SlideShare a Scribd company logo
1 of 21
Download to read offline
‫پاران‬
:
‫سينسا‬
(SENSA)
‫تعليمي‬ ‫هينڊز‬ ،‫پروجيڪٽ‬
‫شعبو‬
‫تعليمي‬ ‫جي‬ ‫شاگردن‬ ‫جي‬ ‫اسڪولن‬ ‫رسمي‬ ‫غير‬ ‫جي‬ ‫هينڊز‬ ‫پروجيڪٽ‬ ‫سينسا‬ ‫مواد‬ ‫درسي‬ ‫هي‬
‫۾‬ ‫اسڪولن‬ ‫مخصوص‬ ‫جيڪو‬ .‫آهي‬ ‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫تيار‬ ‫تحت‬ ‫گهرجن‬
‫استعمال‬ ‫طور‬ ‫آزمائشي‬
‫۾‬ ‫ڪتاب‬ ‫هن‬ .‫آهي‬ ‫محفوظ‬ ‫وٽ‬ ‫هينڊز‬ ‫اختيار‬ ‫۽‬ ‫واسطا‬ ‫حق‬ ‫سڀ‬ ‫جا‬ ‫ڪتاب‬ ‫هن‬ .‫ٿو‬ ‫وڃي‬ ‫ڪيو‬
.‫سگهجي‬ ‫نٿو‬ ‫ڇاپي‬ ‫اجازت‬ ‫بنا‬ ‫کي‬ ‫مواد‬ ‫ڏنل‬
‫لي‬
‫کڪ‬
:
‫فضل‬ ‫عائشه‬
:‫ڪندڙ‬ ‫نظرثاني‬
‫ڀٽو‬ ‫عطيه‬
‫ادار‬ ‫معاون‬ ‫ٽيڪنيڪل‬
‫و‬
:
‫مينجمينٽ‬ ‫پاليسي‬ ‫آڪسفورڊ‬
(OPM)
:‫تعاون‬ ‫مالي‬
‫آفس‬ ‫ڊيولپمينٽ‬ ‫اينڊ‬ ‫ويلٿ‬ ‫ڪامن‬ ‫فارين‬
(FCDO)
:‫تاريخ‬ ‫جي‬ ‫ڇپڻ‬
25
‫سيپٽمبر‬
2020
:‫ڪندڙ‬ ‫ترجمو‬
‫منزا‬
‫محسن‬
‫سمون‬
‫ڪمپوزنگ‬
‫۽‬
‫آؤٽ‬ ‫لي‬
‫ميربحر‬ ‫محمد‬ ‫دين‬
‫ڊيزائننگ‬ ‫گرافڪ‬
‫صديقي‬ ‫الدين‬ ‫بدر‬
‫ڇاپو‬
:
‫ٻيو‬
‫ن‬
HANDS Pakistan
Plot # 158, Off M-9 (Karachi-Hyderabad) Motorway, Gadap Road, Adjacent Baqai
University, Karachi.
Tel: (0092-21) 32120400-9, UNA: (0091-21) 111-666-333, Email: info@hands.org.pk,
Webhands.org.pk
HANDS on Social Media
facebook.com/HANDSPakistanOrg twitter.com/handspakistan
https://www.instagram.com/handspakistan/
https://www.youtube.com/user/handsinstitute/
2
‫مڃتا‬
‫ج‬ ‫جي‬ ‫پاڪ‬ ‫رب‬ ‫ان‬ ‫ساراهه‬ ‫پهريان‬ ‫کان‬ ‫سڀ‬
‫نه‬
‫تائين‬ ‫اوهان‬ ‫کي‬ ‫ڪتاب‬ ‫هن‬ ،‫عمل‬ ‫نيڪ‬ ‫هن‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ‫ن‬
‫پ‬ ‫۾‬ ‫سفر‬ ‫واري‬ ‫پهچائڻ‬
‫نه‬
‫ساٿين‬ ‫تجربيڪار‬ ‫سينيئر‬ .‫آهي‬ ‫رهيو‬ ‫نوازيندو‬ ‫سان‬ ‫رحمتن‬ ‫۽‬ ‫نعمتن‬ ‫نجي‬
‫ال‬ ‫اسان‬ ‫سفر‬ ‫هي‬ ‫سان‬ ‫مدد‬ ‫جي‬ ‫دوستن‬ ‫پيارن‬ ‫۽‬
.‫ٿيو‬ ‫ثابت‬ ‫آسان‬ ‫ِء‬
‫(ڪووڊ‬ ‫وبا‬ ‫ڪرونا‬ ‫مواد‬ ‫درسي‬ ‫هي‬
-
19
‫شاگردياڻين‬ ‫۽‬ ‫شاگردن‬ ‫جي‬ ‫اسڪولن‬ ‫رسمي‬ ‫غير‬ ‫ڪري‬ ‫جي‬ )
.‫آهي‬ ‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫تيار‬ ‫رکندي‬ ‫نظر‬ ‫مد‬ ‫کي‬ ‫ضرورتن‬ ‫تعليمي‬ ‫جي‬
‫اسين‬
‫آفس‬ ‫ڊيولپمينٽ‬ ‫اينڊ‬ ‫ويلٿ‬ ‫ڪامن‬ ‫فارين‬
(
‫او‬ ‫ڊي‬ ‫سي‬ ‫ايف‬
-
‫جا‬ )‫ايڊ‬ ‫يوڪي‬
‫نه‬
‫گذار‬ ‫شڪر‬ ‫ايت‬
‫ج‬ ‫آهيون‬
‫نه‬
‫مالي‬ ‫جي‬ ‫ن‬
‫ڊاڪٽ‬ ‫اسين‬.‫آهي‬ ‫ڪيو‬ ‫پڌرو‬ ‫ڇپرائي‬ ‫ڪتاب‬ ‫هي‬ ‫سان‬ ‫سهڪار‬
‫تنوير‬ ‫شيخ‬ ‫ر‬
‫ايگزيڪيٽو‬ ‫(چيف‬ ‫احمد‬
-
‫ايگزيڪيٽو‬ ‫(سينيئر‬ ‫خان‬ ‫اسلم‬ ‫محمد‬ ‫ڊاڪٽر‬ ،)‫هينڊز‬
-
‫تعليمي‬ ‫هينڊز‬
‫شعبو‬
‫ليڊر‬ ‫(ٽيم‬ ‫خان‬ ‫فيصل‬ ‫محترم‬ ،)‫ڊولپمينٽ‬ ‫انسٽيٽيوشنل‬ ‫۽‬ ‫ريسورس‬ ‫هيومن‬ ،
-
‫ايم‬ ‫پي‬ ‫او‬
-
،‫پراجيڪٽ‬ ‫سينسا‬
‫او‬ ‫ڊي‬ ‫سي‬ ‫ايف‬
‫ا‬ ‫يوڪي‬ ،
‫ج‬ ‫آهيون‬ ‫ٿورائتا‬ ‫بيحد‬ ‫به‬ ‫جا‬ )‫يڊ‬
‫نه‬
‫اسان‬ ‫۾‬ ‫ڪم‬ ‫هن‬ ‫ن‬
.‫ڪئي‬ ‫پڻ‬ ‫رهنمائي‬ ‫گڏ‬ ‫سان‬ ‫افزائيَء‬ ‫حوصال‬ ‫تي‬ ‫قدم‬ ‫هر‬ ‫جي‬
( ‫ڀٽو‬ ‫عطيه‬ ‫محترمه‬ ‫اسين‬
‫تعليم‬
‫ي‬
( ‫الرحمان‬ ‫فضل‬ ‫عائشه‬ ‫محترمه‬ ‫۽‬ )‫ماهر‬
‫تعليم‬
‫ي‬
‫ماهر‬
-
)‫ايم‬ ‫پي‬ ‫او‬
‫جن‬
‫جن‬ ‫آهيون‬ ‫گذار‬ ‫شڪر‬ ‫بيحد‬ ‫جا‬
‫درسي‬ ‫هن‬
‫پ‬ ‫کي‬ ‫مواد‬
‫نه‬
‫نجي‬
‫ماهرا‬
‫نه‬
‫ڪتابي‬ ‫سان‬ ‫صالحيتن‬
‫شڪل‬
.‫ڪيو‬ ‫تعاون‬ ‫ڀرپور‬ ‫۾‬ ‫پهچائڻ‬ ‫تائين‬ ‫اوهان‬ ‫ڏئي‬
‫۾شبي‬ ‫مرحلي‬ ‫هن‬ ‫اسين‬
‫نه‬
‫مينيجر‬ ‫(سينيئر‬ ‫اشفاق‬
-
‫شعبو‬ ‫تعليمي‬ ‫هينڊز‬
/
،‫پراجيڪٽ‬ ‫سينسا‬ ‫مينيجر‬
‫ج‬ )‫هينڊز‬
‫نه‬
‫پهچائڻ‬ ‫تائين‬ ‫ٻارڙن‬ ‫۽‬ ‫ٽيچرز‬ ‫کي‬ ‫ڪتاب‬ ‫۽‬ ‫ڇپائي‬ ،‫تياري‬ ‫جي‬ ‫ڪهاڻين‬ ‫۾‬ ‫نگراني‬ ‫جي‬ ‫ن‬
‫۾‬ ‫ڪم‬ ‫هن‬ ‫جيان‬ ‫هميشه‬ ‫۾‬
.‫رهي‬ ‫اڳڀرو‬ ‫به‬
‫۽‬ ‫ڪميونيڪشن‬ ‫اسين‬
‫مينيجمينٽ‬ ‫ريسورس‬ ‫نيچرل‬
‫ڊپارٽمينٽ‬
‫خصوصن‬ ‫ساٿين‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ،‫هينڊز‬
‫پراجيڪٽ‬ ‫سينسا‬ ‫۽‬ )‫ايسوسيئيٽ‬ ‫(پروگرام‬ ‫صديقي‬ ‫بدرالدين‬ ‫محترم‬
‫ميمبرن‬ ‫جي‬ ‫ٽيم‬
‫محترمه‬
)‫ڪوآرڊينيٽر‬ ‫(اڪيڊمڪ‬ ‫شيخ‬ ‫محرين‬
،)‫(ٽرانسليٽر‬ ‫سمون‬ ‫محسن‬ ‫منزا‬ ‫محترمه‬
‫محترم‬
‫محمد‬ ‫دين‬
‫ميربحر‬
)‫(ڪمپوزر‬
‫۽‬
‫محترم‬
‫عبدالحليم‬
‫مينيجر‬ ‫(مانيٽرنگ‬
-
‫به‬ ‫جا‬ )‫پراجيڪٽ‬ ‫سينسا‬ ،‫ايم‬ ‫پي‬ ‫او‬
‫نه‬
‫ج‬ ‫آهيون‬ ‫ٿورائتا‬ ‫ئي‬ ‫ايت‬
‫نه‬
‫واري‬ ‫ڊيزائننگ‬ ‫۽‬ ‫ترجمو‬ ‫گڏ‬ ‫سان‬ ‫ڪرڻ‬ ‫گڏ‬ ‫مواد‬ ‫الِء‬ ‫ڪتاب‬ ‫هن‬ ‫ن‬
.‫ڪئي‬ ‫پوري‬ ‫۾‬ ‫انداز‬ ‫خوبصورت‬ ‫ذميواري‬
‫اضافو‬ ‫۾‬ ‫معلومات‬ ‫جي‬ ‫ٻارڙن‬ ‫ڪتاب‬ ‫هي‬ ‫ته‬ ‫ڪريون‬ ‫ٿا‬ ‫اميد‬ ‫اسين‬
‫جي‬ ‫ڪتاب‬ ‫هن‬ ‫ٻارڙا‬ ‫۽‬ ‫آڻيندو‬
.‫ٿيندا‬ ‫اندوز‬ ‫لطف‬ ‫مان‬ ‫ڪهاڻين‬ ‫دلچسپ‬
‫بهراڻي‬ ‫بخش‬ ‫قلندر‬
‫ڊپارٽمينٽ‬ ‫آف‬ ‫هيڊ‬
،
‫شعبو‬ ‫تعليمي‬ ‫هينڊز‬
‫پراجيڪٽ‬ ‫سينسا‬ ‫ڊائريڪٽر‬ ،
-
‫هينڊز‬
3
‫فهرست‬
‫سيريل‬
‫نمبر‬
‫عنوان‬
‫صفحو‬
‫نمبر‬
1
‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫سٺا‬
04
2
‫فرض‬ ‫۽‬ ‫حق‬
08
3
‫ڪير‬ ‫سٺو‬
!
12
4
‫پکين‬
‫جو‬
‫و‬
‫ڻندڙ‬
‫ڳوٺ‬
15
4
‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫سٺا‬
‫مطلب‬ ‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫سٺا‬
‫قمبر‬
‫ٻارن‬ ‫ڪجھ‬ ‫۾‬ ‫ڳوٺ‬ ‫هڪ‬ ‫جي‬
’’
‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫سٺا‬
‘‘
‫مومل‬ ،‫ظهور‬ .‫ٺاهي‬
‫۽‬
‫نوري‬
‫اڄ‬ ‫اهي‬ ‫ڪن؟‬ ‫ڇو‬ ‫انتظار‬ ‫جو‬ ‫ٿيڻ‬ ‫وڏي‬ ‫اهي‬ ‫ته‬ ‫ڪيو‬ ‫فيصلو‬
‫کائين‬
‫سگهن‬ ‫ڪري‬ ‫ڪم‬ ‫ٺا‬ُ‫س‬
‫ٿا‬
‫ا‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫ان‬ .‫ٿا‬ ‫سگهن‬ ‫ڌائي‬ُ‫ٻ‬ ‫۾‬ ‫باري‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫ٻين‬ ‫۽‬ ،
‫نه‬
.‫ٺاهي‬ ‫ڪميٽي‬ ‫هي‬ ‫ن‬
.‫هئا‬ ‫رهيا‬ ‫سوچي‬ ‫حل‬ ‫جو‬ ‫مشڪل‬ ‫هڪ‬ ‫هوٽئي‬ ‫اڄ‬
’’
‫ڪيئن‬ ‫کي‬ ‫ان‬ ‫اسان‬ ،‫آهي‬ ‫سٺو‬ ‫ايڏو‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫پر‬
.‫ٿا‬ ‫سگهون‬ ‫روڪي‬
‘‘
.‫چيو‬ ‫ظهور‬
‫پر‬ ،‫آ‬ ‫ڳالهه‬ ‫صحيح‬
‫اهو‬
‫کا‬ ‫ٿڪڻ‬ ‫جڳھ‬ ‫جڳھ‬ ‫کي‬ ‫ان‬ ‫اسان‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫ضروري‬ ‫الِء‬ ‫صحت‬ ‫جي‬ ‫اسان‬
.‫چيو‬ ‫مومل‬ ،‫روڪيون‬
‫ڏکائڻ‬ ‫دل‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫پر‬ ،‫هوندو‬ ‫روڪڻو‬ ‫کان‬ ‫ٿڪڻ‬ ‫کي‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ،‫چئو‬ ‫ٿا‬ ‫صحيح‬ ‫ٻئي‬ ‫توهان‬
‫کان‬
‫بنا‬
،
’’
‫پ‬ ‫نوري‬
‫نه‬
‫ٿڪ‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫تي‬ ‫روڊ‬ ‫توهان‬ ‫ڇا‬ .‫ڪيو‬ ‫پيش‬ ‫مشورو‬ ‫نجو‬
‫ي‬
‫آهي؟‬ ‫ڏٺو‬ ‫ندي‬
‫آهي؟‬ ‫خيال‬ ‫ڇا‬ ‫۾‬ ‫باري‬ ‫هن‬ ‫جو‬ ‫توهان‬
_______________________________________________________________________________________
،‫ٿيو‬ ‫مطمئن‬ ‫تي‬ ‫ڳالهه‬ ‫هن‬ ‫ظهور‬
’’
‫م‬ ‫ڪري‬ ‫کلي‬ ‫سدائين‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫آهي‬ ‫ٺيڪ‬ ‫اهو‬ ‫ها‬
‫نه‬
‫سوال‬ ‫نجي‬
‫ه‬ ‫الِء‬ ‫ان‬ ‫آهي‬ ‫ڏيندو‬ ‫جواب‬ ‫جو‬
‫و‬
.‫آهي‬ ‫لڳندو‬ ‫سٺو‬ ‫کي‬ ‫مون‬
‘‘
’’
‫غلط‬ ‫کي‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫به‬ ‫اسان‬ ‫ظهور‬
‫جي‬ ‫ان‬ ‫بلڪه‬ ‫چئون‬ ‫نٿا‬
‫جڳھ‬ ‫جڳھ‬
‫کي‬ ‫عادت‬ ‫خراب‬ ‫واري‬ ‫ٿڪڻ‬
.‫چاهيون‬ ‫ٿا‬ ‫بدالئڻ‬
‘‘
.‫ڪئي‬ ‫وضاحت‬ ‫مومل‬
‫ٽ‬
‫نه‬
‫ڳوٺ‬ ‫ڪري‬ ‫ٺاهي‬ ‫تصويرون‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫يا‬ ‫ڪري‬ ‫لکي‬ ‫نقصان‬ ‫جا‬ ‫ٿڪڻ‬ ‫ته‬ ‫ڪيو‬ ‫فيصلو‬ ‫ڪري‬ ‫ملي‬ ‫ي‬
‫هي‬ .‫وڃن‬ ‫سمجهي‬ ‫پاڻ‬ ‫ماڻهو‬ ‫ٻيا‬ ‫۽‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫ڏسي‬ ‫کي‬ ‫ان‬ ‫جيئن‬ ،‫هڻنداسين‬ ‫تي‬ ‫جڳھ‬ ‫جڳھ‬ ‫جي‬
‫ا‬ ‫معلومات‬
‫نه‬
‫ن‬
‫مسجدن‬
‫اسڪول‬ ،
‫ن‬
‫دڪان‬ ‫۽‬
‫ن‬
.‫ڇڏي‬ ‫لڳائي‬ ‫ٻاهران‬ ‫جي‬
5
‫جڳهه‬ ‫جڳهه‬
‫ٿڪڻو‬ ‫ناهي‬
1
.
‫آهي‬ ‫ٿيندو‬ ‫احساس‬ ‫جو‬ ‫گندگي‬ ‫کي‬ ‫ٻين‬
.
2
.
‫آهن‬ ‫پکڙجنديون‬ ‫بيماريون‬ ‫۾‬ ‫جراثيم‬
‫جيئن‬
COVID-19
.
3
.
‫ڪ‬
‫نه‬
‫پير‬ ‫يا‬ ‫جوتي‬ ‫جي‬ ‫ن‬
‫پکڙ‬ ‫وڌيڪ‬ ‫گندگي‬ ‫سان‬
‫ج‬
‫ي‬
.‫ٿي‬ ‫سگهي‬
‫ڏي‬ ‫ڪجهه‬
‫نه‬
‫۾‬ ‫ڳوٺ‬ ‫سان‬ ‫ڪوششن‬ ‫جي‬ ‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫ٺا‬ُ‫س‬ ‫کانپوِء‬ ‫ن‬
‫اسان‬ ‫ته‬ ‫ڪيو‬ ‫اعالن‬ ‫صاحب‬ ‫مولوي‬ ‫به‬ ‫۾‬ ‫مسجد‬ .‫ويو‬ ‫ٿي‬ ‫گهٽ‬ ‫ٿڪڻ‬
.‫گهرجي‬ ‫رکڻ‬ ‫خيال‬ ‫جو‬ ‫صحت‬ ‫جي‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬ ‫به‬ ‫کي‬
‫رسول‬
‫ﷺ‬
‫ته‬ ‫آهي‬ ‫فرمايو‬
’’
‫آهي‬ ‫ايمان‬ ‫نصف‬ ‫صفائي‬
‘‘
‫توهان‬ ‫الِء‬ ‫ان‬
