Nabibigyan kahulugan ang malware at computer virus
Natutukoy kung ang isang computer ay may malware at virus
Naipapaliwanag ang dahilan kung bakit nagkakaroon ng computer virus
Naiisa-isa ang mga paraan kung paano maiwasan at matatangggal ang malware at computer virus
1. EDUKASYONG PANTAHANAN AT PANGKABUHAYAN IV
MGA PANGANIB NA DULOT NG MALWARE
AT COMPUTER VIRUS
Inihanda ni:
Jane S. Caballeda
2. Naranasan mo na bang
magkasakit tulad ng sipon
at ubo?
Sagutin Natin:
Paano mo ito nakuha?
Ano ang iyong pakiramdam ng
magkaroon nito?
Paano ka gumaling sa iyong
sakit?
Paano mo maiiwasan ang
pagkakaroon ng sipon at ubo?
3. Ako si Techie isa akong
computer at tulad ng mga tao
nagkakasakit din ako nang dahil
sa virus, tinatawag itong
computer virus at malware.
4. Sagutin Natin:
Naranasan mo na ba ang biglang
pagbagal at pagre-restart ng
iyong computer?
Ano ang ginawa mo nang
maranasan mo ito?
Ano sa iyong palagay ang
dahilan ng pagbagal at
pagrerestart ng iyong
computer?
5. Ano nga ba ang Computer Malware?
Ang malware o malicious
software ay idinisenyo
upang makasira ng
computer. Sa pamamagitan
ng malware, maaaring
illegal na makuha ang
sensitibong impormasyon
mula sa computer.
6. Maari ka bang magbigay ng mga halimbawa ng karaniwang
uri ng malware?
7. Program na nakapipinsala ng computer at maaaring
magbura ng files at iba pa. Mas matindi ito kaysa sa
worm. Halimbawa nito ay W32 SFCLMOD
Talakayin Natin
Isang nakapipinsalang program sa Isang
nakapipinsalang program sa computer na
nagpapadala ng mga kopya ng sarili nito sa ibang
mga computer sa pamamagitan ng isang network.
Halimbawa: W32 SillyFDCBBY,
Malware na
nangongolekta ng
impormasyon mula
sa mga tao nang
hindi nila alam.
Karaniwang Uri ng MALWARE
8. Software na awtimatikong
nagpe-play, nagpapakita, o
nagdadownload ng mga
anunsiyo o advertisement sa
computer.
Malware na nagtatala ng
lahat ng mga pinindot sa
keyboard keystrokes at
ipinadadala ang mga ito sa
umaatake upang magnakaw
ng mga password at personal
na data ng mga biktima.
9. Software na may kakayahang tumawag sa
mga telepono gamit ang computer kung
ang dial-up modem ang gamit na internet
connection.
Isang mapanirang program na
nagkukunwaring isang kapaki-
pakinabang na application ngunit
pinipinsala ang iyong computer.
Nakukuha nito ang iyong
mahahalagang impormasyon
pagkatapos mo itong ma-install.
10. Ang computer virus ay isang uri ng
programa na ginawa upang
makapanira ng mga lehitimong
aplikasyon o iba pang programa ng
computer.
• Kusang umuulit at nagpaparami
ng sarili.
• Karaniwan itong pumapasok sa
mga computer nang walang
pahintulot mula sa gumagamit o
user.
Ano naman ang computer virus?
11. Paano ba malalaman na ang isang computer ay may virus?
Ilang Paraan
sa Pagtukoy
kung may
Virus ang
isang
Kompyuter
Biglaang
pagbagal ng
takbo ng
kompyuter
Pagbabago ng
anyo ng
kompyuter tulad
ng desktop
display,
wallpaper,cursors
Biglaang
pagre-restart
ng kompyuter
Hindi
paggana ng
anti-virus
software ng
kompyuter
Paglabas ng
mga error
message sa
binubuksang
websites
Di-
pangkaraniwa
ng ingay sa
loob ng
kompyuter
12. Gawin Natin!
Gawain A: Malware . . . Iwasan!
Ang sumusunod ay mga paraan kung paano maiiwasan ang pagkakaroon ng malware sa
computer. Sagutan ang tseklist sa ibaba. Lagyan ng tsek () kung naisasagawa at ekis (X) kung
hindi.
Mga Paraan kung Paano Maiiwasan
ang Pagkakaroon ng Malware sa Computer
Oo Hindi
1. Pag-update ng computer at software.
2. Paggamit ng account na hindi pang-administrator.
3. Pagdadalawang-isip bago mag-click ng mga link o
mag-download ng anumang bagay.
4. Pagdadalawang-isip bago magbukas ng mga
attachment o larawan sa email.
5. Hindi pagtitiwala sa mga pop-up window na
humihiling na mag-download ng software.
6. Pagiging maingat sa pagbabahagi ng files.
7. Paggamit ng anti-virus software.
13. Hindi pag-update ng computer at software
Paggamit ng account na hindi pang-administrator
Pag download ng anumang bagay
Panonood ng malalaswang palabas sa internet
Pagrehistro sa kahina hinalang website
Hindi paglalagay ng anti-virus
Mga Dahilan ng Pagkakaroon ng
Virus at Malware sa Computer
14. Gawain C: Puwede o Di-puwede?
Banggitin ang salitang “Puwede” kasabay ng thumbs up na senyas kung ang pahayag ay
mabuting gawin upang maiwasan ang pagkakaroon ng computer virus/malware. Sabihin naman
ang “Di-puwede” kasabay ng thumbs down na senyas kung hindi ito nararapat gawin.
Pag-scan nang regular sa iyong kompyuter.
Paglalagay ng anti- virus na mapagkakatiwalaan
Panonood ng malalaswang palabas sa internet
Pagrehistro sa mga kahina-hinalang website.
Pagbubukas ng attachment galing sa isang email o mensahe
na hindi alam ang pinanggalingan o hindi kilala ang sender
PWEDE
PWEDE
DI - PWEDE
DI - PWEDE
DI - PWEDE
15. Pagbubukas ng isang attachment sa email na naglalaman
ng malware
Pagpapanatiling updated ng kompyuter at software
Pag-iinstall o paglalagay ng libreng mga programa
o toolbars ng mga browsers
Pag-iwas sa pagbukas ng mga email o mensahe na
kahina-hinala
Pag-iwas sa pag-download ng mga ilegal na kopya ng kanta,
pelikula, at iba pa mula sa internet
PWEDE
PWEDE
DI - PWEDE
PWEDE
DI - PWEDE
16. Tandaan Natin!
Mahalaga ang kaalaman at kasanayan
tungkol sa malware at virus sa
computer. Ang paglalagay ng anti- virus
software at regular na pag-iiscan ng mga
dokumento at pagbubukas lamang ng
websites na kapakinabangan ay malaking
tulong upang maiwasan ang pagkalat ng
malware at virus sa ating computer
17. Isulat sa notbuk ang T kung tama ang pahayag at M kung mali.
1. Ang virus ay kusang dumarami at nagpapalipat-lipat sa mga
document o files sa loob ng computer.
2. Ang biglang pagbagal ng computer ay palatandaan na may
virus ito.
3. Ang worm ay isang malware na nangongolekta ng
impormasyon mula sa mga tao nang hindi nila nalalaman.
4. Ang malware ay anumang uri ng software na idinisenyo upang
manira ng sistema ng computer.
5. Ang Trojan Horse ay isang mapanirang programa na
nagkukunwaring isang kapakipakinabang na aplikasyon
Subukin Mo: