http://www.slideshare.net/LemonCheeseeee/tag/%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%882555-255

1. ก 2555-2559 2555 ก F กกก ก ก : กSTRATEGIC MANAGEMENT STRATEGIC MANAGEMENT [ F F ] [ F F ] [ F F ]

2. สารบัญ หน้ าบทที่ 1 บทนํา 1.1 เหตุผลการศึกษา 1-1 1.2 วัตถุประสงค์การศึกษา 1-3 1.3 ขอบเขตการศึกษา 1-4 1.4 กรอบแนวคิดการดําเนินการ 1-7บทที่ 2 การประเมิ นผลการดําเนิ นงานด้านต่างๆ และปัจจัยที่ส่งผลต่อการกําหนดกรอบ ยุทธศาสตร์แผนวิ สาหกิ จการรถไฟแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2555 - 2559 2.1 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ 2-2 2.2 นโยบายและกฎหมายทีสาคัญในการทําหน้าทีการรถไฟแห่งประเทศไทย ่ํ ่ 2-6 2.3 การทบทวนแผนยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม ปี 2548 – 2552 2-8 2.4 ประเด็นท้าทายการดําเนินงานของการรถไฟฯ ในอนาคต 2-16 2.5 สรุปผลการทบทวนแผนงานระดับชาติ 2-22 2.6 การประเมินแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2550 – 2554 2-23 2.7 ประเด็นด้านความเสียงทีมผลต่อการดําเนินงานของ ่ ่ ี 2-127 การรถไฟแห่งประเทศไทยในอนาคต 2.8 ประเด็นท้าทายการดําเนินงานของการรถไฟฯ ในอนาคต 2-131บทที่ 3 วิ สยทัศน์ พันธกิ จ วัตถุประสงค์ และเป้ าหมายของแผนยุทธศาสตร์ ั การรถไฟแห่งประเทศไทย พ.ศ.2555-2559 3.1 การวิเคราะห์ SWOT ของการรถไฟแห่งประเทศไทย 3-4 3.2 การวิเคราะห์ SWOT กับการกําหนดแผนวิสาหกิจการรถไฟแห่งประเทศไทย 3-7 พ.ศ. 2555-2559 3.3 วิสยทัศน์ พันธกิจ วัตถุประสงค์ เป้าหมาย ภายใต้แผนวิสาหกิจการรถไฟ ั 3-12 แห่งประเทศไทยพ.ศ. 2555-2559 3.4 แผนทีเชิงยุทธศาสตร์ (Strategic Map) ของแผนวิสาหกิจการรถไฟฯ พ.ศ. 2555-2559 ่ 3-19 3.5 แนวคิดในการกําหนดกลยุทธ์เป้าหมายและตัวชีวด เพือผลักดันเป้าหมายของการรถไฟฯ ้ั ่ 3-26 3.6 ความเชื่อมโยงระหว่างแผนวิสาหกิจ และเป้าหมายของการดําเนินงานภายใต้ 3-31 แผนวิสาหกิจ

3. สารบัญ (ต่อ) หน้ าบทที่ 4 โครงสร้างแผนวิ สาหกิ จการรถไฟแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2555 -2559 4.1 บทบาทของการรถไฟแห่งประเทศไทยในอนาคต 4-4 4.2 แผนวิสาหกิจด้านการให้บริการขนส่งผูโดยสารและสินค้า ้ 4-7 4.3 แผนวิสาหกิจด้านรถจักรและล้อเลื่อน 4-16 4.4 แผนวิสาหกิจด้านโครงสร้างพืนฐาน ้ 4-23 4.5 แผนวิสาหกิจด้านการเงินและบัญชี 4-29 4.6 แผนวิสาหกิจด้านการบริหารทรัพย์สน ิ 4-34 4.7 แผนวิสาหกิจด้านการบริหารและพัฒนาองค์กร 4-40 4.8 แผนวิสาหกิจด้านการบริหารและพัฒนาบุคลากร 4-48 4.9 แผนวิสาหกิจด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสือสาร ่ 4-54บทที่ 5 เนื้ อหาแผนปฏิ บติการประจําปี 2555 ั 5.1 เนื้อหาแผนปฏิบตการประจําปี 2555 ั ิ 5-3 5.2 แผนงาน โครงการทีสอดคล้องต่อเป้าประสงค์และกลยุทธ์แต่ละด้าน ่ 5-14ภาคผนวก ภาคผนวก ก สรุปการสัมมนากึงปฏิบตการผูบริหารการรถไฟแห่งประเทศไทย ่ ั ิ ้ ภาคผนวก-1 เพือจัดทําโครงการจัดทําแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555-2559 และ ่ แผนปฏิบตการ ประจําปี 2555 ของการรถไฟแห่งประเทศไทย ั ิ ภาคผนวก ข ผลการวิเคราะห์ SWOT จําแนกตามแผนวิสาหกิจ และ ภาคผนวก-8 ภาพรวมของการรถไฟฯ ภาคผนวก ค สรุปการสัมมนาเชิงปฏิบตการผูมสวนได้สวนเสีย (Stakeholders) ั ิ ้ ี่ ่ ภาคผนวก-19 เพือจัดทําโครงการจัดทําแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555-2559 และ ่ แผนปฏิบตการ ประจําปี 2555 ของการรถไฟแห่งประเทศไทย ั ิ ภาคผนวก ง การประมาณการรายได้และปริมาณการขนส่งผูโดยสารและ ้ ภาคผนวก-22 สินค้าในอนาคต

