Visie op de decentralisatie in het Sociaal Domein zo kin t ook

Zo kin t ook
Een visie op de decentralisatie in het Sociaal Domein
in de gemeente Bellingwedde

Zo kin t ook - Een visie op de decentralisatie in het Sociaal Domein in de gemeente Bellingwedde
Mei 2014 - Pagina 2
Inhoudsopgave
Inleiding
Hoofdstuk 1 Zo kin t ook: de cliënt centraal
Hoofdstuk 2 Van visie naar uitvoering: Op weg naar toekomstgericht werken
Hoofdstuk 2.1 De Nieuwe Wmo 2015
Hoofdstuk 2.2 De Participatiewet
Hoofdstuk 2.3 De Jeugdzorg
Hoofdstuk 3 Inkoop en Uitvoering
Bijlage I Overzicht verordeningen en beleidsstukken Sociaal Domein
Bijlage II Tijdpad

Mei 2014 - Pagina 3
Inleiding
In december 2013 is het document ‘De Decentralisaties in Bellingwedde, verkenning,
verdieping, verandering’ gereed gekomen. Die notitie schetst het beeld van de stand van
zaken met betrekking tot de decentralisaties op de terreinen Wmo-AWBZ, Jeugdzorg en
Participatiewet eind 2013. De notitie laat zien hoe de decentralisaties vanuit het rijk gestalte
moeten krijgen op lokale schaal. Het schetst de omvang, de ‘impact’ op lokaal (sociaal)
beleid en uitvoeringspraktijk en het geeft kaders aan waarbinnen de gemeente ruimte krijgt
en kansen heeft om de nieuwe taken gestalte te geven. De notitie kan worden beschouwd
als het startdocument voor de gemeente Bellingwedde met betrekking tot de drie
decentralisaties.
Inmiddels is de eerste fase van
inventarisatie en analyse afgesloten en
kan de volgende stap gemaakt worden.
Dit document ‘Zo kin t ook’ bevat de visie
op de wijze waarop Bellingwedde vanaf
2015 wil werken in het Sociaal Domein en
geeft aan hoe er uitvoering gegeven zal
worden aan het integrale werken. Er zal
zo veel mogelijk samengewerkt worden
met lokale partijen, vanuit het principe
‘lokaal wat kan, regionaal of landelijk wat
moet’. Per domein wordt inzichtelijk
gemaakt hoe, gebaseerd op de visie, de
werkwijze zal zijn. In het vervolg op dit
tweede document zullen in een later
stadium documenten die over uitwerking
en uitvoering van de verschillende
taakvelden gaan onder dit document
worden ‘gehangen’.
De wetgeving voor de drie decentralisaties is ultimo mei 2014 nog niet voor alle onderdelen
gereed en ook over de budgetten die naar de gemeenten overgaan is nog geen absolute
duidelijkheid. Wel is bekend dat de budgetten worden ondergebracht in een Deelfonds
Sociaal Domein (omvang landelijk ca. 10 miljard) en dat gemeenten dit geld alleen voor het
Sociaal Domein mogen besteden. Binnen het deelfonds komt er verder geen toewijzing naar
de aparte onderdelen jeugd, werk of zorg. Dat betekent dat als er meer geld nodig is voor
jeugd en bijvoorbeeld minder voor werk, de gemeente kan schuiven tussen de budgetten.
Van het Deelfonds Sociaal Domein zijn de volgende contouren al wel bekend:
 Het gaat om een integratie-uitkering in het gemeentefonds.
 Er geldt een horizonbepaling van drie jaar, daarna wordt het budget onderdeel van de
algemene uitkering in het gemeentefonds.
BELLINGWEDDE WIL
vanaf januari 2015 gaan werken met
één integraal ondersteuningsplan
voor de cliënt. Met zo’n
ondersteuningsplan denkt
Bellingwedde te voorkomen dat
cliënten onnodig getroffen worden
door de gevolgen van de
decentralisatie. Bellingwedde wil de
ondersteuning zoveel mogelijk
lokaal inrichten. Dit zal de
leefbaarheid in de gemeente ten
goede komen. Om dit te kunnen
realiseren heeft Bellingwedde
besloten om niet mee te doen aan
het provinciale continuïteits-
arrangement Wmo-Awbz.

Mei 2014 - Pagina 4
 Het inkomensdeel Wwb blijft voorlopig buiten het deelfonds.
 Er zit voor de duur van drie jaar een bestedingsverplichting aan het deelfonds: het
budget is vrij te besteden binnen het Sociaal Domein maar niet daarbuiten.
De gedecentraliseerde taken zullen bij ongewijzigd beleid haast onbetaalbaar voor de
gemeente worden. Daarom is het van belang om synergievoordelen te realiseren door
onder andere vroegsignalering en de werkwijze ‘één gezin - één plan - één regisseur’ en ook
door te werken vanuit een integrale benadering van Wmo en Wwb/Wsw met inzet van lokale
zorgaanbieders.
Tempoverschillen en agendering
Vastgesteld kan worden dat er tempoverschillen zijn tussen de
domeinen. Wat opvalt is dat de domeinen met ‘eigen gemeente
loketten’ zoals het Wmo loket en loket werk en inkomen, elkaar
snel vinden als het gaat om mogelijkheden in het kader van re-
integratie van werkzoekenden in te zetten voor Wmo-
doeleinden. Minder snel gaat dit bij bijvoorbeeld het Wmo loket
voor de Awbz jeugd en de Jeugdzorg. Dat heeft ook te maken
met de planning in het regionaal transitie arrangement jeugd. De
planning om de inrichting en afstemming van de lokale
jeugdzorg en de regionale jeugdzorg gereed te hebben, ligt in
het najaar. Voor jeugdzorg is dit uitgewerkt in het GFM, het
Groninger Functioneel Model, waaraan provinciebreed wordt
deelgenomen. In een later stadium wordt lokaal aansluiting
gezocht bij de integrale werkwijze van de Wmo/Wwb.
Aanbesteding zorgaanbieders
Aan dit document is een hoofdstuk toegevoegd over de wijze waarop de aanbesteding met
de verschillende aanbieders wordt vormgegeven. Voorgesteld wordt om dit te doen via het
model ‘bestuurlijk aanbesteden’.
Adviesraad Wmo
Met de Wmo-raad wordt in de loop van 2014 gesproken over hun rol in het Sociaal Domein
vanaf 2015. De Wmo-raad is een officieel adviesorgaan van het college van B&W en de
gemeenteraad. De inzet is om te komen tot een brede Adviesraad Sociaal Domein.

