Luận Văn Quản Lý Nợ Xấu Tại Ngân Hàng Xuất Nhập Khẩu Việt Nam.doc

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
-----

-----
PHÙNG THẾ HIỆP
QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG
TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
-----

-----
PHÙNG THẾ HIỆP
QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG TMCP
XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 8340201
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LẠI TIẾN DĨNH

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi với sự góp ý hướng dẫn của
Thầy TS. LẠI TIẾN DĨNH. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và có
nguồn gốc rõ ràng.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm với lời cam kết trên
TP.HCM, ngày 16 tháng 05 năm 2018

MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN....................................................................................................................... 1
MỤC LỤC.................................................................................................................................. 2
DANH MỤC BẢNG.................................................................................................................. 1
DANH MỤC HÌNH ................................................................................................................... 2
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT..................................................................................................... 1
MỞ ĐẦU: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU............................................... 1
1. Lý do lựa chọn ngân hàng Eximbank làm đối tượng nghiên cứu......................................... 1
2. Câu hỏi và mục tiêu nghiên cứu của luận văn...................................................................... 1
3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu của luận văn ................................................ 1
4. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................................... 2
5. Ý nghĩa của đề tài ................................................................................................................. 2
6. Kết cấu luận văn ................................................................................................................... 3
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU
VIỆT NAM VÀ VẤN ĐỀ DỰ ĐỊNH GIẢI QUYẾT............................................................. 4
1.1 Giới thiệu sơ lược về Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam................................. 4
1.1.1 Quá trình hình thành và phát triển............................................................................... 4
1.1.2 Kết quả hoạt động của Eximbank................................................................................ 5
1.2 Lý thuyết về quản lý nợ xấu................................................................................................. 6
1.2.1 Khái niệm về quản lý nợ xấu tại các ngân hàng thương mại....................................... 6
1.2.2 Mục tiêu quản lý nợ xấu .............................................................................................. 6
1.2.3 Các biện pháp quản lý nợ xấu...................................................................................... 7
1.2.3.1 Ngăn ngừa nợ xấu phát sinh ........................................................................................ 7
1.2.3.2 Xử lý nợ xấu phát sinh................................................................................................. 8
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG TMCP XUẤT
NHẬP KHẨU VIỆT NAM .................................................................................................... 11
2.1 Tình hình cho vay............................................................................................................... 11
2.1.1 Dư nợ theo thời gian........................................................................................................ 11
2.1.2 Dư nợ theo đối tượng khách hàng................................................................................... 11
2.1.3 Dư nợ theo ngành nghề kinh doanh ................................................................................ 13
2.2 Tình hình nợ xấu ................................................................................................................ 13
2.2.1 Nợ xấu phân theo nhóm nợ ............................................................................................. 13
2.2.2 Nợ xấu phân theo đối tượng khách hàng và loại hình doanh nghiệp.............................. 14
2.2.3 Tỷ lệ nợ xấu..................................................................................................................... 15
2.3 Công tác quản lý nợ xấu của Eximbank............................................................................. 16

2.3.1 Kiểm tra hoạt động tín dụng trước, trong và sau khi cho vay......................................... 16
2.3.2 Kiểm tra giám sát tín dụng độc lập ................................................................................. 16
2.3.3 Đo lường rủi ro tín dụng.................................................................................................. 16
2.3.4 Bán các khoản nợ ............................................................................................................ 17
2.3.5 Sử dụng nguồn dự phòng ................................................................................................ 20
2.3.6 Xử lý tài sản đảm bảo, đòi nợ bên bảo lãnh.................................................................... 21
2.3.7 Miễn, giảm lãi hỗ trợ khách hàng.................................................................................... 23
2.3.8 Thông qua hình thức pháp lý........................................................................................... 24
2.4 Đánh giá kết quả công tác xử lý nợ xấu............................................................................. 24
2.5 Những nguyên nhân ảnh hưởng đến công tác quản lý nợ xấu ........................................... 25
2.5.1 Công ty Exim AMC ........................................................................................................ 25
2.5.2 Công ty VAMC............................................................................................................... 26
2.5.3 Hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ ................................................................................. 26
2.5.4 Khó khăn từ phía khách hàng.......................................................................................... 27
2.5.5 Khó khăn trong quá trình khởi kiện tại Toà án ............................................................... 27
2.5.5.1 Bên vay hoặc bên thế chấp tài sản đi khỏi nơi cư trú................................................... 27
2.5.5.2 Bên vay, bên thế chấp đi nước ngoài ........................................................................... 27
2.5.5.3 Tài sản thế chấp đang được thi hành bằng một Bản án có hiệu lực, chuyển sang Cơ quan
thi hành án để thi hành thì phát sinh tranh chấp với chủ thể khác ........................................... 28
2.5.5.4 Tòa án chậm giải quyết hồ sơ vì các lý do sau............................................................. 29
2.5.6 Khó khăn trong quá trình Thi hành án ............................................................................ 29
2.5.7 Khó khăn khi nhận tài sản thay thế nghĩa vụ trả nợ (cấn trừ nợ) mà tài sản là bất động sản
có một phần diện tích đất nông nghiệp .................................................................................... 31
2.5.8 Khó khăn vướng mắc trong quá trình khởi kiện, thi hành án đối với khoản nợ mà Eximbank
đã bán cho Công ty quản lý tài sản của các TCTD (VAMC) nhận thanh toán bằng trái phiếu đặc
biệt............................................................................................................................................ 31
2.6 Xây dựng mô hình ảnh hưởng đến công tác quản lý nợ xấu của Eximbank...................... 32
2.6.1 Mô tả các biến ................................................................................................................. 33
2.6.2 Bảng tương quan các biến............................................................................................... 34
2.6.3 Mức độ giải thích của mô hình........................................................................................ 35
2.6.5 Bảng hồi quy đa biến....................................................................................................... 36
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG TMCP
XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM........................................................................................ 37
3.1 Giải pháp quản lý nợ xấu tại Ngân Hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam .................. 37
3.1.1 Hoàn thiện hệ thống xếp hạn tín dụng nội bộ ................................................................. 37
3.1.2 Công tác đào tạo nội bộ................................................................................................... 38
3.1.3 Khách hàng vay............................................................................................................... 39
3.1.4 Thanh tra, giám sát tín dụng............................................................................................ 39
3.1.5 Nâng cao hiệu quả hoạt động của AMC ......................................................................... 40
3.2 Kiến nghị công tác quản lý nợ xấu tại Eximbank .............................................................. 40
3.2.1 Kiến nghị cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng........................................................... 40
3.2.1.1 Về quá trình khởi kiện tại Tòa án .............................................................................. 40
3.2.1.2 Về quá trình Thi hành án.............................................................................................. 41

3.2.1.3 Trường hợp nhận tài sản cấn trừ nợ vay mà tài sản là bất động sản có một phần diện tích
đất nông nghiệp........................................................................................................................ 42
3.2.1.4 Thủ tục khởi kiện, thi hành án đối với khoản nợ đã bán cho VAMC.......................... 42
3.2.2 Kiến nghị đối với VAMC................................................................................................ 43
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................
DANH SÁCH PHỎNG VẤN.......................................................................................................
PHIẾU KHẢO SÁT......................................................................................................................

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1 Nợ xấu phân theo nhóm nợ……………………………………………………13
Bảng 2.2 Nợ xấu phân theo đối tượng khách hàng………………………………………14
Bảng 2.3 Trái phiếu VAMC và dự phòng VAMC……………………………………….19
Bảng 2.4 Quỹ dự phòng………………………………………………………………….21
Bảng 2.5 Tài sản Eximbank – AMC nắm giữ……………………………………………23
Bảng 2.6 Sử dụng bằng biện pháp pháp lý………………………………………………24
Bảng 2.7 Kết quả thu hồi nợ xấu………………………………………………………...25

DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1 Kết quả hoạt động……………………………………………………………5
Hình 2.1 Dư nợ theo thời gian………………………………………………………..11
Hình 2.2 Tỷ lệ dư nợ theo đối tượng khách hàng…………………………………….12
Hình 2.3 Dư nợ theo loại hình………………………………………………………..12
Hình 2.4 Dư nợ theo ngành nghề kinh doanh………………………………………...13
Hình 2.5 Cơ cấu nợ xấu………………………………………………………………14
Hình 2.6 Tỷ lệ nợ xấu………………………………………………………………...15
Hình 2.7 Trình tự bán nợ VAMC…………………………………………………….18
Hình 2.8 Tỷ lệ nợ xấu nội bảng và ngoại bảng……………………………………….20
Hình 2.9 Giá trị cấn trừ nợ…………………………………………………………….22

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Eximbank: Ngân Hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam
VAMC: Công ty Quản lý tài sản các Tổ chức tín dụng Việt Nam
TCTD: Tổ chức tín dụng
Eximbank AMC: Công ty TNHH MTV Quản lý nợ và khai thác tài sản Eximbank
BLDS: Bộ luật dân sự
TSBĐ: Tài sản bảo đảm
CIC: Trung tâm thông tin tín dụng

1
MỞ ĐẦU: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1. Lý do lựa chọn ngân hàng Eximbank làm đối tượng nghiên cứu
Tìm lời giải hữu hiệu cho “bài toán” nợ xấu là vấn đề đặt ra không chỉ với nền kinh tế
Việt Nam hiện nay mà còn là thách thức của toàn bộ hệ thống tài chính – tiền tệ. Để quản lý
hiệu quả nợ xấu của các ngân hàng thương mại, việc đưa ra biện pháp kiên quyết, phù hợp từ
Nhà nước và chính bản thân các ngân hàng là rất quan trọng và cần thiết. Tính đến thời điểm
hiện tại, tỷ lệ nợ xấu tuy tăng giảm trái chiều giữa các ngân hàng với nhau, nhưng tựu chung
lại nợ xấu chưa thực sự thuyên giảm và vẫn là một “gánh nặng” với ngành ngân hàng. Số
liệu thống kê cho thấy, mặc dù tình hình kinh doanh có khởi sắc, nhiều ngân hàng báo lãi,
thậm chí lãi lớn, tuy nhiên đi cùng với đó là tỷ lệ nợ xấu cũng tăng theo. Eximbank hiện là
một trong những ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu cao nhất hiện nay, chạm ngưỡng 3%. Eximbank
hiện đang có hơn 1.300 tỷ đồng nợ xấu, chiếm tỷ lệ 2,89% trên dư nợ, giảm nhẹ so với tỷ lệ
2,94% cuối năm 2016. Ngoài số nợ xấu nội bảng nói trên, ngân hàng còn sở hữu hơn 5.344
tỷ đồng trái phiếu của VAMC với mục đích tái cơ cấu một phần số nợ xấu tồn đọng. Có thể
nói, trong những năm trở lại đây, tuy rằng tình hình kinh doanh tại Eximbank đang có những
chuyển biến tích cực cả về lợi nhuận lẫn kiểm soát rủi ro tín dụng, vấn đề quản lý nợ xấu tại
ngân hàng này vẫn luôn là bài toán khó thách thức các cấp quản lý (Ngân hàng nhà nước)
cũng như ban lãnh đạo ngân hàng. Đây cũng chính là lý do em quyết định lựa chọn
Eximbank làm đối tượng nghiên cứu khóa luận, với hy vọng góp phần cải thiện hiệu quả của
công tác quản lý nợ xấu tại Eximbank.
2. Câu hỏi và mục tiêu nghiên cứu của luận văn
Từ lý luận về quản lý nợ xấu của các Ngân hàng thương mại nói chung, từ việc phân
tích thực trạng quản lý nợ xấu của Eximbank, luận văn hướng tới việc đề xuất một số giải
pháp và kiến nghị nhằm tăng cường công tác quản lý nợ xấu tại Eximbank. Để thực hiện
được mục đích nghiên cứu trên, đề tài tự xác định cho mình những nhiệm vụ sau đây:
Phân tích thực trạng quản lý nợ xấu tại Eximbank
Đưa ra những giải pháp giúp công tác quản lý nợ xấu tại Eximbank được tốt hơn.
3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu của luận văn
Đối tượng nghiên cứu: Là việc quản lý nợ xấu của Ngân hàng TMCP Xuất Nhập
Khẩu Việt Nam.

Phạm vi nghiên cứu: Quản lý nợ xấu tại Ngân Hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt
Nam trong giai đoạn từ 2010 đến 2016

2
4. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình thực hiện đề tài, em đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu kinh
tế để hoàn thiện kết cấu luận văn, thống kê, phân tích, tổng hợp và so sánh số liệu, rút ra
những mặt tích cực và vấn đề tồn tại trong quản lý nợ xấu tại Eximbank, cụ thể như sau:
* Phương pháp logic: Phương pháp logic được sử dụng để xây dựng khung lý thuyết về
quản lý nợ xấu.
* Phương pháp thống kê: Phương pháp thống kê, phân tích định lượng được sử dụng
trong chương 2. Các bảng số liệu thống kê về tín dụng, chất lượng tín dụng, nợ quá hạn,
nợ xấu, kết quả kinh doanh của Eximbank qua các năm đã được thống kê nhằm cung cấp
tư liệu cho việc phân tích, so sánh trong các nội dung quản lý nợ xấu tại ngân hàng.
* Phương pháp phân tích - tổng hợp: Phương pháp phân tích – tổng hợp được sử dụng
chủ yếu được trong chương 2 và chương 3. Từ các thông tin được thu thập, em tiến hành
phân tích các nội dung quản lý nợ xấu tại Eximbank, để từ đó tổng hợp lại nhằm đề xuất
một số giải pháp nhằm phù hợp với thực tế.
* Phương pháp phỏng vấn: Thực hiện cuộc phỏng vấn chuyên gia, là những người trực
tiếp quản lý liên quan công tác xử lý nợ xấu tại các phòng ban Hội sở Eximbank.
* Phương pháp định lượng: Sử dụng mô hình SPSS 20 để phân tích các yếu tố ảnh hưởng
đến công tác quản lý nợ xấu tại Eximbank trong chương 2.
5. Ý nghĩa của đề tài
Với đối tượng, mục đích và phương pháp nghiên cứu như trên, thông qua bài luận văn
này, em hy vọng những kết quả nghiên cứu của mình có thể phần nào ứng dụng được vào
thực tế và đem tới những đóng góp mới trong việc: (1) Làm rõ hơn lý luận chung công tác
quản lý nợ xấu trong hoạt động của các ngân hàng thương mại; (2) Đánh giá những thành
công, những hạn chế và nguyên nhân trong hoạt động quản lý nợ xấu tại Eximbank; (3) Đề
xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nợ xấu tại Eximbank.

3
6. Kết cấu luận văn
Bài luận văn được chia thành 4 chương:
Chương 1: Giới thiệu sơ lược về Ngân Hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam và vấn
đề dự định giải quyết
Chương 2: Thực trạng quản lý nợ xấu và các nhân tố tác động đến quản lý nợ xấu tại
Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam
Chương 3: Giải pháp và kiến nghị quản lý nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu
Việt Nam

4
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ NGÂN HÀNG TMCP XUẤT
NHẬP KHẨU VIỆT NAM VÀ VẤN ĐỀ DỰ ĐỊNH GIẢI QUYẾT
1.1 Giới thiệu sơ lược về Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam
1.1.1 Quá trình hình thành và phát triển
Eximbank được thành lập cách đây 27 năm vào ngày 24/05/1989 và đi vào hoạt động
chính thức kể từ ngày 17/01/1990, ngân hàng được cấp phép kinh doanh hoạt động trong thời
hạn 50 năm. Ban đầu Eximbank với vốn điều lệ vỏn vẹn chỉ có 50 tỷ đồng, nhưng đến ngày
31/12/2016 vốn điều lệ của Eximbank đạt đến 12,355 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu đạt 14,251
tỷ đồng là một trong những ngân hàng thương mại cổ phần có vốn điều lệ cao nhất thời bây
giờ, với địa bàn hoạt động rộng khắp cả nước, trong đó Trụ Sở Chính đặt tại thành phố Hồ
Chí Minh và 207 chi nhánh và phòng giao dịch trên toàn quốc. Không chỉ vậy, Eximbank
hiện đã thiết lập quan hệ đại lý với 869 Ngân hàng tại 84 quốc gia trên thế giới, cung cấp đầy
đủ dịch vụ của một ngân hàng tầm cỡ quốc tế, cụ thể bao gồm:
- Huy động tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi thanh toán của cá nhân
và đơn vị bằng VND, ngoại tệ.
- Cho vay với các điều kiện thuận lợi và thủ tục đơn giản với các sản phẩm cho
vay ngắn hạn, trung hạn và dài hạn, cho vay vay thấu chi, cho vay theo hạn mức tín dụng,
cho vay đồng tài trợ.
- Thẻ: Eximbank có nhiều sản phẩm thẻ tín dụng và thanh toán trong và ngoài
nước với tiện ích vượt trội (Trả góp không lãi suất hoặc lãi suất ưu đãi với thẻ tín dụng
Eximbank, dịch vụ 3D Secure)
- Giao dịch hối đoái: mua bán ngoại tệ giao ngay, giao dịch kỳ hạn, giao dịch hoán
đổi
- Bảo hiểm nhân thọ: Eximbank thực hiện liên kết với Công ty bảo hiểm Generali
một trong công ty bảo hiểm hàng đầu của Pháp, cho ra đời nhiều sản phẩm tối ưu (Bảo an
thành đạt, bảo an toàn diện, bảo gia an thịnh)
- Các nghiệp vụ bảo lãnh trong và ngoài nước.
- Kinh doanh vàng: Eximbank là một trong những đơn vị được NHNN cho phép
kinh doanh mua bán vàng miếng theo giấy phép 283/GP-NHNN ngày 28/12/2012

- Thanh toán, tài trợ xuất nhập khẩu hàng hóa, chiết khấu chứng từ hàng hóa và
thực hiện chuyển tiền qua hệ thống SWIFT bảo đảm nhanh chóng, chi phí hợp lý, an toàn
với các hình thức thanh toán bằng L/C, D/A, D/P, T/T, P/O, Cheque.

5
- Ngoài ra Eximbank còn có những dịch vụ khác như: Dịch vụ giữ hộ vàng, dịch
vụ kiều hối, dịch vụ chuyển tiền trong và ngoài nước, dịch vụ du học trọn gói, tư vấn đầu
tư tài chính, dịch vụ ngân hàng điện tử, thanh toán hóa đơn, dịch vụ bảo lãnh nộp thuế
xuất nhập khẩu, nộp thuế điện tử v.v.v
Ngoài ra, Eximbank đã thành lập một công ty con công ty quản lý nợ và khai thác
tài sản (Eximbank – AMC) năm 2010 với vốn góp ban đầu 300 tỷ đồng, với nhiệm vụ
tiếp nhận và quản lý các khoản nợ tồn đọng và tài sản đảm bảo nợ vay liên quan, bán tài
sản đảm bảo, cải tạo, sửa chữa nâng cấp tài sản để khai thác, cơ cấu lại nợ, mua bán nợ
tồn đọng của các tổ chức tín dụng khác, của các công ty quản lý khai thác tài sản
1.1.2 Kết quả hoạt động của Eximbank
Lợi nhuận trước thuế
5,000
4,071
4,000
2,850
3,000 2,372
2,000
827
1,000 342 375
63
-
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Tổng tài sản
200,000
183,680
170,156 169,835 161,020
150,000 131,105 125,725 129,679
100,000
50,000
-
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Hình 1.1 Kết quả hoạt động (ĐVT: Tỷ đồng)
Nguồn báo cáo tài chính kiểm toán
Có thể nói trong thời gian 2010 đến 2012 là thời điểm vàng son của Eximbank, thể
hiện lợi nhuận ngàn tỷ và tổng tài sản rất cao, do khoản thời gian này tín dụng tăng trưởng

nóng, tình hình kinh doanh khả quan đã giúp Eximbank thu về lợi nhuận cao, đỉnh điểm lợi
nhuận của Eximbank 2011 đạt 4,071 tỷ đồng với tổng tài sản 183,680 tỷ đồng. Một kết

6
quả lợi nhuận đáng mơ ước của các ngân hàng cổ phần thời bây giờ và chỉ đạt được tại
những ngân hàng nhà nước.
Tuy nhiên, sau thời gian tăng trưởng tín dụng nóng ồ ạt và thiếu kiểm soát, cùng
với tình hình kinh tế bất ổn về sau nợ xấu của Eximbank tăng đột biến đạt 2.94% trong
năm 2016, dẫn đến Eximbank phải trích lập khoản dự phòng lớn, kết quả kinh doanh từ
năm 2013 trở về sau giảm sút mạnh, đến năm 2015 tổng tài sản của Eximbank chỉ còn
125,725 tỷ đồng và lợi nhuận 63 tỷ đồng. Đây là bài học lớn cho Eximbank trong công
tác tăng trưởng tín dụng, cùng với thực hiện tốt quản lý nợ xấu.
Ngoài ra, trong năm 2015 điều đáng chú ý Eximbank bị Thanh tra Ngân hàng nhà
nước yêu cầu điều chỉnh hồi tố lợi nhuận về việc bán tài sản cho Eximland từ năm 2010
đến năm 2013 đã ghi nhận 1,117 tỷ đồng vào lợi nhuận của Eximbank. Lợi nhuận thông
qua việc mua bán tài sản giữa Eximbank và Eximland do Eximbank đã ghi nhận lợi
nhuận vào các năm trước và thực hiện chia cổ tức, nên bây giờ Eximbank điều chỉnh hồi
tố vào lợi nhuận phân phối của năm trước, việc điều chính đã khiến cho Eximbank khốn
khó càng thêm chồng chất, dẫn đến cổ phiếu Eximbank rơi vào diện cảnh báo.
1.2 Lý thuyết về quản lý nợ xấu
1.2.1 Khái niệm về quản lý nợ xấu tại các ngân hàng thương mại
Theo Ủy Ban Basel, quản lý nợ xấu được hiểu như sau: “Quản lý nợ xấu của ngân
hàng thương mại là quá trình xây dựng và thực thi các chiến lược, các chính sách quản lý
và kinh doanh tín dụng nhằm đạt được các mục tiêu an toàn, hiệu quả và phát triển bền
vững; trong đó tăng cường các biện pháp nhằm phòng ngừa nợ xấu, đi kèm với các biện
pháp xử lý nợ xấu đã phát sinh, từ đó nhằm tăng doanh thu, giảm chi phí và nâng cao chất
lượng, hiệu quả hoạt động kinh doanh, cả trong ngắn hạn và dài hạn của ngân hàng
thương mại”
1.2.2 Mục tiêu quản lý nợ xấu
Ngân hàng luôn đặt mục tiêu việc quản lý nợ xấu hàng đầu. Quản lý nợ xấu hướng
đến chất lượng tín dụng tốt hơn, hiệu quả. Giúp cho Ngân hàng lành mạnh về tài chính,
gia tăng về doanh thu, lợi nhuận. Tùy từng thời điểm, Ngân hàng đặt mục tiêu quản lý nợ
xấu cụ thể theo đơn vị mình và theo quy định chung của Ngân hàng nhà nước. Trong giai
đoạn 2016, thì mục tiêu quản lý nợ xấu về mặt định lượng theo yêu cầu của Ngân hàng
Nhà nước là tỷ lệ nợ xấu các ngân hàng về mức 3%.

