Heograpiya ng Sinaunang Kabihasnan ng Mesopotamia, Indus, Tsino, Africa at Mesoamerica

1. MGA SINAUNANG
KABIHASNAN SA
DAIGDIG

2. ANO ANG
KABIHASNAN?

3. •TUMUTUKOY SA ISANG PAMAYANAN O PARAAN
NG PAMUMUHAY NG TAO NA KINAKITAAN NG
MATAAS NA ANTAS NG KALINANGANG
KULTURAL AT MAUNLAD NA LIPUNANG MAY
ORGANISADONG PAMAHALAAN, EKONOMIYA,
SINING, AT SISTEMA NG PAGSULAT.
•KONSEPTONG TUMUTUKOY SA
PAGKADALUBHASA NG MGA TAO SA ISANG
KULTURANG KINAGISNAN O NAKASANAYAN.

4. •MASASABING MAYROONG KABIHASNAN
KUNG MAY ORGANISADO AT
SENTRALISADONG PAMAHALAAN, MAY
RELIHIYON, ESPESYALISASYON NG
GAWAING PANG-EKONOMIYA AT
PANLIPUNAN, TEKNOLOHIYA AT
PANGKULTURANG PANGKALINANGAN.

6. ANG KABIHASNANG MESOPOTAMIA SA
KANLURANG ASYA
•MESOPOTAMIA – MESO O PAGITAN AT POTAMOS O
ILOG
•LUPAIN SA PAGITAN NG DALAWANG ILOG
•LUNDUYAN NG UNANG KABIHASNAN
•KAUNA-UNAHANAG KABIHASNAN SA DAIGDIG
•SINAKOP – SUMERIAN, AKKADIAN, BABYLONIAN,
ASSYRIAN, CHALDEAN AT ELAMITE.

8. HEOGRAPIYA NG
MESOPOTAMIA
• NAGSIMULA SA MALAWAK NA LUPAING
DINADALUYAN NG MGA ILOG TIGRIS AT
EUPHRATES ANG KAUNA-UNAHANG MGA
LUNGSOD SA DAIGDIG.
• TINATAWAG NA MESOPOTAMIA, ANG LUPAING
MATATAGPUAN SA PAGITAN NG MGA ILOG NA
ITO.
• SA KASALUKUYAN, MATATAGPUAN ITO SA IRAQ
AT BAHAGI NG SYRIA AT TURKEY.

9. ILOG
TIGRIS

10. ILOG
EUPHRATE
S

12. • MATATAGPUAN ANG MESOPOTAMIA SA REHIYON
NG FERTILE CRESCENT, ISANG PAARKONG
MATABANG LUPAING NAGSISIMULA SA PERSIAN
GULF HANGGANG SA SILANGANG BAYBAYIN NG
MEDITERRANEAN SEA.

14. •ANG REGULAR NA PAG-APAW NG ILOG TIGRIS AT
EUPHRATES AY NAGDUDULOT NG BAHA NA NAG-
IIWAN NG BANLIK (SILT). DAHIL DITO, NAGIGING
MATABA ANG LUPAIN NG REHIYON NA NAKABUBUTI
SA PAGTATANIM.

15. • ANG MESOPOTAMIA AY WALANG LIKAS NA
HANGGANAN KAYA MAHIRAP IPAGTANGGOL ANG
LUPAING ITO SA IBANG KARATIG LUGAR.
• NAIMPLUWENSIYAHAN DIN ITO NG MGA KARATIG
LUGAR DAHIL NA RIN SA MGA UGNAYANG
PANGKALAKALAN AT TUNGGALIANG MILITAR.

16. •MGA TAONG 5500 B.C.E.,
DAAN-DAANG MALILIIT
NA PAMAYANANG
SAKAHAN ANG
MATATAGPUAN SA
KAPATAGAN NG
HILAGANG MESOPOTAMIA
NA PINAGUGNAY-UGNAY
NG MALALAYO AT
MAHAHABANG RUTANG

17. •BUNGA NG PAG-UNLAD NG LIPUNAN SA MGA
SUMUSUNOD NA TAON, NAGKAROON NG MGA
PAGBABAGO SA ASPEKTONG PANLIPUNAN,
PAMPULITIKA, AT PANRELIHIYON NA NAGDULOT
NG SENTRALISADONG KAPANGYARIHAN.
•ISANG HALIMBAWA ANG URUK NA ITINUTURING NA
ISA SA MGA KAUNA-UNAHANG LUNGSOD SA
DAIGDIG.

