Ta paichnidia tou topou mas

1. «Τα παραδοσιακά παιχνίδια του τόπου μας»

2. Θέτοντας τους στόχους
Επιθυμούμε, μέσα από το πρόγραμμα, τα παιδιά:
•Να καλλιεργήσουν την ομαδικότητα, τη συνεργασία και την ευγενή
άμιλλα
•Να αναπτύξουν κριτική σκέψη κι επικοινωνιακές σχέσεις
•Να αποδεχτούν και να τηρούν τους κανόνες των παιχνιδιών
•Να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση
•Να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία
•Να ψυχαγωγηθούν
•Να κατανοήσουν και να αποδεχτούν τη διαφορετικότητα
•Να εκτιμούν και να σέβονται τους άλλους
•Να καλλιεργήσουν τη σκέψη και τη φαντασία τους
•Να εμπλουτίσουν τις γνώσεις και το λεξιλόγιό τους

3. Μεθοδολογία
•Βιωματική προσέγγιση του θέματος
•Διάλογος
•Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία
•Εικαστική έκφραση
•Δραματοποιήσεις-Παιχνίδια ρόλων
•Αξιολόγηση: συζήτηση μεταξύ των μελών της ομάδας και του συντονιστή. Προετοιμασία
για παρουσίαση. Κατασκευή υλικού παιχνιδιών-Συνεργασία με τους γονείς των παιδιών
•Συνεργασία με τους υπευθύνους του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Καλαμάτας
•Συνεργασία με τον κύριο υπεύθυνο των Σχολικών Δραστηριοτήτων
ΠΕΔΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ
Σύμφωνα με τη διαθεματική προσέγγιση, η γνώση αντιμετωπίζεται ως ολότητα. Επομένως, η
υλοποίηση του θέματός μας συνδέθηκε με διάφορες περιοχές, όπως Γλώσσα, Γεωγραφία,
Φυσική Αγωγή ,Μαθηματικά, Μελέτη Περιβάλλοντος.

4. Μια σύνδεση με τα προηγούμενα
Αφορμή για την επιλογή του θέματος ήταν η αναφορά των νηπίων
σε παιχνίδια που έπαιζαν στον υπολογιστή του σπιτιού τους.
Ξεκίνησε συζήτηση για το τι θα μπορούσαν να παίξουν αν δεν
υπήρχαν τα παιχνίδια στους υπολογιστές κι έγινε εισαγωγή στον
προβληματισμό με τι παιχνίδια άραγε έπαιζαν οι γονείς και οι
παππούδες τους.
Αποφασίσαμε να γνωρίσουμε ξεχασμένα παιχνίδια της αρχαιότητας,
αλλά και του πιο κοντινού παρελθόντος.

5. Η πορεία του προγράμματος
Αρχικά, κάναμε διαχωρισμό των παιχνιδιών σε ατομικά και
ομαδικά. Ψάξαμε και βρήκαμε στο διαδίκτυο παραδοσιακά
ελληνικά παιχνίδια. Βρήκαμε παιχνίδια που ήδη ξέραμε όπως: «Το
κρυφτό», «Η τυφλόμυγα», «Περνά-περνά η μέλισσα», «Τα μήλα»,
«Αλάτι ψιλό», «Η μικρή Ελένη», «Γύρω γύρω όλοι», «Το κρυφτό»,
«Το κουτσό», «Το χαλασμένο τηλέφωνο», «Το δαχτυλίδι», «Η
τυφλόμυγα», «Δεν περνάς κυρα Μαρία», «Το φιδάκι» και κάποια
που τα ακούγαμε για πρώτη φορά όπως: «Μπιζ», «Μέλισσα,
μέλισσα τι μαγειρεύεις ;», «Το μαντήλι», «Η σαρανταποδαρούσα»,
«Βασιλιά,βασιλιά», «Τα αγαλματάκια», «Τα στρατιωτάκια»,«Το
γαϊτανάκι», «Πετάει πετάει», «Ο Ρολογάς» και «Βόλοι ή γκαζάκια».

6. Η πορεία του προγράμματος
Μάθαμε πως ένα ομαδικό παιχνίδι αρχίζει με ένα λάχνισμα ή κλήρωση, για να
βρούνε ποιος θα τα φυλάει ή ποιος θα είναι η «μάνα», δηλαδή ο αρχηγός του
παιχνιδιού. Τα λαχνίσματα είναι στιχάκια με ομοιοκαταληξία, τα οποία λέει ένα από
τα παιδιά, δείχνοντας έναν έναν τους υπόλοιπους με το δάχτυλό του. Όποιος μείνει
τελευταίος, τα φυλάει ή είναι η «μάνα».
Η κλήρωση γίνεται με: π.χ. «κορώνα –γράμματα», με βηματισμό, με «χλωρά ή
ξέρα», μονά-ζυγά, με το ξυλάκι.
Μάθαμε και μερικά λαχνίσματα .
Παίξαμε όλα τα ομαδικά παιχνίδια που προαναφέραμε και καταγράψαμε σε
ατομικό φύλλο εργασίας το αγαπημένο μας. Επίσης, ψηφίσαμε το αγαπημένο μας
ομαδικό παιχνίδι : ήταν «Ο Ρολογάς».
Ιδιαίτερα πρέπει να γίνει αναφορά στην κατασκευή επιδαπέδιων παραδοσιακών
παιχνιδιών (κουτσό με αριθμούς αλλά και με γράμματα) στον προαύλειο χώρο του
σχολείου μας, που έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση στα παιδιά.

7. Η πορεία του προγράμματος
«Ζωγραφίζω το ομαδικό παιχνίδι που μου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση»

8. Η πορεία του προγράμματος
Στη συνέχεια, κάναμε διαχωρισμό των παιχνιδιών σε παλιά και σημερινά. Βρήκαμε
στο διαδίκτυο εικόνες από παιχνίδια στην Αρχαία Ελλάδα. Παρατηρήσαμε ότι κάποια
από αυτά μοιάζουν με τα σημερινά παιχνίδια. Προσπαθήσαμε να μάθουμε τις
ονομασίες τους κι αντιστοιχίσαμε κάθε εικόνα αρχαίου παιχνιδιού με τη σωστή λέξη,
προσπαθώντας ταυτόχρονα να βρούμε τις ομοιότητές τους με τα σημερινά παιχνίδια.
Καταγράψαμε σε ατομικό φύλλο εργασίας ποιο παιχνίδι θα μας άρεσε να παίζουμε
αν ζούσαμε στην Αρχαία Ελλάδα, αλλά το αναπαραστήσαμε και με μια ατομική
κατασκευούλα από κομμάτια πηλού.
Μάθαμε το ποίημα της Ρένας Καρθαίου: «Το παιχνίδι» και καταγράψαμε τις εικόνες
και τα συναισθήματα που μας δημιουργεί η ανάγνωση του ποιήματος αυτού σε
ατομικά φύλλα εργασίας.
Διαβάσαμε παραμυθάκια με ήρωες τα παραδοσιακά παιχνίδια, που αναζητούσαν
από τα παιδιά, ως την καλύτερη τροφή για να ζήσουν και να είναι χαρούμενα, το
μαγικό συναίσθημα της αγάπης.
Μάθαμε και το τραγουδάκι: «Παιδικά παιχνίδια» των Σταμάτη Κραουνάκη και Λίνας
Νικολακοπούλου.

