Op basis van vier metingen Monitor Keuzedelen en de eigen kennis over het mbo, heeft de regieorganisatie tevens een publicatie met inzichten opgesteld.

1. HerzieningMBO
De afgelopen jaren (2016- 2018) heeft de regieorganisatie Herziening MBO in samenwerking met
DUOvierkeerde MonitorKeuzedelen uitgevoerd. Devierde rapportagevan de MonitorKeuzedelen
is de laatste in de reeks diedoorHerzieningMBOisuitgevoerd.InderapportagesvandeMonitorKeuze-
delen is altijd bewust terughoudend omgegaan met het trekken van conclusies. Onder andere omdat
scholen pas kort werken met keuzedelen en de monitor een momentopname is. Bij de afronding
van onze werkzaamheden als regieorganisatie, delen we onze inzichten in deze publicatie. Dat
doen we op basis van inzichten van vier rapportages Monitor Keuzedelen (opgenomen in de bijlage)
en onze kennis van het mbo.
Inzichten Monitor Keuzedelen Herziening MBO

2. 2 INZICHTEN MONITOR KEUZEDELEN HERZIENING MBO
3
3
3
4
6
Inhoud
Aanleiding Monitor Keuzedelen
Aanpak
Doel
Inzichten
Bijlage: Inzichten per thema

3. 3
HerzieningMBOHerzieningMBO
Aanleiding Monitor Keuzedelen
Sinds augustus 2016 zijn scholen gestart met de inzet van keuzedelen. Vanaf dat moment zijn keuzedelen
beschikbaar, bieden scholen ze aan, maken studenten hun keuzes en zijn er resultaten behaald. Informatie hierover
is deels te vinden in het Register Keuzedelen, deels in de schoolsystemen en deels vanaf 2017 in BRON. Echter,
er was géén punt waar alle gegevens centraal werden vastgelegd en gemonitord. Hierdoor zou er (landelijk) inzicht
ontbreken in bijvoorbeeld de ontwikkeling van het aantal en type keuzedelen in het Register Keuzedelen, het
aanbod bij opleidingen, de keuzes van de student, de resultaten van de studenten en de verzoeken die studenten
indienen voor niet-gekoppelde keuzedelen. Middels de Monitor Keuzedelen is geprobeerd deze informatie op één
plek te verzamelen.
Aanpak
De monitor is tussen 2016 en 2018 in totaal vier keer in opdracht van OCW uitgevoerd. DUO heeft steeds de
uitvraag gedaan. Niet vanuit haar wettelijke taak, maar omdat DUO goed in staat is om met grote hoeveelheden
informatie om te gaan en voor scholen herkenbaar is. De regieorganisatie heeft de aangeleverde data inhoudelijk
geanalyseerd en de rapportage geschreven.
De verzamelde informatie is verwerkt in landelijke rapportages die in afstemming met OCW, SBB, NRTO,
saMBO-ICT, MBO Raad, VNO-NCW en DUO beschikbaar zijn gesteld. Bij iedere rapportage is een bijbehorende
infographic gemaakt. Alle deelnemende scholen hebben bij iedere landelijke monitor ook een eigen instellings-
specifieke rapportage gekregen. Voorafgaand aan de eerste uitvraag is een ‘preview-uitvraag’ geweest die heeft
geresulteerd in een rapport met eerste inzichten.
Doel
Met de monitor was er één plek waar informatie over keuzedelen samenkomt, waardoor er op landelijk niveau
inzicht verkregen kon worden in de werking van keuzedelen in de praktijk. Zowel inzicht in de ontwikkelkant van
de keuzedelen als in de uitvoeringskant.
De monitor was en is daarnaast bedoeld om beleidsinformatie op te halen en een beeld te krijgen van in welke
mate keuzedelen bijdragen aan flexibel onderwijs, maatwerk voor studenten en of ze gebruikt worden om in te
spelen op regionale ontwikkelingen. De monitor is niet bedoeld en gebruikt als informatieverzameling ten behoeve
van verantwoording en/of beoordeling op organisatie- of instellingsniveau.