Mei 2014 - Pagina 5
Hoofdstuk I
Zo kin t ook: de cliënt centraal
De decentralisatie van de domeinen Wmo-AWBZ, Jeugdzorg en de Participatiewet per 1
januari 2015 vormt voor de gemeente een hele grote operatie. Waar jarenlang vooral het rijk
het beleid bepaalde op deze onderwerpen, is het vanaf 2015 de gemeente die vorm moet
geven aan deze belangrijke taken. Taken die alles te maken hebben met het welbevinden
van de burgers.
Omdat het overhevelen van de taken van het
rijk eveneens gepaard gaat met een
bezuiniging van de budgetten is het voor
gemeenten des te lastiger om te zorgen dat
inwoners er niet op achteruit gaan waar het de
ondersteuning op de gebieden zorg en werk
en inkomen betreft. De financiële middelen
worden in een zogenaamd Deelfonds Sociaal
Domein aan de gemeenten uitgekeerd binnen
het gemeentefonds.
Kansen
De decentralisaties bieden kansen om de cliënt centraal te stellen:
1. Kansen om uitvoering te geven aan ondersteuningsbeleid dat dichter bij de mensen
staat en waarbij de hulpverlening zoveel mogelijk lokaal wordt georganiseerd.
2. Kansen om in de gemeente Bellingwedde vorm te geven aan een samenleving waar
gemeente en inwoners samen werken aan het welbevinden van iedereen.
3. Kansen voor vroegsignalering en het behalen van synergievoordelen om op die manier
de kosten te beheersen.
4. Kansen om te werken vanuit ons motto ‘Eén gezin – één plan – één regisseur om de
regeldruk voor en rond de cliënt te verminderen.
Integrale benadering
Maatschappelijke vraagstukken en problemen staan vaak niet op zichzelf. Bij een stapeling
raakt een huishouden uit balans en zoekt het gerichte steun. Het is daarom belangrijk dat
problemen in samenhang worden bekeken; geen schotten tussen doelgroepen en
regelingen. De decentralisaties maken het ons mogelijk om dwarsverbanden te leggen
tussen de Wmo, de Jeugdzorg, passend onderwijs en het domein van werk en inkomen. Er
liggen kansen voor slimme arrangementen, bijvoorbeeld van bepaalde vormen van
dagbesteding en beschut werken.
Binnen het Sociaal Domein zijn er allerlei vervoersstromen, zoals de regiotaxi, het
leerlingenvervoer, vervoer rondom begeleiding, vervoer rond Wwb en Wsw. Wij denken dat
hier door lokale uitvoering van taken en efficiënter gebruik efficiencyvoordeel te behalen is.
Deze manier van werken is in lijn met de ingezette kanteling bij de Wmo. Dezelfde manier van
werken willen wij ook toepassen op het terrein van werk en inkomen zodat ook daarmee de
integrale aanpak wordt versterkt.
BELLINGWEDDE STELT bij
het uitvoeren van de gedecen-
traliseerde taken de cliënt centraal
en wil daarom de ondersteuning
aan de cliënt zoveel mogelijk lokaal
organiseren, onder het motto ‘Dicht
bij wat kan, regionaal wat moet’.

Mei 2014 - Pagina 6
Voordelen van integrale dienstverlening
1. Inwoners hebben bij hulpvragen een eenduidige toegang en aanspreekpunt
2. Inwoners hoeven maar eenmalig gegevens te verstrekken;
3. Er is sprake van een betere regie volgens ons motto één gezin - één plan – één regisseur;
4. Inwoners worden gelijkwaardig behandeld, waarbij door overzicht en inzicht in alle
leefgebieden ruimte is voor maatwerk;
5. Er wordt gesignaleerd hoe de prikkels die uitgaan van diverse regelingen elkaar soms
tegenwerken.
Onderdeel van een integrale toegang is ook
de inzet om de zelfredzaamheid van mensen
te vergroten, met behulp van het eigen
netwerk en de mogelijkheden om vrijwilligers
te betrekken. Gemeenten hebben reeds
ervaring met deze sterke inzet op het
vergroten van de zelfredzaamheid en het
eigen netwerk van inwoners. Deze aanpak
past duidelijk binnen de Wmo, maar is ook
integraal van toepassing op de
decentralisaties.
Aansluiting Jeugdzorg op de integrale aanpak
Voor de basiszorg voor jongeren, waarvoor de gemeente nu ook al verantwoordelijk is, wordt
gebruikt gemaakt van de bestaande netwerken die op elkaar afgestemd zijn. In de
gemeentelijke samenwerking van het CJG Oldambt en Bellingwedde zijn door het CJG de
zorgroutes reeds beschreven. Wat ontwikkeld moet worden is de logische lijn tussen de
bestaande zorgroutes en het nieuwe integrale ondersteuningsplan van de gemeente.
IN BELLINGWEDDE wordt
de integrale toegang straks
vormgegeven door de cliëntad-
viseur van de gemeente. De
cliëntadviseur werkt volgens de
kantelingsprincipes en ondersteunt
bij de eigen regie van onze
inwoners.