NGĂN NGỪA NỢ
XẤU PHÁT SINH
XỬ LÝ NỢ XẤU
PHÁT SINH

7
1.2.3 Các biện pháp quản lý nợ xấu
1.2.3.1 Ngăn ngừa nợ xấu phát sinh
Thực hiện đúng quy trình tín dụng
Quy trình tín dụng được thiết lập từ lúc bắt đầu cho vay cho đến khi thu hồi nợ,
đòi hỏi nhân viên ngân hàng thực hiện bám sát và áp dụng đúng quy trình tín dụng, thể
hiện các chốt chặn kiểm soát được thiết lập
- Xem xét kỹ lượng, đánh giá phân tích hồ sơ của khách hàng đầy đủ, chính xác
khi tiếp nhận hồ sơ
- Thẩm định giá tài sản đảm bảo chính xác
- Phê duyệt, ra quyết định cho vay đúng thẩm quyền.
- Theo dõi tình hình kinh doanh, sử dụng vốn vay của khách hàng
Kiểm tra và giám sát hoạt động tín dụng sau cho vay
Sau khi giải ngân cho khách hàng, Ngân hàng phải tiến hành kiểm tra sau giải ngân về
vấn đề sử dụng vốn của khách hàng có đúng mục đích sử dụng vốn ban đầu theo như cam kết
không, tình hình hoạt động kinh doanh của khách hàng, việc kiểm tra này là một phần bắt
buộc trong quy trính tín dụng,được tiến hành định kỳ, thường xuyên hoặc đột xuất:
- Việc tiến hành định kỳ áp dụng cho tất cả các khoản vay tín dụng, khi khoản
vay tín dụng chuyển sang nợ quá hạn ngân hàng tiến hành phân tích đánh giá ngay tình
hình hoạt động kinh doanh của khách hàng và tiến hành kiểm tra đột xuất đối với khoản
nợ có vấn đề này để có biện pháp xử lý kịp thời.
- Xây dựng quy trình kiểm tra một cách thận trọng và chi tiết để tránh bỏ sót
những khía cạnh quan trọng nhất trong quá trình kiểm tra.
- Rà soát đánh giá lại tình hình tài sản đảm bảo của khách hàng định kỳ, để có thể
yêu cầu khách hàng bổ sung tài sản đảm bảo nếu nó bị suy giảm hoặc hư hại giá trị,
không đủ đảm bảo số dư nợ mà khách hàng đã vay.

- Khi nền kinh tế khó khăn, rủi ro một số khoản danh mục tín dụng lên cao, Ngân
hàng cần tăng cường kiểm soát tín dụng để hạn chế rủi ro, thông qua kiểm soát nội bộ
hoặc kiểm toán nội bộ của ngân hàng để đưa ra đánh giá khách quan về tình hình dư nợ.

8
1.2.3.2 Xử lý nợ xấu phát sinh
Khi nợ xấu đã phát sinh, ngân hàng sẽ đánh giá, rà soát lại các khoản nợ, để tìm ra
những phương cách thích hợp để giải quyết, khắc phục nợ xấu, kéo về nợ chuẩn hoặc xử
lý theo dõi ở một sổ riêng. Một trong những cách mà Ngân hàng sử dụng:
Cơ cấu lại nợ, miễn giảm lãi vay
Khi khách hàng gặp khó khăn về tài chính, không có khả năng trả nợ, một trong
phương pháp để giải quyết và phòng ngừa nợ xấu là ngân hàng thực hiện cơ cấu lại nợ,
miễn giảm lãi vay cho khách hàng.
Sau khi ngân hàng tiến hành thẩm định lại và đánh giá tính hình kinh doanh, thiện
chí trả nợ của khách hàng. Ngân hàng có thể điều chỉnh lại kỳ hạn trả nợ cho khách hàng,
nhằm giảm áp lực tài chính cho khách hàng, khoản nợ này trở về bình thường. Biện pháp
này vừa giúp ngân hàng giảm được nợ xấu và giữ được mối quan hệ với khách hàng.
Ngoài việc, cơ cấu lai nợ cho khách hàng, ngân hàng còn có thể dùng biện pháp
miễn giảm lãi trực tiếp cho khách hàng, nhằm hỗ trỡ tài chính trực tiếp cho khách hàng.
Việc này cũng thực hiện dựa trên kết quả đánh giá chi tiết cụ thể khách hàng. Do thực
hiện miễn giảm lãi ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của ngân hàng, nên ngân hàng
thường rất thận trọng khi dùng biện pháp này.
Chứng khoán hóa các khoản nợ
Chứng khoán hóa các khỏan nợ là biện pháp áp dụng rộng rãi trên thế giới. Nó là
tập hợp các khoản nợ có tài sản thế chấp của ngân hàng mà trước đây không thể giao dịch
trên thị trường thứ cấp thành chứng khoán khả mại và có thể giao dịch trên thị trường thứ
cấp. Việc áp dụng phương pháp này đòi hỏi sự phát triển mạnh mẽ của thị trường chứng
khoán cùng giao dịch mua bán nợ.
Chứng khoán hóa là một công cụ hữu hiệu để hạn chế rủi ro tín dụng. Ngân hàng
bắt đầu bằng cách khoanh khoản nợ xấu có thế chấp và chuyển nó ra khỏi nội bảng, hạch
toán ngoại bảng để bán cho người đầu tư chứng khoán thông qua trung gian là người
được uỷ thác. Người được uỷ thác thường là tổ chức được bảo đảm không bị phá sản và
hoạt động chuyên nghiệp về phát hành chứng khoán. Đầu tư thông qua hoạt động chứng

khoán hoá giúp ngân hàng đa dạng hoá, giảm rủi ro, giảm các chi phí đối với việc giám
sát các khoản cho vay.

9
Công cụ chứng khoán hóa giúp ngân hàng rút ngắn thời gian xử lý nợ xấu và một
công cụ xử lý nợ xấu mới, giúp tăng tính thanh khoản của tài sản, giảm các khoản chi phí,
tăng thu nhập.
Sử dụng nguồn dự phòng
Sử dụng dự phòng là một trong những cách đơn giản nhất để xử lý nợ xấu, một cách
thực hành thường lệ để đảm bảo rằng nợ xấu không còn tồn động trong bảng cân đối nội
bảng của ngân hàng. Nó cũng có thể sử dụng trong thời kỳ khủng hoảng như là biện pháp
khẩn cấp, để đáp ứng yêu cầu tỷ lệ nợ xấu tối thiểu theo quy định của Ngân hàng nhà nước.
Ngân hàng thường ngần ngại khi sử dụng biện pháp này vì nó ảnh hưởng đến lợi nhuận và
vốn của họ. Ngân hàng luôn muốn giữ toàn bộ lại giá trị khoản vay trong bảng cân đối, với
hy vọng tình hình kinh tế vĩ mô có thể phục hồi lại chất lượng khoản vay.
Nguồn dự phòng được Ngân hàng thực hiện trích lập định kỳ, nếu việc trích lập số
lượng dự phòng lớn sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận ngân hàng. Việc trích lập căn cứ vào
nhóm nợ cụ thể, giá trị tài sản đảm bảo, sẽ có mức trích lập khác nhau.
Xử lý tài sản đảm bảo, yêu cầu bên bảo lãnh thanh toán
Khi khoản vay chuyển thành nợ xấu – nợ có khả năng mất vốn, sau khi dùng các
biện pháp cơ cấu lại nợ, miễn giảm lãi, khách hàng không có thiện chí trả nợ, chây ỳ hoặc
cản trở ngân hàng trong việc thu hồi nợ. Ngân hàng sẽ thực hiện:
- Thu giữ và bán tài sản đảm bảo kể cả tài sản bảo đảm là quyền sử dụng đất, tài
sản gắn liền, tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai. Ngân hàng thực hiện bán
công khai trên thị trường hoặc bán qua dịch vụ trung tâm đấu giá tài sản.
- Trường hợp, khách hàng không có tài sản đảm bảo, mà được bảo lãnh từ bên
thứ 3, khi khách hàng không hoàn thành nghĩa vụ thanh toán nợ, Ngân hàng sẽ yêu cầu
bên thứ 3 thực hiện thanh toán nghĩa vụ trả nợ thay cho khách hàng.
Bán các khoản nợ
Biện pháp này thường các Ngân hàng áp dụng để thu hồi vốn nhanh, bán nợ là một
hình thức trao đổi và chuyển giao phần nợ sang đối tác khác. Nhà đầu tư sẽ được hưởng
lợi từ chênh lệch giữa giá bán nợ và quyền đòi nợ.
Ngân hàng sẽ thực hiện bán nợ cho Tổ chức tín dụng, cá nhân hoặc tổ chức khác.
Việc bán nợ phụ thuộc vào chi phí giao dịch, điều này đặc biệt là trở ngại lớn trong thời kỳ

khủng hoảng, khi khối lượng nợ xấu nhiều cần để bán, nhưng mỗi lần bán cá nhân/tổ chức
yêu cầu đánh giá tín dụng. Về cơ bản những giao dịch này phụ thuộc vào có thị trường cho

10
nợ xấu hay không. Đòi hỏi người mua nợ có chuyên môn nhất định để đánh giá và ra
quyết định mua nợ.
Trong thị trường bất cân xứng, Ngân hàng và người mua sẽ thương lượng giá
thích hợp để thực hiện việc mua bán nợ, trong thời kỳ khủng hoảng người mua sẽ giảm
giá trị khoản nợ rất nhiều đặc biệt là khoản nợ xấu, mặt khác ngân hàng mục đích càng
muốn giữ giá bán càng gần giá trị sổ sách.
Ngoài ra, ngân hàng có thể thành lập công ty quản lý tài sản và mua bán nợ
(AMC) để xư lý các khoản nợ của ngân hàng, quản lý và khai thác tài sản của nợ xấu.
Sử dụng bằng biện pháp, pháp lý khởi kiện
Biện pháp pháp lý là biện pháp cuối cùng ngân hàng phải thực hiện, nếu khách
hàng cố trình chây ỳ, không có thiện chí trả nợ cho ngân hàng. Mặc dù, sử dụng biện
pháp này tốn kém nhiều thời gian, tài chính, nhưng ngân hàng vẫn áp dụng để cố gắng
thu hồi và xử lý nợ xấu của mình.
Kết luận Chương 1: Qua chương này đã giới thiệu sơ lược về Eximbank và tổng
quan các cách quản lý nợ xấu có thể thực hiện, tùy từng ngân hàng mà họ có những vận
dụng cho phù hợp.