‫خيال‬ ‫خاص‬ ‫جو‬ ‫صفائي‬ ‫سڀ‬
‫رکو‬
.
‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫سٺا‬
‫تي‬ ‫ميٽنگ‬ ‫ايندڙ‬ ‫جي‬
‫پ‬ ‫ٻار‬
‫نه‬
‫تي‬ ‫ڪاميابي‬ ‫نجي‬
‫ڪري‬ ‫کلي‬ ‫هو‬ ‫پر‬ ،‫آهي‬ ‫ڏنو‬ ‫ڇڏي‬ ‫ته‬ ‫ٿڪڻ‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ .‫هيو‬ ‫پريشان‬ ‫تي‬ ‫ڳالهه‬ ‫هڪ‬ ‫ظهور‬ .‫هئا‬ ‫خوش‬
‫جواب‬ ‫جو‬ ‫سالم‬
‫ڏئي‬ ‫نٿو‬
،
‫ڪجه‬ ‫هو‬ ‫ته‬ ‫ٿو‬ ‫لڳي‬ ‫مونکي‬
‫ه‬
.‫آهي‬ ‫شرمندا‬
’’
‫ت‬ ‫اها‬
‫ه‬
ُ‫س‬
‫ٺي‬
‫ڳاله‬
‫ه‬
‫نه‬
‫آهي‬
!
‘‘
.‫مالئي‬ ‫ها‬ ‫۾‬ ‫ها‬ ‫مومل‬
‫کي‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫اسان‬
‫رهڻ‬ ‫اداس‬
‫نه‬
.‫سين‬ ‫ڏيندا‬
’’
‫ٻار‬ ‫۾‬ ‫خيال‬ ‫جي‬ ‫توهان‬ ‫چيو‬ ‫نوري‬
‫ا‬
‫کي‬ ‫مسئلي‬ ‫ن‬
‫ڪندا؟‬ ‫حل‬ ‫ڪيئن‬
_______________________________________________________________________________________
‫ڏي‬ ‫ٻئي‬
‫نه‬
‫پڇيو‬ ‫کان‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫ٻارن‬ ‫ن‬
’’
‫توهان‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬
‫سان‬ ‫اسان‬
‫۾‬ ‫ڪرڻ‬ ‫حل‬ ‫مسئال‬
‫سٺاٻار‬
‫ڪندا؟‬ ‫مدد‬ ‫جي‬ ‫ڪميٽي‬
‫احم‬ ‫چاچا‬
‫ڳوٺ‬ ‫هاڻي‬ .‫ويو‬ ‫ٿي‬ ‫راضي‬ ‫جلدي‬ ‫۽‬ ‫ٿيو‬ ‫خوش‬ ‫تي‬ ‫ملڻ‬ ‫اهميت‬ ‫د‬
‫۾‬ ‫قابو‬ ‫مسئلو‬ ‫جو‬ ‫ٿڪڻ‬ ‫۾‬
‫ويو‬ ‫اچي‬
‫۽‬
‫جواب‬ ‫جو‬ ‫سالم‬ ‫جي‬ ‫ظهور‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬
‫به‬
.‫ٿو‬ ‫ڏئي‬ ‫ڪري‬ ‫کلي‬
6
!‫واري‬ ‫جي‬ ‫توهان‬
1
.
‫هو؟‬ ‫شرمندہ‬ ‫تان‬ ‫ڳالهہ‬ ‫ڪهڙي‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫۾‬ ‫خيال‬ ‫جي‬ ‫توهان‬
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
2
.
‫ڌايا؟‬ُ‫ٻ‬ ‫نقصان‬ ‫ٻہ‬ ‫ڪهڙا‬ ‫جا‬ ‫ٿڪڻ‬ ‫ٻارن‬
i
.
_________________________________________________________________________
ii
.
_________________________________________________________________________
3
.
‫هيو؟‬ ‫وڻندو‬ ‫ڇو‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫کي‬ ‫ظهور‬
____________________________________________________________________________
____
________________________________________________________________________________
4
.
‫ڌائي؟‬ُ‫ٻ‬ ‫حديث‬ ‫ڪهڙي‬ ‫۾‬ ‫مسجد‬ ‫صاحب‬ ‫مولوي‬
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
5
.
‫پ‬ ‫توهان‬
‫نه‬
‫نجي‬
‫پاسي‬ ‫آسي‬
‫خيال‬ ‫جو‬ ‫صفائي‬
‫آهيو؟‬ ‫رکندا‬ ‫ڪيئن‬
________________________________________________________________________________
_________________________________________
_______________________________________
7
‫فرض‬ ‫۽‬ ‫حق‬
‫سٺا‬
‫ٻا‬
‫ھئي‬ ‫مشڪل‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ڳالھ‬ ‫تي‬ ‫مسئلن‬ ‫جي‬ ‫ڳوٺ‬ ‫اڄ‬ ،‫ٿي‬ ‫شروع‬ ‫ميٽنگ‬ ‫جي‬ ‫ڪميٽي‬ ‫ر‬
.
‫ويا‬ ‫ٿي‬ ‫پريشان‬ ‫ٻار‬ ‫سڀ‬ ‫تي‬ ‫جنھن‬،‫ھيو‬ ‫مسئلو‬ ‫ڪو‬ ‫پنھنجو‬ ‫جو‬ ‫مومل‬
.
’’
‫مدد‬ ‫منھنجي‬ ‫۾‬ ‫ورڪ‬ ‫ھوم‬ ‫وري‬ ‫اڄ‬ ‫آپي‬ ‫ننڍي‬ ‫منھنجي‬
‫نه‬
‫ڪئي‬
.
‫ڪم‬ ‫ڪوئي‬ ‫کي‬ ‫مون‬ ‫ھوَء‬ ‫جڏھن‬
‫آھي‬ ‫چوندي‬
،
‫ته‬
‫آھي‬ ‫وڏي‬ ‫ھوَء‬ ،‫آھي‬ ‫چوندي‬ ‫کي‬ ‫مون‬ ‫امي‬
‫جي‬ ‫ان‬ ‫مان‬ ،‫اچ‬ ‫ڪري‬ ‫ڪم‬ ‫جو‬ ‫ان‬ ‫تون‬ ،
‫چادر‬
‫به‬
،‫ڪئي‬ ‫استري‬
‫رکيو‬ ‫پاڻي‬ ‫تي‬ ‫چولھي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫چانھ‬ ‫جي‬ ‫ان‬
!
‫مدد‬ ‫بہ‬ ‫ڪڏھن‬ ‫منھنجي‬ ‫ھوَء‬ ‫پر‬
‫ڪندي‬ ‫ناھي‬
.“
’’
‫جي‬ ‫ان‬ ‫آھي‬ ‫ڳالھ‬ ‫غلط‬ ‫تہ‬ ‫اھا‬
‘‘
‫ظهور‬
‫کي‬ ‫مومل‬ ‫ڪندي‬ ‫ھمدردي‬
‫چيو‬
’’
‫پر‬ ، !‫ھا‬
‫ا‬
‫حل‬ ‫جو‬ ‫ن‬
‫اهو‬
‫نہ‬
‫آهي‬
‫تہ‬
‫وڙ‬ ‫سان‬ ‫ان‬
.‫ڪجي‬ ‫شڪايت‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫وري‬ ‫يا‬ ‫هجي‬
‫بلڪي‬
‫هن‬
‫ئڻو‬ ‫سمجھا‬ ‫کي‬
‫آهي‬
.
‘‘
،‫ئينداسين‬ ‫سمجھا‬ ‫ڇا‬
”
‫چيو‬ ‫ڪري‬ ‫ٿي‬ ‫مايوس‬ ‫مومل‬
.“
‫نہ‬ ‫ڇو‬
”
‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫سٺا‬
“
‫حل‬ ‫جو‬ ‫مسئلي‬ ‫ھن‬ ‫دفعي‬ ‫ھن‬
‫تالش‬
‫ڪري‬
‫؟‬
”
‫نوري‬
‫پ‬
‫نه‬
‫نجو‬
‫ڪيو‬ ‫پيش‬ ‫خيال‬
‘‘
‫آھي‬ ‫نہ‬ ‫تہ‬ ‫جو‬ ‫ڳوٺ‬ ‫سڄي‬ ، ‫آھي‬ ‫مسئلو‬ ‫منھنجو‬ ‫صرف‬ ‫تہ‬ ‫ھي‬ ‫پر‬
“
،
‫چيو‬ ‫ڪندي‬ ‫اعتراض‬ ‫مومل‬
.
8
‫فرض‬ ‫۽‬ ،‫آھن‬ ‫ھوندا‬ ‫تيار‬ ‫الِء‬ ‫وٺڻ‬ ‫حق‬ ‫پنھنجو‬ ‫صرف‬ ‫ماڻھو‬ ‫گھڻا‬، ‫آھي‬ ‫مسئلو‬ ‫وڏو‬ ‫تمام‬ ‫ھي‬ ،‫نہ‬ ‫نہ‬
،‫آھن‬ ‫ڏيکاريندا‬ ‫سستي‬ ‫۾‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ادا‬
‫برسات‬ ‫تہ‬ ‫وٺو‬ ‫ڏسي‬ ‫اهوئي‬ ‫هاڻي‬
‫تي‬ ‫ٿيڻ‬ ‫جمع‬ ‫پاڻي‬ ‫پوِء‬ ‫کان‬
‫ادارن‬ ‫سرڪاري‬ ‫اسان‬
‫کان‬
‫پ‬ ‫اسان‬ ‫پر‬ .‫آهيون‬ ‫ڪندا‬ ‫ڳالهہ‬ ‫جي‬ ‫وٺڻ‬ ‫حق‬
‫نه‬
‫ڇڏيندا‬ ‫وساري‬ ‫فرض‬ ‫نجو‬
‫ڦٽي‬ ‫نہ‬ ‫۾‬ ‫نالين‬ ‫۽‬ ‫گٽر‬ ‫ڪچرو‬ ،‫ڪن‬ ‫تہ‬ ‫آهيون‬
‫ڪجي‬
‫ٿه‬ ‫جون‬ ‫پالسٽڪ‬ ‫۽‬
‫ي‬
‫هرگز‬ ‫بوتليون‬ ‫۽‬ ‫ليون‬
‫۾‬ ‫نالين‬
‫نه‬
‫کي‬ ‫نالين‬ ‫ٿي‬ ‫جمع‬ ‫گند‬ ‫ريت‬ ‫اهڙي‬ .‫ڪجن‬ ‫ڦٽي‬
‫ڪري‬ ‫بند‬
.‫آهي‬ ‫ڇڏيندو‬
‫پنھنجي‬ ‫سڀ‬ ‫اسان‬
‫کي‬ ‫ھن‬ ‫اسان‬ ‫تہ‬ ‫آھي‬ ‫فرض‬ ‫جو‬ ‫اسان‬ ،‫آھيون‬ ‫رھندا‬ ‫سان‬ ‫آزادي‬ ‫۾‬ ‫پاڪستان‬ ‫ملڪ‬
،‫رھون‬ ‫ڪري‬ ‫ملي‬ ‫سان‬ ‫وطنن‬ ‫ھم‬ ‫پنھنجي‬ ، ‫بڻايون‬ ‫پيارو‬ ‫۽‬ ‫صاف‬
’’
‫گهرجي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫نه‬ ‫ائين‬ ‫کي‬ ‫اسان‬
‘‘
‫چيو‬ ‫نوري‬
.
‫ڀاُء‬
!
‫ته‬ ‫سگھي‬ ‫ٿي‬ ‫نٿو‬ ‫اهو‬
‫اسان‬
‫هر‬
‫و‬
‫پ‬ ‫قت‬
‫نه‬
‫حق‬ ‫نجو‬
‫گهرون‬
‫پ‬ ‫جڏهن‬ ‫ائين‬ ،
‫نه‬
‫ڪرڻ‬ ‫ادا‬ ‫فرض‬ ‫نجي‬
‫جي‬
‫بها‬ ‫ته‬ ‫اچي‬ ‫واري‬
‫ڪر‬ ‫نو‬
‫ي‬
،
‫جي‬ ‫توهان‬
‫ننڍي‬
‫آپي‬
‫ڪئي‬ ‫وضاحت‬ ‫ظهور‬ ،‫وانگر‬
.
”
‫آھي‬ ‫حل‬ ‫ھڪ‬ ‫وٽ‬ ‫مون‬
“
‫بنا‬
‫۽‬ ،‫ڪريون‬ ‫ٿا‬ ‫تيار‬ ‫نظم‬ ‫سٺي‬ ‫ھڪ‬ ‫اسان‬ ،‫جي‬ ‫کڻڻ‬ ‫آڱر‬ ‫تي‬ ‫ڪنھن‬
‫مط‬ ‫دوستن‬ ‫پنھنجي‬
‫ڪرايون‬ ‫ٿا‬ ‫ياد‬ ‫کي‬ ‫ٻارن‬ ‫جي‬ ‫ڳوٺ‬ ‫لب‬
،
‫ٻڌائيندا‬ ‫نظم‬ ‫۾‬ ‫گھرن‬ ‫پنھنجن‬ ‫پنھنجن‬ ‫سڀ‬ ‫اھي‬ ‫پوِء‬
“.
‫ظهور‬
‫چيو‬
”
‫ان‬
‫ٿيندو‬ ‫ڇا‬ ‫سان‬
‫؟‬
“
‫مومل‬
‫کي‬
‫اڃان‬
‫به‬
‫اميد‬
‫نه‬
‫ھئي‬
،
‫ته‬
‫ننڍ‬
‫ٿيندو‬ ‫اثر‬ ‫ڪو‬ ‫تي‬ ‫آپي‬ ‫ي‬
.
9
”
‫و‬ ‫۾‬ ‫شاعري‬
‫ڏ‬
‫آ‬ ‫طاقت‬ ‫ي‬
‫هي‬
‫مومل‬
.
‫عال‬ ‫شاعر‬ ‫قومي‬ ‫جي‬ ‫اسان‬
‫مه‬
‫ھي‬ ‫سان‬ ‫نظمن‬ ‫پنھنجھي‬ ‫اقبال‬
‫پاڪستا‬ ‫کي‬ ‫مسلمانن‬
‫ڏياريو‬ ‫احساس‬ ‫جو‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫ٺاھڻ‬ ‫ن‬
،
‫ٺھيو‬ ‫پاڪستان‬ ‫پوِء‬
‘‘
‫سٺي‬ ‫نوري‬
‫نظم‬
‫ٻڌائي‬ ‫اھميت‬ ‫جي‬
.
”
‫ھا‬
‫اھو‬ ،
‫ته‬
،‫آھي‬
”
‫ڪجھ‬ ‫مومل‬
‫راضي‬ ‫ڪجھ‬
‫ٿي‬
”
‫لکون‬ ‫نظم‬ ‫اسان‬، ‫ھلو‬ ‫پوِء‬ ‫تہ‬
!
‘
‘
‫ظهور‬
‫چيو‬ ‫ڪري‬ ‫اچي‬ ‫۾‬ ‫جوش‬
.
‫ھجن‬ ‫گل‬ ‫۾‬ ‫باغ‬
،
‫جو‬ ‫اسان‬
‫حق‬ ‫ھي‬
‫آ‬
‫کي‬ ‫گلن‬
‫نه‬
‫پٽيون‬
،
‫جو‬ ‫اسان‬
‫آ‬ ‫فرض‬ ‫ھي‬
‫آ‬ ‫حق‬ ‫جو‬ ‫ٻارن‬
،
‫اسڪو‬
‫لن‬
‫۾‬
‫سکن‬
‫جو‬ ‫اسان‬
‫هي‬
‫آ‬ ‫فرض‬
،
‫وسرن‬ ‫نه‬ ‫ورڪ‬ ‫هوم‬
‫وٺون‬ ‫اسان‬
‫الِء‬ ‫پنهنجي‬
‫اهو‬
‫حق‬
‫آ‬
‫آ‬ ‫ڪرڻو‬ ‫کي‬ ‫اسان‬
،
‫الِء‬ ‫ٻين‬
‫آ‬ ‫فرض‬ ‫اهو‬
‫ٿيندو‬ ‫مظبوط‬ ‫سماج‬
،
‫فرض‬ ‫جڏهن‬
‫ادا‬
‫ٿيندا‬
‫صرف‬ ‫گهربا‬ ‫حق‬ ‫پنهنجا‬
،
‫ته‬
‫ٿيندا‬ ‫سماج‬ ‫ڪمزور‬
‫وڏا‬ ‫۽‬ ‫ٻار‬
،
‫ڪندا‬ ‫فيصلو‬ ‫اھيو‬
.‫ٿيندا‬ ‫وارا‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ادا‬ ‫ٻئي‬ ‫فرض‬ ‫۽‬ ‫حق‬
‫فرض‬ ‫اھو‬ ، ‫رکون‬ ‫خيال‬ ‫جو‬ ‫ننڍن‬
‫اھم‬
‫آ‬
‫ٻارن‬
‫ويندا‬ ‫سهمجي‬ ‫جا‬ ‫اسان‬ ‫ته‬ ‫نه‬
‫سان‬ ‫دل‬ ‫ڪيون‬ ‫عزت‬ ‫جي‬ ‫وڏن‬
‫اسان‬
‫ا‬ ‫فرض‬
‫هيو‬
‫ڪري‬ ‫ملي‬
‫اسان‬ ‫ڪيون‬ ‫ادا‬
10
‫وارن‬ ‫پاڙي‬ ‫۽‬ ‫گھرن‬ ‫پنھنجن‬ ‫پنھنجن‬ ‫۽‬ ‫ڪئي‬ ‫ياد‬ ‫سان‬ ‫شوق‬ ‫نظم‬ ‫ھي‬ ‫ٻارن‬ ‫جي‬ ‫ڳوٺ‬
‫کي‬
‫۾‬ ‫گھرن‬
‫و‬
‫ڃي‬
‫ٻڌائي‬ ‫ڪري‬
.
‫ڇو‬ ‫مليو‬ ‫اسٽار‬ ‫تي‬ ‫ڪم‬ ‫جي‬ ‫گھر‬ ‫ھفتي‬ ‫اڳئين‬ ‫کي‬ ‫مومل‬
‫ته‬
‫ان‬ ‫آپي‬ ‫ي‬ ‫ننڍ‬ ‫جي‬ ‫ھن‬ ‫ھاڻي‬
‫کي‬
‫سمجهائ‬
‫ڻ‬
‫۾‬
‫ڪئي‬ ‫مدد‬
‫ھئي‬
!
11
‫واري‬ ‫جي‬ ‫توهان‬
!
1
.
‫ٻه‬ ‫ڪهڙا‬ ‫جا‬ ‫ٻارن‬ ‫۾‬ ‫نظم‬
‫آهن‬ ‫ويا‬ ‫ٻڌايا‬ ‫حق‬
‫؟‬
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
2
.
‫هئي‬ ‫پريشان‬ ‫ڇو‬ ‫مومل‬
‫؟‬
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
3
.
‫نظ‬ ‫کي‬ ‫مومل‬
‫ٿيو‬ ‫فائدو‬ ‫ڪهڙو‬ ‫جو‬ ‫ٻڌائڻ‬ ‫۾‬ ‫گھر‬ ‫م‬
‫؟‬
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
4
.
‫آهي‬ ‫هوندو‬ ‫ڇا‬ ‫حق‬
‫؟‬
_____________________________________________________________________________
___
________________________________________________________________________________
5
.
‫آهي‬ ‫هوندو‬ ‫ڇا‬ ‫فرض‬