4. 4 INZICHTEN MONITOR KEUZEDELEN HERZIENING MBO
Inzichten
Aanleveren van de gegevens
Niet alleen de data die scholen aanleveren geven inzicht in het werken met keuzedelen. Ook het proces geeft
inzicht. De dataset was bewust beperkt ingericht. Toch heeft een substantieel aantal scholen aangegeven moeite
te hebben met het leveren van de benodigde data. In sommige gevallen hadden scholen geen (centrale) plek
waar data over keuzedelen (digitaal) wordt vastgelegd. In enkele gevallen zat de uitdaging in het ophalen van de
gegevens uit de systemen. Dit heeft invloed op de Monitor Keuzedelen, maar goede ondersteuning in het proces
kan ook een succesfactor zijn voor het werken met keuzedelen. Van het vastleggen van het keuzedelenaanbod
en dit presenteren aan de student, tot het kiezen voor een keuzedeel door de student en het vastleggen van de
resultaten. Die ondersteuning is binnen scholen ook ten tijde van de vierde meting nog onvoldoende beschikbaar.
Grip op het Register Keuzedelen
Alleen keuzedelen die zijn opgenomen in het landelijk register en gekoppeld zijn aan de betreffende kwalificatie
kunnen worden aangeboden aan studenten. Scholen kunnen zelf nieuwe keuzedelen bedenken, ontwikkelen en
verzoeken deze op te laten nemen in het landelijk Register Keuzedelen.
Een spannende vraag was of het aantal keuzedelen in het register zo explosief zou groeien dat het moeilijk werk-
baar zou worden. In de monitor is te zien dat het register doorgroeit. Echter de behoefte aan de betreffende
keuzedelen lijkt er ook te zijn. Het percentage keuzedelen dat wordt aangeboden ten opzichte van het register
blijft namelijk redelijk gelijk. Daarbij lijkt de groei te stabiliseren. Vanwege het feit dat niet alle scholen gegevens
aanleveren voor de Monitor Keuzedelen, is er geen 100% dekkend inzicht in keuzedelen die niet worden ingezet.
Het aantal keuzedelen dat wordt aangeboden kan daardoor in werkelijkheidheid hoger zijn dan in de rapportages
naar voren is gekomen. Naarmate de tijd verstrijkt, zullen er (meer) gegevens over de keuzedelen die studenten
hebben gevolgd beschikbaar zijn in BRON. Die informatie zou mede benut kunnen worden voor onderhoud aan
het register.
Naast dat grip en onderhoud op het Register Keuzedelen een blijvend aandachtspunt is, is ook communicatie over
de ontwikkeling van het register een aandachtspunt. Zo is te zien dat enkele keuzedelen met een (gepasseerde)
einddatum nog wel in het aanbod van opleidingen zijn opgenomen. Vaak zijn dit keuzedelen waar een nieuwe
versie van bestaat. Mogelijk is dit voor scholen niet altijd duidelijk. Scholen hebben versiebeheer met heldere
communicatie door SBB - afgestemd met MBO Raad en DUO - nodig om hen te faciliteren een goed aanbod
samen te stellen voor de student.
Niet-gekoppelde keuzedelen
Opvallend in het aanbod van opleidingen is dat er gedurende alle metingen een aantal keuzedelen wordt aange-
boden dat niet gekoppeld is aan de betreffende kwalificatie. Dat aantal leek tussen de eerste, tweede en derde
meting af te nemen, maar nam in de vierde meting weer toe. In relatie tot de context - groeiend aanbod en studen-
tenaantallen - is de toename niet zorgwekkend. Daarnaast blijkt na nadere analyse dat het inhoudelijk niet altijd
zorgwekkende combinaties zijn en dat er een koppelverzoek zou kunnen worden aangevraagd, dat dit onlangs is
gedaan, of dat er een oude versie van een bepaald keuzedeel wordt aangeboden. Tevens is de Monitor Keuze-
delen een momentopname. Scholen stellen hun aanbod regelmatig bij voordat de student een keuze gaat maken.