11
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG
TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM
2.1 Tình hình cho vay
2.1.1 Dư nợ theo thời gian
Sau thời gian tăng trưởng tín dụng nóng năm 2011 19.76%, sau đó tín dụng tại
Eximbank có chiều hướng giảm dần, năm 2016 là năm khó khăn cho Eximbank khi dư
nợ chỉ tăng 2.51% (86,891 tỷ đồng). Theo đó cơ cấu dư nợ theo thời gian cũng giảm dần.
Cơ cấu dư nợ theo thời gian năm 2016 cũng nhiều thay đổi so với năm 2015, dư nợ
ngắn hạn tăng 7.58% (34,015 tỷ đồng), còn dư nợ trung và dài hạn lại giảm -0.5%
(52,875 tỷ đồng) do tỷ lệ nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn của Eximbank cao
khoản 50%, vì vậy tăng cho vay ngắn hạn nhằm giảm tỷ lệ này.
60,000,000
50,000,000
40,000,000
30,000,000
20,000,000
10,000,000
-
2010 2011 2,012 2013 2014 2015 2016
Nợ ngắn hạn Nợ trung hạn Nợ dài hạn
Hình 2.1 Dư nợ theo thời gian (ĐVT: triệu đồng)
(Nguồn: Báo cáo tài chính kiểm toán)
2.1.2 Dư nợ theo đối tượng khách hàng
Mặc dù dư nợ doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong tổng dư nợ 54.15% năm 2016,
nhưng qua hình 2.2 ta thấy, dư nợ cá nhân tăng qua các năm và đang tiệm cận lại khoảng
cách với dư nợ của doanh nghiệp, năm 2010 dư nợ cá nhân chỉ có 35.5% tuy nhiên đến năm
2016 dư nợ cá nhân chiếm 45.9% (39,840 tỷ đồng) trong tổng dư nợ. Điều này đi theo định
hướng, kế hoạch chung của ngân hàng. Do nền kinh tế khó khăn, nhiều doanh nghiệp phá
sản, việc chuyển hướng sang cá nhân giúp ngân hàng gia tăng lợi nhuận hơn. Ngân hàng đã
thành lập Trung tâm bán lẻ năm 2013, chuyển hướng mô hình kinh doanh thành ngân hàng
bán lẻ theo tình hình mới, ngân hàng phấn đấu hoàn thiện mô hình bán lẻ, nâng cao chất

lượng đội ngủ, mở rộng thị phần, đồng thời nâng cao chất lượng tín dụng. Ngân hàng đã ban
hành nhiều sản phẩm, chương trình với lãi suất ưu đãi, kết hợp miễn giảm lãi.

12
Trong năm 2016, Eximbank đã dành 4,000 tỷ đồng cho vay cá nhân với lãi suất
6.5%/năm, đối tượng là những khách hàng có nhu cầu vay mua nhà, sữa chữa nhà, vay
tiêu dùng có tài sản đảm bảo là bất động sản, bổ sung vốn kinh doanh ngắn hạn, kinh
doanh trung dài hạn trả góp tại Eximbank sẽ được hưởng mức lãi suất ưu đãi này, sau
thời gian ưu đãi (3 tháng sau) thì lãi suất sẽ theo mức lãi suất tiết kiệm 13 tháng + 3.5%.
Ngoài ra, Ngân hàng cũng dành 2,000 tỷ đồng cho cá nhân vay mua ô tô với lãi suất
7.5%/năm được hưởng lãi suất ưu đãi này trong 6 tháng đầu.
80.0%
74.58%
70.0%
64.7% 65.19% 65.09%
64.45%
60.0% 57.55%
54.15%
50.0%
45.9%
40.0% 42.5%
35.5% 35.3% 34.8% 34.9%
30.0%
25.4%
20.0%
10.0%
0.0%
2010 2011 2,012 2013 2014 2015 2016
Tỷ lệ dư nợ cá nhân/ Tổng dư nợ Tỷ lệ dư nợ doanh nghiệp/ Tổng dư nợ
Hình 2.2 Tỷ lệ dư nợ theo đối tượng khách hàng/Tổng dư nợ (ĐVT: %)
Xét theo quy mô loại hình thì cho vay cá nhân chiếm 45.85%, trong loại hình doanh
nghiệp Ngân hàng chú trọng cho vay cho Công ty TNHH 25.95%, Công ty cổ phần
12.80%, doanh nghiệp nhà nước 11.88%
11.88%
2.46% 0.83% 0.18% 0.05%
Cá nhân
Công ty trách nhiệm hữu hạn
12.80% 45.85%
Công ty cổ phần
Doanh nghiệp nhà nước
25.95% Doanh nghiệp tư nhân
Công ty 100% vốn nước ngoài
Kinh tế tập thể
Khác
Hình 2.3 Dư nợ theo loại hình (ĐVT: %)

Nguồn: Báo cáo tài chính kiểm toán

13
2.1.3 Dư nợ theo ngành nghề kinh doanh
Theo hình 2.4 ta thấy Eximbank thực hiện cho vay dịch vụ cá nhân và cộng đồng đa
số 39.79%, sau đó là thương mại 23.93%, sản xuất và gia công chế biến 7.93%
3.13
1.64 2.56 2.11 Dịch vụ cá nhân và cộng đồng
5.62
6.63 39.79
Thương mại
6.65 Sản xuất và gia công chế biến
7.93 Sản xuất và phân phối điện, khí đốt
và nước
Nông, lâm, ngư nghiệp
23.93 Xây dựng
Kho bãi, giao thông vận tải và thông tin
liên lạc
Nhà hàng và khách sạn
Hình 2.4 dư nợ theo ngành nghề kinh doanh (ĐVT: %)
(Nguồn: Báo cáo tài chính kiểm toán năm 2016)
2.2 Tình hình nợ xấu
2.2.1 Nợ xấu phân theo nhóm nợ
Nợ xấu theo nhóm nợ 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Nhóm 3 295 414 50 269 246 182 1,070
Tỷ lệ 33% 34% 5% 16% 11% 12% 42%
Nhóm 4 163 353 145 309 555 591 358
Tỷ lệ 18% 29% 15% 19% 26% 38% 14%
Nhóm 5 427 436 793 1,074 1,344 802 1,132
Tỷ lệ 48% 36% 80% 65% 63% 51% 44%
Tổng 886 1,203 988 1,652 2,144 1,575 2,560
Bảng 2.1 Nợ xấu phân theo nhóm nợ (ĐVT: Tỷ đồng,%)
(Nguồn: Báo cáo tài chính kiểm toán 2010 đến năm 2016)
Về cơ cấu nợ xấu phân theo nhóm nợ từ năm 2010 đến năm 2016, nợ nhóm 5 (nợ có
khả năng mất vốn) luôn chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng quy mô nợ xấu của ngân hàng.
Qua bảng 2.1 ta thấy, từ thời gian 2010 đến 2012 nợ nhóm 5 có chiều hướng gia tăng, có lúc
đỉnh điểm nợ nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) chiếm tới 80% trong tổng nợ xấu năm 2012,
nhưng sau đó giảm dần qua các năm sau, chứng tỏ nổ lực xử lý nợ xấu của Eximbank.

Nhưng xét về quy mô, nợ nhóm 5 vẫn còn chiếm tỷ trọng cao, trong 2,560 tỷ đồng nợ xấu
năm 2016, thì nợ nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) chiếm tới 44%, nợ nhóm 3 (nợ dưới

14
tiêu chuẩn) chiếm 42%, còn nợ nhóm 4 (nợ nghi ngờ) chiếm 14%, công tác quản lý nợ
xấu của Eximbank vẫn còn nhiều hạn chế.
Nhóm 3
44% 42%
Nhóm 4
Nhóm 5
14%
Hình 2.5 Cơ cấu nợ xấu (ĐVT: %)
Đáng lưu ý là nợ nhóm 3 – nợ dưới tiêu chuẩn của ngân hàng chiếm tỷ lệ xấp xỉ
bằng nợ nhóm 5, ngân hàng nên chú trọng, theo dõi và sử dụng các biện pháp thích hợp
để ngăn ngừa nợ xấu lại tiếp tục chuyển sang nhóm nợ cao hơn.
2.2.2 Nợ xấu phân theo đối tượng khách hàng và loại hình doanh nghiệp
Chỉ tiêu
2014 2015 2016
Số tiền Tỷ lệ Số tiền Tỷ lệ Số tiền Tỷ lệ
Công ty TNHH tư nhân 583 27.19% 530 33.65% 677 26.45%
Công ty cổ phần khác 361 16.84% 125 7.94% 334 13.05%
Doanh nghiệp nhà nước 131 6.11% 131 8.32% 309 12.07%
Doanh nghiệp tư nhân 62 2.89% 60 3.81% 64 2.50%
Công ty TNHH nhà nước 34 1.59% 25 1.59% 4 0.16%
Công ty cổ phần nhà nước 60 2.80% 50 3.17% 22 0.86%
Cá nhân 913 42.58% 654 41.52% 1,150 44.92%
Tổng 2,144 1,575 2,560
Bảng 2.2 Nợ xấu phân theo đối tượng (ĐVT: Tỷ đồng,%)
(Nguồn: thu thập số liệu hệ thống Eximbank)
Như đã phân tích ở trên, loại hình cho vay cá nhân cao chiếm khoảng 45%, nên dư nợ
xấu của nó cũng chiếm tỷ lệ cao, mặc dù 2015 có giảm đôi chút, nhưng năm 2016 số lượng

nợ xấu loại hình này nhảy vọt lên cao 44.92% tương đương 1,150 tỷ đồng. Xếp theo sau là
nợ xấu của loại hình Công ty TNHH tư nhân chiếm khoản 26%-33%, qua năm 2016 nợ

15
xấu cho vay theo loại hình này đã được khắc phục đáng kể, khi mà tỷ lệ nợ xấu của nó
chỉ chiếm 26.45%, giảm so với năm 2015, tiếp đến là loại hình Công ty cổ phần, doanh
nghiệp nhà nước.
2.2.3 Tỷ lệ nợ xấu
Qua bảng biểu đồ tỷ lệ nợ xấu từ năm 2010 đến năm 2016 của Eximbank ta nhận
thấy tỷ lệ nợ xấu của Eximbank có chiều hướng gia tăng qua các năm, từ năm 2010 đến
năm 2012 tỷ lệ nợ xấu của ngân hàng trong vòng kiểm soát < 2%, nhưng sau đó nợ xấu
dần dần tăng cao, và đạt giá trị cao nhất năm 2016 với tỷ lệ 2.9%. Trong khi đó theo báo
cáo của Ngân hàng Nhà nước thì tỉ lệ nợ xấu của toàn ngành chỉ có 2.46%.
Tỷ lệ nợ xấu
3.50%
3.00% 2.95%
2.50% 2.46%
2.00% 1.98% 1.86%
1.61%
1.50% 1.42% 1.32%
1.00%
0.50%
0.00%
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Hình 2.6: Tỷ lệ nợ xấu (ĐVT: %)
Trong năm 2016, nợ xấu của Eximbank biến động mạnh, tăng đột biến 172% so với đầu
năm, nợ xấu tăng cao lên 5.3%, có thể nói việc quản lý nợ xấu của Eximbank là điều đáng
nói. Trong khi các ngân hàng khác đang cắt giảm nợ xấu, thì Eximbank lại đi ngược lại.
6.00%
5.30%
4.00%
3.35%
2.79% 2.95%
2.00%
0.00%
Quý 1/2016 Quý 2/2016 Quý 3/2016 Quý 4/2016

