлэх чиглэлийн дагуу хамтран ажиллах харилцан ойлголцлын санамж бичиг байгуулах Засгийн газар хоорондын байгууллагуудын жагсаалтыг НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба гаргаж санамж бичгийн төслийг боловсруулна. Энэ ажлын хүрээнд хамтран ажиллах хүсэлт илэрхийлсэн албан бичгийг Дархан-Уул аймгийн ЗДТГ-ын дэргэдэх ажлын алба хариуцан ажиллана. Төрийн бус байгууллагууд Хувийн салбар Хувийн хэвшил, бизнес эрхлэгчид, аж ахуйн нэгж, тэдгээрийн холбоодтой хамтран ажиллах нь хөгжил цэцэглэлт болон инновацын экосистемийг бий болгох, НАЙРАМДАЛ төслийн хэрэгжилтэд хувийн хэвшлийн технологи, хөрөнгө оруулалтыг дайчлах, улмаар ДЕФ-ын хамтын ажиллагааг амжилттай зохион байгуулахад чухал үүрэг гүйцэтгэнэ. Ингэснээр хувийн хэвшлийнхэн гарааны бизнес болон инновацид хөрөнгө оруулж, бүтээгдэхүүн, үйлдвэр үйлчилгээг нэмэгдүүлэх замаар ЖДҮ-ийн салбарыг хөгжүүлнэ . НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба харилцан ойлголцлын санамж бичигт хамрагдах хувийн хэвшлийн байгууллагууд, мөн холбоодын жагсаалтыг гаргаж санамж бичиг боловсруулна. Банк санхүүгийн салбар
  • 10. Page | 9 Дархан-Уул аймгийн засаг захиргаанд үзүүлэх техникийн тусламжийн цар хүрээг тодорхойлох, санхүүгийн эх үүсвэрийг дайчлах нь хотын дэд бүтэц, ЖДҮ-ийг хөгжүүлэх хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх болон бусад тэргүүлэх чиглэлүүдэд буцалтгүй тусламж, зээлийн тусламжийг түргэн шуурхай шийдвэрлэхэд чухал ач холбогдолтой хэмээн НАЙРАМДАЛ төсөл үзэж байна. Төсөл нь үндэсний банкнууд болон олон талт хөгжлийн банкнуудад онцгой анхаарал хандуулж хөгжлийн санхүүжилтийн байгууллагуудтай хамтран ажиллахыг эрмэлзэх бөгөөд санхүүжилтийн тэргүүлэх чиглэлүүд болон төслүүдэд зээл олгох хөрөнгийн хүртээмжийг судлах зорилгоор санхүүгийн байгууллагуудтай хамтран ажиллана. НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь банк, санхүүгийн байгууллагуудтай хамтран ажиллах боломжийг нэмэгдүүлэх бэлтгэл ажлыг хийх бөгөөд банкнуудыг ногоон байгууламж, нийгмийн оролцоо, уян хатан байдал, инновац гэх мэт тэргүүлэх чиглэлд хөрөнгө оруулалт хийхийг уриалах болно. ДЕФ болон Дархан-Уул аймгийн ЗДТГ-аас банк, санхүүгийн байгууллагуудыг төсөлд хамтран ажиллахыг урьж НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын алба нь тэдэнтэй санамж бичиг байгуулна. Дархан Европын бүс нутгийн форум гэж юу вэ? Дархан Европын бүс нутгийн форум нь инновац, хотын ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх, бизнес