‫؟‬
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________
6
.
‫ح‬ ‫ٻه‬ ‫به‬ ‫ڪي‬ ‫جا‬ ‫اسان‬ ‫سان‬ ‫حيثيت‬ ‫جي‬ ‫شهري‬ ‫سٺي‬
.‫لکو‬ ‫ق‬
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
12
‫ڪير‬ ‫سٺو‬
!
‫۾‬ ‫ميٽينگ‬ ‫جي‬ ‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫سٺا‬ ‫اڄ‬
‫نوري‬ ‫۽‬ ‫مومل‬ ،‫ظهور‬
‫ھئا‬ ‫شامل‬ ‫بہ‬ ‫والدين‬ ‫جا‬
.
!‫ٻارو‬
’’
‫آھي‬ ‫ڪافي‬ ‫اھو‬ ،‫ڪريو‬ ‫ڪم‬ ‫تي‬ ‫مسئلن‬ ‫ننڍن‬ ‫ننڍن‬ ‫توھان‬
‘‘.
‫ظهور‬
‫ٿي‬ ‫پريشان‬ ‫ٿورو‬ ‫ابو‬ ‫جي‬
‫چيو‬ ‫ڪري‬
.
‫ظهور‬
‫کي‬
‫ھ‬ ‫رھي‬ ‫لڳي‬ ‫اھو‬ ‫ڪري‬ ‫ڏسي‬
‫و‬
‫ته‬
‫پسند‬ ‫کي‬ ‫ان‬ ‫ڳالھ‬ ‫اھا‬
‫نه‬
‫آئي‬
.
”
‫ئيندو‬ ‫ڳالھا‬ ‫تي‬ ‫وغيرہ‬ ‫ذات‬ !‫ٻارو‬ ‫ھا‬
‫ته‬
‫کي‬ ‫ماڻھن‬
‫خراب‬
،‫لڳندو‬
‫مومل‬
‫خبردار‬ ‫کي‬ ‫ٻارن‬ ‫ابو‬ ‫جي‬
‫ڪئي‬ ‫ڪوشش‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬
.“
”
‫اسان‬ !‫چاچا‬ ‫پر‬
‫ته‬
‫ناراض‬ ‫کي‬ ‫ڪنھن‬ ‫ڪڏھن‬ ‫تہ‬ ‫اسان‬ .‫آھي‬ ‫رکيو‬ ‫خيال‬ ‫جو‬ ‫جذباتن‬ ‫جي‬ ‫ماڻھن‬ ‫سدائين‬
،‫ڪيو‬ ‫ناھي‬
“
‫نوري‬
‫چيو‬
!
”
‫پھريان‬
‫ته‬
‫ٻڌايو‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ‫توھان‬
‫ته‬
‫تو‬ ‫دفعي‬ ‫ھن‬
‫تائين‬ ‫ماڻھن‬ ‫ڳالھ‬ ‫پنھنجي‬ ‫ھان‬
‫ڪيئن‬
‫پھچائيند‬
‫ا‬
،
‫اجازت‬ ‫کي‬ ‫توھان‬ ‫اسان‬ ‫پوِء‬
.‫ڏينداسين‬
“
‫نوري‬
‫چيو‬ ‫امي‬ ‫جي‬
.
”
‫ٺيڪ‬
‫منظور‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ،
‫آھي‬
“
‫ٻارن‬
،‫ورتي‬ ‫مڃي‬ ‫ڳالھ‬
”
‫ا‬
‫ڄ‬
‫ھيو‬ ‫ھي‬ ‫مسئلو‬ ‫جو‬
‫ته‬
‫ماڻھو‬ ،
‫سان‬ ‫حساب‬ ‫جي‬ ‫ذات‬ ‫تي‬ ‫اوطاق‬ ‫جو‬ ‫شام‬
‫آهن‬ ‫ويهندا‬ ‫الڳ‬
.
‫انھن‬ ‫تہ‬ ‫آھن‬ ‫سمجھندا‬ ‫اھو‬ ‫ھو‬
‫سوچ‬ ‫اھا‬ ،‫آھن‬ ‫گھٽ‬ ‫کان‬ ‫انھن‬ ‫ٻيا‬ ‫۽‬ ،‫آھي‬ ‫خاص‬ ‫۽‬ ‫اعلي‬ ‫ذات‬ ‫جي‬
‫والدين‬ ‫جا‬ ‫ٻارن‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ،‫ھيو‬ ‫مشڪل‬ ‫بدلڻ‬ ‫کي‬ ‫ان‬ ‫الِء‬ ‫ان‬ ، ‫اچي‬ ‫ٿي‬ ‫ھلندي‬ ‫کان‬ ‫صدين‬ ‫ڪافي‬
‫ھئا‬ ‫پريشان‬
.
‫ڪجھ‬ ‫جي‬ ‫ڳوٺ‬ ‫ٻارن‬
‫ڄاتل‬
‫جون‬ ‫انھن‬ ‫سامھون‬ ‫جي‬ ‫نالي‬ ‫ھر‬ .‫ٺاھي‬ ‫فھرست‬ ‫جي‬ ‫ماڻھن‬ ‫سڃاتل‬
‫جيڪي‬
‫خوبيون‬
‫هيون‬ ‫پسند‬ ‫کي‬ ‫سڀني‬
،
‫ا‬
‫لکيون‬ ‫هي‬
.
‫سٺا‬ ‫اسان‬
‫ڪڏهن‬
‫ٿيندا‬
‫آھيون؟‬
،‫آھي‬ ‫ڪندو‬ ‫مدد‬ ‫جي‬ ‫سڀني‬ ،‫محمد‬ ‫دين‬ ‫ماستر‬
‫ماسي‬
‫سڪينه‬
‫س‬
‫سڀ‬ ‫جو‬ ‫آھي‬ ‫ڪندي‬ ‫ڳالھ‬ ‫اھڙي‬ ‫دائين‬
‫آھن‬ ‫پوندا‬ ‫کلي‬
.
13
‫مٺل‬
‫چاچا‬
:
‫آھي‬ ‫روڪيندو‬ ‫کان‬ ‫مالئڻ‬ ‫پاڻي‬ ‫کي‬ ‫واري‬ ‫کير‬ ،‫آھي‬ ‫ڪندو‬ ‫نصيحتون‬ ‫سٺيون‬ ‫کي‬ ‫سڀني‬
.
‫سورٺ‬
:
‫پڙھ‬ ‫سان‬ ‫محنت‬ ‫پنھنجي‬
‫پھريان‬ ‫۾‬ ‫ائي‬
‫آھي‬ ‫وئي‬ ‫ٿي‬ ‫سٺي‬ ‫کان‬
.
‫ڀا‬
‫ئو‬
‫اقبال‬
:
‫پيش‬ ‫سان‬ ‫نرمي‬ ‫تمام‬ ‫سان‬ ‫جانورن‬ ‫جي‬ ‫ڳوٺ‬
‫آهي‬ ‫ايندو‬
.
‫آھيون‬ ‫ھوندا‬ ‫سٺا‬ ‫اسان‬
‫پ‬
‫نه‬
‫نجي‬
‫ڪري‬ ‫جي‬ ‫ڪمن‬ ‫سٺن‬
.
‫ڪريو؟‬ ‫بيان‬ ‫خوبي‬ ‫ڪوئي‬ ‫جي‬ ‫دوست‬ ‫پنھنجي‬ ‫يا‬ ‫پنھنجي‬ ‫توھان‬
_______________________________________________________________________________________
‫فھرست‬ ‫ٻارن‬
‫وڌائڻ‬ ‫کي‬
‫مشورو‬ ‫سان‬ ‫ڳوٺ‬ ‫سڄي‬ ‫الِء‬
‫ڪن‬
‫پوِء‬ ‫کان‬ ‫ان‬ ،
‫اها‬
‫کي‬ ‫والدين‬ ‫پنھنجي‬
‫ڏيکار‬
‫ن‬
.
”
‫ماڻھو‬ ‫طرح‬ ‫اھڙي‬ ،‫ٻارو‬ ‫ھا‬
‫ھ‬
‫ڪندا‬ ‫نوٽ‬ ‫عادتون‬ ‫سٺيون‬ ‫جون‬ ‫ڪٻئي‬
“
‫ٿي‬ ‫خوش‬ ‫والد‬ ‫جي‬ ‫ظهور‬
‫چيو‬ ‫ڪري‬
.
”
‫آھيون‬ ‫گڏ‬ ‫سان‬ ‫توھان‬ ‫اسان‬
“
‫نوري‬
‫۽‬ ‫امي‬ ‫جي‬
‫مومل‬
‫چيو‬ ‫ابو‬ ‫جي‬
.
‫جون‬ ‫فھرست‬ ‫ٻارن‬
‫نقل‬ ‫سان‬ ‫هٿ‬
‫ڪاپيون‬
‫۾‬ ‫ڳوٺ‬ ‫جو‬ ‫ڇو‬ ،
‫فو‬
‫مشين‬ ‫ڪاپي‬ ‫ٽو‬
‫نه‬
‫فھرست‬ ‫ھر‬ .‫ھئي‬
‫خالي‬ ‫ٽي‬ ‫۾‬ ‫آخر‬ ‫جي‬
‫جڳهيون‬
‫جيئ‬ ،‫ڏنيون‬ ‫ڇڏي‬
‫ماڻھن‬ ‫پسنديدہ‬ ‫پنھنجي‬ ،‫سان‬ ‫مرضي‬ ‫پنھنجي‬ ‫ماڻھو‬ ‫ن‬
‫جون‬ ‫انهن‬ ‫۽‬
‫سٺيون‬
‫عاد‬
‫تون‬
.‫سگهن‬ ‫لکي‬
‫ھاڻي‬
‫قمبر‬
‫۾‬ ‫ڳوٺ‬ ‫ھن‬ ‫جي‬
‫ماڻه‬
‫و‬
‫پ‬
‫نه‬
‫نجن‬
‫ٻين‬ ‫۽‬
‫جي‬
‫ڪندا‬ ‫غور‬ ‫تي‬ ‫عادتن‬ ‫سٺين‬
.‫آهن‬
14
‫واري‬ ‫جي‬ ‫توھان‬
!
1
.
‫ماڻھو‬ ‫ڪجھ‬
‫اوطاق‬
‫۾‬
‫ٻئي‬ ‫هڪ‬
‫الڳ‬ ‫کان‬
‫هئا‬ ‫ويهندا‬ ‫ڇو‬
‫؟‬
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
2
.
‫ھئا؟‬ ‫پريشان‬ ‫ڇو‬ ‫والدين‬ ‫جا‬ ‫ٻارن‬
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________
3
.
‫لکو؟‬ ‫خوبي‬ ‫پسنديدہ‬ ‫پنھنجي‬ ‫مان‬ ‫فھرست‬ ‫جي‬ ‫خوبين‬
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
4
.
‫ھٿ‬ ‫ڪاپيون‬ ‫نقل‬ ‫جون‬ ‫فھرست‬ ‫ٻارن‬
‫ڪيون؟‬ ‫تيار‬ ‫ڇو‬ ‫سان‬
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
5
.
‫تي؟‬ ‫ذات‬ ‫يا‬ ‫گھرجي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫غور‬ ‫تي‬ ‫عادتن‬ ‫جي‬ ‫ٻين‬ ‫۽‬ ‫پنھنجي‬ ‫کي‬ ‫اسان‬
_________________
_______________________________________________________________
________________________________________________________________________________
15
‫پکين‬
‫جو‬
‫ڳوٺ‬ ‫وڻندڙ‬
‫تو‬ ‫پوري‬ ‫ٻار‬ ‫ميمبر‬ ‫جا‬ ‫ٻارڪميٽي‬ ‫سٺا‬ ‫اڄ‬
‫جهہ‬
‫ج‬ ‫ڳوٺ‬ ‫سان‬
‫۾‬ ‫ڪم‬ ‫تي‬ ‫ڪناري‬ ‫جي‬ ‫رستي‬ ‫ي‬
‫ھ‬ ‫مصروف‬
‫يا‬
.
‫پيو‬ ‫کوٽي‬ ‫کڏا‬ ‫ڪري‬ ‫ملي‬ ‫سان‬ ‫وارن‬ ‫ڳوٺ‬ ‫ظهور‬
.
‫نوري‬
‫۽‬
‫مومل‬
‫مٽي‬ ‫الِء‬ ‫لڳائڻ‬ ‫وڻ‬
‫ڀاڻ‬ ‫۾‬
.‫پيون‬ ‫مالئين‬
‫ڀاڻ‬
‫آھي‬ ‫ھوندي‬ ‫غذا‬ ‫جي‬ ‫وڻن‬
.
‫۾‬ ‫ڳوٺ‬ ‫اڄ‬
‫وڻڪاري‬
‫الِء‬ ‫ان‬ ،‫وڃن‬ ‫پيا‬ ‫لڳايا‬ ‫وڻ‬ ‫۾‬ ‫ڳوٺ‬ ‫مطلب‬ ،‫ھئي‬ ‫رھي‬ ‫ھلي‬ ‫مھم‬ ‫جي‬
‫ٻيل‬
‫ي‬
‫کات‬
‫ي‬
‫اهلڪار‬ ‫جا‬
‫ھئا‬ ‫آيا‬ ‫کڻي‬ ‫وڻ‬ ‫ڪجھ‬
.
’’
‫وڻ‬ ‫جا‬ ‫نم‬ ‫اسان‬
‫آھيون‬ ‫رھيا‬ ‫لڳائي‬
‘‘
‫ٻڌايو‬ ‫مومل‬
‫جا‬ ‫صوف‬
‫ڇو‬ ‫وڻ‬
‫ن‬
‫ه‬
‫پڇيو‬ ‫ظهور‬ ‫؟‬
!
‫صوف‬
‫ته‬
‫ٿڌي‬
‫عالئقي‬
‫جيئن‬ ،‫آھي‬ ‫ميوو‬ ‫جو‬
‫ڳوٺ‬ ‫جو‬ ‫توھان‬ .‫مري‬ ‫يا‬ ‫ڪشمير‬
‫ته‬
‫عال‬ ‫گرم‬
‫۾‬ ‫ئقي‬
‫آھي‬
.
‫کي‬ ‫اسان‬
‫وڻ‬ ‫ڪري‬ ‫ڏسي‬ ‫کي‬ ‫وھوا‬ ‫آب‬ ‫۽‬ ‫موسم‬
‫لڳا‬
‫آھن‬ ‫پوندا‬ ‫ئڻا‬
.
‫کاتي‬ ‫ٻيلي‬
‫مس‬ ‫آفيسر‬ ‫جي‬
‫صائمہ‬
‫ڪئي‬ ‫وضاحت‬
.
16
‫مس‬
‫صائمہ‬
‫نظر‬ ‫پريشان‬ ‫ماڻھون‬ ‫ڪجھ‬ ‫جا‬ ‫ڳوٺ‬ ‫سامھون‬ ‫تہ‬ ‫ڏٺو‬
‫پيا‬
‫مس‬ .‫اچن‬
‫صا‬
‫ئمہ‬
‫سبب‬
‫معلوم‬
‫ت‬ ‫ڪيو‬
‫ه‬
‫مٺل‬
‫چيو‬ ‫چاچا‬
،
’’
‫ميڊم‬
‫آھي‬ ‫نہ‬ ‫مقدار۾‬ ‫ايتري‬ ‫پاڻي‬ ‫۾‬ ‫ڳوٺ‬
‫تہ‬
‫ڏيو‬ ‫پاڻي‬ ‫کي‬ ‫وڻن‬ ‫ايترن‬ ‫اسان‬ ‫جو‬
‘‘.
‫مس‬
‫صائمہ‬
‫چيو‬
.
”
، ‫نہ‬ ‫نہ‬
‫نم‬
‫ٿور‬ ‫کي‬ ‫وڻن‬ ‫جي‬
‫ي‬
‫پاڻي‬ ‫ھي‬
‫هوندي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬
‫مري‬ ‫ھي‬ ‫سان‬ ‫پاڻي‬ ‫گھڻي‬ ‫آھي‬
‫سگھن‬
‫ٿا‬
“
”
!‫آھن‬ ‫بھترين‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫ڳوٺ‬ ‫جي‬ ‫اسان‬ ‫ھي‬ ‫تہ‬ ‫پوِء‬
“
‫ھاڻي‬ ‫وارا‬ ‫ڳوٺ‬
‫خوش‬
‫ٿيا‬
!
‫جانور‬ ‫پنھنجا‬ ‫اسان‬ ‫۾‬ ‫ڇانو‬ ‫جي‬ ‫وڻن‬ ‫۽‬
‫به‬
‫بيهاري‬
‫ٿا‬ ‫سگهون‬
.
!‫ٺاھيندا‬ ‫گھر‬ ‫پنھنجا‬ ‫پکي‬ ‫۾‬ ‫شاخن‬ ‫جي‬ ‫ھنن‬ ‫۽‬
“
’’
‫ڀائو‬
‫اقبال‬
‫جو‬ ‫جانورن‬ ‫سدائين‬ ‫کي‬
‫آھي‬ ‫رھندو‬ ‫خيال‬
.“
‫سڪين‬ ‫ماسي‬
‫ه‬
‫کي‬
‫دم‬ ‫هڪ‬
‫ياد‬ ‫نظم‬ ‫ھي‬
‫وئي۔‬ ‫اچي‬
،‫لڳايون‬ ‫سڀ‬ ‫اسان‬ ‫وڻ‬ ‫جا‬ ‫نم‬ ‫اچو‬
‫بڻايون‬ ‫ٿڌو‬ ‫۽‬ ‫صاف‬ ‫ماحول‬ ‫ھي‬
.
‫۾‬ ‫پوکڻ‬ ‫وڻ‬ ‫اسان‬ ‫ٿيون‬ ‫مشغول‬
‫۾‬ ‫پکين‬ ‫جو‬ ‫اسان‬ ‫ڳوٺ‬ ‫ٿي‬ ‫مقبول‬
17
. ‫ورتو‬ ‫حصو‬ ‫۾‬ ‫مھم‬ ‫جي‬ ‫ھڻڻ‬ ‫وڻ‬ ‫سان‬ ‫جوش‬ ‫وڏي‬ ‫ڪري‬ ‫ٿي‬ ‫خوش‬ ‫وارن‬ ‫ڳوٺ‬ ‫سڀ‬
‫مس‬ ‫سان‬ ‫آھستگي‬ ‫نور‬
،‫پڇيو‬ ‫کان‬ ‫صائمہ‬
”
‫مس‬
‫ڇا‬
‫اسان‬
‫برنگي‬ ‫رنگ‬
‫گل‬
‫به‬
‫لڳائي‬
،‫ٿا‬ ‫سگھون‬
‫ويھن؟‬ ‫پوپٽ‬ ‫تي‬ ‫جن‬
“
‫صائمہ‬ ‫مس‬
‫چيو‬ ‫کلندي‬
“
‫مان‬ ،‫نہ‬ ‫ڇو‬ ‫ھا‬ ‫ھا‬
‫ٻئي‬
‫دفعي‬
‫جا‬ ‫گلن‬ ‫ڪجھ‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫توھان‬
‫ٻج‬
‫ايند‬ ‫کڻي‬
‫س‬
،
‫خوش؟‬
‫مومل‬
‫۾‬ ‫ڪم‬ ‫جي‬ ‫ھڻڻ‬ ‫وڻ‬ ‫ڪري‬ ‫ٿي‬ ‫خوش‬
‫لڳي‬
‫وئي‬
.
18
‫واري‬ ‫جي‬ ‫توھان‬
!
1
.
‫ڪير‬ ‫پريشان‬ ‫۾‬ ‫ڪھاڻي‬
‫هيو‬
،
‫ڇو؟‬ ‫۽‬
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
2
.
‫ھئي؟‬ ‫ڪير‬ ‫صائمہ‬ ‫مس‬
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
3
.
‫ڀاڻ‬
‫آھي؟‬ ‫ضروري‬ ‫ڇو‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫وڻن‬
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
4
.
‫آھي؟‬ ‫ويندو‬ ‫ٿي‬ ‫ڪئين‬ ‫ماحول‬ ‫سان‬ ‫لڳائڻ‬ ‫وڻ‬
______________________________________________________
__________________________
________________________________________________________________________________
19
‫ش‬
‫اگردن‬
‫۽‬
‫ش‬
‫اگرديا‬
‫ڻ‬
‫ال‬ ‫ين‬
‫ِء‬
‫پيز‬.‫او‬.‫ايس‬
(SOPs)