16
2.3 Công tác quản lý nợ xấu của Eximbank
2.3.1 Kiểm tra hoạt động tín dụng trước, trong và sau khi cho vay
Để ngăn ngừa nợ xấu phát sinh, Eximbank ban hành quy trình chính sách tín dụng
chặt chẽ, kiểm tra trước, trong và sau khi cho vay như sau:
Khi khách hàng có nhu cầu vay cán bộ tín dụng căn cứ nhu cầu vay của khách hàng,
tiến hành thẩm định, xem xét hồ sơ, kết hợp với kết quả thẩm định tài sản của phòng định
giá tài sản Hội sở, nhân viên thẩm định giá này độc lập với cán bộ tín dụng.
Nếu hồ sơ hợp lệ, đầy đủ cán bộ tín dụng sẽ trình mức vay của khách hàng, chuyển
toàn bộ hồ sơ cho nhân viên kiểm tra soát nội bộ xem xét hồ sơ lần nữa. Sau đó cán bộ tín
dụng trình Giám đốc chi nhánh phê duyệt. Bộ phận kiểm soát nội bộ đều chốt chặn nằm
trực thuộc ở các đơn vị nhằm kiểm tra tính đầy đủ, hợp lệ của các hồ sơ tín dụng mà cán
bộ tín dụng trình phê duyệt.
Sau khi cho vay, cán bộ tín dụng sẽ theo dõi tình hình sử dụng vốn vay đúng mục
đích của khách hàng. Cán bộ tín dụng sẽ là người quản lý trực tiếp khác hàng, khi đến
hạn trả cán bộ tín dụng thông báo cho khách hàng biết. Eximbank có bộ phận thu nợ
riêng, độc lập với với bộ phận tín dụng.
Ngoài ra, để hạn chế rủi ro, việc phê duyệt tín dụng sẽ được Eximbank phân cấp
theo từng cấp độ quản lý và chức vụ, nếu vượt quá thẩm quyền sẽ trình cho cấp cao hơn
để phê duyệt.
Phòng Giao dịch duyệt tối đa 1-2 tỷ, Chi nhánh tối đa 7 tỷ, Khu vực tối đa 10 tỷ, trường
hợp còn lại chuyển hồ sơ cho Trung tâm tín dụng của hội sở ra quyết định cho vay.
2.3.2 Kiểm tra giám sát tín dụng độc lập
Phòng kiểm toán nội bộ là bộ phận độc lập với các phòng ban tín dụng, trực thuộc
Hội đồng quản trị có trách nhiệm đánh giá mức độ rủi ro danh mục tín dụng và quy trình
quản lý rủi ro, kiểm soát hoạt động tín dụng và đề ra các biện pháp phòng ngừa. Phòng
kiểm toán nội bộ tiến hành kiểm tra định kỳ hoặc chuyên đề từng thời kỳ đối với từng chi
nhánh.
2.3.3 Đo lường rủi ro tín dụng

Song song với Phòng kiểm toán nội bộ, Phòng Quản lý rủi ro tín dụng trực thuộc Tổng
Giám đốc là phòng trực tiếp ban hành, điều chỉnh chính sách tín dụng từng thời kỳ theo định
hướng chung của Ngân hàng và Ngân hàng Nhà nước. Thường xuyên đánh giá phân

17
tích rủi ro tín dụng theo từng danh mục, từ đó đề xuất tham mưu cho Tổng Giám đốc hạn
mức cho vay từng danh mục.
2.3.4 Bán các khoản nợ
Kể từ khi thành lập năm 2013 theo Nghị định 53/2013/NĐ-CP, Quyết định 843/QĐ-
TTg của Thủ tướng chính phủ và Quyết định số 1459/QĐ-NHNN ngày 27 tháng 06 năm
2013 của Thống đốc NHNN với vốn điều lệ ban đầu 500 tỷ đồng, VAMC đã giúp ích cho
các ngân hàng giải quyết vấn đề về bài toán nợ xấu của mình, tổng nợ xấu mà VAMC đã
mua đến thời điểm 31/12/2016 là 207,684 tỷ đồng, trong đó đã thu hồi được 12,969 tỷ đồng.
Eximbank cũng lựa chọn kênh bán nợ cho VAMC để giúp xử lý nợ xấu tại đơn vị,
nâng cao năng lực tài chính của mình. Số lượng bán nợ xấu tăng dần qua các năm từ 924
tỷ đồng trong năm 2013, lên đến 7,378 tỷ đồng trong năm 2016, đưa nợ xấu của toàn hệ
thống Eximbank về mức 2.95%.
Điều kiện để những khỏan nợ xấu được VAMC mua, quy định tại điều 16 Thông tư
19/2013 như sau:
“Khoản nợ xấu được Công ty Quản lý tài sản mua bằng trái phiếu đặc biệt khi đáp
ứng đầy đủ các điều kiện sau đây:
a) Phạm vi các khoản nợ xấu được mua:
(i) Các khoản nợ xấu trong các hoạt động cấp tín dụng, bao gồm các khoản nợ xấu
cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bao thanh toán và các khoản nợ xấu khác theo
quy định của Ngân hàng Nhà nước;
(ii) Khoản mua trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết trên thị trường chứng khoán
hoặc chưa đăng ký giao dịch trên thị trường của các công ty đại chúng chưa niêm yết (sau
đây gọi là trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết) do tổ chức tín dụng bán nợ mua đã quá
hạn thanh toán một phần hoặc toàn bộ nợ gốc, lãi từ 90 ngày trở lên; hoặc chưa quá hạn
hoặc quá hạn dưới 90 ngày nhưng doanh nghiệp phát hành trái phiếu có nợ xấu tại tổ
chức tín dụng đó;
(iii) Khoản ủy thác mua trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết, ủy thác cấp tín dụng
mà tổ chức tín dụng bán nợ chịu rủi ro đã quá hạn thanh toán một phần hoặc toàn bộ nợ
gốc, lãi từ 90 ngày trở lên; hoặc chưa quá hạn hoặc quá hạn dưới 90 ngày nhưng doanh

nghiệp phát hành trái phiếu, bên nhận ủy thác, đối tượng thụ hưởng của ủy thác có nợ xấu
tại tổ chức tín dụng đó.
b) Khoản nợ xấu có tài sản bảo đảm;

18
c) Khoản nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu phải hợp pháp và có hồ sơ, giấy
tờ hợp lệ, cụ thể:
(i) Hợp đồng tín dụng, hợp đồng ủy thác, hợp đồng mua trái phiếu doanh nghiệp, hợp
đồng bảo đảm phải thể hiện rõ các quyền chủ nợ của tổ chức tín dụng, trách nhiệm và nghĩa
vụ trả nợ của khách hàng vay, bên bảo đảm, bên có nghĩa vụ trả nợ đối với tổ chức tín dụng;
(ii) Khoản nợ xấu chưa dùng để bảo đảm nghĩa vụ của tổ chức tín dụng; tài sản bảo
đảm của khoản nợ xấu không có tranh chấp tại thời điểm mua, bán nợ.
d) Khách hàng vay còn tồn tại;
đ) Giá trị ghi sổ số dư nợ gốc của khoản nợ xấu hoặc các khoản nợ xấu của một khách
hàng vay hoặc các khoản nợ xấu của một nhóm khách hàng vay theo quy định tại khoản 4
Điều 8 Thông tư này vào thời điểm bán nợ không thấp hơn 3 tỷ đồng đối với nhóm khách
hàng vay và khách hàng vay là tổ chức; không thấp hơn 1 tỷ đồng đối với khách hàng vay là
cá nhân hoặc mức khác do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định.”
- Trình tự thủ tục bán nợ VAMC
Chi nhánh
1
Khách hàng
4
Trung tâm xử
lý nợ
2
3
VAM
C
Hội đồng xử
lý rủi ro
Hình 2.7 Trình tự bán nợ VAMC
(1) Trung tâm xử lý nợ rà soát các báo cáo định kỳ của chi nhánh, để lựa chọn những
khách hàng bán nợ VAMC, thông báo cho chi nhánh bổ sung hồ sơ
(2) Trung tâm xử lý nợ trình Hội đồng xử lý rủi ro chấp thuận bán nợ VAMC
(3) Gửi hồ sơ cho VAMC, hồ sơ bao gồm:

“a) Giấy đề nghị mua nợ theo mẫu của Công ty Quản lý tài sản;

19
b) Danh sách, thông tin về các khoản nợ xấu theo yêu cầu của Công ty Quản lý tài
sản; đánh giá thực trạng từng khoản nợ xấu, khách hàng vay mà tổ chức tín dụng đề nghị
bán cho Công ty Quản lý tài sản (thời gian đã quá hạn, thực trạng tài chính và hoạt động
của khách hàng vay, bên bảo đảm, tài sản bảo đảm, khả năng thu hồi vốn); đề xuất thời
hạn của trái phiếu đặc biệt tương ứng với từng khoản nợ xấu;
c) Văn bản cam kết về khoản nợ xấu chưa dùng để bảo đảm nghĩa vụ của tổ chức tín
dụng bán nợ, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu không có tranh chấp tại thời điểm mua,
bán nợ;
d) Bản sao hợp đồng tín dụng, hợp đồng ủy thác, hợp đồng mua trái phiếu doanh
nghiệp, hợp đồng bảo đảm tài sản do người đại diện hợp pháp của tổ chức tín dụng bán
nợ xác nhận;
đ) Bản sao hồ sơ, giấy tờ liên quan đến khoản nợ xấu, tài sản bảo đảm và khách
hàng vay, bên bảo đảm, bên có nghĩa vụ trả nợ do người đại diện hợp pháp của tổ chức
tín dụng bán nợ xác nhận theo yêu cầu của Công ty Quản lý tài sản.”
Sau đó VAMC sẽ tiến hành kiểm tra đơn đề nghị của Eximbank, nếu thiếu yêu cầu
bổ sung trong thời gian 5 ngày nhận đơn đề nghị của Eximbank. Sau thời gian 10 ngày
nhận đầy đủ hồ sơ hợp lệ của Eximbank, VAMC tiến hành thẩm định tính hợp lệ, đầy đủ
của hồ sơ. Và có văn bản trả lời cho Eximbank. Nếu đồng ý Eximbank và VAMC ký hợp
đồng mua bán nợ.
(4) Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày ký hợp đồng mua bán nợ VAMC,
Eximbank thông báo cho khách hàng vay (người có nghĩa vụ trả nợ, bên bảo đảm) về nội
dung bán nợ để biết và thực hiện nghĩa vụ với Cty VAMC.
Song song với việc bán nợ cho VAMC thì hàng năm, Eximbank cũng phải trích lập
dự phòng cho những trái phiếu VAMC này với tỷ lệ 20%/năm trong vòng 5 năm. Tính
đến thời điểm 31/12/2016, Eximbank đã trích lập được 1,462 tỷ đồng dự phòng trái phiếu
VAMC, tạo nguồn dự phòng VAMC 1,400 tỷ đồng. Việc trích lập với tỷ lệ này đã giúp
cho Eximbank bớt gánh nặng về tài chính và có thời gian để xử lý các khoản nợ xấu.

20
Khoản mục 2013 2014 2015 2016
Trái phiếu VAMC 924,234 4,784,323 6,454,402 7,378,530
Dự phòng VAMC 183,748 979,130 1,400,520
Trích lập dự phòng VAMC 183,748 803,919
474,543
Hoàn nhập dự phòng VAMC 8,537
53,153
Bảng 2.3: Trái phiếu VAMC và dự phòng AMC (ĐVT: triệu đồng)
Có thể thấy, việc bán nợ cho VAMC đã giúp cho báo cáo tài chính Eximbank “đẹp”
hơn rất nhiều. Nếu hình dung Eximbank không thực hiện bán nợ cho VAMC thì nợ xấu
của Eximbank rất là cao, 10.54% như hình 2.8 ta đã thấy, gây khó khăn trong việc điều
hành và hoạt động định hướng phát triển của Eximbank
12.00%
10.00% 10.54%
8.00%
8.80%
7.54%
6.00%
4.00%
2.00%
3.06% 2.46% 2.95%
1.98% 1.86%
0.00%
2013 2014 2015 2016
Tỷ lệ nợ xấu nội bảng và ngoại bảng Tỷ lệ nợ xấu nội bảng
Hình 2.8 : Tỷ lệ nợ xấu nội bảng và ngoại bảng (ĐVT: %)
(Nguồn: Báo cáo tài chính kiểm toán và tính toán của tác giả)
2.3.5 Sử dụng nguồn dự phòng
Dự phòng là “của để dành” nếu không sử dụng thì sẽ được hoàn nhập, Ngân hàng đã
mạnh tay trích lập dự phòng các cho các khỏan nợ quá hạn, trích lập cao nhất trong năm
2016 với 687 tỷ đồng, làm cho Eximbank từ ngân hàng có lợi nhuận ngàn tỷ thì trong
năm 2016 vì trích lập dự phòng nên lợi nhuận chỉ còn 296 tỷ đồng.

