More Related Content More from Hassan Najafi (15) ناسازواری ها و چالش های برنامه درسی انتقادی هنری ژیرو در مواجهه منطقی با بنیادهای فلسفی تربیت اسلامی1. ناسازواری
ها
و
چالش
های
برنامهدرسیانتقادی
هنریژیرودرمواجههمنطقیبا
بنیادهایفلسفی
تربیتاسالم
ی
هدایت احمدی حمید،نجفی حسن،آرانی احمدآبادی نجمه
*
1
،تهررا نور پیام دانشگاه تربیت و تعلیم فلسفه دکتری دانشجوی
.،ایرا ،تهرا
2
بر را
رع عاا رری
ردکت رجوی
ردانش
ره
رع رگاه
ردانش رن
ر در ره
رناع
.،ایرا ،تهرا طباطبائن
3
.،ایرا ،تهرا ،فرهنگیا دانشگاه عدرس تربیت و تعلیم فلسفه دکتری
چکیده
هدف با حاضر پژوهش
شناسایی
ناسازواری
ها
و
چالش
های
درسیی برنامه
هنری انتقادی
ژیرو
از
منظر
بنیادهای
فلسفی
تربیت
اسالم
ی
شید انجیا
از پژوهش
ماهیت نظر
داده
ها
تحلیلیی تحقیی روش نوع نظر از و کیفی ،
-
بود اسنادی
،ژیرو انتقادی درسی برنامه بخش در پژوهشی نمونه
کتی
مقاالت و
منتشرشده
طیی ژیرو
سیا
هیای
9191
تیا
8192
بخیش در و
اسالمی تربیت مبانی
پژوهش
های
بودند حوزه این اصیل
کیه
بیه
صیورت
ت بیرای و انتخاب هدفمند
حلییل
آن
هیا
کیفیی محتیوای تحلییل روش از
پژوهش این در شد استفاده
مهم
ترین
آراء
ژیرو
برنامیه اساسیی عناصر در
درسی
انتقادی
ازجمله
اهداف
(
تربیت
و دموکراتیک شهروند
رهایی
بخیش
،
گذاشتن کنار ،دیگر صداهای به کردن توجه و شنیدن
نخبه
گرایی
توجیه و
عمیوم فرهنی به
ی
نی تبییین رفی ،
و مظلومیان حی از دفیاع و ژادی
گروه
های
دموکراتییک جامییه ایجیاد ،جامیه مختلف
و ویواه مسیاوات و
،)اوالقی
محتوا
(
توجه
فرهنگ و اجتماعی شرایط به
ی
،
و میرفیت نسیبیت
بر اتکا ،دانش
ارزش
ها
ی
،اجتمیاعی
داشیتن نظیر در
میتن
هیا
و نهادهیا ،
اجتماعی ساوتارهای
،)
روش
های
یاددهی
-
یادگیری
(
گفت
وگومحیوری
)
و
ییابی
یارزش
(
یاهده
یمش
ارش ی
یگ ،یاحبه
یمص ،
وود ،یژوهش
یپ ،یی
یده
ارز
ی
یی
اب
ی
،
شرح
حا
نو
ی
س
ی
برنامیه در قیوت نقیا وجود با گرفت قرار واکاوی مورد )
ژ انتقادی درسی
ی
رو
ازجمله
تأکید
ترب عدالت بر
ی
ت
ی
بیه توجه و
گیروه
هیای
حاشیه
ای
؛
ا در اما
ی
دیدگاه ن
ناسیازواری
هیا
و
چیالش
هیای
ی
مشیاهده نیی
می
شود
مبانی در که
فلسفی
ترب
ی
اسالم ت
ی
است نقد مورد
ازجملیه
ایین
نقدها
می
توان
عد به
ابتنا
ی
اهداف
بر
مفروضیات
متیاف
ی
یکی
غفلیت ،
از
ساحت
های
مختلف
ترب
ی
ت
در
هدف
گذاری
(
تأکید
ز
ی
اد
بر
اهداف
س
ی
اسی
ی
)
،
نسبیت
گرایی
در
،محتوا
کثرت
گرایی
افراطیی
در
محتیوا
(
عید
توجیه
بیه
وحدت
گرایی
)
فرو ،
ک
اهش
گرا
یی
در
ارها اب
ی
،شیناوت
گفیت
وگومحیوری
محن
در
روش
های
یاددهی
نادیده ،یادگیری
انگیاری
اقتیدارگرا
یی
میلیم
در
دشواری ،تدریس
تفسیر
نتایج
در
نمود اشاره ارزشیابی
واژه
های
کلید
ی
:
هنر
ی
،انتقیادی درسیی برنامیه ،ژیرو
بنیادهیای
فلسفی
تربیت
اسال
م
ی
،
منطقی تطبی
The Inadequacies and Challenges of
the Critical Curriculum of Henry
Giroux in the Logical Encounter with
the Philosophical Foundations of
Islamic Education
Najmeh Ahmadabadi Arani, Hassan Najafi,
Hamid Ahmadi Hedayat
1
PhD student in Philosophy of Education, Payam Noor
University, Tehran, Iran.
2
PhD student of Curriculum Studies, Allameh Tabataba'i
University, Tehran, Iran.
3 PhD in Philosophy of Education, lecturer at Farhangian
University.
Abstract
This study aims to analytical-documentary method to
identify the inadequacies and challenges of the critical
curriculum of Henry Giroux from the perspective of the
philosophical foundations of Islamic education. The
research was qualitative in terms of the nature of the data
and in terms of the type of analytical-documentary research
method. The research sample in Giro's critical curriculum,
books and articles published by Giroux during the years
1979 to 2018 and in the foundations of Islamic education
were original researches in this field that were purposefully
selected and analyzed by qualitative content analysis
method. In this research, Giroux most important ideas in the
essential elements of the curriculum, including goals
(raising a democratic and Liberating citizen, hearing and
paying attention to other voices, abandoning elitism and
paying attention to public culture, eliminating racial
discrimination and defending the rights of the oppressed,
and Different groups of society, creation of a democratic
and egalitarian society), content (attention to social and
cultural conditions, relativity of knowledge and knowledge,
reliance on social values, consideration of contexts,
institutions and social structures), teaching-learning
methods (discourse-oriented) and Evaluation (observation,
interview, reporting, research, self-evaluation, narration)
was analyzed. Despite the strengths of Giroux critical
curriculum, including the emphasis on educational justice
and attention to marginalized groups, in this perspective,
there are also inconsistencies and challenges that are
criticized in the system of philosophy of Islamic education.
One of these criticisms can be the lack of goals based on
metaphysical assumptions, the neglect of different areas of
education in targeting (high emphasis on political goals),
relativism in content, extreme pluralism in content (lack of
attention to unity Slowness in the instruments of cognition,
pure discourse in teaching methods, ignoring teacher's
authoritarianism in teaching, the difficulty of interpreting
the results in the evaluation.
Keywords: Henry Giroux, Critical Curriculum,
Philosophical Foundations of Islamic Education,
logical Comparison.
پژوهش
در
برنامه
ريزی
درسي
سا
هجدهم
،
دوره
دو
شماره ،
49
(
پیاپی
62
)
بهار
9411
صفحات ،
98
-
58
Research in Curriculum Planning
Vol 18. No 41 (continus 68)
spring 2021, Pages 52-72
پژوهشی
:مسئول نویسندة .*
h.hedayat@cfu.ac.ir
:وصول
13
/
11
/
97
:پذیرش
15
/
09
/
99
2. ناسازواری
ها
و
چالش
های
برنامه
درسی
انتقادی
هنری
ژیرو
در
مواجهه
منطقی
با
بنیادهای
فلسفی
تربیت
اسالمی
/
35
مقدمه
هنرری
ژیررو
(
Henry Giroux
)
در
11
رتتاعبر
1993
دی عرری
در
شررهر
پراویرردن
ررت ایا
رود
آیلنررد
(
Providence In Rhode Island
)
در
ایرات
عتحرده
آعریکا
.آعد دنیا به
کره بن جرا نکا از یکن
،تراکنو
در
پژوهش
ها
ی
ژیررو کره رت ا ایرا عانرده عغفول داخلن
کارگر طبقه به عتعلق
و بوده
طریق از
توانراین
عهرار و
ویژه
خود
در
بازی
بسرکتبال
و
کسر
برورس
تحصریلن
وارد
رای
ردنی
رگاه
ردانش
ن
(
را
رک
ترب
رت
ری
رم
رععل
)
رد
رش
.
وی
هم
،اکنو
به
همراه
همسرش
دکتر
،روزا
ریر
ژیررو
(
Dr. Susan Searls Giroux
)
در
انتاریو ،همیلتو
کانرادا
زندگن
ع
ن
کنرد
[
ژیررو همسرر
و انگلیسرن ،زبرا رتاد ا
ع
فرهنگرن عا اا
اکررر و بروده
پرژوهش
هرا
یش
زعینره
دارد فرهنگن و انتقادی
"
نژاد تمرار ا
تن پر
"
و
"
تعلیم
رتن
ر نژادپر رد
ر تربیررت و
"
ازجملرره
هسررتند او رار
رآث
(
Nicholls, 2010
)
.
ررو
رژی
از
نظر
ره
ری
،رردازا
رپ
ر
ردرزعین ررود
رعع
ۀ
،را
رگفتم
ن یا
برناعه
ن در
رت ا
و
راه ایرا در
از
آعروزه
هرا
و
ع اصول
کت
فرانکفور
بره
و
یرژه
عرارکوزه
(
Markuze
)
فریررره
(
Freire
)
گراعشررن
(
Gramsci
)
و
د
یرردگاه
هررای
پ
یشرفت
گرای
دیوین ،جا
(
John Dewey
)
رت ا عترثثر
(
Dinaarvand,Imani, 2008
)
.
ژیرررو
برره
،نرروا
یرر
عردعن روشنفکر
د
با تربیت و تعلیم جاععه ر
یت فعا
های
گسترده
ای
داده انجام که
چهره
ای
رت ا شرده شرناخته
(
Au, 2012
)
.
در ریشره ژیرو آثار بر حاکم نظری پارادایم
برناعره انتقرادی تئروری راس ا بر .دارد انتقادی تئوری
ره
رگون ره
رب ره
ربلک ردارد
رن رود
روج رن
رخنر روزش
رآع و رن
ر در
اجتناب
ناپرذیری
(
) یسرتماتی ریرر یرا یسرتماتی
.ت ا وژی ایدئو و ن یا
فرانکا
(
França, 2019
)
نظ
ر
خاص
ژیرو
را باره ایا در
ایرا
طرور
،بیرا
عر
ن
کنرد
:کره
«
تدتل ا که کسانن
ع
ن
کنند
آعروزش و رن در برناعره
واقعرا باشد خنرن
بره
ن نرو
آعروزش و رن در برناعره از
تدتل ا
ع
ن
کنند
نرو هرین کره
از حمرایتن
وجرود ،آ
و ندارد
هین
کسن
را ،آ
نم
ن
پذیرد
.»
رت ا ععتقرد ژیررو
آ و ن در برناعه که
مره یر بره تبردیه بایرد عروزش
ر که شود ن یا
و دانش قدر بیا وابط
ا
وژی یدئو
هرا
کند روشا را
(
Giroux, 2004 a: 22
)
.
ژیرو
که رت ا براور ایا بر
،آعوزشگرا
،ا کارشنا و
و ن رریا ،زبرا نیازعند اعروزه فرهنگن
پرورشر
ن
نررو
هستند
زعرینه به بتوانند ،آ کم برا کره
تغییرر های
و
ت؛ ا ،آ دچار ،جها که بتردازند عسائلن نی
که جهانن
،آ در
رعای
ۀ
یک
تارچه
گن
ب
ن
ابقه
ای
عنابع در
از رم ا
فرهنگن
ن یا
اقتصادی
لمن
نظراعن
فرا و
آورانره
عرن پدیرد
تررا آورد
شرکه
هرا
ین
ن
یروعنرد
و
،گونراگو
از
را لاه
در
کار
.آورد
و
ی
عررن
آعوزشر اگررر گویرد
،گرا
برخ
نیروی برا واهند
ا ف
یند
ۀ
ررعایه
جررهانن داری
هرم
ت یا دیدگاه از
اختیار ل هم و زداین
شوند رویارو
روش رد
ربای
رن
رپرورش راین
ره
پد
رد
ریدآورن
ره
رک
را
رتم
ی
ع
،را
ری
آزاد
ی
های
عردنن
بررازار اقتصراد
را جرراععه اقررتصاد و
.شررمارد عررردود
ایررا
عسررئله
،نشررا
دهنررد
ۀ
گسررترش
گونه
پرورش از هاین
عررن کرره ررت ا انتقرادی
از توانرد
ررگره
رنر ،رریا
رعر
ررنیادی
ربر رای
رهر
،رو
رهمچر
فم
رم
رینیسر
(
Feminism
)
رت
رپسرر
عدرن
رم
ریسرر
(
Postmodemism
)
اختارگراین پسا
(
Poststructuralism
)
و
نئوعارکس
یسم
(
Neo-Marxism
)
برگرفترره
شررود
کرره
در
برره
ش چررا
،کشرید
جبهره
رای
ره
،گونراگو
نروآزادی
رواهن
رخ
(
Neo-
Liberalism
)
و
ن
ر
ری
راززاین
رب
و
رم
ریس یا
رردم
رع
راتر
ر
(
Democratic Socialism
)
و
کاهش
نرعش
ناپرذیری
،آ
ودعند
ت ا
.
به
باور
ژیرو
ایا
گونه
یسم یا و
بنیانن
برای
به
تصرویر
،کشرید
زنردگ
ن
در
و فرررا
ی
«
،جهرا
رؤ
یاین
»
رعا
یه
داری
خواهد
اخت
(
Giroux, 2004 b:
22
)
.
ژیرو
،همچو
بن فریره
ر و طرفن
کود
ا
وژی یدئو
از را
گستر
ۀ
پررورش
انتقراد
ی
عرن دور
.دانرد
براره ایرا در او
عن
آعوزش گوید
.نیسرت ررری از تهرن هرگر وپرورش
درواقع
باشرد قررار اگر
کره
پررورش
تنهرا
گونره
ا
ی
کرار
پیرش و رملن
بینن
باشد ناشدنن
،آعوزشرگرا
نره
تنهرا
شیوه به باید
ا
انتقادی ی
روش
آعوزش
عتا و
های
ن در
کشرند رش پر به را
کره
رت خوا برابرر در بایرد
هراین
با که کنند پایداری
ت د
آو
یختا
به
یرا لمرن ینیرت
3. 35
/
برنامه در پژوهش
شماره ،دوم دوره ،درسی ریزی
54
(پ
ی
اپ
ی
86
سال ،)
هجدهم
،
بهار
4511
ع ج
رت
ریر
رد
رایر
ئو
ت رریا
رر رن
رپر در وژیکن
از رن
رزدایر
رروزش
رآع
رت
ر ا ررورش
روپ
(
Giroux, 2004 b: 23
)
در
ایررد ژیرررو دیرردگاه
،بیررا وژی ئو
عرر
ن
دارد
چرررا کرره
دانش
،آعوزا
برناعه ،کنشگرا دیگر و
نقش ن در
خاصن
ایفا را
ع
ن
کنند
چررا ؟
رت یا
هرای
تصروی عشخصرن
عن
چررا شوند؟
برناعره
هرا
ی
و طراحرن عحردود رن در
تدویا
ع
ن
شوند
فکر ،ا ری برناعه چرا ؟
ع
ن
کنند
آنچه
که
طرح
کرده
اند
انجرام را ،هما و ت ا بهتریا
عر
ن
دهنرد
؟
وی باور به
کره ت ا تزم
برناعره
هرا
ی
عردارس رن در
به
طور
را خرود عداوم
ایرا و کننرد تجدیرد
،اعکرا
پرذیر
ن
یست
وژی ایدئو درک با عگر
(
Giroux, 1981: 113
)
.
ژیرو آثار
تربیترن حا اصر بر عتمرک بیشتر
بررای
ت ا بوده ن دعوکرا گسترش
جدیدتریا از یکن
،آ
هرا
"
فاشیسرم با ن دعوکرا عقابله
"
رت ا
(
Giroux, 2018
a
)
.
ژیرو
آرونوو همکاری با
،تر ع و یت
(
Aronowitz,
McLaren
)
انتشار با
کتاب
های
کم ارزشمند و عتعدد
ع تو به فراوانن
ۀ
ن در برناعه
انتقادی
نظرام با عبارزه و
رعایه
داری
عن
کنند
یره د به بیشتر او کارهای اهمیت .
ررداختا
رپ
ره
رب
و رروز
راع رر ر
رب رائه
رعس
ره
رب
رژه
روی
ر
رجاعع
ۀ
.ت ا آعریکاین
تفکرا
ژیررو
را
عرن
،تروا
چهرار حرول
عحور
داد قرار
:
1
-
در روشنگری برای ش ت
زعین
ۀ
نظری
ۀ
لاه؛ با عبارزه و عقاوعت
2
-
نقش به پرداختا
،ععلما
به
،نوا
،روشنفکرا
تحول
آفریا
روشرنفکری بره توجه و
جاععه؛ در موعن
3
-
اعره؛ فرهنر رشد برای یت فعا
9
-
تعلری از خارج عسائه
،آ برا عررتبط و تربیرت و م
در
رشته
های
و ینما ،کودکا فرهن عا عاا عره دیگر
نوعحافظه و یسم یبرا نو نقد
کاری
.
در ررو
رژی
ر
رپ
ن
ی ر
رری
رادی
رانتق رن
ر در ره
ربرناع
ردار
رواع
رت
رپس رن
رفرهنگ ررا
رتفک
عدرن
رم
ریس
ره
رب ره
رتوج او .رت
ر ا
ن ر
رفرهن ره
رعقاب در روعن
رم ر
رفرهن
ره
رب ره
رتوج ره
رخب
تفاو
هرا
نقرد
گونره
هرا
ی
بره توجره و زنردگن عسرلط
حا
ش
یه
ها
را
پست ،عتفکرا از
اریت به ،عدر
ع
ن
گیررد
و
انتقا فضای در را ،آ
دی
ع
ن
پروراند
رن یا شرمن برا و
ع
ن
د آعی
ژ نظر در .
ی
ر
و
پست
عدرنیسرم
برخر وجرود برا
ن
شکست
ها
ی
نظر
ی
پ
یام
های
ترب
ی
ت
ن
عهم
ن
برا
ی
عرب
یر
،ا
ر
رتعلر رعه
رر تو رت
رجهر در
ی
ترب و م
ر
ریر
راد
رانتقر ت
ی
.دارد
پست
عدرنیسم
رد با
روا
یت
های
ک
،
ش پر
ها
ی
عهم
ن
عورد در را
،آ
ها
عارح
ع
ن
کند
.
ازجمله
ا
ی
ن
ک
ه
روا
یرت
هرا
وجود به چگونه
آعده
انرد
ععنرا چره ؟
ین
چگونره دارنرد؟
ش
ک
خاص ه
ن
قر اخ تجربره از
ن
اجتمرا و
ن
،رازعا را
ع
ن
دهند
دارا ؟
ی
چه
پ
یام
های
ععرفت
شناختن
و
ی
ر ا
ن
عشررررو چگونررره و هسرررتند؟
ی
داده ت
عررر
ن
شررروند
؟
پست
عدرنیسم
و عرزها
نام
گذاری
ها
عرورد را
راال
قررار
ع
ن
دهد
ترا
نقشره
هرا
ی
ععران
ن
تمرا
ی
و
تفراو
هرا
را
از باز
ی
ک
ا از و ند
ی
طر ا
ی
نت نو ق
ن
و قدر
راه
هرا
ی
عشرو
ی
بخش ت
ن
قررار راال عرورد را ،آ به
عر
ن
دهرد
(
Giroux, Giroux, 2006, Najafi, Maleki, 2016: 4,
Mohammadi, Ekradi, 2016: 115
)
.
برر
ن
پ
ی
ش
ی
،نشا پژوهش نه
ع
ن
دهرد
عرورد در
آراء
ررو
رژی رن
رتربیت
رژوهش
رپ
را
ره
ین
ره
رک رده
رش رام
رانج
ره
رازجمل
عهم
تر
یا
،آ
ها
ع
ن
،توا
به
زیر عوارد
اشاره
ک
رد
ش
ک
ار
ی
فتراحن آرانرن احمدآبادی
(
Shekari, Ahmad Abadi
Arani, Fatahi, 2014
)
خود پژوهش در
،نوا با
"
تعلیم
تر و
با عرزی بیت
تثکید
بر
ت دت
ها
ی
ژیرو هنری تربیتن
تربیترن تحوت در
"
از انتقرادی نظریره رن برر رما
به ژیرو عنظر
جنبره
هرا
ی
فرهنگرن و قرن اخ رن یا
ن برر و ژیرو دیدگاه
ت دت
ها
ی
ایا
د
یدگاه
ها
تربیت در
ع
ن
پردازد
ب با همچنیا .
از عررزی تربیرت و تعلریم ن رر
رر
رعنظ
ععتقد ررو
رژی
را روب
رعال رت
رتربی و ریم
رتعل وی رد
رن
تربیتن
ع
ن
داند
.شود شنیده نی دیگر صداهای ،آ در که
عنظر از ععتقدند که ت ا ایا پژوهش ایا نتای دیگر از
اندیشه ژیرو
فلسفه و
تعلیم
و
تربیت
عرزی
نمرن
توانرد
از
فرهنگن و ن اجتما ،زبا و عسائه کنار
،انسا
هرا
بگرذرد
شکست به عحکوم چراکه
ع
ن
ش
ود
ز .
ی
برا
ک
عحمرد و م
ی
(
Zibakalam, Mohammadi, 2014
)
،نوا با
"
ر برر
ن
تف
ک
انتقاد ر
ی
ان رابر عنظر از
ی
هنر و
ی
ژ
ی
نظرر برا رو
به
ک
برا ،آ اربرد
ی
نظام حا اص
ترب
یت
ععلم
"
ععتقدنرد
تف اس ا بر
ک
ژ ر
ی
ان و رو
ی
عد نظام تقرار ا
ی
ر
ی
ت
ن
پو
یر
ا
رار
رعش و
ک
ت
ن
را
رعحتواه در رول
رتح
ی
ر
رآعوزش
ن
ررورش
رپ
عهار
هرا
ی
تف
کر
انتقراد ر
ی
ا
ی
اع جراد
کر
،ا
گفرت
وگرو
ی
4. ناسازواری
ها
و
چالش
های
برنامه
درسی
انتقادی
هنری
ژیرو
در
مواجهه
منطقی
با
بنیادهای
فلسفی
تربیت
اسالمی
/
33
با ،ععلما
ی
ت ا
گ
ذ
ترب ،ارا
ی
ت
ن
نهادها و
ی
دانشگاه
ن
و
تثکید
فرهنگ عا عاا بر
ن
عهیا را
ع
ن
کند
واعره ایا و
را
ازجمله
راه
ک
ارها
ی
نظام ح اص
ترب
یرت
ععلرم
ا در
یر
،را
ر
رع
ن
رد
ردانن
.
رد
ردینارون
و
رانن
رایم
(
Dinaarvand,Imani,
2008
)
در
پژوهشن
برا
،نروا
"
تبیریا
نظر
یره
انتقرادی
تعلیم
و
تربیت
انتقادی
و
ت دت
ها
ی
تربیتن
،آ
از
عنظرر
رره
رفری
رر
روژی
و
رد
رنق
،آ
"
رار
ردرب
ۀ
رول
راص
رن
ر ا ا
ر
رنظری
ۀ
انتقادی
و
تعلیم
و
تربیت
انتقادی
بحث
و
پژوهش ایا در
نخست
نظریه
انتقادی
را
رن برر
و
کراربرد
،آ
در
زعینر
ۀ
تربیتن
را
تبییا
ع
ن
کنند
.
دوم
بره
اصرول
عهرم
نظریره
و
تعلیم
و
تربیت
انتقرادی
تثکیرد
عر
ن
کننرد
روم
دربراره
د
یدگاه
های
تربیتن
فریرره
و
ژیررو
بحرث
عر
ن
شرود
و ؛
در
عشخص اداعه
ع
ن
کننرد
کره
فریرره
بره
تعلریم
و
تربیرت
انتقادی
عرتبط
با
عه تو
آگاهن
انتقادی
توجه
ع
ن
کنرد
و
ژیرو
ا اد
ع
ن
کند
کره
عردارس
از
طریر
ق
برناعره
رن در
،پنها
رلاه
آعوزشرن
را
تحکریم
عر
ن
بخشرند
.
چهرارم
دربراره
رت
ر دت
را
ره
ی
آعوزشرن
ریم
رتعل
و
رت
رتربی
رادی
رانتق
پرداخته
شده
ت ا
.
به توجه با
پژوهشن ابقه نی و نظری عبانن
هدد
عه عاا
که ت ا ،آ ر حا
برنا تبییا ما
رن در عره
ژیرو انتقادی
ازواری نا
هرا
و
ش چرا
هرای
برا در ،آ
برر
.بکشرد تصرویر بره را عن ر ا تربیت فلسفن عبانن
در
تربیت فلسفن عبانن به توجه ر حا ه عقا نوآوری اصه
فل خود که ت ا عن ا
و نظریرا ارزیرابن برای یتری
ایده
های
،اندیشمندا
رربن
ن در برناعه
رت ا
شراید .
که د بر عحترم ،خوانندگا از برخن ذها به اال ایا
آراء بایرد چرا
در هرم ،آ ،ریرعسرلما اندیشرمند یر
و تابیرق عن ا تربیت فلسفن عبانن با ن در برناعه
ای به خ پا در شود؟ نجن یار
اال ا
،هما
طرور
کره
رن
رعلک
(
Maleki, 2017
)
دارد راد
رتق ا ،آ رر
رب رم
ره
تررا
هنگاعن
که
برناعه
،ا ری
پیردا فلسرفن عحکم قیده ی
نکرده
اند
همه باید
نظریا
و
به
ویژه
ر
ربرن
هرا
عرورد را
.دهنرد قررار فلسفن توجه
چرایرن و عنارق او نظرر از
هرم رویکررد و رت ا رویکررد برر عبتنن ن در برناعه
عبررانن از عنبعررث
ررت ا
.
،همررا رویکرررد از عنظررور
ه عجمو
ای
برناعره دربراره تلویحن یا صریح باورهای از
و رت ا عنسرجم و داشرته جاععیرت کره رت ا ن در
به
،نوا
راهنمای
عختلف عراحه مه
برناعره
ی ریر
را
هدایت
عن
کنرد
.
عره عاا طریرق از فلرذا
دیردگاه
هرای
خارجن ،عتخصصا
عن
،توا
عنارق و رویکرد عبانن به
ن در برناعه
،آ
ها
.برد پن
عن
،توا
که گفت
عرا راباره
و لمرن عباحرث با
فررآورده
هرای
رربرن ،اندیشرمندا
ن در برناعه
عن
تواند
ت حا ه
"
خصرمانه
اشر
و قانه
عنتقدانه
"
اول ت حا که بگیرد خود به
هیجرانن دوم و
قلن ریر و ریرعناقن
وم ت حا و
لمرن
ترریا
وجره
.ت ا
برا را خرود نسربت بایرد عا اصه در
برناعره
هرای
تنظریم رربرن ،اندیشمندا وی از شده ععرفن ن در
و کنیم
عن
،عا
در نره کره باشرد ،آ بر
،آ
هرا
هضرم
نه و شویم
،آ
ها
تر را
نقرد دریرای به دل بلکه کنیم ک
رت ا ه عرد و عبرها عربت که را عواردی ،آ و نیم ب
و بتذیریم
عواردی
که را
برر حراکم نظریرا با ازوار نا
نظام
و تربیتن
عرا رن در برناعره
رت ا
نترذیریم
در و
کنیم عقاوعت ،آ عقابه
.
ره عقا وجودی فلسفه اصه در
نقر از برآعده که ت ا هشدارهاین ر حا
آراء عناقرن د
ژ
د گوش را عال ایا و بوده یرو
عن
کند
هنگرام به که
کشرور ن در برناعه بدنه به نظریاتن چنیا ،کرد وارد
و فا اخت
ش چا
های
و دهریم تشخیص را عبناین
برا
در ،افتراد دام بره از عنتقدانره واکنشن و دید
ریاره
،آ
ها
.باشیم ،اعا در
و فا اخت این شنا
ش چا
هرای
ر
رعبن
رد
رنق ره
رحاص این
رانن
رعب
رن
رععرفت
رن
ر در ره
ربرناع
و انتقادی
ابع با
نقد
عکات
و
نظریه
،پردازا
برا عرتبط
،آ
ازجمله
ژیرو
ت ا
.
دیگرر
ایرا
کره
برناعره شرناخت
زنردگن گررفتا نظرر در برا ر حا صر ن در
جهرانن
(
)،جها ،شد دهکده
قرو نقاط اصایاد و کشف و
،آ
[
ِتداش نظر با بته ا
عف
ها
پوی به
رن در برناعره این
.کرد خواهد کم داخلن
پرسش
های
پژوهش
1
.
دارای ،آ ناصر و چیست ژیرو انتقادی ن در برناعه
چه
ویژگن
هاین
ت ا
؟
5. 38
/
برنامه در پژوهش
شماره ،دوم دوره ،درسی ریزی
54
(پ
ی
اپ
ی
86
سال ،)
هجدهم
،
بهار
4511
2
.
در
عواجهه
عناقن
با
بنیادهای
فلسفن
تربیت
ع ا
ن
ازواری نا
ها
و
ش چا
های
برناعه
ن در
انتقرادی
هنرری
ژیرو
کدم
اند
؟
پژوهش روش
پژو ایا
هش
عاهیت نظر از
داده
ها
نرو نظرر از و کیفرن
تحقیق روش
تحل
ی
ل
ن
-
ناد ا
ی
تحلیلرن روش در .ت ا
و عدارک ناد ا ن برر طریق از که اتن اط
کتراب
هرا
عن ت د به
آید
به
گونه
ای
عن داده ،اعا
،بتوا که شود
به
ش پر
های
داد رخ پا پژوهشرن
پژوهشرن نمونره .
در
انتق ن در برناعه بخش
ژیرو ادی
و کت
عقات
عنتشر
شد
ۀ
طن ژیرو
رال
هرای
1979
ترا
2011
و
بخرش در
عن ا تربیت عبانن
پژوهش
های
حوزه ایا اصیه
بودند
که
به
صور
و شده انتخاب هدفمند
تحلیه از تفاده ا با
کیفن عحتوای
قرار ن برر عورد
گرفت
نرد
.
تحلیره بررای
ا
یا
گونه
برناعه صاره ابتدا که شد مه
انتقرادی ن در
عرروارد ررت رد
شر رتخراج
ر ا ررتبط
عر رابع
عنر از ررو
رژی
تخراج ا
شرده
عحتروا اهرداد چهارگانره ناصرر ذیره
روش
ها
ی
یاددهن
-
یادگیری
روش
ها
ی
عنتقره ارزشیابن
برر حاکم فلسفن روح تا شد عن بعد عرحله در .گردید
قررار رن برر عورد انتقادی ن در برناعه در ژیرو رویکرد
.گیرد
درنها
یت
خروج
ن
های
به
ت د
آعده
بره ععیراری با
نق عورد عن ا تربیت فلسفن عبانن نام
قررار ن برر و د
و گرفت
ازواری نا
های
عشاهده
شده
عرورد
ترذکر
واقرع
شد
.
جدول
4
.
با مرتبط منابع
ژیرو انتقادی درسی برنامه
و
اسالمی تربیت فلسفی بنیادهای
انتقادی ن در برناعه با عرتبط عنابع
ژیرو
A Democracy in Exile Fights Against Fascism(2018 a)
The Slow and Fast Assault on Public Education(2018 b)
Education and the Crisis of Public Values(2015)
On Critical Pedagogy(2011)
Challenging Neoliberalism's New World Order: The Promise of Critical Pedagogy(2006)
Schooling and the Struggle for Public Life(2005 a)
Border Crossing: Cultural and the Politics of Education(2005 b)
Postcolonial ruptures/Democratic(2005 c)
Schooling, citizenship, and the struggle for democracy(2005 d)
Cultural studies and the politics of public pedagogy: Making the political more pedagogical(2004 a)
critical Pedagogy and the Postmodern/modern divide: Towards a Pedagogy of democratization (2004 b)
Public pedagogy and politics Resistance: Noteon critical Theory and Educational Struggle (2003)
Stealing Innocence: Corporate culture’s war on children(2001)
Pedagogy and the politics of hope: Theory, culture, and schooling, A critical Reader(1997)
Toward A postmodern Pedagogy. Section Of The Introduction To Postmodernism, Feminism, And cultural
Politice(1991)
Border Youth And Postmodern Education(1990)
Border Crossings: CulturalWorks and the Politics of Education(1993)
Critical Pedagogy, the State, and Cultural Struggle(1989)
Schooling and the Struggle for Public Life: Democracy’s Promise and Educational Challenge(1989)
Teachers as Intellectuals: Toward a Critical Pedagogy of Learning(1988 a)
Literacy and the Pedagogy of Voice and Political Empowerment(1988 b)
Education Under Siege: The Conservative, Liberal, and Radical Debate Over Schooling(1985 a)
Teachers as intellectuals: Toward a Critical Pedagogy of Learning(1985 b)
Critical Pedagogy, Cultural Politics and the Discourse of Experience(1985 c)
Critical Pedagogy & Educational Practice(1983)
The Politics of Educational Theory(1982)
Hegemony, Resistance, and the Paradox of Educational Reform(1981)
Social Education in the Classroom: The Dynamics of the Hidden Curriculum(1979)
Toward a New Sociology of Curriculum (1979)
عن ا تربیت فلسفن بنیادهای با عرتبط عنابع
The Holy Quran
Tafsir Nemoneh(Makarem Shirazi(1975)
Ghorarolhekam va Dorarolkalem(Amodi Tamimi, 1995)
An Introduction to the Philosophy of Education of the Islamic Republic of Iran(Bagheri, 2009)
Foundations of Education in the Qur'an Viewpoint(Beheshti, 2019)
Textbook of Religion-based curriculum(Najafi, 2018)
Shariat in the Light of Cognition(Javadi Amoli, 2013)
National Curriculum of the Islamic Republic of Iran(2011)
Moral Education From the perspective of Postmodernism and Islam(Sajjadi, 2001)
Shia in Islam(Tabatabai, 2007)
Investigating the Position of Curriculum Elements in Postmodern Perspective and Criticizing it from Foundations of
Islamic Education(Vafaei, Maleki, Alipur,2017)
6. ناسازواری
ها
و
چالش
های
برنامه
درسی
انتقادی
هنری
ژیرو
در
مواجهه
منطقی
با
بنیادهای
فلسفی
تربیت
اسالمی
/
35
یافته
های
پژوهش
4
.
آ عناصرر و چیست ژیرو انتقادی درسی برنامه
چه دارای
ویژگی
هایی
است
؟
ن
و آثار به گاهن
نوشرته
هرا
ی
ژیررو
ازجملره
"
و آعروزش
مروعن زنردگن بررای عبارزه
"
(
2005 a
)
"
در آعروزش
یا حصار
عحاصره تحت
"
(
1985 a
)
،نشرا
عر
ن
دهرد
کره
تمام
گروه
ها
ی
بتوانند باید ن یا و فرهنگن
نقش
هرا
ی
را خود
به
خوب
ن
در
برناعه
هرا
ی
رن در
کننر ایفرا
د
.
ژیررو
(
Giroux, 1990
)
برنا
ررن در عرره
را
قرروام
بخررش
،زبررا
ن یا
ع
ن
داند
همچنیا او .
رن در برناعره
انتقرادی
را
و
یله
ای
برا
ی
بررا راعلن نیر و دگرگونن و تحول
ی
در
نظر
تلقن ن یا حظا ع داشتا
ع
ن
کند
.
کاربردهرا
ی
،گوناگو
ن در برناعه
انتقاد
ی
جردیت بیرانگر
ژیررو
در
ر
رنظری از رتفاده
ر ا رت
رجه
ۀ
راد
رانتق
ی
ر
رهم در
ۀ
ق
رای
رلمروه
ن در برناعه
.ت ا
برای
عرال
از تفاده ا
رن در برناعره
انتقاد
ی
کنرد عاررح را ایرده ایا تا داشت ،آ بر را ژیرو
که
،ععلما
به
،نوا
روشنفکر
تحول
آفرریا
و ره عدر در
راح در موعن روشنفکر
( جاععره
ازجملره
را اجتما
راها
رکلیس در رن
رعردع
رو
رکل
را
ره
ا را
ر
را
ره
ی
) را
رجلس
عثعوری
تا دارند ت
از
بن
تن دا
های
و رن یا اقتصرادی
ایا از و کنند صحبت ه عدر از خارج و داخه ن اجتما
طریق
دانش
،آعوزا
را
به
،نوا
فعرال ،عنتقردا
عردافع و
آداب
وم ور
و
ارزش
ها
ی
عحلرن و بروعن
هردایت
کننرد
(
Giroux, 1985 b
)
.
برر حملره کره خرود دیگر اثر در یا
گرف رام
رن روعن
رم روزش
رآع
و رم
ریس یبرا نئو رثثیر
رت ره
رب ره
رت
خصوص
ن
ازی
اشراره مروعن عردارس رفرتا بیا از بر
ت ا کرده
(
Giroux, 2018 b
)
همچنریا .
هنرر
ی
ژیررو
ن نو
«
عرز تربیت و تعلیم
ی
»
پیشرنهاد را
عر
ن
کنرد
کره
ریار
ربس
ی
را رت
رتربی و ریم
رتعل را
رکه و رنتن
ر رداد
راه از
فروع
ن
د ری
انتقاد نگاه با او .
ی
نر ارائره درصردد خود
ن و
رن در برناعه
همره ،آ در کره رت ا
گرروه
هرا
بره
ویرژه
گروه
ها
ین
قررار حاشریه در کره
گرفتره
انرد
نفروذ زیرر و
عسلط فرهن
نم
ن
توانند
،عیردا بره کننرد قیده ابراز
ع
ن
آورد
و ؛
پداگوژ طرح با
ی
انتقاد
ی
نافرذ فرهن تسلط
سا عا
اال زیر را تربیتن
ع
ن
بررد
(
Giroux, 1991
)
.
دیدگاه از
ژیرو
ن در برناعه
روند
ی
برا که ت ا ن یا
عساوا جاععه ی ایجاد هدد
انجرام دعوکراتی خواه
ع
ن
پرذیرد
و
رن در برناعره
انتقراد
ی
جرا بره
ی
رد
،زبرا
جاععره رروریا برا را مروعن آعروزش باید ت یا
عساوا
دهد پیوند دعوکرا و خواه
(
Giroux, 1982
)
.
( هژعررونن
Hegemony
)
عفررا دیگررر از
در عهررم هیم
ن در برناعه
انتقاد
ی
ت ا ژیرو
.
«
هژعونن
ن نو
و رلاه
کنترررل
قایررد ،آ در کرره ررت ا ن اجتمررا
ارزش
هررا
و
ترجیحا
را طبقه
ت فراد یا
عانند نهادهاین طریق از
و یدتو ه عدر
تحمیره رت فرود یرا عغلروب طبقره بره
ع
ن
شود
»
(
Giroux, 1981
)
.
هعقا در ژیرو
ا
ی
،نوا با
«
به
رو
ر
ی
ره
رجاعع
رن
ر شنا
رن
ر در ره
ربرناع رد
رجدی
»
(
1979
)
ع
ن
نویسد
« :
عنتقدیا
جاععه
ن شنا
رن در برناعره جدید
برا اینکه از بیش
ی
رن در برناعره عفهروعن عردل ،دیرد
کره عفاهیمن از کنند ش ت
ز
راخت یر
رنتن پرارادایم
هسرتند ن در برناعه
بره
،نروا
رهنمرود
ی
بررا
ی
مره
تفاده ا
ع
ن
کنند
.
ا
یا
گونه
عفاه
با یم
قضاو
هرا
ی
ارزشرن
تاندارها ا
ی
ااتتن و قن اخ
عرورد در
آزاد عاهیرت
ی
و
گره کنترل
خورده
اند
.
به
طور
نه ویژه
را عفرو ایرا تنها
یکسر بیانگر
ی
ا
یده
ها
برا ،عربیا که هستند
ی
راختارعند
به ن در برناعه از خود تصورا ،نمود
کار
ع
ن
برنرد
بلکره
ا که ملن ن در عواد همچنیا
یا
ا
یرده
هرا
تصرویر بره را
ع
ن
کشانند
رروریا و طبیعرن حقرایق از حکایرت خود
دارد ،را
ایشر رار
رافک در رود
رعوج
؛
ایررا در راریخ
رت رابرایا
ربن
برناعه
ها
و کرده وب ر
عشرترکن عفهروم ا عفرو شاعه
رشرد ،آ در کره تراریخن زعینره از که هستند
یافتره
انرد
تک
م
ت ا شده یه
»
.
از
او نظر
تیر دو بره توجره
ۀ
پ
و ،نهرا
ن در برناعه لاه در من ر
نقرد هردد با
رلاه
هرا
ی
هنجار و ارزشن
ی
رت ا ععتقرد او .ت ا ن در برناعه در
،پنهرا رلاه از نباید ن در برناعه ، اع که
ت
یره
هرای
ورزند رفلت ن در برناعه درونن
.
ایا با عوافق ،نویسندگا
فریر نظیر نت
ه
و ژیرو
ت ،زبا در ععتقدند ،ر عک
علیم
انتقاد تربیت و
ی
جسرتجو در شخصرن عنتقرد شخص
ی
آزاد
ی
نره شخصرن چنریا .ت ا تدا و
بره قرادر تنهرا
تادانه ا تشخیص
ب
ن
تندا
،جریرا در بلکره بود خواهد
7. 36
/
برنامه در پژوهش
شماره ،دوم دوره ،درسی ریزی
54
(پ
ی
اپ
ی
86
سال ،)
هجدهم
،
بهار
4511
ن در برناعه
انتقاد
ی
به
حرکرت تغییرر رمت
عر
ن
کنرد
(
Giroux, 1979
)
.
ررب
رح
(
Harb, 2017
)
ر
ر عقا در
ۀ
ره
رک رود
رخ
"
ره
ربرناع
ن در
به
عرابه
،گفتما ی
"
از رت ا کررده رعن ت ا
نوعفهروم تفکرر احیرای برای انتقادی ،گفتما
در گرایرن
او نظرر از .جویرد بهرره رن در برناعه
"
،زبرا
"
قردر و
پدیده ،آ انتقادگری
کره ت ا ای
دارد را ،آ توانراین
ترا
ره
ربرناع
را
ره
ی
را رن
ر در
ره
رب
،روا
رن
ردگن
رزن ررای
رب اری ر
راب
.کنررد تبرردیه دعوکراتیرر
ُفرعرراا
(
Offorma, 2016
)
هر ن در برناعه اختار
جاععه
ا
ی
جردای و بیگانره را
از
پیشینه و بافت
تاریخن
فرهنگن
جاععره ،آ ن اجتمرا و
نم
ن
داند
.
فرهن طرح او نظر از
جاععره برر حراکم کلن
به
،نوا
از کلیتن
ن در برناعه در زندگن شیوه
ع
ن
تواند
یادگیری
را
ععن
ن
دار
ر ا بر .ازد ارزشمند و
دیردگاه اس
فریره
نی
عدارس
به
طور
جاععره از جردا دقیرق و عالق
وجود
ره عدر .ندارند
درواقرع
از تجسرمن
نگررش
هرا
ی
از ی هر در که ت ا جمعن
جنبه
ها
ی
عدارس ازعانن
نفوذ
کرده
( اند
Freire, 1973
)
.
ژیرو
هم
تثکید
کره دارد
کره هستند ن اجتما یع و فرایند ی از بخشن عدارس
در باید
اقتصاد چارچوب
ی
و
خاص ن اجتما
خود
عرورد
ن برر
گیرند قرار
و
به
،نوا
فرهن از بخشن
رر ب
ترر
رو
رش رده
ردی
ن
د
(
Giroux, 1979
)
.
ررو
رژی رر
رنظ از
ره
ربرناع
ن در
همره کره آورد فراهم را شرایان باید
گرروه
هرا
و
در ،بدو جاععه افراد
نرژاد فرهن جنسیت گرفتا نظر
ج برره ،ررید ر عسرریر در طبقرره و
دعوکراتیرر اععرره
داشته فعال عشارکت
در م عسرتل ایرا کره باشرند
نظرر
داشتا
و ئرق
اند
یشره
هرای
فکرر
ی
همره فرهنگرن و
دانش
،آعوزا
،جریرا در نژاد و طبقه گروه هر از
برناعره
ن در
.ت ا
همچنیا
رن در برناعره
انتقرادی
فرصرت
برا را تزم
ی
دانش
،آعوزا
فراهم
ع
ن
کنرد
و عنرابع برا ترا
عراجع
چندگانه
ا
ی
کردها کره شروند درگیرر
ی
عختلرف
و رارب
رتج رن
رفرهنگ
،را
رزب
را
ره
رکیه
رتش را
ر
رع
ن
رد
ردهن
را
رت
دانش
،آعوزا
برا رند بشنا را ُردهاک ایا
،آ
هرا
انتقراد
ی
از و رد
رکنن رورد
ربرخ
ردود
رعح
یت
رای
ره
،آ
را
ره
روند
رش راه
رآگ
(
Giroux, 2011
)
.
در
کیفیت
رن در برناعه ناصر اداعه
ژیرر انتقرادی
و
قرار ن برر عورد
ع
ن
گیرند
:
اهداف
ژیرو
(
Giroux, 2011
)
بایرد ن در برناعه که دارد تقاد ا
"
و ر
ردعوکراتیر رهروندانن
رشر رت
رتربیر
را
ررهر
ین
رش
ربخر
(
اختارشکا
)
"
را
به
،نوا
عهم
تر
ی
ا
رتور د در اهرداد
.باشد داشته کار
ا
چنیا باره ایا در و
ع
ن
نو
ی
سد
که
،زبرا
را عدارس باید انتقادی تربیت و تعلیم
به
،نوا
ح
وزه
ها
ی
که ععنا ایا به .نهد بنا دعوکراتی موعن
،ععلما
بایرد
دانش ،آ در و دهند پرورش را انتقادی تربیت
اد
هرا
و
عهار
ها
ی
شرهروندی جرای بره را انتقادی شهروندی
بره و داد آعروزش خروب صرفا
کاربسرت
رتا را ایرا در .
بکوشرد شرهروندانن تربیت در باید عدارس ن در برناعه
قا که
و خود زندگن بر قدر مال ا به در
به
ویژه
شررایط
هسرتند دانرش تحصریه و ایجاد
،بررد بریا از بررای و
ش
ی
وه
ها
ی
رکوب
ن اجتما گرایانه
ع
ن
کوشند
.
همچنریا
تثیید برای
رهرا
ین
بخرش
جملره ،برود
"
دانرش
،آعروزا
روا
ی
ت
ها
و
تار
ی
خ
ها
ی
را خود
ع
ن
ازند
"
بره و یده برگ را
برناعه
ر
ی
،ا
گو ن در
د ش
عر
ن
کنرد
(
Giroux, 2005 b
)
.
ژیررو اندیشره در ن در برناعه هدد دوعیا
"
و ،شرنید
دیگر صداهای به ،کرد توجه
"
رت ا
(
Giroux, 1991
)
.
او دید از
ن در برناعه
نرژاد تبعری رفع ما باید
ی
و
حق از دفا
گروه
ها
نژادها و
ی
دنبرال به جاععه؛ عختلف
چارچوب حفظ
خررده
فرهنر
هرا
پیر و
کر اده
نظرام ،رد
ارزشن
،آ
ها
باشد
(
Giroux, 1988 b
)
.
"
گذاشرتا کنرار
نخبه
گرا
ین
مروع فرهن به توجه و
ن
"
هردد روعیا
ن در برناعه
انتقادی
ژ نظر از
ی
رت ا ععتقرد او .ت ا رو
ک
هو ه
ی
ب اشخاص ت
ی
ا از شتر
ی
ن
ک
پررور نخبه فرهن در ه
ش ه عدر
ک
بگ ه
ی
فر داخه در رد
مروع هن
ن
زنردگ و
ن
ش روزعره
ک
ه
ع
ن
گ
ی
رد
(
Giroux, 1983
)
.
بته ا
عر
ن
،تروا
ن ا ا هدد چند
دیگر
عانند
"
برای ش ت
رلاه رفرع
عسلط ن یا
بر
گروه
ها
ی
حاش
یه
ای
گررفتا نظرر در و
حررق
،آ
هررا
"
؛
"
ت رفررع
حررق از دفررا و نررژادی بعرری
،عظلوعا
"
؛
"
خواه عساوا دعوکراتی جاععه ی ایجاد
8. ناسازواری
ها
و
چالش
های
برنامه
درسی
انتقادی
هنری
ژیرو
در
مواجهه
منطقی
با
بنیادهای
فلسفی
تربیت
اسالمی
/
35
قن اخ و
"
؛
"
طرح
ااتت
ن
در
ارتباط
با
حاش
یه
نشرینن
و
عرا
ک
قدر
در
عدارس
"
؛
"
تعریف
نقش
ها
ی
برای جدید
به کم و ،ععلما
،آ
ها
جاععره در تحول ایجاد جهت
"
؛
"
و ن انفعرا رت حا از ،شراگردا نقرش ازی باز به کم
ق خ و فعال نقش به پذیرندگن
"
برای را
رن در برناعه
انتقادی
برد نام ژیرو
.
محتوا
ژیرو
ا بر ععتقد
ی
ت ا ا
ک
ه
دانرش
،آعروزا
در ،ععلمرا و
عرزهرا داخه
ی
اجتمرا
ن
ی
ر ا
ن
فرهنگر و
ن
زنردگ
ن
ع
ن
کنند
ک
عت و چندگانه ه
ک
برناعره عحتروای ذا ت ا رر
در
ن
با
ی
انع د
ک
ا
ن
ا از
ی
باشد تنو ا
(
Giroux, 1983
)
به
گونه
ا
ی
که
دانش
آعوز
بروعن ،زبرا بره ترا باشرد قرادر
کنرد تکلم س ک در بوعن هجه با و بنویسد
(
Giroux,
2005 c
)
.
عحتوا از نو ایا او نظر به
دانش
،آعروزا
برا را
فرهنگ عنابع
ن
به و عواجه چندگانه
،آ
ها
ک
م
ع
ن
کنرد
تار اختار تا
ی
خ
ن
اجتما و
ن
تو
ی
فرهنگ دا
ن
ترب و
ی
ت
ن
ژیرو .بفهمند را خود
(
Giroux, 2004 b
)
،بیرا همچنیا
ع
ن
دارد
که
برنا در عوجود تخصصن و عحتواین دانش
عره
نباید ن در
به
،نوا
نظرر در عقردس عرتا ی
گرفتره
اختار را
ربر رد
ربایر ره
ربلکر رود
رشر
از رتا
رگذشر و رکنن
رشر
عحدود
ی
ت
ها
ی
اشرتغال ی از بخشن عانند عوجود نظم
ب
ن
پا
ی
،ا
انوا به
روا
ی
ت
ها
و
رنت
هرا
ین
کره
عر
ن
تواننرد
نو از ن یا عختلف شرایط در و بازخوانن
صور
بنرد
ی
یابرد گسترش شوند
؛
بره
برار
د
ی
گرر
برناعره عحتروای
به توجه با باید انتقادی ن در
نو
دانش
،آعوزا
شرایط و
از یکرن .شرود تعیریا ،آنا ن اجتما و فرهنگن
راه
هرا
ی
و ععلم که ت ا ایا عحتوا تعییا
دانش
،آعوزا
کمر با
طریق از و فرهنگن عحافه در یکدیگر
گفت
وگو
را عحتوا
.کنند عشخص
دیگرر از
ول عرد
هرا
ین
کر
ه
عر
ن
توانرد
در
،جریا
ن در برناعه
جان از
ژیررو
قررار رتفاده ا عرورد
گیرد
رت عحتوا بره نقادانره و انتقادی نگاه
ایرا طبرق .
ول عد
هرم تربیترن تعراع ،جریرا در
ععلرم
هرم و
دانش
،آعوزا
بره آنچره بره نسربت بایستن
،آ
هرا
ره ر
ع
ن
شود
کنند نگاه انتقادی دید به
حیا در و
در تدری
ک
قرار عدنظر س
دهنرد
.
هرگر راس ا ایرا برر
ععلرم
کره باشد داشته انتظار نبایستن
دانرش
،آعروزا
پذیرنرده
و باشند ،ععلما قائا ا صرد
دانش
،آعوزا
نبایسرتن هم
برره نسرربت
کننررد اختیررار ررکو ،ععلمررا دیرردگاه
حن (صا
1390
:
10
.)
از دیگر یکن
برناعره کره عرواردی
ن در
ژیرو انتقادی
عحت نصر در
،آ برر وا
تثکیرد
دارد
دانش و ععرفت نسبیت
ت ا
عاابق .
ایا
ول عرد
هرگر
و عسلم اعری ععرفت و دانش
تلقن قاعن
نم
ن
شرود
برر .
اس ا ایا
اره گر هین نبایستن ،ععلما و ،آعوزا دانش
را ععرفتن
به
،نوا
تصرور یقینرن و قاعرن ععرفرت ی
عروقتن و ن اجتمرا اعرری دانرش و ععرفرت بلکه کنند
ت ا
.
از
دیگر
و
یژگن
های
درهرم ژیررو دیردگاه در عحتوا
نرژاد بره عربروط فرهنگن ا و عو تنیدگن
جنسریت
گ ا
از .رت ا رن ک ،درو اتفاقرا و جنسرن رایش
فرهن ژیرو نظر
اعه
رانه ر
هرا
ی
دیرداری
-
نوشرتاری
روعن
رمر ،رنفکرا
رروشر رخنرانن
رر رازی
رعجر رای
رفضر
و
ب
یانیه
های
جنبش
ها
ی
عهم عحتواین عردعن
تکویا برای
هویت دگرگونن و
دانش
،آعوزا
هستند
(
Giroux, 2001:
33
)
.
فرهنر نقرش برا عرتبط که خود اثر دیگر در ژیرو
به
،نوا
پیشنهاد ت ا ن در عوقعیت و عحتوا
عر
ن
کنرد
را فرهن که شوند ترری ،ععلما تا
به
،نروا
ظرفیترن
کره بگیرند نظر در
،آ در
عر
ن
،تروا
فرصرت
هرا
ین
بررای
بازجو
عخته و ین
ظلم و لاه گوهای ا ،کرد
وجرود به
آورد
(
Giroux, 2005 c: 20
)
.
ارتبراط همریا در
و ژیررو
پنا
(
Giroux, Penna, 1979: 21
)
،نروا برا را پژوهشن
"
رن در برناعه پویاین :درس س ک در ن اجتما تربیت
،پنها
"
،ا اذ و داده انجام
ع
ن
کنند
برا نباید عحتواها که
گررفتا نادیده
ار
زش
هرا
ی
را خرود اثرگرذاری ن اجتمرا
دهند کاهش
.
رت ا ،آ ژیررو نظر عورد عحتوای آخریا
ک
ه
دانش
،آعوزا
و دانش باید
عهار
ها
ین
کننرد کس را
ره
رب ره
رک
،آ
را
ره
را
رت رد
ربده ردی
رتوانمن
رتا
رع
را
ره
و را
رنهاده
و برازجوین عرورد را خود ،پیراعو ن اجتما اختارهای
ژیرو .دهند قرار ت بازخوا
پ
یش
شررط
دانر
را ععتبرر ش
همیا
دانش
ها
و
عهار
ها
ع
ن
داند
(
Giroux, McLaren,
1989: 148
)
.
9. 81
/
برنامه در پژوهش
شماره ،دوم دوره ،درسی ریزی
54
(پ
ی
اپ
ی
86
سال ،)
هجدهم
،
بهار
4511
روش
ها
ی
یاددهی
-
یادگیری
ژیرو
(
Giroux, 1993
)
بایرد تردری کره رت ا ععتقرد
به
،نوا
ن در برناعه طرح از قسمتن
رر ب
تر
به عربوط
اخت
و عو
ها
عدارس ن یا شکه و
به
،نوا
فضای
دعوکراتی موعن
،ععلمرا او دیردگاه در .شرود دیرده
نباید
و عو
ها
ی
بلکره نماینرد تدری را ن در
،آ
هرا
ره
رب ،داد رازه
راج رق
رطری از را رتا
رع رن
ر برر ردر
رق رد
ربای
دانش
،آعوزا
در
،آ
ها
خارج را ،عتو که بیاورند وجود به
از
شکه
ها
ی
ژیرو .بخوانند ،یکسا
ع
ن
کوشد
تصرور ایا با
ر ی ععلم و فا ی تدری که
وشنفکر
حرفه
ا
ی
رت؛ ا
فکرر و اندیشره برا بایرد دارد هم فنن یا حرفه اگر یعنن
ععلم .بتیوندد
درواقع
نظرام ،آ از راختارزداین بره باید
تدری و زندگن ،آ در که بتردازد فرهنگن
عر
ن
کنرد
او .
شعار طرح با
"
بره ععلرم
ر عن
ۀ
روشرنفکر و فعرال نقراد
تحول
راز
تکنسریا نره
"
،ععلمرا رت ا ععتقرد
نبایرد
به
،نوا
تکنس
ی
ا
ها
ی
در واقعرن و روزعرره عسائه از دور
.شروند گرفتره نظرر در س ک
،آ
هرا
عر
ن
تواننرد
بایرد و
رول
رتح ،را
رنواندیش
در ره
رک رند
رباش رال
رفع رادانن
رنق و راز
ر
شکه
ده
ن
فعرال نقشرن رن در برناعه در تدری نصر
او پیشرنهادی تردری روش زعینره ایرا در .کننرد ایفا
گفت
وگو
،خواند
تفکرر بره کره ت ا انتقادی نوشتا و
ق خ
ع
ن
انجاعند
از بار ت حا ایا در را تدری ژیرو .
