Монгол улсын эрчим хүчний хэрэглэгчдийн судалгаа

1. ЦАХИЛГААН, ДУЛААНЫ ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ
ХЭРЭГЛЭГЧИЙН СУДАЛГАА
Илтгэгч: С.Цэцгээ
Улаанбаатар хот
2012.III.16

2. Эрчим хүч хэмнэлтийн тухай асуудал нь:
 Нийгэм, эдийн засаг болон байгаль орчин талаасаа тулгамдаж
буй асуудал болоод байна
Эрчим хүчний газрын санаачлагаар ГОУХАН-ээс санхүүжүүлэн
Монгол улсын Эрчим хүчний хэмнэлтийн тухай хуулийн
төслийг боловсруулан Эрдэс баялаг эрчим хүчний яаманд
өргөн барьсан.

3. Эрчим хүч хэмнэлтийн тухай хуулийн төсөл нь :
Эрчим хүч хэмнэх үйл ажиллагааны онцлог болох
хэрэглэгчдийн санаачлага, сайн дурын үйл ажиллагааг дэмжих
нөгөө талаас төрөөс зайлшгүй зохицуулан оролцох зохистой хэм
хэмжээг тогтоох зарчимд тулгуурлан боловсрогдсон.
Үүний нэг илрэл нь :
“эрчим хүчний хэрэглээ, багтаамж өндөртэй хэрэглэгчийг
тогтоох, үүрэг хүлээлгэх зарчим” юм.

4. 4
Үүрэг хүлээсэн хуулийн этгээдийг тодорхойлохдоо:
Монгол улсын эрчим хүчний систем нь :
- төвийн бүсийн нэгдсэн сүлжээ (793,4 MW),
- дорнод бүсийн эрчим хүчний систем (36 MW),
- баруун бүсийн эрчим хүчний систем (12 MW),
- алтай улиастайн эрчим хүчний систем (11 MW)
онцлогыг харгалзах
Үүрэг хүлээсэн хуулийн этгээдийг:
- эрчим хүч үйлдвэрлэх, дамжуулах, түгээх ТЗЭ ,
- эцсийн хэрэглэгч

5. ТБНС-ний үйлдвэрлэх ТЗЭ :
Хэмж их
Үзүүлэлт ДЦС 2 ХК ДЦС 3 ХК ДЦС 4 ХК ДДЦС ХК ЭДЦС ХК Нийт дүн
нэгж
Эрчим хүч боловсруулалт м.кВтц 125 833,8 685 644,7 3 101 543,1 266 194,1 134 594,0 4 313 809,6
биет м.кВтц 19 268,6 144 859,0 410 778,2 49 672,5 28 586,4 653 164,7
ДХЦЭХ
хувь % 15,31% 21,13% 13,24% 18,66% 21,24% 15,14%
ЦЭХ түгээлт м.кВтц 106 565,2 540 785,7 2 690 764,9 216 521,5 106 007,6 3 660 644,9
ДЭХ түгээлт Г кал 164 102,0 1 847 839,0 3 128 831,0 453 630,0 521 674,0 6 116 076,0
Жишмэл түлшний цахилгаан гр/кВтц 591,30 363,65 305,05 438,80 315,59 329,84
хувийн зарцуулалт дулаан кг/Гкал 192,60 179,68 174,40 196,60 184,79 179,02
Жишмэл түлшний цахилгаан тжт 63 014,8 196 659,1 820 817,8 93 489,0 33 454,6 1 207 435,4
зарцуулалт дулаан тжт 31 607,7 332 014,1 545 653,0 89 205,0 96 398,1 1 094 877,9
Нүүрсний бодит цахилгаан тонн
191 492,0 1 067 594,7 2 899 685,0 351 877,8 222 390,6 4 733 040,1
зарцуулалт дулаан тонн
Нүүрсний илчлэг /дундаж/ ккал/кг 3 454,0 3 479,0 3 295,4 3 645,0 4 085,4 3 406,3
Мазут зарцуулалт тонн 105,3 921,7 1 096,0 84,6 43,2 2 250,8
Станцын АҮК % 21,20% 37,80% 40,34% 28,00% 40,48% 37,9%
Суурилагдсан чадал ашиглалт % 71,90% 57,60% 65,57% 30,60% 58,30% 62,0%
Дулааны цахилгаан станцыг дотоод хэрэгцээг нэг нэгжээр бууруулан 14,14% болгоход ДХЦЭХ
43,19 сая.кВт.ц-аар буурч 1 кВт.ц-т зарцуулах жишмэл түлшний зарцуулалт 3,1 гр/кВт.ц-аар бууран
326,75 гр/кВт.ц болсноор 23561,8 тн бодит нүүрс хэмнэж станцыг АҮК 38,34 % болж дээшлэх
боломж бүрдэж байна.
Жич: ДЦС-ны зарцуулсан нүүрсний 51,9% буюу 2458,0 мян.тн нүүрс ЦЭХ-ний үйлдвэрлэлд
зарцуулагдсан болно.