Với nguồn quỹ dự phòng dồi dào đã có từ việc trích lập, Eximbank thực hiện xử lý
các khoản nợ xấu với tổng số tiền là 2,372 tỷ đồng từ năm 2010 đến năm 2016 (năm 2016
là 482 tỷ đồng). Những khách hàng được xử lý bằng nguồn dự phòng, được Eximbank

21
tiến hành chọn lọc, đánh giá định kỳ hàng quý thông qua quyết định của Hội đồng xử lý
rủi ro.
Việc trích lập dự phòng được Eximbank được tiến hành thực hiện hàng quý, căn cứ
vào báo cáo kết quả của đơn vị gửi về Hội sở. Phòng Quản lý rủi ro tín dụng sẽ xem đánh
giá kết quả báo cáo của chi nhánh gửi về Hội sở, sẽ thông báo tạm trích dự phòng cho
đơn vị. Khi có kết quả phân loại nợ cuối cùng từ CIC, Eximbank sẽ tiến hành trích bổ
sung hay hoàn nhập dự phòng đối với số dự phòng đã trích trước đó.
Việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro, không có nghĩa là xóa nợ cho khách hàng,
mà khách hàng vẫn được theo dõi ngoại bảng, cán bộ tín dụng và cán bộ xử lý nợ vẫn
theo dõi tình hình và đôn đốc khách hàng hoàn trả nợ vay. Khi khách hàng hoàn trả nợ
vay sẽ được ghi nhận vào thu nhập khác của kết quả kinh doanh.
Khoản mục 2010 2011 2,012 2013 2014 2015 2016
Quỹ dự
phòng 195,974 128,380 125,682 114,781 404,406 241,443 446,728
Sử dụng dự
phòng 135,629 265,423 262,552 182,224 341,628 702,603 482,577
Trích lập 105,440 197,829 259,854 171,323 631,253 539,640 687,862
Tỷ lệ dự
phòng/Tổng
dư nợ 0.17% 0.26% 0.35% 0.21% 0.72% 0.64% 0.79%
Sử dụng dự
phòng/ Tổng
dư nợ 0.22% 0.36% 0.35% 0.22% 0.39% 0.83% 0.56%
Bảng 2.4: Quỹ dự phòng (ĐVT: triệu đồng)
Nguồn: Báo cáo tài chính kiểm toán và tính toán của tác giả
2.3.6 Xử lý tài sản đảm bảo, đòi nợ bên bảo lãnh
Đối với những khách hàng không có khả năng trả nợ, Eximbank sẽ thông qua đàm
phán yêu cầu khách hàng xử lý tài sản đảm bảo để thanh toán nợ vay và các khoản lãi
phát sinh.
Trường hợp khách hàng vay được bảo lãnh, thì Eximbank sẽ thông báo cho bên thứ
3 biết (bên bảo lãnh) để thực hiện trả nợ thay cho khách hàng.

Việc xử lý tài sản đảm bảo sẽ thực hiện bằng 2 cách: một là khách hàng tự bán tài sản
đảm bảo, hai là khách hàng ủy quyền cho Eximbank phát mại tài sản đảm bảo. Nếu khách
hàng tự bán tài sản đảm bảo thì giữa Eximbank và khách hàng sẽ ký biên bản thỏa thuận

22
thời gian hoàn tất việc bán tài sản đó, nếu sau thời gian đó mà khách hàng không bán
được tài sản đảm bảo thì sẽ chuyển cho Eximbank thực hiện bán tài sản thông qua hợp
đồng ủy quyền cho Eximbank. Khi khách hàng đồng ý ủy quyền cho Eximbank tiến hành
bán tài sản thì khách hàng sẽ tiến hành ký hợp đồng ủy quyền cho Eximbank công chứng
về việc thay mặt khách hàng bán tài sản này. Nội dung hợp đồng ghi rõ quyền và nghĩa
vụ các bên, giá khởi điểm, chi phí bán tài sản, cách thức thanh toán..v.vv. Khi vấn đề phát
sinh ngoài hợp đồng thì Eximbank sẽ thông báo cho khách hàng biết, để đưa ra quyết
định thống nhất. Sau đó Eximbank sẽ ký hợp đồng với tổ chức có chức năng bán đấu giá
để bán tài sản của khách hàng.
Tiền thu được từ việc bán tài sản sẽ ưu tiên thanh toán các khoản phí, lệ phí nhà
nước, chi phí liên quan bán đấu giá tài sản trước hết, sau đó thu gốc, lãi của khách hàng,
nếu số tiền dư còn lại sẽ chuyển vào tài khoản cho khách hàng, nếu qua việc bán tài sản
đảm bảo số tiền không thu hồi đủ các nghĩa vụ nợ của khách hàng thì Eximbank yêu cầu
khách hàng thanh toán bổ sung phần còn lại hoặc bổ sung tài sản đảm bảo.
Ngoài ra việc xử lý tài sản đảm bảo của khách hàng còn thông qua hình thức cấn trừ
nợ bằng chính tài sản của khách hàng hoặc tài sản của bên bảo lãnh, bằng cách khách
hàng sẽ chuyển quyền sở hữu tài sản cho Eximbank để thanh toán nợ vay. Theo số liệu
hình 2.9 ta thấy việc cấn trừ nợ tại Eximbank áp dụng rất nhiều kể từ 2010 và tăng cao
nhất năm 2013 545 tỷ, tuy nhiên sau đó giá trị cấn trừ nợ giảm dần, do Eximbank chuyển
dần hình thức xử lý nợ xấu qua việc bán nợ cho VAMC, hoặc những tài sản này sẽ
chuyển cho Công ty quản lý nợ và khai thác tài sản – Eximbank để khai thác.
Giá trị cấn trừ nợ
149
427
536 545
115 57 45
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Hình 2.9 Giá trị cấn trừ nợ (ĐVT: Tỷ đồng)

Nguồn: Thu thập số liệu Eximbank

23
Những tài sản Eximbank chuyển cho Eximbank - AMC chủ yếu là những bất động
sản. Eximbank – AMC sẽ tiến hành khai thác, nâng cấp, sữa chữa để làm trụ sở chi
nhánh/phòng giao dịch cho Eximbank hoặc rao bán, cho thuê những tài sản này.
Tính đền thời điểm năm 2016, Eximbank AMC đã nhận được 116 tài sản của
Eximbank chuyển giao, với giá trị là 806 tỷ đồng.
STT Tài sản AMC nắm giữ Số lượng
1 Hồ Chí Minh 21
2 Hà Nội 12
3 Quảng Ninh 4
4 Hà Tĩnh 2
5 Nghệ An 5
6 Đà Nẵng 2
7 Huế 7
8 Quãng Ngãi 8
9 Khánh Hòa 5
10 Đồng Nai 3
11 Bà Rịa 12
12 Bình Dương 5
13 Tiền Giang 2
14 Long An 7
15 Cần Thơ 16
16 An Giang 5
Tổng 116
Bảng 2.5 Tài sản Eximbank - AMC nắm giữ
Nguồn: Thu thập từ Công ty Eximbank AMC
2.3.7 Miễn, giảm lãi hỗ trợ khách hàng
Khi khách hàng không có khả năng trả nợ, căn cứ văn bản yêu cầu miễn giảm lãi
của khách hàng, sau khi tiến hành thẩm định tình hình tài chính của khách hàng, tài sản
đảm bảo, đánh giá hoạt động sản xuất kinh doanh, thiện chí trả nợ của khách hàng, Phòng
xử lý nợ trình Hội đồng xử lý rủi ro để miễn, giảm lãi cho khách hàng, để đẩy nhanh quá
trình thu hồi nợ xấu.
Eximbank đã thực hiện miễn, giảm lãi một số khách hàng: DNTN vàng bạc Mạnh
Tuấn, Viet Article Co., LTD; Công ty TNHH Lộc Triển; DNTN bột cá Lộc An;

EleCo….Những khách hàng được miễn, giảm lãi được Eximbank đánh giá, sàn lọc kỹ
trước khi ra quyết định, do ảnh hưởng đến lợi nhuận của ngân hàng.

24
2.3.8 Thông qua hình thức pháp lý
Đối với những khách hàng cố tình chây ỳ, cố tình không trả nợ, Eximbank thực hiện
tiến hành khởi kiện khách hàng ra tòa án để tiến hành giải quyết.
Khi nhận đơn khởi kiện của Eximbank, tòa án sẽ tiến hành hòa giải về việc nghĩa vụ
trả nợ nợ gốc, lãi, thời gian hoàn trả, biện pháp xử lý tài sản đảm bảo. Nếu hai bên thống
nhất hòa giải thì sẽ ký biên bản hòa giải. Nếu không thống nhất, tiến hành xét xử, thực
hiện hỗ trỡ pháp luật để giải quyết.
Trong thời gian qua, phải kể đến một số khách hàng mà Eximbank đã tiến hành
khởi kiện như sau:
STT Tên khách hàng Nợ xấu
1 GLOBAL CO.,LTD 64.40
2 CTY CO PHAN DUY DAI 34.04
3 TRIPHATADING PRODUCTION SERVICE COMPANY LIMITED 29.90
4 PRINTING MATERIALS EQUIPMENTS IMPORT EXPORT ONE 26.45
5 VIETTRANIMEX HANOI 25.30
6 Công ty Hương Hà 20.70
7 HONG HA INVESTMENT AND TRADE JOINT STOCK COMPANY 20.13
8 Công ty Xuất Nhập Khẩu Hưng Thành Đạt 17.25
9 DNTN Vàng Bạc Hòa Sang 13.80
10 CTY TNHH TMDV C/BIEN XNK BAO DINH 13.80
11 CÔNG TY TNHH HỒNG TRƯỜNG 13.55
Tổng 279.31
Bảng 2.6 Sử dụng bằng biện pháp pháp lý (ĐVT: tỷ đồng)
Nguồn: Theo số liệu từ Trung tâm xử lý nợ và Khối Giám sát hoạt động của Eximbank
Có những khoản nợ Eximbank đã theo dõi và tiến hành khởi kiện đã lâu nhưng vẫn
chưa hoàn tất, hoặc có những khoản nợ đã có quyết định thi hành án nhưng chưa tiến hành
thanh lý tài sản….việc đưa khoản nợ xấu ra tòa án là biện pháp cuối cùng mà Eximbank
áp dụng, vì thủ tục thường kéo dài, tốn kém thời gian và chi phí, đồng thời thời gian càng
dài dẫn đến giá trị tài sản đảm bảo giảm giá trị gây ra rủi ro cho ngân hàng.
2.4 Đánh giá kết quả công tác xử lý nợ xấu
Trong 12,311 tỷ đồng nợ xấu nội bảng và ngoại bảng, thì Eximbank ưu tiên thực
hiện bằng phương pháp bán nợ VAMC là chủ yếu chiếm 60%, sử dụng dự phòng 19%,
các phương pháp còn lại chiếm 21%.

