1. TÜRK EXİMBANK KREDİ
PROGRAMLARI,
İHRACAT KREDİ
SİGORTASI VE
GARANTİSİ
Hazırlayan: ARİF ŞAHİN
Şube Müdürü
Eylül – 2008
İGEME – İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
2. A. TÜRK EXİMBANK KREDİ PROGRAMLARI
1. KISA VADELİ İHRACAT KREDİLERİ
1.1. SEVK ÖNCESİ İHRACAT KREDİLERİ
Sevk Öncesi Türk Lirası İhracat Kredisi (SÖİK-TL) ve Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi
(SÖİK-DVZ)’nden oluşan Sevk Öncesi İhracat Kredileri, bütün sektörleri kapsayan ve
ihracatçıların imalat aşamasından başlanarak desteklenmesi amacıyla kullandırılan kısa vadeli
kredilerdir. Sözkonusu kredilerde, firma ve ihracat riski aracı banka tarafından
üstlenilmektedir.
Bu sistemin en önemli fonksiyonu ise, çok sayıda firmaya yönelik kredi işleminin
yürütülebilmesine olanak sağlamasıdır.
Kredinin Amacı
İhracatçı, imalatçı ve imalatçı-ihracatçıların ihracata hazırlık aşamasında finansman
ihtiyaçlarını karşılamaktır.
Kimler Yararlanabilir
Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDTŞ), imalatçılar, imalatçı-ihracatçılar, ihracatçı firmalar.
Kullandırım Şartları
Kredi, Türk menşeili malların serbest dövizle, kesin olarak ihracı taahhüdü karşılığında
kullandırılmak üzere aracı bankalara tahsis edilmektedir.
1.1.1. SEVK ÖNCESİ TÜRK LİRASI İHRACAT KREDİSİ (SÖİK-TL)
Kredi Kullandırılması
• Limit tahsis edilen aracı bankalar vasıtası ile kullandırılmaktadır.
• Aracı bankalar, uygun buldukları firmaların kredi başvuru formlarını Türk Eximbank’a
gönderirler.
• Türk Eximbank kredi taleplerini değerlendirir.
• Kabul edilmesi halinde kredi, firma hesabına aktarılmak üzere aracı bankaya
ödenmektedir.
2
3. • Aracı bankalar hesaplarına intikal eden kredi tutarlarını aynı gün ilgili firma hesabına
aktarırlar.
• Firmalar aracı bankanın krediyi kullandırım tarihinde, kendilerine
ödediğini/ödemediğini 5 işgünü içinde yazılı olarak teyit ederler.
Firma Limiti
Firma limiti 6 milyon YTL'dır.
Kredi Tutarı
Kredi tutarı, FOB ihracat taahhüdünün % 100’ünün TCMB Döviz Alış Kuru üzerinden
hesaplanan YTL karşılığıdır.
Kredinin Vadesi
Kredinin vadesi azami 360 gündür.
Kredinin Faiz Oranı ve Firma Maliyeti
Krediye uygulanacak faiz oranları, para piyasaları yakından takip edilerek, Türk Eximbank
tarafından belirlenmektedir. Firmanın Eximbank nezdindeki riskine ve sigortalılık durumuna
göre değişkendir. Aracı bankalar, bu oranların üzerine azami yıllık 1 (bir) puan ilave ederek
firmalara yansıtabilirler.
Kredinin Geri Ödenmesi
• 120 ve 180 gün vadeli kullandırılan kredilerde, kredinin anapara ve faizi en geç kredi
vadesinde ödenmektedir.
• 360 gün vadeli kullandırılan kredilerde ise anapara 180. ve 360. günlerde iki eşit
taksitte,her iki dönemde de o dönem için tahakkuk edecek faizler ile birlikte geri
ödenmektedir.
İhracat Taahhüdü
Kredi vadesi içinde fiilen gerçekleştirilmesi taahhüt edilen FOB ihracat tutarını ifade
etmektedir.
İhracat Taahhüdünün Kapatılması
Firmalar, kredi talep aşamasında beyan ettikleri mallarla, taahhüt ettikleri FOB ihracat
tutarının % 100’ünü kredi vadesi içinde gerçekleştirerek ihracat taahhütlerini aracı bankalar
vasıtasıyla kapatacaklardır.
Taahhüdün Yerine Getirilmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler
3
4. Geri ödeme aşamasında tespiti halinde; cari faiz oranlarından en yüksek olanının 1,2 katı
üzerinden hesaplanacak faiz ile birlikte tahsil edilmektedir.
Taahhüt kapatma aşamasında tespiti halinde; cari faiz oranlarından en yüksek olanının 1,2 katı
üzerinden hesaplanacak faiz tutarı ile kredi kullanıcı firmadan daha önce tahsil edilmiş
bulunan faiz tutarı arasındaki fark tahsil edilmektedir. BSMV Türk Eximbank tarafından
KKDF ve Damga Vergisi ise aracı bankalar tarafından tahsil edilmektedir.
1.1.2. SEVK ÖNCESİ TÜRK LİRASI KALKINMADA ÖNCELİKLİ YÖRELER
İHRACAT KREDİSİ
Kimler Yararlanabilir
Kanuni veya iş merkezlerinin yanısıra, ekonomik ve ticari faaliyetlerini de Kalkınmada
Öncelikli Yörelerde (Gaziantep ili dahil) icra eden imalatçı, imalatçı-ihracatçı ve ihracatçı
(ihracatçının KÖY'de mukim olması ve ihraç konusu malın KÖY'de üretilmesi kaydıyla)
firmalar.
Firma Limiti
Tüm firmalar için 6 milyon YTL'dır.
Kredinin Vadesi
Kredinin vadesi azami 360 gündür.
Kredinin Faiz Oranı ve Firma Maliyeti
Firmanın Eximbank nezdindeki riskine ve sigortalılık durumuna göre değişkendir. Aracı
bankalar, bu oranların üzerine azami yıllık 1 (bir) puan ilave ederek firmalara yansıtabilirler.
1.1.3. SEVK ÖNCESİ DÖVİZ İHRACAT KREDİSİ (SÖİK-DVZ)
Kredinin Kullandırım Şartları
Türk menşeili malların serbest dövizle kesin olarak ihracı taahhüdü karşılığında
kullandırılmaktadır.
Firma Limiti
Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi firma limiti 10.000.000,- ABD Doları’dır.
Kredi Tutarı
Kredi tutarı, taahhüt edilen FOB ihracat tutarının azami % 100’üdür.
4
5. Kredinin Vadesi
Kredinin vadesi 540 gündür.
Kredinin Döviz Cinsleri
USD / EUR / JPY / GBP cinsinden döviz kredisi başvurusu yapılabilmektedir.
Kredinin Faiz Oranı ve Firma Maliyeti
• Firmanın Eximbank nezdindeki riskine, sigortalılık durumuna ve vadeye göre
değişkendir.
• Aracı bankalar, bu oranların üzerine azami yıllık 0,50 puan ilave ederek firmalara
yansıtabilmektedir.
Kredi Geri Ödenmesi
• 120 ve 180 gün vadeli kullandırılan kredilerde, kredinin anapara ve faizi en geç kredi
vadesinde ödenmektedir.
• 360 gün ve 540 gün vadeli kredilerde ise 6 aylık dönemler itibariyle anaparası eşit
taksitlerle her dönem için tahakkuk edecek faizleri ile birlikte geri ödenir. Kredi döviz
veya YTL cinsinden ödenebilmektedir.
• YTL olarak ödemelerde Türk Eximbank'ın bildirdiği kur kullanılır. Kredinin vadeden
önce kısmen veya tamamen geri ödenme imkanı da mevcuttur.
İhracat Taahhüdü
Kredi vadesi içinde kredinin anapara, faiz ve aracı banka komisyonu toplamı kadar
gerçekleştirilmesi taahhüt edilen FOB ihracat tutarını ifade etmektedir.
İhracat Taahhüdünün Kapatılması
Firmalar; kredi talep aşamasında beyan ettikleri mallarla kredinin anapara, faiz ve aracı banka
komisyonu toplamı kadar FOB ihracatı kredi vadesi içinde gerçekleştirerek, ihracat
taahhütlerini aracı bankalar vasıtasıyla kapatacaklardır.
1.2. DIŞ TİCARET ŞİRKETLERİ KISA VADELİ İHRACAT KREDİLERİ
İhracatçılarımızın Eximbank’dan direkt olarak kredi kullanmalarına imkan sağlayan Dış
Ticaret Şirketleri Kısa Vadeli İhracat Kredisi ile Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) ve
Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDTŞ)’nin ihracata hazırlık dönemi finansman ihtiyaçlarının
uygun vade ve maliyet ile karşılanması, böylece ihracat performanslarının artışının teşvik
edilmesi amaçlanmaktadır. Kredi, Yeni Türk Lirası ve döviz cinsinden, Türk Eximbank Genel
Müdürlüğü ile İstanbul ve İzmir şubeleri tarafından doğrudan kullandırılmaktadır.
5
6. 1.2.1. DTŞ KISA VADELİ TÜRK LİRASI İHRACAT KREDİSİ
Bu kredi programının aşağıda belirtilenler dışında kalan özellikleri Sevk Öncesi İhracat
Kredisi Programı’nda açıklanan hususlar doğrultusunda düzenlenmiştir.
Kredinin Amacı
Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) ve Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDŞ)’nin ihracat
faaliyetleri ile ilgili finansman ihtiyaçlarını karşılamaktır.
Kimler Yararlanabilir
Dış Ticaret Müsteşarlığı’nca, takvim yılı itibariyle DTSŞ ve SDŞ statüsü verilmiş ve
kredibiliteleri Türk Eximbank tarafından olumlu bulunan firmalar.
Kredinin Kullandırılması
• Limit tahsis edilen firmalara doğrudan Türk Eximbank tarafından kullandırılmaktadır.
• Türk Eximbank kredi taleplerini değerlendirir.
• Kabul edilmesi halinde teminatların tesis edilmesi ve Genel Kredi Sözleşmesi’nin
imzalanmasından sonra kredi, en kısa sürede EFT sistemi aracılığıyla firmanın banka
hesabına aktarılmaktadır.
Firma Limiti
Firmanın bir önceki takvim yılı performansı, kredibilitesi, limit kullanım oranı ve diğer
faktörler dikkate alınarak, Türk Eximbank tarafından ABD Doları bazında tek bir limit olarak
belirlenmektedir.
Kredi Tutarı
Kredi tutarı, FOB ihracat taahhüdünün % 100’ünün TCMB Döviz Alış Kuru üzerinden
hesaplanan YTL karşılığıdır.
Kredinin Vadesi
Kredinin vadesi azami 180 gündür.
İhracat Taahhüdü
Kredi vadesi içinde fiilen gerçekleştirilmesi taahhüt edilen FOB ihracat tutarını ifade
etmektedir.
İhracat Taahhüdünün Kapatılması
6
7. Firmalar; kredi vadesi içinde taahhüt edilen tutar kadar gerçekleştirilen ihracata ait belgelerle
Türk Eximbank’a başvuruda bulunurlar.
Kredinin Vadesinde Geri Ödenmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler
Kredinin ödenmesi gereken tarihten fiilen ödendiği tarihe kadar geçen süre için, kredi vadesi
itibariyle Türk Eximbank DTŞ Kısa Vadeli TL İhracat Kredisi’ne uygulanan cari en yüksek
faiz oranının 1,2 katı üzerinden hesaplanacak temerrüt faizi ile vergi ve fonlar tahsil
edilmektedir.
1.2.2. DTŞ KISA VADELİ DÖVİZ İHRACAT KREDİSİ
Bu kredi programının aşağıda belirtilenler dışında kalan özellikleri Sevk Öncesi İhracat
Kredisi Programı’nda açıklanan hususlar doğrultusunda düzenlenmiştir.
Kredinin Amacı
Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) ve Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDŞ)’nin ihracat
faaliyetleri ile ilgili finansman ihtiyaçlarını karşılamaktır.
Kimler Yararlanabilir
Dış Ticaret Müsteşarlığı’nca takvim yılı itibariyle DTSŞ ve SDŞ statüsü verilmiş ve
kredibiliteleri Türk Eximbank tarafından olumlu bulunan firmalar.
Kredinin Kullandırılması
• Limit tahsis edilen firmalara doğrudan Türk Eximbank tarafından USD/JPY/EUR/GBP
cinsinden kullandırılmaktadır.
• Türk Eximbank kredi taleplerini değerlendirir. Kabul edilmesi halinde teminatların tesis
edilmesi ve Genel Kredi Sözleşmesi’nin imzalanmasından sonra kredi (YTL karşılığı),
en kısa sürede EFT sistemi aracılığıyla firmanın banka hesabına aktarılmaktadır.
