SlideShare a Scribd company logo

Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346

‱
‱
G
GiaHuNguynH

Thiet ke dien tu cong suat

Education
1 of 122
Download to read offline
1 http://www.ebook.edu.vn TRŠĂȘNG §ÂčI HĂ€C BžCH KHOA H” NĂ©I BĂ© M€N THIÕT BÞ §IÖN - §IÖN Tö ------------------------------ tÎŒi liÖu h−íng dÉn thiÕt kÕ thiÕt bÞ ÂźiÖn tö c«ng suÊt (D”nh cho sinh viÂȘn chuyÂȘn ng”nh ThiÕt bÞ ÂźiÖn - §iÖn tö) BiÂȘn soÂčn: TrÇn všn thÞnh H” nĂ©i, nšm 2000
2 http://www.ebook.edu.vn MĂŽc ¼Ých yÂȘu cÇu: Trong nhĂ·ng nšm gÇn Ÿ©y cĂŻng vĂ­i viÖc phžt triÓn ng”y c”ng mÂčnh mÏ cña cžc lÜnh vĂčc khoa hĂ€c, Ăžng dĂŽng cña chĂłng v”o c«ng nghiÖp nĂŁi chung v” c«ng nghiÖp ÂźiÖn tö nĂŁi riÂȘng, cžc thiÕt bÞ ÂźiÖn tö cĂŁ c«ng suÊt lĂ­n Ÿ· ¼−¬c chÕ tÂčo ng”y c”ng nhiÒu, ¼Æc biÖt l” Ăžng dĂŽng cña nĂŁ v”o cžc ng”nh kinh tÕ quĂšc d©n v” ÂźĂȘi sĂšng, l”m cho yÂȘu cÇu vÒ sĂč hiÓu biÕt v” thiÕt kÕ cžc loÂči thiÕt bÞ n”y l” hÕt sĂžc cÇn thiÕt ŸÚi vĂ­i cžc kĂŒ s− ng”nh ÂźiÖn. §Ó giĂłp cho sinh viÂȘn mĂ©t kĂŒ nšng Ăžng dĂŽng nhĂ·ng kiÕn thĂžc lĂœ thuyÕt Ÿ· hĂ€c vÒ m«n hĂ€c thiÕt bÞ ÂźiÖn tö c«ng suÊt v”o viÖc thiÕt kÕ nhĂ·ng bĂ© nguĂ„n c«ng suÊt ho”n chØnh, thiÕt kÕ thiÕt bÞ ÂźiÖn tö c«ng suÊt (TK), ¼Æt mĂŽc ¼Ých ho”n thiÖn lĂœ thuyÕt v” n©ng cao kĂŒ nšng Ăžng dĂŽng l”m mĂŽc ¼Ých chÝnh. Mçi sinh viÂȘn ¼−üc nhËn mĂ©t ¼Ò t”i thiÕt kÕ Ÿéc lËp cho m×nh, cĂŁ tržch nhiÖm ho”n th”nh nĂ©i dung ¼−üc ¼Ò ra theo nhiÖm vĂŽ TK, vĂ­i nĂ©i dung n”y sinh viÂȘn ph¶i thiÕt kÕ th”nh nhĂ·ng thiÕt bÞ ho”n chØnh ¼Ó cĂŁ thÓ Ăžng dĂŽng trong thĂčc tÕ s¶n xuÊt. NĂ©i dung TK ‱ ThuyÕt minh sÂŹ qua vÒ c«ng nghÖ cña t¶i m” bĂ© nguĂ„n cÊp ÂźiÖn ‱ ChĂ€n sÂŹ ŸÄ mÂčch Ÿéng lĂčc. ‱ ThiÕt kÕ, tÝnh chĂ€n cžc thiÕt bÞ cÂŹ b¶n cña mÂčch Ÿéng lĂčc (bao gĂ„m chĂ€n van bžn dÉn, tÝnh tožn cžc th«ng sĂš ¼Þnh mĂžc cÂŹ b¶n, tÝnh tožn mžy biÕn žp hay cuĂ©n khžng nÕu cĂŁ, tÝnh chĂ€n cžc thiÕt bÞ Ÿãng cŸt v” b¶o vÖ.........). ‱ ThiÕt kÕ tÝnh chĂ€n mÂčch ÂźiÒu khiÓn. ‱ ThiÕt kÕ kÕt cÊu (tñ ÂźiÖn). 8.1 TĂŁm tŸt lĂœ thuyÕt. §Ó cÊp nguĂ„n cho t¶i mĂ©t chiÒu, chĂłng ta cÇn thiÕt kÕ cžc bĂ© chØnh l−u vĂ­i mĂŽc ¼Ých biÕn ŸÊi nšng l−üng ÂźiÖn xoay chiÒu th”nh mĂ©t chiÒu. Cžc loÂči bĂ© biÕn ŸÊi n”y cĂŁ thÓ l” chØnh l−u kh«ng ÂźiÒu khiÓn v” chØnh l−u cĂŁ ÂźiÂȘu khiÓn. VĂ­i mĂŽc ¼Ých gi¶m c«ng suÊt v« c«ng, ng−ĂȘi ta th−ĂȘng mŸc song song ng−üc vĂ­i t¶i mĂ©t chiÒu mĂ©t Âźi«t (loÂči sÂŹ ŸÄ n”y ¼−üc gĂ€i l” sÂŹ ŸÄ cĂŁ Âźi«t ng−üc). Trong cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u cĂŁ Âźi«t ng−üc, khi cĂŁ v” kh«ng cĂŁ ÂźiÒu khiÓn, nšng l−üng ¼−üc truyÒn tĂ” phÝa l−íi xoay chiÒu sang mĂ©t chiÒu, nghÜa l” cžc loÂči chØnh l−u Ÿã chØ cĂŁ thÓ l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé chØnh l−u. Cžc bĂ© chØnh l−u cĂŁ ÂźiÒu khiÓn, kh«ng Âźi«t ng−üc cĂŁ thÓ trao ŸÊi nšng l−üng theo c¶ hai chiÒu. Khi nšng l−üng truyÒn tĂ” l−íi xoay chiÒu sang t¶i mĂ©t chiÒu, bĂ© nguĂ„n l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé chØnh l−u, khi nšng l−üng truyÒn theo chiÒu ng−üc lÂči (nghÜa l” tĂ” phÝa t¶i mĂ©t chiÒu vÒ l−íi xoay chiÒu) th× bĂ© nguĂ„n l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé nghÞch l−u tr¶ nšng l−üng vÒ l−íi. Theo dÂčng nguĂ„n cÊp xoay chiÒu, chĂłng ta cĂŁ thÓ chia chØnh l−u th”nh
3 http://www.ebook.edu.vn mĂ©t hay ba pha. Cžc th«ng sĂš quan trĂ€ng cña sÂŹ ŸÄ chØnh l−u l”: dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp t¶i; dßng ÂźiÖn chÂčy trong cuĂ©n d©y thĂž cÊp biÕn žp; sĂš lÇn ¼Ëp mÂčch trong mĂ©t chu kĂș. Dßng ÂźiÖn chÂčy trong cuĂ©n d©y thĂž cÊp biÕn žp cĂŁ thÓ l” mĂ©t chiÒu, hay xoay chiÒu, cĂŁ thÓ ph©n loÂči th”nh sÂŹ ŸÄ cĂŁ dßng ÂźiÖn biÕn žp mĂ©t chiÒu hay, xoay chiÒu. SĂš lÇn ¼Ëp mÂčch trong mĂ©t chu kĂș l” quan hÖ cña tÇn sĂš sĂŁng h”i thÊp nhÊt cña ÂźiÖn žp chØnh l−u vĂ­i tÇn sĂš ÂźiÖn žp xoay chiÒu. Theo h×nh dÂčng cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u, vĂ­i chuyÓn mÂčch tĂč nhiÂȘn chĂłng ta cĂŁ thÓ ph©n loÂči chØnh l−u th”nh cžc loÂči sÂŹ ŸÄ sau. 1. ChØnh l−u mĂ©t nöa chu kĂș. H×nh 8.1. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u mĂ©t nöa chu kĂș. Ă« sÂŹ ŸÄ chØnh l−u mĂ©t nöa chu kĂș h×nh 8.1 sĂŁng ÂźiÖn žp ra mĂ©t chiÒu sÏ bÞ gižn ÂźoÂčn trong mĂ©t nöa chu kĂș khi ÂźiÖn žp anod cña van bžn dÉn ©m, do vËy khi sö dĂŽng sÂŹ ŸÄ chØnh l−u mĂ©t nöa chu kĂș, chĂłng ta cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp xÊu, trÞ sĂš ÂźiÖn žp t¶i trung b×nh lĂ­n nhÊt ¼−üc tÝnh: Udo = 0,45.U2 (8 -1) VĂ­i chÊt l−üng ÂźiÖn žp rÊt xÊu v” cĂČng cho ta hÖ sĂš sö dĂŽng biÕn žp xÊu: Sba = 3,09.Ud.Id. (8 -2) §žnh giž chung vÒ loÂči chØnh l−u n”y chĂłng ta cĂŁ thÓ nhËn thÊy, Ÿ©y l” loÂči chØnh l−u cÂŹ b¶n, sÂŹ ŸÄ nguyÂȘn lĂœ mÂčch Ÿn gi¶n. Tuy vËy cžc chÊt l−üng kĂŒ thuËt nh−: chÊt l−üng ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu; hiÖu suÊt sö dĂŽng biÕn žp quž xÊu. Do Ÿã loÂči chØnh l−u n”y Ýt ¼−üc Ăžng dĂŽng trong thĂčc tÕ. Khi cÇn chÊt l−üng ÂźiÖn žp khž hÂŹn, ng−ĂȘi ta th−ĂȘng sö dĂŽng sÂŹ ŸÄ chØnh l−u c¶ chu kĂș theo cžc ph−¬ng žn sau. 2. ChØnh l−u c¶ chu kĂș vĂ­i biÕn žp cĂŁ trung tÝnh. H×nh 8.2. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u c¶ chu kĂș vĂ­i biÕn žp cĂŁ trung tÝnh. Theo h×nh dÂčng sÂŹ ŸÄ, th× biÕn žp ph¶i cĂŁ hai cuĂ©n d©y thĂž cÊp vĂ­i th«ng U2 R L T U1 T2 U1 RU2 U2 T1 L
4 http://www.ebook.edu.vn sĂš giĂšng hÖt nhau, Ă« mçi nöa chu kĂș cĂŁ mĂ©t van dÉn cho dßng ÂźiÖn chÂčy qua. Cho nÂȘn Ă« c¶ hai nöa chu kĂș sĂŁng ÂźiÖn žp t¶i trĂŻng vĂ­i ÂźiÖn žp cuĂ©n d©y cĂŁ van dÉn. Trong sÂŹ ŸÄ n”y ÂźiÖn žp t¶i ¼Ëp mÂčch trong c¶ hai nöa chu kĂș, vĂ­i tÇn sĂš ¼Ëp mÂčch b»ng hai lÇn tÇn sĂš ÂźiÖn žp xoay chiÒu. H×nh dÂčng cžc ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp, dßng ÂźiÖn t¶i (Ud, Id), dßng ÂźiÖn cžc van bžn dÉn I1, I2 v” ÂźiÖn žp cña van T1 m« t¶ trÂȘn h×nh 8.3a khi t¶i thu”n trĂ« v” trÂȘn h×nh 8.3b khi t¶i ÂźiÖn c¶m lĂ­n. H×nh 8.3. Cžc ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp, dßng ÂźiÖn t¶i, dßng ÂźiÖn cžc van v” ÂźiÖn žp cña Tiristo T1 §iÖn žp trung b×nh trÂȘn t¶i, khi t¶i thuÇn trĂ« dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn ¼−üc tÝnh: Ud = Udo.(1+cosα)/2. (8 -3). vĂ­i: - Udo: §iÖn žp chØnh l−u khi kh«ng ÂźiÒu khiÓn v” b»ng Udo = 0,9.U2 α GĂŁc mĂ« cña cžc Tiristo. Khi t¶i ÂźiÖn c¶m lĂ­n dßng ÂźiÖn, ÂźiÖn žp t¶i liÂȘn tĂŽc, lĂłc n”y ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu ¼−üc tÝnh: Ud = Udo.cosα (8 -4) Trong cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u th× loÂči sÂŹ ŸÄ n”y cĂŁ ÂźiÖn žp ng−üc cña van ph¶i chÞu l” lĂ­n nhÊt Mçi van dÉn th«ng trong mĂ©t nöa chu kĂș, do vËy dßng ÂźiÖn m” van bžn dÉn ph¶i chÞu tĂši Âźa b»ng 1/2 dßng ÂźiÖn t¶i , trÞ hiÖu dĂŽng cña dßng ÂźiÖn chÂčy qua van Ihd = 0,71.Id . So vĂ­i chØnh l−u nöa chu kĂș, th× loÂči chØnh l−u n”y cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp 222 UUnv = 0 t1 t2 t3 Ud Id I1 I2 t t t t 0 t1 t2 t3 Ud Id I1 I2 t t t t c.b p1 p2 p3 UT1 UT1
5 http://www.ebook.edu.vn tĂšt hÂŹn. Dßng ÂźiÖn chÂčy qua van kh«ng quž lĂ­n, tĂŠng ÂźiÖn žp rÂŹi trÂȘn van nhĂĄ. §Úi vĂ­i chØnh l−u cĂŁ ÂźiÒu khiÓn, th× sÂŹ ŸÄ h×nh 8.2 nĂŁi chung v” viÖc ÂźiÒu khiÓn cžc van bžn dÉn Ă« Ÿ©y t−¬ng ŸÚi Ÿn gi¶n. Tuy vËy viÖc chÕ tÂčo biÕn žp cĂŁ hai cuĂ©n d©y thĂž cÊp giĂšng nhau, m” mçi cuĂ©n chØ l”m viÖc cĂŁ mĂ©t nöa chu kĂș, l”m cho viÖc chÕ tÂčo biÕn žp phĂžc tÂčp hÂŹn v” hiÖu suÊt sö dĂŽng biÕn žp xÊu hÂŹn, mÆt khžc ÂźiÖn žp ng−üc cña cžc van bžn dÉn ph¶i chÞu cĂŁ trÞ sĂš lĂ­n nh©t. 3. ChØnh l−u cÇu mĂ©t pha. H×nh 8.4. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu mĂ©t pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng. HoÂčt Ÿéng cña sÂŹ ŸÄ n”y khži qužt cĂŁ thÓ m« t¶ nh− sau. Trong nöa bžn kĂș ÂźiÖn žp anod cña Tiristo T1 d−¬ng (+) (lĂłc Ÿã catod T2 ©m (-)), nÕu cĂŁ xung ÂźiÒu khiÓn cho c¶ hai van T1,T2 ŸÄng thĂȘi, th× cžc van n”y sÏ ¼−üc mĂ« th«ng ¼Ó ¼Æt ÂźiÖn žp l−íi lÂȘn t¶i, ÂźiÖn žp t¶i mĂ©t chiÒu cßn b»ng ÂźiÖn žp xoay chiÒu chĂ”ng n”o cžc Tiristo cßn dÉn (kho¶ng dÉn cña cžc Tiristo phĂŽ thuĂ©c v”o tÝnh chÊt cña t¶i). §Õn nöa bžn kĂș sau, ÂźiÖn žp ŸÊi dÊu, anod cña Tiristo T3 d−¬ng (+) (catod T4 ©m (-)), nÕu cĂŁ xung ÂźiÒu khiÓn cho c¶ hai van T3,T4 ŸÄng thĂȘi, th× cžc van n”y sÏ ¼−üc mĂ« th«ng, ¼Ó ¼Æt ÂźiÖn žp l−íi lÂȘn t¶i, vĂ­i ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu trÂȘn t¶i cĂŁ chiÒu trĂŻng vĂ­i nöa bžn kĂș tr−íc. ChØnh l−u cÇu mĂ©t pha h×nh 8.4 cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp ra ho”n to”n giĂšng nh− chØnh l−u c¶ chu kĂș vĂ­i biÕn žp cĂŁ trung tÝnh, nh− sÂŹ ŸÄ h×nh 8.2. H×nh dÂčng cžc ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp, dßng ÂźiÖn t¶i, dßng ÂźiÖn cžc van bžn dÉn v” ÂźiÖn žp cña mĂ©t van tiÂȘu biÓu gÇn t−¬ng tĂč nh− trÂȘn h×nh 8.3a.b. Trong sÂŹ ŸÄ n”y dßng ÂźiÖn chÂčy qua van giĂšng nh− sÂŹ ŸÄ h×nh 8.2, nh−ng ÂźiÖn žp ng−üc van ph¶i chÞu nhĂĄ hÂŹn Unv = √2.U2. ViÖc ÂźiÒu khiÓn ŸÄng thĂȘi cžc Tiristo T1,T2 v” T3,T4 cĂŁ thÓ thĂčc hiÖn b»ng nhiÒu cžch, mĂ©t trong nhĂ·ng cžch Ÿn gi¶n nhÊt l” sö dĂŽng biÕn žp xung cĂŁ hai cuĂ©n thĂž cÊp nh− h×nh 8.5. §iÒu khiÓn cžc Tiristo trong sÂŹ ŸÄ h×nh 8.4, nhiÒu khi gÆp khĂŁ khšn cho trong khi mĂ« cžc van ÂźiÒu khiÓn, nhÊt l” khi c«ng suÊt xung kh«ng Ÿñ lĂ­n. §Ó tržnh viÖc mĂ« ŸÄng thĂȘi cžc van nh− Ă« trÂȘn, m” chÊt l−üng ÂźiÖn žp chĂ”ng mĂčc n”o Ÿã vÉn cĂŁ thÓ Ÿžp Ăžng ¼−üc, ng−ĂȘi ta cĂŁ thÓ sö dĂŽng chØnh l−u cÇu mĂ©t pha ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng. T4 T1 U2 T3 L T2 R
6 http://www.ebook.edu.vn Hinh 8.5. Ph−¬ng žn cÊp xung chØnh l−u cÇu mĂ©t pha ChØnh l−u cÇu mĂ©t pha ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng cĂŁ thÓ thĂčc hiÖn b»ng hai ph−¬ng žn khžc nhau nh− h×nh 8.6. GiĂšng nhau Ă« hai sÂŹ ŸÄ n”y l”: chĂłng ¼Òu cĂŁ hai Tiristo v” hai Âźi«t; mçi lÇn cÊp xung ÂźiÒu khiÓn chØ cÇn mĂ©t xung; ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu trÂȘn t¶i cĂŁ h×nh dÂčng ( xem h×nh 8.7a,b) v” trÞ sĂš giĂšng nhau; ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp t¶i chØ cĂŁ phÇn ÂźiÖn žp d−¬ng nÂȘn sÂŹ ŸÄ kh«ng l”m viÖc vĂ­i t¶i cĂŁ nghÞch l−u tr¶ nšng l−üng vÒ l−íi. SĂč khžc nhau giĂ·a hai sÂŹ ŸÄ trÂȘn ¼−üc thÓ hiÖn rĂą rÖt khi l”m viÖc vĂ­i t¶i ÂźiÖn c¶m lĂ­n, lĂłc n”y dßng ÂźiÖn chÂčy qua cžc van ÂźiÒu khiÓn v” kh«ng ÂźiÒu khiÓn sÏ khac nhau. b H×nh 8.6. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu mĂ©t pha ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng. TrÂȘn sÂŹ ŸÄ h×nh8.6a (vĂ­i minh hoÂč b»ng cžc ¼−ĂȘng cong h×nh 8.7a) khi ÂźiÖn žp anod T1 d−¬ng v” catod D1 ©m cĂŁ dßng ÂźiÖn t¶i chÂčy qua T1, D1 ¼Õn khi ÂźiÖn žp ŸÊi dÊu (vĂ­i anod T2 d−¬ng) m” ch−a cĂŁ xung mĂ« T2, nšng l−üng cña cuĂ©n d©y t¶i L ¼−üc x¶ ra qua D2, T1. Nh− vËy viÖc chuyÓn mÂčch cña cžc van kh«ng ÂźiÒu khiÓn D1, D2 x¶y ra khi ÂźiÖn žp bŸt ¼Çu ŸÊi dÊu. Tiristo T1 sÏ bÞ khož khi cĂŁ xung mĂ« T2, kÕt qu¶ l” chuyÓn mÂčch cžc van cĂŁ ÂźiÒu khiÓn ¼−üc thĂčc hiÖn b»ng viÖc mĂ« van kÕ tiÕp. TĂ” nhĂ·ng gi¶i thÝch trÂȘn chĂłng ta thÊy r»ng, cžc van bžn dÉn ¼−üc dÉn th«ng trong mĂ©t nöa chu kĂș (cžc Âźi«t dÉn tĂ” ¼Çu ¼Õn cuĂši bžn kĂș ÂźiÖn žp ©m catod, cßn cžc Tiristo ¼−üc dÉn th«ng tÂči thĂȘi ÂźiÓm cĂŁ xung mĂ« v” bÞ khož bĂ«i viÖc mĂ« Tiristo Ă« nöa chu kĂș kÕ tiÕp). VÒ trÞ sĂš, th× dßng ÂźiÖn trung b×nh chÂčy qua van b»ng Itb = (1/2 ) Id, dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng cña van Ihd = O,71. Id. Theo sÂŹ ŸÄ h×nh 8.6 b (vĂ­i minh hoÂč b»ng cžc ¼−ĂȘng cong h×nh 8.7b), khi ÂźiÖn žp l−íi ¼Æt v”o anod v” catod cña cžc van bžn dÉn thuËn chiÒu v” cĂŁ xung ÂźiÒu khiÓn, th× viÖc dÉn th«ng cžc van ho”n to”n giĂšng nh− sÂŹ ŸÄ h×nh 8.6a. dieu khien Mach T1 (T3) T2 (T4) D D U R T1 T2 L D2 D1 D1 D2 T2 T1 R L
7 http://www.ebook.edu.vn Khi ÂźiÖn žp ŸÊi dÊu nšng l−üng cña cuĂ©n d©y L ¼−üc x¶ ra qua cžc Âźi«t D1, D2, cžc van n”y Ÿãng vai trß cña Âźi«t ng−üc. ChÝnh do Ÿã m” cžc Tiristo sÏ tĂč Ÿéng khož khi ÂźiÖn žp ŸÊi dÊu. TĂ” ¼−ĂȘng cong dßng ÂźiÖn cžc van trÂȘn h×nh 8.7b cĂŁ thÓ thÊy r»ng, Ă« sÂŹ ŸÄ n”y dßng ÂźiÖn qua Tiristo nhĂĄ hÂŹn dßng ÂźiÖn qua cžc Âźi«t. H×nh 8.7. Gi¶n ŸÄ cžc ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp, dßng ÂźiÖn t¶i (Ud, Id), dßng ÂźiÖn cžc van bžn dÉn cña cžc sÂŹ ŸÄ a- h×nh 8.6a; b- h×nh 8.6b. Nh×n chung cžc loÂči chØnh l−u cÇu mĂ©t pha cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp t−¬ng ¼−¬ng nh− chØnh l−u c¶ chu kĂș vĂ­i biÕn žp cĂŁ trung tÝnh, chÊt l−üng ÂźiÖn mĂ©t chiÒu nh− nhau, dßng ÂźiÖn l”m viÖc cña van b»ng nhau, nÂȘn viÖc Ăžng dĂŽng chĂłng cĂČng t−¬ng ¼−¬ng nhau. MÆc dĂŻ vËy Ă« chØnh l−u cÇu mĂ©t pha cĂŁ −u ÂźiÓm hÂŹn Ă« chç: ÂźiÖn žp ng−üc trÂȘn van bÐ hÂŹn; biÕn žp dÔ chÕ tÂčo v” cĂŁ hiÖu suÊt cao hÂŹn. ThÕ nh−ng chØnh l−u cÇu mĂ©t pha cĂŁ sĂš l−üng van nhiÒu gÊp hai lÇn, l”m giž thanh cao hÂŹn, sĂŽt žp trÂȘn van lĂ­n gÊp hai lÇn, chØnh l−u cÇu ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng th× viÖc ÂźiÒu khiÓn phĂžc tÂčp hÂŹn. Cžc sÂŹ chØnh l−u mĂ©t pha cho ta ÂźiÖn žp vĂ­i chÊt l−üng ch−a cao, biÂȘn Ÿé ¼Ëp mÂčch ÂźiÖn žp quž lĂ­n, th”nh phÇn h”i bËc cao lĂ­n ÂźiÒu n”y kh«ng Ÿžp Ăžng ¼−üc cho nhiÒu loÂči t¶i. MuĂšn cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp tĂšt hÂŹn chĂłng ta ph¶i sö dĂŽng cžc sÂŹ ŸÄ cĂŁ sĂš pha nhiÒu hÂŹn. 4. ChØnh l−u tia ba pha. Khi biÕn žp cĂŁ ba pha ¼Êu sao ( ΄ ) trÂȘn mçi pha A,B,C ta nĂši mĂ©t van nh− h×nh 8.8a, ba catod ¼Êu chung cho ta ÂźiÖn žp d−¬ng cña t¶i, cßn trung tÝnh biÕn žp sÏ l” ÂźiÖn žp ©m. Ba pha ÂźiÖn žp A,B,C dÞch pha nhau mĂ©t gĂŁc l” 1200 theo cžc ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp pha, chĂłng ta cĂŁ ÂźiÖn žp cña mĂ©t pha d−¬ng hÂŹn ÂźiÖn žp cña hai pha kia trong kho¶ng thĂȘi gian 1/3 chu kĂș ( 1200 ). TĂ” Ÿã thÊy r»ng, tÂči mçi thĂȘi ÂźiÓm chØ cĂŁ ÂźiÖn žp cña mĂ©t pha d−¬ng hÂŹn hai pha kia. NguyÂȘn tŸc mĂ« th«ng v” ÂźiÒu khiÓn cžc van Ă« Ÿ©y l” khi anod cña van n”o d−¬ng hÂŹn van Ÿã mĂ­i ¼−üc kÝch mĂ«. ThĂȘi ÂźiÓm hai ÂźiÖn žp cña hai pha 0 t1 t2 t3 Ud Id IT1 0 t1 t2 t3 Ud Id t IT2 ID1 ID2 IT1 IT2 ID1 ID2 t t t t t t t t t t t a. b.
8 http://www.ebook.edu.vn giao nhau ¼−üc coi l” gĂŁc th«ng tĂč nhiÂȘn cña cžc van bžn dÉn. Cžc Tiristior chØ ¼−üc mĂ« th«ng vĂ­i gĂŁc mĂ« nhĂĄ nhÊt tÂči thĂȘi ÂźiÓm gĂŁc th«ng tĂč nhiÂȘn (nh− vËy trong chØnh l−u ba pha, gĂŁc mĂ« nhĂĄ nhÊt α = 00 sÏ dÞch pha so vĂ­i ÂźiÖn žp pha mĂ©t gĂŁc l” 300 ). H×nh 8.8. ChØnh l−u tia ba pha a. SÂŹ ŸÄ Ÿéng lĂčc; b- Gi¶n ŸÄ ¼−ĂȘng cžc cong khi gĂŁc mĂ« α = 300 t¶i thuÇn trĂ«; c- Gi¶n ŸÄ cžc ¼−ĂȘng cong khi α = 600 cžc ¼−ĂȘng cong gižn ÂźoÂčn. Theo h×nh 8.8b,c tÂči mçi thĂȘi ÂźiÓm n”o Ÿã chØ cĂŁ mĂ©t van dÉn, nh− vËy mçi van dÉn th«ng trong 1/3 chu kĂș nÕu ÂźiÖn žp t¶i liÂȘn tĂŽc ( ¼−ĂȘng cong I1,I1,I3 trÂȘn h×nh 8.8b), cßn nÕu ÂźiÖn žp t¶i gižn ÂźoÂčn th× thĂȘi gian dÉn th«ng cña cžc van nhĂĄ hÂŹn. Tuy nhiÂȘn trong c¶ hai tr−ĂȘng hĂźp dßng ÂźiÖn trung b×nh cña cžc van ¼Òu b»ng 1/3.Id. Trong kho¶ng thĂȘi gian van dÉn dßng ÂźiÖn cña van b»ng dßng ÂźiÖn t¶i, trong kho¶ng van khož dßng ÂźiÖn van b»ng 0. §iÖn žp cña van ph¶i chÞu b»ng ÂźiÖn d©y giĂ·a pha cĂŁ van khož vĂ­i pha cĂŁ van Âźang dÉn. T1 B T2 C T3 A RL Ud Id UT1 t1 t2 t3 t4 I1 I2 I3 Ud t Id t1 t2 t3 t4 I1 I2 I3 t t t t t t tt t b. 0 c.
9 http://www.ebook.edu.vn VÝ dĂŽ trong kho¶ng t2 Ă· t3 van T1 khož cßn T2 dÉn do Ÿã van T1 ph¶i chÞu mĂ©t ÂźiÖn žp d©y UAB, ¼Õn kho¶ng t3 Ă· t4 cžc van T1, T2 khož, cßn T3 dÉn lĂłc n”y T1 chÞu ÂźiÖn žp d©y UAC. Khi t¶i thuÇn trĂ« dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp t¶i liÂȘn tĂŽc hay gižn ÂźoÂčn phĂŽ thuĂ©c gĂŁc mĂ« cña cžc Tiristo. NÕu gĂŁc mĂ« Tiristo nhĂĄ hÂŹn α ≀ 300 , cžc ¼−ĂȘng cong Ud, Id liÂȘn tĂŽc, khi gĂŁc mĂ« lĂ­n hÂŹn α > 300 ÂźiÖn žp v” dßng ÂźiÖn t¶i gižn ÂźoÂčn (¼−ĂȘng cong Ud, Id trÂȘn h×nh 8.8c). H×nh 8.9. §−ĂȘng cong ÂźiÖn žp t¶i khi gĂŁc mĂ« α = 600 vĂ­i a.- t¶i thuÇn trĂ«, b.- t¶i ÂźiÖn c¶m. Khi t¶i ÂźiÖn c¶m (nhÊt l” ÂźiÖn c¶m lĂ­n) dßng ÂźiÖn, ÂźiÖn žp t¶i l” cžc ¼−ĂȘng cong liÂȘn tĂŽc, nhĂȘ nšng l−üng dĂč trĂ· trong cuĂ©n d©y Ÿñ lĂ­n ¼Ó duy tr× dßng ÂźiÖn khi ÂźiÖn žp ŸÊi dÊu, nh− ¼−ĂȘng cong nÐt ¼Ëm trÂȘn h×nh 8.9b (t−¬ng tĂč nh− vËy l” ¼−ĂȘng cong Ud trÂȘn h×nh 8.8b). TrÂȘn h×nh 8.9 m« t¶ mĂ©t vÝ dĂŽ so sžnh cžc ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp t¶i khi gĂŁc mĂ« α = 600 t¶i thuÇn trĂ« h×nh 8.9a v” t¶i ÂźiÖn c¶m h×nh 8.9b TrÞ sĂš ÂźiÖn žp trung b×nh cña t¶i sÏ ¼−üc tÝnh nh− c«ng thĂžc (1 - 4) nÕu ÂźiÖn žp t¶i liÂȘn tĂŽc, khi ÂźiÖn žp t¶i gižn ÂźoÂčn (ÂźiÓn h×nh khi t¶i thuÇn trĂ« v” gĂŁc mĂ« lĂ­n) ÂźiÖn žp t¶i ¼−üc tÝnh: Trong Ÿã; Udo = 1,17.U2f. ÂźiÖn žp chØnh l−u tia ba pha khi van la Âźi«t. U2f - ÂźiÖn žp pha thĂž cÊp biÕn žp. So vĂ­i chØnh l−u mĂ©t pha, th× chØnh l−u tia ba pha cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn mĂ©t chiÒu tĂšt hÂŹn, biÂȘn Ÿé ÂźiÖn žp ¼Ëp mÂčch thÊp hÂŹn, th”nh phÇn sĂŁng h”i bËc cao bÐ hÂŹn, viÖc ÂźiÒu khiÓn cžc van bžn dÉn trong tr−ĂȘng hĂźp n”y cĂČng t−¬ng ŸÚi Ÿn gi¶n. VĂ­i viÖc dßng ÂźiÖn mçi cuĂ©n d©y thĂž cÊp l” dßng mĂ©t chiÒu, nhĂȘ cĂŁ biÕn žp ba pha ba trĂŽ m” tĂ” th«ng lĂąi thÐp biÕn žp l” tĂ” th«ng xoay chiÒu kh«ng ŸÚi xĂžng l”m cho c«ng suÊt biÕn žp ph¶i lĂ­n (xem hÖ sĂš c«ng suÊt b¶ng 2), nÕu Ă« Ÿ©y biÕn žp ¼−üc chÕ tÂčo tĂ” ba biÕn žp mĂ©t pha th× c«ng suÊt cžc biÕn žp cßn lĂ­n hÂŹn nhiÒu. Khi chÕ tÂčo biÕn žp Ÿéng lĂčc cžc cuĂ©n d©y thĂž cÊp ph¶i ¼−üc ¼Êu ΄ vĂ­i d©y trung tÝnh ph¶i lĂ­n hÂŹn d©y pha v× theo sÂŹ ŸÄ h×nh 8.8a th× d©y t t a. b. A B C A A B C A )51( 3 sin1 3 −⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎣ ⎡ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ −+= α πUdo Ud
10 http://www.ebook.edu.vn trung tÝnh chÞu dßng ÂźiÖn t¶i. 5. ChØnh l−u tia sžu pha: H×nh 8.10. ChØnh l−u tia sžu pha. a.- SÂŹ ŸÄ Ÿéng lĂčc; b.- ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp t¶i. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u tia ba pha Ă« trÂȘn cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp t¶i ch−a thËt tĂšt lŸm. Khi cÇn chÊt l−üng ÂźiÖn žp tĂšt hÂŹn chĂłng ta sö dĂŽng sÂŹ ŸÄ nhiÒu pha hÂŹn. MĂ©t trong nhĂ·ng sÂŹ ŸÄ Ÿã l” chØnh l−u tia sžu pha. SÂŹ ŸÄ Ÿéng lĂčc m« t¶ trÂȘn h×nh 8.10a. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u tia sžu pha ¼−üc cÊu tÂčo bĂ«i sžu van bžn dÉn nĂši tĂ­i biÕn žp ba pha vĂ­i sžu cuĂ©n d©y thĂž cÊp, trÂȘn mçi trĂŽ biÕn žp cĂŁ hai cuĂ©n giĂšng nhau v” ng−üc pha. §iÖn žp cžc pha dÞch nhau mĂ©t gĂŁc l” 600 nh− m« t¶ trÂȘn h×nh 8.10b. DÂčng sĂŁng ÂźiÖn žp t¶i Ă« Ÿ©y l” phÇn d−¬ng hÂŹn cña cžc ÂźiÖn žp pha vĂ­i ¼Ëp mÂčch bËc sžu. VĂ­i dÂčng sĂŁng ÂźiÖn žp nh− trÂȘn, ta thÊy chÊt l−üng ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu ¼−üc coi l” tĂšt nhÊt. Theo dÂčng sĂŁng ÂźiÖn žp ra (phÇn nÐt ¼Ëm trÂȘn gi¶n ŸÄ h×nh 8.10b) chĂłng ta thÊy r»ng mçi van bžn dÉn dÉn th«ng trong kho¶ng 1/6 chu kĂș. So vĂ­i cžc sÂŹ ŸÄ khžc, th× Ă« chØnh l−u tia sžu pha dßng ÂźiÖn chÂčy qua van bžn dÉn bÐ nhÊt. Do Ÿã sÂŹ ŸÄ chØnh l−u tia sžu pha rÊt cĂŁ Ăœ nghÜa khi dßng t¶i lĂ­n. Trong tr−ĂȘng hĂźp Ÿã chĂłng ta chØ cÇn cĂŁ van nhĂĄ cĂŁ thÓ chÕ tÂčo bĂ© nguĂ„n vĂ­i dßng t¶i lĂ­n. 6. ChØnh l−u cÇu ba pha. ChØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng h×nh 8.11a cĂŁ thÓ coi nh− hai sÂŹ ŸÄ chØnh l−u tia ba pha mŸc ng−üc chiÒu nhau, ba Tiristo T1,T3,T5 tÂčo th”nh mĂ©t chØnh l−u tia ba pha cho ÂźiÖn žp (+) tÂčo th”nh nhĂŁm anod, cßn T2,T4,T6 l” mĂ©t chØnh l−u tia cho ta ÂźiÖn žp ©m tÂčo th”nh nhĂŁm catod, hai chØnh l−u n”y ghÐp lÂči th”nh cÇu ba pha. A * * R L * T1 B T2 C T3 T4A* T5B* T6C* t A B CA* B*C*
11 http://www.ebook.edu.vn R T1 T3 T5 L T6 T4 T2 A B C A X1 X2 X3 X4 X5 X6 t1 t2 t3 t4 t5 t6 t7 Ud Uf I1 I3 I5 I2 I4 I6 0 UT1 Theo hoÂčt Ÿéng cña chØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng, dßng ÂźiÖn Ud Uf A B C A Ud Uf A B C A H×nh 8.11. ChØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng. a- sÂŹ ŸÄ Ÿéng lĂčc, b- gi¶n ŸÄ cžc ¼−ĂȘng cong cÂŹ b¶n, c, d - ÂźiÖn žp t¶i khi gĂŁc mĂ« α= 600 α= 600 .
12 http://www.ebook.edu.vn chÂčy qua t¶i l” dßng ÂźiÖn chÂčy tĂ” pha n”y vÒ pha kia, do Ÿã tÂči mçi thĂȘi ÂźiÓm cÇn mĂ« Tiristo chĂłng ta cÇn cÊp hai xung ÂźiÒu khiÓn ŸÄng thĂȘi (mĂ©t xung Ă« nhĂŁm anod (+), mĂ©t xung Ă« nhĂŁm catod (-)). VÝ dĂŽ tÂči thĂȘi ÂźiÓm t1 trÂȘn h×nh 8.11b cÇn mĂ« Tiristo T1 cña pha A phÝa anod, chĂłng ta cÊp xung X1, ŸÄng thĂȘi tÂči Ÿã chĂłng ta cÊp thÂȘm xung X4 cho Tiristo T4 cña pha B phÝa catod cžc thĂȘi ÂźiÓm tiÕp theo cĂČng t−¬ng tĂč. CÇn chĂł Ăœ r»ng thĂž tĂč cÊp xung ÂźiÒu khiÓn cĂČng cÇn tu©n thñ theo Ÿóng thĂž tĂč pha. Khi chĂłng ta cÊp Ÿóng cžc xung ÂźiÒu khiÓn, dßng ÂźiÖn sÏ ¼−üc chÂčy tĂ” pha cĂŁ ÂźiÖn žp d−¬ng hÂŹn vÒ pha cĂŁ ÂźiÖn žp ©m hÂŹn. VÝ dĂŽ trong kho¶ng t1 Ă· t2 pha A cĂŁ ÂźiÖn žp d−¬ng hÂŹn, pha B cĂŁ ÂźiÖn žp ©m hÂŹn, vĂ­i viÖc mĂ« th«ng T1, T4 dßng ÂźiÖn d−üc chÂčy tĂ” A vÒ B. Khi gĂŁc mĂ« van nhĂĄ hoÆc ÂźiÖn c¶m lĂ­n, trong mçi kho¶ng dÉn cña mĂ©t van cña nhĂŁm n”y (anod hay catod) th× sÏ cĂŁ hai van cña nhĂŁm kia ŸÊi chç cho nhau. §iÒu n”y cĂŁ thÓ thÊy rĂą trong kho¶ng t1 Ă· t3 nh− trÂȘn h×nh 8.11b Tiristo T1 nhĂŁm anod dÉn, nh−ng trong nhĂŁm catod T4 dÉn trong kho¶ng t1 Ă· t2 cßn T6 dÉn tiÕp trong kho¶ng t2 Ă· t3. §iÖn žp ng−üc cžc van ph¶i chÞu Ă« chØnh l−u cÇu ba pha sÏ b»ng 0 khi van dÉn v” b»ng ÂźiÖn žp d©y khi van khož. Ta cĂŁ thÓ lÊy vÝ dĂŽ cho van T1 (¼−ĂȘng cong cuĂši cĂŻng cña h×nh 8.11b) trong kho¶ng t1 Ă· t3 van T1 dÉn ÂźiÖn žp b»ng 0, trong kho¶ng t3 Ă· t5 van T3 dÉn lĂłc n”y T1 chÞu ÂźiÖn žp ng−üc UBA, ¼Õn kho¶ng t5 Ă· t7 van T5 dÉn T1 sÏ chÞu ÂźiÖn žp ng−üc UCA. Khi ÂźiÖn žp t¶i liÂȘn tĂŽc, nh− ¼−ĂȘng cong Ud trÂȘn h×nh 8.11b trÞ sĂš ÂźiÖn žp t¶i ¼−üc tÝnh theo c«ng thĂžc (8 -4). Khi gĂŁc mĂ« cžc Tiristo lĂ­n lÂȘn tĂ­i gĂŁc α > 600 v” th”nh phÇn ÂźiÖn c¶m cña t¶i quž nhĂĄ, ÂźiÖn žp t¶i sÏ bÞ gižn ÂźoÂčn nh− cžc ¼−ĂȘng nÐt ¼Ëm trÂȘn h×nh 8.11d (khi gĂŁc mĂ« cžc Tiristo α =900 vĂ­i t¶i thuÇn trĂ«). Trong cžc tr−ĂȘng hĂźp n”y dßng ÂźiÖn chÂčy tĂ” pha n”y vÒ pha kia, l” do cžc van bžn dÉn cĂŁ ph©n cĂčc thuËn theo ÂźiÖn žp d©y ¼Æt lÂȘn chĂłng (cžc ¼−ĂȘng nÐt m¶nh trÂȘn gi¶n ŸÄ Ud cña cžc h×nh vÏ 8.11b, c, d), cho tĂ­i khi ÂźiÖn žp d©y ŸÊi dÊu, cžc van bžn dÉn sÏ cĂŁ ph©n cĂčc ng−üc nÂȘn chĂłng tĂč khož. SĂč phĂžc tÂčp cña chØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng nh− Ÿ· nĂŁi trÂȘn l” cÇn ph¶i mĂ« ŸÄng thĂȘi hai van theo Ÿóng thĂž tĂč pha, do Ÿã g©y kh«ng Ýt khĂŁ khšn khi chÕ tÂčo vËn h”nh v” söa chĂ·a. §Ó Ÿn gi¶n hÂŹn ng−ĂȘi ta cĂŁ thÓ sö dĂŽng ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng. ChØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng. LoÂči chØnh l−u n”y ¼−üc cÊu tÂčo tĂ” mĂ©t nhĂŁm (anod hoÆc catod) ÂźiÒu khiÓn v” mĂ©t nhĂŁm kh«ng ÂźiÒu khiÓn nh− m« t¶ trÂȘn h×nh 8.12a. TrÂȘn h×nh 8.12b m« t¶ gi¶n ŸÄ nguyÂȘn lĂœ tÂčo ÂźiÖn žp chØnh l−u (¼−ĂȘng cong trÂȘn cĂŻng), sĂŁng ÂźiÖn žp t¶i Ud (¼−ĂȘng cong nÐt ¼Ëm thĂž hai trÂȘn h×nh8.12b), kho¶ng dÉn
13 http://www.ebook.edu.vn cžc van bžn dÉn T1,T2,T3,D1,D2,D3. Cžc Tiristo ¼−üc dÉn th«ng tĂ” thĂȘi ÂźiÓm cĂŁ xung mĂ« cho ¼Õn khi mĂ« Tiristo cña pha kÕ tiÕp. VÝ dĂŽ T1 mĂ« th«ng tĂ” t1 (thĂȘi ÂźiÓm phžt xung mĂ« T1) tĂ­i t3 (thĂȘi ÂźiÓm phžt xung mĂ« T2). Trong tr−ĂȘng hĂźp ÂźiÖn žp t¶i gižn ÂźoÂčn Tiristo ¼−üc dÉn tĂ” thĂȘi ÂźiÓm cĂŁ xung mĂ« cho ¼Õn khi ÂźiÖn žp d©y ŸÊi dÊu. Cžc Âźi«t tĂč Ÿéng dÉn th«ng khi ÂźiÖn žp ¼Æt lÂȘn chĂłng thuËn chiÒu. VÝ dĂŽ D1 ph©n cĂčc thuËn trong kho¶ng t4 Ă· t6 v” nĂŁ sÏ mĂ« cho dßng ÂźiÖn chÂčy tĂ” pha B vÒ pha A trong kho¶ng t4 Ă· t5 v” tĂ” pha C vÒ pha A trong kho¶ng t5 Ă· t6. ChØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng cĂŁ dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp t¶i liÂȘn tĂŽc khi gĂŁc mĂ« cžc van bžn dÉn nhĂĄ hÂŹn 600 , khi gĂŁc mĂ« tšng lÂȘn v” th”nh phÇn ÂźiÖn c¶m cña t¶i nhĂĄ, dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp sÏ gižn ÂźoÂčn. Theo dÂčng sĂŁng ÂźiÖn žp t¶i Ă« trÂȘn trÞ sĂš ÂźiÖn žp trung b×nh trÂȘn t¶i b»ng 0 khi gĂŁc mĂ« ÂźÂčt tĂ­i 1800 . Ng−ĂȘi ta cĂŁ thÓ coi ÂźiÖn žp trung b×nh trÂȘn t¶i l” kÕt qu¶ cña tĂŠng hai ÂźiÖn žp chØnh l−u tia ba pha D1 D2 D3 T1 T2 T3 LR A B C A X1 X2 X3 t1 t2 t3 t4 t5 t6 t7 Ud Uf T1 T2 T3 D1 D2 D3 0 H×nh 8.12. ChØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng a- sÂŹ ŸÄ Ÿéng lĂčc, b- gi¶n ŸÄ cžc ¼−ĂȘng cong
14 http://www.ebook.edu.vn ViÖc kÝch mĂ« cžc van ÂźiÒu khiÓn trong chØnh l−u cÇu ba pha cĂŁ ÂźiÒu khiÓn dÔ d”ng hÂŹn, nh−ng cžc ÂźiÒu ho” bËc cao cña t¶i v” cña nguĂ„n lĂ­n hÂŹn. So vĂ­i chØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng, th× trong sÂŹ ŸÄ n”y viÖc ÂźiÒu khiÓn cžc van bžn dÉn ¼−üc thĂčc hiÖn Ÿn gi¶n hÂŹn. Ta cĂŁ thÓ coi mÂčch ÂźiÒu khiÓn cña bĂ© chØnh l−u n”y nh− ÂźiÒu khiÓn mĂ©t chØnh l−u tia ba pha. ChØnh l−u cÇu ba pha hiÖn nay l” sÂŹ ŸÄ cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp tĂšt nhÊt, hiÖu suÊt sö dĂŽng biÕn žp tĂšt nhÊt. Tuy vËy Ÿ©y cĂČng l” sÂŹ ŸÄ phĂžc tÂčp nhÊt. 7. ChØnh l−u khi cĂŁ Âźi«t ng−üc Nh− Ÿ· nÂȘu Ă« trÂȘn, khi chØnh l−u l”m viÖc vĂ­i t¶i ÂźiÖn c¶m lĂ­n, nšng l−üng cña cuĂ©n d©y tÝch luĂŒ sÏ ¼−üc x¶ ra khi ÂźiÖn žp nguĂ„n ŸÊi dÊu. Trong tr−ĂȘng hĂźp n”y nh− m« t¶ trÂȘn h×nh 8. 13 khi ÂźiÖn žp nguĂ„n ŸÊi dÊu do Âźi«t D ¼Æt ng−üc ÂźiÖn žp lÂȘn cžc tiristo (trong cžc kho¶ng 0Ă·t1, p1Ă·t2, p2Ă·t3), nÂȘn cžc tiristo bÞ khož ÂźiÖn žp t¶i b»ng 0. Dßng ÂźiÖn chÂčy qua cžc tiristo I1, I2 chØ tĂ„n tÂči trong kho¶ng (t1Ă·p1, t2Ă·p2, t3Ă·p3) tiristo ¼−üc ph©n cĂčc thuËn. Khi ÂźiÖn žp ŸÊi dÊu, nšng l−üng cña cuĂ©n d©y tÝch luĂŒ x¶ qua Âźi«t, ¼Ó tiÕp tĂŽc duy tr× dßng ÂźiÖn ID trong mÂčch t¶i. ChĂł Ăœ: TĂ” Ÿ©y trĂ« Âźi thÇy soÂčn ¼Ó ¼−a v”o sžch nÂȘn cžc sĂš hiÖu h×nh vÏ v” c«ng thĂžc theo hÖ thĂšng c«ng thĂžc mĂ­i U1 T1 U2 T2 D R U2 L t 0 t1 t2 t3 Ud Id I1 I2 t t t t ID p1 p2 p3 ( ) ( ) )61(cos1(max) 2 3 cos1(max) 2 33 −+=+= α π α π UdayUfUtb H×nh 8.13. ChØnh l−u mĂ©tpha vĂ­i biÕn žp trung tÝnh a- sÂŹ ŸÄ Ÿéng lĂčc b- gi¶n ŸÄ cžc ¼−ĂȘng cong.
15 Cžc hÖ sĂš cÂŹ b¶n cña cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u B¶ng 8.1 §iÖn žp t¶i ¼−üc tÝnh Ud HÖ sĂš ÂźiÖn žp T¶i thuÇn trĂ« chØnh l−u so vĂ­i ÂźiÖn žp t¶i so vĂ­i ÂźiÖn žp xoay chiÒu TÂȘn sÂŹ ŸÄ chØnh l−u SÂŹ ŸÄ chØnh l−u dßng ÂźiÖn liÂȘn tĂŽc dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn T¶i ÂźiÖn c¶m(dßng liÂȘn tĂŽc) ku= Udo/U2f kn1= Un/Udo kn2= Un/U2f CL nöa chu kĂș Udo.1+cosα 2 Udo.cosα π 2 0,45 2 1,41 CL c¶ chu kĂș vĂ­i biÕn žp cĂŁ trung tÝnh Udo.1+cosα 2 Udo.cosα π 22 0,9 π 3,14 2 2 2,82 T1 L T2 U2 R U1 U2 U2 R L T U1
16 §iÖn žp t¶i ¼−üc tÝnh Ud HÖ sĂš ÂźiÖn žp T¶i thuÇn trĂ« chØnh l−u so vĂ­i ÂźiÖn žp t¶i so vĂ­i ÂźiÖn žp xoay chiÒu TÂȘn sÂŹ ŸÄ chØnh l−u SÂŹ ŸÄ chØnh l−u dßng ÂźiÖn liÂȘn tĂŽc dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn T¶i ÂźiÖn c¶m(dßng liÂȘn tĂŽc) ku= Udo/U2f kn1= Un/Udo kn2= Un/U2f CL cÇu mĂ©t pha ÂźiÒukhiÓn §X Udo.1+cosα 2 Udo.cosα π 22 0,9 2 π 1,57 2 1,41 CL cÇu mĂ©t pha ÂźiÂȘukhiÓn K§X Udo.1+cosα 2 π 22 0,9 2 π 1,57 2 1,41 D2 A?D1 T1 T2 RL T4 T2 R T1 T T3 L D1 D2 T2 T1 R L
17 §iÖn žp t¶i ¼−üc tÝnh Ud HÖ sĂš ÂźiÖn žp T¶i thuÇn trĂ« chØnh l−u so vĂ­i ÂźiÖn žp t¶i so vĂ­i ÂźiÖn žp xoay chiÒu TÂȘn sÂŹ ŸÄ chØnh l−u SÂŹ ŸÄ chØnh l−u dßng ÂźiÖn liÂȘn tĂŽc dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn T¶i ÂźiÖn c¶m(dßng liÂȘn tĂŽc) ku= Udo/U2f kn1= Un/Udo kn2= Un/U2f CL tia ba pha Udocosα 6 π α 〈khi ⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎣ ⎡ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ −+ α π 3 sin1 3 0dU 6 π α âŒȘkhi Udocosα π2 63 1,17 3 2 π 2,09 6 2,45 CLtia sžu pha Udocosα 3 π α 〈khi ⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎣ ⎡ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ −+ α π 6 sin10dU 3 π α âŒȘkhi Udocosα π 23 1,35 2 2 2,82 T1 B T2 C T3 A RL A* * * R L * T1 B* T2 C* T3 T A?A A?B A?C
18 §iÖn žp t¶i ¼−üc tÝnh Ud HÖ sĂš ÂźiÖn žp T¶i thuÇn trĂ« chØnh l−u so vĂ­i ÂźiÖn žp t¶i so vĂ­i ÂźiÖn žp xoay chiÒu TÂȘn sÂŹ ŸÄ chØnh l−u SÂŹ ŸÄ chØnh l−u dßng ÂźiÖn liÂȘn tĂŽc dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn T¶i ÂźiÖn c¶m(dßng liÂȘn tĂŽc) ku= Udo/U2f kn1= Un/Udo kn2= Un/U2f CL cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn §X Udocosα 3 π α 〈khi ⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎣ ⎡ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ −+ α π 6 sin10dU 3 π α âŒȘkhi Udocosα π 63 2,34 3 π 1,45 6 2,45 CL cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn K§X Udo.1+cosα 2 π 63 2,34 3 π 1,45 6 2,45 R T1 T3 T5 L T6 T4 T2 D1 D2 D3 T1 T2 T3 LR
19 B¶ng cžc hÖ sĂš dßng ÂźiÖn v” biÕn žp cña cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u B¶ng 8.2 HÖ sĂš dßng ÂźiÖn HSCS biÕn žp Van bžn dÉn ThĂž cÊp biÕn žp SÂŹ cÊp biÕn žp TÂȘn sÂŹ ŸÄ chØnh l−u H×nh džng dßng ÂźiÖn TB ktb= Iv/Id HiÖu dĂŽng khd= Ihd/Id H×nh džng dßng ÂźiÖn k2= I2/Id H×nh džng dßng ÂźiÖn k1= I1/kba.Id ks= Sba/ Pdmax ks1= S1ba/ Pdmax ks2= S2ba/ Pdmax 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 MĂ©t nöa chu kĂș c¶ chu kĂș vĂ­i BA cĂŁ trung tÝnh 2 1 0,5 2 1 0,71 2 1 0,71 1,0 1,48 1,23 1,74 CÇu mĂ©t pha §K§X 1,0 CÇu mĂ©t pha §KK§X 2 1 0,5 2 1 0,71 1,23 1,23 1,23
20 HÖ sĂš dßng ÂźiÖn HSCS biÕn žp Van bžn dÉn ThĂž cÊp biÕn žp SÂŹ cÊp biÕn žp TÂȘn sÂŹ ŸÄ chØnh l−u H×nh džng dßng ÂźiÖn TB ktb= Iv/Id HiÖu dĂŽng khd= Ihd/Id H×nh džng dßng ÂźiÖn k2= I2/Id H×nh džng dßng ÂźiÖn k1= I1/kba.Id ks= Sba/ Pdmax ks1= S1ba/ Pdmax ks2= S2ba/ Pdmax π απ 2 − π απ 2 −CÇu mĂ©t pha §KK§X π απ 2 + π απ 2 + π απ 2 − π απ 2 − Tia ba pha 3 1 0,33 3 1 0,58 3 1 0,58 3 2 0,82 1,34 5 1,20 9 1,48 Tia sžu pha 6 1 0,17 6 1 32 1 0,29 1/√2 0,71 1,26 1,05 1,48 CÇu ba pha §X 3 1 0,33 3 1 0,58 3 2 0,82 3 2 0,82 1,05 1,05 1,05
21 HÖ sĂš dßng ÂźiÖn HSCS biÕn žp Van bžn dÉn ThĂž cÊp biÕn žp SÂŹ cÊp biÕn žp TÂȘn sÂŹ ŸÄ chØnh l−u H×nh džng dßng ÂźiÖn TB ktb= Iv/Id HiÖu dĂŽng khd= Ihd/Id H×nh džng dßng ÂźiÖn k2= I2/Id H×nh džng dßng ÂźiÖn k1= I1/kba.Id ks= Sba/ Pdmax ks1= S1ba/ Pdmax ks2= S2ba/ Pdmax α<π/3 3 1 0,33 3 1 0,58 CÇu ba pha K§X α>π/3 π απ 2 − π απ 2 − 3 2 0,82 khi α<π/3 3 2 0,82 khi α<π/3