6. ТБНС-ний дамжуулах, түгээх ТЗЭ :
ТБНС-ний
Хэмжих ТБНС-ний түгээх
Үзүүлэлт "ТБЦДС" ТӨХК дамж уулах, түгээх
нэгж 6 сүлж ээний дүн
сүлж ээний дүн
Худ. авсан ЦЭХ мян.кВт.ц 3 844 447,0 3 604 289,1 3 844 447,0
мян.кВт.ц 117 930,3 504 757,8 658 053,7
Түгээлтийн алдагдал
Хувь 3,07% 14,00% 17,12%
Борлуулсан ЦЭХ мян.кВт.ц 3 726 516,7 3 099 531,3 3 186 393,3
"Хөвсгөл ТБНС-ний
Хэмжих "УБЦТС" "ЭБЦТС" "ДСЦТС" "БЗӨБЦТС" "Баянхонгор
Үзүүлэлт Эрчим хүч" 6түгээх
нэгж ТӨХК ТӨХК ХХК ТӨХК Эрчим хүч"
ХХК сүлж ээний дүн
ОНӨЦТК
Худ. авсан ЦЭХ мян.кВт.ц 1 849 488,9 945 317,3 466 409,8 286 108,6 31 432,8 25 531,7 3 604 289,1
Түгээлтийн мян.кВт.ц 378 137,4 36 459,6 51 834,6 27 051,7 6 804,0 4 470,5 504 757,8
алдагдал Хув ь 20,45% 3,86% 11,11% 9,46% 21,65% 17,51% 14,00%
Борлуулсан ЦЭХ мян.кВт.ц 1 471 351,5 908 857,7 414 575,2 259 056,9 24 628,8 21 061,2 3 099 531,3
Дамжуулалт, түгээлтийн алдагдлыг нэг нэгжээр бууруулан 16,12% болгон 38,33 сая.кВт.ц-
аар бууруулахад станц дээр 25980,5 тн бодит нүүрс хэмнэгдэх боломж бүрдэнэ. 5 нэгжээр
12,12% болгон 191,7 сая.кВт.ц-аар бууруулахад станц дээр 129902,5 тн бодит нүүрс
хэмнэгдэх тооцоо гарч байна.

7. ТБНС-ний цахилгаан эрчим хүчний хэрэглэгч:
5000,0 ЦЭХ-ний
3000.0-5000.0 1000.0-3000.0 500.0-1000.0 500.0 мян.кВтц
№ Компани мян.кВтц -аас Хэрэглэгч хэрэглээ
мян.кВтц мян.кВтц мян.кВтц хүртэл
дээш сая.кВт.ц
1 "УБЦТС" ТӨХК 15 161,0 19 72,7 102 153,7 180 115,8 11836 471,7 12152 974,9
2 "ЭБЦТС" ТӨХК 3 774,1 1 4,5 4 6,5 11 6,8 4429 52,6 4448 844,5
3 "БЗӨБЦТС" ТӨХК 6 151,5 1 3,3 7 15,2 11 7,9 2526 35,3 2551 213,3
4 "ДСЦТС" ХХК 9 242,7 3 11,5 16 29,6 14 10,0 2613 57,9 2655 351,7
5 "Хөвсгөл эрчим сүлж ээ" ХХК 0 - 0 - 0 - 3 2,3 1327 7,3 1330 9,6
6 "Баянхонгор эрчим сүлж ээ" 0 - 0 - 0 - 1 0,7 692 5,9 693 6,5
7 "Нолго" ХХК 0 - 0 - 0 - 3 2,3 9 7,3 12 9,6
8 "Эрчим түгээх сүлж ээ" ХХК 1 6,6 3 10,8 3 5,2 0 - 57 0,7 64 23,3
9 "Эрдэнэт амьдрал" ОНӨХК 0 - 0 - 0 - 1 0,6 435 5,1 436 5,7
10 "УБТЗ" ХНН 1 5,0 1 3,8 7 10,7 17 11,7 1626 21,0 1652 52,2
Нийт 35 1 340,9 28 106,5 139 220,9 241 158,1 25550 664,8 25993 2 491,3
1000 мян.кВт.ц ЦЭХ-нээс дээш хэрэглээтэй хэрэглэгчийн хэрэглээг 15% хэмнэхэд 250,3
мян.кВтц ЦЭХ хэмнэж ингэснээр ДЦС станц дээр 169627,4 тн бодит нүүрс хэмнэгдэх
боломж бүрдэнэ.