‫پ‬ ‫ٻار‬ ‫هر‬
‫نه‬
‫پاڻ‬ ‫وغيرو‬ ‫ڪتابون‬ ‫۽‬ ‫اسٽيشنري‬ ،‫شيون‬ ‫جون‬ ‫پيئڻ‬ ‫کائڻ‬ ‫سان‬ ‫پاڻ‬ ‫نجي‬
‫ڪ‬ ‫۽‬ ‫ايندا‬ ‫کڻي‬ ‫گڏ‬ ‫سان‬
‫نه‬
‫شيئر‬ ‫به‬ ‫سان‬ ‫ن‬
‫نه‬
.‫ڪندا‬

‫پ‬ ‫ٻار‬
‫نه‬
‫ڪندا‬ ‫پرهيز‬ ‫کان‬ ‫ملڻ‬ ‫گلي‬ ‫۽‬ ‫مالئڻ‬ ‫هٿ‬ ‫۾‬ ‫پاڻ‬ ‫نجي‬

.‫رکندو‬ ‫پائي‬ ‫ماسڪ‬ ‫ڪيل‬ ‫فراهم‬ ‫۾‬ ‫ڪالس‬ ‫ٻار‬ ‫هر‬

‫پ‬ ‫ٻارکي‬ ‫پوِء‬ ‫۽‬ ‫پهرين‬ ‫کان‬ ‫اچڻ‬ ‫اسڪول‬
‫نه‬
‫ڌهوئڻا‬ ‫هٿ‬ ‫نجا‬
‫آهن‬
-
‫ته‬ ‫آهي‬ ‫ضروري‬ ‫ال۽‬ ‫ڌهوئڻ‬ ‫هٿ‬
20
‫ٽائيم‬ ‫سيڪنڊ‬
.‫ڌهوئن‬ ‫هٿ‬ ‫سان‬ ‫پاڻي‬ ‫صاف‬ ‫۽‬ ‫صابڻ‬ ‫تائين‬

‫۽‬ ‫نڪ‬ ،‫اک‬
.‫ڪريو‬ ‫پرهيز‬ ‫سان‬ ‫لڳائڻ‬ ‫هٿ‬ ‫کي‬ ‫ڪن‬

.‫ڪن‬ ‫فالو‬ ‫کي‬ ‫ڊسٽينس‬ ‫سوشل‬ ‫۽‬ ‫ويهن‬ ‫تي‬ ‫نشانن‬ ‫لڳايل‬ ‫۾‬ ‫روم‬ ‫ڪالس‬

‫ڏي‬ ‫ٽي‬ ‫ٻڌايل‬ ‫۾‬ ‫هفتي‬ ‫کي‬ ‫توهان‬
‫نه‬
.‫آهي‬ ‫اچڻو‬ ‫اسڪول‬ ‫ن‬

‫جي‬ ‫ٻارن‬ ‫ٻن‬ ‫ته‬ ‫ڪريو‬ ‫اطمينان‬ ‫جو‬ ‫ڳالهه‬ ‫ان‬ ‫وقت‬ ‫ويهڻ‬ ‫۽‬ ‫وڃڻ‬ ‫اچڻ‬ ‫۾‬ ‫روم‬ ‫ڪالس‬
.‫رهي‬ ‫قائم‬ ‫مفاصلو‬ ‫فٽ‬ ‫ٽي‬ ‫گھٽ‬ ‫۾‬ ‫گھٽ‬ ‫۾‬ ‫وچ‬
‫رهو‬ ‫محفوظ‬ ‫۽‬ ‫ڪريو‬ ‫احتياط‬
20

More Related Content

Recently uploaded

Recently uploaded (8)

عرض حول اخراج التلاميذ المشاغبين من القسم
عرض حول اخراج التلاميذ المشاغبين من القسمعرض حول اخراج التلاميذ المشاغبين من القسم
عرض حول اخراج التلاميذ المشاغبين من القسم
 
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا صلاة لجار المسجد إلا في المسجد وقول النبي لرج...
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا صلاة لجار المسجد إلا في المسجد وقول النبي لرج...الكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا صلاة لجار المسجد إلا في المسجد وقول النبي لرج...
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا صلاة لجار المسجد إلا في المسجد وقول النبي لرج...
 
GHASSOUB _Seance 6_ measurement and evaluation in education.pptx
GHASSOUB _Seance 6_ measurement and evaluation in education.pptxGHASSOUB _Seance 6_ measurement and evaluation in education.pptx
GHASSOUB _Seance 6_ measurement and evaluation in education.pptx
 
GHASSOUB _Seance 2_ measurement and evaluation in education.pptx
GHASSOUB _Seance 2_ measurement and evaluation in education.pptxGHASSOUB _Seance 2_ measurement and evaluation in education.pptx
GHASSOUB _Seance 2_ measurement and evaluation in education.pptx
 
نظريات العمارة (AR334 )- محاضرة 01-الجزء الثاني.pdf
نظريات العمارة (AR334 )- محاضرة 01-الجزء الثاني.pdfنظريات العمارة (AR334 )- محاضرة 01-الجزء الثاني.pdf
نظريات العمارة (AR334 )- محاضرة 01-الجزء الثاني.pdf
 
﴿ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ ﴾ دعاء مستجاب.pdf
﴿ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ ﴾ دعاء  مستجاب.pdf﴿ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ ﴾ دعاء  مستجاب.pdf
﴿ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ ﴾ دعاء مستجاب.pdf
 
عربي عربي الجودة ال الجودة امنية فينا.pptx
عربي عربي الجودة ال الجودة امنية فينا.pptxعربي عربي الجودة ال الجودة امنية فينا.pptx
عربي عربي الجودة ال الجودة امنية فينا.pptx
 
سياسات اليابان وتطورها وتاريخها وثقافتها ونظامها ومهارتها
سياسات اليابان وتطورها وتاريخها وثقافتها ونظامها ومهارتهاسياسات اليابان وتطورها وتاريخها وثقافتها ونظامها ومهارتها
سياسات اليابان وتطورها وتاريخها وثقافتها ونظامها ومهارتها
 

Featured

Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Kurio // The Social Media Age(ncy)
 

Featured (20)

Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
 

kk2-1.pdf

  • 2. ‫تعليمي‬ ‫جي‬ ‫شاگردن‬ ‫جي‬ ‫اسڪولن‬ ‫رسمي‬ ‫غير‬ ‫جي‬ ‫هينڊز‬ ‫پروجيڪٽ‬ ‫سينسا‬ ‫مواد‬ ‫درسي‬ ‫هي‬ ‫۾‬ ‫اسڪولن‬ ‫مخصوص‬ ‫جيڪو‬ .‫آهي‬ ‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫تيار‬ ‫تحت‬ ‫گهرجن‬ ‫استعمال‬ ‫طور‬ ‫آزمائشي‬ ‫۾‬ ‫ڪتاب‬ ‫هن‬ .‫آهي‬ ‫محفوظ‬ ‫وٽ‬ ‫هينڊز‬ ‫اختيار‬ ‫۽‬ ‫واسطا‬ ‫حق‬ ‫سڀ‬ ‫جا‬ ‫ڪتاب‬ ‫هن‬ .‫ٿو‬ ‫وڃي‬ ‫ڪيو‬ .‫سگهجي‬ ‫نٿو‬ ‫ڇاپي‬ ‫اجازت‬ ‫بنا‬ ‫کي‬ ‫مواد‬ ‫ڏنل‬ ‫لي‬ ‫کڪ‬ : ‫فضل‬ ‫عائشه‬ :‫ڪندڙ‬ ‫نظرثاني‬ ‫ڀٽو‬ ‫عطيه‬ ‫ادار‬ ‫معاون‬ ‫ٽيڪنيڪل‬ ‫و‬ : ‫مينجمينٽ‬ ‫پاليسي‬ ‫آڪسفورڊ‬ (OPM) :‫تعاون‬ ‫مالي‬ ‫آفس‬ ‫ڊيولپمينٽ‬ ‫اينڊ‬ ‫ويلٿ‬ ‫ڪامن‬ ‫فارين‬ (FCDO) :‫تاريخ‬ ‫جي‬ ‫ڇپڻ‬ 25 ‫سيپٽمبر‬ 2020 :‫ڪندڙ‬ ‫ترجمو‬ ‫منزا‬ ‫محسن‬ ‫سمون‬ ‫ڪمپوزنگ‬ ‫۽‬ ‫آؤٽ‬ ‫لي‬ ‫ميربحر‬ ‫محمد‬ ‫دين‬ ‫ڊيزائننگ‬ ‫گرافڪ‬ ‫صديقي‬ ‫الدين‬ ‫بدر‬ ‫ڇاپو‬ : ‫ٻيو‬ ‫ن‬ HANDS Pakistan Plot # 158, Off M-9 (Karachi-Hyderabad) Motorway, Gadap Road, Adjacent Baqai University, Karachi. Tel: (0092-21) 32120400-9, UNA: (0091-21) 111-666-333, Email: info@hands.org.pk, Webhands.org.pk HANDS on Social Media facebook.com/HANDSPakistanOrg twitter.com/handspakistan https://www.instagram.com/handspakistan/ https://www.youtube.com/user/handsinstitute/
  • 3. 2 ‫مڃتا‬ ‫ج‬ ‫جي‬ ‫پاڪ‬ ‫رب‬ ‫ان‬ ‫ساراهه‬ ‫پهريان‬ ‫کان‬ ‫سڀ‬ ‫نه‬ ‫تائين‬ ‫اوهان‬ ‫کي‬ ‫ڪتاب‬ ‫هن‬ ،‫عمل‬ ‫نيڪ‬ ‫هن‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ‫ن‬ ‫پ‬ ‫۾‬ ‫سفر‬ ‫واري‬ ‫پهچائڻ‬ ‫نه‬ ‫ساٿين‬ ‫تجربيڪار‬ ‫سينيئر‬ .‫آهي‬ ‫رهيو‬ ‫نوازيندو‬ ‫سان‬ ‫رحمتن‬ ‫۽‬ ‫نعمتن‬ ‫نجي‬ ‫ال‬ ‫اسان‬ ‫سفر‬ ‫هي‬ ‫سان‬ ‫مدد‬ ‫جي‬ ‫دوستن‬ ‫پيارن‬ ‫۽‬ .‫ٿيو‬ ‫ثابت‬ ‫آسان‬ ‫ِء‬ ‫(ڪووڊ‬ ‫وبا‬ ‫ڪرونا‬ ‫مواد‬ ‫درسي‬ ‫هي‬ - 19 ‫شاگردياڻين‬ ‫۽‬ ‫شاگردن‬ ‫جي‬ ‫اسڪولن‬ ‫رسمي‬ ‫غير‬ ‫ڪري‬ ‫جي‬ ) .‫آهي‬ ‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫تيار‬ ‫رکندي‬ ‫نظر‬ ‫مد‬ ‫کي‬ ‫ضرورتن‬ ‫تعليمي‬ ‫جي‬ ‫اسين‬ ‫آفس‬ ‫ڊيولپمينٽ‬ ‫اينڊ‬ ‫ويلٿ‬ ‫ڪامن‬ ‫فارين‬ ( ‫او‬ ‫ڊي‬ ‫سي‬ ‫ايف‬ - ‫جا‬ )‫ايڊ‬ ‫يوڪي‬ ‫نه‬ ‫گذار‬ ‫شڪر‬ ‫ايت‬ ‫ج‬ ‫آهيون‬ ‫نه‬ ‫مالي‬ ‫جي‬ ‫ن‬ ‫ڊاڪٽ‬ ‫اسين‬.‫آهي‬ ‫ڪيو‬ ‫پڌرو‬ ‫ڇپرائي‬ ‫ڪتاب‬ ‫هي‬ ‫سان‬ ‫سهڪار‬ ‫تنوير‬ ‫شيخ‬ ‫ر‬ ‫ايگزيڪيٽو‬ ‫(چيف‬ ‫احمد‬ - ‫ايگزيڪيٽو‬ ‫(سينيئر‬ ‫خان‬ ‫اسلم‬ ‫محمد‬ ‫ڊاڪٽر‬ ،)‫هينڊز‬ - ‫تعليمي‬ ‫هينڊز‬ ‫شعبو‬ ‫ليڊر‬ ‫(ٽيم‬ ‫خان‬ ‫فيصل‬ ‫محترم‬ ،)‫ڊولپمينٽ‬ ‫انسٽيٽيوشنل‬ ‫۽‬ ‫ريسورس‬ ‫هيومن‬ ، - ‫ايم‬ ‫پي‬ ‫او‬ - ،‫پراجيڪٽ‬ ‫سينسا‬ ‫او‬ ‫ڊي‬ ‫سي‬ ‫ايف‬ ‫ا‬ ‫يوڪي‬ ، ‫ج‬ ‫آهيون‬ ‫ٿورائتا‬ ‫بيحد‬ ‫به‬ ‫جا‬ )‫يڊ‬ ‫نه‬ ‫اسان‬ ‫۾‬ ‫ڪم‬ ‫هن‬ ‫ن‬ .‫ڪئي‬ ‫پڻ‬ ‫رهنمائي‬ ‫گڏ‬ ‫سان‬ ‫افزائيَء‬ ‫حوصال‬ ‫تي‬ ‫قدم‬ ‫هر‬ ‫جي‬ ( ‫ڀٽو‬ ‫عطيه‬ ‫محترمه‬ ‫اسين‬ ‫تعليم‬ ‫ي‬ ( ‫الرحمان‬ ‫فضل‬ ‫عائشه‬ ‫محترمه‬ ‫۽‬ )‫ماهر‬ ‫تعليم‬ ‫ي‬ ‫ماهر‬ - )‫ايم‬ ‫پي‬ ‫او‬ ‫جن‬ ‫جن‬ ‫آهيون‬ ‫گذار‬ ‫شڪر‬ ‫بيحد‬ ‫جا‬ ‫درسي‬ ‫هن‬ ‫پ‬ ‫کي‬ ‫مواد‬ ‫نه‬ ‫نجي‬ ‫ماهرا‬ ‫نه‬ ‫ڪتابي‬ ‫سان‬ ‫صالحيتن‬ ‫شڪل‬ .‫ڪيو‬ ‫تعاون‬ ‫ڀرپور‬ ‫۾‬ ‫پهچائڻ‬ ‫تائين‬ ‫اوهان‬ ‫ڏئي‬ ‫۾شبي‬ ‫مرحلي‬ ‫هن‬ ‫اسين‬ ‫نه‬ ‫مينيجر‬ ‫(سينيئر‬ ‫اشفاق‬ - ‫شعبو‬ ‫تعليمي‬ ‫هينڊز‬ / ،‫پراجيڪٽ‬ ‫سينسا‬ ‫مينيجر‬ ‫ج‬ )‫هينڊز‬ ‫نه‬ ‫پهچائڻ‬ ‫تائين‬ ‫ٻارڙن‬ ‫۽‬ ‫ٽيچرز‬ ‫کي‬ ‫ڪتاب‬ ‫۽‬ ‫ڇپائي‬ ،‫تياري‬ ‫جي‬ ‫ڪهاڻين‬ ‫۾‬ ‫نگراني‬ ‫جي‬ ‫ن‬ ‫۾‬ ‫ڪم‬ ‫هن‬ ‫جيان‬ ‫هميشه‬ ‫۾‬ .‫رهي‬ ‫اڳڀرو‬ ‫به‬ ‫۽‬ ‫ڪميونيڪشن‬ ‫اسين‬ ‫مينيجمينٽ‬ ‫ريسورس‬ ‫نيچرل‬ ‫ڊپارٽمينٽ‬ ‫خصوصن‬ ‫ساٿين‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ،‫هينڊز‬ ‫پراجيڪٽ‬ ‫سينسا‬ ‫۽‬ )‫ايسوسيئيٽ‬ ‫(پروگرام‬ ‫صديقي‬ ‫بدرالدين‬ ‫محترم‬ ‫ميمبرن‬ ‫جي‬ ‫ٽيم‬ ‫محترمه‬ )‫ڪوآرڊينيٽر‬ ‫(اڪيڊمڪ‬ ‫شيخ‬ ‫محرين‬ ،)‫(ٽرانسليٽر‬ ‫سمون‬ ‫محسن‬ ‫منزا‬ ‫محترمه‬ ‫محترم‬ ‫محمد‬ ‫دين‬ ‫ميربحر‬ )‫(ڪمپوزر‬ ‫۽‬ ‫محترم‬ ‫عبدالحليم‬ ‫مينيجر‬ ‫(مانيٽرنگ‬ - ‫به‬ ‫جا‬ )‫پراجيڪٽ‬ ‫سينسا‬ ،‫ايم‬ ‫پي‬ ‫او‬ ‫نه‬ ‫ج‬ ‫آهيون‬ ‫ٿورائتا‬ ‫ئي‬ ‫ايت‬ ‫نه‬ ‫واري‬ ‫ڊيزائننگ‬ ‫۽‬ ‫ترجمو‬ ‫گڏ‬ ‫سان‬ ‫ڪرڻ‬ ‫گڏ‬ ‫مواد‬ ‫الِء‬ ‫ڪتاب‬ ‫هن‬ ‫ن‬ .‫ڪئي‬ ‫پوري‬ ‫۾‬ ‫انداز‬ ‫خوبصورت‬ ‫ذميواري‬ ‫اضافو‬ ‫۾‬ ‫معلومات‬ ‫جي‬ ‫ٻارڙن‬ ‫ڪتاب‬ ‫هي‬ ‫ته‬ ‫ڪريون‬ ‫ٿا‬ ‫اميد‬ ‫اسين‬ ‫جي‬ ‫ڪتاب‬ ‫هن‬ ‫ٻارڙا‬ ‫۽‬ ‫آڻيندو‬ .‫ٿيندا‬ ‫اندوز‬ ‫لطف‬ ‫مان‬ ‫ڪهاڻين‬ ‫دلچسپ‬ ‫بهراڻي‬ ‫بخش‬ ‫قلندر‬ ‫ڊپارٽمينٽ‬ ‫آف‬ ‫هيڊ‬ ، ‫شعبو‬ ‫تعليمي‬ ‫هينڊز‬ ‫پراجيڪٽ‬ ‫سينسا‬ ‫ڊائريڪٽر‬ ، - ‫هينڊز‬
  • 4. 3 ‫فهرست‬ ‫سيريل‬ ‫نمبر‬ ‫عنوان‬ ‫صفحو‬ ‫نمبر‬ 1 ‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫سٺا‬ 04 2 ‫فرض‬ ‫۽‬ ‫حق‬ 08 3 ‫ڪير‬ ‫سٺو‬ ! 12 4 ‫پکين‬ ‫جو‬ ‫و‬ ‫ڻندڙ‬ ‫ڳوٺ‬ 15
  • 5. 4 ‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫سٺا‬ ‫مطلب‬ ‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫سٺا‬ ‫قمبر‬ ‫ٻارن‬ ‫ڪجھ‬ ‫۾‬ ‫ڳوٺ‬ ‫هڪ‬ ‫جي‬ ’’ ‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫سٺا‬ ‘‘ ‫مومل‬ ،‫ظهور‬ .‫ٺاهي‬ ‫۽‬ ‫نوري‬ ‫اڄ‬ ‫اهي‬ ‫ڪن؟‬ ‫ڇو‬ ‫انتظار‬ ‫جو‬ ‫ٿيڻ‬ ‫وڏي‬ ‫اهي‬ ‫ته‬ ‫ڪيو‬ ‫فيصلو‬ ‫کائين‬ ‫سگهن‬ ‫ڪري‬ ‫ڪم‬ ‫ٺا‬ُ‫س‬ ‫ٿا‬ ‫ا‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫ان‬ .‫ٿا‬ ‫سگهن‬ ‫ڌائي‬ُ‫ٻ‬ ‫۾‬ ‫باري‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫ٻين‬ ‫۽‬ ، ‫نه‬ .‫ٺاهي‬ ‫ڪميٽي‬ ‫هي‬ ‫ن‬ .‫هئا‬ ‫رهيا‬ ‫سوچي‬ ‫حل‬ ‫جو‬ ‫مشڪل‬ ‫هڪ‬ ‫هوٽئي‬ ‫اڄ‬ ’’ ‫ڪيئن‬ ‫کي‬ ‫ان‬ ‫اسان‬ ،‫آهي‬ ‫سٺو‬ ‫ايڏو‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫پر‬ .‫ٿا‬ ‫سگهون‬ ‫روڪي‬ ‘‘ .‫چيو‬ ‫ظهور‬ ‫پر‬ ،‫آ‬ ‫ڳالهه‬ ‫صحيح‬ ‫اهو‬ ‫کا‬ ‫ٿڪڻ‬ ‫جڳھ‬ ‫جڳھ‬ ‫کي‬ ‫ان‬ ‫اسان‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫ضروري‬ ‫الِء‬ ‫صحت‬ ‫جي‬ ‫اسان‬ .‫چيو‬ ‫مومل‬ ،‫روڪيون‬ ‫ڏکائڻ‬ ‫دل‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫پر‬ ،‫هوندو‬ ‫روڪڻو‬ ‫کان‬ ‫ٿڪڻ‬ ‫کي‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ،‫چئو‬ ‫ٿا‬ ‫صحيح‬ ‫ٻئي‬ ‫توهان‬ ‫کان‬ ‫بنا‬ ، ’’ ‫پ‬ ‫نوري‬ ‫نه‬ ‫ٿڪ‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫تي‬ ‫روڊ‬ ‫توهان‬ ‫ڇا‬ .‫ڪيو‬ ‫پيش‬ ‫مشورو‬ ‫نجو‬ ‫ي‬ ‫آهي؟‬ ‫ڏٺو‬ ‫ندي‬ ‫آهي؟‬ ‫خيال‬ ‫ڇا‬ ‫۾‬ ‫باري‬ ‫هن‬ ‫جو‬ ‫توهان‬ _______________________________________________________________________________________ ،‫ٿيو‬ ‫مطمئن‬ ‫تي‬ ‫ڳالهه‬ ‫هن‬ ‫ظهور‬ ’’ ‫م‬ ‫ڪري‬ ‫کلي‬ ‫سدائين‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫آهي‬ ‫ٺيڪ‬ ‫اهو‬ ‫ها‬ ‫نه‬ ‫سوال‬ ‫نجي‬ ‫ه‬ ‫الِء‬ ‫ان‬ ‫آهي‬ ‫ڏيندو‬ ‫جواب‬ ‫جو‬ ‫و‬ .‫آهي‬ ‫لڳندو‬ ‫سٺو‬ ‫کي‬ ‫مون‬ ‘‘ ’’ ‫غلط‬ ‫کي‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫به‬ ‫اسان‬ ‫ظهور‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫بلڪه‬ ‫چئون‬ ‫نٿا‬ ‫جڳھ‬ ‫جڳھ‬ ‫کي‬ ‫عادت‬ ‫خراب‬ ‫واري‬ ‫ٿڪڻ‬ .‫چاهيون‬ ‫ٿا‬ ‫بدالئڻ‬ ‘‘ .‫ڪئي‬ ‫وضاحت‬ ‫مومل‬ ‫ٽ‬ ‫نه‬ ‫ڳوٺ‬ ‫ڪري‬ ‫ٺاهي‬ ‫تصويرون‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫يا‬ ‫ڪري‬ ‫لکي‬ ‫نقصان‬ ‫جا‬ ‫ٿڪڻ‬ ‫ته‬ ‫ڪيو‬ ‫فيصلو‬ ‫ڪري‬ ‫ملي‬ ‫ي‬ ‫هي‬ .‫وڃن‬ ‫سمجهي‬ ‫پاڻ‬ ‫ماڻهو‬ ‫ٻيا‬ ‫۽‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫ڏسي‬ ‫کي‬ ‫ان‬ ‫جيئن‬ ،‫هڻنداسين‬ ‫تي‬ ‫جڳھ‬ ‫جڳھ‬ ‫جي‬ ‫ا‬ ‫معلومات‬ ‫نه‬ ‫ن‬ ‫مسجدن‬ ‫اسڪول‬ ، ‫ن‬ ‫دڪان‬ ‫۽‬ ‫ن‬ .‫ڇڏي‬ ‫لڳائي‬ ‫ٻاهران‬ ‫جي‬
  • 6. 5 ‫جڳهه‬ ‫جڳهه‬ ‫ٿڪڻو‬ ‫ناهي‬ 1 . ‫آهي‬ ‫ٿيندو‬ ‫احساس‬ ‫جو‬ ‫گندگي‬ ‫کي‬ ‫ٻين‬ . 2 . ‫آهن‬ ‫پکڙجنديون‬ ‫بيماريون‬ ‫۾‬ ‫جراثيم‬ ‫جيئن‬ COVID-19 . 3 . ‫ڪ‬ ‫نه‬ ‫پير‬ ‫يا‬ ‫جوتي‬ ‫جي‬ ‫ن‬ ‫پکڙ‬ ‫وڌيڪ‬ ‫گندگي‬ ‫سان‬ ‫ج‬ ‫ي‬ .‫ٿي‬ ‫سگهي‬ ‫ڏي‬ ‫ڪجهه‬ ‫نه‬ ‫۾‬ ‫ڳوٺ‬ ‫سان‬ ‫ڪوششن‬ ‫جي‬ ‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫ٺا‬ُ‫س‬ ‫کانپوِء‬ ‫ن‬ ‫اسان‬ ‫ته‬ ‫ڪيو‬ ‫اعالن‬ ‫صاحب‬ ‫مولوي‬ ‫به‬ ‫۾‬ ‫مسجد‬ .‫ويو‬ ‫ٿي‬ ‫گهٽ‬ ‫ٿڪڻ‬ .‫گهرجي‬ ‫رکڻ‬ ‫خيال‬ ‫جو‬ ‫صحت‬ ‫جي‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫رسول‬ ‫ﷺ‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫فرمايو‬ ’’ ‫آهي‬ ‫ايمان‬ ‫نصف‬ ‫صفائي‬ ‘‘ ‫توهان‬ ‫الِء‬ ‫ان‬ ‫خيال‬ ‫خاص‬ ‫جو‬ ‫صفائي‬ ‫سڀ‬ ‫رکو‬ . ‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫سٺا‬ ‫تي‬ ‫ميٽنگ‬ ‫ايندڙ‬ ‫جي‬ ‫پ‬ ‫ٻار‬ ‫نه‬ ‫تي‬ ‫ڪاميابي‬ ‫نجي‬ ‫ڪري‬ ‫کلي‬ ‫هو‬ ‫پر‬ ،‫آهي‬ ‫ڏنو‬ ‫ڇڏي‬ ‫ته‬ ‫ٿڪڻ‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ .‫هيو‬ ‫پريشان‬ ‫تي‬ ‫ڳالهه‬ ‫هڪ‬ ‫ظهور‬ .‫هئا‬ ‫خوش‬ ‫جواب‬ ‫جو‬ ‫سالم‬ ‫ڏئي‬ ‫نٿو‬ ، ‫ڪجه‬ ‫هو‬ ‫ته‬ ‫ٿو‬ ‫لڳي‬ ‫مونکي‬ ‫ه‬ .‫آهي‬ ‫شرمندا‬ ’’ ‫ت‬ ‫اها‬ ‫ه‬ ُ‫س‬ ‫ٺي‬ ‫ڳاله‬ ‫ه‬ ‫نه‬ ‫آهي‬ ! ‘‘ .‫مالئي‬ ‫ها‬ ‫۾‬ ‫ها‬ ‫مومل‬ ‫کي‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫اسان‬ ‫رهڻ‬ ‫اداس‬ ‫نه‬ .‫سين‬ ‫ڏيندا‬ ’’ ‫ٻار‬ ‫۾‬ ‫خيال‬ ‫جي‬ ‫توهان‬ ‫چيو‬ ‫نوري‬ ‫ا‬ ‫کي‬ ‫مسئلي‬ ‫ن‬ ‫ڪندا؟‬ ‫حل‬ ‫ڪيئن‬ _______________________________________________________________________________________ ‫ڏي‬ ‫ٻئي‬ ‫نه‬ ‫پڇيو‬ ‫کان‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫ٻارن‬ ‫ن‬ ’’ ‫توهان‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫سان‬ ‫اسان‬ ‫۾‬ ‫ڪرڻ‬ ‫حل‬ ‫مسئال‬ ‫سٺاٻار‬ ‫ڪندا؟‬ ‫مدد‬ ‫جي‬ ‫ڪميٽي‬ ‫احم‬ ‫چاچا‬ ‫ڳوٺ‬ ‫هاڻي‬ .‫ويو‬ ‫ٿي‬ ‫راضي‬ ‫جلدي‬ ‫۽‬ ‫ٿيو‬ ‫خوش‬ ‫تي‬ ‫ملڻ‬ ‫اهميت‬ ‫د‬ ‫۾‬ ‫قابو‬ ‫مسئلو‬ ‫جو‬ ‫ٿڪڻ‬ ‫۾‬ ‫ويو‬ ‫اچي‬ ‫۽‬ ‫جواب‬ ‫جو‬ ‫سالم‬ ‫جي‬ ‫ظهور‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫به‬ .‫ٿو‬ ‫ڏئي‬ ‫ڪري‬ ‫کلي‬
