Qyteterimet gjate luftes se I dhe II boterore

1. Projekt
Lenda : Histori

2.  Sistemet kryesore politike
 Tiparet e sistemeve totalitare
 Figurat kryesore politike
 Tiparet e nazizmit
 Holokausti
 Renia e sistemeve totalitare
 Demokracia
 Referencat

3.  Lufta e Parë Botërore apo Lufta e Madhe ishte lufta që përfshiu
pothuajse gjithë botën, nga viti 1914 deri në vitin 1918. Kjo luftë e
paparë ndonjëherë në historinë e njerëzimit i kushtoi atij humbjen 20
milionë njerëzve. "Lufta e Madhe" përfshiu gjashtë kontinentet e
banuara të lëmshit tokësor: Evropën, Azinë, Afrikën, Amerikën e
Jugut, Amerikën e Veriut dhe Australinë. Lufta e pare botërore ishte
kryesisht e përqendruar ne Gjermani dhe France e ndare ne bllokun
qendror dhe antanten Lufta e I Botërore nisi me vrasjen e
kryedukës Franc Ferdinandit, trashëgimtarit të fronit të Perandorisë
Austro-Hungareze në Sarajevë të Bosnjës nga kombëtarizoi Serbo-
Boshnjak Gavrilo Princip me 28 qershor 1914.
 Në këtë konflikt mbarëbotëror të armatosur u përballua Donjeta me dy
fuqi të mëdha: Perandoritë qendrore (Perandoria
gjermanike dhe Perandoria Austro-Hungareze) dhe nga ana tjetër Pakti
i Trefishtë (me Mbretëritë e Bashkuara, Francën, dhe Rusinë). Lufta e
Madhe filloi me 28 korrik 1914 dhe përfundoi më 11 nëntor 1918 me
fitoren e Paktit të Trefishtë.
 Lufta shkaktoi shpërbërjen e katër perandorive: Perandorisë Austro-
Hungareze, Prusisë, Perandorisë
Osmane dhe Rusisë. Gjermania humbi perandoritë koloniale dhe
shtetet evropiane
të Çekosllovakisë, Estonisë, Finlandës, Letonisë, Lituanisë, Polonisë dhe
Jugosllavisë fituan pamvarësinë.
 Lufta e I Botërore shënoi mbarimin e rendit botëror që u vendos
pas Luftërave Napoleoniane, dhe ishte një shkaktare e rëndësishme për

4.  Lufta e Dytë Botërore ishte konflikti i armatosur
midis Aleatëve dhe Boshtit Nazist, i përbërë
nga Italia, Gjermania dhe Japonia nga viti 1939 deri në
vitin 1945.
 Marrëveshja e Versajës në Paris, ngarkoi Gjermaninë me të
gjitha fajet e luftës. Sanksionet që iu vendosën ishin të rënda,
por Gjermania do të firmoste këtë marrëveshje. Inflacioni,
shkëputja e territoreve, kushtet e këqija të jetesës, si edhe
shumë arsye të tjera do shkaktonin fillimin e asaj që u quajt
Lufta e Dytë Botërore.
 Tensioni i madh dhe çështjet e pa përfunduara të Luftës së
Parë Botërore, do bënin që vetëm pas 20 vjetësh të fillonte
Lufta e Dytë Botërore.

5.  Nazizmi
 Fashizmi
 Komunizmi

6.  Totalitar nenkupton se nuk eshte ne fjale vetem te
kontrollohen aktivitetet e njerezve ashtu sikur e ben
diktatura klasike.
 Nje regjim totalitar tenton te nderhyje deri ne sferat
intime te mendimit,duke imponuar gjithe qytetareve qe
ti perkasin nje ideologjie te obligueshme, jashte se ciles
konsiderohen si armiq tekomunitetit.
 Ne krahasim me sisteme despotike, shtetet totalitare ne
shekullin 20 kane provuar ti transformojne njerzit qe i
kane pasur nen kontroll dhe te percaktojne cdo aspekt
te jetes dhe aktiviteteve te tyre njerzore.
 Per kete arsye, Totalitarizmi eshte nje sistem unik qe
eshte zhvilluar pas Luftes sePare Boterore dhe zhvillimi i
tij eshte mundesuar nga teknologjia moderne.
 Ne esence, eshte model qeverises ku,nje parti ka te
gjitha pushtetet : ekonomike, politike, ushtarake
dhe juridike.
 Kjo parti restrukturon shoqerine, percakton vlerat e
shoqerise dhe nderhyn nejeten personale te individeve
duke :
1)Kontrolluar preferencat e tyre