9. Η πορεία του προγράμματος
Καινούρια-παλιά παιχνίδια Ποιο αρχαίο παιχνίδι προτιμώ;
Αρχαία παιχνίδια από πηλό

10. Η πορεία του προγράμματος
Πώς φαντάζομαι το μουσείο; Καταγραφή της διαδρομής για το Μουσείο
Οι κανόνες του Μουσείου Τι μου έκανε εντύπωση στο Μουσείο;

11. Συμπερασματικά
•Κύριος στόχος μας, κατά την υλοποίηση αυτού του πολιτιστικού προγράμματος,
ήταν να εισαχθούν τα παιδιά στον κόσμο του παιχνιδιού με την ευρύτερη έννοια
του όρου κι όχι μόνο στο πλαίσιο αυτών που ήδη γνωρίζουν από τις τηλεοπτικές
διαφημίσεις και τα καταστήματα παιχνιδιών.
•Εξάλλου, το πιο ιδανικό εργαλείο στα χέρια κάθε εκπαιδευτικού, αν θέλουμε τα
παιδιά να σκέφτονται για τους εαυτούς τους, αλλά και να αποκτήσουν τις
ικανότητες της ομαδικής συνεργασίας για την ολοκλήρωση εργασιών και για την
επίλυση προβλημάτων, είναι το παιχνίδι.
•«Όσο πιο πολύ απασχολείται ένα παιδί, όσο πιο πολύ τρέχει και παίζει, τόσο πιο
ήρεμος είναι ο ύπνος του, τόσο πιο εύκολα γίνεται η πέψη του και τόσο πιο
γρήγορα αναπτύσσεται και είναι ανθηρό στο πνεύμα και το σώμα» (Comenius,
Μοραβός παιδαγωγός,17ος
αι.)
•Στην υλοποίηση του προγράμματος αυτού, που διήρκησε 3 μήνες, δε
συναντήσαμε δυσκολίες. Το ενδιαφέρον των μικρών μαθητών μας διατηρήθηκε
αμείωτο ως το τέλος. Χωρίστηκαν σε ομάδες, συνεργάστηκαν, αναζήτησαν
πληροφορίες, κατέληξαν σε συμπεράσματα, έπαιξαν. Γενικά, η επεξεργασία του
θέματος του παιχνιδιού αποδείχθηκε μια μοναδική εμπειρία για τα παιδιά, που
κάθε μέρα αποζητούσαν να γνωρίσουν νέα παιχνίδια, ιδιαίτερα ομαδικά.

12. Βιβλιογραφία
ΒΙΒΛΙΑ-ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ:
•«Ελληνικά παραδοσιακά παιχνίδια», Μιχάλης Χρυσικόπουλος, Εκδόσεις Σάλτο
•«Ξεχασμένα παιχνίδια», Εκδόσεις Μικρή Μίλητος
•«Στο Μουσείο», Μαρίζα Ντεκάστρο, Εκδόσεις Παπαδόπουλος
•«Παραδοσιακά παιχνίδια», Τόμος Α΄ και Τόμος Β΄, Γιώργος Κ. Σαγώνας, ειδική
έκδοση για την εφημερίδα: «Τα Νέα»
•«100 παραδοσιακά παιχνίδια», Χρυσάνθη Καραΐσκου, Εκδόσεις Διάπλαση
•«Αντικείμενα χαμένα, με τα χρόνια ξεχασμένα», Σοφία Χατζηκοκολάκη, Εκδόσεις
Κέδρος
•«Το παιχνίδι, πρωτότυπο διαθεματικό σχεδίασμα», Παναγιώτης Γ. Καμπύλης-
Γιάννης Μ. Σπετσιώτης, Εκδόσεις Ωρίων
ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ:
•«Παιχνίδια και ψιλικά», Νικόλας Ανδρικόπουλος, Εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη
•«Ο δράκος που τρώει τα παιχνίδια», Κώστας Χαραλάς, Εκδόσεις Μεταίχμιο
•«Τι τρώνε τα παιχνίδια», Ελένη Πιτσιδοπούλου, Εκδόσεις Κέδρος
•«Η επανάσταση των παλιών παιχνιδιών», Χρήστος Μπουλώτης, Εκδόσεις Καλέντης