22 8.2. M« t¶ khži qužt yÂȘu cÇu cña t¶i Sau khi nhËn ¼−üc nhiÖm vĂŽ v” nĂ©i dung thiÕt kÕ, ng−ĂȘi thiÕt kÕ cÇn t×m hiÓu t”i liÖu vÒ loÂči t¶i, trong cžc t”i liÖu chuyÂȘn s©u cña loÂči t¶i m” cÇn ph¶i thiÕt kÕ bĂ© nguĂ„n cÊp ÂźiÖn. §iÒu cÇn thiÕt nhÊt cña l” ph¶i cĂŁ mĂ©t sĂš hiÓu biÕt vÒ loÂči t¶i m” m×nh cÊp ÂźiÖn, nhĂ·ng ¼Æc ÂźiÓm cÂŹ b¶n, nhĂ·ng yÂȘu cÇu cña t¶i ŸÚi vĂ­i nguĂ„n ÂźiÖn (chÂŒng hÂčn nh− trÞ sĂš hay h×nh džng dßng ÂźiÖn cĂŁ g× ¼Æc biÖt, Ÿé ĂŠn ¼Þnh v” vĂŻng ÂźiÒu chØnh ÂźiÖn žp trÂȘn t¶i...). VÝ dĂŽ: ThiÕt kÕ nguĂ„n chØnh l−u cho t¶i mÂč ÂźiÖn. Ng−ĂȘi thiÕt kÕ cÇn t×m hiÓu cžc gižo tr×nh chuyÂȘn ngh”nh ÂźiÖn hož, chuyÂȘn s©u mÂč ÂźiÖn, ¼Ó cĂŁ hiÓu biÕt cÂŹ b¶n c”n thiÕt vÒ mÂč ÂźiÖn. NhĂ·ng kiÕn thĂžc cÇn biÕt tĂši thiÓu m” ng−ĂȘi thiÕt kÕ cÇn biÕt l” cĂŁ nhĂ·ng ph−¬ng phžp mÂč n”o hiÖn nay Âźang dĂŻng, mÂč ÂźiÖn l” g×? CÊu trĂłc mĂ©t bÓ mÂč nh− thÕ n”o? Dßng ÂźiÖn cÇn chÂčy qua bÓ mÂč phĂŽ thuĂ©c nhĂ·ng yÕu tĂš n”o? §iÖn žp cÇn cÊp cho bÓ mÂč l” ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. T¶i mÂč ÂźiÖn thuĂ©c loÂči t¶i R-C-E. Tuy nhiÂȘn ÂźiÖn trĂ« trong cña bÓ mÂč nhĂĄ do Ÿã h»ng sĂš thĂȘi gian nÂčp, x¶ tĂŽ rÊt nhĂĄ. CĂŁ thÓ coi ¶nh hâˆ’Ă«ng cña tĂŽ l” kh«ng Ÿžng kÓ. SĂžc ÂźiÖn Ÿéng E trong bÓ mÂč th−ĂȘng nhĂĄ nÂȘn chĂłng ta cĂČng cĂŁ thÓ bĂĄ qua. 8.3. LĂča chĂ€n sÂŹ ŸÄ thiÕt kÕ. TrÂȘn cÂŹ sĂ« cña nhĂ·ng hiÓu biÕt Ÿ· thu ¼−üc Ă« phÇn t×m hiÓu c«ng nghÖ, tiÕn h”nh chĂ€n sÂŹ ŸÄ thiÕt kÕ. §©y l” kh©u quan trĂ€ng nhÊt cĂŁ tÝnh chÊt quyÕt ¼Þnh sĂč Ÿóng ÂźÂŸn cña to”n bĂ© TK. §Ó cĂŁ thÓ l”m tĂšt ¼−üc viÖc n”y, tr−íc tiÂȘn cÇn xžc ¼Þnh loÂči nguĂ„n thiÕt kÕ l” loÂči nguĂ„n n”o, trong cžc loÂči nguĂ„n cÂŹ b¶n: chØnh l−u; ÂźiÒu khiÓn ÂźiÖn žp xoay chiÒu; bšm žp mĂ©t chiÒu hay thiÕt bÞ biÕn tÇn. Sau khi xžc ¼Þnh ¼−üc nguĂ„n cÂŹ b¶n th× tiÕn h”nh nghiÂȘn cĂžu mĂ©t cžch t−¬ng ŸÚi chi tiÕt vÒ loÂči nguĂ„n Ÿã. VÝ dĂŽ: ThiÕt kÕ bĂ© nguĂ„n cho t¶i mÂč ÂźiÖn, th× sau khi t×m hiÓu vÒ c«ng nghÖ mÂč, ta biÕt r»ng loÂči nguĂ„n cÂŹ b¶n cho mÂč ÂźiÖn l” ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. Cžc loÂči nguĂ„n mĂ©t chiÒu cĂŁ thÓ cÊp ÂźiÖn cho bÓ mÂč bao gĂ„m mžy phžt ÂźiÖn mĂ©t chiÒu, chØnh l−u. Mžy phžt ÂźiÖn mĂ©t chiÒu vĂ­i nh−üc ÂźiÓm: cĂŠ ghĂŁp mau hĂĄng; thiÕt bÞ cĂ„ng kÒnh; l”m viÖc cĂŁ tiÕng Ă„n lĂ­n.....hiÖn nay kh«ng ¼−üc dĂŻng trong thĂčc tÕ. ChØnh l−u vĂ­i cžc −u ÂźiÓm: thiÕt bÞ gĂ€n nhÑ; tžc Ÿéng nhanh; dÔ tĂč Ÿéng hož; dÔ ÂźiÒu khiÓn v” ĂŠn ¼Þnh dßng v” žp... ¼−üc dĂŻng nhiÒu ¼Ó l”m nguĂ„n cÊp cho t¶i mÂč ÂźiÖn..... §Ó cĂŁ thÓ chĂ€n ¼−üc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u n”o cho phĂŻ hĂźp, cÇn tiÕn h”nh ph©n loÂči tÊt c¶ cžc loÂči sÂŹ ŸÄ chØnh l−u hiÖn cĂŁ, bao gĂ„m chØnh l−u mĂ©t nöa chu kĂș, chØnh l−u c¶ chu kĂș vĂ­i biÕn žp cĂŁ trung tÝnh, chØnh l−u cÇu mĂ©t pha, chØnh l−u tia ba pha, chØnh l−u tia sžu pha, chØnh l−u cÇu ba pha. Khi t×m hiÓu ph©n loÂči cÇn
23 chĂł Ăœ: cžc th«ng sĂš cÂŹ b¶n, ¼Æc ÂźiÓm cña sÂŹ ŸÄ khi cĂŁ v” kh«ng ÂźiÒu khiÓn, hoÂčt Ÿéng, −u nh−üc ÂźiÓm cña sÂŹ ŸÄ. Qua viÖc ph©n tÝch −u, nh−üc ÂźiÓm cña cžc sÂŹ ŸÄ chĂłng ta tiÕn h”nh chĂ€n mĂ©t sÂŹ ŸÄ hĂźp lĂœ cho t¶i. Cšn cĂž chĂ€n sÂŹ ŸÄ chØnh l−u thiÕt kÕ l”: ‱ YÂȘu cÇu cña t¶i vÒ chÊt l−üng nguĂ„n cÊp, d¶i ÂźiÒu khiÓn, Ÿé ĂŠn ¼Þnh dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp t¶i. ‱ Cžc th«ng sĂš cÂŹ b¶n cña t¶i: c«ng suÊt; ÂźiÖn žp ; dßng ÂźiÖn; Ÿé ¼Ëp mÂčch cho phÐp. ‱ LoÂči nguĂ„n cÊp- mĂ©t chiÒu hay xoay chiÒu, mĂ©t pha hay ba pha, trÞ sĂš ÂźiÖn žp v” tÇn sĂš. ‱ Kh¶ nšng cĂŁ thÓ cĂŁ vÒ nguĂ„n vËt t− linh kiÖn, nhÊt l” cžc van bžn dÉn Ÿéng lĂčc. ‱ Giž th”nh, kÝch th−íc. ‱ Cžc cšn cĂž phĂŽ khžc. MĂ©t sĂš gĂźi Ăœ vÒ cžch lĂča chĂ€n sÂŹ ŸÄ nh− sau: ChØnh l−u mĂ©t pha th−ĂȘng ¼−üc chĂ€n khi nguĂ„n cÊp l” l−íi ÂźiÖn mĂ©t pha, hoÆc c«ng suÊt kh«ng quž lĂ­n so vĂ­i c«ng suÊt l−íi (l”m mÊt ŸÚi xĂžng ÂźiÖn žp l−íi) v” t¶i kh«ng cĂŁ yÂȘu cÇu quž cao vÒ chÊt l−üng ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu. Trong chØnh l−u mĂ©t pha, nÕu t¶i cĂŁ dßng ÂźiÖn lĂ­n v” ÂźiÖn žp thÊp, th× sÂŹ ŸÄ chØnh l−u mĂ©t pha c¶ chu kĂș vĂ­i biÕn žp cĂŁ trung tÝnh cĂŁ −u ÂźiÓm hÂŹn. BĂ«i v× trong sÂŹ ŸÄ n”y tĂŠn hao trÂȘn van bžn dÉn Ýt hÂŹn, nÂȘn c«ng suÊt tĂŠn hao trÂȘn van so vĂ­i c«ng suÊt t¶i nhĂĄ hÂŹn, hiÖu sužtt thiÕt bÞ cao hÂŹn, ÂźiÖn žp ng−üc cña van lĂ­n (nÕu ÂźiÖn žp cao m” chĂ€n sÂŹ ŸÄ n”y cĂŁ thÓ kh«ng chĂ€n ¼−üc van bžn dÉn). NÕu t¶i cĂŁ ÂźiÖn žp cao v” dßng ÂźiÖn nhĂĄ, th× viÖc chĂ€n sÂŹ ŸÄ cÇu chØnh l−u mĂ©t pha hĂźp lĂœ hÂŹn, bĂ«i v× hÖ sĂš ÂźiÖn žp ng−üc cña van trong sÂŹ ŸÄ cÇu nhĂĄ hÂŹn, do Ÿã chĂłng ta dÔ chĂ€n van hÂŹn. Khi sö dĂŽng sÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu mĂ©t pha, ŸÚi vĂ­i nhĂ·ng loÂči t¶i kh«ng cÇn l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé nghÞch l−u ho”n tr¶ nšng l−üng vÒ l−íi, nÂȘn chĂ€n sÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng. V× trong sÂŹ ŸÄ n”y tÂči mçi thĂȘi ÂźiÓm phžt xung ÂźiÒu khiÓn chĂłng ta chØ cÇn cÊp mĂ©t xung (Ă« chØnh l−u cÇu mĂ©t pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng chĂłng ta ph¶i cÊp hai xung ÂźiÒu khiÓn cho hai Tiristo ŸÄng thĂȘi), sÂŹ ŸÄ mÂčch ÂźiÒu khiÓn Ÿn gi¶n hÂŹn. ChØnh l−u cÇu mĂ©t pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng ¼−üc dĂŻng nhiÒu ŸÚi vĂ­i cžc loÂči
24 t¶i cĂŁ l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé nghÞch l−u ho”n tr¶ nšng l−üng vÒ l−íi, nh− Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu chÂŒng hÂčn. §Úi vĂ­i cžc loÂči t¶i cĂŁ ÂźiÖn c¶m lĂ­n (vÝ dĂŽ nh− cuĂ©n d©y kÝch tĂ” cña mžy ÂźiÖn), ¼Ó lĂźi dĂŽng nšng l−üng cña cuĂ©n d©y x¶ ra v” b¶o vÖ van khi mÊt ÂźiÖn Ÿét ngĂ©t, ng−ĂȘi ta hay chĂ€n ph−¬ng žn mŸc thÂȘm mĂ©t Âźi«t ng−üc song song vĂ­i t¶i. Cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u ba pha th−ĂȘng ¼−üc chĂ€n, khi nguĂ„n cÊp l” l−íi ba pha c«ng nghiÖp v” khi t¶i cĂŁ yÒu cÇu cao vÒ chÊt l−üng ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu. ChØnh l−u tia ba pha th−ĂȘng ¼−üc lĂča chĂ€n, khi c«ng suÊt t¶i kh«ng quž lĂ­n so vĂ­i biÕn žp nguĂ„n cÊp (¼Ó tržnh g©y mÊt ŸÚi xĂžng cho nguĂ„n l−íi), v” khi t¶i cĂŁ yÂȘu cÇu kh«ng quž cao vÒ chÊt l−üng ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu. §Úi vĂ­i cžc loÂči t¶i cĂŁ ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu ¼Þnh mĂžc l” 220V, sÂŹ ŸÄ tia ba pha cĂŁ −u ÂźiÓm hÂŹn tÊt c¶. BĂ«i v× theo sÂŹ ŸÄ n”y, khi chØnh l−u trĂčc tiÕp tĂ” l−íi chĂłng ta cĂŁ ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu l” 220V.1,17 =257,4V. §Ó cĂŁ ÂźiÖn žp 220V kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i chÕ tÂčo biÕn žp, m” chØ cÇn chÕ tÂčo ba cuĂ©n khžng anod cña van l” Ÿñ. ChØnh l−u cÇu ba pha nÂȘn chĂ€n, khi cÇn chÊt l−üng ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu tĂšt, v× Ÿ©y l” sÂŹ ŸÄ cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp ra tĂšt nhÊt, trong cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u th−ĂȘng gÆp. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng cĂŁ mÂčch ÂźiÒu khiÓn Ÿn gi¶n hÂŹn, nÂȘn trong Âźa sĂš cžc tr−ĂȘng hĂźp ng−ĂȘi ta hay chĂ€n ph−¬ng žn cÇu ba pha ÂźiÒu khiÎn kh«ng ŸÚi xĂžng. VÝ dĂŽ l”m nguĂ„n cho mžy h”n mĂ©t chiÒu, ÂźiÒu khiÓn kÝch tĂ” mžy phžt xoay chiÒu c«ng suÊt nhĂĄ, cžc bĂ© nguĂ„n cho cžc thiÕt bÞ ÂźiÖn hož nh− mÂč ÂźiÖn, ÂźiÖn ph©n.... SÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng ¼−üc dĂŻng nhiÒu trong cžc tr−ĂȘng hĂźp t¶i cĂŁ yÂȘu cÇu vÒ viÖc ho”n tr¶ nšng l−üng vÒ l−íi, vÝ dĂŽ nh− ÂźiÒu khiÓn Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. §Ó gi¶m tiÕt diÖn d©y quÊn thĂž cÊp biÕn žp, cžc cuĂ©n d©y thĂž cÊp biÕn žp cĂŁ thÓ ¼Êu tam gižc (Δ). SÂŹ ŸÄ tia sžu pha, vĂ­i viÖc chÕ tÂčo biÕn žp phĂžc tÂčp v” ph¶i l”m thÂȘm cuĂ©n khžng c©n b»ng, nÂȘn th−ĂȘng ¼−üc lĂča chĂ€n khi t¶i cĂŁ dßng ÂźiÖn quž lĂ­n m” theo sÂŹ ŸÄ cÇu ba pha chĂłng ta kh«ng chĂ€n ¼−üc van theo dßng ÂźiÖn. CĂŻng mĂ©t trÞ sĂš ÂźiÖn žp v” dßng ÂźiÖn t¶i nh− nhau, sö dĂŽng sÂŹ ŸÄ c”ng nhiÒu pha dßng ÂźiÖn l”m viÖc cña van bžn dÉn c”ng nhĂĄ. Cžc sÂŹ ŸÄ cÇu bao giĂȘ cĂČng cĂŁ ÂźiÖn žp l”m viÖc cña van nhĂĄ hÂŹn so vĂ­i sÂŹ ŸÄ tia cĂŻng loÂči (xem cžc hÖ sĂš n”y trong b¶ng 8.1) 8.4. TÝnh chĂ€n cžc th«ng sĂš cÂŹ b¶n cña mÂčch Ÿéng lĂčc. Sau khi lĂča chĂ€n xong sÂŹ ŸÄ th× b−íc tiÕp theo l” tiÕn h”nh tÝnh tožn cžc
25 th«ng sĂš cÂŹ b¶n cña sÂŹ ŸÄ thiÕt kÕ. Cžc th«ng sĂš cÂŹ b¶n cña mÂčch Ÿéng lĂčc cÇn ¼−üc tÝnh chĂ€n l”: cžc van bžn dÉn Ÿéng lĂčc, mžy biÕn žp Ÿéng lĂčc (hoÆc cuĂ©n khžng trong mÂčch Ÿéng lĂčc), aptomat, cÇu ch×, d©y nĂši...... 8.4.1 TÝnh chĂ€n van Ÿéng lĂčc: Hai th«ng sĂš cÇn quan t©m nhÊt khi chĂ€n van bžn dÉn cho chØnh l−u l” ÂźiÖn žp v” dßng ÂźiÖn, cžc th«ng sĂš cßn lÂči l” nhĂ·ng th«ng sĂš tham kh¶o khi lĂča chĂ€n. Khi Ÿ· Ÿžp Ăžng ¼−üc hai th«ng sĂš cÂŹ b¶n trÂȘn cžc th«ng sĂš cßn lÂči cĂŁ thÓ tham kh¶o theo gĂźi Ăœ sau: - LoÂči van n”o cĂŁ sĂŽt žp ΔU nhĂĄ hÂŹn sÏ cĂŁ tĂŠn hao nhiÖt Ýt hÂŹn. - Dßng ÂźiÖn rß cña loÂči van n”o nhĂĄ hÂŹn th× chÊt l−üng tĂšt hÂŹn. - NhiÖt Ÿé cho phÐp cña loÂči van n”o cao hÂŹn th× kh¶ nšng chÞu nhiÖt tĂšt hÂŹn. - §iÖn žp v” dßng ÂźiÖn ÂźiÒu khiÓn cña loÂči van n”o nhĂĄ hÂŹn, c«ng suÊt ÂźiÒu khiÓn thÊp hÂŹn. - LoÂči van n”o cĂŁ thĂȘi gian chuyÓn mÂčch bÐ hÂŹn sÏ nhÂčy hÂŹn. Tuy nhiÂȘn trong Âźa sĂš cžc van bžn dÉn thĂȘi gian chuyÓn mÂčch th−ĂȘng tĂ» lÖ nghÞch vĂ­i tĂŠn hao c«ng suÊt. Cžc van Ÿéng lĂčc ¼−üc lĂča chĂ€n dĂča v”o cžc yÕu tĂš cÂŹ b¶n l”: dßng t¶i, sÂŹ ŸÄ Ÿ· chĂ€n, ÂźiÒu kiÖn to¶ nhiÖt, ÂźiÖn žp l”m viÖc. Cžc th«ng sĂš cÂŹ b¶n cña van Ÿéng lĂčc ¼−üc tÝnh nh− sau: §iÖn žp ng−üc cña van ¼−üc tÝnh: Ulv = knv. U2 (8 -1) vĂ­i U2 = Ud/ku thay v”o (8 -1) lĂłc Ÿã Ulv cĂŁ thÓ tÝnh U d nvlv k U .k=U (8 -2) Trong Ÿã: Ud, U2, Ulv - ÂźiÖn žp t¶i, nguĂ„n xoay chiÒu, ng−üc cña van; knv, ku - cžc hÖ sĂš ÂźiÖn žp ng−üc v” ÂźiÖn žp t¶i. Cžc hÖ sĂš n”y tra tĂ” b¶ng 8.1. §Ó cĂŁ thÓ chĂ€n van theo ÂźiÖn žp hĂźp lĂœ, th× ÂźiÖn žp ng−üc cña van cÇn chĂ€n ph¶i lĂ­n hÂŹn ÂźiÖn žp l”m viÖc ¼−üc tÝnh tĂ” c«ng thĂžc (8 -2), qua mĂ©t hÖ sĂš dĂč trĂ· kdtU
26 Unv = kdtU.Ulv. (8 -3) kdtU th−ĂȘng ¼−üc chĂ€n lĂ­n hÂŹn 1,6. TÝnh dßng ÂźiÖn cña van. Dßng ÂźiÖn l”m viÖc cña van ¼−üc chĂ€n theo dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng chÂčy qua van theo sÂŹ ŸÄ Ÿ· chĂ€n (Ilv = Ihd). Dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng ¼−üc tÝnh: Ihd = khd. Id (8 - 4) Trong Ÿã: Ihd , Id - Dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng cña van v” dßng ÂźiÖn t¶i; khd - HÖ sĂš xžc ¼Þnh dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng (tra b¶ng 8.2). §Ó van bžn dÉn cĂŁ thÓ l”m viÖc an to”n, kh«ng bÞ chĂ€c thñng vÒ nhiÖt, cÇn ph¶i chĂ€n v” thiÕt kÕ hÖ thĂšng to¶ nhiÖt hĂźp lĂœ. Theo ÂźiÒu kiÖn to¶ nhiÖt Ÿ· ¼−üc chĂ€n tiÕn h”nh tÝnh th«ng sĂš dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña van cÇn cĂŁ. Dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña van (IÂźmv) cĂŁ thÓ chĂ€n theo gĂźi Ăœ sau: khi kh«ng cžnh to¶ nhiÖt v” tĂŠn hao trÂȘn van ΔP<20W ¼−üc chĂ€n dßng ÂźiÖn l”m viÖc tĂ­i 10% IÂźmv (IÂźmv>10 Ilv), khi cĂŁ cžnh to¶ nhiÖt vĂ­i Ÿñ diÖn tÝch bÒ mÆt cho phÐp van l”m viÖc tĂ­i 40%IÂźmv (IÂźmv > 2,5.Ilv), khi cĂŁ cžnh to¶ nhiÖt Ÿñ diÖn tÝch bÒ mÆt v” cĂŁ quÂčt th«ng giĂŁ cĂŁ thÓ cho phÐp van l”m viÖc tĂ­i 60%IÂźmv (IÂźmv > 1,6.Ilv ), khi cĂŁ ÂźiÒu kiÖn l”m mžt b»ng n−íc cĂŁ thÓ cho phÐp l”m viÖc gÇn tĂ­i 100% IÂźmv . V× quž tr×nh th«ng giĂŁ tĂč nhiÂȘn kh«ng ¼−üc tĂšt lŸm, do Ÿã khi tĂŠn hao trÂȘn van ΔPV = ΔUV.Ilv cĂŹ kho¶ng 100 W/van trĂ« lÂȘn, viÖc ŸÚi l−u kh«ng khÝ tĂč nhiÂȘn xung quanh cžnh to¶ nhiÖt x¶y ra chËm, nhiÖt Ÿé to¶ ra m«i tr−ĂȘng kh«ng kÞp. V× vËy theo kinh nghiÖm, khi ΔPV > 100 W/van cÇn cĂŁ quÂčt l”m mžt c−ìng bĂžc. Chi tiÕt vÒ cžch chĂ€n van tham kh¶o trong phÇn b¶o vÖ quž dßng van trong t”i liÖu n”y. VÝ dĂŽ: CÇn chĂ€n van Ÿéng lĂčc cho mĂ©t bĂ© chØnh l−u cÇu mĂ©t pha vĂ­i th«ng sĂš cÂŹ b¶n cña sÂŹ ŸÄ chØnh l−u: UÂź = 100 V, IÂź = 100 A. Van Ÿéng lĂčc cÇn chĂ€n cĂŁ th«ng sĂš: §iÖn žp ng−üc cña van Ulv = knv .U2 vĂ­i U2 = UÂź/ kU ; cho sÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu mĂ©t pha knv = 2 ; kU = 0,9 thay v”o ta cĂŁ: Dßng ÂźiÖn l”m viÖc cña van cÇn cĂŁ VUlv 157 9,0 100 .2 ==
27 Ilv = Ihd = khd .IÂź thay sĂš v”o vĂ­i khd tra tĂ” b¶ng 2 ta cĂŁ Trong Ÿã: Ulv - ÂźiÖn žp cĂčc ÂźÂči khi l”m viÖc [V]; Ilv , Ivhd - dßng ÂźiÖn l”m viÖc v” dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng cña van [A]; kU - hÖ sĂš ÂźiÖn žp cña sÂŹ ŸÄ; khd - hÖ sĂš dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng; (cžc hÖ sĂš khd ,kU tra trong B¶ng 8.1, 8.2 cña t”i liÖu n”y) VĂ­i cžc th«ng sĂš l”m viÖc cña van Ă« trÂȘn, chĂ€n ÂźiÒu kiÖn l”m viÖc cña van l” cĂŁ cžnh to¶ nhiÖt vĂ­i ¼Çy Ÿñ diÖn tÝch to¶ nhiÖt, kh«ng quÂčt ŸÚi l−u kh«ng khÝ (ÂźiÒu kiÖn l”m viÖc cña van do ng−ĂȘi thiÕt kÕ tĂč chĂ€n). Th«ng sĂš cÇn cĂŁ cña van Ÿéng lĂčc l”: Unv = kdtU . Ulv = 2 . 157 = 314 V (chĂ€n kdtU = 1.6 Ă· 2) IÂźmv = ki . Ilv = 4 . 70 = 280 A (vĂ­i ÂźiÒu kiÖn l”m mžt Ÿ· chĂ€n Ilv = (10 Ă· 30) % IÂźmv Ă« Ÿ©y chĂ€n Ilv = 25% IÂźmv ) §Ó cĂŁ thÓ chĂ€n ¼−üc van cho l”m viÖc vĂ­i cžc th«ng sĂš ¼Þnh mĂžc cÂŹ b¶n trÂȘn, chĂłng ta tra b¶ng th«ng sĂš cžc van ( Âźi«t, tiristo) chĂ€n cžc van cĂŁ th«ng sĂš ÂźiÖn žp ng−üc (Unv), dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc(IÂźmv) lĂ­n hÂŹn gÇn nhÊt vĂ­i th«ng sĂš Ÿ· tÝnh ¼−üc Ă« trÂȘn. Theo cžch Ÿã cĂŁ thÓ chĂ€n vÝ dĂŽ (tra tĂ” b¶ng 8.4, 8.5): §i«t loÂči HD310/04-6 vĂ­i cžc th«ng sĂš ¼Þnh mĂžc : - Dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña van IÂźmv = 300 A, - §iÖn žp ng−üc cĂčc ÂźÂči cña van Unv = 400 V, - §é sĂŽt žp trÂȘn van ΔU = 1,6 V, - Dßng ÂźiÖn dß Ir =15 mA, HoÆc tiristo loÂči ST303S04MFK3 cĂŁ cžc th«ng sĂš ¼Þnh mĂžc: - Dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña van IÂźmv=300 A, - §iÖn žp ng−üc cĂčc ÂźÂči cña van Unv = 400 V, - §é sĂŽt žp trÂȘn van ΔU = 2,2 V, AIlv 71 2 100 ==
28 - Dßng ÂźiÖn dß Ir = 50 mA, - §iÖn žp ÂźiÒu khiÓn UÂźk = 3 V, - Dßng ÂźiÖn ÂźiÒu khiÓn IÂźk = 0,2 A. 8.4.2 TÝnh tožn mžy biÕn žp: Cžc ÂźÂči l−üng cÇn cĂŁ cho tÝnh tožn mĂ©t biÕn žp chØnh l−u: 1. §iÖn žp chØnh l−u kh«ng t¶i Udo = Ud + ΔU v + Δ Uba + ΔUdn (8 - 5) Trong Ÿã: Ud - ÂźiÖn žp chØnh l−u; ΔUv- sĂŽt žp trÂȘn cžc van (trÞ sĂš n”y ¼−üc lÊy tĂ” cžc th«ng sĂš cña cžc van Ÿ· chĂ€n Ă« trÂȘn) ; ΔUba = ΔU r + ΔUl - sĂŽt žp bÂȘn trong biÕn žp khi cĂŁ t¶i, bao gĂ„m sĂŽt žp trÂȘn ÂźiÖn trĂ« ΔUr v” sĂŽt žp trÂȘn ÂźiÖn c¶m ΔUl nhĂ·ng ÂźÂči l−üng n”y khi chĂ€n sÂŹ bĂ© v”o kho¶ng (5 Ă· 10)%; ΔUdn - sĂŽt žp trÂȘn d©y nĂši; ΔUdn = Rdn.Id =(ρ.l/S).Id . (8 – 6) 2. Xžc ¼Þnh c«ng suÊt tĂši Âźa cña t¶i vÝ dĂŽ vĂ­i t¶i chØnh l−u xžc ¼Þnh Pdmax = Udo . Id (8 - 7) 3. C«ng suÊt biÕn žp nguĂ„n cÊp ¼−üc tÝnh Sba = ks . Pdmax (8 - 8) Trong Ÿã : Sba - c«ng suÊt biÓu kiÕn cña biÕn žp [W]; ks - hÖ sĂš c«ng suÊt theo sÂŹ ŸÄ mÂčch Ÿéng lĂčc (cĂŁ thÓ tra Ă« b¶ng 2) Pdmax - c«ng suÊt cĂčc ÂźÂči cña t¶i [W]. 4. TÝnh tožn sÂŹ bĂ© mÂčch tĂ” TiÕt diÖn trĂŽ QFe cña lĂąi thÐp biÕn žp ¼−üc tÝnh tĂ” c«ng suÊt: Trong Ÿã : [ ] )98(cm f.m S kQ 2ba QFe −=
29 Sba - c«ng suÊt biÕn žp tÝnh b»ng [W]; kQ - hÖ sĂš phĂŽ thuĂ©c ph−¬ng thĂžc l”m mžt; kQ= 4 Ă· 5 nÕu l” biÕn žp dÇu; kQ = 5 Ă· 6 nÕu l” biÕn žp kh«; m - sĂš trĂŽ cña mžy biÕn žp (biÕn žp ba pha cĂŁ m=3, mĂ©t pha cĂŁ m-1); f - tÇn sĂš nguĂ„n ÂźiÖn xoay chiÒu f=50 Hz. TiÕt diÖn cña trĂŽ gÇn Ÿóng cĂŁ thÓ tÝnh theo c«ng thĂžc kinh nghiÖm 5. TÝnh tožn d©y quÊn biÕn žp. Th«ng sĂš cžc cuĂ©n d©y cÇn tÝnh bao gĂ„m sĂš vßng v” kÝch th−íc d©y. Th«ng sĂš cžc cuĂ©n d©y quÊn sÂŹ cÊp v” cžc cuĂ©n d©y thĂž cÊp, nĂŁi chung cžch tÝnh d©y sÂŹ cÊp v” thĂž cÊp nh− nhau nÂȘn Ă« Ÿ©y chØ giĂ­i thiÖu cžch tÝnh chung cho cžc cuĂ©n d©y. SĂš vßng d©y cña mçi cuĂ©n ¼−üc tÝnh ( )vong BQf U W Fe ...44,4 10. 4− = (8 - 11) Trong Ÿã: W - sĂš vßng d©y cña cuĂ©n d©y cÇn tÝnh U - ÂźiÖn žp cña cuĂ©n d©y cÇn tÝnh [V]; B - tĂ” c¶m (th−ĂȘng chĂ€n trong kho¶ng (1,0 Ă· 1,8) Tesla tuĂș thuĂ©c chÊt l−üng t«n). QFe - tiÕt diÖn lĂąi thÐp [cm2 ]. NÕu coi f = 50 Hz, chĂ€n B = 1TÐsla lĂłc Ÿã gÇn Ÿóng cĂŁ thÓ tÝnh FeQ U W .45= (vßng) (8 - 12) Thay cžc th«ng sĂš ÂźiÖn žp sÂŹ cÊp U1, thĂž cÊp U2 v”o (8 - 11) hay (8 - 12) ta tÝnh ¼−üc sĂš vßng d©y sÂŹ cÊp W1 v” thĂž cÊp W2 cÇn tÝnh. §iÖn žp cña cžc cuĂ©n d©y. [ ] )108(cm m S 0,1Q 2ba Fe −=
30 - §iÖn žp cuĂ©n d©y thĂž cÊp ¼−üc tÝnh: U d k U U 0 2 = (8 -13) Trong Ÿã: Ud0 - tÝnh tĂ” (8 -5); kU - tra tĂ” hÖ sĂš ÂźiÖn žp chØnh l−u b¶ng 8.1. - §iÖn žp cuĂ©n d©y sÂŹ cÊp U1 b»ng ÂźiÖn žp nguĂ„n cÊp. TÝnh dßng ÂźiÖn cña cžc cuĂ©n d©y. Cžch thĂž nhÊt: Xžc ¼Þnh dßng ÂźiÖn cžc cuĂ©n d©y b»ng cžch tra dßng ÂźiÖn sÂŹ v” thĂž cÊp theo b¶ng 8.2 Cžch thĂž hai: §Úi vĂ­i nhĂ·ng chØnh l−u cĂŁ dßng ÂźiÖn xoay chiÒu ŸÚi xĂžng nh− cžc chØnh l−u cÇu, dßng ÂźiÖn ¼−üc tÝnh gižn tiÕp qua c«ng suÊt phÝa sÂŹ v” thĂž cÊp. vĂ­i: S1ba = ks1. Pdmax. (8 -16) S2ba = ks2. Pdmax. (8 -17) Trong Ÿã: S1ba , S2ba - c«ng suÊt phÝa sÂŹ,thĂž cÊp biÕn žp. ks1 , ks2 - cžc hÖ sĂš c«ng suÊt phÝa sÂŹ, thĂž cÊp cña biÕn žp. Cžc hÖ sĂš n”y cĂŁ thÓ tra theo b¶ng 8.2. TÝnh tiÕt diÖn d©y dÉn: J I SCu = (mm2 ) (8 - 18) Trong Ÿã : I - dßng ÂźiÖn chÂčy qua cuĂ©n d©y [A]; J - mËt Ÿé dßng ÂźiÖn trong biÕn žp th−ĂȘng chĂ€n 2 Ă· 2,75 [A/mm2 NÕu chĂ€n d©y quÊn trßn th× ¼−ĂȘng kÝnh d©y ¼−üc tÝnh: ( )148 U S I 1 ba1 1 −= ( )158 U S I 2 ba21 21 −= (8 – 19)