7. Karakteristikat e totalitarizmit
 Nje ideologji e imponuar per te gjithe
 Nje parti e vetme qe kontrollon aparatin shteteror
 Nje apparat policer qe ushtron terror
 Nje autoritet qendron per ekonomin
 Nje monopol mjetesh te komunikimit masiv
 Nje monopol I forces ushtarake

8. Nazizmi
 Nazizmi ose nacional-socializmi është një ideologji politike e lindur në Gjermani.
Termi vjen nga NSDAP (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei) dhe programi i
partisë në 24 shkurt 1920. Nazizmi ishte ideologji shtetërore në Gjermani nga ardhja
në pushtet e partisë naziste në vitin 1933 deri në humbjen ushtarake të ushtrisë
gjermane në vitin 1945, ku asaj iu ndalua veprimi në vendin e saj të origjinës.

9. Fashizmi
 Fashizmi është një ideologji politike kolektiviste dhe autoritare që thekson rëndësinë e
interesit kombëtar ndaj të drejtave individuale. Megjithatë, edhe pse është një
ideologji kolektiviste, fashizmi tenton që ta ruajë pronën private dhe disa benefite që
vijnë me të, sikundër është fitimi - por vetëm kur këto nuk bienë në konflikt me atë që
autoritetet politike konsiderojnë si interesi kombëtar.

10. Komunizmi
 Komunizmi është një politikë, mënyrë të të menduarit dhe ideologji se si shoqëria
duhet të punojë dhe të organizohet.
 Komunizmi është një sistem totalitar i qeverisjes, është nje ideologji që perfaqëson
sundimin e një partie te vetme të partisë-shtet. Në komunizëm shteti duhet të zotëroj
mjetet, fabrikat, dhe fermat për prodhimin e mallrave dhe ushqimeve. Ky proces social
është i njohur si pronësi e përbashkët. Në shoqërinë komuniste, nuk ka prona private.

11. Figurat kryesore politike

12.  Benito Amilcare Andrea Mussolini ishte
prej 1922 deri 1943 diktator fashist i Italisë.
 Duçe rrjedh nga fjala latine Dux që përkthehet udhëheqës. Me
këtë term bashkëthemeluesit e Partisë Fashiste
Italiane, shtypi dhe propaganda e regjimit i drejtoheshin
Musolinit. Nën modelin e Duçës u krijuan nga ana e
diktatorëve të tjerë tituj të ngjashëm, Adolf
Hitleri ishte Führer, Francisco Franco ishte Caudillo, Ion
Antonesco ishte Conducator.
 Musolini ishte eksponent i partisë socialiste italiane dhe drejtor
i gazetës qytetare socialiste Avanti që nga 1912. Në vitin 1914
ndryshoi tërësisht opinionin politik duke u deklaruar në favor
të ndërhyrjes së luftës në Libi. Duke u gjetur në kontrast me
linjën e partisë së tij dha dorëheqje nga drejtimi i Avanti-t! dhe
themeloi "Il popolo d'italia". Menjëherë pas luftës themeloi I
FASCI ITALIANI I COMBATIMENTO 1919, pastaj u bë
pjesëmarrës në partine nacionale fashiste në vitin 1921 dhe u
prezantua në vend me një program politik nacionalist, autoritar
dhe radikal që në vazhdim përmblodhi dhe element të fort anti
socialist që e ndihmuan nga mbështetja e një borgjezie të
vogël dhe shtresave industriale dhe agrare. Në kontestin e
paqëndrueshmërisë së fortë politike dhe socialiste ardhura në
luftë vendosi në marrjen e fuqisë. Duke forcuar dorën e
institucioneve, Musolini arriti të mbante fuqinë që të ndërtonte
qeverinë dhe instaloi diktaturën në janar të vitit 1925,duke

13.  Josif Visarionoviç Stalin ishte udhëheqës i Bashkimit
Sovjetik nga mesi i viteve 1920 deri në vdekjen e tij në
vitin 1953. Duke mbajtur postin e Sekretarit të
Përgjithshëm të Komitetit Qendror të Partisë Komuniste
të Bashkimit Sovjetik, ai ishte efektivisht diktatori i
shtetit.
 Stalini ishte një nga shtatë anëtarët e Byrosë së parë
Politike, e themeluar në vitin 1917 për të menaxhuar
Revolucionit Bolshevik, së bashku
me Leninin, Zinovievin, Kamenievin, Trockin, Sokolnikovi
n dhe Bubnovin. Midis revolucionarëve bolshevikë që
morën pjesë në revolucionin rus të 1917, Stalini u
emërua Sekretar i Përgjithshëm i Komitetit Qendror të
partisë në 1922. Ai më pas arriti të konsolidojë pushtetin
pas vdekjes së Leninit në vitin 1924 duke zgjeruar
funksionet e rolit të tij, dhe duke eliminuar çdo opozitë.
Ai mbeti sekretar i përgjithshëm derisa u hoq në vitin
1952, njëkohësisht duke shërbyer si kryeministër i
Bashkimit Sovjetik nga viti 1941 e më pas.