4. สารบัญตาราง หน้ าตารางที่ 2.3-1 ประเด็นยุทธศาสตร์ และยุทธศาสตร์สาหรับกระทรวงคมนาคม ํ 2-9 สําหรับปีงบประมาณ 2549 – 2552 (ส่วนทีสอง) ่ตารางที่ 2.3-2 สรุปรายละเอียดโครงการปรับปรุงทางรถไฟทีไม่ปลอดภัยต่อการเดินรถ ่ 2-14ตารางที่ 2.3-3 สรุปรายละเอียดโครงการปรับปรุงสถานีรถไฟทัวประเทศ ่ 2-15ตารางที่ 2.3-4 ความคืบหน้าการดําเนินงานเพือเพิมประสิทธิภาพการให้บริการ ่ ่ 2-16 ของการรถไฟฯตารางที่ 2.6-1 เปรียบเทียบจํานวนผูโดยสารจริงกับจํานวนผูโดยสารทีได้พยากรณ์ ้ ้ ่ 2-25ตารางที่ 2.6-2 เปรียบเทียบกิโลเมตรเดินทางผูโดยสารจริงกับกิโลเมตรเดินทาง ้ 2-26 ผูโดยสารทีได้พยากรณ์ ้ ่ตารางที่ 2.6-3 การใช้บริการด้านการโดยสาร แยกตามประเภทการใช้บริการ 2-27ตารางที่ 2.6-4 รายได้จากการให้บริการขนส่งผูโดยสาร ้ 2-28ตารางที่ 2.6-5 สถิตปริมาณการขนส่งสินค้าทางรถไฟในหน่วยล้านตัน ิ 2-29ตารางที่ 2.6-6 เปรียบเทียบปริมาณการขนส่งสินค้าจริงกับปริมาณการขนส่งทีได้พยากรณ์่ 2-30ตารางที่ 2.6-7 สถิตการขนส่งสินค้าทางรถไฟในหน่วยล้านตัน-กม. ิ 2-31ตารางที่ 2.6-8 เปรียบเทียบปริมาณการขนส่งสินค้าจริงกับปริมาณการขนส่งทีได้พยากรณ์ ่ 2-32ตารางที่ 2.6-9 สถิตคุณภาพการให้บริการเดินรถ ิ 2-37ตารางที่ 2.6-10 เปรียบเทียบผลสําเร็จของการใช้รถจักรกับค่าใช้จาย ปี 2544 -2553 ่ 2-38ตารางที่ 2.6-11 ผลการดําเนินงานรถโดยสาร รถดีเซลราง และรถสินค้า 2-39ตารางที่ 2.6-12 งบลงทุนภายใต้แผนวิสาหกิจฯ และงบลงทุนทีอนุมตจริงในปี 2550 – 2553 ่ ั ิ 2-56ตารางที่ 2.6-13 รายละเอียดโครงการตามแผนวิสาหกิจฯปี 2550-2554 2-68 ทียงไม่ได้รบการจัดสรรงบประมาณ ่ ั ัตารางที่ 2.6-14 ความสมบูรณ์ของโครงสร้างพืนฐานระบบราง เมือดําเนินการ ้ ่ 2-72 ตามแผนการลงทุนด้านโครงสร้างพืนฐานของการรถไฟฯ ้ตารางที่ 2.6-15 งบกําไรขาดทุน สําหรับปีสนสุดวันที่ 30 กันยายน ปี 2549 2550 2551 ้ิ 2-83 และ 2552ตารางที่ 2.6-16 งบดุล ณ วันที่ 30 กันยายน ปี 2549 2550 2551 และ 2552 2-85ตารางที่ 2.6-17 อัตราส่วนทางการเงินทีสาคัญและรายการทางการเงินทีสาคัญ ่ํ ่ํ 2-87ตารางที่ 2.6-18 ผลดําเนินงานตามแผนปฏิบตการ ประจําปี งบประมาณ 2550 –2553 ั ิ 2-91ตารางที่ 2.6-19 สรุปรายได้จริงจากการให้เช่าทีดนและอาคารปี 2550-2553 ่ ิ 2-93ตารางที่ 2.6-20 งบประมาณอนุ มตตามแผนวิสาหกิจฯ ประจําปีงบประมาณ 2553 ั ิ 2-98

5. สารบัญตาราง (ต่อ) หน้ าตารางที่ 2.6-21 ผลดําเนินงานตามแผนปฏิบตการประจําปีงบประมาณ 2550 – 2553 ั ิ 2-99ตารางที่ 2.6-22 สถิตจานวนพนักงานและลูกจ้างเฉพาะงาน (ข้อมูลประจําเดือนมิถุนายน 2553) ิํ 2-111ตารางที่ 2.6-23 จํานวนผูปฏิบตงานจําแนกตามอายุตว ้ ั ิ ั 2-112ตารางที่ 2.6-24 จํานวนผูปฏิบตงานจําแนกตามอายุงาน ้ ั ิ 2-112ตารางที่ 2.6-25 จํานวนผูปฏิบตงานจําแนกตามเงินเดือน ้ ั ิ 2-113ตารางที่ 2.6-26 จํานวนผูปฏิบตงานทีจะเกษียณอายุใน 10 ปี 2553 – 2562 ้ ั ิ ่ 2-113ตารางที่ 2.6-27 จํานวนผูปฏิบตงานจําแนกตามคุณวุฒ ิ ้ ั ิ 2-114ตารางที่ 2.6-28 งบประมาณอนุ มตตามแผนวิสาหกิจฯ ประจําปีงบประมาณ 2553 ั ิ 2-123ตารางที่ 2.6-29 ผลการดําเนินงานตามแผนปฏิบตการประจําปีงบประมาณ 2550-2553 ั ิ 2-124ตารางที่ 3.2-1 เปรียบเทียบกรอบวิสยทัศน์ของการรถไฟฯ ั 3-9ตารางที่ 3.2-2 ความเชื่อมโยง SWOT Matrix กับแผนวิสาหกิจ (TOWS Matrix) 3-11ตารางที่ 3.3-1 ความเชื่อมโยงวิสยทัศน์ แผนวิสาหกิจ และเป้าหมายด้านต่างๆ ั 3-17ตารางที่ 3.3-2 เปรียบเทียบเป้าหมายในแผนวิสาหกิจการรถไฟฯ พ.ศ. 2555-2559 กับ 2550-2554 3-18ตารางที่ 3.5-1 กรอบการจัดสรรความรับผิดชอบและตัวชีวดเพือผลักดันเป้าหมายคุณภาพ ้ั ่ 3-27 การให้บริการของการรถไฟฯตารางที่ 3.5-2 หน่วยงานรับผิดชอบหลักและกลยุทธ์ในการผลักดันเป้าหมายของการรถไฟฯ 3-28 เพือความเป็ นเลิศด้านการให้บริการระบบราง ่ตารางที่ 3.5-3 หน่วยงานรับผิดชอบหลักและตัวชีวดในการผลักดันเป้าหมายของการรถไฟฯ ้ั 3-29 เพือความเป็ นเลิศด้านการให้บริการระบบราง ่ตารางที่ 3.8-1 ตัวชีวดและค่าเป้าหมายของการรถไฟฯตามแผนการลงทุนด้านโครงสร้างพืนฐาน ้ั ้ 3-30ตารางที่ 4.1-1 ความเชื่อมโยงของเป้าหมายตามแผนวิสาหกิจไปสูบทบาทของการรถไฟฯ ่ 4-4 ในช่วงปี 2555 – 2559ตารางที่ 4.2-1 เป้าประสงค์ กลยุทธ์ และตัวชีวดภายใต้แผนวิสาหกิจ ้ั 4-8 ด้านการให้บริการขนส่งผูโดยสารและสินค้า ้ตารางที่ 4.3-1 เป้าประสงค์ กลยุทธ์ และตัวชีวดภายใต้แผนวิสาหกิจ ้ั 4-19 ด้านรถจักรและล้อเลื่อน

