2. Σι ήταν οι ταυροφορίες;
ταυροφορίες ονομάστηκαν οι εκστρατείες των χριστιανικών εθνών της Δύσης, που
πραγματοποιήθηκαν από το τέλος του 11ου μέχρι το τέλος του 13ου μ.Φ. αιώνα, για την
απελευθέρωση των Αγίων Σόπων. Ο αρχικός αυτός σκοπός μετατράπηκε με τον καιρό σε
ένα απλό πρόσχημα για την οικονομική και θρησκευτική κατάκτηση της Ανατολής. Οι
εκστρατείες αυτές ονομάστηκαν ταυροφορίες, γιατί όλοι οι πολεμιστές έφεραν το σημείο
του σταυρού στο στήθος ή στον ώμο τους.
3. Η αφορμή
Η αφορμή για το ξεκίνημα των ταυροφοριών ήρθε απροσδόκητα από τη Βυζαντινή
Ανατολή, καθώς από το 1054 υπήρχε το χίσμα των Εκκλησιών. Ο αυτοκράτορας Αλέξιος ο
Κομνηνός έστειλε μία επιστολή στον πάπα, στην οποία τού ζητούσε να στείλει μισθοφόρους
από τη Δύση για να καταφέρει να νικήσει τους ελτζούκους Σούρκους στη Μικρά Ασία. Ο
πάπας άδραξε την ευκαιρία για επέκταση της επιρροής του στην Ανατολή και για
αναθέρμανση του θρησκευτικού αισθήματος στη Δύση και έστειλε αγγελιαφόρους σε
όλους τους σημαντικούς ηγεμόνες και κόμητες να πάψουν τους μεταξύ τους πολέμους και
να πάνε στους Αγίους Σόπους για να πολεμήσουν και να τους απελευθερώσουν.
4. υμμετοχή του κάθε ταυροφόρου
Οι ταυροφόροι ονομάζονταν «οι στρατιώτες του
Φριστού», προσκυνητές, λατ. περεγκρίνι, και «οι έχοντες το
σημείο του σταυρού», λατ. κρουσισιγκνάτι ή σιγκνατόρες. Η
συμμετοχή σε σταυροφορία σήμαινε ότι σταυροφόρος
«έπαιρνε τον σταυρό» ή «έπαιρνε το σημείο του σταυρού».
Από τους συγχρόνους τους δεν υπήρχε καμία αμφιβολία
ότι οι ταυροφορίες ήταν θεϊκή αποστολή και μάλιστα
περιγράφονταν ως «τα Έργα του Θεού, τα οποία
επιτελούνταν μέσω των Υράγκων». Όσοι θανατώνονταν
κατά τις σταυροφορικές εκστρατείες είχαν το προνόμιο
ειδικού συγχωροχαρτιού για τις αμαρτίες που είχαν
διαπράξει και θεωρούνταν στη συνείδηση του λαού
μάρτυρες.
5. Α’ ταυροφορία [1096-1099]
Σον Νοέμβριο του 1095, Πάπας Oυρβανός Β' κήρυξε στο
Clermont-Ferrand στη Γαλλία την έναρξη της Α’
ταυροφορίας. Ο στόχος της ήταν η ενίσχυση των Φριστιανών
της Ανατολής και της επιστροφής σε χριστιανικό ελέγχο των
Αγίων Σόπων. Με την υποστήριξη του Βυζαντινού
αυτοκράτορα, οι ιππότες, μέσω εδαφών ελεγχόμενων από
τους ελτζούκους Σούρκους, εκεί που σήμερα είναι γη της
σύγχρονης Σουρκίας και της υρίας, πορεύτηκαν για την
Ιερουσαλήμ. Σον Ιούνιο του 1099, οι ταυροφόροι
πολιόρκησαν για πέντε εβδομάδες την Ιερουσαλήμ, η οποία
καταλήφθηκε τον Ιούλιο του 1099. Οι ταυροφόροι στη
συνέχεια κατέκτησαν πολλές από τις πόλεις στις ακτές της
Μεσογείου και έχτισαν ένα μεγάλο αριθμό από κάστρα στην
περιοχή των Αγίων Σόπων, αλλά και στα νέα εδάφη, για να
προστατεύσουν τις κατακτήσεις τους.
6. Β’ [1147-1149] και Γ’ ταυροφορία [1189-1192]
Από το 1147 ως το 1149, η δεύτερη
ταυροφορία, προσπάθησε να κατακτήσει τη Δαμασκό στη
υρία. Η εκστρατεία αυτή ήταν μια θλιβερή αποτυχία, γιατί οι
μουσουλμάνοι είχαν οργανωθεί και αντιμετώπισαν με επιτυχία
τους σταυροφόρους. Καθοδηγούμενοι από το Salah al-Din
(αλαντίν) οι μουσουλμανικές δυνάμεις κατέλαβαν ολόκληρη
τη υρία και, τέλος, επανέκτησαν την Ιερουσαλήμ, τον
Οκτώβριο του 1187.Μέχρι το τέλος της τρίτης ταυροφορίας
(1189-92), ωστόσο, οι σταυροφορικές δυνάμεις είχαν
κατακτήσει την Κύπρο και την Άκρα, ένα σημαντικό λιμάνι του
βασιλείου της Ιερουσαλήμ. Με κάθε σταυροφορία, οι σχέσεις
μεταξύ των Βυζαντινών και των Δυτικών δυνάμεων γίνονταν
και χειρότερες.