5. 5
HerzieningMBOHerzieningMBO
Belangrijk bij niet-gekoppelde combinaties is dat er een verzoek van de student ligt om het betreffende keuzedeel
te mogen volgen. Uit de data komt niet naar voren of dat altijd het geval is. Het aantal verzoeken per school is nog
beperkt. De factor tijd speelt een rol. Het aantal verzoeken kan nog toenemen. Daarnaast variëren de meest aan-
geboden niet-gekoppelde combinaties iedere meting. Er zit dus ontwikkeling in. De verwachting is dat opleidingen
hun aanbod bijstellen naar aanleiding van het inzicht dat er niet-gekoppelde combinaties worden aangeboden. Het
lijkt er ook op dat scholen zich steeds meer bewust zijn van het bestaan en belang van de koppeling, SBB heeft
aangegeven dat de overlapchecker steeds meer wordt gebruikt.
De mogelijkheid om studenten een verzoek te laten indien voor het volgen van een niet-gekoppeld keuzedeel
wordt door één school gebruikt als ‘oplossing’ om een groot (en deels niet-gekoppeld) aanbod te doen. Dit is ook
een verkenning van de ruimte van de kaders waarbij de risico’s voor studenten beperkt zijn. Er kan immers door
studenten nog een verzoek tot het volgen van een niet-gekoppeld keuzedeel worden ingediend. Alleen wanneer
er sprake is van ondoelmatige overlap tussen het keuzedeel en de betreffende kwalificatie kan er een situatie ont-
staan waarbij een student een gevolgd keuzedeel niet kan opvoeren voor de keuzedeelverplichting. Het aanbieden
van niet-gekoppelde keuzedelen verdient blijvend de aandacht om te voorkomen dat de student de dupe wordt.
Manier waarop keuzedelen worden aangeboden
Bij de start van de implementatie waren scholen veelal bezig met de beheersbaarheid van keuzedelen. Vanuit die
beheersbaarheid is er vaak voor gekozen om keuzedelen in configuraties aan te bieden. Onze kanttekening bij het
werken met configuraties is dat het beperkt in flexibiliteit. Voor een deel daarmee ook in organiseerbaarheid, waar-
door de complexiteit van de beheersbaarheid juist wordt vergroot. In de monitor komt naar voren dat er inderdaad
vaak voor configuraties wordt gekozen. In de tweede meting gaf 33,3% van de scholen aan uitsluitend te werken
met configuraties. In de vierde meting was dat 42,6%. Een opvallend verschil, want in gesprekken lijken scholen
te willen overstappen naar het aanbieden van losse keuzedelen omdat de beperkingen van de configuraties in de
praktijk naar boven komen. De verwachting is dan ook dat dit percentage de komende jaren zal dalen.
Ontwikkeling en tijd
In iedere rapportage van de Monitor Keuzedelen is benadrukt dat de factor tijd scholen zal helpen om de keuze-
delen op de rit te krijgen. Dat lijkt op basis van de metingen in de praktijk ook het geval te zijn. De spanning
op onderwerpen zoals een overheersend aantal generieke keuzedelen - boven verdiepend, verbredend of door-
stroomgericht - nemen gezien de opgedane inzichten af. De Monitor Keuzedelen laat zien dat dit soort zaken zich
door de tijd uitkristalliseren.

6. 6 INZICHTEN MONITOR KEUZEDELEN HERZIENING MBO
Bijlage: Inzichten per thema
De rapportages van de Monitor Keuzedelen bevatte steeds drie hoofdstukken: aanbod, keuzes en resultaten.
In die hoofdstukken werden de volgende vijf thema’s behandeld:
1. Ontwikkeling van keuzedelen
2. Gebruik van keuzedelen
3. Keuzedelen als onderdeel van de slaag-/zakbeslissing
4. Vermindering keuzedeelverplichting t.b.v. persoonlijke, culturele of levensbeschouwelijke vorming
5. Verzoek studenten om niet-gekoppelde keuzedelen
Hieronder is per thema een toelichting gegeven op het beoogde inzicht door de monitor, zoals opgenomen in
het plan van aanpak, en vervolgens welke inzichten de Monitor Keuzedelen op dat gebied feitelijk heeft gegeven.