Firma Limiti
Firmanın bir önceki takvim yılı performansı, kredibilitesi, limit kullanım oranı ve diğer
faktörler dikkate alınarak, Türk Eximbank tarafından ABD Doları bazında tek bir limit olarak
belirlenmektedir.
Kredi Tutarı
Kredi tutarı, FOB ihracat taahhüdünün % 100’ünün kullanım gününde Türk Eximbank
tarafından tespit edilen döviz alış kuru üzerinden hesaplanan YTL karşılığıdır.
Kredinin Vadesi
7
8. Kredinin vadesi azami 360 gündür.
İhracat Taahhüdü
Kredi vadesi içinde; kredinin anapara ve faiz toplamı kadar gerçekleştirilmesi taahhüt edilen
FOB ihracat tutarını ifade etmektedir.
İhracat Taahhüdünün Kapatılması
Firmalar; kredi vadesi içinde, kredinin anapara ve faiz toplamı kadar gerçekleştirilen ihracata
ait belgelerle Türk Eximbank’a başvuruda bulunurlar.
Taahhüdün Yerine Getirilmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler
Geri ödeme aşamasında, taahhüdün gerçekleşmediğinin tespiti halinde, taahhüdün
gerçekleşmeyen kısmı için; kredi kullandırım tarihinde Türk Eximbank DTŞ Kısa Vadeli
Döviz İhracat Kredisi’ne uygulanmakta olan cari en yüksek faiz oranının 1,2 katı üzerinden
hesaplanacak temerrüt faizi ile vergi ve fonlar tahsil edilmektedir.
Taahhüt kapatma aşamasında, taahhüdün gerçekleşmediğinin tespiti halinde; taahhüdün
gerçekleşmeyen kısmı için; Türk Eximbank DTŞ Kısa Vadeli Döviz İhracat Kredisi’ne
uygulanmakta olan cari en yüksek faiz oranının 1,2 katı üzerinden hesaplanacak temerrüt faiz
tutarı ile daha önce tahsil edilen faiz tutarı arasındaki fark ve vergi ve fonlar tahsil
edilmektedir.
Kredinin Vadesinde Geri Ödenmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler
Kredi anapara ve faizlerinin ödenmesi gereken tarihten, fiilen ödendiği tarihe kadar geçen
süre için, Türk Eximbank DTŞ Kısa Vadeli Döviz İhracat Kredisi’ne uygulanan faiz
oranlarından cari en yüksek olanının 1,2 katı üzerinden hesaplanacak temerrüt faizi, vergi ve
fonlar tahsil edilmektedir.
1.3. İHRACATA HAZIRLIK KREDİLERİ
İhracatçılarımızın Eximbank’dan direkt olarak kredi kullanmalarına imkan sağlayan İhracata
Hazırlık Kredileri ile ihracata yönelik mal üreten imalatçı ve ihracatçıların uluslararası
piyasalarda rekabet güçlerinin artırılması ve ihracat projelerinin ihracata hazırlık aşamasında
desteklenmesi amaçlanmaktadır. Kredi, Türk Lirası ve döviz cinsinden, Dış Ticaret Sermaye
Şirketleri (DTSŞ) ve Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDTŞ) dışındaki firmalara aracı banka
olmaksızın doğrudan kullandırılmaktadır.
1.3.1 İHRACATA HAZIRLIK TL KREDİSİ
Kimler Yararlanabilir
8
9. Dış Ticaret Sermaye Şirketleri ve Sektörel Dış Ticaret Şirketleri hariç, imalatçı/ihracatçı
ihracatçı veya ihraca yönelik mal üreten, imalatçı vasfını haiz firmalar.
Kredi Kullandırım Şartları
Söz konusu krediden son üç takvim yılı ortalama veya kredi başvuru tarihinden geriye dönük
12 (on iki) aylık ihracat performansının en az 200 bin ABD Doları tutarında olan veya
ihracata yeni başlayan firmalar yararlanır. Kredi, ihracat taahhüdü karşılığında ve malların
serbest dövizle ihraç edilmesi koşulu ile kullandırılmaktadır.
Kredinin Kullanılması
Firma analizini müteakip, başvurusu uygun bulunan ve kendilerine limit tahsis edilen
firmalara kredi EFT sistemi aracılığı ile aktarılmaktadır.
Firma Limiti
Firma limiti, Yeni Türk Lirası ve döviz kredilerinin toplamı olmak üzere azami 10.000.000,-
ABD Doları olup, Yeni Türk Lirası limiti 6 milyon YTL ile sınırlıdır. Bu tutarlar, firma
performansı ile bağlantılı ve nispi olarak Eximbank’ca belirlenecektir. İhracata yeni başlayan
firmalara kullandırılacak Yeni Türk Lirası ve döviz kredilerinin toplamı ise azami 100.000,-
ABD Doları’dır.
Kredi Tutarı
FOB ihracat taahhüdünün % 100’ü kredilendirilmektedir.
Kredinin Vadesi
Kredinin vadesi azami 360 gündür.
Kredinin Geri Ödenmesi
120 gün ve 180 gün vadeli kullandırılan kredilerde, kredinin anapara ve faizi en geç kredi
vadesinde geri ödenir. 360 gün vadeli kullandırılan kredilerde ise anapara 180. ve 360.
günlerde iki eşit taksitte, her iki dönem için tahakkuk edecek faizleri ile birlikte geri
ödenmektedir.
Kredinin Vadesinde Geri Ödenmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler
Kredi anapara ve faizinin ödenmesi gereken tarihten, fiilen ödendiği tarihe kadar geçen süre
için, Türk Eximbank İhracata Hazırlık Türk Lirası Kredisi’ne uygulanmakta olan faiz
oranlarından cari en yüksek olanının 1.2 katı üzerinden hesaplanacak faiz, vergi ve fonlar
tahsil edilmektedir.
İhracat Taahhüdü
9
10. Kredi vadesi içinde fiilen gerçekleştirilmesi taahhüt edilen FOB ihracat tutarını ifade
etmektedir.
İhracat Taahhüdünün Kapatılması
Firmalar, kredi vadesi içinde taahhüt edilen tutar kadar gerçekleştirilen ihracata ait belgelerle
kredi vadesini takip eden 30 gün içerisinde Türk Eximbank’a başvuruda bulunurlar.
Taahhüdün Yerine Getirilmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler
Geri ödeme aşamasında, Türk Eximbank İhracata Hazırlık Türk Lirası Kredileri’ne uygulanan
cari en yüksek faiz oranının 1.2 katı oranında temerrüt faizi, vergi ve fonlar tahsil edilecektir.
Taahhüt kapatma aşamasında, Türk Eximbank İhracata Hazırlık Türk Lirası Kredileri’ne
uygulanan faiz oranlarından cari en yüksek olanının 1.2 katı üzerinden hesaplanacak faiz
tutarı ile kredi kullanıcısı firmadan daha önce tahsil edilmiş bulunan faiz tutarı arasındaki fark
ile vergi ve fonlar tahsil edilmektedir.
1.3.2. İHRACATA HAZIRLIK DÖVİZ KREDİSİ
Bu kredi programının aşağıda belirtilenler dışında kalan özellikleri Sevk Öncesi İhracat
Kredisi Programı’nda açıklanan hususlar doğrultusunda düzenlenmiştir.
Kimler Yararlanabilir
Dış Ticaret Sermaye Şirketleri ve Sektörel Dış Ticaret Şirketleri hariç, imalatçı/ihracatçı,
ihracatçı veya ihraca yönelik mal üreten, imalatçı vasfını haiz firmalar.
Kredi Kullandırım Şartları
• Söz konusu krediden son üç takvim yılı ortalama veya kredi başvuru tarihinden geriye
dönük 12 (on iki) aylık ihracat performansının en az 200 bin ABD Doları tutarında olan
veya ihracata yeni başlayan firmalar yararlanmaktadır.
• Kredi, ihracat taahhüdü karşılığında ve malların serbest dövizle ihraç edilmesi koşulu ile
kullandırılmaktadır.
Kredinin Kullanılması
• Firma analizini müteakip, başvurusu uygun bulunan ve kredilerine limit tahsis edilen
firmalar, krediyi ABD Doları, EUR, GBP veya JPY olarak kullanabilmektedir.
• Kredinin YTL karşılığı EFT sistemi aracılığı ile firmaya aktarılmaktadır.
Firma Limiti
10
11. • Firma limiti, Yeni Türk Lirası ve döviz kredilerinin toplamı olmak üzere azami
10.000.000,- ABD Doları olup, bu tutarlar, firma performansı ile bağlantılı ve nispi
olarak Eximbank’ca belirlenmektedir.
• İhracata yeni başlayan firmalara kullandırılacak Yeni Türk Lirası ve döviz kredilerinin
toplamı ise azami 100.000,- ABD Doları’dır.
Kredi Tutarı
Kredi tutarı; FOB ihracat taahhüdünün % 100’ünün kullanım gününde Eximbank tarafından
tespit edilen döviz alış kuru üzerinden hesaplanan TL karşılığıdır.
Kredinin Vadesi
Kredinin vadesi azami 540 gündür.
Kredinin Geri Ödenmesi
• 120 gün ve 180 gün vadeli kullandırılan kredilerde, kredinin anapara ve faizi en geç
kredi vadesinde YTL veya döviz olarak geri ödenmektedir.
• 360 gün vadeli kullandırılan kredilerde anapara 180 inci ve 360 ıncı günlerde iki eşit
taksitte; 540 gün vadeli kullandırılan kredilerde ise anapara 180 inci, 360 ıncı ve 540
ıncı günlerde 3 eşit taksitte her dönem için tahakkuk edecek faizleri ile birlikte YTL
veya döviz olarak geri ödenmektedir.
Kredinin Vadesinde Geri Ödenmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler
Kredi anapara taksitleri ve dönem faizlerinin ödenmesi gereken tarihten, fiilen ödendiği tarihe
kadar geçen süre için, Türk Eximbank İhracata Hazırlık Döviz Kredisi'ne uygulanmakta olan
faiz oranlarından cari en yüksek olanının 1.2 katı üzerinden hesaplanacak faiz, vergi ve fonlar
tahsil edilmektedir.
İhracat Taahhüdü
Kredi vadesi içinde, kredinin anapara ve faiz toplamı kadar gerçekleştirilmesi taahhüt edilen
FOB ihracat tutarını ifade etmektedir.
İhracat Taahhüdünün Kapatılması
Firmalar; kredi vadesi içinde kredinin anapara ve faiz toplamı kadar gerçekleştirilen ihracata
ait belgelerle kredi vadesini takip eden 30 gün içerisinde Türk Eximbank’a başvuruda
bulunmaktadır.
Taahhüdün Yerine Getirilmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler
11
12. Geri ödeme aşamasında, Türk Eximbank İhracata Hazırlık Döviz Kredileri’ne uygulanan cari
en yüksek faiz oranının 1.2 katı oranında temerrüt faizi, vergi ve fonlar tahsil edilmektedir.
Taahhüt kapatma aşamasında, Türk Eximbank İhracata Hazırlık Döviz Kredileri’ne uygulanan
faiz oranlarından cari en yüksek olanının 1.2 katı üzerinden hesaplanacak faiz tutarı ile kredi
kullanıcısı firmadan daha önce tahsil edilmiş bulunan faiz tutarı arasındaki fark ile vergi ve
fonlar tahsil edilmektedir.
1.4. KOBİ İHRACATA HAZIRLIK KREDİLERİ
Yasal statüsü ne olursa olsun, bir veya birden çok gerçek veya tüzel kişiye ait olup; 250
kişiden az yıllık çalışan istihdam eden, yıllık net satış hasılatı ve / veya mali bilançosu
yirmibeş milyon YTL'nı aşmayan, bağımsız işletme tanımına giren, imalatçı, imalatçı -
ihracatçı özelliğine sahip mikro, küçük ve orta büyüklükteki işletmeler kısaca "KOBİ"ler,
ihracat taahhüdü karşılığında ve malların serbest dövizle ihraç edilmesi koşulu ile
kredilendirilir. Limiti 100.000.-Dolar, vadesi 540 gün olan bu kredi için teminat olarak,
anapara ve faizin % 50'si oranında banka teminat mektubu ile anapara tutarında teminat
senedi alınmaktadır.
1.4.1. KOBİ İHRACATA HAZIRLIK TL KREDİSİ
Kimler Yararlanabilir
İmalatçı/ihracatçı, ihracata yönelik mal üreten, imalatçı vasfını haiz KOBİ niteliğindeki
firmalar yararlanır.