  • 7. 6 !‫واري‬ ‫جي‬ ‫توهان‬ 1 . ‫هو؟‬ ‫شرمندہ‬ ‫تان‬ ‫ڳالهہ‬ ‫ڪهڙي‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫۾‬ ‫خيال‬ ‫جي‬ ‫توهان‬ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 2 . ‫ڌايا؟‬ُ‫ٻ‬ ‫نقصان‬ ‫ٻہ‬ ‫ڪهڙا‬ ‫جا‬ ‫ٿڪڻ‬ ‫ٻارن‬ i . _________________________________________________________________________ ii . _________________________________________________________________________ 3 . ‫هيو؟‬ ‫وڻندو‬ ‫ڇو‬ ‫احمد‬ ‫چاچا‬ ‫کي‬ ‫ظهور‬ ____________________________________________________________________________ ____ ________________________________________________________________________________ 4 . ‫ڌائي؟‬ُ‫ٻ‬ ‫حديث‬ ‫ڪهڙي‬ ‫۾‬ ‫مسجد‬ ‫صاحب‬ ‫مولوي‬ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 5 . ‫پ‬ ‫توهان‬ ‫نه‬ ‫نجي‬ ‫پاسي‬ ‫آسي‬ ‫خيال‬ ‫جو‬ ‫صفائي‬ ‫آهيو؟‬ ‫رکندا‬ ‫ڪيئن‬ ________________________________________________________________________________ _________________________________________ _______________________________________
  • 8. 7 ‫فرض‬ ‫۽‬ ‫حق‬ ‫سٺا‬ ‫ٻا‬ ‫ھئي‬ ‫مشڪل‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ڳالھ‬ ‫تي‬ ‫مسئلن‬ ‫جي‬ ‫ڳوٺ‬ ‫اڄ‬ ،‫ٿي‬ ‫شروع‬ ‫ميٽنگ‬ ‫جي‬ ‫ڪميٽي‬ ‫ر‬ . ‫ويا‬ ‫ٿي‬ ‫پريشان‬ ‫ٻار‬ ‫سڀ‬ ‫تي‬ ‫جنھن‬،‫ھيو‬ ‫مسئلو‬ ‫ڪو‬ ‫پنھنجو‬ ‫جو‬ ‫مومل‬ . ’’ ‫مدد‬ ‫منھنجي‬ ‫۾‬ ‫ورڪ‬ ‫ھوم‬ ‫وري‬ ‫اڄ‬ ‫آپي‬ ‫ننڍي‬ ‫منھنجي‬ ‫نه‬ ‫ڪئي‬ . ‫ڪم‬ ‫ڪوئي‬ ‫کي‬ ‫مون‬ ‫ھوَء‬ ‫جڏھن‬ ‫آھي‬ ‫چوندي‬ ، ‫ته‬ ‫آھي‬ ‫وڏي‬ ‫ھوَء‬ ،‫آھي‬ ‫چوندي‬ ‫کي‬ ‫مون‬ ‫امي‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫مان‬ ،‫اچ‬ ‫ڪري‬ ‫ڪم‬ ‫جو‬ ‫ان‬ ‫تون‬ ، ‫چادر‬ ‫به‬ ،‫ڪئي‬ ‫استري‬ ‫رکيو‬ ‫پاڻي‬ ‫تي‬ ‫چولھي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫چانھ‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ! ‫مدد‬ ‫بہ‬ ‫ڪڏھن‬ ‫منھنجي‬ ‫ھوَء‬ ‫پر‬ ‫ڪندي‬ ‫ناھي‬ .“ ’’ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫آھي‬ ‫ڳالھ‬ ‫غلط‬ ‫تہ‬ ‫اھا‬ ‘‘ ‫ظهور‬ ‫کي‬ ‫مومل‬ ‫ڪندي‬ ‫ھمدردي‬ ‫چيو‬ ’’ ‫پر‬ ، !‫ھا‬ ‫ا‬ ‫حل‬ ‫جو‬ ‫ن‬ ‫اهو‬ ‫نہ‬ ‫آهي‬ ‫تہ‬ ‫وڙ‬ ‫سان‬ ‫ان‬ .‫ڪجي‬ ‫شڪايت‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫وري‬ ‫يا‬ ‫هجي‬ ‫بلڪي‬ ‫هن‬ ‫ئڻو‬ ‫سمجھا‬ ‫کي‬ ‫آهي‬ . ‘‘ ،‫ئينداسين‬ ‫سمجھا‬ ‫ڇا‬ ” ‫چيو‬ ‫ڪري‬ ‫ٿي‬ ‫مايوس‬ ‫مومل‬ .“ ‫نہ‬ ‫ڇو‬ ” ‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫سٺا‬ “ ‫حل‬ ‫جو‬ ‫مسئلي‬ ‫ھن‬ ‫دفعي‬ ‫ھن‬ ‫تالش‬ ‫ڪري‬ ‫؟‬ ” ‫نوري‬ ‫پ‬ ‫نه‬ ‫نجو‬ ‫ڪيو‬ ‫پيش‬ ‫خيال‬ ‘‘ ‫آھي‬ ‫نہ‬ ‫تہ‬ ‫جو‬ ‫ڳوٺ‬ ‫سڄي‬ ، ‫آھي‬ ‫مسئلو‬ ‫منھنجو‬ ‫صرف‬ ‫تہ‬ ‫ھي‬ ‫پر‬ “ ، ‫چيو‬ ‫ڪندي‬ ‫اعتراض‬ ‫مومل‬ .
  • 9. 8 ‫فرض‬ ‫۽‬ ،‫آھن‬ ‫ھوندا‬ ‫تيار‬ ‫الِء‬ ‫وٺڻ‬ ‫حق‬ ‫پنھنجو‬ ‫صرف‬ ‫ماڻھو‬ ‫گھڻا‬، ‫آھي‬ ‫مسئلو‬ ‫وڏو‬ ‫تمام‬ ‫ھي‬ ،‫نہ‬ ‫نہ‬ ،‫آھن‬ ‫ڏيکاريندا‬ ‫سستي‬ ‫۾‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ادا‬ ‫برسات‬ ‫تہ‬ ‫وٺو‬ ‫ڏسي‬ ‫اهوئي‬ ‫هاڻي‬ ‫تي‬ ‫ٿيڻ‬ ‫جمع‬ ‫پاڻي‬ ‫پوِء‬ ‫کان‬ ‫ادارن‬ ‫سرڪاري‬ ‫اسان‬ ‫کان‬ ‫پ‬ ‫اسان‬ ‫پر‬ .‫آهيون‬ ‫ڪندا‬ ‫ڳالهہ‬ ‫جي‬ ‫وٺڻ‬ ‫حق‬ ‫نه‬ ‫ڇڏيندا‬ ‫وساري‬ ‫فرض‬ ‫نجو‬ ‫ڦٽي‬ ‫نہ‬ ‫۾‬ ‫نالين‬ ‫۽‬ ‫گٽر‬ ‫ڪچرو‬ ،‫ڪن‬ ‫تہ‬ ‫آهيون‬ ‫ڪجي‬ ‫ٿه‬ ‫جون‬ ‫پالسٽڪ‬ ‫۽‬ ‫ي‬ ‫هرگز‬ ‫بوتليون‬ ‫۽‬ ‫ليون‬ ‫۾‬ ‫نالين‬ ‫نه‬ ‫کي‬ ‫نالين‬ ‫ٿي‬ ‫جمع‬ ‫گند‬ ‫ريت‬ ‫اهڙي‬ .‫ڪجن‬ ‫ڦٽي‬ ‫ڪري‬ ‫بند‬ .‫آهي‬ ‫ڇڏيندو‬ ‫پنھنجي‬ ‫سڀ‬ ‫اسان‬ ‫کي‬ ‫ھن‬ ‫اسان‬ ‫تہ‬ ‫آھي‬ ‫فرض‬ ‫جو‬ ‫اسان‬ ،‫آھيون‬ ‫رھندا‬ ‫سان‬ ‫آزادي‬ ‫۾‬ ‫پاڪستان‬ ‫ملڪ‬ ،‫رھون‬ ‫ڪري‬ ‫ملي‬ ‫سان‬ ‫وطنن‬ ‫ھم‬ ‫پنھنجي‬ ، ‫بڻايون‬ ‫پيارو‬ ‫۽‬ ‫صاف‬ ’’ ‫گهرجي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫نه‬ ‫ائين‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ‘‘ ‫چيو‬ ‫نوري‬ . ‫ڀاُء‬ ! ‫ته‬ ‫سگھي‬ ‫ٿي‬ ‫نٿو‬ ‫اهو‬ ‫اسان‬ ‫هر‬ ‫و‬ ‫پ‬ ‫قت‬ ‫نه‬ ‫حق‬ ‫نجو‬ ‫گهرون‬ ‫پ‬ ‫جڏهن‬ ‫ائين‬ ، ‫نه‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ادا‬ ‫فرض‬ ‫نجي‬ ‫جي‬ ‫بها‬ ‫ته‬ ‫اچي‬ ‫واري‬ ‫ڪر‬ ‫نو‬ ‫ي‬ ، ‫جي‬ ‫توهان‬ ‫ننڍي‬ ‫آپي‬ ‫ڪئي‬ ‫وضاحت‬ ‫ظهور‬ ،‫وانگر‬ . ” ‫آھي‬ ‫حل‬ ‫ھڪ‬ ‫وٽ‬ ‫مون‬ “ ‫بنا‬ ‫۽‬ ،‫ڪريون‬ ‫ٿا‬ ‫تيار‬ ‫نظم‬ ‫سٺي‬ ‫ھڪ‬ ‫اسان‬ ،‫جي‬ ‫کڻڻ‬ ‫آڱر‬ ‫تي‬ ‫ڪنھن‬ ‫مط‬ ‫دوستن‬ ‫پنھنجي‬ ‫ڪرايون‬ ‫ٿا‬ ‫ياد‬ ‫کي‬ ‫ٻارن‬ ‫جي‬ ‫ڳوٺ‬ ‫لب‬ ، ‫ٻڌائيندا‬ ‫نظم‬ ‫۾‬ ‫گھرن‬ ‫پنھنجن‬ ‫پنھنجن‬ ‫سڀ‬ ‫اھي‬ ‫پوِء‬ “. ‫ظهور‬ ‫چيو‬ ” ‫ان‬ ‫ٿيندو‬ ‫ڇا‬ ‫سان‬ ‫؟‬ “ ‫مومل‬ ‫کي‬ ‫اڃان‬ ‫به‬ ‫اميد‬ ‫نه‬ ‫ھئي‬ ، ‫ته‬ ‫ننڍ‬ ‫ٿيندو‬ ‫اثر‬ ‫ڪو‬ ‫تي‬ ‫آپي‬ ‫ي‬ .
  • 10. 9 ” ‫و‬ ‫۾‬ ‫شاعري‬ ‫ڏ‬ ‫آ‬ ‫طاقت‬ ‫ي‬ ‫هي‬ ‫مومل‬ . ‫عال‬ ‫شاعر‬ ‫قومي‬ ‫جي‬ ‫اسان‬ ‫مه‬ ‫ھي‬ ‫سان‬ ‫نظمن‬ ‫پنھنجھي‬ ‫اقبال‬ ‫پاڪستا‬ ‫کي‬ ‫مسلمانن‬ ‫ڏياريو‬ ‫احساس‬ ‫جو‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫ٺاھڻ‬ ‫ن‬ ، ‫ٺھيو‬ ‫پاڪستان‬ ‫پوِء‬ ‘‘ ‫سٺي‬ ‫نوري‬ ‫نظم‬ ‫ٻڌائي‬ ‫اھميت‬ ‫جي‬ . ” ‫ھا‬ ‫اھو‬ ، ‫ته‬ ،‫آھي‬ ” ‫ڪجھ‬ ‫مومل‬ ‫راضي‬ ‫ڪجھ‬ ‫ٿي‬ ” ‫لکون‬ ‫نظم‬ ‫اسان‬، ‫ھلو‬ ‫پوِء‬ ‫تہ‬ ! ‘ ‘ ‫ظهور‬ ‫چيو‬ ‫ڪري‬ ‫اچي‬ ‫۾‬ ‫جوش‬ . ‫ھجن‬ ‫گل‬ ‫۾‬ ‫باغ‬ ، ‫جو‬ ‫اسان‬ ‫حق‬ ‫ھي‬ ‫آ‬ ‫کي‬ ‫گلن‬ ‫نه‬ ‫پٽيون‬ ، ‫جو‬ ‫اسان‬ ‫آ‬ ‫فرض‬ ‫ھي‬ ‫آ‬ ‫حق‬ ‫جو‬ ‫ٻارن‬ ، ‫اسڪو‬ ‫لن‬ ‫۾‬ ‫سکن‬ ‫جو‬ ‫اسان‬ ‫هي‬ ‫آ‬ ‫فرض‬ ، ‫وسرن‬ ‫نه‬ ‫ورڪ‬ ‫هوم‬ ‫وٺون‬ ‫اسان‬ ‫الِء‬ ‫پنهنجي‬ ‫اهو‬ ‫حق‬ ‫آ‬ ‫آ‬ ‫ڪرڻو‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ، ‫الِء‬ ‫ٻين‬ ‫آ‬ ‫فرض‬ ‫اهو‬ ‫ٿيندو‬ ‫مظبوط‬ ‫سماج‬ ، ‫فرض‬ ‫جڏهن‬ ‫ادا‬ ‫ٿيندا‬ ‫صرف‬ ‫گهربا‬ ‫حق‬ ‫پنهنجا‬ ، ‫ته‬ ‫ٿيندا‬ ‫سماج‬ ‫ڪمزور‬ ‫وڏا‬ ‫۽‬ ‫ٻار‬ ، ‫ڪندا‬ ‫فيصلو‬ ‫اھيو‬ .‫ٿيندا‬ ‫وارا‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ادا‬ ‫ٻئي‬ ‫فرض‬ ‫۽‬ ‫حق‬ ‫فرض‬ ‫اھو‬ ، ‫رکون‬ ‫خيال‬ ‫جو‬ ‫ننڍن‬ ‫اھم‬ ‫آ‬ ‫ٻارن‬ ‫ويندا‬ ‫سهمجي‬ ‫جا‬ ‫اسان‬ ‫ته‬ ‫نه‬ ‫سان‬ ‫دل‬ ‫ڪيون‬ ‫عزت‬ ‫جي‬ ‫وڏن‬ ‫اسان‬ ‫ا‬ ‫فرض‬ ‫هيو‬ ‫ڪري‬ ‫ملي‬ ‫اسان‬ ‫ڪيون‬ ‫ادا‬
  • 11. 10 ‫وارن‬ ‫پاڙي‬ ‫۽‬ ‫گھرن‬ ‫پنھنجن‬ ‫پنھنجن‬ ‫۽‬ ‫ڪئي‬ ‫ياد‬ ‫سان‬ ‫شوق‬ ‫نظم‬ ‫ھي‬ ‫ٻارن‬ ‫جي‬ ‫ڳوٺ‬ ‫کي‬ ‫۾‬ ‫گھرن‬ ‫و‬ ‫ڃي‬ ‫ٻڌائي‬ ‫ڪري‬ . ‫ڇو‬ ‫مليو‬ ‫اسٽار‬ ‫تي‬ ‫ڪم‬ ‫جي‬ ‫گھر‬ ‫ھفتي‬ ‫اڳئين‬ ‫کي‬ ‫مومل‬ ‫ته‬ ‫ان‬ ‫آپي‬ ‫ي‬ ‫ننڍ‬ ‫جي‬ ‫ھن‬ ‫ھاڻي‬ ‫کي‬ ‫سمجهائ‬ ‫ڻ‬ ‫۾‬ ‫ڪئي‬ ‫مدد‬ ‫ھئي‬ !
  • 12. 11 ‫واري‬ ‫جي‬ ‫توهان‬ ! 1 . ‫ٻه‬ ‫ڪهڙا‬ ‫جا‬ ‫ٻارن‬ ‫۾‬ ‫نظم‬ ‫آهن‬ ‫ويا‬ ‫ٻڌايا‬ ‫حق‬ ‫؟‬ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 2 . ‫هئي‬ ‫پريشان‬ ‫ڇو‬ ‫مومل‬ ‫؟‬ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 3 . ‫نظ‬ ‫کي‬ ‫مومل‬ ‫ٿيو‬ ‫فائدو‬ ‫ڪهڙو‬ ‫جو‬ ‫ٻڌائڻ‬ ‫۾‬ ‫گھر‬ ‫م‬ ‫؟‬ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 4 . ‫آهي‬ ‫هوندو‬ ‫ڇا‬ ‫حق‬ ‫؟‬ _____________________________________________________________________________ ___ ________________________________________________________________________________ 5 . ‫آهي‬ ‫هوندو‬ ‫ڇا‬ ‫فرض‬ ‫؟‬ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________ 6 . ‫ح‬ ‫ٻه‬ ‫به‬ ‫ڪي‬ ‫جا‬ ‫اسان‬ ‫سان‬ ‫حيثيت‬ ‫جي‬ ‫شهري‬ ‫سٺي‬ .‫لکو‬ ‫ق‬ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________