31 Trong Ÿã: d - ¼−ĂȘng kÝng d©y quÊn. SCu – tiÕt diÖn d©y quÊn. NÕu chĂ€n d©y quÊn chĂ· nhËt, cÇn tra b¶ng kÝch th−íc d©y (b¶ng 8.3a) ¼Ó chĂ€n kiÓu v” kÝch th−íc d©y 6. TÝnh kÝch th−íc mÂčch tĂ” ChĂ€n sÂŹ bĂ© cžc kÝch th−íc cÂŹ b¶n cña mÂčch tĂ” ChĂ€n h×nh džng cña trĂŽ NÕu c«ng suÊt nhĂĄ (d−íi 10 KVA) ng−ĂȘi ta th−ĂȘng chĂ€n trĂŽ chĂ· nhËt (h×nh 8.1) vĂ­i cžc kÝch th−íc QFe = a . b. Trong Ÿã a - bÒ rĂ©ng trĂŽ, b - bÒ dÇy trĂŽ NÕu c«ng suÊt lĂ­n ng−ĂȘi ta chĂ€n trĂŽ nhiÒu bËc [......] ChĂ€n lž thÐp: th−ĂȘng lž thÐp cĂŁ cžc Ÿé d”y 0,35 mm v” 0,5 mm DiÖn tÝch cöa sĂŠ cÇn cĂŁ: Qcs = Qcs1 + Qcs2 (8 -20) vĂ­i: Qcs1 =klÂź.W1.SCu1 Qcs2 =klÂź.W2.SCu2 Trong Ÿã: Qcs,- diÖn tÝch cöa sĂŠ [mm2 ]; Qcs1,Qcs2 - phÇn do cuĂ©n sÂŹ cÊp v” thĂž cÊp chiÕm chç [mm2 ]; W1, W2 - sĂš vßng d©y sÂŹ, thĂž cÊp; SCu1, SCu2 - tiÕt diÖn d©y quÊn sÂŹ, thĂž cÊp [mm2 ]; klÂź - hÖ sĂš lÊp ¼Çy th−ĂȘng chĂ€n 2,0 Ă· 3,0 ChĂ€n kÝch th−íc cöa sĂŠ. Khi Ÿ· cĂŁ diÖn tÝch cöa sĂŠ Qcs, cÇn chĂ€n cžc kÝch th−íc cÂŹ b¶n (chiÒu cao h v” chiÒu rĂ©ng c vĂ­i Qcs = c.h) cña cöa sĂŠ mÂčch tĂ”. Cžc kÝch th−íc cÂŹ b¶n n”y cña lĂąi thÐp do ng−ĂȘi thiÕt kÕ tĂč chĂ€n. NhĂ·ng sĂš liÖu ¼Çu tiÂȘn cĂŁ thÓ tham kh¶o chiÒu cao h v” chiÒu rĂ©ng cöa sĂŠ c ¼−üc chĂ€n dĂča v”o cžc hÖ sĂš phĂŽ m=h/a; n = c/a; l = b/a. Kinh nghiÖm cho thÊy ŸÚi vĂ­i lĂąi thÐp h×nh E th× m = 2,5; n = 0,5; l = 1 Ă· 1,5; l” tĂši −u hÂŹn c¶. Tuy nhiÂȘn nhĂ·ng hÖ sĂš phĂŽ n”y sau khi tÝnh xong mÂčch tĂ” cĂŁ thÓ kh«ng hĂźp lĂœ cho mĂ©t sĂš tr−ĂȘng hĂźp, lĂłc Ÿã ng−ĂȘi thiÕt kÕ cÇn thay ŸÊi cžc chØ π = CuS4 d
32 sĂš phĂŽ cho ¼Ó tÝnh lÂči. ChiÒu rĂ©ng to”n bĂ© mÂčch tĂ” C = 2c + x.a (x =2 nÕu l” biÕn žp mĂ©t pha, x = 3 nÕu l” biÕn žp ba pha), chiÒu cao mÂčch tĂ” H = h + z.a (z=1 nÕu l” biÕn žp mĂ©t pha, z = 2 nÕu l” biÕn žp ba pha) H×nh džng kÕt cÊu mÂčch tĂ” thÓ hiÖn nh− h×nh 8.1 7. KÕt cÊu d©y quÊn: D©y quÊn ¼−üc bĂš trÝ theo chiÒu dĂ€c trĂŽ, mçi cuĂ©n d©y ¼−üc quÊn th”nh nhiÒu lĂ­p d©y. Mçi lĂ­p d©y ¼−üc quÊn liÂȘn tĂŽc, cžc vßng d©y sžt nhau. Cžc lĂ­p d©y cžch ÂźiÖn vĂ­i nhau b»ng cžc b×a cžch ÂźiÖn. Cžch tÝnh cžc th«ng sĂš n”y nh− sau: SĂš vßng d©y trÂȘn mçi lĂ­p W1l: Khi d©y quÊn tiÕt diÖn trßn ¼−üc tÝnh n g l d hh W − =1 Trong Ÿã: h - chiÒu cao cöa sĂŠ, dn - ¼−ĂȘng kÝnh d©y quÊn kÓ c¶ cžch ÂźiÖn; hg - kho¶ng cžch cžch ÂźiÖn vĂ­i g«ng cĂŁ thÓ tham kh¶o chĂ€n hg = 2.dn. Khi d©y quÊn tiÕt diÖn h×nh chĂ· nhËt ¼−üc tÝnh: n g l b hh W − =1 Trong Ÿã: bn - chÒu rĂ©ng cña d©y quÊn chĂ· nhËt kÓ c¶ cžch ÂźiÖn. b hH c C a c H×nh 8.1 SÂŹ ŸÄ kÕt cÊu lĂąi thÐp biÕn žp (8 – 21) (8 – 22)
33 hg- kho¶ng cžch cžch ÂźIÖn, khi d©y quÊn chĂ· nh©t cĂŁ kÝch th−íc lĂ­n, th−ĂȘng chĂ€n trong kho¶ng (2 - 10)mm. SĂš lĂ­p d©y Sld trong cöa sĂŠ ¼−üc tÝnh b»ng tĂ» sĂš, sĂš vßng d©y W cña cuĂ©n d©y W1 hoÆc W2 cÇn tÝnh, trÂȘn sĂš vßng d©y trÂȘn mĂ©t lĂ­p W1l l ld W W S 1 = BÒ d”y cña mçi cuĂ©n d©y b»ng tĂŠng bÒ d”y cña cžc lĂ­p d©y d. sld cĂ©ng cžch ÂźiÖn cžc lĂ­p d©y trong cuĂ©n d©y cÇn tÝnh lĂ­p cd.sld. Bdct = d. sld + cd.sld (8 -23) Trong Ÿã: Bdct - bÒ dÇy cña cuĂ©n d©y cÇn tÝnh, cd - bÒ d”y cña b×a cžch ÂźiÖn. B×a cžch ÂźiÖn cĂŁ cžc Ÿé d”y: o,1; 0,3; 0,5;1,0; 2,0; 3,0 mm. dn - ¼−ĂȘng kÝnh ngo”i cña d©y (nÕu d©y quÊn tiÕt diÖn h×nh chĂ· nhËt th× thay dn b»ng an. TĂŠng bÒ d”y cžc cuĂ©n d©y Bd Bd = Bd1 + Bd2 + ......+ cdt + cdn (8 -24) Trong Ÿã: Bd1, Bd2 - bÒ dÇy cuĂ©n d©y sÂŹ v” thĂž cÊp; cdt, cdn - bÒ d”y cžch ÂźiÖn trong cĂŻng v” ngo”i cĂŻng. Tr−íc khi tÝnh khÂ«Ă l−üng sŸt v” ŸÄng cÇn kiÓm tra xem cöa sĂŠ Ÿ· chĂ€n Ÿ· hĂźp lĂœ ch−a. KÝch th−íc cöa sĂŠ c,h chØ Ÿóng khi bÒ dÇy cžc cuĂ©n d©y ph¶i nhĂĄ hÂŹn chiÒu rĂ©ng cöa sĂŠ (Bd < c ŸÚi vĂ­i biÕn žp mĂ©t pha v” 2Bd < c nÕu l” biÕn žp ba pha). KÝch th−íc hĂźp lĂœ giĂ·a cuĂ©n d©y v” trĂŽ Δc = c -Bd vĂ­i biÕn žp mĂ©t pha v” Δc = c - 2.Bd vĂ­i biÕn žp ba pha trong kho¶ng (0,5 - 2) cm. Kho¶ng cžch n”y cÇn thiÕt ¼Ó ٦m b¶o cžch ÂźiÖn v” l”m mžt. Trong tr−ĂȘng hĂźp ng−üc lÂči, bÒ dÇy Bd cžc cuĂ©n d©y lĂ­n hÂŹn chiÒu rĂ©ng c cña cöa sĂŠ, chĂ€n lÂči cžc kÝch th−íc cöa sĂŠ c,h. 8. KhĂši l−üng sŸt. KhĂši l−üng sŸt b»ng tÝch cña thÓ tÝch VFe trĂŽ v” g«ng nh©n vĂ­i trĂ€ng l−üng riÂȘng cña sŸt mFe: MFe = VFe.mFe (kg) (8 -25) Trong Ÿã: VFe - thÓ tÝch khĂši sŸt [dm3 ];
34 VFe = 3a.b.h + 2C.a.b = QFe.(3h + 2C)- nÕu l” biÕn žp ba pha; VFe = 2a.b.h + C.a.b = QFe.(2h + C)- nÕu l” biÕn žp mĂ©t pha; VĂ­i: QFe;a;b;c;h;C - l” cžc kÝch th−íc cña lĂąi thÐp ¼−üc ŸÊi th”nh dm. mFe = 7,85 kg/dm3 9. KhĂši l−üng ŸÄng. KhĂši l−üng ŸÄng b»ng tÝch cña thÓ tÝch VCu cuĂ©n d©y ŸÄng cÇn tÝnh nh©n vĂ­i trĂ€ng l−üng riÂȘng cña ŸÄng mCu: MCu = VCu.mCu (kg) (8 - 26) Trong Ÿã: VCu - thÓ tÝch khĂši ŸÄng cña cžc cuĂ©n d©y v” ¼−üc tÝnh [dm3 ]; VCu = SCu.l Trong Ÿã: SCu - tiÕt diÖn d©y dÉn [dm2 ]; l - chiÒu d”i cña cžc vßng d©y [dm]; mCu = 8,9kg/dm3 ChiÒu d”i d©y quÊn ¼−üc tÝnh b»ng cžch lÊy chiÒu d”i mçi vßng nh©n vĂ­i sĂš vßng d©y trong cuĂ©n. Cžc vßng trong cuĂ©n d©y cĂŁ chu vi khžc nhau cho nÂȘn chĂłng ta hay lÊy chu vi trung b×nh ¼Ó tÝnh. ChiÒu d”i trung b×nh cña cžc vßng d©y cĂŁ thÓ tÝnh gÇn Ÿóng π. Dtb khi coi Dtb l” ¼−ĂȘng kÝnh trung b×nh cña cuĂ©n d©y trßn, l = W.π. Dtb ( 8 - 27) Trong Ÿã: Dtb - ¼−ĂȘng kÝnh trung b×nh cña cuĂ©n d©y v” ¼−üc tÝnh: Dtb = (Dt + Dn)/2 Trong Ÿã: Dt,Dn - ¼−ĂȘng kÝnh trong v” ngo”i cña cuĂ©n d©y. §−ĂȘng kÝnh trong cña cuĂ©n d©y trong cĂŻng ¼−üc tÝnh: tt cdbaD 222 ++= - nÕu trĂŽ h×nh chĂ· nhËt; Dt = DFe + 2cdt - nÕu trĂŽ trßn; Ă« Ÿ©y: DFe - ¼−ĂȘng kÝnh trĂŽ sŸt; cdt - cžch ÂźiÖn trong cĂŻng vĂ­i lĂąi. §−ĂȘng kÝnh ngo”i cña cuĂ©n d©y ¼−üc tÝnh gÇn Ÿóng:
35 Dn = Dt + 2.(d + cd).sld ChĂł Ăœ: vĂ­i cžc cuĂ©n d©y bÂȘn ngo”i, th× Dt cña cuĂ©n ngo”i sÏ b»ng Dn cña cuĂ©n trong. NÕu coi cuĂ©n d©y l” khĂši hĂ©p chĂ· nhËt th× atb+ btb l” chu vi trung b×nh cña vßng d©y chĂ· nhËt. Nh− vËy chiÒu d”i d©y ŸÄng tÝnh theo c«ng thĂžc: l = W.( atb+ btb ). ( 8 - 28) Trong Ÿã: atb = at + Bd/2 – chiÒu rĂ©ng trung b×nh cña vßng d©y; btb = bt + Bd/2 – chiÒu d”i trung b×nh cña vßng d©y; at, bt - cžc kÝch th−íc trong cña cuĂ©n d©y. 10. TÝnh tĂŠng sĂŽt žp bÂȘn trong biÕn žp. §iÖn žp rÂŹi trÂȘn ÂźiÖn trĂ«: dr I W W RRU ⎄ ⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎱ ⎣ ⎡ ⎟⎟ ⎠ ⎞ ⎜⎜ ⎝ ⎛ +=Δ 2 1 2 12 (8 - 29) Trong Ÿã: R1, R2 - ÂźiÖn trĂ« thuÇn cña cžc cuĂ©n d©y sÂŹ v” thĂž cÊp ¼−üc tÝnh: R = ρ.l/S VĂ­i: ρ = 0,0000172 Ω mm - ÂźiÖn trĂ« suÊt cña ŸÄng; l, S - chiÒu d”i v” tiÕt diÖn cña d©y dÉn [mm, mm2 ]; Id - dßng ÂźiÖn t¶i mĂ©t chiÒu [A]. §iÖn žp rÂŹi trÂȘn ÂźiÖn khžng: ΔUx = mf. X.Id/π (8 - 30) Trong Ÿã: mf - sĂš pha biÕn žp Trong Ÿã: W2 - SĂš vßng d©y thĂž cÊp biÕn žp. ( )31810 3 2Bd1Bd cd h R W8X 7bk2 2 2 n −ω⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎣ ⎡ + +⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ π= −
36 Rbk - Bžn kÝnh trong cuĂ©n d©y thĂž cÊp [m2 ]. h - ChiÒu cao cöa sĂŠ lĂąi thÐp [m]. cd - BÒ dÇy cžc cžch ÂźiÖn cžc cuĂ©n d©y vĂ­i nhau (nÕu l” biÕn žp dßng nhĂĄ, giĂ·a cžc cuĂ©n d©y ¼−üc lĂŁt b»ng b×a cžch ÂźiÖn d”y (0,3 Ă· 1) mm, cßn ŸÚi vĂ­i nhĂ·ng biÕn žp dßng lĂ­n, cÇn ph¶i cžch ly b»ng cžc ÂźĂČa phÝp cĂŁ cžc Ÿé d”y lĂ­n hÂŹn) [m]. Bd1, Bd2 - BÒ dÇy cuĂ©n d©y sÂŹ v” thĂž cÊp [m]. ω = 314 rad. 11. §iÖn trĂ« ngŸn mÂčch mžy biÕn žp 12. TĂŠng trĂ« ngŸn mÂčch mžy biÕn žp: 13. §iiÖn žp ngŸn mÂčch phÇn tršm cña mžy biÕn žp: 14. Dßng ÂźiÖn ngŸn mÂčch mžy biÕn žp: NhĂ·ng phÐp tÝnh trÂȘn Ÿ©y l” nhĂ·ng kÝch th−íc rÊt cÂŹ b¶n cña biÕn žp, cho nhĂ·ng loÂči chØnh l−u c«ng suÊt trung b×nh v” nhĂĄ. Khi thiÕt kÕ biÕn žp cho nhĂ·ng loÂči chØnh l−u cĂŁ c«ng suÊt lĂ­n, biÕn žp cÇn tÝnh tožn chi tiÕt hÂŹn vÝ dĂŽ ph−¬ng thĂžc l”m mžt, cžch ÂźiÖn ... khi Ÿã biÕn žp cÇn ¼−üc tÝnh theo cžc t”i liÖu chuyÂȘn ng”nh thiÕt kÕ biÕn žp [...]. )328(r* w w rr 1 2 1 2 2nm −⎟⎟ ⎠ ⎞ ⎜⎜ ⎝ ⎛ += )338(xrz 2 nm 2 nmnm −+= )358( z U I nm dm2 nm −= )348(100* U z*I U dm2 nmdm 0 0 nm −=
37 8.4.3 TÝnh chĂ€n cžc thiÕt bÞ b¶o vÖ: 1. B¶o vÖ quž dßng ÂźiÖn B¶o vÖ ngŸn mÂčch v” quž t¶i vÒ dßng ÂźiÖn: dĂŻng aptomat hoÆc cÇu ch×. NguyÂȘn tŸc chĂ€n cžc thiÕt bÞ n”y, l” chĂ€n theo dßng ÂźiÖn, vĂ­i Ibv = (1,1Ă·1,3) Ilv. Dßng b¶o vÖ ngŸn mÂčch cña aptomat kh«ng v−üt quž dßng ngŸn mÂčch cña mžy biÕn žp. Khi l”m viÖc van bžn dÉn cĂŁ sĂŽt žp, do Ÿã cĂŁ tĂŠn hao c«ng suÊt ΔP = ΔU.Ilv. TĂŠn hao c«ng suÊt n”y sinh nhiÖt. MÆt khžc van chØ ¼−üc l”m viÖc tĂ­i nhiÖt Ÿé tĂši Âźa cho phÐp Tcp n”o Ÿã (cžc trÞ sĂš th−ĂȘng gÆp v”o kho¶ng 1250 C - xem cĂ©t 8 b¶ng 8.4 hay cĂ©t 12 b¶ng 8.5). Do Ÿã chĂłng ta ph¶i t×m cžch b¶o vÖ quž nhiÖt cho van bžn dÉn. MuĂšn b¶o vÖ quž nhiÖt cho cžc van bžn dÉn l” ph¶i chĂ€n Ÿóng dßng ÂźiÖn van theo chÕ Ÿé l”m mžt. L”m mžt van hiÖn nay phĂŠ biÕn ng−ĂȘi ta th−ĂȘng dĂŻng cžnh to¶ nhiÖt. DiÖn tÝch bÒ mÆt to¶ nhiÖt cĂŁ thÓ ¼−üc tÝnh gÇn Ÿóng theo c«ng thĂžc: τtn tn k P S Δ = (8 - 36) Trong Ÿã: Stn - diÖn tÝch bÒ mÆt to¶ nhiÖt [cm2 ]; ΔP - tĂŠn hao c«ng suÊt [ W ]; τ - Ÿé chÂȘnh nhiÖt so vĂ­i m«i tr−ĂȘng τ = Tlv -Tmt Tlv -Tmt - nhiÖt Ÿé l”m viÖc v” nhiÖt Ÿé m«i tr−ĂȘng [o C ]; ktn - hÖ sĂš cĂŁ xÐt tĂ­i ÂźiÒu kiÖn tĂĄa nhiÖt (trong ÂźiÒu kiÖn l”m mžt tĂč nhiÂȘn kh«ng quÂčt c−ìng bĂžc, th−ĂȘng chĂ€n ktn =(6 Ă· 10).10-4 [W/cm2o C ]). Sau khi tÝnh xong diÖn tÝch bÒ mÆt to¶ nhiÖt, tiÕn h”nh thiÕt kÕ (chĂ€n) cžnh to¶ nhiÖt, sao cho Ÿñ bÒ mÆt Ÿ· tÝnh. Cžnh to¶ nhiÖt ph¶i ٦m b¶o Ÿñ diÖn tÝch bÒ mÆt tiÕp xĂłc vĂ­i kh«ng khÝ, Ÿñ Ÿé dÇy cžnh, Ÿñ kho¶ng cžch giĂ·a cžc cžnh. NhĂ·ng loÂči cžnh to¶ nhiÖt hiÖn nay cĂŁ thÓ bžn rÂœn trÂȘn thÞ tr−ĂȘng, hoÆc thiÕt kÕ mĂ­i theo h×nh džng t−¬ng tĂč nh− h×nh 8.2 Tr−ĂȘng hĂźp cžnh to¶ nhiÖt quž lĂ­n, cÇn ph¶i thay ŸÊi ph−¬ng thĂžc to¶ nhiÖt, b»ng cžch thÂȘm quÂčt l”m mžt c−ìng bĂžc. §Ó cho van bžn dÉn l”m viÖc an to”n, nhiÖt Ÿé l”m viÖc cña van kh«ng v−üt quž trÞ sĂš cho phÐp, ph−¬ng thĂžc l”m mžt van cĂŁ thÓ theo gĂźi Ăœ sau:
38 a. L”m mžt chØ b»ng vĂĄ van bžn dÉn NÕu c«ng suÊt to¶ nhiÖt khi van l”m viÖc ΔP = U.Ihd < 20W, cho phÐp van l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn tĂši Âźa tĂ­i 10% IÂźm m” kh«ng cÇn cžnh to¶ nhiÖt. Cžch chĂ€n n”y cĂŁ thÓ hiÓu l” vĂĄ van bžn dÉn kh«ng Ÿñ to¶ nhiÖt khi cho l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn lĂ­n hÂŹn 10% IÂźm. VÝ dĂŽ: cĂŁ loÂči van vĂ­i IÂźm =100A, ΔU=1V, van n”y cho phÐp l”m viÖc kh«ng cžnh to¶ nhiÖt vĂ­i dßng ÂźiÖn tĂši Âźa tĂ­i 10A, nh−ng loÂči van vĂ­i IÂźm = 500A, ΔU=1V cho phÐp l”m viÖc tĂši Âźa tĂ­i 20A (ΔP = 20W) mÆc dĂŻ tÝnh tĂ» sĂš phÇn tršm cĂŁ thÓ l” 10%. IÂźm = 50A. b. L”m mžt b»ng cžch gŸn van bžn dÉn lÂȘn cžnh to¶ nhiÖt Khi van bžn dÉn ¼−üc mŸc v”o cžnh to¶ nhiÖt b»ng ŸÄng hay nh«m, nhiÖt Ÿé cña van ¼−üc to¶ ra m«i tr−ĂȘng xung quanh nhĂȘ bÒ mÆt cña cžnh to¶ nhiÖt. SĂč to¶ nhiÖt nh− thÕ n”y l” nhĂȘ v”o sĂč chÂȘnh nhiÖt giĂ·a cžnh to¶ nhiÖt vĂ­i m«i tr−ĂȘng xung quanh. Khi cžnh to¶ nhiÖt nĂŁng lÂȘn, nhiÖt Ÿé xung quanh cžnh to¶ nhiÖt tšng lÂȘn l”m cho tĂšc Ÿé dÉn nhiÖt ra m«i tr−ĂȘng kh«ng khÝ bÞ chËm lÂči. VĂ­i nhĂ·ng lĂœ do v× sĂč hÂčn chÕ cña tĂšc Ÿé dÉn nhiÖt, khi van bžn dÉn ¼−üc l”m mžt b»ng cžnh to¶ nhiÖt, m” chØ nÂȘn cho van l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn Ilv< 40%.IÂźm v” tĂŠn hao trÂȘn van kh«ng v−üt quž 100W. VÝ dĂŽ: van cĂŁ IÂźm =100A, ΔU=1Vcho phÐp l”m viÖc vĂ­i cžnh to¶ nhiÖt nh«m Ă« dßng ÂźiÖn tĂši Âźa 40A, trong khi Ÿã loÂči van vĂ­i th«ng sĂš IÂźm =500A, ΔU=1V kh«ng ¼−üc phÐp l”m viÖc tĂ­i 200A,v× c«ng suÊt to¶ nhiÖt ΔP = ΔU. I = 200W l” quž lĂ­n cho ÂźiÒu kiÖn to¶ nhiÖt n”y. h h b a c z ho 1 Cžc kÝch th−íc cÂŹ b¶n nÂȘn chĂ€n: a < 200 mm; b < 200 mm; h < 180 mm; ho = 5-15 mm; c = 3 Ă· 5 mm; z = 5 Ă· 12mm. H×nh 8.2 H×nh džng v” kÝch th−íc giĂ­i hÂčn cho cžnh to¶ nhiÖt mĂ©t van bžn dÉn
39 c. L”m mžt c−ìng bĂžc b»ng quÂčt. Khi cĂŁ quÂčt ŸÚi l−u kh«ng khÝ thĂŠi dĂ€c theo khe cña cžnh to¶ nhiÖt, nhiÖt Ÿé xung quanh cžnh to¶ nhiÖt thÊp hÂŹn tĂšc Ÿé dÉn nhiÖt ra m«i tr−ĂȘng xung quanh tĂšt hÂŹn, hiÖu suÊt to¶ nhiÖt cao hÂŹn. Do Ÿã cho phÐp l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn tĂši Âźa tĂ­i 70%IÂźm (Ilv< 70%IÂźm). d. L”m mžt b»ng n−íc. Khi thiÕt kÕ hÖ thĂšng l”m mžt b»ng n−íc hiÖu suÊt trao ŸÊi nhiÖt tĂšt hÂŹn, cho phÐp l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn tĂši Âźa tĂ­i 90% IÂźm. Quž tr×nh l”m mžt b»ng n−íc ph¶i ٦m b¶o xö lĂœ n−íc kh«ng dÉn ÂźiÖn. B»ng cžch khö Ion trong n−íc, hoÆc gi¶m Ÿé dÉn ÂźiÖn cña n−íc (tšng ÂźiÖn trĂ« n−íc) theo nguyÂȘn tŸc tšng chiÒu d”i hay gi¶m tiÕt diÖn ¼−ĂȘng Ăšng dÉn n−íc ta cĂŁ thÓ coi Ÿé dÉn ÂźiÖn cña n−íc kh«ng Ÿžng kÓ. Th−ĂȘng th−ĂȘng ŸÚi vĂ­i cžc loÂči nguĂ„n c«ng suÊt, ¼Ó giĂ· an to”n cho cžc van bžn dÉn ng−ĂȘi ta th−ĂȘng hay thiÕt kÕ quÂčt l”m mžt c−ìng bĂžc ngay c¶ trong tr−ĂȘng hĂźp dßng t¶i kh«ng quž lĂ­n so vĂ­i dßng ¼Þnh mĂžc cña van. VĂ­i c«ng suÊt to¶ nhiÖt cĂŹ v”o kho¶ng 100W/ van l” cÇn cĂŁ quÂčt l”m mžt c−ìng bĂžc. Trong tr−ĂȘng hĂźp dßng ÂźiÖn l”m viÖc quž lĂ­n (so vĂ­i dßng cho phÐp l”m viÖc khi cĂŁ xÐt tĂ­i ÂźiÒu kiÖn to¶ nhiÖt), ng−ĂȘi ta ph¶i tiÕn h”nh mŸc song song cžc van bžn dÉn. Cžc sÂŹ ŸÄ mŸc song song cžc van cĂŁ thÓ chĂ€n mĂ©t trong cžc sÂŹ ŸÄ trÂȘn h×nh 8 - 3. Khi mŸc song song cžc van bžn dÉn, dßng ÂźiÖn chay qua cžc van cĂŁ thÓ ¼−üc ph©n bĂš kh«ng ¼Òu bĂ«i v× cžc ¼Æc tÝnh v«n-ampe cña cžc van kh«ng ho”n to”n giĂšng nhau. Trong cžc van cĂŁ ÂźiÒu khiÓn cßn chÞu ¶nh hâˆ’Ă«ng rÊt lĂ­n cña viÖc mĂ« kh«ng ŸÄng thĂȘi cña cžc van. Dßng ÂźiÖn lÖch nhau cña hai van cĂŁ thÓ ¼−üc D2 D1 D2D2 D1 D2D1 R R L L I1 I2 D1 a b c d )378( R U dg2 21 − Δ =Ι−Ι=ΔΙ H×nh 8.3 Cžc sÂŹ ŸÄ mŸc song song van bžn dÉn a- mŸc song song trĂčc tiÕp; b- mŸc qua ÂźiÖn trĂ«; c- mŸc qua cuĂ©n c¶m; d- mŸc qua hç c¶m.
40 tÝnh Trong Ÿã: ΔU - hiÖu sĂŽt žp cña cžc van khi cĂŻng trÞ sĂš dßng ÂźiÖn lĂ­n I1; R2dg - ÂźiÖn trĂ« Ÿéng cña van D2 tÂči ÂźiÓm l”m viÖc I1. §Ó gi¶m sĂč ph©n bĂš kh«ng ¼Òu trÂȘn, ng−ĂȘi ta cĂŁ thÓ mŸc nĂši tiÕp vĂ­i cžc van cžc ÂźiÖn trĂ« (h×nh 8. 3b) viÖc sö dĂŽng ÂźiÖn trĂ« chØ cĂŁ Ăœ nghÜa khi ÂźiÖn žp rÂŹi trÂȘn ÂźiÖn trĂ« l” kh«ng Ÿžng kÓ, nÕu ÂźiÖn žp rÂŹi trÂȘn ÂźiÖn trĂ« lĂ­n, tĂŠn hao c«ng suÊt lĂ­n, l”m cho hiÖu suÊt cña chØnh l−u thÊp. §Ó khŸc phĂŽc nh−üc ÂźiÓm n”y chĂłng ta cĂŁ thÓ thay thÕ ÂźiÖn trĂ« b»ng cžc cu«n d©y ÂźiÖn c¶m (h×nh 8.3c). Th−ĂȘng cžc cuĂ©n c¶m n”y ¼−üc chÕ tÂčo cĂŁ lĂąi kh«ng khÝ. Ă« sÂŹ ŸÄ h×nh 8.3d, c©n b»ng dßng ÂźiÖn cžc van ¼−üc thĂčc hiÖn tĂšt hÂŹn khi cuĂ©n khžng ¼−üc chÕ tÂčo cĂŁ lĂąi thÐp, vĂ­i cžc cuĂ©n d©y mŸc ng−üc ¼Çu nhau. SÂŹ ŸÄ n”y cßn ¼Æc biÖt cĂŁ Ăœ nghÜa, khi sö dĂŽng cho tr−ĂȘng hĂźp cžc van ÂźiÒu khiÓn mĂ« kh«ng ŸÄng thĂȘi. 2. B¶o vÖ quž ÂźiÖn žp cho thiÕt bÞ bžn dÉn: Linh kiÖn bžn dÉn nĂŁi chung v” bžn dÉn c«ng suÊt nĂŁi riÂȘng, rÊt nhÂčy c¶m vĂ­i sĂč thay ŸÊi cña ÂźiÖn žp. NhĂ·ng yÕu tĂš ¶nh hâˆ’Ă«ng lĂ­n nhÊt tĂ­i van bžn dÉn m” chĂłng ta cÇn cĂŁ ph−¬ng thĂžc b¶o vÖ l”: ‱ §iÖn žp ¼Æt v”o van lĂ­n quž th«ng sĂš cña van. ‱ Xung ÂźiÖn žp do chuyÓn mÂčch van. ‱ Xung ÂźiÖn žp tĂ” phÝa l−íi xoay chiÒu, nguyÂȘn nh©n th−ĂȘng gÆp l” do cŸt t¶i cĂŁ ÂźiÖn c¶m lĂ­n trÂȘn ¼−ĂȘng d©y. ‱ Xung ÂźiÖn žp do cŸt Ÿét ngĂ©t biÕn žp non t¶i. §Ó b¶o vÖ van khi l”m viÖc d”i hÂčn m” kh«ng bÞ quž ÂźiÖn žp, chĂłng ta cÇn chĂ€n Ÿóng cžc van bžn dÉn theo ÂźiÖn žp ng−üc. a. MŸc nĂši tiÕp van bžn dÉn. Sau khi tÝnh ¼−üc trÞ sĂš ÂźiÖn žp l”m viÖc cña van theo (8 - 2) v” (8 - 3) tiÕn h”nh chĂ€n van theo ÂźiÖn žp, trÞ sĂš ÂźiÖn žp van ¼−üc chĂ€n ph¶i lĂ­n hÂŹn trÞ sĂš tÝnh ¼−üc tĂ” (8 -3). Trong tr−ĂȘng hĂźp kh«ng cĂŁ van cĂŁ ÂźiÖn žp cao hÂŹn, chĂłng ta ph¶i tiÕn h”nh mŸc nĂši tiÕp cžc van. Khi mŸc nĂši tiÕp cžc van yÂȘu cÇu cÇn thiÕt ph¶i chĂ€n cžc van cĂŁ ¼Æc tÝnh giĂšng nhau, nh»m ٦m b¶o cho sĂč ph©n bĂš ÂźiÖn žp nh− nhau trÂȘn cžc van. Tuy vËy, sĂč ph©n bĂš ÂźiÖn žp trÂȘn cžc van kh«ng b»ng nhau l” th−ĂȘng gÆp. Do Ÿã, cÇn cĂŁ cžc biÖn phžp ph©n bĂš lÂči ÂźiÖn žp khi cžc ¼Æc tÝnh cña van kh«ng giĂšng nhau. Cžc biÖn žp Êy m« t¶ trÂȘn h×nh 8.4.