6. สารบัญตาราง (ต่อ) หน้ าตารางที่ 4.4-1 เป้าประสงค์ กลยุทธ์ และตัวชีวดภายใต้แผนวิสาหกิจ ้ั 4-24 ด้านโครงสร้างพืนฐาน ้ตารางที่ 4.5-1 เป้าประสงค์ กลยุทธ์ และตัวชีวดภายใต้แผนวิสาหกิจ ้ั 4-31 ด้านการเงินและบัญชีตารางที่ 4.6-1 เป้าประสงค์ กลยุทธ์ และตัวชีวดภายใต้แผนวิสาหกิจ ้ั 4-37 ด้านการบริหารทรัพย์สนิตารางที่ 4.7-1 เป้าประสงค์ กลยุทธ์ และตัวชีวดภายใต้แผนวิสาหกิจ ้ั 4-42 ด้านการบริหารและพัฒนาองค์กรตารางที่ 4.8-1 เป้าประสงค์ กลยุทธ์ และตัวชีวดภายใต้แผนวิสาหกิจ ้ั 4-50 ด้านการบริหารและพัฒนาบุคลากรตารางที่ 4.9-1 เป้าประสงค์ กลยุทธ์ และตัวชีวด แผนวิสาหกิจ ้ั 4-55 ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสือสาร่ตารางที่ 5.1-1 แผนวิสาหกิจการรถไฟฯ พ.ศ. 2555-2559 5-5ตารางที่ 5.1-2 รูปแบบโครงสร้างแผนปฏิบตการโดยทัวไป ั ิ ่ 5-6ตารางที่ 5.1-3 แผนปฏิบตการประจําปีเพือติดตามผลการดําเนินงาน ั ิ ่ 5-8 ตามแผนปฏิบตการในแผนวิสาหกิจฯ ั ิตารางที่ 5.2-1 แผนวิสาหกิจด้านการให้บริการขนส่งผูโดยสารและสินค้า ้ 5-14ตารางที่ 5.2-2 แผนวิสาหกิจด้านรถจักรและล้อเลื่อน 5-16ตารางที่ 5.2-3 แผนวิสาหกิจด้านโครงสร้างพืนฐาน ้ 5-19ตารางที่ 5.2-4 แผนวิสาหกิจด้านการเงินและบัญชี 5-32ตารางที่ 5.2-5 แผนวิสาหกิจด้านการบริหารทรัพย์สน ิ 5-33ตารางที่ 5.2-6 แผนวิสาหกิจด้านการบริหารและพัฒนาองค์กร 5-34ตารางที่ 5.2-7 แผนวิสาหกิจด้านการบริหารและพัฒนาบุคลากร 5-38ตารางที่ 5.2-8 แผนวิสาหกิจด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่ อสาร 5-40

7. สารบัญแผนภาพ หน้ าแผนภาพที่ 2.6-1 สัดส่วนจํานวนผูโดยสารเฉลีย ช่วงปี 2550 – 2553 ้ ่ 2-24แผนภาพที่ 2.6-2 สัดส่วนจํานวนผูโดยสารเฉลีย (ล้านคน-กม.) ในช่วงปี 2550-2553 ้ ่ 2-25แผนภาพที่ 2.6-3 ปริมาณการขนส่งสินค้าเหมาคัน (ตัน) ปีงบประมาณ 2549-2553 2-34แผนภาพที่ 2.6-4 ปริมาณการขนส่งสินค้าตามประเภทของคอนเทนเนอร์ 2-35 เหมาคัน (ตัน) ปี งบประมาณ 2549 – 2553แผนภาพที่ 2.6-5 ปริมาณการขนส่งสินค้าตามกลุ่มของพลังงานเหมาคัน (ตัน) 2-35 ปี งบประมาณ 2549-2553แผนภาพที่ 2.6-6 ปริมาณการขนส่งสินค้าประเภทก่อสร้างเหมาคัน (ตัน) 2-36 ปี งบประมาณ 2549-2553แผนภาพที่ 2.6-7 การเปรียบเทียบรายได้จากการขนส่งจริงกับเป้าหมายเมือต้นแผน ่ 2-77แผนภาพที่ 2.6-8 การเปรียบเทียบ รายได้ รายจ่าย และกําไรขาดทุนสุทธิ 2-83แผนภาพที่ 2.8-1 ั ความเชื่อมโยงของปญหาในการดําเนินงานของการรถไฟฯ 2-132แผนภาพที่ 3.1-1 กระบวนการจัดทําแผนวิสาหกิจการรถไฟแห่งประเทศไทย 3-3แผนภาพที่ 3.3-1 ความเชื่อมโยงระหว่างการแปลงวิสยทัศน์สการจัดทํา ั ู่ 3-13 แผนยุทธศาสตร์ของการรถไฟแห่งประเทศไทยแผนภาพที่ 3.4-1 แผนทีเชิงยุทธศาสตร์ของการรถไฟแห่งประเทศไทยในอนาคต ่ 3-20แผนภาพที่ 3.5-1 การบูรณาการทํางานอย่างเป็ นระบบเพือผลักดันให้การยกระดับ ่ 3-27 คุณภาพการให้บริการแผนภาพที่ 4.1-1 การถ่ายทอดวิสยทัศน์ไปสูกรอบเป้าประสงค์ของยุทธศาสตร์ในแต่ละด้าน ั ่ 4-2แผนภาพที่ 4.1-2 ระบบการขนส่งทางราง 4-6แผนภาพที่ 5.1-1 ความสัมพันธ์ระหว่างกิจกรรม (โครงการ) กับผลผลิตและผลลัพธ์ 5-3

8. โครงการทบทวนแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2550 – 2554 จัดทําแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555 - 2559 และแผนปฏิบตการ ั ิประจําปี พ.ศ. 2555 ของการรถไฟแห่งประเทศไทย บทที่ 1 บทนํา1.1 เหตุผลการศึกษา จากสภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทยที่มการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ี ้ ่ ั ่ี ัทังทีเป็ นผลจากกระแสโลกาภิวฒน์ทเป็ นปจจัยจากภายนอกทีสาคัญกระทบต่อภาวะเศรษฐกิจและสังคม ่ํเป็ นอย่างมาก อาทิเช่น ภาวะความผันผวนของต้นทุนการขนส่งจากราคานํ้ามันในตลาดโลก การเปิ ดเสรีทางเศรษฐกิจและการลงทุนทังในระดับโลกและระดับภูมภาค ที่ทําให้เกิด ความร่วมมือทางเศรษฐกิจ ้ ิระหว่ า งประเทศเพิ่ม มากขึ้น ตลอดจนการเปลี่ย นแปลงของสภาวการณ์ ท างเศรษฐกิจ และสัง คมภายในประเทศเองทีมการขยายตัวทางเศรษฐกิจสูง และมีการลงทุนภายในประเทศอย่างต่อเนื่อง ส่งผล ่ ีต่อนโยบายทีเกียวกับ การขนส่งระบบโลจิสติกส์ (Logistics) นโยบายส่งเสริมและเพิมสัดส่วนการใช้ ่ ่ ่ระบบรางโดยขยายเส้น ทางรถไฟใหม่ หรือ ขยายระบบทางคู่ใ ห้ค รอบคลุ ม ทัว ประเทศ ตลอดจน ่การพัฒนาระบบคมนาคมขนส่งด้วยการขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบ (Multimodal Transportation) ัปจจัยทังหลายเหล่านี้ ส่งผลทําให้ระบบการคมนาคมขนส่งที่เป็ นโครงสร้างพื้นฐานหลักของประเทศ ้ได้รบความสนใจและเอาใจใส่ในการพัฒนาทังการลงทุนใหม่และการดูแลรักษาโครงสร้างที่มให้อยู่ใน ั ้ ีสภาพใช้งานทีดี เพือจะช่วยส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศได้อย่างต่อเนื่อง ่ ่ นอกจากนี้ รัฐบาลได้ตระหนักถึงความสําคัญของการคมนาคมขนส่งอย่างต่อเนื่อง ทังในฐานะที่ ้เป็ นกลไกพืนฐานในการขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ และเป็ นการสร้างคุณภาพชีวตทีดี ้ ิ ่ให้ ก ับ ประชาชน ทัง นี้ สภาวะเศรษฐกิ จ ของโลกและประเทศไทยได้ ส่ ง ผลกระทบอย่ า งยิ่ง ต่ อ ้การปรับ เปลี่ย นแนวคิด ในการพัฒ นาระบบคมนาคมขนส่ง เพื่อ ให้ร ะบบคมนาคมขนส่ง เป็ น ป จ จัยัเสริมสร้างความสามารถในการแข่งขันของประเทศ และสามารถสอดประสานกับยุทธศาสตร์การแก้ไข ัปญหาอื่นของประเทศ อาทิ ยุทธศาสตร์พลังงานที่ต้องการลดการพึงพาพลังงานจากต่างประเทศ ซึ่ง ่การวางรากฐานระบบคมนาคมขนส่งที่เ ป็ นภาคเศรษฐกิจมีความสําคัญต่ อนโยบายดังกล่าว ดังนัน ้การพัฒนาระบบคมนาคมขนส่งจึงต้องมีการคิดวางแผน ออกแบบเพื่อตอบสนองต่อความต้องการจากผูรบบริการ (Demand Side Management) มากขึน เพื่อลดต้นทุนการเดินทางของประชาชนและ ้ั ้การขนส่งสินค้า รวมทัง การเร่งพัฒนาความเชื่อมโยงของระบบการคมนาคมขนส่งที่เป็ นการขนส่ง ้ต่อเนื่องหลายรูปแบบ (Multimodal Transportation) มากขึน และเสริมสร้างประสิทธิภาพระบบการ ้ขนส่ง โดยให้ความสําคัญกับการขนส่งที่เป็ นระบบรางมากขึนกว่าในอดีตที่มุ่งเน้นด้านการขนส่งทาง ้ถนนและทางอากาศเป็ นสําคัญ การขนส่งทางรางถือเป็ นระบบการขนส่งหนึ่งทีมความสําคัญต่อการพัฒนาระบบการคมนาคม ่ ีขนส่งของประเทศ เนื่องจากเป็ นระบบการคมนาคมขนส่งทีมประสิทธิภาพ ต้นทุนตํ่า และมีศกยภาพใน ่ ี ั 1-1

9. โครงการทบทวนแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2550 – 2554 จัดทําแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555 - 2559 และแผนปฏิบตการ ั ิประจําปี พ.ศ. 2555 ของการรถไฟแห่งประเทศไทยการพัฒนาทีสง ทังทีเกิดจากนโยบายของรัฐบาล และจากสภาพต้นทุนการขนส่งในสาขาอื่นๆ ทีประสบ ู่ ้ ่ ่ ั ั ัปญหาการแข่งขันด้านต้นทุนที่สูงมากขึน ถึงแม้ปจจุบนจะมีหน่ วยงานที่ให้บริการขนส่งทางรางถึง 3 ้หน่วยงาน ได้แก่ การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (รฟม.) บริษทระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพ ัจํากัด (มหาชน) (บีทเี อส) และการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) โดยการรถไฟฯ เป็ นหน่วยงานหลักทีมี่โครงข่ายของระบบรางทีครอบคลุมทัวประเทศ และให้บริการขนส่งทังผูโดยสารและสินค้า ดังนัน จึงต้อง ่ ่ ้ ้ ้มีการวางแผนพัฒนาการขนส่งให้สอดคล้องกับสภาพการณ์ท่เปลี่ยนแปลง เพื่อเป็ นการรองรับโอกาส ีทางธุรกิจที่กําลังจะเกิดขึนในอนาคต รวมถึงมีแนวทางในการปรับโครงสร้างองค์กรให้เหมาะสม ทังนี้ ้ ้ควรมีการวางแผนการให้บริการเพื่อเชื่อมโยงกับสาขาการคมนาคมขนส่งอื่นๆ ทีแม้ได้รบความสนใจใน ่ ัการลงทุนและพัฒนามาก แต่ทําให้เกิดความไม่สมดุลทังด้านอุปสงค์และอุปทานของการให้บริการกับ ้ระบบคมนาคมขนส่งอื่นๆ ดังทีปรากฏในปจจุบน ่ ั ั ที่ผ่ า นมาการรถไฟฯ ได้ เ คยศึ ก ษาและจัด ทํ า แผนวิส าหกิ จ มาแล้ ว จํ า นวน 4 ฉบับ คือแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2534 – 2539 แผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2540 – 2544 แผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2545 – 2549 ั ัและแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2550 – 2554 ซึ่งใช้อยู่ในปจจุบน โดยให้ความสําคัญกับการมีส่วนร่วมของบุคลากรขององค์กรทุกระดับในการจัดทําแผนฯ โดยเปิ ดโอกาสให้บุคลากรทุกฝ่ายมีโอกาสรับรู้และมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการพัฒนาองค์กรตามทิศทางนโยบายการพัฒนาระบบคมนาคมขนส่งของประเทศ ซึ่งการรถไฟฯ จําเป็ นต้องปรับทิศทางการพัฒนาประสิทธิภาพของระบบ ัขนส่งทางรางให้สอดคล้องกับทิศทางการเปลี่ยนแปลงของปจจัยต่าง ๆ รวมทัง นโยบายของภาครัฐให้ ้มากขึ้น ซึ่งทิศทางของการปรับเป้าหมายการดําเนินกิจการรถไฟฯ เพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงของ ัปจจัยทีสาคัญ ได้แก่ ่ํ 1) การจัด ทํ า แผนวิส าหกิจ ที่แ สดงเป้ าหมายกลยุ ท ธ์ ท่ีช ัด เจนในการพัฒ นาการรถไฟฯ เพื่อ ตอบสนองนโยบายรัฐบาลทีต้องการให้ระบบการขนส่งทางรางเป็ นโครงสร้างหลัก (Backbone) ่ หนึ่งของระบบคมนาคมขนส่งของประเทศ โดยเป็ นเครื่องมือในการส่งเสริมศักยภาพการแข่งขัน และการเชื่อมโยงเครือข่ายการขนส่งกับประเทศต่ างๆ ในภูมภาค และทําให้ประเทศไทยมี ิ ความได้ เ ปรีย บทางภู มิศ าสตร์ ข องการคมนาคมขนส่ ง ในภู มิภ าค ได้เ ป็ น ศู น ย์ ก ลางของ การคมนาคมขนส่งในระดับภูมภาคที่มต้นทุนการดําเนินการตํ่า สนับสนุ นการขนส่งต่อเนื่อง ิ ี หลายรูปแบบ (Multimodal Transportation) ซึ่งจะนํ าไปสู่คุณภาพการให้บริการที่ดี มี ประสิทธิภาพและปลอดภัยแก่ประชาชน 2) การวางแผนยุ ท ธศาสตร์เ พื่อ ฟื้ น ฟู โ ครงสร้า งการจัด การภายในองค์ก รทัง ด้า นการบริห าร ้ ทรัพย์สน เพื่อให้เกิดประโยชน์ ในการสร้างรายได้ให้แก่การรถไฟฯ มากยิงขึน และการจัดทํา ิ ่ ้ แผนฟื้ น ฟู ฐ านะทางการเงิน ของการรถไฟฯ ทัง ในระยะสัน และระยะยาว เพื่อ ลดป ญ หา ้ ้ ั การขาดทุนขององค์กร และเป็ นการเปิ ดโอกาสให้มการระดมทุนและทรัพยากรใหม่ๆ เข้ามาใช้ ี ในการพัฒนาปรับปรุงองค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพ 1-2

10. โครงการทบทวนแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2550 – 2554 จัดทําแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555 - 2559 และแผนปฏิบตการ ั ิประจําปี พ.ศ. 2555 ของการรถไฟแห่งประเทศไทย 3) การจัดทําแผนยุทธศาสตร์การลงทุนเพื่อปรับปรุงโครงสร้างพืนฐาน อาทิเช่น การลงทุนเกียวกับ ้ ่ การปรับปรุงทางเดียวให้เป็ นทางคู่ครอบคลุมทัวประเทศ และโครงสร้างระบบรางทีอยู่ในสภาพ ่ ่ ่ ทรุดโทรมให้ได้มาตรฐานสากล และสามารถใช้งานต่อไปได้ เพือเพิมการให้บริการและสิงอํานวย ่ ่ ่ ความสะดวกต่างๆ ให้ได้มาตรฐาน รวมทังการเร่งดําเนินการโครงการต่างๆ ภายใต้แผนปฏิบติ ้ ั การไทยเข้ม แข็ง 2555 (แผนฟื้ น ฟู เ ศรษฐกิจ ระยะที่ 2) นอกจากนี้ ย ัง ให้ค วามสํ า คัญ กับ การจัดทําโครงการก่อสร้างสถานีบรรจุและแยกสินค้ากล่อง (ICD) ณ จุดเชื่อมต่อกับระบบ คมนาคมขนส่งอื่นๆ ตลอดจนศูนย์รวบรวมและกระจายสินค้า (CY) ในภูมภาคต่างๆ เพื่อเพิม ิ ่ ประสิทธิภาพและลดต้นทุนโลจิสติกส์ของประเทศ 4) การจัดหารถจักรดีเซลและรถพ่วงขนส่งผู้โดยสารและสินค้าเพิมเติมจากที่มอยู่ในปจจุบนให้ ่ ี ั ั เพียงพอกับความต้องการในการให้บริการขนส่งผูโดยสารและสินค้าทีมเพิมมากขึน ซึงจะทําให้ ้ ่ ี ่ ้ ่ การหารายได้ของการรถไฟฯ สามารถดําเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึน ้ 5) การจัดทําแผนธุรกิจทีมงพัฒนาการให้บริการ การใช้ทรัพย์สนให้เกิดประโยชน์สงสุด การบริหาร ่ ุ่ ิ ู ความเสียง การบริหารจัดการภายใต้หลักธรรมาภิบาล ทีมระบบการกํากับดูแลทีดและการเร่งรัด ่ ่ ี ่ ี การดําเนินการขับเคลื่อนองค์กรตามแผนยุทธศาสตร์และกลยุทธ์ต่างๆ ที่มอยู่ให้เป็ นไปตาม ี เป้าหมาย ั จากการเปลี่ย นแปลงของป จ จัย ที่สํ า คัญ เหล่ า นี้ ทํ า ให้ก ารศึก ษาจํา เป็ น ต้ อ งมีก ารทบทวนแผนยุ ท ธศาสตร์แ ละแผนปฏิบ ัติก ารต่ า งๆ ที่ดํ า เนิ น การมาแล้ ว เพื่อ นํ า มาเป็ น ข้อ มู ล พื้น ฐานในการกําหนดกรอบการศึกษาต่อไป1.2 วัตถุประสงค์การศึกษา 1.2.1 เพื่อศึกษา ทบทวน วิเคราะห์ และประเมินผลการดําเนินการของการรถไฟฯ ทีผ่านมาตาม ่ แผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2550 – 2554 ในแต่ละด้าน เพื่อนํ าผลจากการศึกษามาเป็ นข้อมูล พืนฐานในการกําหนดตําแหน่ งยุทธศาสตร์ (Strategic Position) ในการพัฒนาให้มี ้ ความเหมาะสมสอดคล้องกับทิศทางนโยบายของรัฐบาล 1.2.2 เพื่อจัดทําแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555 – 2559 ของการรถไฟฯ และจัดทําแผนปฏิบตการ ั ิ ประจําปี 2555 ทีมการกําหนดยุทธศาสตร์การดําเนินการทีสอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลง ่ ี ่ ั ของปจจัยต่างๆ ทังจากภายในและภายนอกที่ส่งผลกระทบต่อการจัดการของการรถไฟฯ ้ ั ั อาทิเช่น นโยบายรัฐบาล และสถานะปจจุบนขององค์กรในทุกด้าน เพื่อให้การบริการของ การรถไฟฯ สามารถตอบสนองความต้องการของผูใช้บริการรถไฟได้เป็ นอย่างดี ้ 1.2.3 เพื่อจัดทําการวิเคราะห์ความเสี่ยงทางด้านการบริหารจัดการและทางการเงิน เพื่อเป็ น แนวทางในการกําหนดกลยุทธ์ในการจัดการองค์กรให้ไปสูเป้าหมายทีกาหนดไว้ ่ ่ ํ 1-3

11. โครงการทบทวนแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2550 – 2554 จัดทําแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555 - 2559 และแผนปฏิบตการ ั ิประจําปี พ.ศ. 2555 ของการรถไฟแห่งประเทศไทย 1.2.4 เพื่อศึกษาแนวทางการเพิมรายได้จากการบริหารทรัพย์สนและการพาณิชย์ทเป็ นทังธุรกิจ ่ ิ ่ี ้ หลัก (Core Business) และไม่ใช่ธุรกิจหลัก (Non – Core Business) เพื่อให้การรถไฟฯ มีสภาพคล่องทางการเงิน โดยครอบคลุมค่าใช้จ่ายจากการดําเนินการ และสร้างประโยชน์ สูงสุดให้แก่การรถไฟฯ 1.2.5 เพื่อ จัด ทํา แผนยุท ธศาสตร์ก ารลงทุ น ที่ส อดคล้อ งกับ แผนวิส าหกิจ ตามข้อ 1.2.2 และ สามารถแสดงแนวทางการปฏิบตทชดเจน รวมทังสามารถเชื่อมโยงกับแผนกลยุทธ์ในสาขา ั ิ ่ี ั ้ การขนส่งอื่นๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ 1.2.6 จัดทําแผนการปรับโครงสร้างองค์กรตามนโยบายของรัฐบาลและกระทรวงคมนาคมเพื่อ รองรับการเปลียนแปลงทีเกิดขึน ตลอดจนการวิเคราะห์ความเสียงและการขับเคลื่อนองค์กร ่ ่ ้ ่ ตามแผนฯ ทีกาหนด่ ํ1.3 ขอบเขตการศึกษา 1.3.1 ศึ กษา ทบทวน วิ เ คราะห์ และประเมิ นผล ภาพรวมของผลการดํา เนิ น การตามแผนวิสาหกิจ พ.ศ.2550 – 2554 ประกอบด้วย • การวิเคราะห์ความก้าวหน้าและผลสัมฤทธิ ์เชิงลึกของการปฏิบตงานตามแผนวิสาหกิจ ั ิ พ.ศ.2550-2554 ในทุกด้านเพื่อแสดงเปรียบเทียบผลผลิต (Output) ของตัวชีวดต่างๆ้ั ว่าสามารถดําเนินการตามเป้าหมายที่กําหนดไว้หรือไม่ รวมทังการวิเคราะห์ปจจัยที่ ้ ั ส่งผลกระทบต่อความสําเร็จหรืออุปสรรคในการดําเนินการตามแผนวิสาหกิจทีผ่านมา ่ เพือนํามาเป็ นฐานข้อมูลในการจัดทําแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555 – 2559 ของการรถไฟฯ ่ • การวิเคราะห์ยุทธศาสตร์และนโยบายที่เกี่ยวข้องกับแนวทางการพัฒนาประสิทธิภาพ การขนส่งด้วยระบบราง • การสัมภาษณ์หน่ วยงานทีเกี่ยวข้องในการกําหนดนโยบาย อาทิเช่น หน่ วยงานกํากับ ่ ดูแลการรถไฟฯ ผูบริหารการรถไฟฯ ผูปฏิบตงานตามแผนวิสาหกิจของการรถไฟฯ และ ้ ้ ั ิ ั ผู้ ใ ช้ บ ริ ก ารทัง ภาครัฐ และเอกชน เพื่ อ รับ ทราบป ญ หา อุ ป สรรค และแนวทาง ้ การพัฒนาการรถไฟฯ ทีจะดําเนินการจนสินสุดแผนวิสาหกิจ (พ.ศ.2554) ่ ้ 1.3.2 การจัด ทํา แผนวิ ส าหกิ จ การรถไฟแห่ ง ประเทศไทย พ.ศ. 2555 – 2559เป็ นการประยุกต์ใช้แผนการบริหารเชิงกลยุทธ์ (Strategic Management) มาใช้ในการจัดทําแผนวิสาหกิจฉบับนี้ โดยมีรายละเอียดของวิธการจัดทําและข้อมูลทีตองนํามาประกอบ ดังนี้ ี ่ ้ • การศึกษา วิเคราะห์ และประเมินจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาสและอุปสรรค ทังในส่วนของ ้ ั ั ปจจัยภายนอกและปจจัยภายใน (SWOT Analysis) ทีมผลต่อการพัฒนากิจการรถไฟฯ ่ ี 1-4

12. โครงการทบทวนแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2550 – 2554 จัดทําแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555 - 2559 และแผนปฏิบตการ ั ิประจําปี พ.ศ. 2555 ของการรถไฟแห่งประเทศไทย ในช่วงระยะเวลาของแผนวิสาหกิจและต่อแผนปฏิบตการประจําปี นนๆ ทังนี้ การศึกษา ั ิ ั้ ้ ั ต้องคํานึงถึงปจจัยดังต่อไปนี้ o นโยบายของรัฐบาล โดยเฉพาะอย่างยิง แผนบริหารราชการแผ่นดิน ่ o นโยบายกระทรวงคมนาคม o ทิศทางของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 o แผนยุทธศาสตร์และแผนกลยุทธ์ในการพัฒนาการรถไฟฯ o ผลการประเมินแผนวิสาหกิจของการรถไฟฯ ทีผ่านมาในอดีต (พ.ศ. 2550 – ่ 2554) o การศึกษายุทธศาสตร์การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานเพื่อสนับสนุ นการเพิมขีด ่ ความสามารถในการแข่งขันของประเทศ • ทบทวนวิสยทัศน์ (Vision) พันธกิจ (Mission) วัตถุประสงค์ (Objectives) เป้าหมาย ั (Goals) และกลยุทธ์ (Strategies) ด้านต่างๆ ของการรถไฟฯ โดยใช้กระบวนการมีสวน ่ ร่วมของพนักงานระดับผูบริหารขึนไป ้ ้ • การกําหนดวัตถุ ประสงค์ เป้าหมายของแผนกลยุท ธ์ด้านต่ างๆ โดยกําหนดผลผลิต (Output) ผลลัพธ์ (Outcome) และดัชนีชวดความสําเร็จ (Key Performance Indicators: ้ี ั KPIs) ของโครงการ/แผนงาน แนวทางการบริหารที่มุ่งผลสัมฤทธิ ์ (Performance Based) และสามารถเชื่อ มโยงผลลัพ ธ์ข องการดํา เนิ น การของทุ ก ฝ่า ยให้เ กิด ความสอดคล้องกับวิสยทัศน์ขององค์กรตามแนวทาง Balance Scorecard ั • ยก (ร่า ง) แผนวิส าหกิจ ตามข้อ มูล ที่ไ ด้ร ับ เบื้อ งต้น เพื่อ ใช้ป ระกอบในการสัม มนา ระดมความคิดเห็นจากทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องทังจากภายในและภายนอกการรถไฟฯ ้ ่ ั เพือรับฟงความคิดเห็น และนําไปปรับปรุง (ร่าง) แผนวิสาหกิจเบืองต้น ้ • ยก (ร่าง) แผนวิสาหกิจฉบับสมบูรณ์ ร่วมกับคณะทํางานที่จดตังขึ้นโดยการรถไฟฯ ั ้ ่ ประกอบด้วย ตัวแทนของทุกฝาย/สํานักงานทีเกียวข้องกับการดําเนินการตามแผนฯ ่ ่ • นํ า เสนอ (ร่า ง) แผนวิส าหกิจ ฉบับ สมบู ร ณ์ แ ก่ ค ณะกรรมการรถไฟฯ และผู้บ ริห าร ั การรถไฟฯ เพื่อ รับ ฟ ง ความคิด เห็น และข้อ เสนอแนะ โดยนํ า มาปรับ ปรุง และจัด ทํา แผนวิสาหกิจฉบับสมบูรณ์ • จัดฝึกอบรมเจ้าหน้าทีทเกียวข้องกับการจัดทําแผนปฏิบตการให้สามารถบูรณาการแผน ่ ่ี ่ ั ิ กลยุทธ์ไปสูการปฏิบตได้อย่างเป็ นรูปธรรม ่ ั ิ • ประกาศใช้แผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555 – 2559 และแผนปฏิบตการประจําปี 2555 ของ ั ิ การรถไฟฯ ฉบับสมบูรณ์ 1-5

13. โครงการทบทวนแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2550 – 2554 จัดทําแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555 - 2559 และแผนปฏิบตการ ั ิประจําปี พ.ศ. 2555 ของการรถไฟแห่งประเทศไทย ซึงเนื้อหาของแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555 – 2559 ครอบคลุมรายละเอียดทีสาคัญ ดังนี้ ่ ่ํ 1) กรอบแนวคิดการจัดทําแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555 – 2559 2) สรุปผลการประเมินแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2550 – 2554 ั 3) ปจจัยทีส่งผลกระทบต่อการดําเนินการ อาทิเช่น จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคของ ่ การรถไฟฯ (SWOT Analysis) ความสําคัญของการขนส่งระบบราง และโอกาสในการขนส่ง ผูโดยสารและสินค้าด้วยรถไฟทีเพิมมากขึนในอนาคต เป็ นต้น ้ ่ ่ ้ 4) วิสยทัศน์ (Vision) พันธกิจ (Mission) วัตถุประสงค์ (Objectives) เป้าหมาย (Goals) ั กลยุทธ์ (Strategies) และดัชนีชวดความสําเร็จ (Key Performance Indicators: KPIs) ้ี ั 5) ยุทธศาสตร์ในการขับเคลื่อนการรถไฟฯ สู่ความสําเร็จ และเป็ นไปตามเป้าหมายที่วางไว้ รวมถึงยุทธศาสตร์การพัฒนาการรถไฟฯ ในอนาคตในมิตมมมองด้านต่างๆ ิ ุ 6) การประยุกต์ยทธศาสตร์ไปสูการปฏิบตได้จริง ุ ่ ั ิ 7) แนวทางการติดตามและประเมินผลการดําเนินการในด้านต่างๆ อนึ่ง เนื้อหาของแผนวิสาหกิจฯ สามารถเปลียนแปลงได้ในภายหลังตามความเหมาะสมเมื่อได้มี ่ ัการพิจารณาวิเคราะห์ในรายละเอียดของปจจัยต่างๆ ทีเกียวข้องกับการรถไฟฯ แล้ว ่ ่ 1.3.3 การจัดทํารายงานแผนปฏิ บติการ ประจําปี 2555 มีขนตอนโดยสังเขป ดังนี้ ั ั้ • นํ าแผนวิสาหกิจของการรถไฟแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2555 – 2559 มาใช้เป็ นหลักใน การจัดทําแผนปฏิบตการ ประจําปี 2555 ั ิ • ร่ว มกับ คณะทํา งานที่จ ด ตัง ขึ้น โดยการรถไฟฯ จัด ทํา แผนปฏิบ ต ิก าร ประจํา ปี 2555 ั ้ ั ซึ่งเป็ นการยอมรับของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องภายในการรถไฟฯ ประกอบด้วย โครงการ/ แผนงานความสอดคล้องกับนโยบายรัฐบาล วัตถุประสงค์ (Objectives) เป้าหมาย (Goals) ผลผลิต (Output) ผลลัพธ์ (Outcome) ดัชนีช้วดความสําเร็จ (KPIs) ีั งบประมาณ ระยะเวลาดําเนินการ สถานที่ดําเนินการ กิจกรรมและวิธการดําเนินการ ี ผลทีคาดว่าจะได้รบ และหน่วยงานทีรบผิดชอบ ่ ั ่ั 1.3.4 จัดทําคู่มือการบริ หารความเสี่ยงด้านการบริ หารจัดการและการเงิ นของการรถไฟฯ 1.3.5 จัดทําคู่มือการแปลงแผนวิ สาหกิ จ พ.ศ. 2555 – 2559 ไปสู่แผนปฏิ บติการประจําปี ั 1-6

14. โครงการทบทวนแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2550 – 2554 จัดทําแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555 - 2559 และแผนปฏิบตการ ั ิประจําปี พ.ศ. 2555 ของการรถไฟแห่งประเทศไทย1.4. กรอบแนวคิ ดการดําเนิ นการ การจัดทําแผนวิสาหกิจของการรถไฟฯ พ.ศ. 2555-2559 ครังนี้มหลักการสําคัญในการดําเนินการ ้ ีทีตองคํานึงถึงอยู่ 4 ประการ โดยมีรายละเอียดพอสรุปได้ต่อไปนี้ คือ ่ ้ 1.4.1 สภาพสถานการณ์ เศรษฐกิ จจากภายนอกประเทศทังในระดับโลก ระดับภูมิภาค ้และของภายในประเทศไทยที่ เ ปลี่ ย นแปลงไป สถานการณ์ ท่ีต้อ งนํ า มาประกอบการพิจ ารณาคือ กระแสโลกาภิวฒน์ทาให้มการเปิ ดเสรีทางการค้าการลงทุน ซึงประเทศไทยมีความเกียวข้องในระดับ ั ํ ี ่ ่ทีสงไม่วาพิจารณาจากมูลค่าการส่งออกทีมสดส่วนมากกว่าร้อยละ 70 ของ GDP ทําให้ประเทศไทยต้อง ู่ ่ ่ ี ัพยายามรัก ษาความสามารถในการแข่ ง ขัน ของสิ น ค้ า ส่ ง ออกของตนเอง ซึ่ ง ต้ น ทุ น ส่ ว นหนึ่ ง ัคือ การขนส่ ง สิน ค้ า ที่ เ ป็ น ป จ จัย หลัก อย่ า งหนึ่ ง ในต้ น ทุ น การส่ ง ออกของประเทศที่ ก ระทบต่ อความสามารถในการแข่งขันของประเทศ ตลอดจนการเปิ ดเสรีในระดับภูมภาค หรือ AFTA ทีเริมมีผล ิ ่ ่บัง คับ ใช้ต ัง แต่ ว ัน ที่ 1 มกราคม พ.ศ.2553 ที่ป ระเทศไทยมีพ ัน ธะผู ก พัน ในการต้ อ งเปิ ด เสรีด้า น ้การคมนาคมขนส่งกับประเทศเพือนบ้านในกลุ่ม ASEAN ทีทาให้ประเทศทีปจจุบนมีความได้เปรียบทาง ่ ่ ํ ่ ั ัภูมศาสตร์ตองเตรียมความพร้อมเพื่อรองรับการเปิ ดเสรีดงกล่าว ทังเพื่อพัฒนาไปสูความเป็ นศูนย์กลาง ิ ้ ั ้ ่การคมนาคมขนส่งในภู มิภ าคที่จ ะทําให้ป ระเทศไทยได้ป ระโยชน์ ท างเศรษฐกิจ และการลงทุ น จากการเปิดเสรีดงกล่าวให้มากทีสด ั ุ่ ั ั ในสภาพการณ์ปจจุบนและอนาคต การรถไฟฯ จะได้รบผลกระทบจากข้อตกลงเขตการค้าเสรี ัอาเซียน รวมไปถึงการเป็ นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน หรือ AEC Blueprint ทังในข้อตกลงด้านการค้า ้สินค้า ข้อตกลงด้านการค้าบริการ และข้อตกลงในด้านการลงทุน ซึงผลกระทบจะมีทงในเชิงบวกและลบ ่ ั้ต่อการดําเนินงานขององค์กร 1.4.2 ความสอดคล้องกับแนวนโยบายของรัฐบาลที่มุ่งพัฒนาระบบการคมนาคมขนส่งเพื่อลดต้ นทุนโลจิ สติ กส์ของประเทศ การกําหนดแผนวิสาหกิจของการรถไฟฯ ต้องสอดคล้องกับนโยบายของรัฐบาลและทิศทางการพัฒนาระบบคมนาคมขนส่งของประเทศทังที่ระบุในแผนบริหาร ้ราชการแผ่นดิน และแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 11 รวมทัง แผนยุทธศาสตร์ ้กระทรวงคมนาคม ทีได้กําหนดพันธกิจหน้าทีของการรถไฟฯ ตามยุทธศาสตร์ในการพัฒนาการกระตุน ่ ่ ้เศรษฐกิจ การลงทุน รวมทังการให้บริการทีมคุณภาพช่วยยกระดับคุณภาพชีวตและลดต้นทุน ค่าครอง ้ ่ ี ิชีพของประชาชน และสอดคล้องกับหลักธรรมาภิบาลทียดประโยชน์ของประชาชนเป็ นทีตง ทําให้ตอง ่ ึ ่ ั้ ้พิจารณาโครงสร้างการลงทุนเพื่อเสริมและต่อยอดโครงสร้างของระบบการให้บริการทีมอยู่เดิมทังทีเป็ น ่ ี ้ ่โครงสร้างกายภาพของระบบราง ศูนย์รวบรวมและกระจายสินค้าต่างๆ และการจัดหารถจักรและโบกี้บรรทุกสินค้าให้เพียงพอกับความต้องการใช้บริการ 1-7

15. โครงการทบทวนแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2550 – 2554 จัดทําแผนวิสาหกิจ พ.ศ. 2555 - 2559 และแผนปฏิบตการ ั ิประจําปี พ.ศ. 2555 ของการรถไฟแห่งประเทศไทย 1.4.3 กรอบแนวคิ ด ความเชื่ อ มโยงแผนวิ ส าหกิ จ ที่ นํ า ไปสู่ ก ารปฏิ บัติ การจัด ทํ าแผนวิสาหกิจจะต้องสามารถนํ าไปแปลงสู่แผนปฏิบตการทีอยู่บนฐานความเป็ นจริง สามารถนํ าไปสู่ ั ิ ่ขันตอน การปฏิบตได้จริง กล่าวคือ ต้องสามารถเชื่อมโยงกับยุทธศาสตร์ของระบบคมนาคมขนส่งของ ้ ั ิ ่ ัประเทศและยุทธศาสตร์การพัฒนาของการรถไฟฯ ซึงปจจัยทีจะทําให้เกิดความเชื่อมโยง ประกอบด้วย ่โครงสร้างองค์กร ผู้นําองค์กรที่สามารถชี้นําการเปลี่ยนแปลงได้ การได้รบการจัดสรรงบประมาณที่ ัสอดคล้องกับเป้าหมายความสําคัญของโครงการ และเป็ นตามตัวชีวดประเมินผลความสําเร็จ โครงสร้าง ้ัองค์ ก รและบุ ค ลากรมีค วามเข้า ใจในเป้ าหมายของแผนวิส าหกิ จ ร่ ว มกัน บุ ค ลากรมีส มรรถนะและความสามารถในการขับเคลื่อนองค์กรร่วมกัน มีความรูและค่านิยมในการทําหน้าทีทมุ่งความสําเร็จ ้ ่ ่ีและมีระบบการจูงใจและผลตอบแทนทีสามารถสร้างขวัญกําลังใจในการทําหน้าที่ ่ ั ั 1.4.4 การบูรณาการร่วมกับสาขาการคมนาคมและขนส่งอื่น ๆ ปจจุบนระบบคมนาคมขนส่งของประเทศมีความเชื่อมโยงระหว่างโครงข่ายการให้บริการร่วมกัน ไม่อาจพิจารณาแยกอิสระออกจากระบบการคมนาคมขนส่ง ของประเทศได้ รวมทัง การต้อ งคํานึ ง ถึง กฎหมาย ระเบีย บมาตรฐาน ้คุณภาพการให้บริการของภาครัฐทังของประเทศไทยและต่างประเทศทีเกียวข้อง ้ ่ ่ 1-8

16. โครงการทบทวนแผนวิสาหกิจ 2550 – 2554 จัดทําแผนวิสาหกิจ 2555 - 2559 และแผนปฏิบตการ ประจําปี 2555 ั ิของการรถไฟแห่งประเทศไทย บทที่ 2 การประเมิ นผลการดําเนิ นงานด้านต่างๆ และปัจจัยที่ส่งผลต่อการกําหนดกรอบยุทธศาสตร์ แผนวิ สาหกิ จการรถไฟแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2555 -2559 การทบทวนแผนยุทธศาสตร์ทมความเกียวข้องกับการพัฒนาระบบการให้บริการคมนาคมขนส่ง ่ี ี ่ที่ผ่านมานันเป็ นการศึกษาทบทวนข้อมูล ย้อนหลังไล่เรียงแผนยุทธศาสตร์ระดับชาติท่ีสําคัญ ได้แก่ ้1) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ 2) แผนยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม 3) แผนปฏิบตการ ั ิไทยเข้มแข็งที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาขีดความสามารถสาขาขนส่งทางราง โดยเริมต้นจากการศึกษา ่รายละเอียดของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ครอบคลุมเนื้อหาแผนพัฒนาฯ ตังแต่ ฉบับที่ ้1 – 10 ซึงถือเป็ นแผนแม่บทสําคัญสําหรับกําหนดทิศทางการบริหารจัดการภาครัฐ ทังในมิตเชิง ่ ้ ิเศรษฐกิจและสังคม ตลอดจนแสดงให้เห็นถึงพัฒนาการของแนวคิดในการกําหนดแผนยุทธศาสตร์ระบบคมนาคมขนส่งของประเทศ ดังนัน คณะทีปรึกษาจึงเล็งเห็นว่าการศึกษาทบทวนข้อมูลดังกล่าวจะนําไปสู่ ้ ่การแสดงภาพสะท้อนยุทธศาสตร์การพัฒนาการคมนาคมขนส่งระบบรางอย่างมีนยสําคัญ ั นอกจากนี้ เมื่อพิจารณาถึงกระบวนการเชื่อมโยงแผนยุทธศาสตร์ระดับชาติลงไปสู่ระดับการปฏิบติ การถ่ายทอดนโยบายจากแผนพัฒนาฯ จึงนําไปสูการกําหนดกรอบนโยบายในระดับกระทรวงซึง ั ่ ่อยู่ในฐานะเจ้าภาพหลักที่รบผิดชอบการบริหารจัดการระบบคมนาคมขนส่ง โดยทําการทบทวนแผน ัยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคมปี 2548 – 2552 เนื่องจาก เป็ นแผนยุทธศาสตร์ทได้ดาเนินการแล้วฉบับ ่ี ํล่ า สุ ด ซึ่ง สะท้อ นเป้ าหมายของการให้บ ริก ารระบบคมนาคมขนส่ ง และสามารถสะท้อ นถึง การให้ความสําคัญของกระทรวงคมนาคมทีมต่อการรถไฟฯ ในฐานะเจ้าภาพของการให้บริการระบบขนส่งทาง ่ ีรางได้เป็ นอย่างดี สืบ เนื่ อ งจากเป้ าหมายการทบทวนแผนระดับ ชาติ ต่ า งๆ ดัง กล่ า ว คณะที่ ป รึก ษาจึง ได้ทําการศึกษาถึงประวัติของการทําหน้ าที่ของการรถไฟแห่งประเทศไทย นับตังแต่อดีตจนถึงปจจุบน ้ ั ัเพื่อให้เห็นถึงพัฒนาการของภารกิจหน้าทีสําคัญ ตลอดจนเป้าหมายของการก่อตังการรถไฟฯ เพื่อให้ ่ ้ ่ ั ัเข้าใจถึงภารกิจหน้าทีและโครงสร้างขององค์กรในปจจุบนได้ดยงขึน โดยมีรายละเอียดดังนี้ ี ิ่ ้ การรถไฟฯ นันก่อตังขึนในปี 2439 ช่วงรัชกาลที่ 5 ในนาม “การรถไฟแห่งสยาม” โดยทางรถไฟ ้ ้ ้ส่วนใหญ่ถูกก่อสร้างโดยบริษทจากอังกฤษและเยอรมัน ในปี 2484 มีเส้นทางรถไฟทังสิ้น 3,214 ั ้กิโลเมตร ต่อมาในช่วงภาวะสงครามโลกครังที่ 2 ปี 2483 - 2493 การก่อสร้างเส้นทางรถไฟชะลอตัวลง ้ ี ่ ั ั ีแต่ในภายหลังสงครามก็ได้มการขยายระยะทางเพิมเติม ระยะทางในปจจุบนที่มการให้บริการมีทงสินั้ ้4,043 กิโลเมตร ครอบคลุมพืนที่ 47 จังหวัด ้ 2-1