Thema 1 | Ontwikkeling van keuzedelen
Beoogd inzicht monitor
Ontwikkelde en getoetste keuzedelen worden door SBB gepubliceerd in het Register Keuzedelen. Het register
vermeldt welke keuzedelen per kwalificatie gekoppeld zijn aan die kwalificatie en daarmee in het aanbod van
opleidingen opgenomen kunnen worden. Door het monitoren van het register, wordt inzichtelijk wat het keuze-
palet is voor scholen (en daarmee indirect voor studenten) en wat daarbinnen de verhouding tussen generieke,
verbredende, verdiepende, doorstroomgerichte en remediërende keuzedelen is. Daarnaast zijn er keuzedelen die
nog in ontwikkeling zijn. Voor die keuzedelen is het van belang inzicht te krijgen in het proces van aandragen,
ontwikkelen, toetsen en vaststellen. Met deze informatie kan onder andere worden geanalyseerd of er gebruik
wordt gemaakt van de mogelijkheid om in drie maanden keuzedelen te ontwikkelen, vast te stellen en publiceren
en in hoeveel van de gevallen dit daadwerkelijk gebeurt.
Inzichten na vier metingen
De Monitor Keuzedelen heeft onder andere de groei van het Register Keuzedelen getoond. Duidelijk is geworden
dat het register groeit. Namelijk van 624 keuzedelen in de eerste meting - juli 2016, vlak voor de verplichte invoe-
ring - naar 923 keuzedelen in de vierde meting. Met name van de eerste naar de tweede meting is een groei te zien
van ruim 20%. De groei van het register lijkt daarna te stabiliseren, de laatste twee metingen ligt de groei zo rond
de 10%. In de aangeleverde informatie in het register hebben we kunnen ontdekken dat de groei in het Register
Keuzedelen is toe te schrijven aan diverse soorten keuzedelen, maar voornamelijk aan verdiepende keuzedelen.
Er zijn sinds de eerste meting 180 verdiepende keuzedelen in het register bijgekomen, tegenover vijf generieke,
47 doorstroomgerichte en 163 verbredende keuzedelen.
De Monitor Keuzedelen heeft tevens inzicht gegeven in het aanbod dat scholen doen, afgezet tegen hetgeen
beschikbaar is in het register. Daar is te zien dat het aantal keuzedelen dat wordt benut uit het register ongeveer
gelijk blijft gedurende de vier metingen. Bij alle vier de metingen wordt ongeveer 80% van het register benut. Dus
het register groeit en het aanbod van scholen groeit mee. Er lijkt dus ook een deel van het register te zijn wat niet
wordt benut. Echter blijven we voorzichtig met het trekken van conclusies. Mogelijk willen scholen de betreffende
keuzedelen op een later moment aanbieden, of bieden scholen die niet deelnemen aan de monitor deze keuze-
delen aan. De Monitor Keuzedelen is een momentopname.

7. 7
HerzieningMBOHerzieningMBO
Uit de gegevens van de Monitor Keuzedelen kon niet worden herleid of er gebruik wordt gemaakt van de mogelijk-
heid om in drie maanden keuzedelen te ontwikkelen en publiceren, en in hoeveel van de gevallen dit daadwerkelijk
gebeurt.
Wat ook opvalt is dat er in het register gedurende alle vier de metingen slechts vier keuzedelen bestaan van
960 sbu. In de vier metingen komt naar voren dat enkele van deze keuzedelen soms worden aangeboden. Ten tijde
van de vierde meting is niet door scholen aangegeven dat zij keuzedelen van 960 sbu in hun aanbod bij opleidingen
hebben opgenomen. Het overgrote deel (altijd rond de 80%) van de keuzedelen, zowel in het register als in het
aanbod, zijn keuzedelen met een omvang van 240 sbu.
Thema 2 | Gebruik van keuzedelen
Beoogd inzicht monitor
Een keuzedeel is aan één of meer kwalificaties gekoppeld. De koppeling maakt voor scholen duidelijk welke keuze-
delen zij bij welke kwalificaties kunnen aanbieden. Scholen zijn vrij in het bepalen van hun keuzedeelaanbod aan
studenten. Het is interessant om inzicht te krijgen in het geselecteerde aanbod keuzedelen (uit het Register Keuze-
delen) van de opleidingen en de keuzes die studenten vervolgens maken uit dit aanbod. Deze informatie kan worden
gebruikt om te bepalen of de inhoud van het Register Keuzedelen voorziet in de behoefte die er bij scholen is, voor
het samenstellen van een aanbod voor de student. En uit deze informatie wordt duidelijk of keuzedelen bijvoor-
beeld met name gekozen worden ten behoeve van specialisatie, verbreding of juist doorstroom. Op de langere
termijn wordt duidelijk of het aanbod van keuzedelen zich ontwikkelt van bijvoorbeeld klein en organiseerbaar
(zoals bijv. verwacht bij configuraties) naar een groter en flexibeler (bijv. losse keuzedelen) aanbod.