41 R V2 V2V2 V1 V1V1 R R R R R C C C C V1 V2 D D D D a. b. c. d. Th−ĂȘng gÆp nhÊt trong thĂčc tÕ, ¼Ó ph©n bĂš ¼Òu ÂźiÖn žp khi mŸc nĂši tiÕp ng−ĂȘi ta hay mŸc theo sÂŹ ŸÄ h×nh 8.4a. SÂŹ ŸÄ n”y Ÿn gi¶n dÔ thĂčc hiÖn. Ngo”i sÂŹ ŸÄ n”y ra, chĂłng ta cĂŁ thÓ ph©n bĂš ÂźiÖn žp b»ng tĂŽ nh− h×nh 8.4b,c. hoÆc sö dĂŽng cžc Âźi«t ĂŠn žp ¼Ó ph©n bĂš ÂźiÖn žp. b. B¶o vÖ xung ÂźiÖn žp khi chuyÓn mÂčch van bžn dÉn. H×nh 8.5 B¶o vÖ thiÕt bÞ ÂźiÖn tö khĂĄi chĂ€c thñng do xung ÂźiÖn žp. B¶o vÖ xung ÂźiÖn žp do quž tr×nh Ÿãng cŸt cžc van ¼−üc dĂŻng b»ng cžc mÂčch R - C mŸc song song vĂ­i cžc van bžn dÉn. SÂŹ ŸÄ Ÿn gi¶n cña loÂči mÂčch n”y m« t¶ trÂȘn h×nh 8.5a. Khi cĂŁ sĂč chuyÓn mÂčch, do phĂŁng ÂźiÖn tĂ” van ra ngo”i tÂčo nÂȘn xung ÂźiÖn žp trÂȘn bÒ mÆt tiÕp gižp van. MÂčch R - C mŸc song song vĂ­i van bžn dÉn tÂčo mÂčch vßng phĂŁng ÂźiÖn tÝch quž Ÿé trong quž tr×nh chuyÓn mÂčch van. CĂŁ thÓ tÝnh ¼−üc cžc th«ng sĂš cña R v” C theo [...] hoÆc ng−ĂȘi ta cĂŁ thÓ chĂ€n gÇn Ÿóng R = (5 Ă· 30) Ω, C = (0,5 Ă· 4)ÎŒF [ .. ]. c. B¶o vÖ van bžn dÉn khĂĄi Ÿžnh thñng do xung ÂźiÖn žp tĂ” l−íi. R T C C C CC D2 D4 D6 D1 D3 D5 R R R R2 R1 a. b. c. H×nh 8.4 SÂŹ ŸÄ mŸc nĂši tiÕp cžc van
42 §Ó b¶o vÖ xung ÂźiÖn žp tĂ” l−íi ÂźiÖn, chĂłng ta mŸc song song vĂ­i t¶i Ă« ¼Çu v”o mĂ©t mÂčch R - C, nh»m lĂ€c xung nh− m« t¶ trÂȘn h×nh 8.5b. Khi xuÊt hiÖn xung ÂźiÖn žp trÂȘn ¼−ĂȘng d©y, nhĂȘ cĂŁ mÂčch lĂ€c n”y m” ŸØnh xung gÇn nh− n»m lÂči ho”n to”n trÂȘn ÂźiÖn trĂ« ¼−ĂȘng d©y. TrÞ sĂš R,C phĂŽ thuĂ©c nhiÒu v”o t¶i. Th«ng sĂš tham kh¶o theo [..] R = (5 Ă· 20)Ω, C = 4ÎŒF. c. B¶o vÖ van bžn dÉn khĂĄi Ÿžnh thñng do cŸt biÕn žp non t¶i. §Ó b¶o vÖ van do cŸt Ÿét ngĂ©t biÕn žp non t¶i, trong Âźa sĂš cžc bĂ© biÕn ŸÊi ng−ĂȘi ta th−ĂȘng mŸc mĂ©t mÂčch R-C Ă« ¼Çu ra mĂ©t chØnh l−u cÇu ba pha phĂŽ b»ng cžc Âźi«t c«ng suÊt bÐ, nh− m« t¶ trÂȘn h×nh 8.5c. TrÞ sĂš tĂŽ C trong tr−ĂȘng hĂźp n”y cĂŁ thÓ ¼−üc tÝnh: Trong Ÿã: IÎŒ - Dßng ÂźiÖn tĂ” hož biÕn žp %; I2;U2 - Dßng ÂźiÖn, ÂźiÖn žp thĂž cÊp biÕn žp; KTU - Kh¶ nšng tšng ÂźiÖn žp cho phÐp cña van, th−ĂȘng ¼−üc chĂ€n KTU = 1,25 Ă· 1,5. Th«ng th−ĂȘng trÞ sĂš tĂŽ th−ĂȘng chĂ€n trong kho¶ng 10 Ă· 200 ÎŒF. BiÂȘn Ÿé ÂźiÖn žp xung khi Ÿãng biÕn žp nhĂĄ hÂŹn nhiÒu so vĂ­i khi cŸt do Ÿã mÂčch trÂȘn cho phÐp b¶o vÖ quž ÂźiÖn žp trong c¶ hai tr−ĂȘng hĂźp n”y. 8.5 TÝnh tožn cuĂ©n khžng lĂ€c dßng ÂźiÖn ¼Ëp mÂčch. 8.5.1 Khži qužt vÒ dßng ÂźiÖn ¼Ëp mÂčch. SĂč ¼Ëp mÂčch cña ÂźiÖn žp chØnh l−u l”m cho dßng ÂźiÖn t¶i cĂČng ¼Ëp mÂčch theo, l”m xÊu Âźi chÊt l−üng dßng ÂźiÖn mĂ©t chiÒu, nÕu t¶i l” Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu l”m xÊu quž tr×nh chuyÓn mÂčch cĂŠ gĂŁp cña Ÿéng cÂŹ, l”m tšng phžt nĂŁng cña t¶i do cžc th”nh phÇn sĂŁng h”i. Th«ng th−ĂȘng chĂłng ta Ÿžnh giž ¶nh hâˆ’Ă«ng cña ¼Ëp mÂčch dßng ÂźiÖn theo trÞ hiÖu dĂŽng cña sĂŁng h”i bËc nhÊt, bĂ«i v× sĂŁng h”i bËc nhÊt chiÕm mĂ©t tĂ» lÖ v”o kho¶ng (2Ă·5)% dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña t¶i. Th”nh phÇn h”i bËc nhÊt n”y lĂ­n hay nhĂĄ phĂŽ thuĂ©c nhiÒu v”o c«ng suÊt t¶i Pd, phÂčm vi ÂźiÒu chØnh ÂźiÖn žp chØnh l−u... TrÞ sĂš ÂźiÖn c¶m cña cuĂ©n khžng lĂ€c th”nh phÇn dßng ÂźiÖn ¼Ëp mÂčch ¼−üc tÝnh theo biÓu thĂžc: (8 - 39) )388( U I 1K I 30C 2 2 2 Tu − − = ÎŒ ddm dn L IImK U L %.....2 100. * 1 max.. ω =
43 Trong Ÿã: LL - trÞ sĂš ÂźiÖn c¶m lĂ€c ¼Ëp mÂčch cÇn thiÕt [Henry]; Id.Âźm - dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña bĂ© chØnh l−u [A]; ω = 314 - tÇn sĂš gĂŁc [1/s]; K = 1,2,3... - bĂ©i sĂš sĂŁng h”i; m - sĂš lÇn ¼Ëp mÂčch trong mĂ©t chu kĂș; Ud.max - biÂȘn Ÿé th”nh phÇn sĂŁng h”i cña ÂźiÖn žp chØnh l−u [V]; I1*% - trÞ hiÖu dĂŽng cña dßng ÂźiÖn sĂŁng h”i cÂŹ b¶n lÊy tĂ» sĂš theo dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña chØnh l−u. TrÞ sĂš n”y cho phÐp I1*% < 10%. BiÂȘn Ÿé th”nh phÇn sĂŁng h”i cña ÂźiÖn žp chØnh l−u Udn.max cĂŁ thÓ ¼−üc xžc ¼Þnh theo c«ng thĂžc [...]. (8 - 40) Trong Ÿã: Ud0 - ÂźiÖn žp chØnh l−u cĂčc ÂźÂči [V]; α - gĂŁc ÂźiÒu khiÓn van bžn dÉn [rad./s]. α α 222 22 0 max. ..1 1. cos.2 tgmK mKU U d dn + − = 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 0 10 20 30 40 50 60 70 80 dĂ© Udnmax Udo 1 3 2 4 H×nh 8 -6 Quan hÖ giĂ·a biÂȘn Ÿé sĂŁng bËc nhÊt vĂ­i gĂŁc mĂ« van bžn dÉn α
44 Trong sÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu v” tia ba pha, th”nh phÇn sĂŁng h”i bËc nhÊt (K=1) cĂŁ biÂȘn Ÿé lĂ­n nhÊt. BiÂȘn Ÿé sĂŁng h”i bËc c”ng cao sÏ c”ng gi¶m, tžc dĂŽng cña cuĂ©n khžng lĂ€c vĂ­i cžc th”nh phÇn h”i bËc cao n”y c”ng cĂŁ hiÖu qu¶ hÂŹn. V× vËy tÝnh ÂźiÖn c¶m cña cuĂ©n khžng ŸÚi vĂ­i cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u chØ cÇn tÝnh theo th”nh phÇn songs h”i bËc nhÊt l” Ÿñ. Quan hÖ giĂ·a tĂ» lÖ cña biÂȘn Ÿé sĂŁng h”i theo trÞ trung b×nh ÂźiÖn žp chØnh l−u 0 max. d dn U U vĂ­i gĂŁc mĂ« van bžn dÉn α cña cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu v” tia ba pha x©y dĂčng theo c«ng thĂžc (8 - 40) m« t¶ trÂȘn h×nh 8 -6. Cžc ¼−ĂȘng cong 1,2 trÂȘn h×nh 8 -6 m« t¶ quan hÖ 0 max. d dn U U = f(α) vĂ­i K=1 cho cžc sÂŹ ŸÄ cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng v” tia ba pha. §Úi vĂ­i sÂŹ ŸÄ chØnh l−u ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng, khi gĂŁc ÂźiÒu khiÓn α nhĂĄ, th”nh phÇn sĂŁng h”i vĂ­i K = 2 v” K.m = 6 (¼−ĂȘng 4 trÂȘn h×nh 8 -6), cßn khi gĂŁc ÂźiÒu khiÓn bŸt ¼Çu tĂ” α = 250 th”nh phÇn h”i bËc nhÊt K = 1 (¼−ĂȘng 3 trÂȘn h×nh 8 -6) cĂŁ biÂȘn Ÿé lĂ­n hÂŹn. Khi tÝnh ÂźiÖn c¶m cuĂ©n khžng lĂ€c dßng ÂźiÖn ¼Ëp mÂčch, cÇn ph¶i cšn cĂž v”o mĂžc Ÿé cho phÐp cña ¼Ëp mÂčch dßng ÂźiÖn chØnh l−u ŸÚi vĂ­i t¶i Ă« trÞ sĂš ÂźiÖn žp ¼Þnh mĂžc v” ÂźiÖn žp cĂčc tiÓu. Cžc bĂ© chØnh l−u cÇu ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng, Ă« chÕ Ÿé dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp ¼Þnh mĂžc th−ĂȘng cĂŁ gĂŁc ÂźiÒu khiÓn α ≈ 300 . TrÞ sĂš gĂŁc n”y cÇn cĂŁ ¼Ó Ÿžp Ăžng kh¶ nšng bĂŻ sĂŽt žp khi ÂźiÖn žp nguĂ„n l−íi gi¶m v” sĂŽt žp do tšng t¶i cña bĂ© chØnh l−u. V× vËy gĂŁc mĂ« ban ¼Çu cña cžc van bžn dÉn cĂŁ thÓ coi α0 = 300 . CĂŁ thÓ tÝnh ¼−üc mĂžc ÂźiÖn žp chØnh l−u ¼Þnh mĂžc cña sÂŹ ŸÄ chØnh l−u ÂźiÒu khiÓn ŸÊi xĂžng cĂŁ tÂči α0 = 300 , trong sÂŹ ŸÄ chØnh l−u ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng gĂŁc n”y cĂŁ trÞ sĂš α0 = 430 . Trong cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u cĂŁ ÂźiÒu khiÓn, khi gĂŁc mĂ« van bžn dÉn c”ng tšng biÂȘn Ÿé sĂŁng h”i c”ng cao. Do vËy khi tÝnh ÂźiÖn c¶m theo (8 - 39) v” xžc ¼Þng biÂȘn Ÿé ÂźiÖn žp sĂŁng h”i theo (8 - 40) hay theo cžc ¼−ĂȘng cong h×nh 8 -6, chĂłng ta th−ĂȘng tÝnh cho tr−ĂȘng hĂźp gĂŁc mĂ« van lĂ­n nhÊt αmax. MuĂšn cĂŁ gĂŁc mĂ« van lĂ­n nhÊt αmax chĂłng ta cÇn xžc ¼Þnh ¼−üc ¼−üc ÂźiÖn žp cĂčc tiÓu Ud min theo yÂȘu cÇu vÒ d¶i ÂźiÒu khiÓn ÂźiÖn žp cña t¶i. TĂ” Ud min theo cžc c«ng thĂžc tÝnh ÂźiÖn žp t¶i cña chØnh l−u trong b¶ng 8.1 cĂ©t 4 xžc ¼Þnh ¼−üc gĂŁc αmax cÇn thiÕt. TĂ” αmax tra ¼−ĂȘng cong trÂȘn h×nh 8 -6 (hay tÝnh theo c«ng thĂžc 8 - 40) ta cĂŁ ¼−üc Udn.max. Thay Udn.max v”o (8 - 39) ta tÝnh ¼−üc trÞ sĂš ÂźiÖn c¶m lĂ€c
45 cÇn thiÕt LL. TrÞ sĂš ÂźiÖn c¶m cña cuĂ©n khžng lĂ€c LckL cÇn mŸc thÂȘm ¼Ó lĂ€c th”nh phÇn dßng ÂźiÖn ¼Ëp mÂčch ¼−üc tÝnh theo c«ng thĂžc: LckL = LL - Ld -LBA. (8 - 41) Trong Ÿã : LckL - ÂźiÖn c¶m cuĂ©n khžng lĂ€c cÇn mŸc thÂȘm; LL - ÂźiÖn c¶m cÇn thiÕt ¼Ó lĂ€c th”nh phÇn sĂŁng h”i dßng ÂźiÖn I1*% < 10%; Ld - ÂźiÖn c¶m cña t¶i; LBA - ÂźiÖn c¶m cña mžy biÕn žp. ChĂłng ta th−ĂȘng gÆp t¶i l” Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. VĂ­i t¶i l” Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu, ÂźiÖn c¶m phÇn Ăžng cña Ÿéng cÂŹ ¼−üc tÝnh gÇn Ÿóng theo c«ng thĂžc: (8 - 42) Trong Ÿã: Kd = 0,5 Ă· 0,6 - ŸÚi vĂ­i Ÿ«ng cÂŹ kh«ng cĂŁ cuĂ©n bĂŻ; Kd = 0,1 Ă· 0,25 - ŸÚi vĂ­i Ÿéng cÂŹ cĂŁ cuĂ©n bĂŻ; ndm - tĂšc Ÿé quay ¼Þnh mĂžc cña Ÿéng cÂŹ [Vßng/phĂłt]; Udm - ÂźiÖn žp ¼Þnh mĂžc cña Ÿéng cÂŹ [V]; Idm - dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña dĂ©ng cÂŹ [A]. §iÖn c¶m cña mžy biÕn žp LBA ¼−üc lÊy tĂ” th«ng sĂš biÕn žp tÝnh theo c«ng thĂžc (8 - 31a). Tr−ĂȘng hĂźp biÕn žp cĂŁ th«ng sĂš cña nh” chÕ tÂčo ÂźiÖn c¶m cĂŁ thÓ tÝnh gÇn Ÿóng theo c«ng thĂžc: Trong Ÿã : un% - ÂźiÖn žp ngŸn mÂčch phÇn tršm cña mžy biÕn žp; U2f - ÂźiÖn žp pha thĂž cÊp biÕn žp; ω= 2πf - tÇn sĂš gĂŁc cña l−íi c«ng nghiÖp; I2f - dßng ÂźiÖn pha thĂž cÊp biÕn žp. pnI U KL dmdm dm du ... .30 . π = [ ] ( )438H 100.I. U%u .2L f2 f2n BA − ω ≅
46 8.5.2 ThiÕt kÕ cuĂ©n khžng lĂ€c (CKL) dßng ÂźiÖn ¼Ëp mÂčch. Cžc th«ng sĂš cÇn thiÕt cho thiÕt kÕ: -§iÖn c¶m cña cuĂ©n khžng lĂ€c tÝnh theo (8 - 39) khi t¶i kh«ng ÂźiÖn c¶m (thuÇn trĂ«), theo (8 - 41) khi t¶i cĂŁ ÂźiÖn c¶m. -Dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc chÂčy qua cuĂ©n khžng IÂźm (dßng ÂźiÖn n”y l” dßng ÂźiÖn chØnh l−u ¼Þnh mĂžc). -Th”nh phÇn dßng ÂźiÖn xoay chiÒu cho phÐp cña sĂŁng h”i bËc nhÊt (th−ĂȘng cho phÐp I~(1) < 10%.IÂźm. Th«ng th−ĂȘng d©y quÊn cuĂ©n khžng lĂ€ai n”y cĂŁ tiÕt diÖn khž lĂ­n, do vËy ÂźiÖn trĂ« thuÇn cña cuĂ©n khžng nhĂĄ cĂŁ thÓ bĂĄ qua. V× vËy ZCKL = XCKL = ω’. LCKL = 2πf.m.LCKL. ( 8 - 44). Trong Ÿã: f - tÇn sĂš ÂźiÖn žp nguĂ„n cÊp f = 50 Hz; m - sĂš lÇn ¼Ëp mÂčch cña sÂŹ ŸÄ chØnh l−u. Cžc b−íc tÝnh tožn. 1. TÝnh ÂźiÖn žp rÂŹi trÂȘn cuĂ©n khžng: ΔUCKL = ZCKL . I~(1). (8 -45) 2. TÝnh c«ng suÊt cuĂ©n khžng lĂ€c: PCKL = ΔUCKL. I~(1). (8 -46) 3. TÝnh tožn lĂąi thÐp cuĂ©n khžng lĂ€c. TiÕt diÖn lĂąi thÐp cuĂ©n khžng lĂ€c: (8 -47) Trong Ÿã: QFe - tiÕt diÖn lĂąi thÐp [cm2 ]; PCKL - c«ng suÊt cuĂ©n khžng [W]; f` = f.m . k = 5 Ă· 6 th−ĂȘng cuĂ©n khžng loÂči n”y hay chÕ tÂčo bšng cuĂ©n khžng kh«. Cžc kÝch th−íc cÂŹ b¶n cña lĂąi thÐp ¼−üc chĂ€n nh− chĂ€n kÝch th−íc lĂąi thÐp ' . f P kQ CKL Fe =
47 biÕn žp kh«. 4. TÝnh tožn d©y quÊn cuĂ©n khžng: Khi cĂŁ th”nh phÇn dßng ÂźiÖn xoay chiÒu bËc nhÊt I~(1) chÂčy qua cuĂ©n khžng lĂ€c th× trong cuĂ©n khžng xuÊt hiÖn mĂ©t sĂžc ÂźiÖn Ÿéng tĂč c¶m, trÞ sĂš sĂžc ÂźiÖn Ÿéng n”y ¼−üc tÝnh: ECKL = 4,44.kdq.W.f’.φ. = 4,44.kdq.W.f’.B.QFe. (8 -48) Trong Ÿã: kdq - hÖ sĂš d©y quÊn, cĂŁ thÓ chĂ€n kdq = 1,1 Ă· 1,3; W - sĂš vßng d©y cuĂ©n khžng lĂ€c; f` - tÇn sĂš dßng ÂźiÖn sau chØnh l−u f` = 50.m; B - mËt Ÿé tĂ” c¶m cña lĂąi thÐp, vĂ­i B = 1,1 Ă· 1,8; Q`Fe - tiÕt diÖn hiÖu qu¶ lĂąi thÐp. VĂ­i gi¶ thiÕt, bĂĄ qua sĂŽt žp trÂȘn ÂźiÖn trĂ«, sĂžc ÂźiÖn Ÿéng ECKL xÊp xØ sĂŽt žp trÂȘn cuĂ©n khžng ΔUCKL Ÿ· tÝnh Ă« trÂȘn (ECKL = ΔUCKL ). TĂ” Ÿã cĂŁ thÓ tÝnh ¼−üc sĂš vßng d©y W cña cuĂ©n khžng lĂ€c: (8 -49) D©y quÊn cuĂ©n khžng cĂŁ tiÕt diÖn: TĂ” tiÕt diÖn SCu tra b¶ng kÝch th−íc d©y quÊn chĂ€n ¼−üc d©y quÊn cÇn thiÕt. ViÖc tÝnh tožn cžc th«ng sĂš, kÝch th−íc cßn lÂči cña cuĂ©n khžng t−¬ng tĂč nh− tÝnh tožn mžy biÕn žp [..]. 8.6 TÝnh tožn cuĂ©n khžng hÂčn chÕ dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn. 8.6.1 HiÖn t−üng gižn ÂźoÂčn dßng ÂźiÖn. §Úi vĂ­i t¶i mĂ©t chiÒu, dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn l”m xÊu Âźi rÊt nhiÒu chÕ Ÿé l”m viÖc b×nh th−ĂȘng cĂČng nh− chÕ Ÿé quž Ÿé cña t¶i. MĂ©t trong nhĂ·ng loÂči t¶i chÞu ¶nh hâˆ’Ă«ng nÆng nÒ nhÊt cña sĂč gižn ÂźoÂčn dßng ÂźiÖn l” Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. §éng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn ¼Æc tÝnh cÂŹ cĂŁ chÊt l−¬ng rÊt xÊu. ThiÕt kÕ cuĂ©n khžng nh»m hÂčn chÕ vĂŻng l”m viÖc gižn ÂźoÂčn Fedq CKL QBfk U W '.'...44,4 Δ = J I S dm Cu =
48 cña dßng ÂźiÖn cña Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu cĂČng nh− cžc loÂči t¶i khžc l” cÇn thiÕt. HiÖn t−üng gižn ÂźoÂčn dßng ÂźiÖn chØnh l−u x¶y ra do nšng l−üng ÂźiÖn tĂ” tÝch luĂŒ trong mÂčch kh«ng Ÿñ lĂ­n. Ă« chÕ Ÿé dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn gĂŁc dÉn cña van trĂ« nÂȘn nhĂĄ hÂŹn 2π⁄m, do ÂźiÖn žp xoay chiÒu ŸÊi dÊu nÂȘn dßng ÂźiÖn chÂčy qua van bžn dÉn vÒ 0 tr−íc khi kÝch mĂ« van kÕ tiÕp. NÕu van mĂ« tÂči thĂȘi ÂźiÓm t0 n”o Ÿã t−¬ng Ăžng vĂ­i gĂŁc mĂ« van α0 = ωt0 tÝnh tĂ” gĂšc toÂč Ÿé cña ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp h×nh sin, hoÆc l” gĂŁc mĂ« van tÝnh tĂ” thĂȘi ÂźiÓm ÂźiÖn žp bŸt ¼Çu d−¬ng. TĂ” sÂŹ ŸÄ thay thÕ cña hÖ thĂšng chØnh l−u - Ÿéng cÂŹ (CL - §C) [ .. ] ta cĂŁ ph−¬ng tr×nh vi ph©n: (8 -50) §Æt: T = L/R - h»ng sĂš thĂȘi gian ÂźiÖn tĂ” cña mÂčch; ϕ = arctg(ωT) - gĂŁc pha cña mÂčch. Gi¶i ph−¬ng tr×nh (8 -50) ta ¼−üc nghiÖm cña ph−¬ng tr×nh vi ph©n: Trong Ÿã: I0 - giž trÞ ban ¼Çu cña dßng ÂźiÖn trong mçi kho¶ng van dÉn A ; Edc - sĂžc ÂźiÖn Ÿéng cña Ÿéng cÂŹ V . Dßng ÂźiÖn phÇn Ăžng Ÿéng cÂŹ i− cĂŁ dÂčng ¼Ëp mÂčch, nÂȘn ta cĂŁ thÓ ph©n tÝch th”nh ph©n mĂ©t chiÒu v” xoay chiÒu. Th”nh phÇn mĂ©t chiÒu cña dßng ÂźiÖn chØnh l−u chÝnh l” th”nh phÇn tžc dĂŽng v” ¼−üc xžc ¼Þnh b»ng giž tri trung b×nh cña i− trong mĂ©t chu kĂș. ( 8 - 52) §Ó hÂčn chÕ dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn, hay nĂŁi cžch khžc l” muĂšn cho t¶i lu«n l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé dßng ÂźiÖn liÂȘn tĂŽc, vĂ­i bÊt kĂș ÂźiÖn žp chØnh l−u n”o trong c¶ d¶i ÂźiÒu chØnh ÂźiÖn žp, th× ÂźiÖn c¶m cña mÂčch ph¶i Ÿñ lĂ­n. Do Ÿã ta cÇn cĂŁ thÂȘm cuĂ©n ( ) dt di LiRUEtU U UVdcm ..sin 02 ++Δ+=+αω ( )[ ] ( ) ( )[ ]ϕαωϕωϕαϕ −+−−−−−+= 02020 .sin.cos.expsin.cos. tEEtUEIRi mdcmdcU ⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎣ ⎡ −⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ +== ∫ dcmUU EU R m tdi m i . 2 1 2 1 sin.. 1 . 2 .. 2 02 0 λλα π ω π λ (8 – 51)
49 khžng mŸc nĂši tiÕp vĂ­i t¶i mĂ©t chiÒu ¼Ó hÂčn chÕ vĂŻng gižn ÂźoÂčn dßng ÂźiÖn. §éng cÂŹ ÂźiÖn ÂźiÖn mĂ©t chiÒu cĂŁ gižn ÂźoÂčn dßng ÂźiÖn d”i nhÊt khi Ÿéng cÂŹ l”m viÖc Ă« tĂšc Ÿé cuĂši daØ ÂźiÒu khiÓn (khi m” ÂźiÖn žp cña bĂ© chØnh l−u l” thÊp nhÊt). Nh− vËy khi gĂŁc mĂ« van bžn dÉn lĂ­n nhÊt αmax th× dßng ÂźiÖn t¶i bÞ gižn ÂźoÂčn d”i nhÊt. §iÖn c¶m cÇn thiÕt ¼Ó hÂčn chÕ vĂŻng dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn¼−üc tÝnh theo c«ng thĂžc [4]: (8 -53) Trong Ÿã: LgÂź - ÂźiÖn c¶m cÇn thiÕt ¼Ó hajn chÕ dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn [H]. ω` = 2π.f.m - tÇn sĂš gĂŁc cña dßng ÂźiÖn, vĂ­i f = 50 Hz; Udo - ÂźiÖn žp kh«ng t¶i cña chØnh l−u; Idgh - dßng ÂźiÖn giĂ­i hÂčn nhĂĄ nhÊt, dßng ÂźiÖn n”y trong tÝnh tožn nÂȘn chĂ€n xÊp xØ dßng ÂźiÖn kh«ng t¶i. CĂŁ thÓ chĂ€n Idgh ≀0,05IÂźm. kgh - hÖ sĂš phĂŽ thuĂ©c gĂŁc mĂ« van bžn dÉn. HÖ sĂš kgh ¼−üc tÝnh [...]: ⎄ ⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎱ ⎣ ⎡ −= BAgh dgh d gd xk I U L . 1 0 ω 0,05 0,1 0,15 0,2 0,25 0,3 0,35 0,4 0,45 0 10 20 30 40 50 60 70 80 dĂ© kgh m=3 m=6 m=12 H×nh 8.7 Quan hÖ giĂ·a hÖ sĂš kgh theo gĂŁc mĂ« van α