KOBİ Tanımı
Yasal statüsü ne olursa olsun, bir veya birden çok gerçek veya tüzel kişiye ait olup, 250
kişiden az yıllık çalışan istihdam eden, yılık net satış hasılatı ve / veya mali bilançosu
yirmibeş milyon YTL'nı aşmayan, bağımsız işletme tanımına giren, imalatçı, imalatçı -
ihracatçı özelliğine sahip mikro, küçük ve orta büyüklükteki işletmeler kısaca "KOBİ" olarak
adlandırılmaktadır.
Bir işletme; Başka bir işletmenin % 25 veya daha fazlasına sahip değilse, herhangi bir tüzel
kişi veya kamu kurum ve kuruluşu veya birkaç bağlı işletme tek başına veya müştereken bu
işletmenin % 25 veya daha fazla hissesine sahip değilse, konsolide edilmiş hesaplar
düzenlemiyorsa ve konsolide hesaplar düzenleyen başka bir işletmenin hesaplarında yer
almıyorsa ve bu nedenle bağlı bir işletme değilse, bağımsız işletme olarak kabul edilmektedir.
Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) aşağıdaki şekilde sınıflandırılırlar
• Mikro İşletme: On kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da
mali bilançosu bir milyon Yeni Türk Lirasını aşmayan çok küçük ölçekli işletmeler.
• Küçük İşletme: Elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yılık net satış hasılatı ya
da mali bilançosu beş milyon yeni Türk lirasını aşmayan işletmeler.
12
13. • Orta Büyüklükteki İşletme İkiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net
satış hasılatı yada mali bilançosu yirmibeş milyon Yeni Türk Lirasını aşmayan
işletmeler.
Kredi Kullandırım Şartları
Kredi, ihracat taahhüdü karşılığında ve malların serbest dövizle ihraç edilmesi koşulu ile
kullandırılacak olup, aşağıda belirtilen kriterleri sağlayan firmalar bu programdan
yararlanabileceklerdir:
Etik ve hukuki kriterler
• Firmanın ödenmemiş vergi borcunun bulunmaması -ilgili vergi dairesinden alınacak
yazı ile belgelenecektir. (Firma, taksite bağlanmış ve/veya mahsup talepli vergi borcu
olması durumunda, diğer kriterleri yerine getirmesi kaydıyla krediden yararlandırılır.)
• Firmanın, % 10 ve daha fazla hisse sahibi gerçek ve tüzel kişi ortaklarının, Yönetim
Kurulu Başkan ve üyelerinin;
* Müflis olmamaları veya konkordato ilan etmiş olmamaları (müflis olmadıklarına ilişkin
firma merkezinin bulunduğu ilçedeki İflas Müdürlüğü'nden, konkordato ilan
etmediklerine ilişkin ise, yine firma merkezinin bulunduğu ildeki İcra Hakimliği'nden
alınacak yazılar ile),
* Ağır hapis veya 5 (beş) yıldan fazla hapis yahut zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık,
dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı
suçlardan mahkumiyetlerinin bulunmaması ve vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına
teşebbüs suçlarından dolayı hüküm giymemiş olmaları (firma beyanı aranacaktır),
• Son bir yıllık dönemde firma ve ortaklarınca karşılıksız çek keşide edilmemiş olması,
protestolu senedinin bulunmaması (Eximbank’ca tespit edilecektir. T.C.M.B. kayıtları
veya ilgili bankanın yazılı beyanı çerçevesinde ödendiğinin görüldüğü durumda eski
kayıt dikkate alınmaz.),
• İhracat taahhütlerinin Teşvik Mevzuatının cevaz verdiği sürelerde ve oranlarda düzenli
olarak kapatılması,
• Kredi başvurusunda bulunan firma ve ithalatçı firma (alıcı firma) arasında yapılan
ihracat bağlantısını gösterir belge ibrazı (satış sözleşmesi, sipariş formu, proforma fatura
vb.),
• Kredi kullanıcısı firma ve gerçek / tüzel kişi ortaklarının/müşterek borçlu müteselsil
kefillerin taşınır ve/veya taşınmazlarına ilişkin mal beyanları ibrazı
Kredinin Kullanılması
13
14. Firma analizini müteakip, başvurusu uygun bulunan ve kendilerine limit tahsis edilen
firmalara kredi EFT sistemi aracılığı ile aktarılmaktadır.
Teminat Oranı
Türk Eximbank tarafından uygun bulunan kredi başvurusu için, kredinin anapara ve faiz
tutarının % 50’si oranında kesin banka teminat mektubu ve kredi tutarında emre muharrer
senet (bono) alınmaktadır.
Firma Limiti
Firma limiti, Yeni Türk Lirası ve Döviz Kredileri’nin toplamı olmak üzere azami 100.000,-
ABD Doları’dır.
Kredi Tutarı
FOB ihracat taahhüdünün % 100’ü kredilendirilmektedir.
Kredinin Vadesi
Kredinin vadesi 540 gündür.
Kredinin Faiz Oranı
KOBİ - İHK - YTL (KOBİ İhracata Hazırlık Kredisi) (%)
540 gün 14
Kredinin Geri Ödenmesi
Kredinin anaparası 180 inci, 360 ıncı ve 540 ıncı günlerde 3 eşit taksitte her dönem için
tahakkuk edecek faizleri ile birlikte geri ödenmektedir.
Kredinin Vadesinde Geri Ödenmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler
Kredi anapara ve faizinin ödenmesi gereken tarihten, fiilen ödendiği tarihe kadar geçen süre
için, Türk Eximbank KOBİ İhracata Hazırlık Türk Lirası Kredisi'ne uygulanmakta olan cari
faiz oranının 1.2 katı üzerinden hesaplanacak faiz, vergi ve fonlar tahsil edilmektedir.
İhracat Taahhüdü
Kredi vadesi içinde fiilen gerçekleştirilmesi taahhüt edilen FOB ihracat tutarını ifade
etmektedir.
İhracat Taahhüdünün Kapatılması
14
15. Firmalar, kredi vadesi içinde, taahhüt edilen tutar kadar gerçekleştirilen ihracata ait belgelerle
kredi vadesini takip eden 30 gün içerisinde Türk Eximbank'a başvuruda bulunurlar. Ayrıca,
kredi kullanıcısı firmanın gerçekleştirilen ihracata ait Gümrük Beyannameleri'nde mutlaka
imalatçı olarak yer alması gerekmektedir.
Taahhüdün Yerine Getirilmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler
Geri ödeme aşamasında, Türk Eximbank KOBİ İhracata Hazırlık Türk Lirası Kredileri’ne
uygulanan cari en yüksek faiz oranının 1.2 katı oranında temerrüt faizi, vergi ve fonlar tahsil
edilmektedir.
Taahhüt kapatma aşamasında, Türk Eximbank KOBİ İhracata Hazırlık Türk Lirası
Kredileri’ne uygulanan faiz oranlarından cari en yüksek olanının 1.2 katı üzerinden
hesaplanacak faiz tutarı ile kredi kullanıcısı firmadan daha önce tahsil edilmiş bulunan faiz
tutarı arasındaki fark ile vergi ve fonlar tahsil edilmektedir.
1.4.2. KOBİ İHRACATA HAZIRLIK DÖVİZ KREDİSİ
Bu kredi programının aşağıda belirtilenler dışında kalan özellikleri Sevk Öncesi İhracat
Kredisi Programı’nda açıklanan hususlar doğrultusunda düzenlenmiştir.
Kimler Yararlanabilir
Krediden; İmalatçı/ihracatçı, ihraca yönelik mal üreten imalatçı vasfını haiz, KOBİ
niteliğindeki firmalar yararlanır.
Kredi Kullandırım Şartları
Kredi, ihracat taahhüdü karşılığında ve malların serbest dövizle ihraç edilmesi koşulu ile
kullandırılacak olup, aşağıda belirtilen kriterleri sağlayan firmalar bu programdan
yararlanabileceklerdir:
Etik ve hukuki kriterler
• Firmanın ödenmemiş vergi borcunun bulunmaması -ilgili vergi dairesinden alınacak
yazı ile belgelenecektir.
• Firmanın, % 10 ve daha fazla hisse sahibi gerçek ve tüzel kişi ortaklarının, yönetim
kurulu başkan ve üyelerinin;
* Müflis olmamaları veya konkordato ilan etmiş olmamaları,
* Ağır hapis veya 5 (beş) yıldan fazla hapis yahut zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık,
dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı
suçlardan mahkumiyetlerinin bulunmaması ve vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına
teşebbüs suçlarından dolayı hüküm giymemiş olmaları (firma beyanı aranacaktır),
15
16. • Son bir yıllık dönemde firma ve ortaklarınca karşılıksız çek keşide edilmemiş olması,
protestolu senedinin bulunmaması,
• İhracat taahhütlerinin Teşvik Mevzuatının cevaz verdiği sürelerde ve oranlarda düzenli
olarak kapatılması,
• Kredi başvurusunda bulunan firma ve ithalatçı firma (alıcı firma) arasında yapılan
ihracat bağlantısını gösterir belge ibrazı (satış sözleşmesi, sipariş formu, proforma fatura
vb.),
• Kredi kullanıcısı firma ve gerçek / tüzel kişi ortaklarının/müşterek borçlu müteselsil
kefillerin taşınır ve/veya taşınmazlarına ilişkin mal beyanları ibrazı
Kredinin Kullanması
ABD Doları, EUR, GBP veya JPY olarak kullanabilmektedir. Kredinin YTL karşılığı EFT
sistemi aracılığı ile firmaya aktarılmaktadır.
Teminat Oranı
Türk Eximbank tarafından uygun bulunan kredi başvurusu için, kredinin anapara ve faiz
tutarının % 50’si oranında kesin banka teminat mektubu ve kredi tutarında emre muharrer
senet (bono) alınmaktadır.
Firma Limiti
Firma limiti, Yeni Türk Lirası ve Döviz Kredileri’nin toplamı olmak üzere azami 100.000,-
ABD Doları’dır.
Kredi Tutarı
Kredi tutarı; FOB ihracat taahhüdünün % 100’ünün kullanım gününde Eximbank tarafından
tespit edilen döviz alış kuru üzerinden hesaplanan YTL karşılığıdır.
Kredinin Vadesi
Kredinin vadesi 540 gündür.
Kredinin Faiz Oranı
KOBİ - İHK - DVZ
(KOBİ İhracata Hazırlık Kredisi) (%)
540 gün LIBOR+0,75
Kredinin Geri Ödenmesi
16
17. Kredinin anaparası 180 inci, 360 ıncı ve 540 ıncı günlerde 3 eşit taksitte her dönem için
tahakkuk edecek faizleri ile birlikte YTL veya döviz olarak geri ödenmektedir.
Kredinin Vadesinde Geri Ödenmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler
Kredi anapara taksitleri ve dönem faizlerinin ödenmesi gereken tarihten, fiilen ödendiği tarihe
kadar geçen süre için, Türk Eximbank KOBİ İhracata Hazırlık Döviz Kredisi'ne
uygulanmakta olan cari faiz oranının 1.2 katı üzerinden hesaplanacak faiz, vergi ve fonlar
tahsil edilmektedir.
İhracat Taahhüdü
Kredi vadesi içinde, kredinin anapara ve faiz toplamı kadar gerçekleştirilmesi taahhüt edilen
FOB ihracat tutarını ifade etmektedir.
İhracat Taahhüdünün Kapatılması
Firmalar, kredi vadesi içinde, taahhüt edilen tutar kadar gerçekleştirilen ihracata ait belgelerle
kredi vadesini takip eden 30 gün içerisinde Türk Eximbank'a başvuruda bulunurlar. Ayrıca,
kredi kullanıcısı firmanın gerçekleştirilen ihracata ait Gümrük Beyannameleri'nde mutlaka
imalatçı olarak yer alması gerekmektedir.
17
18. FAİZ ORANLARI
TÜRK LİRASI KREDİLER
SÖİK-TL, İHK-TL (%) (*)
500.000 YTL' na Kadar 500.000 YTL Üzeri
GERİ ÖDEME SÜRESİ (Gün) Sigortalı Sigortasız Sigortalı Sigortasız
120 13,5 14,5 15 16
180 15,5 16,5 16,5 17,5
360 16,5 17,5 17 18
SÖİK-KÖY (%) (*)
500.000 YTL'na Kadar 500.000 YTL Üzeri
GERİ ÖDEME SÜRESİ (Gün) Sigortalı Sigortasız Sigortalı Sigortasız
120 12,5 13,5 14 15
180 14,5 15,5 15,5 16,5
360 15,5 16,5 16 17
DTŞ-TL (%) (*)
500.000 YTL'na Kadar 500.000 YTL Üzeri
GERİ ÖDEME SÜRESİ (Gün) Sigortalı Sigortasız Sigortalı Sigortasız
120 13,5 14,5 15 16
180 15,5 16,5 16,5 17,5
TURİZM-TL, UNPK-TL (%) (*)
500.000 YTL'na Kadar 500.000 YTL Üzeri
GERİ ÖDEME SÜRESİ (Gün)
120 14,5 16
180 16,5 17,5
360 17,5 18
KOBİ-İHK-TL (%) (*)
GERİ ÖDEME SÜRESİ (Gün)
540 (3 taksit) 14
(*) 21.07.2008 tarihinden itibaren kullandırılan krediler için geçerlidir.
