3. Ang El Filibusterismo ay isa sa mga natatanging
obra ni Dr. Jose Rizal.
Introduksiyon
Si Dr. Jose Rizal ang kinikilalang pambansang
bayani ng Pilipinas dahil sa kaniyang
natatanging ambag sa kasarinlan ng ating bansa
mula sa Espanya. Gayundin, isa siya sa mga
4. kinikilalang makata na may
malaking ambag sa panitikang
Pilipino. Patunay nito ang ilan
sa kaniyang mga obra na Noli
Me Tangere at El Filibusterismo.
5. Sa pagtalakay ng Noli Me Tangere sa
ikatlong taon ninyo sa mataas na paaralan
(Baitang 9), natunghayan ninyo ang kuwento
ni Crisostomo Ibarra at Maria Clara na
nagbunyag sa kalagayan ng Pilipinas at
sitwasyong kinabibilangan ng mga Pilipino
sa panahon kung kailan naisulat ang nobela.
6. Gayunpaman, mayroong mga pangyayari sa
nobelang ito na tila iniwang nakabitin at hindi
natapos, na siyang isiniwalat ni Dr. Jose Rizal sa
ikalawa niyang nobelang El Filibusterismo.
Sa pagtalakay ng El Filibusterismo, higit na
magiging malinaw sa mga mambabasa ang
pagpapatuloy ng mga pangyayari sa naunang
nobela,
7. mamumulat sa tunay na kalagayan ng bansa
sa panahon kung kailan isinulat ang akda at
matutuklasan ang kabuluhan at kahalagahan
ng akda. Kaya sa araling ito, higit mong
makikilala, malalaman, at mauunawaan ang
kalagayan ng bansa sa panahon ng pagsulat
ng akda.
8. nobela, higit na mamumulat sa tunay na
kalagayan ng bansa sa panahon kung
kailan isinulat ang akda at matutuklasan
ang kabuluhan at kahalagahan ng akda.
Kaya sa araling ito, higit mong makikilala,
malalaman, at mauunawaan ang
kalagayan ng bansa sa panahon ng
pagsulat ng akda.
9. Kaligirang Pangkasaysayan ng El
Filibusterismo
Ang El Filibusterismo ang ikalawang nobela
ni Dr. Jose Rizal na karugtong ng kaniyang
naunang nobela na Noli Me Tangere. Ang
dalawang nobelang ito ang ginamit na
sandata ni Dr. Jose Rizal sa pagkamit ng
minimithi niyang pagbabago sa bansa.
10. Bago pa man bumalik si Dr. Jose
Rizal sa Pilipinas buhat sa
pagkakasulat ng Noli Me tangere,
marami nang kasawian at
panggigipit ang naranasan ng
kaniyang pamilya, kamag-anak at
11. mga kaibigan dahil sa pagkakasulat
niya ng naturang nobela. Sa
panahong iyon, dumaranas din ng
problema sa lupa ang mga
magsasaka sa Calamba na inihingi
sa kaniya ng tulong.
12. Sumabay ito sa kaniyang hinaharap na
kaso tungkol sa pagkakalathala ng
itinuturing na makamandag” na nobelang
Noli Me tangere. Nagdesisyon is Dr. Jose
Rizal na lisanin ang bansa noong Pebrero 3,
1888 dahil sa pangambang mapahamak
ang buhay ng kaniyang mga mahal sa
buhay.
13. Ayon sa iba’t ibangg sanggunian, taong 1890 sa
London sinimulang isulat ni Dr. Jose Rizal
ang El Filibusterismo na ipinagpatuloy niya sa
Paris, Madrid at tinapos ito noong Marso 29,
1891 sa Biarritz, Pransiya. Matapos ito, lumipat
siya sa Ghent Belgium upang ipalimbag ang
kaniyang nobela dahil higit na mababa doon ang
presyo ng pagpapalimbag.
14. Sa pagsusulat ng El Filbusterismo, naranasang muli
ni Dr. Jose Rizal ang suliranin sa pera.
Kinapos siya sa pera upang maipalimbag ang
nobela kaya’t labis-labis na pagtitipid ang
kaniyang ginawa. Tinulungan siya ng kaniyang
kaibigan sa Paris na si Valentin Ventura sa
suliraning ito upang maipatapos ang
pagpapalimbag ng nobela.
15. Marami ang ibinigay na panumbas sa
pamagat ng nobela na El Filibusterismo.
Ito ay isinalin sa wikang Ingles bilang
“The Filibustering”. May salin din ito na
“The Reign of Greed” na tinumbasan
naman sa wikang Tagalog ng “Ang
Paghahari ng Kasakiman.”
16. Sa katunayan ang
salitang Filibusterismo ay nag-ugat sa salitang
“Pilibustero” na bata pa lamang si Rizal ay
kaniyang nalalaman na. Isa ang salitang ito sa
mga ipinagbabawal banggitin sa kanilang
pamilya. Ito ay nangangahulugang isang
“mapanganib na taong makabayan”
17. na sinasabing
kalaban ng pamahalaan. Sinasabing una ring
narinig ni Rizal ang salitang ito nang
masaksihan niya ang pagkakabitay ng tatlong
paring martir na sina Mariano Gomez, Jose
Burgos at Jacinto Zamora na kilala bilang
GOMBURZA.
18. Ang pag-aaklas na ito ay bunsod ng mataas na
sapilitang paggawa o polo y servicio at
pagkakaltas ng papataas nang papataas na
buwis ng mga Espanyol sa natatanggap na
bayad ng mga manggagawa. Ang GOMBURZA
rin ang pinaghandugan o pinag-alayan niya ng
El Filibusterismo.
19. Bukod sa suliranin sa pera at
pagkakasaksi sa hindi makatarungang
pagbitay sa tatlong paring martir, ilan
sa mga suliraning kinaharap ni Dr. Jose
Rizal habang isinusulat ang nobela
ay ang sumusunod:
20. ● Ang pagmamalupit at panggigiit ng mga pryale sa mga
magsasaka ng Calamba at sa
kanyang pamilya kung saan kinuha o
sinamsam din ng mga prayle ang kanilang
lupain.
● Ang pagkamatay ng dalawang Pilipino sa Madrid na
kaniyang kaibigan.
21. ● Ang sigalot sa pagitan nila ni Heneral Antonio
Luna dahil sa babaeng si Nelly Bousted
● Ang pagpapakasal ng kaniyang nobyang si
Leonor Rivera sa inhinyeroim ng Ingles na
si Henry C. Kipping.
22. Kalagayan ng Bansa sa Panahon ng Pagsulat ng Akda
Bukod sa mga pangyayari sa buhay ni Dr. Jose Rizal,
mababakas din sa kabuoan ng kaniyang
nobela ang sitwasyon at kalagayan noon ng bansa
sa kamay ng mga Kastila.
Nangangahulugang nagsilbing salamin ng
kasaysayan ang ilang mga pangyayari sa El
Filibusterismo na unti-unting matuitunghayan sa
pagpapatuloy ng pagtalakay sa nobela.
23. Ilan sa mga kalagayan ng bansa
noong panahong isinulat ang El
Filibusterismo ay ang sumusunod:
● kalupitan ng mga prayle at sundalo;
● pagkakaroon ng sapilitang paggawa o polo y
servicios;
24. ● pagpapataw ng mataas at papataas na
buwis;
● kawalan ng karapatan; at
● kawalan ng hustisya.
25. Dapat Tandaan
● Ang El Filibusterismo ang ikalawang nobela
ni Dr. Jose Rizal na karugtong ng kaniyang
naunang nobela na Noli Me Tangere.
26. ● Ilan sa mga kalagayan ng bansa noong panahong
isinulat ang El Filibusterismo ay ang sumusunod:
kalupitan ng mga prayle at sundalo;
pagkakaroon ng sapilitang
paggawa o polo y servicios; pagpapataw ng
mataas at papataas na buwis; kawalan ng
karapatan at kawalan ng hustisya.