تمریا
بر
ی
ش
ترر
و پراکنرده رازی باز و
دوطرفره
در کره
فر
ا
یند
گفت
وگو
صور
ع
ن
گ
ی
رد
ع
ن
دانرد
او تقراد ا بره .
بیا را ن در عاا روش ایا در ععلم
دانش
،آعوزا
بره
عذاکره و بحث
ع
ن
گذارد
ا و
ز
،آ
ها
ع
ن
خواهد
ر عاا که
شرکنن اخت را
(
Deconstruction
)
.کننرد
روش ایرا
ا اف ث با
ی
شر ش
کی
با
ین
برابرر در
د
یر
دگاه
هرا
ی
ف عخرا
ندگ با
ن
اند
ی
جمع شه
ن
ا اف
ی
توانا ش
ین
بررا افراد
ی
حره
عسئله
ا اف
ی
تما ش
ی
هم بره ه
کر
ار
ی
و
ک
ارهرا
ی
گروهر
ن
.شرد خواهد
دانرش
،آعروزا
برا
فرهنر
هرا
ی
و عتفراو
شخص
ی
ت
ها
ی
بن
همتا
در
ک
نار
یک
د
ی
قررار گر
عر
ن
گ
ی
رنرد
.
صداها
ی
ب
ی
شتر
ی
شرن گذشرته به نسبت
ی
ده
عر
ن
شرود
و
فعا و رور
رحض
ر
ری
رم
رتض ،را
رهمگ ت
ی
ررو
رژی .رت
ر ا رده
رش ا
(
Giroux, 2003
)
ا به
ی
د ا
ی
ه
گفت
وگو
عداوم تعهد و
را
قرار توجه عورد
ع
ن
دهد
ک
ه
ر و
ی
له
ا
ی
بررا
ی
همبسرتگن
ص ایش اف عشترک عنافع برای
دعوکراتی دای
تقو
یر
ت
گسترش و
تعاعه
هرا
ی
اجتمرا
ن
فرصرت و بروده
ن
بررا
ی
وجود به عناظره
ع
ن
آورد
ک
ه
ط
ن
فرا ،آ
ی
نرد
یر
ادگ
ی
ر
ی
و
حت
ن
تو
ی
ن دانش د
ی
عم
ک
ا
ع
ن
گردد
.
دیگرر اثرر در ژیرو
خود
گفت
وگرو
عبرارزه بررای روشرن را رن ک ،درو ی
ن را
راجتم و رن
ر یا
رش
ردان
،روزا
آعر
رن
رععرف
ر
رع
ن
رد
کنر
(
Giroux, 1985 a: 99
)
.
ورود زعینرره ،کرررد فررراهم
به ،ععلما
گروه
ها
ی
درگیرر و ن اجتما
،شرد
،آ
هرا
برا
،آ بره ژیررو کره رت ا بعردی عالر ن اجتما عسائه
فارش
ع
ن
کند
حیا در تجربیاتن چنیا ارائه او نظر از .
تردری
ر
رع
ن
توانرد
رهروندانن
رش تربیرت ره
رب
تحرول
رر
رگ
و
رها
ین
بخش
این بس کم
ع
ن
کند
(
Giroux, 2005 a: 6
& 35
)
.
س کر در را ،آ اجررای ژیررو کره دیگری روش
ریه
رتوص
ر
رع
ن
رد
رکن
رئله
رعس
راز
ر
ی
راس
ر ا را
رای رر
رب رت
ر ا
پد
ی
ده
ها
ین
و بازبینن عورد ن دعوکرا و شهروندی عانند
عسئله ازی باز
قرار عحورانه
ع
ن
گ
ی
رند
در قبره از بهترر و
ذها
دانش
،آعوزا
عرن جا
افتنرد
(
Giroux, 2005 d: 6
)
.
نکت
ۀ
در باید که دیگری
روش
هرا
ی
یراددهن
-
یرادگیری
گیرد قرار توجه عورد
دم
لاه
گرری
ععلرم
س کر در
.ت ا
ژیرو نظر از
روش
ها
بتواننرد باید
دانرش
،آعروزا
را
.بگیرنرد نظر در یادگیری فرایند عرک و دهند قرار عحور
توصریه اعرر ایرا اجرای برای او
عر
ن
کنرد
،ععلمرا کره
تجربه
ها
عفاهیم و
فرهنگ
ن
ای
رط تو که
دانرش
،آعروزا
س ک وارد
ع
ن
شود
را ،آ و بگیرنرد جردی را
بره
،نروا
شرو نقاه
گفت
وگو
و
یه تج
وتحلیه
دهنرد قرار عباحث
(
Giroux, 1981: 123
)
.
ایا با عاابق
نکته
ژیرو
عردارس
را
،عکا
هرا
ین
عر
ن
دانرد
کره
دانرش
،آعروزا
ععنرا ،آ بره
ر
رع
ن
رند
ربخش
(
Giroux, 1989: 147
)
او
رتا
ر را را
رای در
توصیه
ع
ن
کند
س کر درونن فضای ،چیدعا تغییر با که
تای را در
و د
کننده
به ،بود
گفت
وگرو
و حقروق بره
انتظارا
یه او
دانرش
،آعروزا
شرود گذشرته احتررام
در .
ژیرو دیدگاه
دانش
،آعوزا
اعید عظهر
رؤ
یاها
و
آ
ینده
های
.هستند جاععه
در کار
پروژه
هرا
دیگرر یراددهن روش
ی
فردگرا از دوری بررای اری ابر را ،آ ژیررو که ت ا
و یرن
10. ناسازواری
ها
و
چالش
های
برنامه
درسی
انتقادی
هنری
ژیرو
در
مواجهه
منطقی
با
بنیادهای
فلسفی
تربیت
اسالمی
/
84
در یادگیری ،شد رقابتن
دانش
،آعوزا
ع
ن
داند
اس ا بر .
پروژه روش
دانش
،آعوزا
،داد شکسرت و رقابت جای به
هم
ک
ن
اعیدوار جمعن عوفقیت به او با تعاعه در خود
ع
ن
شود
(
Giroux, 2005 b: 104
)
.
روش
ها
ی
ارزشیابی
ر
رارزش
ی
اب
ن
راد
رانتق رن
ر در ره
ربرناع در
ی
ژ
ر
ری
رو
(
1985 c
)
فرایندی
کیفن
عختلف ابعاد در و بوده
ن
انجام
ع
ن
شود
او .
ش
ی
وه
ها
ی
نظ ارزشیابن از عختلفن
ی
عصراحبه عشاهده ر
ارش گ
ده
ن
پژوهش
خودارز
ی
اب
ن
و
شرح
حرال
نو
ی
سر
ن
را
پیشنهاد
ع
ن
کند
اجررای از پر ،ععلمرا ژیررو نظرر از .
چنیا
روش
ها
ین
از
دا
نرش
،آعروزا
برازخورد
عر
ن
گ
ی
رنرد
نتا
ی
ا
ی
بررا بازخورد ا
ی
عحترو اهرداد ح اصر و نقرد
ا
روش
ها
ی
یاددهن
-
یادگیری
تفاده ا
ع
ن
شود
.
شکل
4
.
ژیرو انتقادی درسی برنامه عناصر کیفیت
2
.
در
مواجهه
منطقی
با
بنیادهای
فلسرفی
تربیرت
اسالم
ی
ناسازواری
ها
و
چالش
های
برنامره
درسری
انتقاد
ی
هنری
ژیرو
کدم
اند
؟
عورد در هشدار
،اندیشرمندا ط تو انتقادی ن در برناعه
خارجن
،آ ،شارحا خود بعضا و
ارلر که شده انجام نی
انتقاد ،آ ،شد اجراین نحوه به
داشته
اند
.
به
طور
اپه نمونه
(
Apple, 2018
)
کرره آثررارش جدیرردتریا از یکررن در
"
عشک و انتقادی ن در برناعه عاعاا
در ،آ خراص
ت یا
گذاری
ن در برناعه مه و
"
نکته ایا به دارد نام
هشدار و
،ا اذ
ع
ن
کند
ورود که
انتقرادی ن در برناعه
بره
ت یا
گرذاری
هرا
نیر و
( مره
رن در برناعره )تردویا
نااع
یدکننده
و ت ا
بررود پیش روال همیا به اگر
تبعر
ا