Mei 2014 - Pagina 7
Hoofdstuk 2
Van visie naar uitvoering: op weg naar
toekomstgericht werken
2.1 De Nieuwe Wmo 2015
De gemeente krijgt vanaf 2015 veel meer verantwoordelijkheden voor de zorg en het
ondersteunen van mensen met een beperking. Door het Rijk worden vanuit de Awbz de
functies extramurale begeleiding (begeleiding buiten de muren van een instelling) en
dagopvang gedecentraliseerd. Dit is de dagopvang en begeleiding voor ouderen, mensen
met een verstandelijke beperking, mensen met een psychiatrische stoornis en mensen met
een lichamelijke beperking.
Daarnaast wordt het verblijf
in woon- en zorgcentra
voor ouderen en mensen
met een verstandelijke
beperking dat via de Awbz
wordt gefinancierd,
vergaand beperkt. Dit
wordt ‘het scheiden van
wonen en zorg’ genoemd.
Dat heeft als gevolg dat
veel mensen langer thuis
blijven wonen. Vanuit de
Awbz komen er dus nieuwe
taken en doelgroepen bij de gemeente. Er wordt een nieuwe Wet Maatschappelijke
Ondersteuning gemaakt om de nieuwe taken te kunnen vervullen.
Kernwaarden
Kernwaarden binnen de nieuwe wijze van uitvoering zijn:
 Problemen van mensen niet isoleren maar beschouwen als onderdeel van hun gehele
situatie.
 De relatie leggen tussen individuele vragen en mogelijkheden in de samenleving
 Samen met cliënten en partijen in het maatschappelijk middenveld zoeken naar
oplossingen.
 Oplossingen zoeken in de samenstelling van mogelijkheden die de samenleving formeel,
informeel, professioneel en vrijwillig te bieden heeft. Niet of/of maar en/en!
IN BELLINGWEDDE is het doel van deze
transitie om de zelfredzaamheid van de burger met
behulp en ondersteuning van zijn sociale netwerk te
vergroten, waardoor mensen zo lang mogelijk thuis
kunnen blijven wonen. Voor zaken die mensen niet
zelf kunnen regelen, moet de gemeente per 1
januari 2015 zorg en ondersteuning bieden. In
Bellingwedde zal dit gebeuren in de vorm van een
maatwerkarrangement, dat wordt vormgegeven in
het zogenaamde ondersteuningsplan ‘Zo kin t ook’.

Mei 2014 - Pagina 8
Toekomstbeeld: Eén toegang tot ondersteuning
De gemeente Bellingwedde werkt aan een samenleving waar inwoners kunnen en willen
bijdragen aan het welbevinden van iedereen. Er is één loket voor ondersteuning. Deze
toegang zal worden gevormd door de cliëntadviseur van de gemeente. In de gemeente
Bellingwedde zal ondersteuning aan de bevolking worden verleend vanuit drie clusters. De
beoogde drie clusters zijn: cluster Blijham, cluster Bellingwolde (inclusief Klein Ulsda,
Oudeschans en Rhederbrug) en cluster Wedde, Vriescheloo en Veelerveen (inclusief
Wedderveer). Elke cliëntadviseur is integraal verantwoordelijk voor alle bewoners
(leefeenheden) van een cluster, werkt volgens de kantelingsprincipes en doet recht aan de
eigen regie van onze inwoners. Per cliënt wordt onder de regie van de cliëntadviseur één
integraal ondersteuningsplan – genaamd ‘Zo kin t ook’ – opgesteld.
De cliëntadviseur kan putten uit een breed scala van algemene voorzieningen. Als
cliëntadviseurs in een gebied werken, leren ze dat gebied goed kenen en weten ze op welke
sociale structuren, zowel formeel als informeel, zij een beroep kunnen doen. Bovendien leren
ze de andere hulpverleners, die daar werkzaam zijn, beter kennen, dus worden de netwerken
versterkt. Ook kunnen bewoners gerichter geïnformeerd worden wie zij moeten hebben als ze
in contact met de gemeente willen treden.
Regiefunctie
De gemeente Bellingwedde verlangt van organisaties in het maatschappelijk middenveld
dat er dorps- en wijkgericht gewerkt wordt. Het gemeentelijk Wmo-team wordt vanuit
ditzelfde principe ingericht. Doordat de gemeente de regiefunctie vervult kan de integrale
benadering goed worden vormgegeven. De werkwijze volgens ‘Eén gezin – één plan – één
regisseur’ kan, ook bij meervoudige
problematiek, met de samenwerkende
zorgaanbieders gestalte krijgen.
Administratieve regeldruk wordt door
deze manier van werken beperkt,
doordat een maatwerkarrangement
wordt weergegeven in het
ondersteuningsplan ‘Zo kin t ook’. De
cliëntadviseur bewaakt daarbij de
termijn waarop resultaat bereikt moet
zijn.
De cliëntadviseur, maatwerkadviseur en maatwerkspecialist
Cliëntadviseurs hebben een duidelijke focus op de cliënt, diens eigen sociale omgeving en
het brede maatschappelijke middenveld van formele en informele ondersteuning en
instanties. Het is hun taak om op basis van gedegen vraagverheldering de achterliggende
vraag van de cliënt te achterhalen en deze te vertalen in een arrangement van
ondersteuning.
Dat arrangement is zo breed mogelijk samengesteld uit ondersteuning door het eigen sociaal
netwerk, de mogelijkheden in de buurt en wijk en ondersteuning door formele en informele
instanties, waaronder de gemeente. De cliëntadviseurs onderhouden contacten met andere
hulpverlenende instanties op cliënt- en dorpsniveau. De maatwerkadviseur handelt de
BELLINGWEDDE WIL vóór 1
januari 2015 met alle (nieuwe) cliënten
hebben gesproken. Met de cliënten
wordt een maatwerk-arrangement
gemaakt aan de hand van het integraal
ondersteuningsplan. De oude Wmo én
de gedecentraliseerde taken Awbz,
vormen samen de Nieuwe Wmo 2015.

Mei 2014 - Pagina 9
realisatie af van het door de cliëntadviseur, met cliënt afgesproken gemeentelijk deel van
het arrangement. In de toekomst zal dit uitgebreid worden met een maatwerkspecialist (de
meer gespecialiseerde functie). Daarbij kan gedacht worden aan specialisten op het gebied
van werk en inkomen, jeugd en psychische problematiek.
Integrale aanpak
Maatwerk, eigen kracht, ontschotting en integraliteit zijn de kaders voor de inrichting van het
Sociaal Domein per 1 januari 2015. In Bellingwedde wordt vanaf 1 januari 2015 de
cliëntadviseur dé centrale toegang voor álle inwoners die ondersteuning nodig hebben
(Wmo, Participatie en in een later stadium Jeugd). De cliëntadviseurs, maatwerkadviseurs en
maatwerkspecialisten hebben in de nieuwe werkwijze een cruciale rol. Een rol waar zij in
moeten groeien en waarvoor ruimte nodig is. De gemeente zal de medewerkers hierin
ondersteunen en faciliteren. Met name door gericht te trainen en coachen. De gemeente
en de betrokken organisaties moeten elkaar beter leren kennen en wennen aan de manier
van signalering, het opstellen van maatwerkarrangementen en het betrekken van de
aanbieders in het maatwerkarrangement. Een integrale benadering van de hulpvraag zal
leiden tot meer doelmatigheid.

Mei 2014 - Pagina 10
2.2 De Participatiewet
De wet
De Participatiewet vervangt de Wet werk en bijstand (Wwb). Tegelijk met de invoering van
deze wet wordt de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) afgeschaft en wordt de Wet
arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) beperkt tot de mensen die
volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn. Het doel van de Participatiewet is dat zoveel
mogelijk werknemers met en zonder een beperking aan het werk kunnen. Er worden
verschillende maatregelen genomen om de participatie van arbeidsgehandicapten te
bevorderen. Met de Participatiewet wil het kabinet bereiken dat zoveel mogelijk mensen
deelnemen (participeren) in de samenleving. Er is straks één regeling voor iedereen die in
staat is om te werken. Voor mensen die (nog) niet in hun levensonderhoud kunnen voorzien,
blijft er een sociaal vangnet in de vorm van een bijstandsuitkering bestaan.
Wwb
Voor de Wwb blijven in de
Participatiewet de financierings-
systematiek en de verantwoordelijk-
heden gehandhaafd. Er treden
daarmee geen wijzigingen op. Wel
wordt de Wet inkomensvoorziening
oudere en gedeeltelijk arbeids-
ongeschikte werkloze werknemers
(IOAW) afgebouwd. Nieuwe instroom
zal plaatsvinden in de Participatiewet.
Maatwerk
Ook na 2015 zullen bijstands-
gerechtigden door middel van een
maatwerkaanbod worden onder-
steund naar participatie. Hierbij staan
de mogelijkheden van de klant
centraal. In de praktijk zal het wel
betekenen dat een groter deel van
de populatie aangewezen is op
(arbeidsmatige) dagbesteding. Zoals
in het gehele Sociaal Domein staat
participatie centraal. Activering van de klant is steeds een belangrijke doelstelling van het re-
integratietraject. De mogelijkheden van de klant zijn hierbij leidend.
GEMEENTE BELLINGWEDDE IS
al enkele jaren een nieuwe koers ingeslagen
voor de re-integratie van bijstands-
gerechtigden. Deze koers is succesvol. De
gemeente Bellingwedde behoort tot de
Groningse gemeenten met de hoogste
uitstroompercentages uit de bijstand en de
laagste WW/werkloosheid cijfers. Op dit
succes kan worden voortgebouwd. Er worden
geen trajecten ingekocht bij externe partijen
maar er wordt binnen de afdeling werk en
inkomen op basis van maatwerk individuele
begeleiding gegeven bij de re-integratie. Dit
sluit geheel aan bij de uitgangspunten om
binnen het nieuwe Sociaal Domein integraal
te werken en dwarsverbanden tussen de
verschillende domeinen te benutten om zo
effectiever en efficiënter te werken.

De werkgever centraal
Voor de komende jaren is de intentie om meer in te zetten op het verder uitbouwen van het
netwerk van bedrijven in Bellingwedde en de regio. Dit heeft tot doel om de werkgever te
kunnen bedienen op het vlak van personeel indien er vacatures zijn, maar ook in de vorm
van werkervaringsplaatsen. De crisis biedt op dit punt kansen. Via een werkervaringsplaats
heeft een werkgever extra ‘handjes’ zonder financiële risico’s en de bijstandsgerechtigde
een veel grotere kans om een reguliere baan te krijgen zodra de markt weer aantrekt.
Centraal in de werkgeversbenadering staat de vraag van de werkgever. De gemeente kan
hierin voorzien door het verstrekken van informatie, no-riskpolissen, scholing en eventueel een
subsidie. Door het tijdelijke karakter van een subsidie, is deze echter vaak minder effectief.
Door de vraag van de werkgever als uitgangspunt te nemen, wordt ingezet op langdurige
relaties met de verwachting op structureel succes.
Inzet binnen de doelgroep
De financiële mogelijkheden voor ondersteuning, begeleiding en re-integratie worden steeds
verder beperkt. We kiezen bij de inzet van de wel beschikbare middelen voor de groep
klanten die over arbeidsvermogen beschikt, maar er niet direct in slaagt om weer een baan
te vinden. Snelheid van re-integratie is daarom een belangrijk aandachtspunt. Hoe eerder de
re-integratie na werkloosheid plaats kan vinden, hoe groter de kans op succes en hoe lager
de kosten. Op deze manier kunnen meer klanten geholpen worden. Deze groep kan rekenen
op individuele ondersteuning en de inzet van middelen en instrumenten. Voorkomen moet
worden dat deze groep zo lang niet op de arbeidsmarkt actief is dat het arbeidspotentieel
verdwijnt.
De groep met (nog) weinig arbeidsvermogen is veel duurder om te re-integreren naar de
arbeidsmarkt en hiervoor ontbreken de middelen. Voor deze groep uitkeringsgerechtigden
wordt nadrukkelijk aansluiting gezocht bij de decentralisatie van de Wmo- AWBZ en het
dorpsgericht werken door middel van het werken met één integraal ondersteuningsplan per
cliënt.
Een voorbeeld: een werkzoekende met een beperking heeft een belastbaarheid van vier uur
per dag en heeft minimaal een keer per week een werkcoach nodig om de
werkzaamheden te evalueren en daar waar nodig bij te sturen. Door de werkzoekende dicht
bij huis met de klussendienst mee te laten draaien met begeleiding van buurtgenoten, kan
de werkzoekende toch participeren, zonder dat er hoge kosten aan verbonden zijn.
Het werkbedrijf
Landelijk komen er 35 regionale Werkbedrijven. Hoe het Werkbedrijf precies vorm wordt
gegeven is nog niet bekend. Het
Werkbedrijf zal straks een schakel moeten
vormen tussen de werkgever en mensen
met een arbeidsbeperking die aan de slag
worden geholpen. Gemeenten hebben
het initiatief bij de oprichting van de
Werkbedrijven. Zij werken daarbij samen
met de sociale partners en het UWV.
BELLINGWEDDE ZAL
constructief meewerken aan deze
samenwerking en tegelijkertijd ook
bewaken dat de korte lijnen met de
re-integratiekandidaat en de arbeids-
markt hier niet onder lijden.

Wsw
De Wsw wordt afgeschaft. Nieuwe instroom is daarmee vanaf 2015 niet meer mogelijk en de
wachtlijsten vervallen per 2015. Personen die in de oude regeling aangewezen waren op de
Wsw zijn daarmee aangewezen op de bijstand. Er
komt een efficiencykorting op de rijksvergoeding voor
het zittend bestand van de WSW. In een aantal jaren
daalt de rijksbijdrage per WSW-er van € 27.000 naar €
22.050.
De doelgroepen van de huidige WSW en de
begeleiding/dagbesteding heeft een grote overlap in
de aard van de beperkingen die worden
ondervonden bij het betreden van de arbeidsmarkt.
Doordat al deze groepen nu onder
verantwoordelijkheid van de gemeente vallen, kan
meer aan lokale participatievormen ontwikkeld
worden voor de gehele doelgroep. De Participatiewet
biedt de mogelijkheid om een aantal beschut werken
plaatsen te creëren. Deze plekken kunnen worden
ingezet om dat deel van de doelgroep die niet langer
toegang heeft tot de WSW een mogelijkheid te geven
een baan te krijgen.
Wajong
Het Rijk had aanvankelijk het plan om de Wajong in z’n geheel over te hevelen naar de
Participatiewet. Dit plan is losgelaten. Nu zal de Wajong gedeeltelijk worden herzien en
alleen nog toegankelijk blijven voor volledig arbeidsongeschikten. Alle huidige Wajongers
zullen herkeurd worden. Het UWV blijft verantwoordelijk voor de mensen die na herkeuring
(gedeeltelijk) arbeidsgeschikt zijn bevonden.

2.3 De Jeugdzorg
De uitgangspunten van de nieuwe Jeugdwet
Met de nieuwe Jeugdwet wordt een omslag gemaakt van een stelsel gebaseerd op een
wettelijk recht op zorg (aanspraak) naar een stelsel op basis van een voorzieningenplicht
voor gemeenten (voorziening). Het wettelijke recht op jeugdzorg en individuele aanspraken
op jeugdzorg worden hierbij vervangen door een voorzieningenplicht waarvan de aard en
omvang in beginsel door de gemeente
wordt bepaald (maatwerk).
Het doel van het jeugdzorgstelsel blijft
echter onverminderd overeind: jeugdigen
en ouders krijgen waar nodig tijdig bij hun
situatie passende hulp, met als beoogd
doel zoveel mogelijk herstel van de
autonomie van het gezinsleven. De
ondersteuning voor jeugdigen en hun
ouders kan zowel een individuele of een
overige (jeugdhulp) voorziening zijn. Voor
een individuele voorziening zal eerst
beoordeeld moeten worden of deze hulp
nodig is. Hiervoor worden duidelijke criteria
opgesteld die in de gemeentelijke veror-
dening worden vastgelegd. De Jeugdwet schrijft in elk geval voor dat de gemeenteraad per
verordening regels opstelt over:
1. individuele voorzieningen en overige (jeugdhulp)voorzieningen
2. de voorwaarden voor toekenning, de wijze van beoordeling van en de
afwegingsfactoren bij een individuele voorziening en
3. de wijze waarop de toegang tot en de toekenning van een individuele voorziening
wordt afgestemd met andere voorzieningen op gebied van zorg, onderwijs,
maatschappelijke ondersteuning, werk en inkomen.
Doelen en uitgangspunten van de stelselherziening jeugd
 Voorkomen van opgroeien opvoedproblemen; de verantwoordelijkheid voor gezond
en veilig opgroeien van jeugdigen ligt allereerst bij de ouders en jeugdige zelf.
 Indien de eigen kracht en de mogelijkheden van de jeugdige, opvoeders en de directe
omgeving ontoereikend zijn, kan er ondersteuning, zorg en/of behandeling hulp op
maat geboden worden.
 Komen tot een betere samenwerking van hulpverleners rond gezinnen; bieden van
integrale hulp volgens het uitgangspunt ‘één gezin - één plan - één regisseur’;
 Meer ruimte voor professionals om de juiste ondersteuning te bieden; professionals die in
staat zijn de eigen kracht van de jeugdige, het gezinssysteem en de sociale netwerken
te mobiliseren;
 De-medicaliseren, ontzorgen en normaliseren, door onder meer het opvoedkundig
klimaat in gezinnen te versterken evenals in dorpen, scholen en lokale voorzieningen.