SÖİK-TL: Sevk Öncesi Türk Lirası İhracat Kredisi
SÖİK-KÖY: Sevk Öncesi Türk Lirası Kalkınmada Öncelikli Yöreler İhracat Kredisi
İHK-TL: İhracata Hazırlık Türk Lirası Kredisi
KOBİ-TL: KOBİ İhracata Hazırlık Türk Lirası Kredisi
DTŞ-TL: DTŞ Kısa Vadeli TL İhracat Kredisi
18
20. (*) 02.06.2008 tarihinden itibaren kullandırılan krediler için geçerlidir.
(**) Euro cinsinden kullandırılan kredilerde EURIBOR, İngiliz Sterlini cinsinden
kullandırılan kredilerde STG LIBOR, Japon Yeni cinsinden kullandırılan kredilerde
TIBOR için aynı spread’ler geçerlidir.
SÖİK-DVZ: Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi
İHK-DVZ: İhracata Hazırlık Döviz Kredisi
DTŞ-DVZ: DTŞ Kısa Vadeli Döviz İhracat Kredisi
KOBİ-DVZ: KOBİ İhracata Hazırlık Döviz Kredisi
TURİZM-DVZ: Turizm Pazarlama Kredisi
UNPK-DVZ: Uluslararası Nakliyat Pazarlama Kredisi
SÖRK: Sevk Öncesi Reeskont Kredisi
İSKONTO: İhracat Alacakları İskonto Programı
VADE YAPILARI
Kısa Vadeli İhracat Kredileri vadesi TL Kredileri için azami 360 gün, Döviz Kredileri için
azami 540 gündür. ( DTŞ Kredileri hariç )
TL ve Döviz İhracat Kredi Programlarının vade yapıları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
TL KREDİLERİ DÖVİZ KREDİLERİ
Kredi Türleri Vade (gün) Kredi Türleri Vade (gün)
SÖİK-TL 360 SÖİK-DVZ 540
SÖİK-TL KÖY 360 İHK-DVZ 540
İHK-TL 360 KOBİ-DVZ 540
KOBİ-TL 360 DTŞ-DVZ 360
DTŞ-TL 180
SÖİK-TL: Sevk Öncesi Türk Lirası İhracat Kredisi
SÖİK-TL KÖY: Sevk Öncesi Türk Lirası Kalkınmada Öncelikli Yöreler İhracat Kredisi
İHK-TL: İhracata Hazırlık Türk Lirası Kredisi
KOBİ-TL: KOBİ İhracata Hazırlık Türk Lirası Kredisi
DTŞ-TL: DTŞ Kısa Vadeli TL İhracat Kredisi
SÖİK-DVZ: Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi
İHK-DVZ: İhracata Hazırlık Döviz Kredisi
KOBİ-DVZ: KOBİ İhracata Hazırlık Döviz Kredisi
DTŞ-DVZ: DTŞ Kısa Vadeli Döviz İhracat Kredisi
1.5. SEVK ÖNCESİ REESKONT KREDİSİ
Sevk Öncesi Reeskont Kredisi kapsamında imalatçı, ihracatçı ve imalatçı-ihracatçı firmaların,
borçlu olarak düzenleyecekleri, Eximbank nezdinde kısa vadeli teminat mektubu limiti olan
bankalardan birinin avalini taşıyan bonolar iskonto edilmektedir. Sözkonusu bonoların
Eximbank’ca Kabul Finansmanı Programı çerçevesinde T.C. Merkez Bankası (TCMB)
reeskontuna götürülmesi suretiyle iskonto edilmesi esastır.
20
21. Bu çerçevede, TCMB yurt dışı muhabir bankaları listesinde yer alan veya işlem bazında
TCMB değerlendirmeleri sonucu uygun görülecek diğer yurt dışı bankalarca; amir banka
sıfatıyla açılmış, gayrıkabili rücu, akreditifli veya, aynı bankaların aracılık edeceği vesaik
mukabili ödeme şekline göre yapılacak ihracat işlemlerine veya, Eximbank değerlendirmeleri
sonucu uygun bulunan amir banka sıfatıyla açılmış, gayrıkabili rücu, akreditifli veya, aynı
bankaların aracılık edeceği vesaik mukabili ödeme şekline göre yapılacak ihracat işlemlerine
veya, mal mukabili ödeme şekline göre yapılacak ihracat işlemleri için düzenlenecek bonolara
ilişkin reeskont talepleri dikkate alınmaktadır. Başvurular doğrudan Eximbank Genel
Müdürlüğü’ne yapılmaktadır.
Değerlendirme Kriterleri
Eximbank’ca yapılacak değerlendirme sonucunda, kredibilitesi uygun bulunan ve
Eximbank’dan kullandığı kredilere ilişkin ihracat taahhüt açığı olmayan firmalar bu
programdan yararlandırılmaktadır.
Teminat
Kredinin asli teminatı firmaların düzenleyecekleri yukarıda belirtilen özellikleri taşıyan
bonolardır. Ancak, ihracat taahhüdünün yerine getirilmemesi halinde uygulanacak
müeyyideleri karşılamak üzere Türk Eximbank tarafından belirlenen tutarda teminat senedi
alınmaktadır.
Vade
Program kapsamında vadesine 360 gün kalan bonolar iskonto edilecektir. Program
kapsamında vadesi 180 günden uzun işlemler için biri 180 gün vadeli diğeri satış
sözleşmesi/akreditifte belirtilen ödeme vadesi ile aynı vadede olmak üzere eşit tutarda iki
bono düzenlenecektir. Satış sözleşmesi/akreditifte yer alan ödeme vadelerinin azami kredi
vadesinden uzun olduğu durumlarda bono vadeleri 360 günü aşamaz.
Döviz Cinsi
USD, EURO, GBP ve JPY döviz cinsleri üzerinden işlem yapılmaktadır.
Firma Limiti
• Program kapsamında iskonto edilecek bonolar için firma bazında uygulanacak limit 5
Milyon YTL olup, bu tutarın ilgili döviz cinsinden karşılığı iskonto tarihindeki TCMB
döviz alış kuru dikkate alınarak hesaplanmaktadır.
• Firma limiti TCMB Kabul Finansmanı Programı kapsamında uygulanan Kısa Vadeli
İhracat Alacakları İskonto Programı işlemlerini de kapsayacak şekilde geçerlidir.
Faiz Oranı
21
22. Geri Ödeme Süresi (BonoVadesi Gün) Faiz Oranı (*)
120 Güne Kadar LIBOR + 0,75
121 - 180 Güne Kadar LIBOR + 1,00
181 - 360 Gün Kadar (İki Taksit) LIBOR + 1,25
(*) EURO cinsinden kullandırılan kredilerde EURIBOR; İngiliz Sterlini cinsinden
kullandırılan kredilerde STG LIBOR, Japon Yeni cinsinden kullandırılacak kredilerde
TIBOR için aynı spread’ler geçerlidir.
1.6. KISA VADELİ İHRACAT ALACAKLARI İSKONTO PROGRAMI
Kısa Vadeli İhracat Alacakları İskonto Programı ile imalatçı, ihracatçı ve imalatçı-
ihracatçılara ülke riskinden arındırılmış olarak yeni ve hedef pazarlara yönelmeleri ve bu
pazarlarda vadeli satış imkanları ile rekabet şanslarının artırılması amacına yönelik olarak kısa
vadeli ve sevk sonrası finansman desteği sağlanmaktadır.
Söz konusu program, T.C. Merkez Bankası’nın (TCMB) “Banka Kabullerine İlişkin Reeskont
İşlemleri” esas ve şartları doğrultusunda Eximbank’a tahsis etmiş olduğu limit çerçevesinde
yürütülmekte olup, program kapsamında; Poliçe veya bonoya bağlı kabul kredili ihracat
işlemlerinden doğacak alacaklar ve Gayrikabili rücu vadeli ihracat akreditiflerine dayalı
ihracat alacakları iskonto edilmektedir.
Program Kapsamındaki Alternatif Uygulamalar
I. Kabili Rücu İşlemler
I.I. İskonto Kredisi
I.II. Türk Eximbank Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Kapsamında Yürütülecek
İskonto Kredisi İşlemleri
Kabili Rücu İşlemlerde, iskonto konusu alacak tutarının vadesinde esas borçlusundan tahsil
edilememesi halinde, iskonto kredisinin vadesinde Eximbank’a geri ödenmesinden iskonto
ettiren firma sorumludur.
II. Gayrikabili Rücu İşlemler
İskonto konusu alacak tutarı vadesinde kredi kullanıcısı firmaya rücu edilmeyecek şekilde
iskonto edilmektedir.
Değerlendirme Kriterleri
22
23. Eximbank’ca yapılacak değerlendirme sonucunda, kredibilitesi uygun bulunan ve
Eximbank’dan kullandığı kredilere ilişkin ihracat taahhüt sorunu olmayan firmalar bu
programdan yararlandırılmaktadır.
Vade
Vadesine en fazla 180 gün kalan ihracat alacakları iskonto edilmektedir.
Döviz Cinsi
Bu program kapsamında yapılacak işlemler için düzenlenecek kontrat, akreditif, sevk vesaiki,
poliçe/bono vb. her türlü belgeler T.C. Merkez Bankası’nca alım satım konusu yapılan
konvertibl dövizlerden USD, EURO, GBP ve JPY cinsinden düzenlenecektir.
Firma Limiti
Program kapsamında iskonto edilecek senetler için firma bazında uygulanacak limit 5 Milyon
YTL olup, bu tutarın ilgili döviz cinsinden karşılığı iskonto tarihindeki TCMB döviz alış kuru
dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Firma limiti TCMB Kabul Finansmanı Programı
kapsamında uygulanan Sevk Öncesi Reeskont Kredisi işlemlerini de kapsayacak şekilde
geçerlidir.
Faiz Oranı
Geri Ödeme Süresi (Senet Vadesi Gün) Faiz Oranı-Bankacılık Hizmet Komisyonu (*)
120 Güne Kadar LIBOR + 0,75
121 - 180 Gün LIBOR + 1,00
(*) EURO cinsinden kullandırılan kredilerde EURIBOR; İngiliz Sterlini cinsinden
kullandırılan kredilerde STG LIBOR, Japon Yeni cinsinden kullandırılacak kredilerde
TIBOR için aynı spread’ler geçerlidir.
23
24. 2. ÖZELLİKLİ KREDİLER
Türk Eximbank, ihracatçıları ve yurt dışında yatırım yapan müteşebbisleri özellikli kredi
programları ile de desteklemektedir. Sözkonusu kredi programları, standart kredi ve garanti
programlarının dışında kalan, ancak bunları tamamlayıcı nitelikteki programlardır.
2.1 YURT DIŞI MAĞAZALAR YATIRIM KREDİSİ
Bu kredi programı ile; ihracatta kalıcı pazarlar edinilmesi ve net döviz girdisinin artırılmasını
teminen, Türk firmalarının değişik pazarlarda Türk menşeili her türlü tüketim malı
niteliğindeki ürünleri doğrudan pazarlaması amacıyla, herhangi bir ülkede değişik ürünlerin
sergilendiği çeşitli bölümleri içeren satış mağazaları ile bir ya da birden fazla firmanın bir
araya gelerek kuracakları alışveriş merkezleri oluşturulmasına yönelik yatırım harcamaları
finanse edilmektedir.
Kredinin Amacı
Kredinin amacı, ihracatta kalıcı pazarlar edinilmesi ve net döviz girdisinin arttırılmasını
teminen, Türk firmalarının yurtdışında marka tanıtım faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla
kendi markası ile yurtdışında açacakları mağazaların yatırım harcamaları ile değişik
pazarlarda Türk menşeili her türlü tüketim malı niteliğindeki ürünleri doğrudan pazarlama
amacıyla, değişik ürün gruplarının sergilendiği çeşitli bölümleri içeren satış mağazaları veya
bir ya da birden fazla firmanın biraraya gelerek kuracakları alışveriş merkezleri
oluşturulmasına yönelik yatırımlara destek vermektir.
