12. SARSUWELA
• Ang Sarsuwela ay isang dulang may kantahan at
sayawan,na mayroong isa hanggang limang
kabanata at nagpakita ng sitwasyon ng Pilipino
na may kinalaman sa mga kuwento ng pag-ibig
at kontemporaryong isyu. Ang sarsuwela ay
impluwensya ng mga kastila. Kung ihahalintulad
natin ang sarsuwela sa isang realistikong dula,
ito ay walang gaanong kaibahan, kaya lamang
ang ibang linya sa sarsuwela ay kadalasang
kinakanta at patula ang dialogo nito. Kadalasan
ang sarsuwela ay nagtatapos palagi sa masayang
pagwawakas, kasiyahan o nakakaaaliw na tagpo.
Ang tunggalian nang sarsuwela ay pahaplis at
pahapyaw lamang. Ito ay ipinangalan sa la
Zarzuela na malapit sa Madrid, Espanya.
13. KASAYSAYAN
Umunlad sa España noong ika-17
siglo.
Sa Pilipinas, dinala ito ni
Alejandro Cuberoo noong 1880
kasama ni Elisea Raguer. Itinatag
nila ang Teatro Fernandez, ang
unang grupo ng mga Pilipinong
Sarsuwelista sa Pilipinas.
14. KASAYSAYAN
Namulaklak noong Panahon ng Himagsikan
at ng Amerikano sa papayani nina: 1.
Severino Reyes na kilala sa taguring Lola
Basyang sa kanyang “Walang Sugat”
2.Hermogenes Ilagan “Dalagang-Bikid”,
3.Juan K. Abad “Tanikalang Ginto” 4.Juan
Crisostomo Sotto “Anak ng Katipunan”, at 5.
Aurelio Tolentino “Kahapon, Ngayon, at
Bukas.”
16. SEVERINO REYES
Mas kilala bilang Lola Basyang
Itinuturing na Ama ng Sarsuwela
Mahusay na direktor at
manunulat ng dula
Nang itinatag ang Liwayway
noong 1923, si Reyes ang naging
unang patnugot nito
17. Nagsilbing pangulo ng Aklatang Bayan at
ginawang kasapi ng Ilaw at Panitik, kapwa
mga samahan ng mga manunulat.
Naalala niya ang matandang babae na
kasambahay ng kanyang kaibigan sa Quiapo
Maynila, ang panagalan ng babae ay Gervacia
Guzman de Zamora o mas kilala sa Tandang
Basyang.
Unang nailathala ang kuwento ni Basyang sa
Liwayway noong 1925.
Siya ay nakasulat ng 26 na sarsuwela.
18. MGA ELEMENTO NG
SARSUWELA:
1. ISKRIP- Ito ang pinaka-kaluluwa ng siang dula;
lahat ng bagay na isinasaalang-alang sa dula ay
naaayon sa isang ikskrip; walang dula kapag
walang iskrip.
2. GUMAGANAP O AKTOR- Ang mga aktor o
gumaganap ang mabibigay buhay sa iskrip. Sila
ang bumibigkas ng diyalogo, at nagpapakita ng
iba’t ibang damdamin.
19. MGA ELEMENTO NG
SARSUWELA:
3. TANGHALAN- Anumang pook na
pinagpasyahang pantanghalan ng isang
dula ay tinatawag na tanghalan.
Maaaring hindi lamang entablado ang
tanghalan. Ang daan, sa loob ng silid-
aralan, at iba pa ay nagiging tanghalan
din.
20. MGA ELEMENTO NG
SARSUWELA:
4. TAGADIREHE O DIREKTOR- Ang direktor ang
nagpapakahulugan sa isang iskrip; siya ang
nagpapasya sa itsura ng tagpuan, ng damit ng
mga tauhan hanggang sa paraan ng pagganap
at pagbigkas ng mga tauhan ay dumidepende
sa interpretasyon ng direktor sa iskrip.
21. MGA ELEMENTO NG
SARSUWELA:
5. MANONOOD- Ang nagpapahalaga sa dula.
Sila ang pumapalakpak sa galing at husay ng
nagtatanghal. Pinanonood nila nang may
pagpapahalaga ang bawat tagpo, yugto at
bahagi ng dula.
6. EKSENA AT TAGPO- Ang eksena ay ang
paglabas-masok sa tanghalan ng mga tauhan
samantalang ang tagpo nama’y ang pagpapalit
ng tagpuan.