EL FILIBUSTERISMO KABANATA 13 Ang Klase sa Pisika by Rhienz Vincent B. Bad_20...
Komunikasyon Handouts.docx
1. Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino
Pag-aaral tungo sa pananaliksik ukol sa kalikasan, katangian, pag-unlad, gamit
at paggamit ng Wikang Filipino sa mga sitwasyong komunikatibo at kultural sa
lipunang Pilipino.
Pag-aaral tungo sa pananaliksik ukol sa kalikasan, katangian, pag-unlad, gamit at
paggamit ng Wikang Filipino sa mga sitwasyong komunikatibo at kultural sa lipunang
Pilipino.
● Mga antas
Kabilang ang mga sumusunod sa mga kaantasan ng wika:
● Kolokyal/pambansa
● Kolokyalismong karaniwan
● Kolokyalismong may talino
● Lalawiganin/Panlalawigan
● Pabalbal/balbal (salitang kalye)
● Pampanitikan/panitikan
Kategorya ng paggamit ng wika
Dalawang kategorya ng paggamit ng wika ay pormal at impormal o di-pormal.
Pormal
Ang pormal ay ang mga salitang istandard, karaniwan, o pamantayan dahil kinikilala,
tinatanggap at ginagamit ng higit na nakararami lalo na mga nakapag-aral ng wika.
Ginagamit ito sa mga usapang pormal. Narito ang mga uri nito:
2. 1) Impormal o di-pormal
Ang impormal o di-pormal ay mga salitang karaniwang palasak at madalas gamitin sa
pang-araw-araw na pakikipagusap. Ginagamit ito sa mga hindi pormal na usapan.
Narito ang mga uri nito:
1. Lalawiganin– mga bokabularyong diyalektal. Gamitin ito sa mga
partikular na pook o lalawigan lamang.
2. Balbal– mga salitang nahango lamang sa pagbabago o pag-usod ng
panahon, mga salitang nabuklat sa lansangan.
3. Kolokyal– mga salitang ginagamit sa mga pagkakataong inpormal. Ang
pagpapaikli ng isa, dalawa, o higit pang salita ay mauuri rin sa antas na
ito.
2. Wikang Pambansa
Ang pambansang wika ay isang wika (o diyalekto) na natatanging kinakatawan ang
pambansang pagkilanlan ng isang lahi at/o bansa. Ginagamit ang isang pambansang
wika sa politikal at legal na diskurso at tinatatalaga ng pamahalaan ng isang bansa.
3. Wikang Panturo
Ang wikang panturo ang wikang opisyal na ginagamit sa pormal na edukasyon.
Ito ang wikang ginagamit sa pagtuturo at pag-aaral sa mga eskuwelahan at ang wika sa
pagsulat ng mga aklat at kagamitan sa pagtuturo sa silid-aralan. Ang itinatag na
pambansang sistema ng edukasyon ng mga Amerikano sa umpisa ng ika-20 siglo ay
monolingguwal. Ang ibig sabihin, may iisang wikang panturo —ang wikang Ingles.
4. Wikang Opisyal
3. Ang opisyal na wika ay isang wika o lenggwahe na binigyan ng bukod-tanging
istatus sa saligang batas ng mga bansa, mga estado, at iba pang teritoryo. Ito ang wikang
kadalasang ginagamit sa lehislatibong mga sangay ng bansa, bagama’t hinihiling din ng
batas sa maraming bansa na isalin din sa ibang wika ang mga dokumento ng gobyerno.
5. Bilinggwalismo
BILINGGUWALISMO- isang penomenang pangwika na tahasan at puspusang
tinatalakay sa larangan ng sosyolinggwistiks. Ipinapakita rito ang malaking ugnayan ng
wika at lipunan at kung paano ang lipunan ay nakapag-aambag sa debelopment ng
wika.
6. Register/Barayti ng wika
Barayti ng wika kung saan iniaangkop ang wika sa taong kausap o sa lugar kung
saan kayo nag uusap. Halimbawa kung ang kausap mo ay teacher mo hindi ka
puwedeng gumamit ng salitang jejemon kailangan mong gumamit ng pormal na salita
kapag guro ang kausap mo.
Kasaysayan ng Wikang Pambansa
1. Sa panahon ng Kastila
Nang sinakop ng mga kastilang mananakop ang pilipinas, pilit na binago ng mga ito
ang kulturang pangkakatubo ng mga sinaunang Pilipino. Binura ng mga Espanyol ang
mga paganong pag-uugali ng mga ktutubo, kabillang na ang pag-iiba sa sistema ng
mga pagsusulat, pagbasa at mga salita ng mga ito. Ipinakilala ng mga Kastila ang
kanilang sariling bersyon ng alibata, ang abecadario o ang alpabeong Espanyol.
2. Sa panahon ng rebolusyong Pilipino
Noong madiskubre ng mga Espanyol ang katipunan noong Agosto 19, 1896,
napakaraming inaresto at ikinulong na mga pinaghihinalaan na kasapi ng katipunan.
4. Sinimulan ng mga katipunero sa pamumuno ni Andres Bonifacio ang himagsikan sa
pamamagitan ng pagpunit ng kanilang cedula personal. Ang kanilang pagpunit ng
cedula ay sumasagisag sa pagpapalaya ng mga Pilipino sa kapangyarihan ng Espanya,
ang pagpunit na ito ay nakilala sa kasaysayan sa tawag na ” Sigaw sa Pugadlawin “.
Ang Sigaw sa Pugadlawin ay ang opisyal na pagsisimula ng Himagsikan ng Pilipino
laban sa mga Espanyol. Dito ipinakita ng mga Pilipino na handa silang mag buwis ng
buhay para sa kapayapaan at kalayaan ng Pilipinas. Ito rin ang nagbigay daan sa
pagkilala ng Pilipinas bilang ang kauna-unahang republika sa Asya.
3. Sa panahon ng Amerikano
4. Mararamdaman ang epekto ng pananakop ng mga Amerikano sa Sistema
ng pampublikong edukasyon na itinayo nito sa bansa. Matapos
mapasakamay ng mga Amerikano ang Maynila noong Mayo 1898,
sinimulan na ang pagtatatag ng mga pampublikong paaralan sa Pilipinas.
Sa simula, mga sundalong Amerikano muna ang nagsilbing unang guro
na kalaunan ay napalitan ng mga gurong galing sa America. Ang
pinakamalaking pangkat ng mga guro ay dumating sa Pilipinas noong
1901 lulan ng barkong Thomas. Itinalaga sa Maynila at mga lalawigan
ang mga gurong ito na binansagang Thomasites.
4. Sa panahon ng Hapon
Ang Pananakop ng mga Hapones sa Pilipinas ay ang panahon sa Kasaysayan ng
Pilipinas mula 1942 hanggang 1945, noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, kung
5. kailan nilusob ng Imperyo ng Hapon ang Pilipinas na dating tinatabanan o nasa
ilalim ng kapangyarihan ng Estados Unidos.