Groninger Functioneel Model
Deze doelen zijn provinciaal uitgewerkt in het Groninger Functioneel Model, dat daarmee
een belangrijk fundament legt voor de inrichting van het nieuwe gemeentelijk aangestuurde
jeugdstelsel. Het Groninger Functioneel Model kent drie verschillende niveaus:
1. Het gewone opvoeden, leren en opgroeien ondersteunen vanuit maatschappelijke en
collectieve voorzieningen voor jeugdigen en hun ouders/verzorgers;
2. Het ondersteunen van opgroeien opvoedvragen en/of problemen vanuit
laagdrempelige gemeentelijke basisvoorzieningen;
3. Meer intensieve of langdurige ondersteuning van het opgroeien en opvoeden.
De uitvoering van de beoogde doelen van de stelselherziening vraagt veel van de
competenties van de uitvoerende professionals. Het vraagt om een ‘shift’ van overnemen
naar ondersteunen/bijspringen en meelopen en van aanbodgericht naar vraaggericht
werken met meer maatwerk en het opzetten van mogelijke gezamenlijke zorgtrajecten.
Passend Onderwijs
Scholen krijgen in het kader van de wet Passend Onderwijs meer verantwoordelijkheden
(zorgplicht) voor leerlingen met een beperking of een (onderwijs)ondersteuningsbehoefte.
Essentieel in het nieuwe jeugdstelsel is een nauwe samenhang tussen het passend onderwijs
en de jeugdhulp, die zich richt op het faciliteren van het schoolse leren en de cognitieve en
sociaal-emotionele ontwikkeling van jeugdigen.
Samenwerkende onderwijsbesturen in de regio Groningen hebben een
ondersteuningsstructuur ingericht. Dit moet er toe leiden dat elk kind een passend
onderwijstraject kan volgen, in de nabije thuisomgeving, in een zo regulier mogelijke setting.
De ondersteuning kan bestaan uit bijvoorbeeld een schoolarts, een maatschappelijk werker
of een CJG-consulent. In de nieuwe Jeugdwet is de gemeente verantwoordelijk voor de
afstemming van de jeugdhulp met de ondersteuning in de scholen.
Advies en Meldpunt Kindermishandeling en het huidige Steunpunt Huiselijk
Geweld (AMHK)
Gemeenten zijn na de transitie verantwoordelijk voor de gehele aanpak van
kindermishandeling en huiselijk geweld en zijn tevens verantwoordelijk voor de uitvoering van
het hele spectrum: preventie, signalering, diagnostiek, hulp en behandeling bij
kindermishandeling en huiselijk geweld en de intersectorale samenwerking die dit vraagt.
Gemeenten worden ook verantwoordelijk voor een goede verbinding, samenwerking en
samenhang van het huidige Advies en Meldpunt Kindermishandeling en het huidige
Steunpunt Huiselijk Geweld (AMHK) op bovenlokaal niveau. Binnen het nieuwe jeugdstelsel
dient iedere professional (door de hele keten heen) veiligheidsrisico’s te kunnen taxeren,
anders gezegd ontwikkelingsbedreigingen te kunnen beoordelen en in staat te zijn adequaat
te handelen.
Het netwerk Jeugdzorg in Bellingwedde
De huidige inzet ten behoeve van de jeugd in Bellingwedde kan in drie clusters worden
beschreven.
1. taken en werkzaamheden direct afgesproken met Het Oude Ambt;
2. taken en werkzaamheden direct afgesproken met de GGD;