эрхлэлтийг дэмжих, бизнесийг хурдасгах/шинэлэх зэрэгт онцгой анхаарал хандуулж Европын Холбооны хотууд болон Дархан хотын хооронд илүү их хамтын ажиллагаа, туршлага солилцох зорилгоор Дархан-Уул аймгийн засаг захиргаа болон түүний сумуудад хэрэгжүүлж буй бодлого суралцах, хамтын ажиллагааны төслүүдийг хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлж, өргөжүүлэх институц юм. Энэхүү институц нь Европын Холбооны санхүүжилтээр Дархан-Уул аймгийн нийгэм, эдийн засгийн шинэлэг, тэгш хүртээмжтэй, тогтвортой өсөлтийг дэмжин Европын Холбоо – Монгол Улсын хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх нь төслийн бодлого, төслийн хамтын ажиллагааны сүлжээ юм. Төсөл нь 2022 оны 02 дугаар сараас 2025 оны 01 дүгээр сар хүртэл үйл ажиллагаагаа хэрэгжүүлнэ. Энэхүү төсөл нь Дархан-Уул аймгийн засаглал, нийгмийн оролцоо, хотуудын тогтвортой байдал, ногоон байгууламж, инновац, бизнес эрхлэлтийг дэмжих чиглэлээр бодлого, төслүүдийг хэрэгжүүлэх замаар иргэдэд бодлого суралцах, төрийн үйлчилгээг авахад дэмжлэг үзүүлнэ. Зорилтот бүлэг Төсөл нь Дархан хотод хэрэгжих ба хотын хөгжил, засаглал, нийгмийн тэгш байдал, олон нийтийн оролцоо зэрэг чиглэлээр өргөн хүрээнд ажилладаг оролцогч талууд нь зорилтот бүлгүүд хамрагдана. ДЕФ-ын хамтын ажиллагааны зорилтот бүлгүүд нь:  Дархан-Уул аймгийн ЗДТГ, бусад бүс нутаг, аймаг, сумдын ЗДТГ  Аймаг болон хотын түвшинд сонгогдсон удирдагч нар  Бүс нутгийн хөгжлийн бодлого боловсруулах болон/эсвэл хэрэгжүүлэх үүрэг бүхий орон нутгийн засаг захиргааны бусад холбогдох байгууллагын хүрээнд хот суурин газрын мэргэжилтнүүд, хот төлөвлөлт, нийгмийн хүртээмж, байгаль орчны асуудал хариуцсан мэргэжилтнүүд  Бүхий л салбарууд болон нийгмийн бүлгүүдийг хариуцдаг төрийн төлөөлөгч нар
  • 11. Page | 10  Иргэний нийгэм, анхан шатны байгууллага  Байгаль орчин, нийгмийн зорилтот бүлэг, эмэгтэйчүүдийн эрх,  Инновац, ухаалаг санаачилгыг хөгжүүлэх төв.  Судалгааны төв, их дээд сургууль, оюутнууд  ЖДҮ, холбоод  Цахим бизнес эрхлэгч нар, мэдээллийн технологи  Аж ахуйн нэгжүүд  Хөрөнгө оруулалт, хөдөлмөр эрхлэлтийн газрууд Ашиг хүртэгч нар:  Дархан хотын ойрын, дунд, урт хугацааны хөгжлийн тэргүүлэх чиглэлүүд хот/аймгуудын иргэд, түүний дотор эмэгтэйчүүд, нийгмийн зорилтот бүлгийн иргэд, залуу бизнес эрхлэгчид  Орон нутгийн гэр хорооллын бүс  Нийгмийн зорилтот бүлгийн иргэд (эмэгтэйчүүд, залуус, шилжин суурьшигсад, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд болон ахмад настнууд)  Олон Улсын байгууллага, хотуудын сүлжээ хамтын ажиллагаагаар ажилладаг үйлдвэрийн холбоод, аж ахуйн нэгж, бизнесийг дэмждэг байгууллагууд  Байгаль орчин, нийгмийн хөгжлийн байгууллагууд  Их дээд сургууль, эрдэм шинжилгээний байгууллага, академи Дархан Европын бүс нутгийн форумын үр шим Бодлогоос суралцах платформ НАЙРАМДАЛ төсөл дахь Бодлогоос суралцах платформын ач холбогдол ДЕФ-ын хүрээнд Бодлогоос суралцах платформ нь Дархан-Уул аймгийн ЗДТГ-ын бодлогоос суралцах, сайн туршлагыг нэвтрүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх бөгөөд Европын Холбооны мэргэжилтнүүдээс олж авсан мэдлэг, туршлагыг Дархан-Уул аймгийн захиргааны зүгээс бүс нутгийн хамтын ажиллагааны хүрээнд бусад орон нутагт нэвтрүүлэх юм. Европ Дархан хоорондын бодлогоос суралцах үйл явц: Бодлогоос суралцах платформ нь хэрхэн хэрэгжих вэ. Бодлогын зөвлөн туслах үйлчилгээ Бодлогоос суралцах платформ нь Европын Холбоо, Монгол Улсын бодлогын болон техникийн шинжээчдээс бүрдсэн багтай байх бөгөөд тэд Дархан-Уул аймгийн Засаг захиргаа болон бусад орон нутгийн удирдлагуудад НАЙРАМДАЛ төслийн тэргүүлэх чиглэлийн талаар бодлогын дэмжлэг үзүүлэх үйлчилгээ, чиглэл өгөх юм. Бодлогоос суралцах платформын бодлогын зөвлөн туслах үйлчилгээ нь Дархан-Уул аймгийн ЗДТГ-ын албан хаагчид болон аймаг дахь 6- ДЕФ-ын Хамтын ажиллагааны уулзалт (3 Европд + 3 Дарханд ) 12-ДЕФ-ын Тэргүүн туршлага солилох форум 4- Туршлага судлах айлчлал & 2- Солилцооны хөтөлбөр
  • 12. Page | 11 бусад бодлогын мэргэжилтнүүдэд виртуал болон ганцаарчилсан сургалт, дэмжлэг үзүүлэх үйлчилгээ үзүүлнэ. 1. Бодлогын талаарх мэдлэгийг дэмжих төв – НАЙРАМДАЛ төсөлтэй холбоотой бодлогын чиглэлээр материал, мэдлэг олж авах боломжтой болно. Бодлогын талаарх мэдлэгийг дэмжих төв нь НАЙРАМДАЛ төслийн хамтран ажиллагч талуудын ажилтнуудын дэмжлэгээр ажиллах ба, ЕХ болон Монголын мэргэжилтнүүдтэй хамтран ажиллах баримт бичиг боловсруулахад оролцоно. ЕХ болон Монгол улсын бүхий л эх сурвалжийн материалыг судалж, мэдлэгийг түгээх, суралцах боломжийг төвөөр дамжуулан хуваалцана. Жишээлбэл: сонин сэтгүүл, бодлогын товч танилцуулга, кейс судалгаа, айлчлалын тайлан гэх мэт. 2. Харилцан хамтын ажиллагаа: НАЙРАМДАЛ төслийн нэг хэсэг болох харилцан ажиллах нийгэмлэг/дадлагажигч нарын нийгэмлэг үүсгэн байгуулагдах бөгөөд тэд НАЙРАМДАЛ төслийн ажлын хэсгээс Дархан-Уул аймгийн засаглал, ногоон байгууламж, нийгмийн оролцоо, хөгжил цэцэглэлт, инновацын бодлого болон бусад тэргүүлэх чиглэлүүд дээр тулгуурлан уулзалт арга хэмжээнүүдийг зохион байгуулж төлөвлөхөд дэмжлэг үзүүлж хамтран ажиллах үүрэгтэй. 