Kimler Yararlanabilir
Kredi, krediye konu olan yatırım projesi Türk Eximbank’ca uygun bulunan ve Türkiye’de
yerleşik, yurt içi ve yurt dışında daha önce benzer işlerde deneyim sahibi olan firmalara
kullandırılmaktadır.
Krediden Yararlanma Koşulları
Kredi; Kredi vadesi içerisinde Türk Eximbank tarafından tesbit edilen tutarda Türk ürünleri
ihraç ve/veya satışının gerçekleştirilmesi ve Krediye ilişkin Vergi Resim Harç İstisna Belgesi
(VRHİB) taahhüdünün kapatılması taahhüdü karşılığında kullandırılmaktadır.
Asgari Yatırım Tutarı
• Türk Eximbank tarafından incelenerek tespit edilen yurt dışı sabit tesis yatırım tutarı
200.000,- ABD Doları’nın altında kalan işlemler bu program kapsamında
kredilendirilmez.
• Kendi markası ile yurtdışında mağaza açacak firmaların kredilendirmeye esas yatırım
tutarının tesbitinde reklam giderleri ve yatırım konusu mağazada satılacak ilk mal
stokuna ilişkin tutarlar da dikkate alınmaktadır.
24
25. Kredi Tutarı
Kredi konusu proje için Eximbank’ca uygun görülen yurt dışı yatırım tutarının azami % 85’i
kredilendirilir.
Kredi Vadesi
Kredi vadesi azami 7 yıldır. Ancak kredi vadesi ve geri ödeme şartları (geri ödemesiz dönem
ve taksitlendirme) her bir proje bazında münferiden Türk Eximbank tarafından tespit
edilmektedir.
Kredinin Geri Ödenmesi
Kredi anapara ve faizi Türk Eximbank tarafından proje bazında belirlenen geri ödeme
dönemlerinde YTL veya döviz olarak geri ödenmektedir.
VRHİB Taahhüdünün Kapatılması
VRHİB taahhüdünün T.C. Merkez Bankası tarafından kapatılmasını takiben TCMB tarafından
bildirilen sonuca göre işlem yapılmaktadır.
Taahhüdün Yerine Getirilmemesi Halinde Uygulanacak Cezai Müeyyideler
Krediye ait VRHİB taahhüdünün belge vadesi içerisinde kısmen veya tamamen yerine
getirilememesi halinde, kredi faiz oranı 1,2 katına yükseltilerek bulunan cezai faiz oranı
üzerinden hesaplanacak faiz tutarı ile kredi kullanıcısı firmadan daha önce tahsil edilmiş
bulunan faiz tutarı arasındaki fark tahsil edilir. Krediye ilişkin istisna edilmiş olan vergi, resim
ve harçlar tahsil edilmektedir.
Geri Ödemelerin Yapılmaması ya da Zamanında Yapılmaması Durumunda
Uygulanacak Cezai Müeyyideler
Kredinin geri ödenmesi gereken tarihten fiilen ödendiği tarihe kadar geçen süre için kredi faiz
oranının 1,2 katı oranında temerrüt faizi, vergi ve fonlar tahsil edilecektir.
2.2. ÖZELLİKLİ İHRACAT KREDİSİ
Program kapsamında, Türkiye'de yerleşik ihracata yönelik mal üreten firmaların Türk
Eximbank'ın mevcut kredi programları çerçevesinde kredilendirilemeyen ancak Eximbank’ca
uygun bulunan mal ve hizmet projelerine orta vadeli finansman imkanı sağlanmaktadır.
• Kredi; ihraç edilecek malın üretim süreci ya da satış koşulları nedeniyle 12 aydan uzun
vadeli finansman ihtiyacı bulunan firmalar ile yeni pazarlara yeni ürün ihracı gibi özellik
arz eden ihracat projelerine destek sağlamak amacıyla, proje bazında belirlenen
koşullarla kullandırılmaktadır.
• Kredi vadesi ve faiz oranı proje bazında Türk Eximbank tarafından belirlenmektedir.
25
26. • Kredilendirme oranı proje bazında Türk Eximbank’ca belirlenir, ancak bu oran FOB
ihracat taahhüdünün % 80’ini aşamaz.
• Krediye konu olan ve ihracı taahhüt edilen malın asgari % 50 yerli katkı oranını ihtiva
etmesi gerekmektedir.
• Kredi için Eximbank’ca doğrudan kullandırılan kredilerde uygulanan teminat unsurları
aranacak olup, bu teminatların dışında ve ilave olarak başka teminatlar da
alınabilecektir. Alınacak teminatların tutar ve kompozisyonu Eximbank’ca işlem
bazında belirlenecektir.
2.3. GEMİ İNŞA VE İHRACATI FİNANSMAN PROGRAMI
Amacı
Gemi inşa/ihraç edecek Türk firmalarının gemi inşa aşamasındaki finansman ihtiyaçlarının
karşılanması, rekabet güçlerinin desteklenmesi, yurtdışındaki müşterileri ve kreditör
kuruluşlar nezdindeki kredibilitelerinin arttırılması hedeflenmektedir.
Kredi: Program kapsamında kullandırılacak krediler ile;
Alıcı firma ile imzalanmış belli bir kontrat kapsamında, gemi inşa/ihraç edecek Türk
firmalarının gemi inşa aşamasındaki harcamaları proje bazında finanse edilmektedir.
Teminat Mektubu: Program kapsamında düzenlenecek teminat mektupları ile;
* Geminin finansmanı amacıyla inşa süresince alıcı firma, alıcının bankası/finansman
kurumu tarafından yapılacak avans niteliğindeki ödemeler ve bunlara ilişkin
doğabilecek faizler,
* Proje konusu gemide kullanılacak makina ve ekipmanların vadeli ithalatı ile vadeli
yurtiçi tedarik işlemlerine ilişkin ödeme yükümlülükleri,
* Türk Eximbank tarafından belirlenen limit çerçevesinde garanti kapsamına alınmaktadır.
Kimler Yararlanabilir
Teminat mektubuna konu olan gemi projesi Türk Eximbank’ca uygun bulunan ve Türkiye’de
yerleşik, gemi inşa ve/veya ihracında deneyim sahibi olan firmalar yararlanır.
Asgari Özkaynak Katkısı / Asgari Yerli Katkı Payı
Proje konusu gemiye firma özkaynak katkısının sağlanmasını teminen, proje genelinde gemi
kontrat bedelinin en az % 15’ine tekabül edecek tutarda harcamanın firma özkaynaklarından
yapılması ve proje konusu geminin yerli katkı oranı ya da katma değer oranının asgari % 25
olması hususları aranmaktadır.
26
27. İhracat Taahhüdünün Kapatılması
İhracat taahhüdünün kredinin orijinal vadesi/teminat mektubunun orijinal vadesi içerisinde
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Fiili ihraç tarihi olarak; GB'nin arka yüzünde kayıtlı "malların yurtdışı edildiğine ilişkin tarih"
veya A hanesinde kayıtlı tarihten hangisi firma lehine ise o tarih esas alınmaktadır.
Gerçekleşmenin tesbitinde FOB ihraç değerine bakılmaktadır.
Taahhüdün Yerine Getirilmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler
İhracat taahhüdünün kısmen veya tamamen yerine getirilememesi halinde;
• Kredi faiz oranı 1,2 katına yükseltilerek bulunan cezai faiz oranı üzerinden hesaplanacak
faiz tutarı ile kredi kullanıcısı firmadan daha önce tahsil edilmiş bulunan faiz tutarı
arasındaki fark tahsil edilmektedir.
• Nakdi kredi faizi / tahsil edilen garanti komisyonları üzerinden hesaplanacak Banka ve
Sigorta Muameleleri Vergisi, Gider Vergisi Kanunu’na göre Eximbank’ca ödenir ve
aynen firmaya yansıtılmaktadır.
• Taahhüdün kısmen veya tamamen gerçekleştirilmemesinden dolayı, başlangıçta istisna
edilmiş olan vergi, resim, harç ve damga vergisi ile ilgili yükümlülükler, muafiyetin
kalktığı kendisine bildirilen ilgili vergi dairesince 6183 sayılı Kanuna göre tahsil
edilmektedir.
• Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu'na ilişkin yükümlülükler için ilgili Karar, Tebliğ
ve Genelge hükümleri uyarınca işlem yapılmaktadır.
2.3. YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİNE YÖNELİK TEMİNAT
MEKTUBU PROGRAMI
Kredinin Amacı
Müteahhitlik sektöründe faaliyet gösteren firmaların mevcut pazarlarda kalıcılığının
sağlanmasının yanısıra, yeni pazarlara açılmalarını teminen yurt dışında üstlenilen projelerin
teminat mektubu ile desteklenmesi amaçlanmaktadır.
Firma Limiti
• Program kapsamında Türk bankalarının kontrgarantisi karşılığında, bir firma lehine
düzenlenecek toplam garanti tutarı 25 Milyon ABD Doları'nı aşmayacaktır.
• Herhangi bir firmanın belirli bir andaki riskinin tesbitinde, müteahhit firmaların
oluşturacakları konsorsiyumlar kapsamında üstlenecekleri proje içindeki payları dikkate
alınmaktadır.
27
28. Proje Limiti
Firma limitini aşmayacak şekilde işveren ihale makamı ile yapılmış sözleşmede belirtilen
tutarın ya da ihale bedelinin azami % 25'ine kadar teminat mektubu verilebilmektedir.
Ülke Limiti
Ülke bazında teminat mektubu tahsisi toplam program limitinin % 20'sini geçmeyecektir.
Müracat Şekli
Sözkonusu programdan yararlanmak isteyen firma/konsorsiyum temsilcisi firma; işveren ihale
makamı, ihtiyaç duyulan teminat mektubu türü, verilecek mektup örneği, talep edilen teminat
mektubunun tutarı, süresi, kime hitaben düzenleneceği, işveren ihale makamının bankası,
firmasına ilişkin özet bilgi ve belgeleri içeren Niyet Mektubu Talep Formu, Türkiye
Müteahhitler Birliği'nce onaylanan Proje Bilgileri Onay Formu ve kontrgaranti düzenleyecek
Türk bankasının niyet mektubu ile Türk Eximbank'a Niyet Mektubu için müracaat edecektir.
2.4. TÜRK EXIMBANK ÇEVRE UYGULAMA ESASLARI
Amaç ve Kapsam
İşbu “Çevre Uygulama Esasları”, OECD İhracat Kredileri ve Kredi Garantileri Grubu
(İKG)’nun üzerinde mutabakata vardığı; resmi destekli ihracat kredisi sağlayan üye ülkelerin
İhracat Kredi Kurumları’nın sağladıkları desteğe ilişkin politikalar ile “çevre”nin
korunmasına yönelik politikalar arasında tutarlılık sağlamak, resmi destekli ihracat
kredilerinden faydalanan yeni ve/veya kurulu “Proje”lerin çevre değerlendirmesi konusunda
ortak yöntemler geliştirmek ve bu Projeler’in “potansiyel çevre etkilerinin” en aza indirilmesi
amacına yönelik olarak benimsenen “Çevre ve Resmi Destekli İhracat Kredileri Üzerine
Ortak Yaklaşımlar Tavsiye Kararı” uyarınca hazırlanmış ve Türk Eximbank tarafından
uygulamaya konulmuştur.
Çevre Uygulama Esasları, geri ödeme dönemi iki yıl ve daha uzun vadeli olan “resmi destekli
ihracat kredileri” için uygulanmaktadır.
28
29. 3. DÖVİZ KAZANDIRICI HİZMETLER KAPSAMINDAKİ KREDİLER
3.1. ULUSLARARASI NAKLİYAT PAZARLAMA KREDİSİ
(KARAYOLU/DENİZYOLU/HAVAYOLU)
Amaç
Uluslararası nakliyat firmaları, uluslararası lojistik işletmeciliği yapan firmalar ile uluslararası
taşıma işleri organizatörlüğü yapan firmaların finansman ihtiyaçlarının karşılanarak rekabet
güçlerinin artırılması ve bu yolla ülkenin döviz kaynaklarının zenginleştirilmesidir.
Kapsam
I. Uluslararası Karayolu Taşımacılığı
Uluslararası karayolu nakliyat işi gerçekleştiren,
* Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi (varsa),
* 2 Yetki Belgesi bulunan veya,
* L2 Yetki Belgesi bulunan
II. Uluslararası Denizyolu Taşımacılığı
Uluslararası denizyolu nakliyat işi gerçekleştiren,
* Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi (varsa),
* Gemi Tasdiknamesi / Kira Sözleşmesi bulunan,
III. Uluslararası Havayolu Taşımacılığı
Uluslararası havayolu nakliyat işi gerçekleştiren;
* Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi (varsa),
* İşletme Ruhsatı bulunan
Türkiye'de yerleşik nakliyat firmaları ile uluslararası lojistik işletmeciliği yapan firmalara
kredi vadesi içerisinde yapacakları taşımacılık hizmetlerinin finansmanına yönelik olarak
kullandırılmaktadır.