Inzichten na vier metingen
Aanbod
Het aanbod heeft zich gedurende de vier metingen ontwikkeld. Steeds meer keuzedelen worden steeds vaker bij
kwalificaties aangeboden. De groei in het aanbod is voornamelijk toe te wijzen aan zowel verbredende als verdie-
pende keuzedelen. Twee keer is scholen gevraagd hoe zij keuzedelen aanbieden: als configuraties, losse keuzede-
len of beide. In beide metingen bleek ruim 80% van de scholen geheel of gedeeltelijk te werken met configuraties.
Onderstaande diagram toont de resultaten van de twee metingen.
Meting 2 Meting 4
De eerste keer (meting 2) gaf 78% van de scholen die werken met configuraties aan te werken met configuraties
met een uitgestelde keuze, de tweede keer (meting 4) was dat 67%.
Wat verder opvalt bij het aanbod is dat een aantal keuzedelen dat een (gepasseerde) einddatum heeft, nog wel
wordt aangeboden door opleidingen. Vaak zijn dit keuzedelen waar een nieuwe versie van is vastgesteld.

8. 8 INZICHTEN MONITOR KEUZEDELEN HERZIENING MBO
De Monitor Keuzedelen toont dat het totale aanbod op schoolniveau groeit. Per sector en domein neemt het
hoogste aantal keuzedelen dat bij een kwalificatie in het betreffende domein/sector wordt aangeboden toe. Er
worden dus meer keuzedelen aangeboden bij een kwalificatie. Tegelijkertijd neemt het percentage studenten
dat binnen een ‘groep’ dezelfde keuze maakt af. Daarmee lijkt er meer keuzevrijheid te komen. Omdat er met de
monitor geen inzicht is in cohorten kan er niet gezegd worden of het aanbod per cohort daadwerkelijk breder is
geworden.
Keuzes
De Monitor Keuzedelen heeft ook inzicht gegeven in de keuzes die studenten maken. Inmiddels is ruim 76% van
de keuzedelen in het aanbod van opleidingen gekozen. Ten tijde van de eerste meting was dat nog 14,9%. Deze
groei is te verklaren omdat steeds meer studenten keuzes zullen moeten maken voor keuzedelen sinds de invoering
voor cohorten vanaf augustus 2016.
Ten tijde van de tweede meting waren 30 keuzedelen meer dan 500 keer gekozen. Dit waren voornamelijk
generieke keuzedelen. Daar heeft een verschuiving plaatsgevonden. Ten tijde van de vierde meting waren
64 keuzedelen meer dan 500 keer gekozen, minder dan de helft daarvan waren generieke keuzedelen. De andere
helft was verdiepend, verbredend en doorstroomgericht. De top 10 meest gekozen keuzedelen zijn gedurende alle
metingen wel voornamelijk generiek.
In de rapportages van de Monitor Keuzedelen is op verschillende plekken een uitsplitsing getoond per leerweg
BOL en BBL. De omvang van de data over de BOL is groter dan die van de BBL. Wat opvalt is dat zowel het aanbod
van soorten keuzedelen bij BOL en BBL niet sterk van elkaar afwijkt, dit geldt ook voor de keuzes die studenten
maken. Alleen in de vierde meting lijken verbredende keuzedelen iets populairder te zijn bij BBL studenten. Bij de
keuzes die studenten maken valt ten tijde van de derde en vierde meting op dat bij de meest gekozen keuzedelen
de helft van de keuzedelen tussen BOL en BBL gelijk zijn, de andere helft is verschillend. In de tweede meting
verschilde de top 10 nagenoeg niet.