3. Мэргэжилтнүүдийн тусламжийн хөтөлбөр: ДЕФ-д мэргэжилтний дэмжлэг үзүүлэх үйлчилгээг доор жагсаасан мэдлэг түгээх хэрэглүүр болон талуудын оролцоотойгоор хангана. 3.1 ДЕФ-ын бодлогын тусламж дэмжлэг: Дархан-Уул аймгийн Засаг захиргаа, бусад аймаг, хотын захиргаанд байгаа санал хүсэлтийг шийдвэрлэх болно. 3.2 Харилцан хянах үйл явц: Дархан-Уул аймгийн засаг захиргаа Европын болон Монголын харилцан туршлага судлаж, санал хүсэлтийг хүлээн авч, НАЙРАМДАЛ төслийн хүрээнд тулгамдаж буй бэрхшээлийг шийдвэрлэх боломжтой болно. 3.3. Зохион байгуулах үйл явц: Засаглал, ногоон байгууламж, инновац, бизнес эрхлэх чиглэлд илүү хүртээмжтэй арга хэмжээ төлөвлөх, хэрэгжүүлэхэд чиглэсэн Европын Холбоотой хамтран ажиллахад дэмжлэг үзүүлнэ. Интерактив вэбсайт хэлбэрийн мэдээллийн систем нь мэдээлэлд нэвтрэх, бодлогын зөвлөж туслах үйлчилгээнээс хүлээн авсан мэдээллээ солилцох нөөц номын сан, интерфейс үүсгэх боломжтой болно. Бүс нутгийн хамтын ажиллагааны төслийн платформ ЕХ-Дархан-Уул аймгийн Тамгын газар болон бусад аймаг, хотын засаг захиргаа болон бүс нутаг хоорондын хамтын ажиллагааны төслийн хамрах хүрээг хот, бүс нутаг, аж ахуйн нэгжүүдийн бодлого, туршлага, санхүүгийн чиглэлээр суралцах, хамтран ажиллах боломжид тулгуурлан хэрэгжүүлэх боломжийн төслийг хэлэлцэнэ. ДЕФ-ЫН ТЭРГҮҮЛЭХ ЧИГЛЭЛИЙН ЖАГСААЛТ (Байгуулагдсан хороо, тэргүүлэх чиглэлийн хүрээнд) S. No. ЕВРОПЫН ХОЛБООНЫ УЛС ХЭРЭГЖИХ БҮС НУТАГ НАЙРАМДАЛ ТӨСЛИЙН ТЭРГҮҮЛЭХ ЧИГЛЭЛ 1. 2
  • 13. Page | 12 3. 4. 5. Нэр дэвшүүлсэн: Гарын үсэг: Зөвшөөрсөн: Гарын үсэг: Огноо: Үйл ажиллагааны төлөвлөгөө ДЕФ нь дээрх зорилгодоо хүрэхийн тулд дараах үйл ажиллагааг хэрэгжүүлнэ. Үүнд: № Үйл ажиллагаа Оролцогч талууд 1. Гүйцэтгэх хорооны уулзалт Гүйцэтгэх хорооны гишүүд 2. Салбар хороодын уулзалт Салбар хороодын гишүүд 3. Хамтын ажиллагааны уулзалт Тэргүүлэх чиглэлийн хүрээнд мэдлэг мэдээлэл солилцох, хэлэлцүүлэг уулзалт /3удаа/ ДЕФ-ын гишүүд Институцын орчныг сайжруулах, хөрөнгө оруулалтыг татах бодлогыг тодорхойлох уулзалт /3удаа/ ДЕФ-ын гишүүд 4. Тэргүүн туршлага солилцох форум Ногоон хөгжлийн чиглэлээр тэргүүн туршлага солилцох уулзалт /3 удаа/ ДЕФ-ын гишүүд Инновацын чиглэлээр тэргүүн туршлага солилцох уулзалт /3 удаа/ ДЕФ-ын гишүүд Энтрепренершипийн чиглэлээр тэргүүн