14.  Hitleri ishte nje politikan gjerman. Ai ishte lideri i parties
naziste , kancelari I gjermanise nga 1933-1945, dhe führer i
gjermanise naziste nga 1934-1945.Si diktatori i mbreterise
gjermane ai filloi luften e II boterore duke pushtuar polonin si
dhe shkaktari i holokaustit.
 Partia nacional-socialiste me Adolf Hitlerin ne krye e shfrytezoi
mungesen e popullaritetit te qeverise republikane. Per
humbjen e gjermanise ne luften I boterore , Hitleri akuzonte
komunistet dhe hebrenjte. Ai premtonte nje qeveri te forte e
cila do te sillte stabilitet ekonomik dhe do te hapte fronte pune
per te gjithe. Hitleri predikonte urrejte kunder hebrenjve,
demokrateve dhe komunisteve, duke i akuzuar per krime te
renda dhe tradheti ndaj partise. Per kete arsye partia nacional-
socialiste fitoi miliona vota. Hitleri merr pushtetin dhe ne vitin
1933 ai emerohet kancelar i gjermanise nga presidenti
Hindeburg.

15. Tiparet e nazizmit
 Sipas nazizmit individi ishte i nenshtruar ndaj shtetik politik dhe shteti politik ishte
pergjegjesi e udheheqesit suprem te popullit.
 Koncepti i lebensraum ku kombi gjerman duhet te fitonte territore te reja ne menyre qe te
zgjeronte territoret e perandorise gjermane. Arritja e endres se nje perandorie boterore
gjermane dhe supremacise se kombit gjerman ishte perparesia kryesore.
 Perzierja e rracave u pa si e padeshirueshme. Per kete, u dhane referenca per veprat e
Charles Darwin dhe Herbert Spencer. Gjermanet nordike u konsideruan te paster ndersa
hebrenjte u pane si te papaster.
 Demokracia dhe komunizmi duhet te zhdukeshin ne cdo menyre te mundeshme.
 Besimi themelor ne rracen ariane.

16.  Holokausti është inciativa më famëkeqe, për shfarosjen e
njerëzve në historinë e botës. Hitleri në librin e tij Lufta
ime shënon se Raca gjermane është racë e pasardhëse e racës
ariane (popull që ka jetuar shumë vitë më parë-qytetërim i
zhdukur tanimë) dhe racë e pastër, dhe si e tillë duhet ta
sundojë botën... disa popuj duhet të zhduken nga faqja e
dheut, hebrenjtë, romët dhe sllavët. Hitleri gjatë Luftës së Dytë
Botërore kishte krijuar shumë burgje dhe kampe përqendrimi.
Kampet kishin kishin filluar të hapen që nga viti 1940. Ndër
kampet më të njohura ishin ; Kampi i Aushvicit, i Dahaut, i
Mat'hauzenit, i Belsenit, i Firensburgut. Në këto vende ishin
vendosur njerëz nga të gjitha vendet e pushtuara nga blloku
nazi-fashist. Në këto kampe, u mbytën, u torturuan, dhe u bënë
eksperimente të gjalla në fushën medicinale. Shumë njerëz për
të mos parë skenat e tilla dhe për të mos përjetuar torturat e
tilla bënë vetëvrasje.

17.  Në kampin e Aushvicit u vranë mbi 2.000.000
hebrenj. Përveç hebrenjve, në kampet e
përqendrimit u vranë dhe u zhdukën edhe
pjesëtarë të popujve të tjerë. Këtu numërohen rreth
22.600.000 polakë, 750.000 rusë, 750.000 rumunë,
402.000 hungarezë, 180.000 çekë dhe sllovakë,
108.000 holandezë, 104.000 lituanezë. Nga këto
shënime del se hebrenjtë kishin pësuar më së
shumti.
 Në disa vende të Evropës, popullsia vendase vetë i
dorëzonte hebrenjtë në duar të nazistëve. Por pati
popuj të atillë që i fshihnin dhe strehonin dhe i
mbronin hebrenjtë. Shembulli më i njohur janë
shqiptarët. Hebrebjtë në Shqipëri kaluan mirë dhe
nuk përjetuan fatin tragjik të bashkëkombësve të
tyre. Shqipëtarët i mbrojtën aq shumë hebrenjtë sa
që i mbajtën edhe në familjet e tyre. Kjo ndodhi në
shumë qytete të Shqipërisë si në Tiranë, Shkodër,
Durrës, Vlorë, Krujë, Shkup, Prishtinë, etj.