Taşımacılık Hizmeti
Tüzel kişiliği haiz uluslararası nakliyat firmaları ile uluslararası lojistik işletmeciliği yapan
firmalar tarafından;
29
30. * Yurtdışına ihraç malı / yükü götürülmesi,
* Yurtdışından yurtiçine ithal malı /yükü getirilmesi,
* Transit mal / yük taşımacılığı yapılması
“Taşımacılık Hizmeti” olarak belirlenmiştir.
Firma Limiti
Firma limiti, bir önceki takvim yılı veya kredi başvuru tarihinden itibaren geriye dönük on iki
(12) aylık döneme ilişkin Eximbank’a beyan edilen navlun bedelinin % 20’si ile sınırlı olup,
her halükarda kredi riski 2.000.000.- ABD Dolarını aşamaz.
Performans Kriteri
Başvuruda bulunan firmaların, bir önceki takvim yılı veya kredi başvuru tarihinden itibaren
geriye dönük on iki ( 12 ) aylık dönem itibariyle, navlun bedellerine ilişkin faturaları bazında
en az 500.000.- ABD Doları ya da muadili döviz tutarında taşımacılık hizmetini
gerçekleştirdiklerini belgelemeleri gerekmektedir.
Kredi Tutarı
Firma limitini aşmamak kaydıyla kredi süresi içinde gerçekleştirilecek navlun hizmetinin %
100’ü kredilendirilmektedir.
Kredinin Döviz Cinsleri
Kredi, YTL ve döviz olarak kullandırılmakta olup, döviz kredisi başvuruları ABD Doları,
EURO, İngiliz Sterlini ve Japon Yeni cinsinden yapılabilmektedir.
Teminat ve Dokümantasyon
Türk Eximbank tarafından uygun bulunan kredi başvurusu için, kredinin anapara ve faiz
toplamının % 100’ü oranında aşağıda belirtilen asli teminatlar tesis edilir. Ancak, KGF
Kefaleti ile kullandırılacak kredilerde kredi tutarı KGF' nin firma için belirleyeceği kefalet
tutarı dikkate alınarak Eximbank’ca belirlenmektedir.
Kredi Vadesi
* YTL kredilerinde azami 360,
* Döviz kredilerinde ise azami 540 gündür.
Belgeli kredilerde kredi vadesi Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi süresini aşamaz.
30
31. TL KREDİSİ
VADE FAİZ ORANI(%)
500.000 YTL'na Kadar 500.000 YTL Üzeri
120 gün 14,5 16
180 gün 16,5 17,5
360 gün 17,5 18
DÖVİZ KREDİSİ
VADE FAİZ ORANI
120 gün LİBOR+1,25
180 gün LİBOR+1,25
360 gün LİBOR+1,50
540 gün LİBOR+1,75
EURO cinsinden kullandırılacak kredilerde EURIBOR, İngiliz Sterlini cinsinden
kullandırılacak kredilerde STG LIBOR, Japon Yeni cinsinden kullandırılacak kredilerde ise
TIBOR için aynı spreadler geçerlidir.
Kredinin Geri Ödenmesi
* 120 gün ve 180 gün vadeli kullandırılan kredilerde, kredinin anapara ve faizi en geç
kredi vadesinde YTL veya döviz olarak geri ödenmektedir.
* 360 gün vadeli kullandırılan kredilerde anapara 180 inci ve 360 ıncı günlerde iki eşit
taksitte; 540 gün vadeli kullandırılan kredilerde ise anapara 180 inci, 360 ıncı ve 540
ıncı günlerde 3 eşit taksitte her dönem için tahakkuk edecek faizleri ile birlikte YTL
veya döviz olarak geri ödenmektedir.
* Belgesiz kullandırılan kredilerde ayrıca; ara dönemlerde ve vade sonunda tahsil edilecek
faiz üzerinden Banka Sigorta ve Muameleleri Vergisi tahsil edilmektedir.
Döviz Getirme Zorunluluğu
Kredi taahhüdü tutarındaki navlun bedellerinin, Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi
kapsamında kullanılan kredilerde VRHİB süresi içerisinde, Belgesiz kullandırılan kredilerde
ise kredi vadesi içerisinde yurda getirilerek Döviz Alım Belgesi'ne bağlatılması zorunludur.
Taahhüdün Yerine Getirilmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler
Kredi taahhüdünün; kısmen veya tamamen kapatılmaması halinde, sağlanmış olan menfaatler
gerçekleşmeme oranında tahsil edilmektedir.
3.2. TURİZM PAZARLAMA KREDİSİ
31
32. İhracat ve yurt dışı müteahhitlik hizmetlerini kredi, garanti ve sigorta programları ile
destekleyerek ülkemizin döviz girdisinin artmasına önemli katkılarda bulunan Türk
Eximbank, bu doğrultudaki çalışmalarını çeşitlendirerek sürdürmek amacıyla Turizm
Pazarlama Kredisi programını uygulamaya koymuştur. Kredi YTL ve döviz cinsinden
kullandırılmaktadır.
Kredinin Amacı
Tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinin finanse edilmesi suretiyle özel havayolu şirketleri ile
seyahat acentalarımızın güçlenmesi, bu hizmetler kapsamında sağlanan turizm döviz
girdilerinin artırılması yoluyla ödemeler dengesine katkıda bulunulması amaçlanmaktadır.
Kimler Yararlanabilir
Bir önceki takvim yılı itibariyle, bankalarca düzenlenmiş döviz alım belgesi bazında yurda en
az 500.000,-ABD Doları ya da muadili tutarda döviz getirdiğini tevsik eden;
* TÜRSAB üyesi, A grubu seyahat acentaları,
* Ticari hava taşıma işletmeciliği yapmaya ilişkin, T.C. Ulaştırma Bakanlığı işletme
ruhsatı sahibi Türkiye’ye yurt dışından yolcu taşıyan Türkiye’de mukim özel havayolu
şirketleri krediden faydalanmaktadır.
Şirket Limiti
Şirket limiti, TÜRSAB üyesi, A-Grubu belgeli seyahat acentaları için; Pazarlama Projesi
tutarının %80'i ile sınırlı olmak üzere, döviz girdisi tutarının azami %10'una kadar limit (ABD
Doları) tahsis edilir. Kredi riski her halükarda 2.000.000,-ABD Doları'nı aşamaz. Ancak T.C.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca tespit edilecek tur operatörü niteliğine haiz A Grubu belgeli
seyahat acentaları ile özel havayolu şirketleri için, döviz girdisi tutarının azami %15'ine kadar
limit (ABD Doları) tahsis edilebilir. Bu durumda kredi riski her halükarda 4.000.000,-ABD
Doları'nı aşamaz.
Turizm Hizmeti
* Tüzel kişiliği haiz seyahat acentaları tarafından yurt dışından getirilen turistlere yurt içi
ve yurt dışında verilen her türlü acentalık faaliyetlerine ilişkin hizmetler,
* Tüzel kişiliği haiz özel havayolu şirketleri tarafından yurt dışından taşınan yolculara
verilen her türlü ulaşım faaliyetine ilişkin hizmetler.
Kredinin Vadesi
Kredi vadesi, kredinin Döviz yada YTL kullanılmasına bağlı olarak farklılık arzeder. Döviz
kredileri azami 540 gün vadeli kullandırılmaktadır.
YTL Krediler
32
33. * TÜRSAB üyesi, A-Grubu belgeli seyahat acentalarına; azami 360 gün,
* Bakanlık tarafından tespit edilecek tur operatörü niteliğine haiz A Grubu Belgeli Türsab
üyesi seyahat acentaları ile özel havayolu şirketlerine azami 36 ay ,
vadeli kullandırılmaktadır.
VRHİB kapsamında kullandırılacak kredilerde kredi vadesi VRHİB vadesini aşamaz.
Kredinin Faiz Oranı
FAİZ ORANI YTL(%)
VADE FAİZ ORANI DÖVİZ
500.000 YTL'na Kadar 500.000 YTL Üzeri
120 gün 14,5 16 Libor+%1,25
180 gün 16,5 17,5 Libor+%1,25
360 gün 17,5 18 Libor+%1,50
540 gün Libor+%1,75
* Program kapsamında 1 yıldan uzun vadeli kullandırılacak TL kredilere uygulanacak faiz
oranları, Türk Eximbank tarafından her bir kredi bazında belirlenmektedir.
Kredinin Vadesinde Geri Ödenmemesi veya Kredi Taahhüdünün Kapatılmaması
Halinde Uygulanacak Cezai Müeyyideler
Kredinin vadesinde geri ödenmemesi veya kredi taahhüdünün kapatılmaması halinde,
* Döviz ve 1 yıla kadar vadeli kullandırılan TL kredilerde Turizm Pazarlama Kredilerine
uygulanan cari faiz oranının 1,2 katı oranında,
* 1 yıldan uzun vadeli kullandırılan TL kredilerde, kredi için belirlenen faiz oranının 1,2
katı oranında, cezai faiz uygulanır. Vergi, resim ve harç istisnaları kaldırılmaktadır.
Taahhüt Hesaplarına Sayılmayan Dövizler
* Bedeli yurt dışında bırakılan veya döviz tevdiat hesabında tutulmakta olan hizmet bedeli
dövizler,
* VRHİB kapsamında kullandırılan kredilerde VRHİB süresinin dışında, Belge
kapsamında kullanılmayan kredilerde ise kredi süresi dışında gelen hizmet bedeli
dövizler,
* 1618 sayılı Kanun’un 7. maddesinde belirtilen yasak faaliyetler karşılığında getirilen
dövizler,
* Kredi kullanıcısı şirketlerin, turizm hizmeti dışında elde ettiği dövizler.
33
34. VRHİB Taahhüdünün Kapatılması
VRHİB kapsamında kullanılan krediler için; VRHİB taahhüdünün TCMB tarafından
kapatılmasını takiben TCMB tarafından bildirilen sonuca göre işlem yapılmaktadır.
VRHİB kapsamında kullanılmayan krediler için; Kredi vadesi içerisinde döviz kredilerinde
kredi anapara, faiz ve varsa masraflar toplam tutarı kadar, YTL kredilerde ise kredi anapara
tutarında, kredi kullanıcısı şirket tarafından "yurtdışı turizm hizmeti" faaliyetleri çerçevesinde
düzenlenen hizmet faturaları ve Döviz Alım Belgelerinin dökümünü gösteren liste ile Türk
Eximbank tarafından kapatılmaktadır.
3.3 DÖVİZ KAZANDIRICI HİZMETLER KREDİSİ
Türkiye’de yerleşik firmaların yurtdışında gerçekleştirecekleri döviz kazandırıcı hizmetler ile
yurtdışına ihraç edilecek proje niteliğindeki yazılım, projelendirme ve danışmanlık gibi
hizmetlerin finansmanına yönelik olarak hazırlanan Döviz Kazandırıcı Hizmetler Kredisi
programını uygulamaya koymuştur. Belirtilen alanlardaki projeler Eximbank’ca
değerlendirilerek uygun bulunan firmalara, YTL veya döviz cinsinden kullandırılacak krediye
ilişkin koşullar işlem bazında Türk Eximbank tarafından belirlenmektedir.
Kredinin Amacı
Türkiye’de yerleşik firmaların,
* Yurtdışında gerçekleştirecekleri döviz kazandırıcı hizmetlere yönelik harcamaları,
* Yazılım, projelendirme, danışmanlık gibi hizmetler kapsamında, yurtdışına
gerçekleştirilecek proje niteliğindeki hizmet ihracına yönelik harcamalarının finanse
edilmesi amaçlanmaktadır.
Kimler Yararlanabilir
Eximbank’ca yapılan istihbarat ve değerlendirme çalışması sonunda mali analiz, ticari etik
açısından yeterli görülen ve bu alanlarda faaliyet gösteren firmalar bu programdan
yararlandırılmaktadır.
Krediden Yararlanma Koşulları
Türkiye’de yerleşik firmalara kredi konusu proje için imzalanmış sözleşme kapsamında
yapacakları harcamaların finansmanına yönelik kredi, Vergi Resim Harç İstisna Belgesinin
(VRHİB) kapatılması taahhüdü karşılığında proje bazında kullandırılır. Bu uygulama
Esaslarında açıklık olmayan hallerde Teşvik ve Kambiyo Mevzuatındaki genel düzenlemeler
dikkate alınmaktadır.