туршлага солилцох уулзалт /3 удаа/ ДЕФ-ын гишүүд Гарааны бизнесийн чиглэлээр тэргүүн туршлага солилцох уулзалт /3 удаа/ ДЕФ-ын гишүүд 5. Туршлага судлах айлчлал Айлчлал 1 40 хүн /Дарханы-20, Европын-20/ Айлчлал 2 6. Солилцооны хөтөлбөр Ажлын байранд 20 хүн /Дарханы-10, Европын-10/ Цахимаар 7. ДЕФ-н хүрээнд оролцогч талууд хамтран ажиллах санамж бичиг байгуулж, хөрөнгө оруулалт татах Дархан болон Европын Холбооны энтрепренерүүд
  • 14. Page | 13 Логик хамаарал Үр дүнгийн холбоо Шалгуур үзүүлэл т Суурь үзүүлэл т (үнэ цэнэ & тухайн жил) Зорилтот бүлэг (үнэ цэнэ & тухайн жил) Одоог ийн үнэ цэнэ* (2021) (*улир лын болон эцсий н тайла нд тусга х) Баталгаа жуулалт ын утга болон эх сурвалж Таамагла л Бодлогы н Монгол, Дарханы тогтворто й өсөлтийг дэмжих Олон Улсын амлалт Европын Холбооны хотуудтай хийх худалдаа ны эргэлт сайжирч нэмэгдэнэ 2022 оны ТГТҮТай ланд /Төслийн гарааны төлөвлөл т үнэлгээн ий тайлан/ танилцуу лагдсана ар одоогийн нөхцөл байдал Одоогийн нөхцөл байдлын судалгаа хийгдсэнээр тогтоогдоно Одоог ийн нөхцөл байдл ын судалг аа хийгдс энээр тогтоог доно Харилцан ойлголцлы н санамж бичгүүд, Хоёр талт гэрээнүүд, Эдийн засгийн Дархан- Уул аймаг руу ирэх ЕХ-ны болон бусад улс орны ногоон санхүүжи лт ба хөрөнгө оруулалт Гадаадын хөрөнгө оруулалт ын тоо хэмжээ 2022 оны ТГТҮТ-д танилцуу лагдсана ар одоогийн нөхцөл байдал Одоогийн нөхцөл байдлын судалгаа хийгдсэнээр тогтоогдоно 2022 оны ТГТҮ-д танилц уулагд санаар одооги йн нөхцөл байда л Харилцан ойлголцлы н санамж бичгүүд, Хоёр талт гэрээнүүд, Төслийн нэг хэсэг дэх гадаадын санхүүжил тийн хяналт
  • 15. Page | 14 Гарааны экосисте м хөгжиж, түүнд олгох хөрөнгийн санхүүжи лт Гадаадын хөрөнгө оруулалт ын хэмжээ 2022 оны ТГТҮТ-д танилцуу лагдсана ар одоогийн нөхцөл байдал Одоогийн нөхцөл байдлын судалгаа хийгдсэнээр тогтоогдоно 2022 оны Дарха н хотын форум ын дүрмэ эр суурь үзүүлэ лт гарна Нийтийн аж ахуй бүртгэл, суурь тайлан, төсөл вэб сайт Нийгмий н зорилтот бүлгийн иргэдийн амьдралы н түвшин дээшлэх Олон нийтийн үйлчилгээ ний хүртээмж ийг нэмэгдүүл эх 2022 оны Дархан хотын форумын дүрмээр суурь үзүүлэлт гарна Суурь үзүүлэлт гарснаар тогтоогдоно 2022 оны Дарха н хотын форум ын дүрмэ эр суурь үзүүлэ лт гарна Хөдөлмөр эрхлэлтий н бүртгэл, хувийн салбарын бүртгэл, төслийн вэбсайт Нөлөө лөл (Ерөнх ий зорилг о) Ажлын байранд эмэгтэйчү үдийн оролцоог нэмэгдүү лэх Эмэгтэйчү үдийн ажлын байр нэмэгдэнэ 2022 оны Дархан хотын форумын