50 §Ó Ÿn gi¶n trong viÖc tÝnh biÓu thĂžc (8 -54), quan hÖ giĂ·a kgh v” gĂŁc mĂ« van bžn dÉn theo (8 -54) cĂŁ thÓ x©y dĂčng th”nh ŸÄ thÞ nh− biÓu diÔn trÂȘn h×nh 8.7. TĂŁm lÂči, ¼Ó tÝnh ¼−üc ÂźiÖn c¶m cña cuĂ©n khžng hÂčn chÕ dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn chĂłng ta cÇn: TĂ” d¶i ÂźiÒu khiÓn ÂźiÖn žp (hay d¶i ÂźiÒu khiÓn tĂšc Ÿé Ÿéng cÂŹ) xžc ¼Þnh ¼−üc gĂŁc mĂ« van lĂ­n nhÊt αmax Thay v”o (8 -54) (hoÆc tra theo h×nh 8 -7) ta ¼−üc hÖ sĂš kgh. Thay hÖ sĂš kgh v”o (8 - 53) ta tÝnh ¼−üc trÞ sĂš ÂźiÖn c¶m cÇn thiÕt Lg¼¼Ó hÂčn chÕ vĂŻng dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn. HiÖu sĂš giĂ·a ÂźiÖn c¶m cÇn thiÕt LgÂź v” ÂźiÖn c¶m t¶i Ld sÏ l” ÂźiÖn c¶m cña cuĂ©n khžng mŸc thÂȘm v”o mÂčch ¼Ó hÂčn chÕ dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn. LCKgÂź = LgÂź - Ld (8 - 55) 8.6.2 ThiÕt kÕ cuĂ©n khžng hÂčn chÕ dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn. 1. Th«ng sĂš cÇn cĂŁ: §iÖn c¶m cña cuĂ©n khžng tÝnh theo (8 -55 ). Dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc chÂčy qua cuĂ©m khžng. Dßng ÂźiÖn n”y b»ng dßng ÂźiÖn chØnh l−u IÂźm. Giž trÞ dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn giĂ­i hÂčn. Tr×nh tĂč tÝnh tožn: 1.TÝnh tĂŠng trĂ« cña cuĂ©n khžng: ZCKgÂź = RCK + 2π.f’LCKgÂź. (8 -56) V× d©y quÊn chÞu dßng t¶i nÂȘn tiÕt diÖn d©y lĂ­n ta bĂĄ qua th”nh phÇn ÂźiÓn trĂ« trong biÓu thĂžc tĂŠng trĂ«, lĂłc Ÿã cuĂ©n khžng ¼−üc tÝnh: ZCKgÂź = 2π.f’LCKgÂź. (8 -57) Trong Ÿã : f’ = 2π.f.m = 314.m. 2. TÝnh c«ng suÊt cña cuĂ©n khžng giĂ­i hÂčn dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn: PCKgÂź = ΔUCK.Igh. (8 -58) α ππ sincot1 ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ −= m g m kgh (8 – 54)
51 VĂ­i : ΔUCK = Igh. ZCKgh. 3. TÝnh tiÕt diÖn lĂąi thÐp cuĂ©n khžng. (8 -59) vĂ­i: k = 5 Ă· 6, f’ = 50.m. 4. TÝnh sĂš vßng d©y cÇn cĂŁ cña cuĂ©n khžng. Dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn cĂŁ dÂčng l” cžc xung dßng ÂźiÖn. Do Ÿã khi chÂčy trong cuĂ©n khžng l”m xuÊt hiÖn mĂ©t sĂžc ÂźiÖn Ÿéng tĂč c¶m EgÂź, sĂžc ÂźiÖn Ÿéng n”y ¼−üc xžc ¼Þnh theo c«ng thĂžc: EgÂź = 4,44.kdq.W.f’.B.QFe. (8 -60) TĂ” (8 -60) ta cĂŁ: 5. Xžc Âźinh ÂźiÖn c¶m mÂčch chØnh l−u nh»m giĂ­i hÂčn vĂŻng dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn. SĂš pha SĂš lÇn ¼Ëp mÂčch §iÖn c¶m mÂčch chØnh l−u Ld [Henry] Tia ba pha 3 3 Tia sžu pha cĂŁ khžng c©n b»ng 3 6 ' . f P kQ CKgd Fe = Fedq CK Fedq gd QBfk U QBfk E W .'...44,4.'...44,4 Δ == ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛ −= fBA dgh f d x I U L α ω sin.46,0 1 2 ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛ −= 2 sin.1089,0 1 2 fBA dgh f d x I U L α ω (8 – 61)
52 NĂši d©y song song Hai tia ba pha ng−üc nhau cĂŁ khžng c©n b»ng. Theo sÂŹ ŸÄ t−¬ng ¼−¬ng 12 pha 3 12 NĂši d©y nĂŁi tiÕp ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛ −= fBA dgh f d x I U L α ω sin.02684,0 1 2 CÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng 3 6 B¶ng 8.3 Th«ng sĂš mĂ©t sĂš d©y ŸÄng trßn Ăœ nghÜa cžc cĂ©t: d- ¼−ĂȘng kÝnh thĂčc cña lĂąi ŸÄng; SCu - tiÕt diÖn tÝnh tožn cña lĂąi ŸÄng; mCu- trĂ€ng l−üng riÂȘng mĂ©t mÐt; R/m- ÂźiÖn trĂ« mĂ©t mÐt; Dn- ¼−ĂȘng kÝnh ngo”i kÓ c¶ cžch ÂźiÖn trong kho¶ng, d mm SCu mm2 mCu gam/m R/m Ω/m Dn mm 1 2 3 4 5 0,1 0,00785 0,0698 2,291 0,12 Ă· 0,13 0,11 0,095 0,0845 1,895 0,13 Ă· 0,14 ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛ −= 4 sin.02684,0 1 2 fBA dgh f d x I U L α ω ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛ −= fBA dgh d d x I U L 2sin.126,0 1 2 α ω
53 d mm SCu mm2 mCu gam/m R/m Ω/m Dn mm 0,12 0,01131 0,101 1,59 0,14 ÷ 0,15 0,13 0,01327 0,118 1,256 0,15 ÷ 0,16 0,14 0,01539 0,137 1,169 0,16 ÷ 0,17 0,15 0,01767 0,157 1,018 0,17 ÷ 0,18 0,16 0,02011 0,179 0,895 0,18 ÷ 0,2 0,17 0,0227 0,202 0,793 0,19 ÷ 0,21 0,18 0,02545 0,226 0,707 0,2 ÷ 0,22 0,19 0,02835 0,252 0,635 0,21 ÷ 0,23 0,2 0,03142 0,279 0,572 0,225 ÷ 0,24 0,21 0,03464 0,308 0,52 0,235 ÷ 0,25 0,23 0,04155 0,369 0,433 0,255 ÷ 0,28 0,25 0,04909 0,436 0,366 0,275 ÷ 0,3 0,27 0,05726 0,509 0,315 0,31 ÷ 0,32 0,29 0,06605 0,587 0,296 0,33 ÷ 0,34 0,31 0,07548 0,671 0,239 0,35 ÷ 0,36 0,33 0,08553 0,76 0,21 0,35 ÷ 0,38 0,35 0,09621 0,855 0,187 0,39 ÷ 0,41 0,38 0,1134 1,01 0,152 0,42 ÷ 0,44 0,41 0,132 1,11 0,13 0,45 ÷ 0,47 0,44 0,1521 1,35 0,113 0,49 ÷ 0,50 0,47 0,1735 1,54 0,0993 0,52 ÷ 0,53 0,49 0,1886 1,68 0,0914 0,54 ÷ 0,55
54 d mm SCu mm2 mCu gam/m R/m Ω/m Dn mm 0,51 0,2043 1,82 0,084 0,56 ÷ 0,58 0,53 0,2206 1,96 0,0781 0,58 ÷ 0,60 0,55 0,2376 2,11 0,0725 0,60 ÷ 0,62 0,57 0,2552 2,27 0,0675 0,62 ÷ 0,64 0,59 0,2734 2,43 0,063 0,64 ÷ 0,66 0,62 0,3019 2,68 0,0571 0,67 ÷ 0,69 0,64 0,3217 2,86 0,0538 0,69 ÷ 0,72 0,67 0,3526 3,13 0,0488 0,72 ÷ 0,75 0,69 0,3729 3,32 0,0461 0,74 ÷ 0,77 0,72 0,4072 3,6 0,0423 0,78 ÷ 0,8 0,74 0,4301 3,82 0,04 0,8 ÷ 0,83 0,77 0,4657 4,14 0,037 0,83 ÷ 0,86 0,8 0,5027 4,47 0,0342 0,86 ÷ 0,89 0,86 0,5809 5,16 0,0297 0,92 ÷ 0,95 0,9 0,6362 5,66 0,027 0,96 ÷ 0,99 0,93 0,6793 6,04 0,0253 0,99 ÷ 1,02 0,96 0,7238 6,44 0,0238 1,02 ÷ 1,05 1,00 0,7854 6,98 0,0219 1,08 ÷ 1,11 1,04 0,8495 7,55 0,0202 1,12 ÷ 1,15 1,08 0,9161 8,14 0,0188 1,16 ÷ 1,19 1,12 0,9852 8,76 0,0175 1,20 ÷ 1,23 1,16 1,0568 9,40 0,0163 1,24 ÷ 1,27 1,20 1,131 10,1 0,0152 1,28 ÷ 1,31 1,25 1,2272 10,9 0,014 1,33 ÷ 1,36
55 d mm SCu mm2 mCu gam/m R/m Ω/m Dn mm 1,30 1,327 11,8 0,0132 1,38 ÷ 1,41 1,35 1,4314 12,7 0,0123 1,43 ÷ 1,46 1,40 1,5394 13,7 0,0113 1,48 ÷ 1,51 1,45 1,6513 14,7 0,0106 1,53 ÷ 1,56 1,5 1,7672 15,7 0,00993 1,58 ÷ 1,61 1,56 1,9113 17 0,00917 1,64 ÷ 1,67 1,62 2,0612 18,3 0,0085 1,71 ÷ 1,73 1,68 2,217 19,7 0,00791 1,77 ÷ 1,79 1,74 2,378 21,1 0,00737 1,83 ÷ 1,85 1,81 2,573 22,9 0,00681 1,90 ÷ 1,93 1,88 2,776 24,7 0,00631 1,97 ÷ 2,00 1,95 2,987 26,5 0,00587 2,04 ÷ 2,07 2,02 3,205 28,5 0,00547 2,12 ÷ 2,14 2,10 3,464 30,8 0,00506 2,20v2,23 2,26 4,012 35,7 0,00437 2,36 ÷ 2,39 2,44 4,676 41,6 0,00375 2,54 ÷ 2,57 2,83 6,29 55,9 0,00278 3,05 7,306 65, 0,0024 3,28 8,45 75,1 0,00207 4,1 13,2 11,7 0,00123 4,5 15,9 14,2 0,0011 4,8 18,1 16,1 0,00096 9 5,2 21,24 18,9 0,00081 1
56 8.7. ThiÕt kÕ mÂčch ÂźiÒu khiÓn 8. NguyÂȘn lĂœ thiÕt kÕ mach ÂźiÒu khiÓn. §iÒu khiÓn Tiristo trong sÂŹ ŸÄ chØnh l−u hiÖn nay th−ĂȘng gÆp l” ÂźiÒu khiÓn theo nguyÂȘn tŸc thÂŒng ŸÞng tuyÕn tÝnh. NĂ©i dung cña nguyÂȘn tŸc n”y cĂŁ thÓ m« t¶ theo gi¶n ŸÄ h×nh 8.8 nh− sau. Khi ÂźiÖn žp xoay chiÒu h×nh sin ¼Æt v”o anod cña Tiristo, ¼Ó cĂŁ thÓ ÂźiÒu khiÓn ¼−üc gĂŁc mĂ« α cña Tiristo trong vĂŻng ÂźiÖn žp + anod, ta cÇn tÂčo mĂ©t ÂźiÖn žp tĂča dÂčng tam gižc, ta th−ĂȘng gĂ€i l” ÂźiÖn žp tĂča l” ÂźiÖn žp ršng c−a Urc. Nh− vËy ÂźiÖn žp tĂča cÇn cĂŁ trong vĂŻng ÂźiÖn žp d−¬ng anod. DĂŻng mĂ©t ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu UÂźk so sžnh vĂ­i ÂźiÖn žp tĂča. TÂči thĂȘi ÂźiÓm (t1,t4) ÂźiÖn žp tĂča b»ng ÂźiÖn žp ÂźiÒu khiÓn (Urc = UÂźk), trong vĂŻng ÂźiÖn žp d−¬ng anod, th× phžt xung ÂźiÒu khiÓn XÂźk. Tiristo ¼−üc mĂ« tĂ” thĂȘi ÂźiÓm cĂŁ xung ÂźiÒu khiÓn (t1,t4) cho tĂ­i cuĂši bžn kĂș (hoÆc tĂ­i khi dßng ÂźiÖn b»ng 0) SÂŹ ŸÄ khĂši mÂčch ÂźiÒu khiÓn. §Ó thĂčc hiÖn ¼−üc Ăœ ŸÄ Ÿ· nÂȘu trong phÇn nguyÂȘn lĂœ ÂźiÒu khiÓn Ă« trÂȘn, mÂčch ÂźiÒu khiÓn bao gĂ„m ba kh©u cÂŹ b¶n trÂȘn h×nh 8.9. Udf Urc Udk Ud Xdk t1 t2 t3 t4 t5 H×nh 8.8. NguyÂȘn lĂœ ÂźiÒu khiÓn chØnh l−u.
57 H×nh 8.9. SÂŹ ŸÄ khĂši mÂčch ÂźiÒu khiÓn NhiÖm vĂŽ cña cžc kh©u trong sÂŹ ŸÄ khĂši h×nh 8.9 nh− sau: Kh©u ŸÄng pha cĂŁ nhiÖm vĂŽ tÂčo ÂźiÖn žp tĂča Urc (th−ĂȘng gÆp l” ÂźiÖn žp dÂčng ršng c−a tuyÕn tÝnh) trĂŻng pha vĂ­i ÂźiÖn žp anod cña Tiristo Kh©u so sžnh cĂŁ nhiÖm vĂŽ so sžnh giĂ·a ÂźiÖn žp tĂča vĂ­i ÂźiÖn žp ÂźiÒu khiÓn UÂźk, t×m thĂȘi ÂźiÓm hai ÂźiÖn žp n”y b»ng nhau (UÂźk = Urc). TÂči thĂȘi ÂźiÓm hai ÂźiÖn žp n”y b»ng nhau, th× phžt xung Ă« ¼Çu ra ¼Ó göi sang tÇng khuyÕch ÂźÂči. Kh©u tÂčo xung cĂŁ nhiÖm vĂŽ tÂčo xung phĂŻ hĂźp ¼Ó mĂ« Tiristo. Xung ¼Ó mĂ« Tiristor cĂŁ yÂȘu cÇu: s−ĂȘn tr−íc dĂšc thÂŒng ŸÞng, ¼Ó ٦m b¶o yÂȘu cÇu Tiristo mĂ« tĂžc thĂȘi khi cĂŁ xung ÂźiÒu khiÓn (th−ĂȘng gÆp loÂči xung n”y l” xung kim hoÆc xung chĂ· nhËt); Ÿñ Ÿé rĂ©ng vĂ­i Ÿé rĂ©ng xung lĂ­n hÂŹn thĂȘi gian mĂ« cña Tiristo; Ÿñ c«ng suÊt; cžch ly giĂ·a mÂčch ÂźiÒu khiÓn vĂ­i mÂčch Ÿéng lĂčc (nÕu ÂźiÖn žp Ÿéng lĂčc quž lĂ­n) VĂ­i nhiÖm vĂŽ cña cžc kh©u nh− vËy tiÕn h”nh thiÕt kÕ, tÝnh chĂ€n cžc kh©u cÂŹ b¶n cña ba khĂši trÂȘn. Chi tiÕt vÒ cžc mÂčch n”y sÏ giĂ­i thiÖu chi tiÕt Ă« phÇn sau. 8.7.1 ThiÕt kÕ sÂŹ ŸÄ nguyÂȘn lĂœ HiÖn nay mÂčch ÂźiÒu khiÓn chØnh l−u th−ĂȘng ¼−üc thiÕt kÕ theo nguyÂȘn tŸc thÂŒng ŸÞng tuyÕn tÝnh nh− giĂ­i thiÖu trÂȘn. Theo nhiÖm vĂŽ cña cžc kh©u nh− Ÿ· giĂ­i thiÖu, tiÕn h”nh thiÕt kÕ, tÝnh chĂ€n cžc kh©u cÂŹ b¶n cña ba khĂši trÂȘn, tĂšt nhÊt l” nÂȘn chĂ€n trong cžc sÂŹ ŸÄ Ÿ· cĂŁ trong cžc gižo tr×nh v” t”i liÖu. Trong t”i liÖu n”y chØ giĂ­i thiÖu mĂ©t sĂš sÂŹ ŸÄ vÝ dĂŽ cho ng−ĂȘi thiÕt kÕ l”m t− liÖu tham kh¶o ¼Ó lĂča chĂ€n. TrÂȘn h×nh 8.10; 8.11; 8.12 giĂ­i thiÖu mĂ©t sĂš kh©u ŸÄng pha, so sžnh, tÂčo xung ÂźiÓn h×nh. SÂŹ ŸÄ h×nh 8.10a l” sÂŹ ŸÄ Ÿn gi¶n, dÔ thĂčc hiÖn, vĂ­i sĂš linh kiÖn Ýt nh−ng chÊt l−üng ÂźiÖn žp tĂča kh«ng tĂšt. §é d”i cña phÇn biÕn thiÂȘn tuyÕn tÝnh cña ÂźiÖn žp tĂča kh«ng phñ hÕt 1800 . Do vËy, gĂŁc mĂ« van lĂ­n nhÊt bÞ giĂ­i hÂčn. Hay nĂŁi cžch khžc, nÕu theo sÂŹ ŸÄ n”y ÂźiÖn žp t¶i kh«ng ÂźiÒu khiÓn ¼−üc tĂ” 0 tĂ­i cĂčc ÂźÂči m” tĂ” mĂ©t trÞ sĂš n”o Ÿã ¼Õn cĂčc ÂźÂči. §Ó khŸc phĂŽc nh−üc ÂźiÓm vÒ d¶i ÂźiÒu chØnh Ă« sÂŹ ŸÄ h×nh 8.10a ng−ĂȘi ta sö §Äng pha So sžnh TÂčo xung
58 A R1 R2 -E U2U1 C D Tr Ura dĂŽng sÂŹ ŸÄ tao ÂźiÖn žp tĂča b»ng sÂŹ ŸÄ h×nh 8.10b. Theo sÂŹ ŸÄ n”y, ÂźiÖn žp tĂča cĂŁ phÇn biÕn thiÂȘn tuyÕn tÝnh phñ hÕt nöa chu kĂș ÂźiÖn žp. Do vËy khi cÇn ÂźiÒu khiÓn ÂźiÖn žp tĂ” 0 tĂ­i cĂčc ÂźÂči l” ho”n to”n cĂŁ thÓ Ÿžp Ăžng ¼−üc. VĂ­i sĂč ra ÂźĂȘi cña cžc linh kiÖn ghÐp quang, chĂłng ta cĂŁ thÓ sö dĂŽng sÂŹ ŸÄ tÂčo ÂźiÖn žp tĂča b»ng bĂ© ghÐp quang nh− h×nh 8.10c. NguyÂȘn lĂœ v” chÊt l−üng ÂźiÖn žp tĂča cña hai sÂŹ ŸÄ h×nh 8.10b,c t−¬ng ŸÚi giĂšng nhau. Šu ÂźiÓm cña sÂŹ ŸÄ h×nh 8.10c Ă« chç kh«ng cÇn biÕn žp ŸÄng pha , do Ÿã cĂŁ thÓ Ÿn gi¶n hÂŹn trong viÖc chÕ tÂčo v” lŸp ¼Æt. Cžc sÂŹ ŸÄ trÂȘn ¼Òu cĂŁ chung nh−üc ÂźiÓm l” viÖc mĂ«, khož cžc Tranzitor trong vĂŻng ÂźiÖn žp l©n cËn 0 l” thiÕu chÝnh xžc l”m cho viÖc nÂčp, x¶ tĂŽ trong vĂŻng ÂźiÖn žp l−íi gÇn 0 kh«ng ¼−üc nh− Ăœ muĂšn. Ng”y nay cžc vi mÂčch ¼−üc chÕ tÂčo ng”y c”ng nhiÒu, chÊt l−üng ng”y c”ng cao, kÝch th−íc ng”y c”ng gĂ€n, Ăžng dĂŽng cžc vi mÂčch v”o thiÕt kÕ mÂčch ŸÄng pha cĂŁ thÓ cho ta chÊt l−üng ÂźiÖn žp tĂča tĂšt. TrÂȘn sÂŹ ŸÄ h×nh 8.10d m« t¶ sÂŹ ŸÄ tÂčo ÂźiÖn žp tĂča dĂŻng khuyÕch ÂźÂči thuËt tožn (K§TT). U1 U2 R1A -E R2 D2 D B Ur C C A1 A2 R1A R2 Ur R3 C1 C D1B Tr U1 GHEPQUANG C R2R1 D Ura +E c. Uv H×nh 1.10: MĂ©t sĂš kh©u ŸÄng pha ÂźiÓn h×nh. a- dĂŻng Âźi«t v” tĂŽ; b- dĂŻng tranzitor v” tĂŽ; c- dĂŻng bĂ© ghÐp quang; d- dĂŻng khuyÕch ÂźÂči thuËt tožn. a. b. d.
59 §Ó xžc ¼Þnh ¼−üc thĂȘi ÂźiÓm cÇn mĂ« Tiristo chĂłng ta cÇn so sžnh hai tÝn hiÖu UÂźk v” Urc. ViÖc so sžnh cžc tÝn hiÖu Ÿã cĂŁ thÓ ¼−üc thĂčc hiÖn b»ng Tranzitor (Tr) nh− trÂȘn h×nh 8.11a. TÂči thĂȘi ÂźiÓm UÂźk = Urc, ¼Çu v”o Tr lËt trÂčng thži tĂ” khož sang mĂ« (hay ng−üc lÂči tĂ” mĂ« sang khož), l”m cho ÂźiÖn žp ra cĂČng bÞ lËt trÂčng thži, tÂči Ÿã chĂłng ta Ÿžnh dÊu ¼−üc thĂȘi ÂźiÓm cÇn mĂ« Tiristo. VĂ­i mĂžc Ÿé mĂ« b·o ho” cña Tr phĂŽ thuĂ©c v”o hiÖu UÂźk ± Urc = Ub, hiÖu n”y cĂŁ mĂ©t vĂŻng ÂźiÖn žp nhĂĄ h”ng mV, l”m cho Tr kh«ng l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé Ÿãng cŸt nh− ta mong muĂšn, do Ÿã nhiÒu khi l”m thĂȘi ÂźiÓm mĂ« Tiristo bÞ lÖch khž xa so vĂ­i ÂźiÓm cÇn mĂ« tÂči UÂźk = Urc. K§TT cĂŁ hÖ sĂš khuyÕch ÂźÂči v« cĂŻng lĂ­n, chØ cÇn mĂ©t tÝn hiÖu rÊt nhĂĄ (cĂŹ ÎŒV) Ă« ¼Çu v”o, ¼Çu ra Ÿ· cĂŁ ÂźiÖn žp nguĂ„n nu«i, nÂȘn viÖc Ăžng dĂŽng K§TT l”m kh©u so sžnh l” hĂźp lĂœ. Cžc sÂŹ ŸÄ so sžnh dĂŻng K§TT trÂȘn h×nh 8.11b,c rÊt th−ĂȘng gÆp trong cžc sÂŹ ŸÄ mÂčch hiÖn nay. Šu ÂźiÓm hÂŹn hÂŒn cña cžc sÂŹ ŸÄ n”y l” cĂŁ thÓ phžt xung ÂźiÒu khiÓn chÝnh xžc tÂči UÂźk = Urc. VĂ­i nhiÖm vĂŽ tÂčo xung phĂŻ hĂźp ¼Ó mĂ« Tiristo nh− Ÿ· nÂȘu Ă« trÂȘn, tÇng khuyÕch ÂźÂči cuĂši cĂŻng th−ĂȘng ¼−üc thiÕt kÕ b»ng Tranzitor c«ng suÊt, nh− m« t¶ trÂȘn h×nh 8.12a. §Ó cĂŁ xung dÂčng kim göi tĂ­i Tiristo, ta dĂŻng biÕn žp xung (BAX), ¼Ó cĂŁ thÓ khuyÕch ÂźÂči c«ng suÊt ta dĂŻng Tr, Âźi«t D b¶o vÖ Tr v” cuĂ©n d©y sÂŹ cÊp biÕn žp xung khi Tr khož Ÿét ngĂ©t. MÆc dĂŻ vĂ­i −u ÂźiÓm Ÿn gi¶n, nh−ng sÂŹ ŸÄ n”y ¼−üc dĂŻng kh«ng rĂ©ng r·i, bĂ«i lÏ hÖ sĂš khuyÕch ÂźÂči cña tranzitor loÂči n”y nhiÒu khi kh«ng Ÿñ lĂ­n, ¼Ó khuyÕch ÂźÂči ¼−üc tÝn hiÖu tĂ” kh©u so sžnh ¼−a sang. A3 Ura R2 Udk R1 Urc b. A3 Ura R1 Urc R2 Udk c. R1 Urc R2 Udk -E R3 a. Tr Ura H×nh 8.11: SÂŹ ŸÄ cžc kh©u so sžnh th−ĂȘng gÆp a- b»ng tranzitor; b- cĂ©ng mĂ©t cĂŠng ٦o cña K§TT; c- hai cĂŠng K§TT.
60 TÇng khuyÕch ÂźÂči cuĂši cĂŻng b»ng sÂŹ ŸÄ darlington nh− trÂȘn h×nh 8.12b th−ĂȘng hay ¼−üc dĂŻng trong thĂčc tÕ. Ă« sÂŹ ŸÄ n”y ho”n to”n cĂŁ thÓ Ÿžp Ăžng ¼−üc yÂȘu cÇu vÒ khuyÕch ÂźÂči c«ng suÊt, khi hÖ sĂš khuyÕch ÂźÂči ¼−üc nh©n lÂȘn theo th«ng sĂš cña cžc tranzitor. Trong thĂčc tÕ xung ÂźiÒu khiÓn chØ cÇn cĂŁ Ÿé rĂ©ng bÐ (cĂŹ kho¶ng (10 Ă· 200) ÎŒs), m” thĂȘi gian mĂ« th«ng cžc tranzitor c«ng suÊt d”i (tĂši Âźa tĂ­i mĂ©t nöa chu kĂș - 0.01s), l”m cho c«ng suÊt to¶ nhiÖt d− cña Tr quž lĂ­n v” kÝch th−íc d©y quÊn sÂŹ cÊp biÕn žp d− lĂ­n. §Ó gi¶m nhĂĄ c«ng suÊt to¶ nhiÖt Tr v” kÝch th−íc d©y sÂŹ cÊp BAX chĂłng ta cĂŁ thÓ thÂȘm tĂŽ nĂši tÇng nh− h×nh 8.12c. Theo sÂŹ ŸÄ n”y, Tr chØ mĂ« cho dßng ÂźiÖn chÂčy qua trong kho¶ng thĂȘi gian nÂčp tĂŽ, nÂȘn dßng hiÖu dĂŽng cña chĂłng bÐ hÂŹn nhiÒu lÇn. §Úi vĂ­i mĂ©t sĂš sÂŹ ŸÄ mÂčch, ¼Ó gi¶m c«ng suÊt cho tÇng khuyÕch ÂźÂči v” tšng sĂš l−üng xung kÝch mĂ«, nh»m ٦m b¶o Tiristo mĂ« mĂ©t cžch chŸc chŸn, ng−ĂȘi ta hay phžt xung chĂŻm cho cžc Tiristo. NguyÂȘn tŸc phžt xung chĂŻm l” tr−íc khi v”o tÇng khuyÕch ÂźÂči, ta ¼−a chÌn thÂȘm mĂ©t cĂŠng v” (&) vĂ­i tÝn hiÖu v”o nhËn tĂ” tÇng so sžnh v” tĂ” bĂ© phžt xung chĂŻm nh− h×nh 8.13. R Uv Tr BAX +E D a. R Uv Tr BAX +E D Tr1 b. R Uv Tr BAX +E D Tr1 C D c. H×nh 8.12: SÂŹ ŸÄ cžc kh©u khuyÕch ÂźÂči. a- b»ng tranzitor c«ng suÊt; b- b»ng sÂŹ ŸÄ darlington; c- sÂŹ ŸÄ cĂŁ tĂŽ nĂši tÇng.
61 8 6 7 4 2 1 3 5 555 +U R1 R2 C1 C2 Ura a. H×nh 8.13: SÂŹ ŸÄ phĂši hĂźp tÂčo xung chĂŻm. Cžc sÂŹ ŸÄ tÂčo chĂŻm xung cĂŁ thÓ tham kh¶o trong [ 7 ]. MĂ©t sĂš sÂŹ ŸÄ kh©u tÂčo chĂŻm xung m« t¶ trÂȘn h×nh 8.14. Vi mÂčch 555 tÂčo xung ŸÄng hĂ„ h×nh 8.14a cho ta chÊt l−üng xung khž tĂšt v” sÂŹ ŸÄ cĂČng t−¬ng ŸÚi Ÿn gi¶n. SÂŹ ŸÄ n”y th−ĂȘng hay gÆp trong cžc mÂčch tÂčo chĂŻm xung. Trong thiÕt kÕ mÂčch ÂźiÒu khiÓn, th−ĂȘng hay sö dĂŽng K§TT. Do Ÿã ¼Ó ŸÄng dÂčng vÒ linh kiÖn, kh©u tÂčo chĂŻm xung cĂČng cĂŁ thÓ sö dĂŽng K§TT, nh− cžc sÂŹ ŸÄ trÂȘn h×nh 8.14b,c. Tuy nhiÂȘn, Ă« Ÿ©y sÂŹ ŸÄ dao Ÿéng Âźa h”i h×nh 8.14b cĂŁ −u ÂźiÓm hÂŹn vÒ mĂžc Ÿé Ÿn gi¶n, do Ÿã ¼−üc sö dĂŽng khž rĂ©ng r·i trong cžc mÂčcg tÂčo xung chĂ· nhËt. TĂ” so sžnh & TĂ­i khuyÕch ÂźÂči TĂ” chĂŻm xung A R1 R2 C R3 b. A1 A2 C R2 02345 R1 R3 R4 H×nh 8.14: MĂ©t sĂš sÂŹ ŸÄ chĂŻm xung. a.SÂŹ ŸÄ dĂŻng vi mÂčch 555; b. §a h”i b»ng K§TT; c. TÂčo b»ng mÂčch K§TT
62 D4 Uv R1 R2 A A1 + - B R3 R4 D3 Tr1 C A2 - + R4 UÂźk R5 R6 A3 - + D T1 +15V VA A6+ CX H×nh 8.15 MÂčch ÂźiÒu khgiÓn Tiristor a. mÂčch tÂčo xung ÂźiÒu khiÓn Ÿn, b. mÂčch tÂčo chĂŻm xung ÂźiÒu khiÓn D4 Uv R1 R2 A A1 + - B R3 R4 D3 Tr1 C A2 - + R4 UÂźk R5 R6 A3 - + D T +15V a. b.
63 UA Urc Udk Ud Xdk t1 t2 t3 t4 t5 UB UD UE UF t t t t t t t Sau khi chĂ€n xong cžc kh©u cÂŹ b¶n, vÏ mÂčch ho”n chØnh . VÝ dĂŽ: sÂŹ ŸÄ ŸÄng pha chĂ€n h×nh 8.10d, so sžnh chĂ€n h×nh 8.11b, sÂŹ ŸÄ khuyÕch ÂźÂči chĂ€n h×nh 8.12c, sÂŹ ŸÄ tÂčo chĂŻm xung h×nh 8.14b, ta cĂŁ sÂŹ ŸÄ nguyÂȘn lĂœ mÂčch ÂźiÒu khiÓn Tiristo m« t¶ trÂȘn h×nh 8.15 Khi Ÿ· cĂŁ mÂčch ÂźiÒu khiÓn tiÕn h”nh gi¶i thÝch hoÂčt Ÿéng cña to”n bĂ© mÂčch v” hiÖu chØnh nhĂ·ng chç ch−a hĂźp lĂœ. H×nh 8.16. Gi¶n ŸÄ cžc ¼−ĂȘng cong mÂčch ÂźiÒu khiÓn.
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346
Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346