Thema 3 | Keuzedelen als onderdeel van de slaag-zakbeslissing
Beoogd inzicht monitor
De Tweede Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel dat de invoering van keuzedelen regelt. Met het wets-
voorstel is een amendement aangenomen dat beoogt de hoogte van het behaalde resultaat voor een keuzedeel
vanaf het cohort 2018-2019 mee te laten tellen in de slaag-zakregeling en dus mee te wegen in het behalen van
het mbo-diploma. Begin 2018 is de inwerkingtreding uitgesteld naar cohort 2020-2021. Dus vanaf 1 augustus
2020 tellen de resultaten die door studenten voor keuzedelen worden behaald mee voor het slagen voor hun
diploma.
Dit amendement kan directe impact op de gediplomeerde uitstroom van mbo-studenten vanaf het cohort 2020-
2021 hebben. Een onvoldoende kan leiden tot het niet behalen van het diploma. Daarom is het van het grootste
belang om vooraf inzicht te krijgen in de omvang van deze impact. De tijd om te monitoren is echter beperkt. Met
de gegevens die voorhanden zijn, wordt beoogd een beeld te schetsen van het aantal studenten dat zijn/haar
diploma niet haalt omdat de resultaten van de keuzedelen onvoldoende zijn.

9. 9
HerzieningMBOHerzieningMBO
Inzichten na vier metingen
Bij de uitvraag van de monitor hebben meerdere scholen aangegeven de gegevens over de keuzes en de resultaten
niet op het niveau van een student te kunnen aanleveren. Daarmee bood de dataset die door scholen is aangeleverd
niet de mogelijkheid om te onderzoeken of studenten zouden zakken of slagen voor hun diploma, als gevolg van
het niet behalen van de keuzedelen.
Er is wel inzicht verkregen in of de keuzedelen worden behaald of niet. In 86% van de gevallen zijn de keuzedelen
behaald.
Thema 4 | Vermindering keuzedeelverplichting t.b.v. persoonlijke, culturele of levens-
beschouwelijke vorming
Beoogd inzicht monitor
De Tweede Kamer heeft met het wetsvoorstel ook ingestemd met het amendement dat instellingen of opleidingen
de mogelijkheid biedt om gemotiveerd af te wijken van een deel van de keuzedeelverplichting. Deze onderdelen
dienen dan betrekking te hebben op persoonlijke, culturele of levensbeschouwelijke vorming. Hierbij zijn uitge-
zonderd de entreeopleidingen en de eenjarige specialistenopleidingen. Als een instelling of opleiding hiervoor kiest
wordt de keuzedeelverplichting van de opleiding verlaagd met 240 sbu. Met de monitor willen we inzicht krijgen
in hoeverre er van de mogelijkheid gebruik wordt gemaakt en waarvoor het wordt ingezet.
Inzichten na vier metingen
Informatie over het afwijken van de keuzedeelverplichting is twee keer bij scholen opgevraagd. De eerste keer
gaven negen scholen aan hier gebruik van te hebben gemaakt. Daarvan gaf één school aan voor alle opleidingen
(met uitzondering van entree- en specialistenopleidingen) af te wijken. De tweede keer gaven acht scholen aan
gebruik te maken van de mogelijkheid om af te wijken van de keuzedeelverplichting. De acht scholen gaven
allemaal aan af te wijken op het niveau van één of meerdere - maar niet alle - opleidingen. Hieruit kan niet gecon-
cludeerd worden dat een school is gestopt met het benutten van de mogelijkheid om af te wijken van de keuze-
deelverplichting. Het is ook mogelijk dat een school die bij de tweede meting wel informatie heeft aangeleverd,
ten tijde van de vierde meting geen informatie heeft aangeleverd.
Thema 5 | Verzoek studenten om niet-gekoppelde keuzedelen
Beoogd inzicht monitor
Op verzoek van de student kunnen niet-gekoppelde keuzedelen onderdeel uitmaken van de opleiding. De stu-
dent kan bij een verzoek putten uit het gehele actuele keuzedeelaanbod van de school. Als de school het verzoek
honoreert dan volgt de student in plaats van een gekoppeld keuzedeel, een niet-gekoppeld keuzedeel. Met zo’n
niet-gekoppeld keuzedeel kan dan ook invulling gegeven worden aan de keuzedeelverplichting die hoort bij de
betreffende soort opleiding.