дүрмээр суурь үзүүлэлт гарна Суурь үзүүлэлт гарснаар тогтоогдоно 2022 оны “Дарха н форум” -ын дүрмээ р суурь үзүүлэ лт гарна Хотын танхим ашиглалт, уулзалтуу д, эд хөрөнгө/т атвар бүртгэл Төрийн үйлчилгэ эний шийдвэр гаргахад Эмэгтэйч үүдийн оролцоог нэмэгдүү лэх Эмэгтэйчү үдийн оролцоо нэмэгдэнэ 2022 оны “Дархан форум”- ын дүрмээр суурь үзүүлэлт гарна Одоогийн нөхцөл байдлын судалгаа хийгдсэнээр тогтоогдоно 2022 оны ТГТҮТ- д танилц уулагдс анаар одооги йн нөхцөл байдал Төсөл хэрэгжүүл сэн, тендер зарласан нийтийн домэйн, ухаалаг болон ногоон хотын
  • 16. Page | 15 хөрөнгө оруулалт Монгол улсын хотууд болон Дархан- Уул аймаг ногоон, ухаалаг хот болно CO2 ялгаруула лтыг бууруулах , эрчим хүчний, усны хэрэглээ гэх мэт 2022 оны ТГТҮТ-д танилцуу лагдсанаа р одоогийн нөхцөл байдал Одоогийн нөхцөл байдлын судалгаа хийгдсэнээр тогтоогдоно ТГТҮТ- д танилц уулагдс анаар одооги йн нөхцөл байдал Цэвэр агаар тогтворто й хотуудын тайлан, Уур амьсгалы н мөн ухаалаг хотуудын шинж чанар Үр нөлөө (Тусга й зорилг о) 1. Хамтын ажиллага а Европын Холбоо болон Дархан- Уул аймгийн хамтын ажиллага аг сурталчл ах олон талт бүс нутгийн хамтын ажиллага аны форум Харилцан ойлголцл ын санамж бичиг байгуулса н тоо, хамтран ажиллах гэрээний тоо 0 0 Төрөл бүрийн салбарт байгуулсан 10 санамж бичиг, 2025 он гэхэд 10 сая еврогийн хөрөнгө оруулалтын 5 гэрээнд гарын үсэг зурна Харилцан ойлголцл ын санамж бичгүүд, вэбсайт, Гэрээний бичиг баримт, Хурал уулзалтын тэмдэглэл үүд Ковидын улмаас саатах Тендер шалгаруул алт гэх мэт захиргаан ы үйл явц удаашрах Албан тушаалтну уд болон иргэдийн зүгээс боломжит үйлчилгээ ний хүртээмжи йг цаашид ашиглах сонирхолг үй байх Нийгмийн үл итгэх байдал Эдийн засгийн хямрал
  • 17. Page | 16 Үр дү н Шууд/биет бүтээгдэхүүн (дэд бүтэц, бараа, үйлчилгээ) оролцоогоор хүргэгдсэн/үүсгэгдсэ н 1. Хамтын ажиллагаа 1.1. Дархан Европын бүс нутгийн форумыг байгуулах, 1.2 ТГТҮТайлан боловсруулах, 1.3 6 удаагийн Хамтын ажиллагааны уулзалт, 1.4 12 удаагийн Тэргүүн туршлага солилцох форум, 1.5 Туршлага солилцох айлчлал, солилцооны хөтөлбөр - 4 туршлага судлах айлчлал, 2 Солилцооны хөтөлбөр Форумын тоо Уулзалтын тоо Туршлага солилцох айлчлал, солилцооны хөтөлбөрий н тоо 0 Төслийн гарааны үнэлгээний тайлан нь суурь үзүүлэлти йг илтгэнэ 202 5 202 4 Төслийн тайлан, вэбсай т, мэдээ мэдээлэ л, Хурал уулзалт ын тэмдэг лэл Ковидын улмаас саатах Тендер шалгаруула лт гэх мэт захиргааны үйл явц удаашрах