Eximbank thực hiện bán nợ VAMC để giải quyết bài toán nợ xấu của mình là dễ hiểu,
trong giai đoạn 2013 đến 2016 do nợ xấu của Eximbank tăng cao vượt ngưỡng 3% và theo
quy định của Ngân hàng nhà nước các ngân hàng phải đảm bảo tỷ lệ nợ xấu dưới 3%, với

25
lượng nợ xấu lớn như vậy, Eximbank không thể tự mình xử lý được, đồng thời thực hiện
theo đúng quy định của ngân hàng nhà nước nên Eximbank phải bán nợ xấu cho VAMC.
Tiếp theo Eximbank thực hiện biện pháp sử dụng nguồn dự phòng để xử lý nợ xấu, như
phân tích ở trên, Eximbank đã mạnh tay trích lập dự phòng để có nguồn xử lý, nên lợi
nhuận thấp. Các phương pháp còn lại, Eximbank cũng áp dụng để xử lý nợ xấu nhưng
với tỷ lệ không cao 21%
STT Biện pháp xử lý Số nợ thu hồi Tỷ lệ
1 Thu nợ trực tiếp và phát mãi tài sản 1,874 62%
2 Tiền thu hồi từ nợ đã xử lý bằng dự phòng 339 11%
3 Miễn giảm lãi 183 6%
4 Thu nợ đã bán VAMC 558 19%
5 Sử dụng bằng biện pháp pháp lý 45 2%
Tổng 2,999 100.00%
Bảng 2.7 Kết quản thu hồi nợ xấu (ĐVT: tỷ đồng,%)
Nguồn: Theo số liệu thống kê từ Trung tâm xử lý nợ và Khối Giám sát hoạt động của
Eximbank
Mặc dù, Eximbank tập trung xử lý nợ xấu bằng việc bán nợ cho VAMC nhưng mà
số nợ thu hồi từ việc bán nợ xấu lại chiếm tỷ lệ rất thấp 5% trong số nợ xấu đã bán cho
VAMC, và chiếm 19% trong tổng số tiền thu hồi được. Trong tổng số tiền thu hồi được
2,999 tỷ đồng thì việc thu nợ trực tiếp và phát mãi tài sản chiếm tỷ trọng lớn nhất 1,874
tỷ đồng, với tỷ lệ 62%, tiền thu được từ bằng sử dụng dự phòng được 339 tỷ đồng, chiếm
11%, còn trường hợp miễn giảm lãi chỉ chiếm 6% và sử dụng bằng biện pháp lý 2%, điều
này chứng tỏ Eximbank hạn chế việc thu hồi nợ bằng biện pháp lý.
Kết quả thu hồi nợ xấu của Eximbank chưa thật sự cao, chỉ thu được 2,999 tỷ đồng
chiếm 24% do xuất phát từ những nguyên nhân sau:
2.5 Những nguyên nhân ảnh hưởng đến công tác quản lý nợ xấu
2.5.1 Công ty Exim AMC
Mặc dù thành lập đã lâu gần 6 năm, với vốn điều lệ ban đầu được Eximbank cấp
300 tỷ, sau đó vốn góp của Eximbank tăng lên thành 955 tỷ nhưng việc xử lý nợ xấu
thông qua Eximbank – AMC chưa được hiệu quả, Eximbank chỉ dừng lại việc chuyển
giao tài sản để Eximbank AMC thực hiện khai thác, trong số tài sản mà Eximbank AMC
nắm giữ thì chỉ có 8% là được dùng làm trụ sở Eximbank, phần còn lại Eximbank- AMC

thực hiện sữa chữa nâng cấp, đấu giá, khai thác nhưng vẫn chưa được hiệu quả, do khâu
công tác quản lý và khâu kinh doanh của Eximbank AMC chưa cao.

26
Đồng thời việc tham gia kinh doanh mua bán nợ giữa Eximbank- AMC với các tổ
chức tín dụng và công ty quản lý nợ khác vẫn chưa phát sinh, nên nguồn thu hay lợi
nhuận từ khoản mục này của Eximbank – AMC vẫn chưa có.
2.5.2 Công ty VAMC
- Hiện tại với vốn điều lệ của VAMC 500 tỷ đồng, với vốn hạn chế đó, để mua
khỏan nợ xấu lớn (riêng Eximbank là 7,378 tỷ đồng) VAMC chỉ mua nợ xấu bằng hình
thức trái phiếu đặc biệt thay cho tiền mặt. Về lâu dài, việc mua trái phiếu đặc biệt nó có
hạn chế. Nếu nợ xấu chưa bán cho VAMC, thì Eximbank chủ động trong việc trích lập
dự phòng, dựa vào quy định của NHNN, Eximbank trích lập dự phòng căn cứ trên dư nợ
và tài sản đảm bảo chủ động trong việc trích lập. Nếu sử dụng trái phiếu đặc biệt trong
thời gian lâu dài thì Eximbank hằng năm phải trích lập dự phòng 20% mệnh giá trái phiếu
đặc biệt, hạn chế tăng trưởng tín dụng.
- Chưa có sự hỗ trợ, sự phối hợp hiệu quả giữa VAMC và Eximbank: Sau khi bán
nợ VAMC, mặc dù chủ nợ không còn là Eximbank nữa. Tuy nhiên, VAMC ủy quyền
toàn bộ cho Eximbank thực hiện xử lý nợ xấu, VAMC không có động lực xử lý nợ đó.
Không có sự hỗ trợ nào từ VAMC, để đẩy nhanh quá trình xử lý nợ, nếu Eximbank
không nổ lực xử lý nợ thì trước mắt hàng năm phải trích lập dự phòng 20% và sau 5 năm
thì số nợ xấu đó lại trở về, tỷ lệ nợ xấu tiếp tục tăng.
2.5.3 Hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ
Hiện tại Eximbank thực hiện phân loại và trích lập dự phòng theo Thông tư
02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013, chưa có hệ thống xếp hạn tín dụng nội bộ riêng
cho ngân hàng. Theo đó, nợ nhóm 1 khi quá hạn dưới 10 ngày, nợ nhóm 2 quá hạn từ 10
đến 90 ngày, nợ nhóm 3 quá hạn từ 91 đến 180 ngày, nợ nhóm 4 quá hạn từ 181 ngày
đến 360 ngày, nợ nhóm 5 quá hạn trên 360 ngày.
Việc phân loại nợ và trích lập dự phòng của Eximbank được thực hiện định kỳ hàng
quý, sau khi có kết quả thông báo của CIC, Eximbank sẽ điều chỉnh nhóm nợ theo kết
quả của CIC.

Vì vậy, Eximbank chưa xây dựng được hệ thống xếp hạn tín dụng nội bộ cho riêng
mình, dẫn đến công tác quản lý nợ xấu của Eximbank còn bị đọng, chưa đạt hiệu quả cao,
trong công tác quản lý và xử lý nợ xấu

27
2.5.4 Khó khăn từ phía khách hàng
Khách hàng chây ỳ, không hợp tác, cố tình trốn tránh nghĩa vụ trả nợ, gây khó khăn
cho quá trình xử lý tài sản để thu hồi nợ, thậm chí có trường hợp bên bảo đảm tự ý tháo
dỡ, di dời và tẩu tán tài sản
2.5.5 Khó khăn trong quá trình khởi kiện tại Toà án
2.5.5.1 Bên vay hoặc bên thế chấp tài sản đi khỏi nơi cư trú
Theo thủ tục tố tụng thì Tòa án phải xác minh địa chỉ cư trú hiện tại của bên vay và
bên thế chấp tại Công an địa phương. Nếu đương sự đã đi khỏi nơi cư trú, cơ quan Công
an trả lời đương sự vắng mặt tại địa phương, không xác định được nơi cư trú mới của
đương sự, và Eximbank cũng không cung cấp được nơi sinh sống hiện tại của đương sự
thì Toà án ký Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án và trả lại đơn khởi kiện của Ngân
hàng, không thụ lý giải quyết.
Khi làm thủ tục thành lập doanh nghiệp, doanh nghiệp có đăng ký địa chỉ hoạt động
tại Sở Kế hoạch & Đầu tư, khi phát sinh nợ xấu, Eximbank khởi kiện ra Toà án thì thời
điểm này doanh nghiệp không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh (không còn
trụ sở, không còn bảng hiệu); Eximbank yêu cầu Toà án niêm yết tại UBND phường nơi
doanh nghiệp đăng ký hoạt động theo Giấy ĐKKD, tuy nhiên, UBND phường từ chối
niêm yết vì tại địa phương hiện không có doanh nghiệp này đặt trụ sở và hoạt động. Tòa
án bị ách tắc, không thể giải quyết được vụ kiện của Ngân hàng.
2.5.5.2 Bên vay, bên thế chấp đi nước ngoài
- Đương sự đi nước ngoài nhưng biết được địa chỉ ở nước ngoài
Tòa án phải thực hiện thủ tục ủy thác tư pháp kéo dài rất lâu, cụ thể là Tòa án phải
dịch thuật hồ sơ cần ủy thác sang tiếng Anh để gửi Bộ tư pháp, sau đó Bộ Tư pháp gửi
sang Bộ Ngoại giao Việt Nam, Bộ Ngoại giao Việt Nam tiếp tục gửi bộ hồ sơ cho Bộ
Ngoại giao nước sở tại nơi đương sự định cư, sau đó Bộ Ngoại giao VN có văn bản trả
lời cho Bộ Tư pháp đã hoàn tất việc gửi hồ sơ ủy thác. Tòa án phải chờ kết quả ủy thác
của Bộ tư pháp và đợi kết quả để thực hiện ủy thác lần 1 (Qua thực tế giải quyết hồ sơ vụ
án có liên quan yếu tố nước ngoài, mỗi lần ủy thác mất thời gian khoảng 06 tháng – 08
tháng), chưa kể những trường hợp Toà án gửi hồ sơ đi nhưng bị thất lạc, không nhận

được văn bản phản hồi của Bộ Tư pháp, lúc đó Toà án phải tiếp tục làm 01 bồ sơ uỷ thác
tư pháp khác để gửi cho Bộ Tư pháp.

28
Khi có kết quả ủy thác tư pháp lần 1 Tòa án tiến hành thủ tục ủy thác tư pháp lần 2
về trình tự và thời gian cũng giống như lần 1.
Khi có kết quả 02 lần ủy thác tư pháp do Bộ Tư pháp phản hồi, Tòa án ra Quyết
định đưa vụ án ra xét xử. Tòa án tiến hành ủy thác tư pháp quyết định đưa vụ án ra xét xử
ủy thác tư pháp thông qua Bộ ngoại giao VN như các lần ủy thác tư pháp trước đây.
Khi xét xử xong sơ thẩm, Tòa án cũng phải dịch thuật nội dung Bản án sơ thẩm sang
Tiếng Anh gửi Bộ Tư pháp, Bộ Tư pháp tiếp tục chuyển hồ sơ sang Bộ Ngoại giao Việt
Nam, Bộ Ngoại giao Việt Nam tiến hành Bản án cho Bộ Ngoại giao nước sở tại nơi
đương sự định cư, trường hợp nếu đương sự kháng cáo hồ sơ chuyển cấp Phúc thẩm xét
xử, Tòa án tiếp tục quá trình ủy thác giống như cấp sơ thẩm, Như vậy, đối với một vụ án
khi Bản án có hiệu lực thi hành phải kéo dài từ 04 đến 06 năm.
- Đương sự đi nước ngoài nhưng cố tình giấu địa chỉ ở nước ngoài
Bên vay, bên thế chấp cố tình không để lại địa chỉ, giấu địa chỉ: trường hợp này Tòa
án sẽ có văn bản gửi Cục Quản lý Xuất Nhập cảnh để yêu cầu cung cấp tình trạng xuất
nhập cảnh của đương sự. Khó khăn trong quá trình giải quyết là Cục Quản lý Xuất Nhập
cảnh không quản lý được nơi đến của đương sự, chỉ quản lý được thời điểm xuất cảnh,
thời điểm nhập cảnh, số lần xuất cảnh/nhập cảnh. Đối với trường hợp không biết được địa
chỉ của đương sự ở đâu thì Tòa án ra Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án, trả lại đơn
khởi kiện của Ngân hàng, Ngân hàng bế tắc không có cách giải quyết và tài sản thế chấp
được đảm bảo hợp pháp nhưng không xử lý được, khoản nợ không thu hồi được mặc dù
có tài sản thế chấp hợp pháp.
2.5.5.3 Tài sản thế chấp đang được thi hành bằng một Bản án có hiệu lực, chuyển sang
Cơ quan thi hành án để thi hành thì phát sinh tranh chấp với chủ thể khác
Tài sản thế chấp hợp pháp tại Eximbank đã có Bản án có hiệu lực của Tòa án tuyên
phát mãi ưu tiên thanh toán nợ cho Ngân hàng theo Hợp đồng thế chấp, thế nhưng Cơ
quan Thi hành án không thể thi hành vì bên thứ 3, thứ 4 (chủ cũ tranh chấp do chủ sở hữu
mới còn nợ tiền chuyển nhượng tài sản, những người thừa kế tài sản kiện chủ sở hữu hiện
tại yêu cầu trả lại tài sản hủy Giấy CNQSDĐ do Phòng TN&MT cấp sai đối tượng...) có
Đơn khởi kiện tranh chấp tài sản thế chấp đã được Tòa án thụ lý giải quyết.
Mặc dù, Bản án đã có hiệu lực pháp luật tuyên phát mãi tài sản thế chấp trả nợ Ngân
hàng, nhưng bên thứ 3, thứ 4 có Đơn khởi kiện tranh chấp liên quan đến tài sản thế chấp

tại Ngân hàng. Vì vậy, căn cứ Điều 48, Điều 75 Luật Thi hành án dân sự, Cơ quan Thi
hành án ra Quyết định hoãn thi hành án, chờ kết quả giải quyết của Toà án. Trên thực tế,