In het jaarverslag moet de school op het niveau van kengetallen verantwoording afleggen over de verzoeken die
zijn toegewezen én de verzoeken die zijn afgewezen. In het kader van de monitoring is het interessant om in
kaart te brengen hoeveel van dergelijke verzoeken worden gedaan, toegekend of afgewezen en om welke keuze-
delen bij welke opleidingen het gaat. Deze informatie kan bijvoorbeeld gebruikt worden om veel gecombineerde
niet-gekoppelde keuzedelen en kwalificaties alsnog in het register te koppelen. Zodoende kunnen opleidingen die
keuzedelen standaard in het aanbod opnemen en hoeven studenten geen verzoek in te dienen.

10. 10 INZICHTEN MONITOR KEUZEDELEN HERZIENING MBO
Inzichten na vier metingen
Informatie over verzoeken van studenten om niet-gekoppelde keuzedelen te mogen volgen is twee keer bij scholen
opgevraagd. De eerste keer (meting 2) waren er volgens de gegevens van de monitor 263 verzoeken gedaan
op negen scholen, 89% van deze verzoeken vonden plaats op één school. De tweede keer (meting 4) waren er
1.826 verzoeken gedaan bij 20 scholen, waarvan 78% van de verzoeken op één school plaatsvonden. Zonder die
78% van de verzoeken bij de betreffende school, blijkt dat bij ongeveer een derde van de scholen gemiddeld
20 verzoeken per school zijn gedaan. 29 verzoeken waren in de vierde meting afgewezen, alle andere zijn
gehonoreerd.
Naast de verzoeken voor niet-gekoppelde keuzedelen is in de monitor ook gekeken naar het aanbod dat scholen
doen, en of die combinaties van keuzedeel en kwalificatie als dusdanig in het register bestaan. Dat is niet altijd
het geval. Er is een behoorlijk aantal niet-gekoppelde combinaties opgenomen in het aanbod van opleidingen. Het
aantal nam gedurende de eerste drie metingen af van respectievelijk 1.917, naar 849, naar 772 niet-gekoppelde
combinaties. In de vierde meting nam het aantal weer toe naar 998 niet-gekoppelde combinaties, die in het
aanbod van een school zijn opgenomen. Het aanbod is echter in totaal ook gegroeid. Ook is het aantal studenten
dat keuzedelen gaat volgen stevig toegenomen; er is inmiddels sprake van minimaal twee cohorten. Bovendien
hebben scholen naar aanleiding van hun schoolspecifieke rapportage contact gezocht met Herziening MBO en
aangegeven het niet-gekoppeld aanbod inmiddels te hebben bijgesteld. Daarnaast blijkt uit de analyse van de top
vijf meest aangeboden niet-gekoppelde combinaties dat in de meeste gevallen een koppeling zou kunnen worden
aangevraagd of dat dit onlangs is gebeurd. In één geval bleek sprake te zijn van ondoelmatige overlap.
Wat opvalt is dat de meest gekozen niet-gekoppelde combinaties van kwalificatie en keuzedeel variëren per
meting. Bij de geanalyseerde combinaties komen in de verschillende metingen geen opvallende combinaties terug
van een bepaald keuzedeel bij een bepaalde kwalificatie. Sommige combinaties worden per meting wel veel door
studenten gekozen. Zo wordt in de vierde meting het keuzedeel Internationaal I: overbruggen (interculturele)
diversiteit door 165 studenten gekozen die staan ingeschreven op de kwalificatie Zelfstandig medewerker travel
& hospitality. En in de derde meting wordt bijvoorbeeld het keuzedeel Internationaal I: bewustzijn (interculturele)
diversiteit door 94 studenten gekozen die allemaal staan ingeschreven op de kwalificatie Mbo-Verpleegkundige.
In beide situaties blijken vergelijkbare keuzedelen wel gekoppeld te zijn. Bij deze kwalificaties lijkt dus wel een
behoefte te zijn voor een bepaald keuzedeel, ook al is deze niet gekoppeld.

11. Dit is een uitgave van: Herziening MBO
www.herzieningmbo.nl