  • 13. 12 ‫ڪير‬ ‫سٺو‬ ! ‫۾‬ ‫ميٽينگ‬ ‫جي‬ ‫ڪميٽي‬ ‫ٻار‬ ‫سٺا‬ ‫اڄ‬ ‫نوري‬ ‫۽‬ ‫مومل‬ ،‫ظهور‬ ‫ھئا‬ ‫شامل‬ ‫بہ‬ ‫والدين‬ ‫جا‬ . !‫ٻارو‬ ’’ ‫آھي‬ ‫ڪافي‬ ‫اھو‬ ،‫ڪريو‬ ‫ڪم‬ ‫تي‬ ‫مسئلن‬ ‫ننڍن‬ ‫ننڍن‬ ‫توھان‬ ‘‘. ‫ظهور‬ ‫ٿي‬ ‫پريشان‬ ‫ٿورو‬ ‫ابو‬ ‫جي‬ ‫چيو‬ ‫ڪري‬ . ‫ظهور‬ ‫کي‬ ‫ھ‬ ‫رھي‬ ‫لڳي‬ ‫اھو‬ ‫ڪري‬ ‫ڏسي‬ ‫و‬ ‫ته‬ ‫پسند‬ ‫کي‬ ‫ان‬ ‫ڳالھ‬ ‫اھا‬ ‫نه‬ ‫آئي‬ . ” ‫ئيندو‬ ‫ڳالھا‬ ‫تي‬ ‫وغيرہ‬ ‫ذات‬ !‫ٻارو‬ ‫ھا‬ ‫ته‬ ‫کي‬ ‫ماڻھن‬ ‫خراب‬ ،‫لڳندو‬ ‫مومل‬ ‫خبردار‬ ‫کي‬ ‫ٻارن‬ ‫ابو‬ ‫جي‬ ‫ڪئي‬ ‫ڪوشش‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ .“ ” ‫اسان‬ !‫چاچا‬ ‫پر‬ ‫ته‬ ‫ناراض‬ ‫کي‬ ‫ڪنھن‬ ‫ڪڏھن‬ ‫تہ‬ ‫اسان‬ .‫آھي‬ ‫رکيو‬ ‫خيال‬ ‫جو‬ ‫جذباتن‬ ‫جي‬ ‫ماڻھن‬ ‫سدائين‬ ،‫ڪيو‬ ‫ناھي‬ “ ‫نوري‬ ‫چيو‬ ! ” ‫پھريان‬ ‫ته‬ ‫ٻڌايو‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ‫توھان‬ ‫ته‬ ‫تو‬ ‫دفعي‬ ‫ھن‬ ‫تائين‬ ‫ماڻھن‬ ‫ڳالھ‬ ‫پنھنجي‬ ‫ھان‬ ‫ڪيئن‬ ‫پھچائيند‬ ‫ا‬ ، ‫اجازت‬ ‫کي‬ ‫توھان‬ ‫اسان‬ ‫پوِء‬ .‫ڏينداسين‬ “ ‫نوري‬ ‫چيو‬ ‫امي‬ ‫جي‬ . ” ‫ٺيڪ‬ ‫منظور‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ، ‫آھي‬ “ ‫ٻارن‬ ،‫ورتي‬ ‫مڃي‬ ‫ڳالھ‬ ” ‫ا‬ ‫ڄ‬ ‫ھيو‬ ‫ھي‬ ‫مسئلو‬ ‫جو‬ ‫ته‬ ‫ماڻھو‬ ، ‫سان‬ ‫حساب‬ ‫جي‬ ‫ذات‬ ‫تي‬ ‫اوطاق‬ ‫جو‬ ‫شام‬ ‫آهن‬ ‫ويهندا‬ ‫الڳ‬ . ‫انھن‬ ‫تہ‬ ‫آھن‬ ‫سمجھندا‬ ‫اھو‬ ‫ھو‬ ‫سوچ‬ ‫اھا‬ ،‫آھن‬ ‫گھٽ‬ ‫کان‬ ‫انھن‬ ‫ٻيا‬ ‫۽‬ ،‫آھي‬ ‫خاص‬ ‫۽‬ ‫اعلي‬ ‫ذات‬ ‫جي‬ ‫والدين‬ ‫جا‬ ‫ٻارن‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ،‫ھيو‬ ‫مشڪل‬ ‫بدلڻ‬ ‫کي‬ ‫ان‬ ‫الِء‬ ‫ان‬ ، ‫اچي‬ ‫ٿي‬ ‫ھلندي‬ ‫کان‬ ‫صدين‬ ‫ڪافي‬ ‫ھئا‬ ‫پريشان‬ . ‫ڪجھ‬ ‫جي‬ ‫ڳوٺ‬ ‫ٻارن‬ ‫ڄاتل‬ ‫جون‬ ‫انھن‬ ‫سامھون‬ ‫جي‬ ‫نالي‬ ‫ھر‬ .‫ٺاھي‬ ‫فھرست‬ ‫جي‬ ‫ماڻھن‬ ‫سڃاتل‬ ‫جيڪي‬ ‫خوبيون‬ ‫هيون‬ ‫پسند‬ ‫کي‬ ‫سڀني‬ ، ‫ا‬ ‫لکيون‬ ‫هي‬ . ‫سٺا‬ ‫اسان‬ ‫ڪڏهن‬ ‫ٿيندا‬ ‫آھيون؟‬ ،‫آھي‬ ‫ڪندو‬ ‫مدد‬ ‫جي‬ ‫سڀني‬ ،‫محمد‬ ‫دين‬ ‫ماستر‬ ‫ماسي‬ ‫سڪينه‬ ‫س‬ ‫سڀ‬ ‫جو‬ ‫آھي‬ ‫ڪندي‬ ‫ڳالھ‬ ‫اھڙي‬ ‫دائين‬ ‫آھن‬ ‫پوندا‬ ‫کلي‬ .
  • 14. 13 ‫مٺل‬ ‫چاچا‬ : ‫آھي‬ ‫روڪيندو‬ ‫کان‬ ‫مالئڻ‬ ‫پاڻي‬ ‫کي‬ ‫واري‬ ‫کير‬ ،‫آھي‬ ‫ڪندو‬ ‫نصيحتون‬ ‫سٺيون‬ ‫کي‬ ‫سڀني‬ . ‫سورٺ‬ : ‫پڙھ‬ ‫سان‬ ‫محنت‬ ‫پنھنجي‬ ‫پھريان‬ ‫۾‬ ‫ائي‬ ‫آھي‬ ‫وئي‬ ‫ٿي‬ ‫سٺي‬ ‫کان‬ . ‫ڀا‬ ‫ئو‬ ‫اقبال‬ : ‫پيش‬ ‫سان‬ ‫نرمي‬ ‫تمام‬ ‫سان‬ ‫جانورن‬ ‫جي‬ ‫ڳوٺ‬ ‫آهي‬ ‫ايندو‬ . ‫آھيون‬ ‫ھوندا‬ ‫سٺا‬ ‫اسان‬ ‫پ‬ ‫نه‬ ‫نجي‬ ‫ڪري‬ ‫جي‬ ‫ڪمن‬ ‫سٺن‬ . ‫ڪريو؟‬ ‫بيان‬ ‫خوبي‬ ‫ڪوئي‬ ‫جي‬ ‫دوست‬ ‫پنھنجي‬ ‫يا‬ ‫پنھنجي‬ ‫توھان‬ _______________________________________________________________________________________ ‫فھرست‬ ‫ٻارن‬ ‫وڌائڻ‬ ‫کي‬ ‫مشورو‬ ‫سان‬ ‫ڳوٺ‬ ‫سڄي‬ ‫الِء‬ ‫ڪن‬ ‫پوِء‬ ‫کان‬ ‫ان‬ ، ‫اها‬ ‫کي‬ ‫والدين‬ ‫پنھنجي‬ ‫ڏيکار‬ ‫ن‬ . ” ‫ماڻھو‬ ‫طرح‬ ‫اھڙي‬ ،‫ٻارو‬ ‫ھا‬ ‫ھ‬ ‫ڪندا‬ ‫نوٽ‬ ‫عادتون‬ ‫سٺيون‬ ‫جون‬ ‫ڪٻئي‬ “ ‫ٿي‬ ‫خوش‬ ‫والد‬ ‫جي‬ ‫ظهور‬ ‫چيو‬ ‫ڪري‬ . ” ‫آھيون‬ ‫گڏ‬ ‫سان‬ ‫توھان‬ ‫اسان‬ “ ‫نوري‬ ‫۽‬ ‫امي‬ ‫جي‬ ‫مومل‬ ‫چيو‬ ‫ابو‬ ‫جي‬ . ‫جون‬ ‫فھرست‬ ‫ٻارن‬ ‫نقل‬ ‫سان‬ ‫هٿ‬ ‫ڪاپيون‬ ‫۾‬ ‫ڳوٺ‬ ‫جو‬ ‫ڇو‬ ، ‫فو‬ ‫مشين‬ ‫ڪاپي‬ ‫ٽو‬ ‫نه‬ ‫فھرست‬ ‫ھر‬ .‫ھئي‬ ‫خالي‬ ‫ٽي‬ ‫۾‬ ‫آخر‬ ‫جي‬ ‫جڳهيون‬ ‫جيئ‬ ،‫ڏنيون‬ ‫ڇڏي‬ ‫ماڻھن‬ ‫پسنديدہ‬ ‫پنھنجي‬ ،‫سان‬ ‫مرضي‬ ‫پنھنجي‬ ‫ماڻھو‬ ‫ن‬ ‫جون‬ ‫انهن‬ ‫۽‬ ‫سٺيون‬ ‫عاد‬ ‫تون‬ .‫سگهن‬ ‫لکي‬ ‫ھاڻي‬ ‫قمبر‬ ‫۾‬ ‫ڳوٺ‬ ‫ھن‬ ‫جي‬ ‫ماڻه‬ ‫و‬ ‫پ‬ ‫نه‬ ‫نجن‬ ‫ٻين‬ ‫۽‬ ‫جي‬ ‫ڪندا‬ ‫غور‬ ‫تي‬ ‫عادتن‬ ‫سٺين‬ .‫آهن‬
  • 15. 14 ‫واري‬ ‫جي‬ ‫توھان‬ ! 1 . ‫ماڻھو‬ ‫ڪجھ‬ ‫اوطاق‬ ‫۾‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬ ‫الڳ‬ ‫کان‬ ‫هئا‬ ‫ويهندا‬ ‫ڇو‬ ‫؟‬ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 2 . ‫ھئا؟‬ ‫پريشان‬ ‫ڇو‬ ‫والدين‬ ‫جا‬ ‫ٻارن‬ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________ 3 . ‫لکو؟‬ ‫خوبي‬ ‫پسنديدہ‬ ‫پنھنجي‬ ‫مان‬ ‫فھرست‬ ‫جي‬ ‫خوبين‬ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 4 . ‫ھٿ‬ ‫ڪاپيون‬ ‫نقل‬ ‫جون‬ ‫فھرست‬ ‫ٻارن‬ ‫ڪيون؟‬ ‫تيار‬ ‫ڇو‬ ‫سان‬ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 5 . ‫تي؟‬ ‫ذات‬ ‫يا‬ ‫گھرجي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫غور‬ ‫تي‬ ‫عادتن‬ ‫جي‬ ‫ٻين‬ ‫۽‬ ‫پنھنجي‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ _________________ _______________________________________________________________ ________________________________________________________________________________
  • 16. 15 ‫پکين‬ ‫جو‬ ‫ڳوٺ‬ ‫وڻندڙ‬ ‫تو‬ ‫پوري‬ ‫ٻار‬ ‫ميمبر‬ ‫جا‬ ‫ٻارڪميٽي‬ ‫سٺا‬ ‫اڄ‬ ‫جهہ‬ ‫ج‬ ‫ڳوٺ‬ ‫سان‬ ‫۾‬ ‫ڪم‬ ‫تي‬ ‫ڪناري‬ ‫جي‬ ‫رستي‬ ‫ي‬ ‫ھ‬ ‫مصروف‬ ‫يا‬ . ‫پيو‬ ‫کوٽي‬ ‫کڏا‬ ‫ڪري‬ ‫ملي‬ ‫سان‬ ‫وارن‬ ‫ڳوٺ‬ ‫ظهور‬ . ‫نوري‬ ‫۽‬ ‫مومل‬ ‫مٽي‬ ‫الِء‬ ‫لڳائڻ‬ ‫وڻ‬ ‫ڀاڻ‬ ‫۾‬ .‫پيون‬ ‫مالئين‬ ‫ڀاڻ‬ ‫آھي‬ ‫ھوندي‬ ‫غذا‬ ‫جي‬ ‫وڻن‬ . ‫۾‬ ‫ڳوٺ‬ ‫اڄ‬ ‫وڻڪاري‬ ‫الِء‬ ‫ان‬ ،‫وڃن‬ ‫پيا‬ ‫لڳايا‬ ‫وڻ‬ ‫۾‬ ‫ڳوٺ‬ ‫مطلب‬ ،‫ھئي‬ ‫رھي‬ ‫ھلي‬ ‫مھم‬ ‫جي‬ ‫ٻيل‬ ‫ي‬ ‫کات‬ ‫ي‬ ‫اهلڪار‬ ‫جا‬ ‫ھئا‬ ‫آيا‬ ‫کڻي‬ ‫وڻ‬ ‫ڪجھ‬ . ’’ ‫وڻ‬ ‫جا‬ ‫نم‬ ‫اسان‬ ‫آھيون‬ ‫رھيا‬ ‫لڳائي‬ ‘‘ ‫ٻڌايو‬ ‫مومل‬ ‫جا‬ ‫صوف‬ ‫ڇو‬ ‫وڻ‬ ‫ن‬ ‫ه‬ ‫پڇيو‬ ‫ظهور‬ ‫؟‬ ! ‫صوف‬ ‫ته‬ ‫ٿڌي‬ ‫عالئقي‬ ‫جيئن‬ ،‫آھي‬ ‫ميوو‬ ‫جو‬ ‫ڳوٺ‬ ‫جو‬ ‫توھان‬ .‫مري‬ ‫يا‬ ‫ڪشمير‬ ‫ته‬ ‫عال‬ ‫گرم‬ ‫۾‬ ‫ئقي‬ ‫آھي‬ . ‫کي‬ ‫اسان‬ ‫وڻ‬ ‫ڪري‬ ‫ڏسي‬ ‫کي‬ ‫وھوا‬ ‫آب‬ ‫۽‬ ‫موسم‬ ‫لڳا‬ ‫آھن‬ ‫پوندا‬ ‫ئڻا‬ . ‫کاتي‬ ‫ٻيلي‬ ‫مس‬ ‫آفيسر‬ ‫جي‬ ‫صائمہ‬ ‫ڪئي‬ ‫وضاحت‬ .
  • 17. 16 ‫مس‬ ‫صائمہ‬ ‫نظر‬ ‫پريشان‬ ‫ماڻھون‬ ‫ڪجھ‬ ‫جا‬ ‫ڳوٺ‬ ‫سامھون‬ ‫تہ‬ ‫ڏٺو‬ ‫پيا‬ ‫مس‬ .‫اچن‬ ‫صا‬ ‫ئمہ‬ ‫سبب‬ ‫معلوم‬ ‫ت‬ ‫ڪيو‬ ‫ه‬ ‫مٺل‬ ‫چيو‬ ‫چاچا‬ ، ’’ ‫ميڊم‬ ‫آھي‬ ‫نہ‬ ‫مقدار۾‬ ‫ايتري‬ ‫پاڻي‬ ‫۾‬ ‫ڳوٺ‬ ‫تہ‬ ‫ڏيو‬ ‫پاڻي‬ ‫کي‬ ‫وڻن‬ ‫ايترن‬ ‫اسان‬ ‫جو‬ ‘‘. ‫مس‬ ‫صائمہ‬ ‫چيو‬ . ” ، ‫نہ‬ ‫نہ‬ ‫نم‬ ‫ٿور‬ ‫کي‬ ‫وڻن‬ ‫جي‬ ‫ي‬ ‫پاڻي‬ ‫ھي‬ ‫هوندي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫مري‬ ‫ھي‬ ‫سان‬ ‫پاڻي‬ ‫گھڻي‬ ‫آھي‬ ‫سگھن‬ ‫ٿا‬ “ ” !‫آھن‬ ‫بھترين‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫ڳوٺ‬ ‫جي‬ ‫اسان‬ ‫ھي‬ ‫تہ‬ ‫پوِء‬ “ ‫ھاڻي‬ ‫وارا‬ ‫ڳوٺ‬ ‫خوش‬ ‫ٿيا‬ ! ‫جانور‬ ‫پنھنجا‬ ‫اسان‬ ‫۾‬ ‫ڇانو‬ ‫جي‬ ‫وڻن‬ ‫۽‬ ‫به‬ ‫بيهاري‬ ‫ٿا‬ ‫سگهون‬ . !‫ٺاھيندا‬ ‫گھر‬ ‫پنھنجا‬ ‫پکي‬ ‫۾‬ ‫شاخن‬ ‫جي‬ ‫ھنن‬ ‫۽‬ “ ’’ ‫ڀائو‬ ‫اقبال‬ ‫جو‬ ‫جانورن‬ ‫سدائين‬ ‫کي‬ ‫آھي‬ ‫رھندو‬ ‫خيال‬ .“ ‫سڪين‬ ‫ماسي‬ ‫ه‬ ‫کي‬ ‫دم‬ ‫هڪ‬ ‫ياد‬ ‫نظم‬ ‫ھي‬ ‫وئي۔‬ ‫اچي‬ ،‫لڳايون‬ ‫سڀ‬ ‫اسان‬ ‫وڻ‬ ‫جا‬ ‫نم‬ ‫اچو‬ ‫بڻايون‬ ‫ٿڌو‬ ‫۽‬ ‫صاف‬ ‫ماحول‬ ‫ھي‬ . ‫۾‬ ‫پوکڻ‬ ‫وڻ‬ ‫اسان‬ ‫ٿيون‬ ‫مشغول‬ ‫۾‬ ‫پکين‬ ‫جو‬ ‫اسان‬ ‫ڳوٺ‬ ‫ٿي‬ ‫مقبول‬
  • 18. 17 . ‫ورتو‬ ‫حصو‬ ‫۾‬ ‫مھم‬ ‫جي‬ ‫ھڻڻ‬ ‫وڻ‬ ‫سان‬ ‫جوش‬ ‫وڏي‬ ‫ڪري‬ ‫ٿي‬ ‫خوش‬ ‫وارن‬ ‫ڳوٺ‬ ‫سڀ‬ ‫مس‬ ‫سان‬ ‫آھستگي‬ ‫نور‬ ،‫پڇيو‬ ‫کان‬ ‫صائمہ‬ ” ‫مس‬ ‫ڇا‬ ‫اسان‬ ‫برنگي‬ ‫رنگ‬ ‫گل‬ ‫به‬ ‫لڳائي‬ ،‫ٿا‬ ‫سگھون‬ ‫ويھن؟‬ ‫پوپٽ‬ ‫تي‬ ‫جن‬ “ ‫صائمہ‬ ‫مس‬ ‫چيو‬ ‫کلندي‬ “ ‫مان‬ ،‫نہ‬ ‫ڇو‬ ‫ھا‬ ‫ھا‬ ‫ٻئي‬ ‫دفعي‬ ‫جا‬ ‫گلن‬ ‫ڪجھ‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫توھان‬ ‫ٻج‬ ‫ايند‬ ‫کڻي‬ ‫س‬ ، ‫خوش؟‬ ‫مومل‬ ‫۾‬ ‫ڪم‬ ‫جي‬ ‫ھڻڻ‬ ‫وڻ‬ ‫ڪري‬ ‫ٿي‬ ‫خوش‬ ‫لڳي‬ ‫وئي‬ .
  • 19. 18 ‫واري‬ ‫جي‬ ‫توھان‬ ! 1 . ‫ڪير‬ ‫پريشان‬ ‫۾‬ ‫ڪھاڻي‬ ‫هيو‬ ، ‫ڇو؟‬ ‫۽‬ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 2 . ‫ھئي؟‬ ‫ڪير‬ ‫صائمہ‬ ‫مس‬ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 3 . ‫ڀاڻ‬ ‫آھي؟‬ ‫ضروري‬ ‫ڇو‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫وڻن‬ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 4 . ‫آھي؟‬ ‫ويندو‬ ‫ٿي‬ ‫ڪئين‬ ‫ماحول‬ ‫سان‬ ‫لڳائڻ‬ ‫وڻ‬ ______________________________________________________ __________________________ ________________________________________________________________________________
  • 20. 19 ‫ش‬ ‫اگردن‬ ‫۽‬ ‫ش‬ ‫اگرديا‬ ‫ڻ‬ ‫ال‬ ‫ين‬ ‫ِء‬ ‫پيز‬.‫او‬.‫ايس‬ (SOPs)  ‫پ‬ ‫ٻار‬ ‫هر‬ ‫نه‬ ‫پاڻ‬ ‫وغيرو‬ ‫ڪتابون‬ ‫۽‬ ‫اسٽيشنري‬ ،‫شيون‬ ‫جون‬ ‫پيئڻ‬ ‫کائڻ‬ ‫سان‬ ‫پاڻ‬ ‫نجي‬ ‫ڪ‬ ‫۽‬ ‫ايندا‬ ‫کڻي‬ ‫گڏ‬ ‫سان‬ ‫نه‬ ‫شيئر‬ ‫به‬ ‫سان‬ ‫ن‬ ‫نه‬ .‫ڪندا‬  ‫پ‬ ‫ٻار‬ ‫نه‬ ‫ڪندا‬ ‫پرهيز‬ ‫کان‬ ‫ملڻ‬ ‫گلي‬ ‫۽‬ ‫مالئڻ‬ ‫هٿ‬ ‫۾‬ ‫پاڻ‬ ‫نجي‬  .‫رکندو‬ ‫پائي‬ ‫ماسڪ‬ ‫ڪيل‬ ‫فراهم‬ ‫۾‬ ‫ڪالس‬ ‫ٻار‬ ‫هر‬  ‫پ‬ ‫ٻارکي‬ ‫پوِء‬ ‫۽‬ ‫پهرين‬ ‫کان‬ ‫اچڻ‬ ‫اسڪول‬ ‫نه‬ ‫ڌهوئڻا‬ ‫هٿ‬ ‫نجا‬ ‫آهن‬ - ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫ضروري‬ ‫ال۽‬ ‫ڌهوئڻ‬ ‫هٿ‬ 20 ‫ٽائيم‬ ‫سيڪنڊ‬ .‫ڌهوئن‬ ‫هٿ‬ ‫سان‬ ‫پاڻي‬ ‫صاف‬ ‫۽‬ ‫صابڻ‬ ‫تائين‬  ‫۽‬ ‫نڪ‬ ،‫اک‬ .‫ڪريو‬ ‫پرهيز‬ ‫سان‬ ‫لڳائڻ‬ ‫هٿ‬ ‫کي‬ ‫ڪن‬  .‫ڪن‬ ‫فالو‬ ‫کي‬ ‫ڊسٽينس‬ ‫سوشل‬ ‫۽‬ ‫ويهن‬ ‫تي‬ ‫نشانن‬ ‫لڳايل‬ ‫۾‬ ‫روم‬ ‫ڪالس‬  ‫ڏي‬ ‫ٽي‬ ‫ٻڌايل‬ ‫۾‬ ‫هفتي‬ ‫کي‬ ‫توهان‬ ‫نه‬ .‫آهي‬ ‫اچڻو‬ ‫اسڪول‬ ‫ن‬  ‫جي‬ ‫ٻارن‬ ‫ٻن‬ ‫ته‬ ‫ڪريو‬ ‫اطمينان‬ ‫جو‬ ‫ڳالهه‬ ‫ان‬ ‫وقت‬ ‫ويهڻ‬ ‫۽‬ ‫وڃڻ‬ ‫اچڻ‬ ‫۾‬ ‫روم‬ ‫ڪالس‬ .‫رهي‬ ‫قائم‬ ‫مفاصلو‬ ‫فٽ‬ ‫ٽي‬ ‫گھٽ‬ ‫۾‬ ‫گھٽ‬ ‫۾‬ ‫وچ‬ ‫رهو‬ ‫محفوظ‬ ‫۽‬ ‫ڪريو‬ ‫احتياط‬
  • 21. 20