29
các tranh chấp về nhà đất rất phức tạp Toà án các cấp giải quyết kéo dài rất lâu, đương sự
kháng cáo thì phải lên cấp phúc thẩm giải quyết, sau khi có án phúc thẩm, đương sự
không đồng ý thì tiếp tục khiếu nại lên Toà án nhân dân Tối cao, Viện kiểm sát nhân dân
Tối cao để đề nghị yêu cầu kháng nghị Giám đốc thẩm.
2.5.5.4 Tòa án chậm giải quyết hồ sơ vì các lý do sau
Tòa án cho biết biên chế của Tòa ít (có 01 Thẩm phán, 01 thư ký), hồ sơ nhiều.
Đương sự không hợp tác, không đến Tòa theo Giấy triệu tập. Để triệu tập đúng địa
chỉ Tòa án phải thực hiện xác minh địa chỉ, hiện có cư trú sinh sống tại địa chỉ theo Đơn
khởi kiện không, Công an xác minh chậm trả lời, thông thường 01 yêu cầu xác minh của
Công an có thể kéo dài đến 02 tháng.
Đương sự thay đổi địa chỉ nhiều nơi: Tòa án phải thực hiện xác minh địa chỉ mới
của đương sự, Công an chậm trả lời xác minh gây ra án chậm, kéo dài.
Tòa án thực hiện thủ tục thẩm định tại chỗ: hiện nay để thực hiện giải quyết vụ án
có tài sản tranh chấp, Tòa án phải thẩm định tại chỗ đây là thủ tục bắt buộc: xác minh và
thẩm định tại chỗ trên tài sản này có ai sinh sống ngoài chủ tài sản để Tòa án thực hiện
triệu tập tất cả những người sinh sống để lấy lời khai, có ý kiến hay tranh chấp, xong các
thủ tục này Tòa án mới đưa vụ án ra xét xử. Thẩm phán cho biết đây là quy định bắt buộc
trong nội bộ ngành Tòa án, nếu không thực hiện thủ tục này, khi có kháng cáo, kháng
nghị Toà án cấp trên sẽ hủy án.
Khách hàng có liên quan đến vụ án hình sự: theo thủ tục tố tụng Tòa án phải giải
quyết vụ án hình sự trước, sau đó mới giải quyết vụ án dân sự.
2.5.6 Khó khăn trong quá trình Thi hành án
2.5.6.1 Cơ quan Thi hành án còn chậm tổ chức Thi hành án do: biên chế ít, hồ sơ án nhiều.
Để thi hành một bản án, trước khi kê biên tài sản Cơ quan Thi hành án phải thực hiện
các bước sau:
- Mời đương sự lên giao quyết định thi hành án, giao thông báo tự nguyện thi hành
án, trường hợp đương sự không đến thì phải trực tiếp đến nhà để tống đạt, qua UBND
phường để niêm yết quyết định thi hành án.
- Gửi văn bản cho Phòng Tài nguyên & Môi trường để xác minh tình trạng tài sản thế
chấp (Tài sản này đang thế chấp ở đâu, có tranh chấp hay không, thông tin về quy hoạch,

đền bù nếu có...). Trên thực tế các Phòng Tài Nguyên & Môi trường thường chậm trả lời,

30
kéo dài từ 02 đến 03 tháng, hoặc có trường hợp không có văn bản trả lời cho cơ quan Thi
hành án, sau đó cơ quan Thi hành án phải gửi lại văn bản yêu cầu, xuống làm việc trực
tiếp để xác minh. Tóm lại, sự phối hợp hỗ trợ của Phòng Tài Nguyên & Môi trường khi
trả lời xác minh cho cơ quan Thi hành án còn chậm.
- Thuê công ty đo vẽ để đo vẽ hiện trạng tài sản thế chấp, Công ty đo vẽ gặp khó
khăn tại khâu yêu cầu Phòng Tài nguyên & Môi trường hoặc Phòng Quản lý đô thị xác
nhận nội nghiệp trên bản vẽ, việc xác nhận nội nghiệp thường bị kéo dài từ 03 -06 tháng.
Dẫn đến việc thi hành án bị chậm và kéo dài.
2.5.6.2 Chậm bàn giao tài sản cho người mua được tài sản bán đấu giá
Theo quy định tại khoản 4 Điều 27 Nghị định 62/2015/NĐ-CP ngày 18/7/2015
hướng dẫn chi tiết Luật thi hành án dân sự về bán đấu giá và xử lý kết quả bán đấu giá tài
sản thi hành án thì Cơ quan thi hành án dân sự phải thực hiện việc thanh toán tiền thi
hành án trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày giao tài sản cho người mua được tài sản bán
đấu giá. Tuy nhiên, thực tế người phải thi hành án thường chống đối kéo dài việc bàn
giao tài sản, Cơ quan thi hành án ngại cưỡng chế, thủ tục thành lập Hội đồng cưỡng chế
phức tạp, quy động nhiều ban ngành, có những hồ sơ bán đấu giá thành 03 năm nhưng
đến nay vẫn chưa bàn giao tài sản cho người trúng đấu giá
2.5.6.3 Chủ tài sản xuất cảnh khỏi Việt Nam, định cư ở nước ngoài:
Bản án tuyên phát mãi tài sản thế chấp để thu hồi nợ cho ngân hàng, án đã có hiệu
lực pháp luật, ngân hàng gửi đơn yêu cầu thi hành án, phát sinh chủ tài sản đi định cư ở
nước ngoài. Trường hợp này cơ quan Thi hành án gặp vướng mắc vì không tìm được chủ
tài sản để tống đạt các Quyết định thi hành án, Quyết định kê biên cưỡng chế. Cơ quan
Thi hành án cho biết hiện nay chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể đối với trường hợp chủ
tài sản bỏ đi nước ngoài, hồ sơ bị tồn đọng.
2.5.6.4 Về thủ tục chuyển nhượng tài sản bán đấu giá tài sản qua thi hành án mà có
phần diện tích xây dựng ngoài chủ quyền
Đối với các tài sản bán đấu giá nhưng không có giấy chứng nhận quyền sở hữu,
quyền sử dụng (nhà, công trình xây dựng trên đất hoặc diện tích đất ngoài giấy chứng
nhận quyền sử dụng ) mà trong giá khởi điểm phát mãi đã bao gồm giá trị tài sản này, khi
thực hiện việc kê khai thuế, đăng ký biến động quyền sở hữu, sử dụng cho người mua,

người trúng đấu giá cũng gặp nhiều khó khăn khi không có giấy tờ pháp lý để cung cấp
theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền

31
2.5.7 Khó khăn khi nhận tài sản thay thế nghĩa vụ trả nợ (cấn trừ nợ) mà tài sản là
bất động sản có một phần diện tích đất nông nghiệp
Khi TCTD nhận chính TSBĐ để thay thế nghĩa vụ trả nợ, thủ tục gặp rất nhiều khó
khăn liên quan đến chính sách, thủ tục hành chính (Nghị định 69/2009/NĐ-CP, Nghị định
181/2004/NĐ-CP, Nghị định 42/2012/NĐ-CP…) như: TCTD phải lập dự án đầu tư phù
hợp với quy hoạch sử dụng đất, xin chuyển mục đích sử dụng đất từ đất ở sang đất sản
xuất kinh doanh (hoặc đất chuyên dùng) làm giảm kéo dài thời gian xử lý tài sản bảo
đảm, đặc biệt là các trường hợp liên quan đến đất nông nghiệp;
Theo quy định của Luật Các TCTD hiện nay thì TCTD không được thực hiện hoạt
động kinh doanh bất động sản, không được đầu tư, góp vốn vào vào lĩnh vực kinh doanh
bất động sản (trừ khi được NHNN chấp thuận). Do đó, trong trường hợp xử lý TSBĐ là
các dự án đầu tư nhà ở, việc các TCTD nhận chính các tài sản này hoặc chuyển nợ thành
vốn góp tại các dự án này là ít khả thi.
2.5.8 Khó khăn vướng mắc trong quá trình khởi kiện, thi hành án đối với khoản nợ mà
Eximbank đã bán cho Công ty quản lý tài sản của các TCTD (VAMC) nhận thanh
toán bằng trái phiếu đặc biệt
2.5.8.1 Tòa án trả Đơn khởi kiện yêu cầu VAMC trực tiếp ký lại Đơn khởi kiện
Tòa án trả Đơn khởi kiện của Eximbank vì lý do Eximbank đã bán nợ cho VAMC, sau
khi bán nợ thì VAMC là chủ nợ. Vì vậy, Toà án yêu cầu Eximbank có văn bản rút Đơn khởi
kiện,Toà án đình chỉ giải quyết, sau đó VAMC ký và nộp lại Đơn khởi kiện mới.
Hiện nay VAMC ủy quyền lại cho Eximbank (pháp nhân), căn cứ Bộ Luật dân sự
thì việc uỷ quyền của tổ chức cho tổ chức (VAMC uỷ quyền cho Eximbank) chưa được
Luật điều chỉnh. Căn cứ khoản 5 Điều 139 BLDS thì người đại diện theo uỷ quyền phải
có năng luật hành vi dân sự đầy đủ, tuy nhiên, Tổ chức chỉ có năng luật pháp luật dân sự
(Điều 86 BLDS). Vì vậy, Toà án đề nghị VAMC ủy quyền cho cá nhân tham gia tố tụng
(nhân viên Ngân hàng).
2.5.8.2 Khoản nợ đang trong quá trình khởi kiện, thi hành án mà bán nợ cho VAMC Các
trường hợp mà Eximbank đang trong quá trình khởi kiện, thi hành án như sau:
- Tòa án đã thụ lý đơn khởi kiện, đang trong quá trình hòa giải hoặc xét xử,
- Đã có bán án có hiệu lực pháp luật, nộp hồ sơ yêu cầu thi hành án,

Luận Văn Quản Lý Nợ Xấu Tại Ngân Hàng Xuất Nhập Khẩu Việt Nam.doc

Luận Văn Quản Lý Nợ Xấu Tại Ngân Hàng Xuất Nhập Khẩu Việt Nam.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Luận Văn Quản Lý Nợ Xấu Tại Ngân Hàng Xuất Nhập Khẩu Việt Nam.doc