7. Δ’ ταυροφορία [1202-1206]
Η Σέταρτη ταυροφορία θα ξεκινούσε το 1202 με την
Αίγυπτο, την Παλαιστίνη και τα Ιεροσόλυμα ως στόχο της.
Μετά όμως από την αποδοχή της πρότασης του
εκθρονισμένου αυτοκράτορα Αλέξιου Άγγελου, οι
ταυροφόροι στράφηκαν στο Βυζάντιο πολιορκώντας την
Κωνσταντινούπολη, για να κερδίσουν ένα τεράστιο
χρηματικό ποσό που τους είχε υποσχεθεί, για να τον
βοηθήσουν να ξαναπάρει το θρόνο. Η πόλη λεηλατήθηκε
το 1204. Οι θησαυροί της μοιράστηκαν μεταξύ των
Βενετών, των Γάλλων και των άλλων ταυροφόρων.
8. Ε’ ταυροφορία [1217-1221]
Η ύνοδος του Λατερανού το 1215 αποφάσισε την αποστολή της πέμπτης σταυροφορίας.
Ο βασιλιάς της Ιερουσαλήμ Ιωάννης Βρυέννιος και ο βασιλιάς της Ουγγαρίας Ανδρέας Β'
είχαν μικρές επιτυχίες στην Αίγυπτο. Η εκστρατεία κατά του Καΐρου κατέληξε σε καταστροφή
(1221).
9. τ΄ ταυροφορία [1228-1229]
Ο αυτοκράτορας της Γερμανίας Υρειδερίκος Β΄, επειδή φοβήθηκε αφορισμό, εκστράτευσε
στην Παλαιστίνη (1228) και κυρίευσε όχι μόνο την Ιερουσαλήμ, αλλά και όλες τις πόλεις τις
οποίες είχαν χάσει οι χριστιανοί από το σουλτάνο της Αιγύπτου Μελίκ-Ελ-Καμέλ, με δεκαετή
ειρηνική συνθήκη. Αλλά αμέσως μετά την αναχώρησή του, οι αρακηνοί ανέκτησαν όλες τις
πόλεις που είχαν κυριευτεί από το Υρειδερίκο.
10. Ζ΄ ταυροφορία [1248-1254]
Αυτή η σταυροφορία αποφασίστηκε από τη σύνοδο της Λυών (1245). Αρχηγός της ήταν ο
βασιλιάς της Γαλλίας Λουδοβίκος θ', που εκστράτευσε εναντίον της Αιγύπτου, που έλεγχε
τους Αγίους Σόπους.
Οι σταυροφόροι κατέλαβαν τη Δαμιέτη (1249). Ο Λουδοβίκος θ' αιχμαλωτίστηκε στη
Μασούρα, ελευθερώθηκε το 1251 και παρέμεινε στην Παλαιστίνη μέχρι το 1254.
11. Η΄ ταυροφορία, [1270]
Αφορμή για αυτή τη σταυροφορία αποτέλεσε κύρια η πτώση της Αντιόχειας το 1268. Ο
βασιλιάς της Γαλλίας Λουδοβίκος θ' ήταν αρχηγός της εκστρατείας που είχε σκοπό την
κατάληψη της Σύνιδας. Όμως το 1270 πέθανε κατά τη διάρκεια της πολιορκίας αυτής της
πόλης και ο στρατός του επέστρεψε στη Γαλλία. Άλλοι σταυροφόροι έφτασαν στην
Παλαιστίνη και πέτυχαν την κατάπαυση των εχθροπραξιών, το 1272.
12. Αποτελέσματα
Η Ευρώπη έχασε έξι εκατομμύρια ανθρώπους εξαιτίας των
εκστρατειών αυτών. Αλλά και σε αυτές οφείλεται το γεγονός ότι ήρθαν
σε επαφή και αλληλογνωρίστηκαν τα διάφορα ευρωπαϊκά έθνη η
κατάσταση των πολιτών βελτιώθηκε, γιατί καταστράφηκε η τάξη των
φεουδαρχών από τα έξοδα των εκστρατειών. Σο εμπόριο επεκτάθηκε
σ` ολόκληρη την Ευρώπη, οι γνώσεις των ανθρώπων αυξήθηκαν και
το πνεύμα τους αναπτύχθηκε. Πολλές τέχνες και πνευματικές
κατακτήσεις των Ελλήνων και των Αράβων, που μέχρι τότε ήταν
άγνωστες στην Ευρώπη, έκαναν για πρώτη φορά την είσοδό τους σ`
αυτή. Ο νέος ευρωπαϊκός πολιτισμός είναι, στο μεγαλύτερό του
μέρος, αποτέλεσμα των ταυροφοριών αυτών.