3. werkzaamheden van de instellingen die samenwerken onder de noemer van het CJG.
1. Het Oude Ambt
Het Oude Ambt werkt binnen de nieuwe visie vanuit een gebiedsteam voor alle inwoners van
de gemeente Bellingwedde, waarbij de medewerkers van Het Oude Ambt hun
werkzaamheden als generalist zullen uitvoeren. Uiteraard met de mogelijkheid, daar waar
nodig, specialistisch te werken. Binnen deze werkwijze zal er ontschot worden, zal efficiënter
gewerkt worden en zal de kwaliteit worden verhoogd. Daarbij verwacht Het Oude Ambt een
beweging in gang te zetten om bewoners te laten werken aan de versterking van hun eigen
mogelijkheden en daarmee de leefbaarheid en sociale cohesie in de wijk.
Ten behoeve van de jeugd voert Het Oude Ambt een groot aantal specifieke
werkzaamheden uit. Het betreft licht-pedagogische opvoedondersteuning,
gezinsondersteuning, jeugd maatschappelijk werk, ondersteuning jonge mantelzorgers, het
jeugd- en jongerenwerk, alsmede de coördinatie van de gemeentelijke
signaleringsnetwerken. Door preventie en vroegtijdige signalering wordt er gewerkt aan het
voorkomen van multi-problematiek.
2. Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD)
De inzet van de GGD op de jeugdgezondheidszorg (JGZ) is onder te verdelen in vier delen:
de basiszorg voor 0-4 jaar, de basiszorg voor 4-19 jaar, de gemeente specifieke taken en een
klein deel maatwerk. De JGZ volgt de lichamelijke, psychische, sociale en cognitieve
ontwikkeling van kinderen en geeft informatie aan ouders en kinderen over een gezonde
ontwikkeling van het kind op al deze gebieden. Daarnaast signaleert de JGZ (dreigende)
stoornissen en zorgt voor adequate behandeling of doorverwijzing. Dit is de uitvoering van de
in het uniforme deel van het basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg voorgeschreven
contactmomenten en screeningen voor 0-19 jarigen.
Het basistakenpakket JGZ bestaat uit de kernactiviteiten monitoren en signaleren; inschatten
zorgbehoefte; screeningen en vaccinaties; voorlichting, advies, instructie en begeleiding;
beïnvloeden van gezondheidsbedreigingen; en zorgsysteem en, netwerken
De gemeente-specifieke taken van de JGZ hebben betrekking op nadere afspraken in het
kader van Voor en Vroegschoolse Educatie (VVE 0-6 jaar). In de gemeente Bellingwedde
neemt de GGD deel aan de diverse netwerkbijeenkomsten.
Het signaleren van doelgroepkinderen is een van de belangrijkste taken van de
Jeugdgezondheidszorg. De gemeente wil behalve een goede signalering ook de nodige
interventies aan kunnen bieden. De GGD neemt een deel van deze interventies voor haar
rekening.
Een goede verwijzing draagt ertoe bij dat wellicht eerder en beter kan worden ingegrepen
en erger kan worden voorkomen. De ouders van alle kinderen worden attent gemaakt op
het belang van de peuterspeelzaal. Aan ouders van de doelgroepkinderen wordt extra
aandacht besteed. Het extra aanbod van de JGZ bestaat uit een deel signalering en een
deel extra toeleidings-huisbezoeken.

3. Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG)
De gemeenten Oldambt en Bellingwedde beschikken gezamenlijk over het CJG. Het CJG
bestaat naast de gemeenten, Het Oude Ambt en de GGD uit Bureau Jeugdzorg, MEE
Groningen, Accare, Jonx en Neon/ t Schienvat. Het CJG heeft afspraken gemaakt over de
zorgroute. Het doel van een eenduidige zorgroute is:
 Het vroegtijdig signaleren van zorgbehoefte.
 Het voorkomen dat zorgsignalen van kinderen (gezinnen) op verschillende plaatsen
worden besproken.
 Het ontwikkelen van efficiënte zorglijnen en het streven naar het verbinden van
onderwijs en zorg, waarbij het onderwijs ontzorgd wordt en er meer preventieve zorg
ingezet wordt, om erger te voorkomen.
Om deze zorgroute vloeiend te laten verlopen, is een goede verbinding nodig tussen de
verschillende schakels. Zo moeten de jeugdverpleegkundige en schoolmaatschappelijk
werker korte lijnen hebben met de intern begeleider van de scholen en tijdig worden
ingeschakeld. Het samenbrengen van de verschillende kwaliteiten leidt tot synergie en breidt
de gezamenlijke handelingsmogelijkheden uit.
In de gemeente Bellingwedde maken we hiervoor gebruik van drie buurtnetwerken
jeugdhulpverlening (12-): een in Blijham, een in Bellingwolde en een voor het cluster Wedde,
Vriescheloo, Veelerveen. In elk netwerk participeert de peuterspeelzaal en het
basisonderwijs, de GGD en de thuiszorg. De coördinatie is in handen van het
maatschappelijk werk.
Het maatschappelijk werk coördineert ook het signaleringsnetwerk 12+. Hierin participeren
verder het voortgezet onderwijs, de GGD, de jeugdagent, de leerplichtambtenaar en de
beide jongerenwerkers.
EEN VOLGENDE STAP IN BELLINGWEDDE
zal zijn om de rol van het integrale ondersteuningsplan goed te
positioneren in het jeugddomein. De positie en rol van het
ondersteuningsplan zal binnen het jeugddomein verweven
moeten worden in de zorgstructuur. Hoofdrolspelers hierbij zijn
de gemeente, de GGD en het maatschappelijk werk.

Hoofdstuk 3
Inkoop en Uitvoering
De klassieke manier van aanbesteden
Bij de klassieke manier van aanbesteden gelden strakke regels. Elke geïnteresseerde partij
moet de kans krijgen mee te dingen naar de opdracht. Selectie- en gunningscriteria moeten
daarom voorafgaand aan de procedure worden gepubliceerd in een “bestek”. Selectie en
Gunning vinden alleen plaats op basis van de gestelde criteria. Het gesloten contract mag
gedurende de looptijd niet meer worden aangepast. Samenwerking tussen gemeente en
aanbieders, en aanbieders onderling, wordt niet gestimuleerd.
Bestuurlijk aanbesteden
Bij bestuurlijk aanbesteden is er echter geen sprake van een ‘bestek’. Er wordt overlegd op
basis van een basisdocument of conceptcontract waarin voorstellen met betrekking tot
inhoud en criteria staan. De opdrachtgever besluit uiteindelijk wat er gebeurt, maar probeert
met betrokken partijen vorm te geven aan het proces en de inhoud. Het sluiten van een
contract vindt vervolgens plaats op basis van criteria die met partijen zijn besproken. De basis
wordt gevormd door een voortdurend overleg- en onderhandelingsproces.
Beide partijen hebben de ander nodig om de eigen doelstellingen te kunnen realiseren.
De kern ligt in onderhandeling over wensen en eisen van de gemeente en inzichten en
mogelijkheden van aanbieders van diensten. Dat gaat gepaard met investeren in
relatievorming, het opstellen van raamcontracten met aanbieders en keuzevrijheid voor de
afnemers van de diensten.
IN BELLINGWEDDE KIEZEN WE VOOR ‘BESTUURLIJK
AANBESTEDEN’ als vorm voor het contracteren van de uitvoerende
organisaties in het Sociaal Domein. Op de korte termijn voor het domein van
Wmo-AWBZ, in een later stadium ook voor de andere domeinen.
Het model van bestuurlijk aanbesteden krijgt in Nederland steeds meer
bekendheid als mogelijkheid om convenanten te sluiten tussen gemeenten en
leveranciers van zorgen welzijnsdiensten. Bestuurlijk aanbesteden gaat er van
uit dat er sprake is van wederzijdse afhankelijkheid tussen opdracht gevende
overheid (Bellingwedde) en de (zorg-) aanbieders.
Het model van bestuurlijk aanbesteden past in de integrale aanpak van de
gedecentraliseerde taken die de gemeente Bellingwedde voor ogen staat. Het
model gaat uit van:
1. de regierol van de gemeente
2. de uitvoering door marktpartijen
3. lokaal wat kan

Bijsturen
Ook kan gedurende de looptijd van het contract worden bijgestuurd, middels wijzigingen in
het contract. Dat is gezien alle onzekerheden een belangrijk voordeel. Verder wordt
samenwerking tussen aanbieders onderling in de hand gewerkt en kunnen nieuwe
aanbieders aansluiten als zij het basisdocument en de uitwerking daarvan accepteren.
Daarbij biedt bestuurlijk aanbesteden de mogelijkheid te gaan sturen op resultaten in plaats
van op de uitvoering van activiteiten. Dit sluit aan op ontwikkelingen als Welzijn Nieuwe Stijl.
Deze vorm van aanbesteden wordt in andere gemeenten in Nederland – zeker waar het
gaat om contracten in het Sociaal Domein – in toenemende mate gehanteerd.
Bellingwedde hoeft daarom niet zelf het wiel uit te vinden, maar kan gebruik maken van veel
voorbeelden van andere gemeenten.

Bijlage I
Overzicht van verordeningen en beleidsstukken met betrekking tot de nieuwe weten
regelgeving in het Sociaal Domein ingaande per 1 januari 2015.
Documenten met betrekking tot de Wmo
 Verordening Nieuwe Wmo 2015
 Financieel Besluit Wmo
 Beleidsregels Nieuwe Wmo 2015
 Mantelzorgbeleid
 Vrijwilligersbeleid
Documenten met betrekking tot de Participatiewet
Verordeningen Participatiewet
 Maatregelverordening: de huidige verordening moet worden aangepast
 Verordening individuele inkomenstoeslag: deze vervangt de verordening
langdurigheidstoeslag)
 Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive: blijft ongewijzigd
 Re-integratieverordening inclusief de voorziening beschut werken en loonkostensubsidie:
de huidige verordening moet worden aangepast
 Verordening tegenprestatie: is een nieuwe verordening
 Verordening individuele studietoeslag: is een nieuwe verordening
 Verordening cliëntenparticipatie: blijft ongewijzigd
 Handhavingsverordening: blijft ongewijzigd
 De bestaande toeslagenverordening en de verordening maatschappelijke participatie
schoolgaande kinderen komen te vervallen.
 Participatienota: aanpassen
 Beleidsregels Participatienota: aanpassen
Documenten met betrekking tot Jeugd
 Beleidskader Jeugd, inmiddels van advies voorzien door WMO-Raad, reeds in route naar
gemeenteraad
 Uitwerkingsnotitie Jeugd
 Verordening Jeugdhulp
Documenten met betrekking tot de Wmo-raad
 Verordening Wmo-raad: aanpassen
Waar mogelijk en noodzakelijk zullen verordeningen en beleidsstukken in het najaar van 2014
worden opgesteld of aangepast en vastgesteld.

Bijlage II
Tijdpad
23 MEI EERSTE WERKCONFERENTIE ZORGAANBIEDERS BESTUURLIJKE AANBESTEDING
JUNI – JULI DIVERSE WERKCONFERENTIES/BIJEENKOMSTEN MET POTENTIËLE ZORGAANBIEDERS
AUGUSTUS –
SEPTEMBER BESLUITVORMING OVER CONTRACTVOORSTELLEN
EIND SEPTEMBER BESLUITVORMING GUNNING
COMMUNICATIE MET CLIËNTEN
1 OKTOBER CONTRACTEREN AANBIEDERS (HARDE DEADLINE)
OKTOBER BESLUITVORMING BELEIDSSTUKKEN EN VERORDENINGEN
NOVEMBER INFORMEREN CLIËNTEN
DECEMBER BESLUITVORMING BEGROTING
JANUARI 2015 IMPLEMENTATIE ‘ZO KIN T OOK’

Visie op de decentralisatie in het Sociaal Domein zo kin t ook

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (14)

Similar to Visie op de decentralisatie in het Sociaal Domein zo kin t ook

Similar to Visie op de decentralisatie in het Sociaal Domein zo kin t ook (20)

Visie op de decentralisatie in het Sociaal Domein zo kin t ook