8. УБ хотын төвлөрсөн дулаан хангамжийн хэрэглэгч:
ОСНААК-
№ Хэрэглэгчдийн ангилал УБДС ДЦС-ууд Нийт дүн
иудын дүн
Үйлдвэр, аж ахуйн нэгж байгууллагын хэрэглэгчдийн судалгаа
Үйлдвэр, аж ахуйн нэгж, байгууллагын Эзэлхүүнээр тооцоо хийдэг 3 830 1 202 22 5 054
1
халаалт Хэмжүүрээр тооцоо хийдэг 724 2 842 8 3 574
1,1 Эзэлхүүнээр тооцоо хийдэг 132 449 7 588
Үүнээс: Үйлдвэрлэлийн байгууллага
1,2 Хэмжүүрээр тооцоо хийдэг 5 925 3 933
1,3 Эзэлхүүнээр тооцоо хийдэг 62 85 1 148
Төсвийн байгууллага
1,4 Хэмжүүрээр тооцоо хийдэг 167 336 1 504
1,5 Эзэлхүүнээр тооцоо хийдэг 3 636 668 14 4 318
Бусад ҮААНБ
1,6 Хэмжүүрээр тооцоо хийдэг 552 1 581 4 2 137
2 Салхилуулга 1 96 0 97
Хүнээр тооцоо хийдэг ААНБ 101 223 1 325
Албан байгууллагын хэрэгцээний халуун
3 Тонноор тооцоо хийдэг ААНБ 1 016 0 0 1 016
ус халаасан дулаан
Хэмжүүрээр тооцоо хийдэг 1 772 48 1 1 821
4 Технологийн халуун ус 1 387 1 448 0 2 835
5 Конденсат 0 0 0 0
6 Сүлжээний усны алдагдал 48 0 0 48
Халаалтын улиралд 0 0 140 140
7 Технологийн уур
Халаалтын бус улиралд 0 0 140 140
Нийт ҮААНБ-ын хэрэглэгчид 8 879 5 859 312 15 050
Оршин суугч, ахуйн хэрэглэгчдийн судалгаа
8 Халаалтын төлбөр тооцоо хийдэг нийт айл өрх 116 545 21 698 84 138 327
Халаалтын улиралд /хүний тоо/ 154 012 11 789 526 166 327
Ахуйн хэрэгцээний Хүний тоогоор Халаалтын бус улиралд /хүний
154 012 11 789 526 166 327
9 халуун ус халаасан тооцоо хийдэг тоо/
дулаан Айл өрхийн тоо 85 902 3 931 84 89 917
Хэмжүүрээр тооцоо хийдэг айл өрхийн тоо 30 643 17 767 0 48 410

9. УБ хотын төвлөрсөн дулаан хангамжийн хэрэглэгч:
Тооцоот ачаалал (Гкал/цаг)
Хэрэглээ Эзлэхүүн
Хэрэглэгчийн ачаалал тоо
мян.Гкал мян.М3
Халаалт ХХУ Салхивч Нийт
10 Гкал/цагаас дээш хэрэглээтэй ТЗЭ 21 2 035 379,37 452,74 69,60 0,35 522,69
10 Гкал/цагаас дээш хэрэглээтэй 4 44 512,17 14,35-0,92 4,08-1,17 0-8,93 8,45-18,43 527,4-33,8
5-10 Гкал/цагийн хэрэглээтэй 22 150 129,88 7,03-2,69 3,22-0,32 5,46-1,05 5,15-9,83 258,3-98,8
5.0-1.0 Гкал/цагаас дээш хэрэглээтэй 204 388 583,55 4,76-0,55 1,5-0,57 2,91-0,1 1,01-5,04 174,9-20,2
1.0-0.001 Гкал/цагийн хэрэглээтэй 2239 1 084 666,28
1,0 Гкал/ц-аас дээш хэрэглээтэй хэрэглэгчийн хэрэглээг 15% хэмнэхэд 87,8 мян.Гкал ДЭХ
хэмнэж ингэснээр ДЦС станц дээр 32183,7 тн бодит нүүрс хэмнэгдэх боломж бүрдэнэ.
Нийт хэрэглээг 15% хэмнэвэл 370,3 мян.Гкал буюу 136236,5 тн нүүрс хэмнэх юм.

10. Үүрэг хүлээсэн этгээдийг хэрхэн тогтоох талаар:
Үүрэг хүлээсэн этгээдийг тогтоох үүднээс хийж буй хэрэглэгчийн
судалгааны ажлын мэдээлэл цуглуулах ажил дуусах шатандаа орсон.
Одоо мэдээллийг боловсруулж хэрэглэгчийн цахилгаан, дулааны
хэрэглээг нүүрсэнд шилжүүлсэн нийлбэр дүнгээр хэрэглэгчийн
жагсаалтыг гаргах ажил хийгдэж байна.

11. АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД
БАЯРЛАЛАА