Firma Limiti
34
35. Döviz Kazandırıcı Hizmetler Kredisi Programı kapsamında bir firmaya tanınan azami limit
tutarı 4 milyon ABD Doları’dır.
Proje Limiti
Firma limitini aşmamak kaydıyla belirlenecek olan proje limiti, hizmet veren ve hizmet alan
firmalar arasında imzalanan sözleşme hükümleri dikkate alınarak ve sözkonusu sözleşme
bedeli içerisindeki Türk mal ve hizmet tutarları toplamının % 85’ini aşmamak kaydıyla proje
bazında Türk Eximbank tarafından belirlenir. Proje konusu sözleşme hükümlerinde hizmet
veren firmaya avans ödenmesi öngörülmüş ise proje limiti, sözleşme bedelinden avans tutarı
düşüldükten sonra kalan tutar içerisindeki Türk mal ve hizmet tutarları toplamının azami %
85’i olacak şekilde belirlenmektedir.
Kredinin Vadesi
Kredi vadesi, krediye ilişkin Vergi Resim Harç İstisna Belgesi süresi ile sınırlı kalmak
kaydıyla proje bazında Türk Eximbank tarafından belirlenmektedir.
Kredinin Vadesinde Geri Ödenmemesi veya Kredi Taahhüdünün Kapatılmaması
Halinde Uygulanacak Cezai Müeyyideler
Kredinin vadesinde geri ödenmemesi veya kredi taahhüdünün kapatılmaması halinde, cari faiz
oranının 1,2 katı oranında cezai faiz uygulanır. Vergi, resim ve harç istisnaları
kaldırılmaktadır.
İhracat Taahhüdünün Kapatılması
VRHİB taahhüdünün T.C Merkez Bankası tarafından kapatılmasını takiben TCMB tarafından
bildirilen sonuca göre işlem yapılmaktadır. Taahhüdün TCMB tarafından kapatılmasından
sonra Eximbank nezdinde bulunan ve firma lehine tesis edilmiş olan teminatlar iade
edilmektedir.
35
36. 4. İSLAM KALKINMA BANKASI (İKB) KAYNAKLI KREDİLER
Türk Eximbank, ihracatçılarımıza sunduğu finansman imkanlarını artırma gayreti
içerisindedir. Bu çerçevede, İslam Kalkınma Bankası (İKB) ile işbirliği içerisinde sevk sonrası
ihracat finansmanı ve ithalat finansmanı programlarına Türkiye Milli Acentası konumunda
aracılık yapmaktadır.
Söz konusu programlar, İslam ülkeleri arasındaki ticaret hacmini geliştirmek üzere yürürlüğe
konulmuş olup, alıcı kredisi niteliğindedir.
4.1. İHRACAT FİNANSMANI PROGRAMI (EXPORT FINANCING SCHEME – EFS)
İslam Kalkınma Bankası (İKB) ile Türk Eximbank arasında 1988 yılında imzalanmış olan
anlaşma uyarınca, İKB bünyesindeki finansman programlarından İhracat Finansmanı
Programı'na Türk Eximbank aracılık etmektedir. Sözkonusu program, alıcı kredisi niteliğinde
olup, İKB tarafından yapılan son düzenlemelerle İslam Konferansı Teşkilatı (İKT) üyesi
ülkelere gerçekleştirilecek ihracatların yanısıra İslam ülkesi olmayan diğer ülkelere yapılacak
ihracatların da program kapsamında finansmanı mümkün hale getirilmiştir. Anılan finansman
programının ihracatçılarımızın kredili satış olanakları ile mevcut ve yeni pazarlarda rekabet
imkanlarını arttırabileceği düşünülmektedir.
Aracılık İşlemleri
Eximbank’ın aracılık etmekte olduğu işlemlerde İslam Konferansı Teşkilatı üyesi ülkelerde
mukim ithalatçıların riski İKB tarafından üstlenilmekte olup, kredi onay yetkisi İKB'na aittir.
Programdan yararlanmak isteyen Türk ihracatçılarının Eximbank’a başvuruda bulunmaları
gerekmekte olup, Eximbank’ca yapılan inceleme sonucunda olumlu bulunan başvurular,
İKB'na gönderilmektedir. Mal bedeli, akreditif tahtında gerçekleştirilen sevkiyatı müteakip
İKB tarafından ihracatçıya ödenmektedir.
Limit Kapsamındaki İşlemler
Türk Eximbank anılan program kapsamında yürütmekte olduğu aracılık faaliyetlerinin
yanısıra, İKB'ndan temin etmiş olduğu limit çerçevesinde; ithalatçı riskini doğrudan
üstlenmek suretiyle de İslam Konferansı Teşkilatı (İKT) üyesi ülkelere gerçekleştirilecek
ihracatların yanısıra İslam ülkesi olmayan diğer ülkelere yönelik ihracata da finansman
desteği sağlamaktadİr. Söz konusu program kapsamında, ihracat bedelinin ödenmesine ilişkin
fon ihtiyacı İKB tarafından sağlanmaktadır.
4.2. İHRACATA YÖNELİK İTHALAT FİNANSMAN KREDİSİ (IMPORT TRADE
FINANCING OPERATIONS: ITFO LINE)
İKB bünyesinde yürütülmekte olan bu program kapsamında ihracatçılarımızın İslam
Konferansı Teşkilatı'na üye olan veya üye olmayan diğer ülkelerden yapacakları ithalatın
finansmanı amacıyla Eximbank’a İKB tarafından 9.049.866,- EURO tutarında bir limit tahsis
edilmiştir. Bu program kapsamında; ihraç konusu malın üretiminde girdi olarak kullanılan ara
36
37. malları ve hammaddelerin ve ihracata yönelik üretimin gerçekleştirilmesinde kullanılacak
yatırım mallarının ithalatına finansman desteği sağlanmasıdır.
37
38. 5. DÜNYA BANKASI KAYNAKLI KREDİLER
5.1. İHRACAT FİNANSMANI ARACILIK KREDİSİ (EFIL IV)
Kredinin Amacı
Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. ( Türk Eximbank) ile Uluslararası İmar ve Kalkınma
Bankası (Dünya Bankası) arasında imzalanan İhracat Finansmanı Aracılık Kredisi Anlaşması
7539-TU (EFIL-IV) çerçevesinde; gemi/yat yapımı ve makine imalat sektörlerinde faaliyet
gösteren imalatçı-ihracatçı veya ihracata yönelik mal üreten imalatçı vasfını haiz
firmalarımızın orta/uzun vadeli işletme sermayesi ve sabit sermaye yatırımlarının finansmanı
amaçlanmaktadır.
Kredinin Tutarı
Kredinin toplam tutarı 300 milyon ABD Doları olup, ABD Doları ve EURO olmak üzere iki
ayrı para biriminden kullanılması/kullandırılması hedeflenmektedir.
Kimler Yararlanabilir
Bu krediden imalatçı-ihracatçı veya ihracata yönelik mal üreten imalatçı vasfını haiz gemi/yat
yapımı, tersane yatırımı yapan ve makine imalat sektörlerinde faaliyet gösteren Türkiye'de
yerleşik firmalar yararlanabilir. Ayrıca firmaların kredi alındıktan sonraki dönem dahil
borç/özkaynak oranının azami 85/15, borç ödeme gücü oranının ise asgari 1,1 olması
gerekmektedir.
Kredi Programının Genel Koşulları
* Kredi, harcama belgeleri karşılığında;
* İhracatın finansmanı,
* İhracat amaçlı yatırımlar için yerel piyasalardan sağlanacak ya da ithal edilecek mal ve
yapı harcamaları için kullanılabilir.
* Desteklenecek ihracat ve yatırım projelerinin ülkemiz çevre mevzuatına, iş sağlığı ve
güvenliği mevzuatına uygun, Dünya Bankası çevre kurallarına uyumlu olması şartı
aranmaktadır.
* Desteklenecek ihracat ve yatırım projelerinin Dünya Bankası satınalma/ihale usul ve
esaslarına uygun olması şartı aranmaktadır.
* Krediler kapsamında yer alan mal alımı ve yapı harcamaları "IBRD (Dünya Bankası)
Kredileri ve IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği) Kredileri kapsamında Satınalma
Kılavuzu"nun hükümlerine uygun olarak satın alınır. Krediler için kullanılabilecek
satınalma yöntemleri;
38
39. * Yerel Ticari Uygulama: Tahmini sözleşme maliyeti 10,000,000.-ABD Doları'nın altında
olan mallar/yapı işleri, yerleşik ticari uygulamalar çerçevesinde ve yapılacak
sözleşmeler kapsamında satın alınmaktadır.
* Uluslararası Rekabete Açık İhale: Sözleşme bazında tahmini maliyeti 10,000,000.-ABD
Doları'nın üzerinde olan mal alım ve yapı işleri alımları için kullanılır. Dünya
Bankası'nın ön incelemesine tabidir.
* İlk iki kredi ile 5 milyon ABD Doları'nın üzerindeki tüm kredi talepleri Dünya
Bankası'nın ön onayına tabidir.
Firma Limiti
Bu program kapsamında kredilendirilecek işlemler için esas alınacak firma/grup limiti azami
20.000.000,- ABD Doları'dır. Kullandırılacak kredinin tutarı ve vadesi, alıcı ve satıcı firmalar
arasında imzalanan sözleşme hükümlerinin veya fiziki yatırım projesinin değerlendirilmesi
sonucunda muhtemel özkaynak katkısı dikkate alınarak proje bazında Türk Eximbank
tarafından belirlenmektedir.
Döviz Taahhüdünün Kapatılması
Kullanılan kredilerin belge (döviz) taahhüdünün kapatılması amacıyla firmaların Dahilde
İşleme İzin Belgesi (DİİB) kapsamında kullandıkları krediler için belge süresi sonunda bağlı
bulundukları İhracatçı Birliklerine, Yatırım Teşvik Belgesi (YTB) kapsamında kullandıkları
krediler için ise Hazine Müsteşarlığı'na başvurarak belge taahhütlerini kapatmaları ve
taahhüdün kapandığını ilgili kurumlardan Eximbank’a hitaben getirecekleri yazı ile
belgelemeleri gerekmektedir.
İhracat Taahhüdünün Kapatılması
* İhracat taahhüdünün, Gemi Yapımı kredilerinde krediye konu gemi/yat yapımı ile
kapatılması zorunludur.
* İşletme sermayesine yönelik kullandırılan diğer kredilerde ihracat taahhüdünün kredi
anapara, faiz ve varsa masraflar toplamı tutarında firmanın faaliyet konusu mallarının
ihracı ile kapatılmaktadır.
* Türk Ticaret Filosunda Türk bayrağı ile taşıma yapacak olan gemilerin yapımına yönelik
olarak kullandırılan kredilerde ihracat taahhüdü, kredi kullanıcısı firma tarafından kredi
vadesi içerisinde kredi anapara, faiz ve varsa masraflar toplamı kadar, taahhüt edilen
"Taşımacılık Hizmeti" faaliyeti çerçevesinde düzenlenen navlun faturaları ve Döviz
Alım Belgeleri'nin dökümünü gösteren listelerin kredi vadesini takip eden 30 gün
içerisinde Türk Eximbank'a ibraz edilmesi ile kapanmaktadır.
39
40. B. ÜLKE KREDİ/GARANTİ PROGRAMI
ÜLKE KREDİ/GARANTİ PROGRAMININ AMACI VE KAPSAMI
Türk Eximbank, Türkiye’nin dış politikası ve ekonomik hedefleri çerçevesinde önem
arzeden ülkelerle kalıcı ve uzun süreli ilişkilerin tesis edilebilmesine hizmet etmek
amacıyla, bu ülkelerde Türk yüklenicileri tarafından gerçekleştirilecek projelere Ülke
Kredi/Garanti Programı çerçevesinde finansman desteği sağlamaktadır.
Ülke Kredi/Garanti Programına ilişkin finansman desteğinin çerçevesi, Türk
Eximbank’ın Yıllık Programları dahilinde belirlenmektedir.
Türk Eximbank projelere nakdi kredi veya garanti mekanizması aracılığı ile finansman
desteği sağlamaktadır.
Projenin gerçekleştirileceği ülke hükümetinden kredi anapara ve faiz geri ödemelerini
garanti altına almak amacıyla “Devlet Garanti Mektubu” alınması esastır.
Borçlu, ilgili ülke hükümeti tarafından tayin edilen muhatap banka(lar) veya resmi
kurum/kuruluşlar olmaktadır.
