มะขามป้อม กลุ่มที่ 1 ห้อง 333 แผนการเรียนวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ คุณภาพชีวิต ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2563 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา นางสาว เจณิสรา สกุลเจียมใจ เลขที่ 2 นางสาว ชุติมณฑน์ โลหะกิจสงคราม เลขที่ 6 นางสาว ธนภรณ์ วังวล เลขที่ 10 นางสาว นฤสรณ์ ปัญญาคำเลิศ เลขที่ 12 นางสาว รมิดา สงวนตระกูล เลขที 20

1. รายวิชาชีววิทยา ภาคเรียนที- 1 ปีการศึกษา 2563
ต้นมะขามป้อม
งานนําเสนอลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ของพืชตัวอย่างที<ทําการเก็บตัวอย่างศึกษา HERBARIUM
ตามแนวการดําเนิ นโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื<องมาจากพระราชดําริ
ในสมเด็จพระกนิ ษฐาธิราชเจ้ากรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา
เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สิริกิจการิณีพีรยพัฒน
รัฐสีมาคุณากรปิ ยชาติ สยามบรมราชกุมารี

2. นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์
ตําแหน่งครู ศ.ศ. 1 สาขาชีววิทยา
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
ครูผู้สอน

3. สมาชิกกลุ่ม
นางสาวเจณิสรา สกุลเจียมใจ เลขที4 2
นางสาวชุติมณฑน์ โลหะกิจสงคราม เลขที4 6
นางสาวธนภรณ์ วังวล เลขที4 10
นางสาวนฤสรณ์ ปัญญาคําเลิศ เลขที4 12
นางสาวรมิดา สงวนตระกูล เลขที4 20

4. คํานํา
รายงานฉบับนีNจัดทําขึNนเพื4อศึกษาพรรณไม้แห้งของต้นมะขามป้อม ตามเนืNอหาการเรียนรู้วิชา
ชีววิทยา ระดับชัNนมัธยมศึกษาปีที4 5
ผู้จัดทําหวังเป็นอย่างยิ4งว่ารายงานฉบับนีN จะเป็นประโยชน์แก่ผู้ศึกษาไม่มากก็น้อย
หากมีข้อแนะนําหรือข้อผิดพลาดประการใด ผู้จัดทําขอน้อมรับไว้และขออภัยมา ณ ที4นีN
คณะผู้จัดทํา
นางสาวเจณิสรา สกุลเจียมใจ
นางสาวชุติมณฑน์ โลหะกิจสงคราม
นางสาวธนภรณ์ วังวล
นางสาวนฤสรณ์ ปัญญาคําเลิศ
นางสาวรมิดา สงวนตระกูล

5. สารบัญ
ครูผู้สอน
สมาชิก
คํานํา
สารบัญ
รายละเอียดทางพฤกศาสตร์
- ชืAอสามัญ / ทัAวไป
- ชืAอวิทยาศาสตร์และการจัดหมวดหมู่
- ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
- ประโยชน์หรือสรรพคุณต่าง ๆ
- ข้อมูลอืAน ๆ ทีAเกีAยวข้องเพิAมเติม
บรรณานุกรม
กิตติกรรมประกาศ
ภาคผนวก

6. รายละเอียดทาง
พฤกษศาสตร์
ชื#อสามัญ / ทั#วไป
มะขามป้อม, Emuc myrabolan, Malacca tree
ชื#อวิทยาศาสตร์และการจัดหมวดหมู่
ชื:อวิทยาศาสตร์ : Phyllanthus emblica L.
ชื:อวงศ์ : Euphorbiaceae
ลักษณะทั#วไป
ถิ:นกําเนิดอยู่ที:ศรีลังกา เนปาล และอินเดีย มีลักษณะทาง
นิเวศวิทยาคือเป็นไม้ดังเดิมแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ขึนตามป่าเบญจพรรณแล้ง และป่าดิบแล้งทั:วไป ขยายพันธุ์ได้
โดยการเพาะเมล็ดหรือนําไปปักชํา

7. ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ลําต้น ขนาดกลางสูง 8-20 เมตร เรือนยอดโปร่ง ลําต้นคดงอ เปลือกนอกสี
นําตาลอมเทา ผิวเรียบ เปลือกชันในสีนําตาลแดง ปลายกิ:งมักลู่ลง
ใบ ลักษณะคล้ายใบแบบขนนกเรียงตัวหนาแน่นตามกิ:งก้าน ใบอ่อนมีขน
ละเอียดแต้มสีแดง ใบแก่ไม่มีขน ใบมีขนาดเล็ก กว้าง 2-3 มม. ยาว 0.8-1.2
ซม. ปลายมน โคนรูปหัวใจเบียว ขอบเรียบ เส้นแขนงใบข้างละ 4-6 เส้น ก้าน
ใบยาว 0.4-0.8 มม. หูใบรูปสามเหลี:ยมขนาดเล็ก ยาวไม่เกิน 1 มม.
ดอก มีขนาดเล็กแยกเพศติดตามกิ:งก้าน บริเวณโคนกิ:งจะเป็นกระจุกของ
ดอกเพศผู้ ส่วนบนมีดอกเพศเมียออกเดี:ยวๆ บางครังอาจมีดอกเพศผู้ร่วมอยู่
ด้วยเล็กน้อย ดอกสีเขียวอ่อนหรือเหลืองออกครีม อาจพบแต้มสีชมพู ออกเป็น
กระจุกตามซอกใบ ทังดอกเพศผู้และเพศเมียมีกลีบเลียง 6 กลีบ
ผล ทรงกลมแบน มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 2-3 ซม. ที:ผิวมีรอยแยกตามยาว
แบ่งเป็น 6 ซีก ผลไม่มีก้าน
ผลแก่สีเขียวอมเหลือง ผิวใส ชุ่มนํา มีรสเปรียวและฝาด ชันหุ้มเมล็ดแข็ง 3
หน่วย แต่ละหน่วยหุ้ม 2 เมล็ด

8. ประโยชน์หรือสรรพคุณต่างๆ
อาหาร – ผล นํามาแปรรูปได้หลากหลาย เช่น นํามะขามป้อม มะขามป้อมแช่อิ:ม
ยารักษาโรค - ผลแห้ง นํามาบดชงนําร้อนแบบชาดื:มแก้ท้องเสีย หรือนํามาล้างตาแก้ตาแดง
ผลสด นํามาฝนกับนําแล้วผสมเกลือเล็กน้อย ทานแก้ไอขับเสมหะ
รากแห้ง ใช้ต้มดื:มแก้ร้อนใน ท้องเสีย โรคเรือน ลดความดันโลหิต
รากสด นํามาพอกแผล แก้พิษตะขาบกัด
ก่อสร้างเครื:องเรือนเครื:องใช้ - ลําต้น เป็นไม้เนือแข็งเหมาะสําหรับการใช้ทําเครื:องประดับ
เสาเข็ม หรือใช้เป็นเชือเพลิง
ข้อมูลอื#น ๆ ที#เกี#ยวข้องเพิ#มเติม
- มะขามป้อมสามารถกระจายพันธุ์จากสัตว์ป่าจําพวกเก้งหรือกวาง รวมทังมนุษย์ที:กินผล
มะขามป้อมแล้วทิงเมล็ดไกลออกไป ทําให้เกิดการกระจายพันธุ์ได้กว้างมากขึน
- ผลมะขามป้อมมีวิตามินซีสูงที:สุดในบรรดาพืชทุกชนิดที:มีบนโลก

9. บรรณานุกรม
http://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=258
https://www.doctor.or.th/article/detail/1901
https://www.panmai.com/PvTree/tr_62.shtml
http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=101

10. กิตติกรรมประกาศ
โครงงานนีNเสร็จลุล่วงได้ด้วยความกรุณาจากอาจารย์วิชัย ลิขิตพรรักษ์ อาจารย์ที4ปรึกษาโครงงานที4
ได้ให้คําเสนอแนะ แนวคิด ตลอดจนแก้ไขข้อบกพร่องต่างๆมาโดยตลอดจนโครงงานเล่มนีNเสร็จสมบูรณ์
ผู้ศึกษาจึงขอกราบขอบพระคุณเป็นอย่างสูง
ขอกราบขอบคุณสถานที4ภายนอกที4อนุญาตให้เก็บพรรณไม้มะขามป้อม เพื4อทําการศึกษาต่อไป
สุดท้ายนีN ขอกราบขอบคุณโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาที4ได้ให้โอกาสนักเรียนในการจัดทําโครงงาน
herbarium นีN

11. ภาคผนวก

12. ภาพการตรวจติดตามงานชิNนส่วนพรรณไม้แห้ง

13. ภาพสมาชิกในกลุ่มกับชิNนงานที4เสร็จสมบูรณ์