18. ANG KABIHASNANG INDUS SA TIMOG ASYA
•TIMOG ASYA – ISANG MALAWAK NA TANGWAY NA
HUGIS TATSULOK.
•BINUBUO NG MGA BANSANG INDIA, PAKISTAN,
BANGLADESH, AFGHANISTAN, BHUTAN, SRI LANKA,
NEPAL AT MALDIVES.
•SUB-KONTINENTE NG INDIA (INIHIHIWALAY NG
MGA KABUNDUKAN)
•MATATARIK NA KABUNDUKAN NG HINDU KUSH,

19. •AT KARAKURAN SA HILAGA, PINALILIBUTAN NG
ARABIAN SEA SA KANLURAN, INDIAN OCEAN SA
TIMOG, BAY OF BENGAL SA SILANGAN
• SAMU’T SARI ANG WIKANG GINAGAMIT
•KHYBER PASS – ANG DAANAN KUNG SAAN
NAKAKAPASOK ANG MGA TAO NA DALA ANG
KANILANG WIKA AT KULTURA.

21. ANG KABIHASNANG TSINO SA
SILANGANG ASYA
•PINAKAMATANDANG KABIHASNAN NA
NANANATILI HANGGANG SA
KASALUKUYAN (4 MILENYO NA ANG
NAKALILIPAS)

22. •MITHIIN NG MGA TSINO ANG
PAGKAKAROON NG MAHUSAY NA
PAMAMAHALA.
•CONFUSIANISM AT TAOISM ANG
LALONG NAGPATATAG SA
KABIHASNANG TSINO.

23. • SA ASPEKTONG POLITIKAL -
NAKARANAS ANG CHINA NG
PAGKAKAISA AT PAGKAKAWATAK-
WATAK.(HUMUBOG SA KULTURA AT
MAMAMAYAN NG BANSA HANGGANG
SA MAKABAGONG PANAHON.)

24. • SA ASPEKTONG POLITIKAL -
NAKARANAS ANG CHINA NG
PAGKAKAISA AT PAGKAKAWATAK-
WATAK.(HUMUBOG SA KULTURA AT
MAMAMAYAN NG BANSA HANGGANG
SA MAKABAGONG PANAHON.)

25. HEOGRAPIYA NG HUANG HO
•ANG KABIHASNAN SA CHINA AY UMUSBONG SA
TABING-ILOG MALAPIT SA YELLOW RIVER O HUANG
HO.
•ANG ILOG NA ITO AY NAGMUMULA SA
KABUNDUKAN NG KANLURANG CHINA AT MAY
HABANG HALOS 3000 MILYA AT DUMADALOY
PATUNGONG YELLOW SEA.

29. •ANG DINARAANAN
NITO AY NAGPABAGO-
BAGO NANG
MAKAILANG ULIT SA
MAHABANG PANAHON
AT HUMANTONG SA
PAGKAKABUO NG
ISANG MALAWAK NA
KAPATAGAN, ANG
NORTH CHINA PLAIN.

30. •ANG PAG-APAW NG
HUANG HO AY
NAGDUDULOT NG
PATABA SA LUPA
NGUNIT DAHIL SA
PAGIGING PATAG NG
NORTH CHINA PLAIN,
MADALAS NANG
NAGAGANAP ANG
PAGBAHA SA LUGAR

31. •AYON SA TEKSTONG
TRADISYUNAL NG CHINA, ANG
XIA O HSIA ANG KAUNA-
UNAHANG DINASTIYANG
NAGHARI SA CHINA.
•SA KAKULANGAN NG
EBIDENSIYA, HINDI MATIYAK
KUNG KAILAN ITO
PINASIMULAN NI YU, ANG

32. •PINANINIWALAANG SI YU ANG
NAKAGAWA NG PARAAN
UPANG MAKONTROL ANG
PAGBAHANG IDINUDULOT NG
HUANG HO.
•ANG PANGYAYARING ITO AY
NAGBIGAY-DAAN UPANG
MAKAPAMUHAY SA LAMBAK
ANG MGA MAGSASAKA.

33. •NANINIWALA ANG MGA TSINO NA
SILA LAMANG ANG MGA
SIBILISADONG TAO SA GITNA NG
MGA TRIBO NA TINAWAG NILANG
BARBARO SAPAGKAT HINDI SILA
NABIYAYAAN NG KABIHASNANG
TSINO.
•TINAWAG DIN NILA ANG
KANILANG LUPAIN NA ZHONGGUO
NA NANGANGAHULUGANG

34. ANG SINAUNANG KABIHASNAN SA AFRICA
•NAGMULA SA LAMBAK NG NILE RIVER SA EGYPT.
•MASASABING MAS NAGING MATATAG ANG
KABIHASNANG YUMABONG SA EGYPT KAYSA SA
MESOPOTAMIA.
•SINAUNANG EGYPT - NAGBUKLOD BILANG ISANG
ESTADO (3100BCE) AT NAGPATULOY NG HALOS 3
MILENYO.
•EBIDENSYANG ARKEOLOHIKAL - MAYROON NG

36. HEOGRAPIYA NG EGYPT
•LOWER EGYPT AY NASA BAHAGING HILAGA NG
LUPAIN O KUNG SAAN ANG ILOG NILE AY
DUMADALOY PATUNGONG MEDITERRANEAN SEA.
•UPPER EGYPT AY NASA BAHAGING KATIMUGAN
MULA SA LIBYAN DESERT HANGGANG SA ABU
SIMBEL.
•ANG NILE RIVER NA MAY 4160 MILYA O 6694
KILOMETRO ANG HABA AY DUMADALOY MULA
KATIMUGAN PATUNGONG HILAGA.

38. HEOGRAPIYA NG EGYPT
•ANG EGYPT AY TINAWAG NA BILANG THE GIFT OF
THE NILE DAHIL KUNG WALA ANG ILOG NA ITO,
ANG BUONG LUPAIN NITO AY MAGIGING ISANG
DISYERTO.
•TILA HINIHIWA NG ILOG NA ITO ANG BAHAGING
HILAGANG-SILANGAN NG DISYERTO NG AFRICA.

40. HEOGRAPIYA NG EGYPT
•DATI-RATI, ANG MALAKAS NA PAG-ULAN SA
LUGAR NA PINAGMUMULAN NG NILE AY
NAGDUDULOT NG PAGAPAW NG ILOG TUWING
HULYO BAWAT TAON.
•ANG PAGBAHANG IDINUDULOT NG NILE AY
NAHINTO LAMANG NOONG 1970 NANG MAITAYO
ANG ASWAN HIGH DAM UPANG MAKAPAGBIGAY NG
ELEKTRISIDAD AT MAISAAYOS ANG SUPLAY NG
TUBIG.

42. HEOGRAPIYA NG EGYPT
•SA PANAHONG NEOLITIKO, ANG TAUNANG PAG-
APAW NG NILE AY NAGBIGAY-DAAN UPANG
MAKAPAGTANIM ANG MGA MAGSASAKA SA
LAMBAK-ILOG.
•ANG MGA MAGSASAKA AY KAAGAD NAGTATANIM
SA PAGBABA NG TUBIG-BAHA.
•ANG PUTIK NA DALA NG ILOG AY UNTI-UNTING
NAIIPON SA BUNGANGA NG NILE SA HILAGA UPANG
MAGING LATIANG TINATAWAG NA DELTA.

44. HEOGRAPIYA NG
EGYPT
•ANG MGA SINAUNANG
EGYPTIAN AY
GUMAGAWA NG MGA
IMBAKAN NG TUBIG AT
NAGHUKAY NG MGA
KANAL UPANG
PADALUYIN ANG TUBIG
SA KANILANG MGA
LUPANG SINASAKA.

45. HEOGRAPIYA NG
EGYPT
• ANG NILE AY NAGSILBING MAHUSAY NA RUTA SA
PAGLALAKBAY NOONG MGA PANAHONG IYON.
• NAGAWA NITONG MAPAG-UGNAY ANG MGA PAMAYANANG
MATATAGPUAN MALAPIT SA PAMPANG NG ILOG.
• ANG PAGKAKAROON NG MGA DISYERTO SA SILANGAN AT
KANLURANG BAHAGI NG ILOG AY NAKAPAGBIGAY NG
KALIGTASAN SA EGYPT SAPAGKAT NAHAHADLANGAN NITO
ANG MGA PAGSALAKAY.
• DAHIL DITO, ANG MGA TAO AY NAGAWANG
MAKAPAMUHAY NANG MAPAYAPA AT MASAGANA SA LOOB
NG MAHABANG PANAHON.

46. ANG KABIHASNAN SA MESOAMERICA
•SIYENTISTA  NANINIWALA NA MAY PANGKAT NG
MGA MANGANGASO O HUNTER ANG NANDAYUHAN
MULA SA ASYA PATUNGONG NORTH AMERICA.
•IKA-13 SIGLO BCE, UMUSBONG ANG KAUNA-
UNAHANG KABIHASNAN SA AMERICA, ANG MGA
OLMEC (MEXICO)
•NAIMPLUWENSIYAHAN NG MGA OLMEC ANG IBA
PANG PANGKAT NG MGA TAO SA IBA’T IBANG
BAHAGI NG AMERICA.

48. HEOGRAPIYA NG MESOAMERICA
•HANGO ANG PANGALANG MESOAMERICA SA
KATAGANG MESO NA NANGANGAHULUGANG
“GITNA”.
•ITO ANG LUNDUYAN NG MGA UNANG KABIHASNAN
SA AMERICA.
•ANG MESOAMERICA O CENTRAL AMERICA ANG
REHIYON SA PAGITAN NG SINALOA RIVER VALLEY
SA GITNANG MEXICO AT GULF OF FONSECA SA
KATIMUGAN NG EL SALVADOR.

49. HEOGRAPIYA NG MESOAMERICA
•SA HILAGANG HANGGANAN NITO MATATAGPUAN
ANG MGA ILOG NG PANUCO AT SANTIAGO.
•SAMANTALA, ANG KATIMUGANG HANGGANAN AY
MULA SA BAYBAYIN NG HONDURAS SA ATLANTIC
HANGGANG SA GULOD O SLOPE NG NICARAGUA SA
PACIFIC AT SA TANGWAY NG NICOYA SA COSTA
RIVER.
•SA KASALUKUYAN, SAKLAW NG MESOAMERICA ANG
MALAKING BAHAGI NG MEXICO, GUATEMALA,

51. HEOGRAPIYA NG MESOAMERICA
•ANG MALAKING PAGKAKAIBA SA ELEBASYON NG
LUPA AT DALAS NG PAG-ULAN AY NAGDUDULOT
NG MGA URI NG KLIMA AT EKOLOHIYA SA IBA’T
IBANG BAHAGI NG REHIYON.
•PABAGO-BAGO ANG PANAHON SA REHIYONG ITO.
•DITO NAITATAG ANG UNANG PANINIRAHAN NG
TAO AT ISA ITO SA MGA LUGAR NA UNANG PINAG-
USBUNGAN NG AGRIKULTURA, TULAD NG
KANLURANG ASYA AT CHINA.

53. PUNAN ANG PATLANG. (2 PUNTOS)
ANG KABIHASNAN AY KONSEPTONG
TUMUTUKOY SA
____________________NG MGA TAO SA
ISANG ________________KINAGISNAN O
NAKASANAYAN.

55. TAKDANG ARALIN
•MAGLISTA NG TIG-LILIMANG FACTS
BATAY SA KATANGIAN NG
HEOGRAPIYA O ANYO NG
KAPALIGIRAN NG BAWAT
KABIHASNAN.