Recommended

Thiáșżt káșż thiáșżt bị điện tá»­ cĂŽng suáș„t tráș§n văn thịnh
Thiáșżt káșż thiáșżt bị điện tá»­ cĂŽng suáș„t tráș§n văn thịnhThiáșżt káșż thiáșżt bị điện tá»­ cĂŽng suáș„t tráș§n văn thịnh
Thiáșżt káșż thiáșżt bị điện tá»­ cĂŽng suáș„t tráș§n văn thịnhPS Barcelona
 
PhÆ°ÆĄng phĂĄp giáșŁi phÆ°ÆĄng trĂŹnh lÆ°á»Łng giĂĄc
PhÆ°ÆĄng phĂĄp giáșŁi phÆ°ÆĄng trĂŹnh lÆ°á»Łng giĂĄcPhÆ°ÆĄng phĂĄp giáșŁi phÆ°ÆĄng trĂŹnh lÆ°á»Łng giĂĄc
PhÆ°ÆĄng phĂĄp giáșŁi phÆ°ÆĄng trĂŹnh lÆ°á»Łng giĂĄcDuy Anh Nguyễn
 
Bai giang hmt boi duong gv gdtx
Bai giang hmt boi duong gv gdtxBai giang hmt boi duong gv gdtx
Bai giang hmt boi duong gv gdtxcuongpham21121983
 
5.3 phong chay chua chay, trinh chieu
5.3 phong chay chua chay, trinh chieu5.3 phong chay chua chay, trinh chieu
5.3 phong chay chua chay, trinh chieuThanh Tráș§n Nhữ
 
Phuong phap ic chuan do dien the do do dan trao doi ion co dien ky thuat duon...
Phuong phap ic chuan do dien the do do dan trao doi ion co dien ky thuat duon...Phuong phap ic chuan do dien the do do dan trao doi ion co dien ky thuat duon...
Phuong phap ic chuan do dien the do do dan trao doi ion co dien ky thuat duon...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Nội nha cổ điển vĂ  nội nha hiện đáșĄi
Nội nha cổ điển vĂ  nội nha hiện đáșĄiNội nha cổ điển vĂ  nội nha hiện đáșĄi
Nội nha cổ điển vĂ  nội nha hiện đáșĄiANH & EM Investment Development Jsc
 
Đề TĂ i TĂ­nh Chọn CĂŽng Suáș„t Động CÆĄ Cho Thang MĂĄy Chờ Người
Đề TĂ i TĂ­nh Chọn CĂŽng Suáș„t Động CÆĄ Cho Thang MĂĄy Chờ Người Đề TĂ i TĂ­nh Chọn CĂŽng Suáș„t Động CÆĄ Cho Thang MĂĄy Chờ Người
Đề TĂ i TĂ­nh Chọn CĂŽng Suáș„t Động CÆĄ Cho Thang MĂĄy Chờ Người nataliej4
 
BĂ i táș­p về tốc độ pháșŁn ứng cĂąn báș±ng hĂła học
BĂ i táș­p về tốc độ pháșŁn ứng cĂąn báș±ng hĂła họcBĂ i táș­p về tốc độ pháșŁn ứng cĂąn báș±ng hĂła học
BĂ i táș­p về tốc độ pháșŁn ứng cĂąn báș±ng hĂła họcmcbooksjsc
 

Recommended

Thiáșżt káșż thiáșżt bị điện tá»­ cĂŽng suáș„t tráș§n văn thịnh
Thiáșżt káșż thiáșżt bị điện tá»­ cĂŽng suáș„t tráș§n văn thịnhThiáșżt káșż thiáșżt bị điện tá»­ cĂŽng suáș„t tráș§n văn thịnh
Thiáșżt káșż thiáșżt bị điện tá»­ cĂŽng suáș„t tráș§n văn thịnhPS Barcelona
 
PhÆ°ÆĄng phĂĄp giáșŁi phÆ°ÆĄng trĂŹnh lÆ°á»Łng giĂĄc
PhÆ°ÆĄng phĂĄp giáșŁi phÆ°ÆĄng trĂŹnh lÆ°á»Łng giĂĄcPhÆ°ÆĄng phĂĄp giáșŁi phÆ°ÆĄng trĂŹnh lÆ°á»Łng giĂĄc
PhÆ°ÆĄng phĂĄp giáșŁi phÆ°ÆĄng trĂŹnh lÆ°á»Łng giĂĄcDuy Anh Nguyễn
 
Bai giang hmt boi duong gv gdtx
Bai giang hmt boi duong gv gdtxBai giang hmt boi duong gv gdtx
Bai giang hmt boi duong gv gdtxcuongpham21121983
 
5.3 phong chay chua chay, trinh chieu
5.3 phong chay chua chay, trinh chieu5.3 phong chay chua chay, trinh chieu
5.3 phong chay chua chay, trinh chieuThanh Tráș§n Nhữ
 
Phuong phap ic chuan do dien the do do dan trao doi ion co dien ky thuat duon...
Phuong phap ic chuan do dien the do do dan trao doi ion co dien ky thuat duon...Phuong phap ic chuan do dien the do do dan trao doi ion co dien ky thuat duon...
Phuong phap ic chuan do dien the do do dan trao doi ion co dien ky thuat duon...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Nội nha cổ điển vĂ  nội nha hiện đáșĄi
Nội nha cổ điển vĂ  nội nha hiện đáșĄiNội nha cổ điển vĂ  nội nha hiện đáșĄi
Nội nha cổ điển vĂ  nội nha hiện đáșĄiANH & EM Investment Development Jsc
 
Đề TĂ i TĂ­nh Chọn CĂŽng Suáș„t Động CÆĄ Cho Thang MĂĄy Chờ Người
Đề TĂ i TĂ­nh Chọn CĂŽng Suáș„t Động CÆĄ Cho Thang MĂĄy Chờ Người Đề TĂ i TĂ­nh Chọn CĂŽng Suáș„t Động CÆĄ Cho Thang MĂĄy Chờ Người
Đề TĂ i TĂ­nh Chọn CĂŽng Suáș„t Động CÆĄ Cho Thang MĂĄy Chờ Người nataliej4
 
BĂ i táș­p về tốc độ pháșŁn ứng cĂąn báș±ng hĂła học
BĂ i táș­p về tốc độ pháșŁn ứng cĂąn báș±ng hĂła họcBĂ i táș­p về tốc độ pháșŁn ứng cĂąn báș±ng hĂła học
BĂ i táș­p về tốc độ pháșŁn ứng cĂąn báș±ng hĂła họcmcbooksjsc
 
Tiet kiem nang luong
Tiet kiem nang luong Tiet kiem nang luong
Tiet kiem nang luong Việt Tiáșżn
 
Nháș­n biáșżt cĂĄc yáșżu tố nguy hiểm, độc háșĄi
Nháș­n biáșżt cĂĄc yáșżu tố nguy hiểm, độc háșĄiNháș­n biáșżt cĂĄc yáșżu tố nguy hiểm, độc háșĄi
Nháș­n biáșżt cĂĄc yáșżu tố nguy hiểm, độc háșĄiĐoĂ n NhÆ° TĂčng
 
Đáș·c trÆ°ng tÆ°ÆĄng tĂĄc plasmonic giữa háșĄt nano kim loáșĄi với quantum dot
Đáș·c trÆ°ng tÆ°ÆĄng tĂĄc plasmonic giữa háșĄt nano kim loáșĄi với quantum dotĐáș·c trÆ°ng tÆ°ÆĄng tĂĄc plasmonic giữa háșĄt nano kim loáșĄi với quantum dot
Đáș·c trÆ°ng tÆ°ÆĄng tĂĄc plasmonic giữa háșĄt nano kim loáșĄi với quantum dotDịch vỄ viáșżt bĂ i trọn gĂłi ZALO 0917193864
 
Hinh hoc-affine
Hinh hoc-affineHinh hoc-affine
Hinh hoc-affineDÆ°ÆĄng Trong
 
GiĂĄo TrĂŹnh thĂ­ nghiệm vĂ  kiểm định cĂŽng trĂŹnh
GiĂĄo TrĂŹnh thĂ­ nghiệm vĂ  kiểm định cĂŽng trĂŹnhGiĂĄo TrĂŹnh thĂ­ nghiệm vĂ  kiểm định cĂŽng trĂŹnh
GiĂĄo TrĂŹnh thĂ­ nghiệm vĂ  kiểm định cĂŽng trĂŹnhTung Nguyen Xuan
 
De thi thu casio mon sinh lop 12 2013 (1)
De thi thu casio mon sinh lop 12 2013 (1)De thi thu casio mon sinh lop 12 2013 (1)
De thi thu casio mon sinh lop 12 2013 (1)tovan7171
 
Đồ Án Káșżt Cáș„u ThĂ©p NhĂ  CĂŽng Nghiệp Nhịp 21m
Đồ Án Káșżt Cáș„u ThĂ©p NhĂ  CĂŽng Nghiệp Nhịp 21m Đồ Án Káșżt Cáș„u ThĂ©p NhĂ  CĂŽng Nghiệp Nhịp 21m
Đồ Án Káșżt Cáș„u ThĂ©p NhĂ  CĂŽng Nghiệp Nhịp 21m nataliej4
 
To hop
To hopTo hop
To hopAi Tui
 
Chuong 6 gioi thieu ve nha may loc dau dung quat
Chuong 6 gioi thieu ve nha may loc dau dung quatChuong 6 gioi thieu ve nha may loc dau dung quat
Chuong 6 gioi thieu ve nha may loc dau dung quatNguyen Thanh Tu Collection
 
Chuong 8 vat lieu dan dien
Chuong 8 vat lieu dan dienChuong 8 vat lieu dan dien
Chuong 8 vat lieu dan dienĐinh CĂŽng Thiện Taydo University
 
Luáș­n ĂĄn: Dá»± phĂČng sĂąu răng báș±ng gel Fluor ở người cao tuổi, HAY
Luáș­n ĂĄn: Dá»± phĂČng sĂąu răng báș±ng gel Fluor ở người cao tuổi, HAYLuáș­n ĂĄn: Dá»± phĂČng sĂąu răng báș±ng gel Fluor ở người cao tuổi, HAY
Luáș­n ĂĄn: Dá»± phĂČng sĂąu răng báș±ng gel Fluor ở người cao tuổi, HAYDịch VỄ Viáșżt BĂ i Trọn GĂłi ZALO 0917193864
 
Andehit formic
Andehit formicAndehit formic
Andehit formicXuxu Kawaii
 
HoĂĄn vị láș·p tổ hợp
HoĂĄn vị láș·p tổ hợpHoĂĄn vị láș·p tổ hợp
HoĂĄn vị láș·p tổ hợpTháșż Giới Tinh Hoa
 
bai-thuyet-trinh-ve-bao-ve-moi-truong.ppt
bai-thuyet-trinh-ve-bao-ve-moi-truong.pptbai-thuyet-trinh-ve-bao-ve-moi-truong.ppt
bai-thuyet-trinh-ve-bao-ve-moi-truong.pptBaoTruong43
 
TÀI LIỆU HÆŻá»šNG DáșȘN THÍ NGHIỆM VáșŹT LÝ Đáș I CÆŻÆ NG ĐIỆN-Tá»Ș VÀ QUANG_10294612052019
TÀI LIỆU HÆŻá»šNG DáșȘN THÍ NGHIỆM VáșŹT LÝ Đáș I CÆŻÆ NG ĐIỆN-Tá»Ș VÀ QUANG_10294612052019TÀI LIỆU HÆŻá»šNG DáșȘN THÍ NGHIỆM VáșŹT LÝ Đáș I CÆŻÆ NG ĐIỆN-Tá»Ș VÀ QUANG_10294612052019
TÀI LIỆU HÆŻá»šNG DáșȘN THÍ NGHIỆM VáșŹT LÝ Đáș I CÆŻÆ NG ĐIỆN-Tá»Ș VÀ QUANG_10294612052019phamhieu56
 
Máș«u nguyĂȘn tá»­ Bohr
Máș«u nguyĂȘn tá»­ BohrMáș«u nguyĂȘn tá»­ Bohr
Máș«u nguyĂȘn tá»­ Bohrtuituhoc
 
BĂĄo cĂĄo thĂ­ nghiĂȘm 6
BĂĄo cĂĄo thĂ­ nghiĂȘm 6BĂĄo cĂĄo thĂ­ nghiĂȘm 6
BĂĄo cĂĄo thĂ­ nghiĂȘm 6Tráș§n Nháș­t TĂąn
 
CHUYÊN ĐỀ ÔN THI CHUYỂN Cáș€P LÊN LỚP 10 MÔN TOÁN
CHUYÊN ĐỀ ÔN THI CHUYỂN Cáș€P LÊN LỚP 10 MÔN TOÁNCHUYÊN ĐỀ ÔN THI CHUYỂN Cáș€P LÊN LỚP 10 MÔN TOÁN
CHUYÊN ĐỀ ÔN THI CHUYỂN Cáș€P LÊN LỚP 10 MÔN TOÁNHoĂ ng ThĂĄi Việt
 
VĂŽ trĂčng dỄng cỄ trong nha khoa
VĂŽ trĂčng dỄng cỄ trong nha khoaVĂŽ trĂčng dỄng cỄ trong nha khoa
VĂŽ trĂčng dỄng cỄ trong nha khoanationwin
 
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC DÂU - THU HOáș CH DÂU
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC DÂU - THU HOáș CH DÂUGIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC DÂU - THU HOáș CH DÂU
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC DÂU - THU HOáș CH DÂUThĂĄi Nguyễn Văn
 
Giao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_mayGiao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_maythai lehong
 
Giao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_mayGiao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_mayNgoc Uyen Nguyen
 

More Related Content

What's hot

Nháș­n biáșżt cĂĄc yáșżu tố nguy hiểm, độc háșĄi
Nháș­n biáșżt cĂĄc yáșżu tố nguy hiểm, độc háșĄiNháș­n biáșżt cĂĄc yáșżu tố nguy hiểm, độc háșĄi
Nháș­n biáșżt cĂĄc yáșżu tố nguy hiểm, độc háșĄiĐoĂ n NhÆ° TĂčng
 
GiĂĄo TrĂŹnh thĂ­ nghiệm vĂ  kiểm định cĂŽng trĂŹnh
GiĂĄo TrĂŹnh thĂ­ nghiệm vĂ  kiểm định cĂŽng trĂŹnhGiĂĄo TrĂŹnh thĂ­ nghiệm vĂ  kiểm định cĂŽng trĂŹnh
GiĂĄo TrĂŹnh thĂ­ nghiệm vĂ  kiểm định cĂŽng trĂŹnhTung Nguyen Xuan
 
De thi thu casio mon sinh lop 12 2013 (1)
De thi thu casio mon sinh lop 12 2013 (1)De thi thu casio mon sinh lop 12 2013 (1)
De thi thu casio mon sinh lop 12 2013 (1)tovan7171
 
Đồ Án Káșżt Cáș„u ThĂ©p NhĂ  CĂŽng Nghiệp Nhịp 21m
Đồ Án Káșżt Cáș„u ThĂ©p NhĂ  CĂŽng Nghiệp Nhịp 21m Đồ Án Káșżt Cáș„u ThĂ©p NhĂ  CĂŽng Nghiệp Nhịp 21m
Đồ Án Káșżt Cáș„u ThĂ©p NhĂ  CĂŽng Nghiệp Nhịp 21m nataliej4
 
To hop
To hopTo hop
To hopAi Tui
 
Chuong 6 gioi thieu ve nha may loc dau dung quat
Chuong 6 gioi thieu ve nha may loc dau dung quatChuong 6 gioi thieu ve nha may loc dau dung quat
Chuong 6 gioi thieu ve nha may loc dau dung quatNguyen Thanh Tu Collection
 
Andehit formic
Andehit formicAndehit formic
Andehit formicXuxu Kawaii
 
bai-thuyet-trinh-ve-bao-ve-moi-truong.ppt
bai-thuyet-trinh-ve-bao-ve-moi-truong.pptbai-thuyet-trinh-ve-bao-ve-moi-truong.ppt
bai-thuyet-trinh-ve-bao-ve-moi-truong.pptBaoTruong43
 
TÀI LIỆU HÆŻá»šNG DáșȘN THÍ NGHIỆM VáșŹT LÝ Đáș I CÆŻÆ NG ĐIỆN-Tá»Ș VÀ QUANG_10294612052019
TÀI LIỆU HÆŻá»šNG DáșȘN THÍ NGHIỆM VáșŹT LÝ Đáș I CÆŻÆ NG ĐIỆN-Tá»Ș VÀ QUANG_10294612052019TÀI LIỆU HÆŻá»šNG DáșȘN THÍ NGHIỆM VáșŹT LÝ Đáș I CÆŻÆ NG ĐIỆN-Tá»Ș VÀ QUANG_10294612052019
TÀI LIỆU HÆŻá»šNG DáșȘN THÍ NGHIỆM VáșŹT LÝ Đáș I CÆŻÆ NG ĐIỆN-Tá»Ș VÀ QUANG_10294612052019phamhieu56
 
Máș«u nguyĂȘn tá»­ Bohr
Máș«u nguyĂȘn tá»­ BohrMáș«u nguyĂȘn tá»­ Bohr
Máș«u nguyĂȘn tá»­ Bohrtuituhoc
 
CHUYÊN ĐỀ ÔN THI CHUYỂN Cáș€P LÊN LỚP 10 MÔN TOÁN
CHUYÊN ĐỀ ÔN THI CHUYỂN Cáș€P LÊN LỚP 10 MÔN TOÁNCHUYÊN ĐỀ ÔN THI CHUYỂN Cáș€P LÊN LỚP 10 MÔN TOÁN
CHUYÊN ĐỀ ÔN THI CHUYỂN Cáș€P LÊN LỚP 10 MÔN TOÁNHoĂ ng ThĂĄi Việt
 
VĂŽ trĂčng dỄng cỄ trong nha khoa
VĂŽ trĂčng dỄng cỄ trong nha khoaVĂŽ trĂčng dỄng cỄ trong nha khoa
VĂŽ trĂčng dỄng cỄ trong nha khoanationwin
 
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC DÂU - THU HOáș CH DÂU
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC DÂU - THU HOáș CH DÂUGIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC DÂU - THU HOáș CH DÂU
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC DÂU - THU HOáș CH DÂUThĂĄi Nguyễn Văn
 

What's hot (20)

Tiet kiem nang luong
Tiet kiem nang luong Tiet kiem nang luong
Tiet kiem nang luong
 
Nháș­n biáșżt cĂĄc yáșżu tố nguy hiểm, độc háșĄi
Nháș­n biáșżt cĂĄc yáșżu tố nguy hiểm, độc háșĄiNháș­n biáșżt cĂĄc yáșżu tố nguy hiểm, độc háșĄi
Nháș­n biáșżt cĂĄc yáșżu tố nguy hiểm, độc háșĄi
 
Đáș·c trÆ°ng tÆ°ÆĄng tĂĄc plasmonic giữa háșĄt nano kim loáșĄi với quantum dot
Đáș·c trÆ°ng tÆ°ÆĄng tĂĄc plasmonic giữa háșĄt nano kim loáșĄi với quantum dotĐáș·c trÆ°ng tÆ°ÆĄng tĂĄc plasmonic giữa háșĄt nano kim loáșĄi với quantum dot
Đáș·c trÆ°ng tÆ°ÆĄng tĂĄc plasmonic giữa háșĄt nano kim loáșĄi với quantum dot
 
Hinh hoc-affine
Hinh hoc-affineHinh hoc-affine
Hinh hoc-affine
 
GiĂĄo TrĂŹnh thĂ­ nghiệm vĂ  kiểm định cĂŽng trĂŹnh
GiĂĄo TrĂŹnh thĂ­ nghiệm vĂ  kiểm định cĂŽng trĂŹnhGiĂĄo TrĂŹnh thĂ­ nghiệm vĂ  kiểm định cĂŽng trĂŹnh
GiĂĄo TrĂŹnh thĂ­ nghiệm vĂ  kiểm định cĂŽng trĂŹnh
 
De thi thu casio mon sinh lop 12 2013 (1)
De thi thu casio mon sinh lop 12 2013 (1)De thi thu casio mon sinh lop 12 2013 (1)
De thi thu casio mon sinh lop 12 2013 (1)
 
Đồ Án Káșżt Cáș„u ThĂ©p NhĂ  CĂŽng Nghiệp Nhịp 21m
Đồ Án Káșżt Cáș„u ThĂ©p NhĂ  CĂŽng Nghiệp Nhịp 21m Đồ Án Káșżt Cáș„u ThĂ©p NhĂ  CĂŽng Nghiệp Nhịp 21m
Đồ Án Káșżt Cáș„u ThĂ©p NhĂ  CĂŽng Nghiệp Nhịp 21m
 
To hop
To hopTo hop
To hop
 
Chuong 6 gioi thieu ve nha may loc dau dung quat
Chuong 6 gioi thieu ve nha may loc dau dung quatChuong 6 gioi thieu ve nha may loc dau dung quat
Chuong 6 gioi thieu ve nha may loc dau dung quat
 
Chuong 8 vat lieu dan dien
Chuong 8 vat lieu dan dienChuong 8 vat lieu dan dien
Chuong 8 vat lieu dan dien
 
Luáș­n ĂĄn: Dá»± phĂČng sĂąu răng báș±ng gel Fluor ở người cao tuổi, HAY
Luáș­n ĂĄn: Dá»± phĂČng sĂąu răng báș±ng gel Fluor ở người cao tuổi, HAYLuáș­n ĂĄn: Dá»± phĂČng sĂąu răng báș±ng gel Fluor ở người cao tuổi, HAY
Luáș­n ĂĄn: Dá»± phĂČng sĂąu răng báș±ng gel Fluor ở người cao tuổi, HAY
 
Andehit formic
Andehit formicAndehit formic
Andehit formic
 
HoĂĄn vị láș·p tổ hợp
HoĂĄn vị láș·p tổ hợpHoĂĄn vị láș·p tổ hợp
HoĂĄn vị láș·p tổ hợp
 
bai-thuyet-trinh-ve-bao-ve-moi-truong.ppt
bai-thuyet-trinh-ve-bao-ve-moi-truong.pptbai-thuyet-trinh-ve-bao-ve-moi-truong.ppt
bai-thuyet-trinh-ve-bao-ve-moi-truong.ppt
 
TÀI LIỆU HÆŻá»šNG DáșȘN THÍ NGHIỆM VáșŹT LÝ Đáș I CÆŻÆ NG ĐIỆN-Tá»Ș VÀ QUANG_10294612052019
TÀI LIỆU HÆŻá»šNG DáșȘN THÍ NGHIỆM VáșŹT LÝ Đáș I CÆŻÆ NG ĐIỆN-Tá»Ș VÀ QUANG_10294612052019TÀI LIỆU HÆŻá»šNG DáșȘN THÍ NGHIỆM VáșŹT LÝ Đáș I CÆŻÆ NG ĐIỆN-Tá»Ș VÀ QUANG_10294612052019
TÀI LIỆU HÆŻá»šNG DáșȘN THÍ NGHIỆM VáșŹT LÝ Đáș I CÆŻÆ NG ĐIỆN-Tá»Ș VÀ QUANG_10294612052019
 
Máș«u nguyĂȘn tá»­ Bohr
Máș«u nguyĂȘn tá»­ BohrMáș«u nguyĂȘn tá»­ Bohr
Máș«u nguyĂȘn tá»­ Bohr
 
BĂĄo cĂĄo thĂ­ nghiĂȘm 6
BĂĄo cĂĄo thĂ­ nghiĂȘm 6BĂĄo cĂĄo thĂ­ nghiĂȘm 6
BĂĄo cĂĄo thĂ­ nghiĂȘm 6
 
CHUYÊN ĐỀ ÔN THI CHUYỂN Cáș€P LÊN LỚP 10 MÔN TOÁN
CHUYÊN ĐỀ ÔN THI CHUYỂN Cáș€P LÊN LỚP 10 MÔN TOÁNCHUYÊN ĐỀ ÔN THI CHUYỂN Cáș€P LÊN LỚP 10 MÔN TOÁN
CHUYÊN ĐỀ ÔN THI CHUYỂN Cáș€P LÊN LỚP 10 MÔN TOÁN
 
VĂŽ trĂčng dỄng cỄ trong nha khoa
VĂŽ trĂčng dỄng cỄ trong nha khoaVĂŽ trĂčng dỄng cỄ trong nha khoa
VĂŽ trĂčng dỄng cỄ trong nha khoa
 
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC DÂU - THU HOáș CH DÂU
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC DÂU - THU HOáș CH DÂUGIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC DÂU - THU HOáș CH DÂU
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC DÂU - THU HOáș CH DÂU
 

Similar to Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346

Giao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_mayGiao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_maythai lehong
 
Giao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_mayGiao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_mayNgoc Uyen Nguyen
 
giao trinh nguyen ly may le cung 170 trang
giao trinh nguyen ly may le cung 170 tranggiao trinh nguyen ly may le cung 170 trang
giao trinh nguyen ly may le cung 170 trangHọc CÆĄ KhĂ­
 
439 gtnguyenlymay 9758
439 gtnguyenlymay 9758439 gtnguyenlymay 9758
439 gtnguyenlymay 9758Linh Nguyễn
 
hoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh NguyĂȘn LĂœ MĂĄy - LĂȘ Cung, 170 Trang
hoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh NguyĂȘn LĂœ MĂĄy - LĂȘ Cung, 170 Tranghoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh NguyĂȘn LĂœ MĂĄy - LĂȘ Cung, 170 Trang
hoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh NguyĂȘn LĂœ MĂĄy - LĂȘ Cung, 170 TrangHọc CÆĄ KhĂ­
 
so hocthuattoan hahuykhoai
so hocthuattoan hahuykhoaiso hocthuattoan hahuykhoai
so hocthuattoan hahuykhoaiTuáș„n Minh
 
15 kien thuc co ban ve dien
15 kien thuc co ban ve dien 15 kien thuc co ban ve dien
15 kien thuc co ban ve dien VĆ© Anh
 
Baigiang mtb chuong2
Baigiang mtb chuong2Baigiang mtb chuong2
Baigiang mtb chuong2luuguxd
 
bctntlvn (65).pdf
bctntlvn (65).pdfbctntlvn (65).pdf
bctntlvn (65).pdfLuanvan84
 
hoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh CÆĄ KhĂ­ ĐáșĄi CÆ°ÆĄng - Nhiều TĂĄc GiáșŁ, 124 Trang
hoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh CÆĄ KhĂ­ ĐáșĄi CÆ°ÆĄng - Nhiều TĂĄc GiáșŁ, 124 Tranghoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh CÆĄ KhĂ­ ĐáșĄi CÆ°ÆĄng - Nhiều TĂĄc GiáșŁ, 124 Trang
hoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh CÆĄ KhĂ­ ĐáșĄi CÆ°ÆĄng - Nhiều TĂĄc GiáșŁ, 124 TrangHọc CÆĄ KhĂ­
 
Thiáșżt káșż hệ truyền động cho mĂĄy bĂ o giường
Thiáșżt káșż hệ truyền động cho mĂĄy bĂ o giườngThiáșżt káșż hệ truyền động cho mĂĄy bĂ o giường
Thiáșżt káșż hệ truyền động cho mĂĄy bĂ o giườngHuynh Loc
 
Mtb ths. thai manh cuong
Mtb ths. thai manh cuongMtb ths. thai manh cuong
Mtb ths. thai manh cuongNxq Nxq
 
Gs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁn
Gs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁnGs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁn
Gs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁnĐáș·ng Duy Linh
 
Bai giang ve thong tin ve tinh
Bai giang ve thong tin ve tinhBai giang ve thong tin ve tinh
Bai giang ve thong tin ve tinhTuan Levan
 
BĂ i GiáșŁng ThĂŽng Tin Vệ Tinh VSAT - Nguyễn Trung Táș„n
BĂ i GiáșŁng ThĂŽng Tin Vệ Tinh VSAT - Nguyễn Trung Táș„nBĂ i GiáșŁng ThĂŽng Tin Vệ Tinh VSAT - Nguyễn Trung Táș„n
BĂ i GiáșŁng ThĂŽng Tin Vệ Tinh VSAT - Nguyễn Trung Táș„nHÆ°ng LĂȘ
 
Thuyáșżt minh sá»­ dỄng lĂČ Ä‘á»‘t bĂŁ mĂ­a 10 tĂąÌn.h
Thuyáșżt minh sá»­ dỄng lĂČ Ä‘á»‘t bĂŁ mĂ­a 10 tĂąÌn.hThuyáșżt minh sá»­ dỄng lĂČ Ä‘á»‘t bĂŁ mĂ­a 10 tĂąÌn.h
Thuyáșżt minh sá»­ dỄng lĂČ Ä‘á»‘t bĂŁ mĂ­a 10 tĂąÌn.hnataliej4
 
cap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPT
cap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPTcap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPT
cap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPTVU Cong
 
CĂŽng nghệ phoi
CĂŽng nghệ phoiCĂŽng nghệ phoi
CĂŽng nghệ phoiduongducthang
 

Similar to Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346 (20)

Giao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_mayGiao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_may
 
Giao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_mayGiao trinh nguyen_ly_may
Giao trinh nguyen_ly_may
 
giao trinh nguyen ly may le cung 170 trang
giao trinh nguyen ly may le cung 170 tranggiao trinh nguyen ly may le cung 170 trang
giao trinh nguyen ly may le cung 170 trang
 
