Tema 3 - 6º Primaria

1. Os seres vivos
Tema 3

2. A célula
A célula é a unidade básica da vida, a unidade máis pequena que forma un ser vivo, e realiza as tres funcións
vitais (nutrición, relación e reprodución).
Pode ser de diferentes tamaños e formas, pero todas teñen tres elementos en común: unha membrana celular,
un citoplasma e o ADN.
É unha capa que envolve
e lle dá forma á célula.
É un medio acuoso que ten
compoñentes celulares nel.
Está delimitado pola
membrana.
Material responsable dos
procesos que se producen
nunha célula.

3. Dependendo de onde se atope o ADN distínguense dous tipos de células
PROCARIOTA EUCARIOTA
- Non teñen núcleo.
- O ADN atópase no citoplasma.
- Posúen parede celular (capa grosa
que cobre a membrana).
- Teñen un núcleo.
- O ADN atópase no núcleo.
Célula vexetal
Célula animal

4. PROCARIOTA
EUCARIOTA

5. Célula vexetal e célula animal
Ambas as dúas son células eucariotas, é dicir, que posúen núcleo.

6. Organismos celulares e pluricelulares
Os seres vivos poden estar formados por unha ou varias células:
- Organismos unicelulares (unha soa célula): a partir dos nutrientes que capta a célula, elaboran todas as
substancias que necesitan para sobrevivir. Exemplo: unha bacteria.
- Organismos pluricelulares (máis dunha célula): as células colaboran entre todas para obter as substancias
necesarias para realizar as súas funcións. Para iso, vanse formando tecidos mediante a unión das que son
especializadas nunha mesma función; logo agrúpanse en órganos (estómago, corazón, pulmón) e finalmente
crean os sistemas (dixestivo, circulatorio, respiratorio). Exemplo: o ser humano.

7. Estudo dos seres vivos
Lupa binocular
Aparello óptico que permite
aumentar os obxectos directamente
sen ter que preparalos antes.
Permítenos observar estruturas
como a nosa man, por exemplo.

8. Microscopio
Aparello óptico que permite ampliar a imaxe
e ver elementos que nós non podemos ver a
simplevista.
A mostra require ser preparada previamente:
cortala fina, poñela nun portaobxectos e
cubrila cun cubreobxectos; colocala na
platina do microscopio; selecciónase a lente
de aumento; e finalmente enfócase.

9. Clasificación dos seres vivos
Os seres vivos agrúpanse en cinco reinos: moneras, protistas, fungos, plantas e animais.
Nutrición autótrofa: seres vivos que
se alimentan de substancias
inorgánicas (auga, minerais) e
transfórmanas en orgánicas. Ex: as
plantas.
Nutrición heterótrofa: seres que se
alimentan da materia orgánica
doutros seres vivos.

10. Reino monera
Son seres vivos compostos por unha soa célula (unicelular) sen núcleo e con parede celular
(procariota). Son tan pequenos que só se poden ver cun microscopio.
O grupo máis abundante son as bacterias:
- Viven en todos os ambientes do planeta.
- Descompoñen a materia orgánica morta e convértena en inorgánica.
- Moitas son necesarias para o ser humano. Algunhas serven para medicamentos, para fermentar
produtos láteos ou para a dixestión.
- Algunhas poden provocar enfermidades: tuberculose, meninxite, carie, peste ou cólera.

11. Reino protista
Este reino contén grupos de seres vivos moi diferentes entre si, pero todos teñen células con núcleo (eucariotas)
e unicelulares. Entre os máis importantes están: algas e protozoos.
Algas
- Posúen células eucariotas e posúen cloroplastos e parede vexetal.
Existen de diversas cores pero a maioría son verdes, vermellas ou
pardas.
- Viven no medio acuático na zona superficial.
- Poden ser unicelulares ou pluricelulares
- Utilízanse para a alimentación e para produtos de aseo persoal.

12. Protozoos
- Son unicelulares e eucariotas de tamaño microscópico.
- Viven na auga ou zonas húmidas.
- Aliméntanse de materia orgánico do contorno no que viven.
- Poden causarlle enfermidades ao ser humano (algúns deles).

13. O reino dos fungos
Son organismos formados por células eucariotas con parece celular pero sen cloroplastos. A maioría deles
viven no medio acuático ou en zonas moi húmidas, aliméntanse doutros seres vivos (ou restos deles), e poden
provocar enfermidades nos seres dos que se alimentan.
Tres dos grandes grupos dos fungos son: fermentos, mofos e cogomelos.
Fermentos
- Son fungos unicelulares.
- Aliméntanse mediante a fermentación.
- Son moi abundantes e atópanse na superficie das plantas e no solo.
- Utilízanse na elaboración do pan, cervexa ou viño.

14. Mofos
- Son pluricelulares ou unicelulares de ambientes húmidos e escuros.
- A humidade e temperatura cálida favorecen o seu crecemento.
- Reprodúcense por esporas.
- Poden provocar alerxias e enfermidades.
Cogomelos
- Son pluricelulares.
- A maioría teñen un chapeu e un pé.
- Moitos son comestibles (champiñón ou níscaro) pero outros son
velenosos (amanita phalloides).

15. Os virus
Non son seres vivos porque non teñen estrutura celular e non realizan as funcións vitais. Para
reproducirse precisan infectar unha célula, por iso se di que son parasitos obrigados.
Poden infectar a todo tipo de seres vivos: animais, plantas ou bacterias. Nos seres humanos, provocan
enfermidades.