18.  Itali
Ne 10 qershor 1940 , Italia sulmoi Francen duke hyre keshtu ne
luften e II boterore ne anen e Gjermanise. Ne 3 vitet ne vazhdim
ushtria Italiane luftoi kunder Jugosllovakise, Greqise, Bashkimit
Sovjetik dhe vendeve mesdhetare.
Duke u perballur me humben Mussoulini shkarkohet nga shoket e
tij te partise ne 25 korrik dhe burgoset. Qeveria merret nga marshalli
Pietro Badoglio i cili firmosi armepushimin me aleatet. Italia ndahet
ne 2 pjese : anglo-amerikanet dhe aleatet e tyre ne jug dhe nazistet
te cilet mbronin veriun me ndihmen e fashisteve italiane.
Fitorja kunder nazisteve u njoftua brenda pak ditesh. Ne pak dite,
aleatet pushtuan te gjithe pjesen e vendit te kontrolluar nga
gjermanet dhe lufta perfundoi ne itali. Ne perpjekje e siper per tu
arratisur , Benito Mussolini kapet dhe ekzekutohet me 18 prill 1945.
 Gjermani
Pasi mori pushtetin , Adolf Hitler sulmon dhe Polonin. Preteksi i
perdorur per kete sulm ishte sulmi qe polaket ben ne stacionin
gjerman Gleiwitz. Me pas , I etur per pushtet Hitleri sulmon
Bashkimin Sovjetik duke ekzekutuar operacionin Barbarossa. Deshira
e paepur per pushtet beri qe ushtria gjermane dhe aleatet e tyre te
formonin forcen me te madhe pushtuese te pare ne historine e
njerezimit. Pas humbjeve te shumta , Hitleri vret veten dhe keshtu
mbaron kapitulli i totalitarizmit gjerman. Gjermanis e dobet , duke
mos patur zgjidhje tjeter nenshkruan dorezimin e pakushtezuar duke

19.  Demokracia është një formë qeverisje në të
cilën shumica e njerëzve ushtrojnë
sovranitetin e tyre ose drejtëpërdrejtë,
nëpërmjet referendumeve, ose në mënyrë jo
të drejtëpërdrejtë, nëpërmjet zgjedhjes së
përfaqësuesve. Duke filluar pas luftës së dytë
botërore, interpretimet për demokracinë si
rend qeverisës janë shumuar, dhe ndërmjet
tyre ka dallime të mëdha. Gjatë historisë së
sistemeve politike qeverisëse, brezi i
sistemeve shtetërore demokratike është
zgjeruar dhe në të futen rendet shtetërore
liberale, rendet shtetërore një partiake deri tek
rendet shtetërore të emërtuara demokratike
por që në të vërtet nuk kanë asgjë që i lidh
me kuptimin e fjalës demokraci.
 Bazuar mbi vlerësimin e individit dhe mbi
barazinë gjyqësore, ideali demokratik modern
shfaqet në fillim të shekullit të 18-të nga një
konceptim i ri mbi njeriun sipas të cilit, ai, i lirë
dhe i pajisur me vullnet të vetin, nuk është më
i nënshtruar nga forcat hyjnore. Liria
përkufizohet si një dhunti e vetvetishme e
qenies njerëzore dhe realizohet plotësisht
nëpërmjet njohjes së të drejtave natyrore, të
patjetërsueshme dhe të shenjta.
 Ky konceptim, që trondit shoqërinë e
urdhrave dhe privilegjeve të Regjimit të Vjetër,
pranohet solemnisht në Francën e
Revolucionit ku Deklarata mbi të drejtat e
njeriut dhe qytetarit e 1789 deklaron se “
njerëzit lindin dhe qëndrojnë të lirë dhe të

20.  Libri i historise
 https://sq.wikipedia.org/wiki/Holokausti
 http://www.topperlearning.com/forums/home-work-help-19/what-are-the-main-
features-of-nazism-history-nazism-and-the-rise-of-hitler-92107/reply
 https://www.tiki-toki.com/timeline/embed/821083/3876793222/
 https://www.scribd.com/doc/97306925/Totalitarizmi-Power-Point

21. Kleando Jaupaj
Ervin Zeneli
Andrea Klosi
Joluerd Janollari