Türk Yüklenicinin, Türk Ticaret Kanunu ve/veya ilgili mevzuat hükümlerine göre
kurulmuş bir şirket olması gerekmekte, mali yapısının sağlam ve ticari itibarının yüksek
olması, benzer projelerde deneyimli olması beklenmektedir. Türk yüklenici,
gerçekleştirilecek olan projede, ana müteahhit firma statüsünde olabileceği gibi, proje
için oluşturulacak ortaklığın/uluslararası konsorsiyumun ortağı veya taşeronu da olabilir.
Projenin kredi açılacak ülkenin önceliklerine ve iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin
geliştirilmesine yönelik olması tercih nedenidir.
Türk Eximbank, projenin sorunsuz bir şekilde yürütülmesi açısından işverenle yüklenici
arasında imzalanan kontratın FIDIC (Uluslararası Mühendis Müşavirler Federasyonu)
kurallarına uygun olmasına özen göstermektedir.
Projenin Türkiye katkısının yüksek olması, ihraç mallarının çeşitlendirilmesine ve katma
değeri yüksek ürünlerin ihracına katkı sağlaması beklenmektedir.
Projenin teknoloji aktarımına ve yüksek oranda döviz cinsinden net fon yaratma
yeteneğine sahip olması tercih edilmektedir.
Projeler, genel kabul görmüş proje değerlendirme kriterleri çerçevesinde
değerlendirilmekte ve finansman aşamasında prensip olarak OECD normları
uygulanmaktadır.
40
41. C. İHRACAT KREDİ SİGORTASI
1989 yılında Türk Eximbank bünyesinde uygulanmaya başlanan ihracat kredi sigortası
programları ile ihracatçı firmaların ihraç ettiği mal bedellerinin, ticari ve politik risklere karşı
belirli oranlarda teminat altına alınması ve sigortalı firmaların gerek Türk Eximbank nezdinde
doğmuş veya doğacak alacak haklarını ticari bankalara temlik etmek suretiyle, gerekse
kambiyo senedine bağlı vadeli alacaklarını ister Türk Eximbank'da, isterse Türk Eximbank
onayı ile ticari bankalarda iskonto ettirmek suretiyle hem sevk öncesi, hem de sevk sonrası
dönem için düzenli finansman imkanına erişmeleri amaçlanmaktadır.
1. KISA VADELİ İHRACAT KREDİ SİGORTASI
İhracatçıların bir yıl içinde, Türk Eximbank tarafından kapsama alınan ülkelerdeki
çeşitli alıcılarına gerçekleştirdiği ve fiili ihraç tarihinden itibaren en fazla 360 güne
kadar vade tanıdığı tüm sevkiyatları ticari ve politik risklere karşı teminat altına
alınmaktadır. İhracatçının her bir sevkiyatı için ayrı ayrı sigorta sözleşmesi
düzenlenmesine gerek kalmaksızın Türk Eximbank’ca kabul edilen ülkelerdeki limitleri
onaylanmış alıcılara yapılacak tüm sevkiyatlar tek bir poliçe ile sigorta kapsamına dahil
edilmektedir.
Programda 170’den fazla ülkeye yönelik sevkiyat, sigorta teminatı altına
alınabilmektedir. Tazminat oranı doğacak zararın % 90’ıdır.
Program kapsamında ülkeler riskliliklerine göre 7 grupta toplanmaktadır. Uygulanan
prim oranları, alıcının bulunduğu ülkenin risk grubuna, alıcının türüne, ödeme şekline ve
vadeye göre binde 1,9 ile yüzde 4 arasında değişmektedir.
Ayrıca Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası kapsamında ihracat bedeli alacaklarını
teminat altına aldıran ihracatçı firmalar Türk Eximbank’ın uyguladığı Kısa Vadeli
İhracat Alacaklarını İskonto Programı çerçevesinde söz konusu alacaklarını iskonto
edebilmektedir.
İş Bankası ve Akbank ile birlikte Türk Eximbank tarafından yürütülen Sevk Sonrası
İhracat Alacaklarını İskonto Programı çerçevesinde, sigorta teminatı altında,
ihracatçıların vadeli akreditifleri ile senede bağlı kabul kredili işlemlerinin iskontosu
yoluyla finansman temini sağlanmaktadır.
41
42. 2. ORTA VE UZUN VADELİ İHRACAT KREDİ SİGORTASI PROGRAMLARI
2.1. SPESİFİK İHRACAT KREDİ SİGORTASI
Spesifik İhracat Kredi Sigortasının Amacı
İhracatçıların tek bir satış sözleşmesine bağlı olarak 5 yıla kadar vadeli ödeme koşuluyla
yapacakları sermaye malı ihracından doğan alacaklarını sevk öncesi ve sevk sonrası
dönemlerde ticari ve politik risklere karşı teminat altına almak ve teminat altına alınan ihracat
işlemi ile ilgili olarak ticari bankalardan finansman teminine olanak sağlamaktır.
Motorlu taşıt araçları, gemiler, tarım ve madencilik araç ve gereçleri, haberleşme
araçları, inşaat makinaları, kompresörler, torna tezgahları vb. sermaye ve yarı sermaye
malı niteliğindeki ürünlerin ihracatını kapsamaktadır.
Spesifik İhracat Kredi Sigortası kapsamında sigortalanacak 2 yıl ve daha uzun vadeli
ihracat işlemlerinde sözleşme bedelinin en az % 15’inin malın teslimine kadar
ihracatçıya ödenmiş olması gerekmektedir.
Prim oranı, alıcının türüne, alıcının bulunduğu ülkenin risk derecesine, malın teslim
süresi ve ödeme vadesine göre belirlenmektedir.
Doğacak zarar, sözleşme bedelinin % 85'inin azami % 90'ına kadar tazmin edilmektedir.
Sevk Sonrası Politik Risk Programı
Sevk Sonrası Politik Risk Poliçesi orta vadeli ödeme koşuluyla satılan, yerli katkı oranının en
az % 60 olduğu, Türk Eximbank’ca verilecek form çerçevesinde ve ilgili Sanayi ve/veya
Ticaret Odası tarafından hazırlanıp onaylanan ekspertiz raporu ile belgelenmiş olan; motorlu
taşıt araçları, tarım ve madencilik araç ve gereçleri, haberleşme araçları ve dayanıklı tüketim
malları gibi sermaye ve yarı sermaye malı niteliğindeki ürünlerin ihracatını kapsamaktadır.
Sigorta kapsamına alınan işlemle ilgili olarak ticari bankaların Poliçe’yi yeterli bir teminat
olarak görmesi halinde, ihracatçı Poliçe’den kaynaklanacak tazminat alacağını ticari bankaya
temlik ederek finansman olanağı yaratabilir.
Bu program kapsamında sigortalanacak 2 yıl ve daha uzun vadeli ihracat işlemlerinin en az %
15’inin malın teslimine kadar ihracatçıya ödenmiş olması gerekmektedir.
Prim tutarları sigorta kapsamına alınan ihracat işleminin vadesine ve alıcının ülkesinin risk
durumuna bakılarak işlem bazında belirlenmektedir.
Doğacak zarar, sözleşme bedelinin % 85’inin azami % 90'ına kadar tazmin edilmektedir.
Sevk Sonrası Kapsamlı Risk Programı
42
43. Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Kapsamlı Risk Programı, Spesifik İhracat Kredi
Sigortası Sevk Sonrası Politik Risk Programı ile sağlanan desteğin daha da genişletilerek
ticari risklerin de sigorta teminatı altına alındığı bir programdır.
Söz konusu işlemler kapsamındaki ihracat bedeli vadeli alacakların, ticari bankalar tarafından
iskonto edilmek suretiyle finanse edilmesini teminen ticari bankalar lehine garanti mektubu da
verilmektedir.
2.2. ORTA VE UZUN VADELİ İHRACAT KREDİ SİGORTASI
İhracatçıların tek bir satış sözleşmesine bağlı olarak beş yıla kadar vadeli ödeme
koşuluyla yapacakları sevkiyatlardan doğan alacakları Spesifik İhracat Kredi Sigortası
Programı ile teminat altına alınmaktadır. Bu Program ile sermaye ve yarı sermaye malı
niteliğindeki ürünlerin ihracatı kapsanmaktadır.
Spesifik İhracat Kredi Sigortası kapsamında Cezayir’e yönelik sevkiyatlardan doğan ve
Türk Eximbank’ca tazmin edilerek Borç Erteleme Anlaşması’na bağlanan, faiz dahil
47,1 milyon ABD Doları tutarındaki alacağa ilişkin olarak, 2001 yılında 2,5 milyon
ABD Doları tutarında tahsilat gerçekleştirilmiştir. Söz konusu anlaşma kapsamında
tahsil edilen toplam tutar 14,2 milyon ABD Doları’ na ulaşmıştır.
İhracatçıların özellikle Orta–Batı Asya cumhuriyetlerine yapacakları orta ve uzun vadeli
ihracatlarını sevkiyat sonrasında ortaya çıkabilecek politik risklere karşı teminat altına
almak amacıyla uygulanan Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Politik Risk
Programı ile orta-uzun vadeli ihracata konu sermaye ve yarı sermaye mallarının
ihracatına sağlanan desteğin daha genişletilerek ticari risklerin de sigorta teminatı altına
alındığı Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Kapsamlı Risk Programı
uygulanmaktadır.
Söz konusu işlemler kapsamındaki ihracat bedeli vadeli alacakların, ticari bankalar
tarafından iskonto edilmek suretiyle finanse edilmesine teminen ticari bankalar lehine
garanti mektubu verilmesi uygulaması sürdürülmüştür.
Yurt dışında yatırım yapan yatırımcılarımızın politik risklere karşı sigorta teminatı altına
alınacağı Yurt Dışı Yatırım Sigortası Programı ile ilgili çalışmalara da devam edilmiştir.
43
44. 3. YURT DIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ TEMİNAT MEKTUPLARININ
HAKSIZ NAKDE ÇEVRİLME SİGORTA PROGRAMI
Amaç
Programın amacı, yurt dışında iş üstlenmek üzere teklif verme aşamasında ya da iş
üstlendikten sonra, kamu işveren makamlarına verilen geçici, avans veya kesin teminat
mektuplarının veya işveren makamın bankasına muhatap düzenlenen kontrgaranti şeklindeki
teminat mektuplarının haksız nakde çevrilmesi riskine karşı, türk müteahhitlerinin “Yurt Dışı
Müteahhitlik Hizmetleri Teminat Mektuplarının Haksız Nakde Çevrilme Sigorta Poliçesi”
(Poliçe) ile teminat altına alınmasıdır.
Kapsam
Türk Eximbank, müteahhit firmanın kusuru, hatası veya ihmalinden kaynaklanmaması
şartıyla, tamamen müteahhit firmanın kontrolü dışında ve poliçe tarihinden sonra ortaya çıkan
olay ve şartlar neticesinde teminat mektubunun haksız nakde çevrilmesi sonucu, müteahhit
firmanın kendisi lehine teminat mektubunu düzenleyen türk ticari bankası ile imzaladığı genel
kredi sözleşmesi (GKS) kapsamında bu bankaya ödemekle yükümlü olduğu tutara istinaden
tazminata konu tutarın belirli bir oranını, sigorta sözleşmesi’nde belirtilen şartlar ve sınırlar
içinde tazmin etmektedir.
İşleyiş
Müteahhit firma, sigorta kapsamına alınmasını talep ettiği işlemle ilgili bilgileri ihtiva eden
“Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Teminat Mektuplarının Haksız Nakde Çevrilme Sigorta
Poliçesi Teklifnamesi” ile Türk Eximbank’a başvurmaktadır. Başvurunun
değerlendirilebilmesi için bahse konu teminat mektubunun başvuru öncesinde henüz
düzenlenmemiş; teklifnamenin eksiksiz olarak doldurulmuş, ek olarak istenen bilgi ve
belgelerin tamamlanmış ve başvuru ücreti 500 YTL’nin Türk Eximbank’ın hesabına
yatırıldığına dair dekontun da teklifname ekinde gönderilmiş olması gerekmektedir. Bu
programın amacı ve kapsamına uygun olan yurt dışı müteahhitlik hizmetlerine ilişkin
Teklifname’ler değerlendirmeye alınmaktadır.
Prim
Prim tutarı sigorta kapsamına alınan teminat mektubunun vadesine ve işveren makamın ve
işveren makamın ülkesinin risk durumuna bakılarak işlem bazında belirlenmektedir. Prim
tutarı, kabul formu’nun müteahhit firma tarafından onaylanarak Türk Eximbank’a
verilmesinden önce kabul formunda belirlenen şekilde ödenmektedir. Poliçe prim tutarının
ödenmesini müteakiben tanzim edilmektedir.
44