439 gtnguyenlymay 9758
439 gtnguyenlymay 9758439 gtnguyenlymay 9758
439 gtnguyenlymay 9758
 
hoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh NguyĂȘn LĂœ MĂĄy - LĂȘ Cung, 170 Trang
hoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh NguyĂȘn LĂœ MĂĄy - LĂȘ Cung, 170 Tranghoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh NguyĂȘn LĂœ MĂĄy - LĂȘ Cung, 170 Trang
hoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh NguyĂȘn LĂœ MĂĄy - LĂȘ Cung, 170 Trang
 
so hocthuattoan hahuykhoai
so hocthuattoan hahuykhoaiso hocthuattoan hahuykhoai
so hocthuattoan hahuykhoai
 
Bt duc
Bt ducBt duc
Bt duc
 
15 kien thuc co ban ve dien
15 kien thuc co ban ve dien 15 kien thuc co ban ve dien
15 kien thuc co ban ve dien
 
Baigiang mtb chuong2
Baigiang mtb chuong2Baigiang mtb chuong2
Baigiang mtb chuong2
 
bctntlvn (65).pdf
bctntlvn (65).pdfbctntlvn (65).pdf
bctntlvn (65).pdf
 
Chuong 4
Chuong 4Chuong 4
Chuong 4
 
hoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh CÆĄ KhĂ­ ĐáșĄi CÆ°ÆĄng - Nhiều TĂĄc GiáșŁ, 124 Trang
hoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh CÆĄ KhĂ­ ĐáșĄi CÆ°ÆĄng - Nhiều TĂĄc GiáșŁ, 124 Tranghoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh CÆĄ KhĂ­ ĐáșĄi CÆ°ÆĄng - Nhiều TĂĄc GiáșŁ, 124 Trang
hoccokhi.vn GiĂĄo TrĂŹnh CÆĄ KhĂ­ ĐáșĄi CÆ°ÆĄng - Nhiều TĂĄc GiáșŁ, 124 Trang
 
Thiáșżt káșż hệ truyền động cho mĂĄy bĂ o giường
Thiáșżt káșż hệ truyền động cho mĂĄy bĂ o giườngThiáșżt káșż hệ truyền động cho mĂĄy bĂ o giường
Thiáșżt káșż hệ truyền động cho mĂĄy bĂ o giường
 
Mtb ths. thai manh cuong
Mtb ths. thai manh cuongMtb ths. thai manh cuong
Mtb ths. thai manh cuong
 
Gs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁn
Gs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁnGs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁn
Gs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁn
 
Bai giang ve thong tin ve tinh
Bai giang ve thong tin ve tinhBai giang ve thong tin ve tinh
Bai giang ve thong tin ve tinh
 
BĂ i GiáșŁng ThĂŽng Tin Vệ Tinh VSAT - Nguyễn Trung Táș„n
BĂ i GiáșŁng ThĂŽng Tin Vệ Tinh VSAT - Nguyễn Trung Táș„nBĂ i GiáșŁng ThĂŽng Tin Vệ Tinh VSAT - Nguyễn Trung Táș„n
BĂ i GiáșŁng ThĂŽng Tin Vệ Tinh VSAT - Nguyễn Trung Táș„n
 
Thuyáșżt minh sá»­ dỄng lĂČ Ä‘á»‘t bĂŁ mĂ­a 10 tĂąÌn.h
Thuyáșżt minh sá»­ dỄng lĂČ Ä‘á»‘t bĂŁ mĂ­a 10 tĂąÌn.hThuyáșżt minh sá»­ dỄng lĂČ Ä‘á»‘t bĂŁ mĂ­a 10 tĂąÌn.h
Thuyáșżt minh sá»­ dỄng lĂČ Ä‘á»‘t bĂŁ mĂ­a 10 tĂąÌn.h
 
cap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPT
cap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPTcap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPT
cap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPT
 
CĂŽng nghệ phoi
CĂŽng nghệ phoiCĂŽng nghệ phoi
CĂŽng nghệ phoi
 

Recently uploaded

BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
QUáșąN LÝ HOáș T ĐỘNG GIÁO DỀC KỞ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH CÁC TRÆŻá»œNG TRUNG HỌC CÆ  ...
QUáșąN LÝ HOáș T ĐỘNG GIÁO DỀC KỞ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH CÁC TRÆŻá»œNG TRUNG HỌC CÆ  ...QUáșąN LÝ HOáș T ĐỘNG GIÁO DỀC KỞ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH CÁC TRÆŻá»œNG TRUNG HỌC CÆ  ...
QUáșąN LÝ HOáș T ĐỘNG GIÁO DỀC KỞ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH CÁC TRÆŻá»œNG TRUNG HỌC CÆ  ...ThunTrn734461
 
bĂ i 5.1.docx Sinh học di truyền đáșĄi cÆ°ÆĄng năm nháș„t của học sinh y đa khoa
bĂ i 5.1.docx Sinh học di truyền đáșĄi cÆ°ÆĄng năm nháș„t của học sinh y đa khoabĂ i 5.1.docx Sinh học di truyền đáșĄi cÆ°ÆĄng năm nháș„t của học sinh y đa khoa
bĂ i 5.1.docx Sinh học di truyền đáșĄi cÆ°ÆĄng năm nháș„t của học sinh y đa khoa2353020138
 
10 ĐỀ KIỂM TRA + 6 ĐỀ ÔN TáșŹP CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO C...
10 ĐỀ KIỂM TRA + 6 ĐỀ ÔN TáșŹP CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO C...10 ĐỀ KIỂM TRA + 6 ĐỀ ÔN TáșŹP CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO C...
10 ĐỀ KIỂM TRA + 6 ĐỀ ÔN TáșŹP CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO C...Nguyen Thanh Tu Collection
 
TỔNG HỹP ĐỀ THI CHÍNH THỚC Ká»Č THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGở VĂN NĂM ...
TỔNG HỹP ĐỀ THI CHÍNH THỚC Ká»Č THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGở VĂN NĂM ...TỔNG HỹP ĐỀ THI CHÍNH THỚC Ká»Č THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGở VĂN NĂM ...
TỔNG HỹP ĐỀ THI CHÍNH THỚC Ká»Č THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGở VĂN NĂM ...Nguyen Thanh Tu Collection
 
SĂĄng kiáșżn “Sá»­ dỄng ứng dỄng Quizizz nháș±m nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng ĂŽn thi tốt nghiệ...
SĂĄng kiáșżn “Sá»­ dỄng ứng dỄng Quizizz nháș±m nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng ĂŽn thi tốt nghiệ...SĂĄng kiáșżn “Sá»­ dỄng ứng dỄng Quizizz nháș±m nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng ĂŽn thi tốt nghiệ...
SĂĄng kiáșżn “Sá»­ dỄng ứng dỄng Quizizz nháș±m nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng ĂŽn thi tốt nghiệ...Nguyen Thanh Tu Collection
 
ĂŽn táș­p lịch sá»­ hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhh
ĂŽn táș­p lịch sá»­ hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhĂŽn táș­p lịch sá»­ hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhh
ĂŽn táș­p lịch sá»­ hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhvanhathvc
 
NQA Lợi Ă­ch Từ ISO vĂ  ESG Tăng Trưởng vĂ  Bền Vững ver01.pdf
NQA Lợi Ă­ch Từ ISO vĂ  ESG Tăng Trưởng vĂ  Bền Vững ver01.pdfNQA Lợi Ă­ch Từ ISO vĂ  ESG Tăng Trưởng vĂ  Bền Vững ver01.pdf
NQA Lợi Ă­ch Từ ISO vĂ  ESG Tăng Trưởng vĂ  Bền Vững ver01.pdfNguyễn Đăng Quang
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
SÁNG KIáșŸN “THIáșŸT KáșŸ VÀ Sỏ DỀNG INFOGRAPHIC TRONG Dáș Y HỌC ĐỊA LÍ 11 (BỘ SÁCH K...
SÁNG KIáșŸN “THIáșŸT KáșŸ VÀ Sỏ DỀNG INFOGRAPHIC TRONG Dáș Y HỌC ĐỊA LÍ 11 (BỘ SÁCH K...SÁNG KIáșŸN “THIáșŸT KáșŸ VÀ Sỏ DỀNG INFOGRAPHIC TRONG Dáș Y HỌC ĐỊA LÍ 11 (BỘ SÁCH K...
SÁNG KIáșŸN “THIáșŸT KáșŸ VÀ Sỏ DỀNG INFOGRAPHIC TRONG Dáș Y HỌC ĐỊA LÍ 11 (BỘ SÁCH K...Nguyen Thanh Tu Collection
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Sơ đồ tư duy mĂŽn sinh học baÌŁÌ‚c THPT.pdf
Sơ đồ tư duy mĂŽn sinh học baÌŁÌ‚c THPT.pdfSơ đồ tư duy mĂŽn sinh học baÌŁÌ‚c THPT.pdf
Sơ đồ tư duy mĂŽn sinh học baÌŁÌ‚c THPT.pdftohoanggiabao81
 
Kiểm tra cháșĄy tráșĄm lĂ­ thuyáșżt giữa kĂŹ giáșŁi pháș«u sinh lĂ­
Kiểm tra cháșĄy tráșĄm lĂ­ thuyáșżt giữa kĂŹ giáșŁi pháș«u sinh lĂ­Kiểm tra cháșĄy tráșĄm lĂ­ thuyáșżt giữa kĂŹ giáșŁi pháș«u sinh lĂ­
Kiểm tra cháșĄy tráșĄm lĂ­ thuyáșżt giữa kĂŹ giáșŁi pháș«u sinh lĂ­Dr K-OGN
 
TrĂ­ch dáș«n tráșŻc nghiệm tÆ° tưởng HCM5.docx
TrĂ­ch dáș«n tráșŻc nghiệm tÆ° tưởng HCM5.docxTrĂ­ch dáș«n tráșŻc nghiệm tÆ° tưởng HCM5.docx
TrĂ­ch dáș«n tráșŻc nghiệm tÆ° tưởng HCM5.docxnhungdt08102004
 
SĂĄng kiáșżn DáșĄy học theo định hướng STEM một số chủ đề pháș§n “váș­t sống”, Khoa họ...
SĂĄng kiáșżn DáșĄy học theo định hướng STEM một số chủ đề pháș§n “váș­t sống”, Khoa họ...SĂĄng kiáșżn DáșĄy học theo định hướng STEM một số chủ đề pháș§n “váș­t sống”, Khoa họ...
SĂĄng kiáșżn DáșĄy học theo định hướng STEM một số chủ đề pháș§n “váș­t sống”, Khoa họ...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Chuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdf
Chuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdfChuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdf
Chuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdfhoangtuansinh1
 
Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...
Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...
Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...hoangtuansinh1
 
BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MIN...
BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MIN...BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MIN...
BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MIN...Nguyen Thanh Tu Collection
 
ChĂ m - Bệnh ĂĄn (da liễu - bvdlct ctump) .pptx
ChĂ m - Bệnh ĂĄn (da liễu - bvdlct ctump) .pptxChĂ m - Bệnh ĂĄn (da liễu - bvdlct ctump) .pptx
ChĂ m - Bệnh ĂĄn (da liễu - bvdlct ctump) .pptxendkay31
 

Recently uploaded (19)

BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
BỘ ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
 
QUáșąN LÝ HOáș T ĐỘNG GIÁO DỀC KỞ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH CÁC TRÆŻá»œNG TRUNG HỌC CÆ  ...
QUáșąN LÝ HOáș T ĐỘNG GIÁO DỀC KỞ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH CÁC TRÆŻá»œNG TRUNG HỌC CÆ  ...QUáșąN LÝ HOáș T ĐỘNG GIÁO DỀC KỞ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH CÁC TRÆŻá»œNG TRUNG HỌC CÆ  ...
QUáșąN LÝ HOáș T ĐỘNG GIÁO DỀC KỞ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH CÁC TRÆŻá»œNG TRUNG HỌC CÆ  ...
 
bĂ i 5.1.docx Sinh học di truyền đáșĄi cÆ°ÆĄng năm nháș„t của học sinh y đa khoa
bĂ i 5.1.docx Sinh học di truyền đáșĄi cÆ°ÆĄng năm nháș„t của học sinh y đa khoabĂ i 5.1.docx Sinh học di truyền đáșĄi cÆ°ÆĄng năm nháș„t của học sinh y đa khoa
bĂ i 5.1.docx Sinh học di truyền đáșĄi cÆ°ÆĄng năm nháș„t của học sinh y đa khoa
 
10 ĐỀ KIỂM TRA + 6 ĐỀ ÔN TáșŹP CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO C...
10 ĐỀ KIỂM TRA + 6 ĐỀ ÔN TáșŹP CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO C...10 ĐỀ KIỂM TRA + 6 ĐỀ ÔN TáșŹP CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO C...
10 ĐỀ KIỂM TRA + 6 ĐỀ ÔN TáșŹP CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO C...
 
TỔNG HỹP ĐỀ THI CHÍNH THỚC Ká»Č THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGở VĂN NĂM ...
TỔNG HỹP ĐỀ THI CHÍNH THỚC Ká»Č THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGở VĂN NĂM ...TỔNG HỹP ĐỀ THI CHÍNH THỚC Ká»Č THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGở VĂN NĂM ...
TỔNG HỹP ĐỀ THI CHÍNH THỚC Ká»Č THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGở VĂN NĂM ...
 
SĂĄng kiáșżn “Sá»­ dỄng ứng dỄng Quizizz nháș±m nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng ĂŽn thi tốt nghiệ...
SĂĄng kiáșżn “Sá»­ dỄng ứng dỄng Quizizz nháș±m nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng ĂŽn thi tốt nghiệ...SĂĄng kiáșżn “Sá»­ dỄng ứng dỄng Quizizz nháș±m nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng ĂŽn thi tốt nghiệ...
SĂĄng kiáșżn “Sá»­ dỄng ứng dỄng Quizizz nháș±m nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng ĂŽn thi tốt nghiệ...
 
ĂŽn táș­p lịch sá»­ hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhh
ĂŽn táș­p lịch sá»­ hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhĂŽn táș­p lịch sá»­ hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhh
ĂŽn táș­p lịch sá»­ hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhh
 
NQA Lợi Ă­ch Từ ISO vĂ  ESG Tăng Trưởng vĂ  Bền Vững ver01.pdf
NQA Lợi Ă­ch Từ ISO vĂ  ESG Tăng Trưởng vĂ  Bền Vững ver01.pdfNQA Lợi Ă­ch Từ ISO vĂ  ESG Tăng Trưởng vĂ  Bền Vững ver01.pdf
NQA Lợi Ă­ch Từ ISO vĂ  ESG Tăng Trưởng vĂ  Bền Vững ver01.pdf
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
 
SÁNG KIáșŸN “THIáșŸT KáșŸ VÀ Sỏ DỀNG INFOGRAPHIC TRONG Dáș Y HỌC ĐỊA LÍ 11 (BỘ SÁCH K...
SÁNG KIáșŸN “THIáșŸT KáșŸ VÀ Sỏ DỀNG INFOGRAPHIC TRONG Dáș Y HỌC ĐỊA LÍ 11 (BỘ SÁCH K...SÁNG KIáșŸN “THIáșŸT KáșŸ VÀ Sỏ DỀNG INFOGRAPHIC TRONG Dáș Y HỌC ĐỊA LÍ 11 (BỘ SÁCH K...
SÁNG KIáșŸN “THIáșŸT KáșŸ VÀ Sỏ DỀNG INFOGRAPHIC TRONG Dáș Y HỌC ĐỊA LÍ 11 (BỘ SÁCH K...
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 Ká»Č THI TỐT NGHI...
 
Sơ đồ tư duy mĂŽn sinh học baÌŁÌ‚c THPT.pdf
Sơ đồ tư duy mĂŽn sinh học baÌŁÌ‚c THPT.pdfSơ đồ tư duy mĂŽn sinh học baÌŁÌ‚c THPT.pdf
Sơ đồ tư duy mĂŽn sinh học baÌŁÌ‚c THPT.pdf
 
Kiểm tra cháșĄy tráșĄm lĂ­ thuyáșżt giữa kĂŹ giáșŁi pháș«u sinh lĂ­
Kiểm tra cháșĄy tráșĄm lĂ­ thuyáșżt giữa kĂŹ giáșŁi pháș«u sinh lĂ­Kiểm tra cháșĄy tráșĄm lĂ­ thuyáșżt giữa kĂŹ giáșŁi pháș«u sinh lĂ­
Kiểm tra cháșĄy tráșĄm lĂ­ thuyáșżt giữa kĂŹ giáșŁi pháș«u sinh lĂ­
 
TrĂ­ch dáș«n tráșŻc nghiệm tÆ° tưởng HCM5.docx
TrĂ­ch dáș«n tráșŻc nghiệm tÆ° tưởng HCM5.docxTrĂ­ch dáș«n tráșŻc nghiệm tÆ° tưởng HCM5.docx
TrĂ­ch dáș«n tráșŻc nghiệm tÆ° tưởng HCM5.docx
 
SĂĄng kiáșżn DáșĄy học theo định hướng STEM một số chủ đề pháș§n “váș­t sống”, Khoa họ...
SĂĄng kiáșżn DáșĄy học theo định hướng STEM một số chủ đề pháș§n “váș­t sống”, Khoa họ...SĂĄng kiáșżn DáșĄy học theo định hướng STEM một số chủ đề pháș§n “váș­t sống”, Khoa họ...
SĂĄng kiáșżn DáșĄy học theo định hướng STEM một số chủ đề pháș§n “váș­t sống”, Khoa họ...
 
Chuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdf
Chuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdfChuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdf
Chuong trinh dao tao Su pham Khoa hoc tu nhien, ma nganh - 7140247.pdf
 
Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...
Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...
Thong bao 337-DHPY (24.4.2024) thi sat hach Ngoai ngu dap ung Chuan dau ra do...
 
BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MIN...
BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MIN...BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MIN...
BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 VáșŹT LÝ 11 - KáșŸT NỐI TRI THỚC - THEO Cáș€U TRÚC ĐỀ MIN...
 
ChĂ m - Bệnh ĂĄn (da liễu - bvdlct ctump) .pptx
ChĂ m - Bệnh ĂĄn (da liễu - bvdlct ctump) .pptxChĂ m - Bệnh ĂĄn (da liễu - bvdlct ctump) .pptx
ChĂ m - Bệnh ĂĄn (da liễu - bvdlct ctump) .pptx
 

Giao trinh thiet_ke_dien_tu_cong_suat_6346

  • 1. 1 http://www.ebook.edu.vn TRŠĂȘNG §ÂčI HĂ€C BžCH KHOA H” NĂ©I BĂ© M€N THIÕT BÞ §IÖN - §IÖN Tö ------------------------------ tÎŒi liÖu h−íng dÉn thiÕt kÕ thiÕt bÞ ÂźiÖn tö c«ng suÊt (D”nh cho sinh viÂȘn chuyÂȘn ng”nh ThiÕt bÞ ÂźiÖn - §iÖn tö) BiÂȘn soÂčn: TrÇn všn thÞnh H” nĂ©i, nšm 2000
  • 2. 2 http://www.ebook.edu.vn MĂŽc ¼Ých yÂȘu cÇu: Trong nhĂ·ng nšm gÇn Ÿ©y cĂŻng vĂ­i viÖc phžt triÓn ng”y c”ng mÂčnh mÏ cña cžc lÜnh vĂčc khoa hĂ€c, Ăžng dĂŽng cña chĂłng v”o c«ng nghiÖp nĂŁi chung v” c«ng nghiÖp ÂźiÖn tö nĂŁi riÂȘng, cžc thiÕt bÞ ÂźiÖn tö cĂŁ c«ng suÊt lĂ­n Ÿ· ¼−¬c chÕ tÂčo ng”y c”ng nhiÒu, ¼Æc biÖt l” Ăžng dĂŽng cña nĂŁ v”o cžc ng”nh kinh tÕ quĂšc d©n v” ÂźĂȘi sĂšng, l”m cho yÂȘu cÇu vÒ sĂč hiÓu biÕt v” thiÕt kÕ cžc loÂči thiÕt bÞ n”y l” hÕt sĂžc cÇn thiÕt ŸÚi vĂ­i cžc kĂŒ s− ng”nh ÂźiÖn. §Ó giĂłp cho sinh viÂȘn mĂ©t kĂŒ nšng Ăžng dĂŽng nhĂ·ng kiÕn thĂžc lĂœ thuyÕt Ÿ· hĂ€c vÒ m«n hĂ€c thiÕt bÞ ÂźiÖn tö c«ng suÊt v”o viÖc thiÕt kÕ nhĂ·ng bĂ© nguĂ„n c«ng suÊt ho”n chØnh, thiÕt kÕ thiÕt bÞ ÂźiÖn tö c«ng suÊt (TK), ¼Æt mĂŽc ¼Ých ho”n thiÖn lĂœ thuyÕt v” n©ng cao kĂŒ nšng Ăžng dĂŽng l”m mĂŽc ¼Ých chÝnh. Mçi sinh viÂȘn ¼−üc nhËn mĂ©t ¼Ò t”i thiÕt kÕ Ÿéc lËp cho m×nh, cĂŁ tržch nhiÖm ho”n th”nh nĂ©i dung ¼−üc ¼Ò ra theo nhiÖm vĂŽ TK, vĂ­i nĂ©i dung n”y sinh viÂȘn ph¶i thiÕt kÕ th”nh nhĂ·ng thiÕt bÞ ho”n chØnh ¼Ó cĂŁ thÓ Ăžng dĂŽng trong thĂčc tÕ s¶n xuÊt. NĂ©i dung TK ‱ ThuyÕt minh sÂŹ qua vÒ c«ng nghÖ cña t¶i m” bĂ© nguĂ„n cÊp ÂźiÖn ‱ ChĂ€n sÂŹ ŸÄ mÂčch Ÿéng lĂčc. ‱ ThiÕt kÕ, tÝnh chĂ€n cžc thiÕt bÞ cÂŹ b¶n cña mÂčch Ÿéng lĂčc (bao gĂ„m chĂ€n van bžn dÉn, tÝnh tožn cžc th«ng sĂš ¼Þnh mĂžc cÂŹ b¶n, tÝnh tožn mžy biÕn žp hay cuĂ©n khžng nÕu cĂŁ, tÝnh chĂ€n cžc thiÕt bÞ Ÿãng cŸt v” b¶o vÖ.........). ‱ ThiÕt kÕ tÝnh chĂ€n mÂčch ÂźiÒu khiÓn. ‱ ThiÕt kÕ kÕt cÊu (tñ ÂźiÖn). 8.1 TĂŁm tŸt lĂœ thuyÕt. §Ó cÊp nguĂ„n cho t¶i mĂ©t chiÒu, chĂłng ta cÇn thiÕt kÕ cžc bĂ© chØnh l−u vĂ­i mĂŽc ¼Ých biÕn ŸÊi nšng l−üng ÂźiÖn xoay chiÒu th”nh mĂ©t chiÒu. Cžc loÂči bĂ© biÕn ŸÊi n”y cĂŁ thÓ l” chØnh l−u kh«ng ÂźiÒu khiÓn v” chØnh l−u cĂŁ ÂźiÂȘu khiÓn. VĂ­i mĂŽc ¼Ých gi¶m c«ng suÊt v« c«ng, ng−ĂȘi ta th−ĂȘng mŸc song song ng−üc vĂ­i t¶i mĂ©t chiÒu mĂ©t Âźi«t (loÂči sÂŹ ŸÄ n”y ¼−üc gĂ€i l” sÂŹ ŸÄ cĂŁ Âźi«t ng−üc). Trong cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u cĂŁ Âźi«t ng−üc, khi cĂŁ v” kh«ng cĂŁ ÂźiÒu khiÓn, nšng l−üng ¼−üc truyÒn tĂ” phÝa l−íi xoay chiÒu sang mĂ©t chiÒu, nghÜa l” cžc loÂči chØnh l−u Ÿã chØ cĂŁ thÓ l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé chØnh l−u. Cžc bĂ© chØnh l−u cĂŁ ÂźiÒu khiÓn, kh«ng Âźi«t ng−üc cĂŁ thÓ trao ŸÊi nšng l−üng theo c¶ hai chiÒu. Khi nšng l−üng truyÒn tĂ” l−íi xoay chiÒu sang t¶i mĂ©t chiÒu, bĂ© nguĂ„n l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé chØnh l−u, khi nšng l−üng truyÒn theo chiÒu ng−üc lÂči (nghÜa l” tĂ” phÝa t¶i mĂ©t chiÒu vÒ l−íi xoay chiÒu) th× bĂ© nguĂ„n l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé nghÞch l−u tr¶ nšng l−üng vÒ l−íi. Theo dÂčng nguĂ„n cÊp xoay chiÒu, chĂłng ta cĂŁ thÓ chia chØnh l−u th”nh
  • 3. 3 http://www.ebook.edu.vn mĂ©t hay ba pha. Cžc th«ng sĂš quan trĂ€ng cña sÂŹ ŸÄ chØnh l−u l”: dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp t¶i; dßng ÂźiÖn chÂčy trong cuĂ©n d©y thĂž cÊp biÕn žp; sĂš lÇn ¼Ëp mÂčch trong mĂ©t chu kĂș. Dßng ÂźiÖn chÂčy trong cuĂ©n d©y thĂž cÊp biÕn žp cĂŁ thÓ l” mĂ©t chiÒu, hay xoay chiÒu, cĂŁ thÓ ph©n loÂči th”nh sÂŹ ŸÄ cĂŁ dßng ÂźiÖn biÕn žp mĂ©t chiÒu hay, xoay chiÒu. SĂš lÇn ¼Ëp mÂčch trong mĂ©t chu kĂș l” quan hÖ cña tÇn sĂš sĂŁng h”i thÊp nhÊt cña ÂźiÖn žp chØnh l−u vĂ­i tÇn sĂš ÂźiÖn žp xoay chiÒu. Theo h×nh dÂčng cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u, vĂ­i chuyÓn mÂčch tĂč nhiÂȘn chĂłng ta cĂŁ thÓ ph©n loÂči chØnh l−u th”nh cžc loÂči sÂŹ ŸÄ sau. 1. ChØnh l−u mĂ©t nöa chu kĂș. H×nh 8.1. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u mĂ©t nöa chu kĂș. Ă« sÂŹ ŸÄ chØnh l−u mĂ©t nöa chu kĂș h×nh 8.1 sĂŁng ÂźiÖn žp ra mĂ©t chiÒu sÏ bÞ gižn ÂźoÂčn trong mĂ©t nöa chu kĂș khi ÂźiÖn žp anod cña van bžn dÉn ©m, do vËy khi sö dĂŽng sÂŹ ŸÄ chØnh l−u mĂ©t nöa chu kĂș, chĂłng ta cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp xÊu, trÞ sĂš ÂźiÖn žp t¶i trung b×nh lĂ­n nhÊt ¼−üc tÝnh: Udo = 0,45.U2 (8 -1) VĂ­i chÊt l−üng ÂźiÖn žp rÊt xÊu v” cĂČng cho ta hÖ sĂš sö dĂŽng biÕn žp xÊu: Sba = 3,09.Ud.Id. (8 -2) §žnh giž chung vÒ loÂči chØnh l−u n”y chĂłng ta cĂŁ thÓ nhËn thÊy, Ÿ©y l” loÂči chØnh l−u cÂŹ b¶n, sÂŹ ŸÄ nguyÂȘn lĂœ mÂčch Ÿn gi¶n. Tuy vËy cžc chÊt l−üng kĂŒ thuËt nh−: chÊt l−üng ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu; hiÖu suÊt sö dĂŽng biÕn žp quž xÊu. Do Ÿã loÂči chØnh l−u n”y Ýt ¼−üc Ăžng dĂŽng trong thĂčc tÕ. Khi cÇn chÊt l−üng ÂźiÖn žp khž hÂŹn, ng−ĂȘi ta th−ĂȘng sö dĂŽng sÂŹ ŸÄ chØnh l−u c¶ chu kĂș theo cžc ph−¬ng žn sau. 2. ChØnh l−u c¶ chu kĂș vĂ­i biÕn žp cĂŁ trung tÝnh. H×nh 8.2. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u c¶ chu kĂș vĂ­i biÕn žp cĂŁ trung tÝnh. Theo h×nh dÂčng sÂŹ ŸÄ, th× biÕn žp ph¶i cĂŁ hai cuĂ©n d©y thĂž cÊp vĂ­i th«ng U2 R L T U1 T2 U1 RU2 U2 T1 L
  • 4. 4 http://www.ebook.edu.vn sĂš giĂšng hÖt nhau, Ă« mçi nöa chu kĂș cĂŁ mĂ©t van dÉn cho dßng ÂźiÖn chÂčy qua. Cho nÂȘn Ă« c¶ hai nöa chu kĂș sĂŁng ÂźiÖn žp t¶i trĂŻng vĂ­i ÂźiÖn žp cuĂ©n d©y cĂŁ van dÉn. Trong sÂŹ ŸÄ n”y ÂźiÖn žp t¶i ¼Ëp mÂčch trong c¶ hai nöa chu kĂș, vĂ­i tÇn sĂš ¼Ëp mÂčch b»ng hai lÇn tÇn sĂš ÂźiÖn žp xoay chiÒu. H×nh dÂčng cžc ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp, dßng ÂźiÖn t¶i (Ud, Id), dßng ÂźiÖn cžc van bžn dÉn I1, I2 v” ÂźiÖn žp cña van T1 m« t¶ trÂȘn h×nh 8.3a khi t¶i thu”n trĂ« v” trÂȘn h×nh 8.3b khi t¶i ÂźiÖn c¶m lĂ­n. H×nh 8.3. Cžc ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp, dßng ÂźiÖn t¶i, dßng ÂźiÖn cžc van v” ÂźiÖn žp cña Tiristo T1 §iÖn žp trung b×nh trÂȘn t¶i, khi t¶i thuÇn trĂ« dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn ¼−üc tÝnh: Ud = Udo.(1+cosα)/2. (8 -3). vĂ­i: - Udo: §iÖn žp chØnh l−u khi kh«ng ÂźiÒu khiÓn v” b»ng Udo = 0,9.U2 α GĂŁc mĂ« cña cžc Tiristo. Khi t¶i ÂźiÖn c¶m lĂ­n dßng ÂźiÖn, ÂźiÖn žp t¶i liÂȘn tĂŽc, lĂłc n”y ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu ¼−üc tÝnh: Ud = Udo.cosα (8 -4) Trong cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u th× loