Açık Öğrenme ve İnternet Üzerinden Herkese Açık Kurslar
H.
1.
2. İÇİNDEKİLER
Açıklık ve Öğrenme…………………………………………....3
Açıklığın Öğrenme Ortamlarındaki Yansımaları………………4
İnternet Üzerinden Herkese Açık Kurslar (İHAK) ve Genel
Özellikleri……………………………………………….….....8
İHAK Sınıflandırmaları……………………………..……......18
Dünyada İHAK Uygulamaları………………………...……...21
Türkiye’de İHAK Uygulamaları………………………..........27
İHAK’ların Geliştirilmesi………………………………........32
İHAK’larda İçerik…………………………………………....35
İHAK’larda İletişim……………………………………….....37
İHAK’larda Ölçme ve Değerlendirme………………............39
Kaynakça………………………………………………….....41
3. AÇIKLIK VE ÖĞRENME
• Açıklık, kısaca bir şeye ulaşmanın ve onun üzerinde
değişiklik yapmanın önündeki engellerin kaldırılması
şeklinde ifade edilebilir.
• Uzaktan eğitimde uzaklık ile gelen açıklık da birçok
seçenek sunmaktadır.
• Öğrenenler uzaklığın olanaklı kıldığı özgürlüğü
keşfederken neye çalışacaklarını, neyi ne kadar
öğreneceklerini ve ne kadar çalışmaları gerektiğini de
fark ederler.
5. ÖĞRENME NESNELERİ
• Öğrenme nesneleri; uzaktan eğitim maksadıyla
hazırlanan ve Öğrenme Yönetim Sistemi'nde
çalıştırılan e-öğrenme içeriklerine denir.
• Öğrenme nesnesi kavramındaki temel düşünce
eğitimle ilgili içeriğin çeşitli öğrenme ortamlarında
tekrar kullanılabilen küçük parçalara bölünmesidir.
6. AÇIK EĞİTİM KAYNAKLARI
• Açık eğitim kaynakları, açık öğrenmeden biraz daha
farklıdır.
• Açık öğrenmede hem içerik hem de eğitim hizmetleri
(özel olarak tasarlanmış çevrimiçi materyaller,
bütünleşik öğrenci desteği ve değerlendirme gibi) söz
konusuyken, açık eğitim kaynakları aslen içeriğin
kendisidir.
7. Açık eğitim kaynakları, çok çeşitli çevrimiçi materyal
biçimlerini kapsar: çevrimiçi ders kitapları, kayda alınmış ders
videoları, YouTube videoları, yanıtlarınızı otomatik olarak
görebileceğiniz testler gibi değerlendirme materyalleri…
Powerpoint slaytları veya ders notlarının pdf dosyaları da açık
eğitim kaynakları başlığı altında değerlendirilir.
9. • İHAK’lar yeni bir uzaktan öğretim formatıdır. İlk
olarak George Siemens ve Stephen Downes isimli iki
araştırmacının kendi üniversitelerinde verdikleri bir
dersi çevrimiçi olarak dünyaya açmalarıyla başlamıştır.
• 2008 yılında Siemens ve Downes tarafından
«Connestivism and Connettive Knowledge» kursunu
tanımlamak için kullanılmıştır.
10. • İHAK, geleneksel çevrimiçi kurslardan ayıran iki
temel özellik;
1. Açıklık, kurslara herkesin özgür katılabilmesi.
2. Katılımcı sayısına herhangi bir sınır getirmeyecek
şekilde düzenlenmiş olması yani herkesin katılımına
olanak sağlaması.
11. İnternet ÜzerindenYürütülme
• Kavramın ilk kelimesi olan “İnternet Üzerinden”
kursların dağıtım formatına işaret etmektedir.
Kursların tüm eğitsel içerik, ders etkinlikleri ve
iletişimi internet aracılığıyla yapıldığına işaret eder.
• Kurslar genellikle Öğretim Yönetim Sistemleri (ÖYS)
üzerinden öğrencilere sunulur.
12. Herkesin Katılımına Olanak Sağlama
• Kavramın ikinci kelimesi olan
“Herkese” ifadesi İHAK
felsefesinin temelini oluşturan
ifadedir ve katılımcıların
sayısına işaret eder.
• Kursların herhangi bir
kontenjan sınırı olmadan
herkesin katılımına olanak
verebilecek şekilde
tasarlandığını ifade eder.
13. Açık Olma
• Kavramın üçüncü kelimesi olan “Açık” ifadesi de
İHAK felsefesinin temelini oluşturur.
• Bu ifade kursun her zaman her yerden erişilebilir
olduğunu ve herhangi bir sınırlama ya da şartın
olmadığını ifade eder.
• Katılımcılara her zaman her yerden kurslara erişim
olanağı vererek eğitimde fırsat eşitliği sunarken,
katılımcıların yaşadıkları bölge, yaşları, gelir
düzeyleri, ideolojileri ve eğitim seviyeleri ile
ilgilenmez.
14. Kurs Formatında Olma
Kavramın son kelimesi olan “Kurs” ifadesi öğretim
faaliyetlerinin düzenine işaret eder.
Nitekim kurslar, başlangıç ve bitiş tarihleri belli
olan, öğrenme hedefleri açıkça belirtilmiş, bu
hedeflerle uyumlu ders içerikleri ve etkinlikleri
tasarlanmış, uygun ölçme ve değerlendirme
faaliyetlerini kapsayan bir plan program içerisinde,
teknik ve pedagojik temeller göz önünde
bulundurularak hazırlanır.
15. İHAK’ların Faydaları
• İHAK’lar uzaktan eğitime yeni soluk getirmesinin
yanında bireysel ve kurumsal yönlerde faydalar
sağlamaktadır. İHAK’ların faydalarını bu
çerçevelerden ele alıp sunmak mümkündür.
16. Bireysel Faydalar
Bireylerin kendi eğitimlerini üstlenmeleri
ve yaşam boyu öğrenmeyi desteklemesi
gibi faydalarından dolayı İHAK’ların
popüleritesi artmıştır. Çünkü birey ihtiyaç
duyduğu konuda açılmış İHAK’lara şart
olmaksızın kolay bir şekilde katılmaktadır.
Bu sayede birey kursun tüm kaynaklarına
zaman ve mekan özgürlüğünü kullanarak
erişebilir, diğer öğrencilerle iletişime
geçerek neler öğrendiğini, fikirleri ve
tecrübelerini başkaları ile paylaşabilir
17. Kurumsal Faydalar
• İHAK’ların genelde ücretsiz olması, mümkün
olduğunca çok kişiye ulaşma potansiyeli, organize
edilmiş kurslar gibi avantajları sayesinde hem eğitimin
demokratikleşme hamlesi olması hem de uzaktan
eğitimin hatta yükseköğretimin yerini alabileceği
tartışılmaktadır.
• İHAK’lardaki içerikler kurumlar tarafından herkese
açık bir şekilde paylaşılabilmekte ve lisans sorunu
yaşamaksızın tekrar tekrar kullanılabilmektedir
19. Mevcut Sınıflandırmalar
1. Kapsamlı İHAK:
İHAK’ların normal bir üniversite dersine benzer şekilde, belli
bir plan dahilinde, belli hedeflerde İHAK’ların sunulması
amacıyla hazırlanmış standart bir ortam üzerinden video
materyallerle derslerin sunulduğu İHAK türüdür.
20. 2. Bağlantılı İHAK:
Kurs sürecinin ve kullanılan materyallerin tam olarak
yapılandırılmadığı, eğitimcilerin rehber konumunda
olduğu, öğrencilerin aktif rol aldığı, öğrenci-öğrenci ve
öğrenci-eğitimci iletişiminin oldukça önemli olduğu
İHAK türüdür.
22. • MIT ve Harvard Üniversitesi tarafından kar
amacı gütmeksizin kurulmuş bir İHAK yürütücü
platformdur.
• Bu platformda verilen kurslar iyi
yapılandırılmış, başlangıç ve bitiş tarihleri
önceden belirlenmiştir.
23. • Stanford Üniversitesi, Princeton Üniversitesi,
Michigan Üniversitesi ve Pennslyvania
Üniversitesinin aralarında bulunduğu girişimci
kurumlar tarafından kar sağlamak amacıyla
kurulmuş bir İHAK yürütücü platformdur.
• Platformda verilen kurslar iyi yapılandırılmış,
başlangıç ve bitiş tarihleri önceden belirlenmiştir.
24. • Sebastian Thrun, David Stavens ve Mike Sokolsky gibi girişimciler
ve girişimci kurumlar tarafından kar sağlamak amacıyla kurulmuş
bir İHAK yürütücü platformdur.
• Kursların başlangıç ve bitiş tarihleri belli değildir.
• Kurslar öğrencilerin kendi hızlarında eğitimlerini tamamlayabileceği
şekilde tasarlanmıştır.
• Udacity platformu direk eğitimcilerle işbirliği yaparak çalışmaktadır.
25. • Lightbank ve MHS Capital gibi girişimci kurumlar
tarafından kar sağlamak amacıyla kurulmuş bir İHAK
yürütücü platformdur.
• Verilen kursların başlangıç bitiş tarihleri belli değildir.
• Kurslar öğrencilerin kendi hızlarında eğitimlerini
tanımlayabileceği şekilde tasarlanmıştır.
• Udemy platformunda bir alanda yetkin olduğunu düşünen
herkes kurs açabilir.
26. • 2008 yılında 3600’ü aşkın ders videosu ile Salaman Kahan
tarafından kar amacı olmadan kurulmuş, Bill Gates ve
Google’ın arkasında olduğu bir platformdur.
• Khan Academy’de yer alan video derslerde sürekli olarak
alıştırmalar ve testlerle değerlendirme yapılmaktadır.
28. • Atatürk Üniversitesi tarafından 2015 yılında kurulan ücretsin
bir İHAK yürütme platformudur.
• Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma
Merkezi (ATAUZEM) teknik alt yapı ve tecrübesiyle kurulan
AtademiX, Türkiye’de İHAK uygulamalarının kurumsal
anlamda yürütüldüğü ilk platformdur.
29. • Anadolu Üniversitesi tarafından kurulan ücretsiz bir
İHAK yürütme platformudur.
• 2017 yılında 7 ders ile hizmete başlayan AKADEMA’da
rehber gözetimli ve bireysel olmak üzere iki tür derslere
yer verilmektedir. Katılımcılar «Ders Tamamlama
Belgesi» almaya hak kazanmaktadır.
30. • 2015 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ)
tarafından hayata geçirilmiş bir projedir.
• Projenin amacı ihtiyaç duyan herkese 100 adet çevrimiçi
dersi ücretsiz olarak sağlayabilmektedir.
• Öğrenmek isteyen herkese açıktır.
• Bilge İş projesi 2017 yılında tamamlanmıştır.
31. Coursera üzerinden, Doğrusal Cebir, Çok Değişkenli
Fonksiyonlar, İnfitilite Hemşireliği ve Etkili Konuşma gibi
farklı alanlara yönelik bazı dersleri Coursera platformu
üzerinden yürütmektedir.
32. İHAK’LARIN GELİŞTİRİLMESİ
1. Yeterliliğe odaklanma, öğrenciyi farklı şekillerde
destekleme ve detaylı planlama.
2. Öğrencilerin işbirliği içerisinde çalışabileceği,
gerekli durumlarda konuya, ilgiye yada öğrencilerin
bulunduğu bölgeye göre küçük alt gruplar oluşturarak
işbirlikli öğrenme ortamları tasarlanabilir.
33. 3. Sosyal ağ üzerinden öğrencilerin bir öğrenme
topluluğu oluşturmalarını sağlayacak ortak iletişim
kanallarının kurulması (blog, forum, wiki, web sayfası
vb.) desteklenebilir.
4. Öz değerlendirme ve akran değerlendirme
etkinlikleriyle öğrenenlerin hem yaptıkları çalışmalara
dönüt alması hem de çalışmalarla ilgili farklı bakış
açılarını görmeleri sağlanabilir.
34. 5. Öğrenenlerin motivasyonu artırmak ve öğrenenlere
esnek bir öğrenme ortamı sunmak için materyal ve
etkinliklerde çeşitliliğe yer verilmelidir.
6. İHAK’ların pedagojik olarak tasarımında kendi
doğası itibariyle öğrencilere anlamlı gelecek içerikler
ve etkinliklere yer verilmesi ve öğrencilerin anlamlı
meşguliyetlerinin sağlanması önemlidir.
36. • İHAK uygulamalarında ilgili dersin özelliklerine
uygun olarak farklı türlerde (yazılı kaynak, video ve
animasyon) gibi materyallerden faydalanılması
gerekmektedir.
• Çoğunlukla eş zamansız videolardan
faydalanılmaktadır.
38. • Çoğunlukla eş zamansız iletişim araçları
kullanılmaktadır.
• Tartışma formları, e-posta sistemleri aracılığıyla
öğrenci ve eğitimciler arasında soru cevap yoluyla
iletişim kurulmaktadır.
• Eş zamanlı iletişimi sağlama noktasında video
konferanslarından yararlanılmaktadır.
40. • Süreç içerisinde ve süreç sonunda değerlendirme
yapılması öngörülür. Fakat öğrenci çokluğu
nedeniyle süreç sonunda değerlendirme
yapılmaktadır.
• Genellikle çoktan seçmeli sorular kullanılmaktadır.
• Değerlendirme işlemleri kısa sınavlar, etkileşimli
alıştırma, ödev ve akran değerlendirmesi gibi
yöntemlerde kullanılır.
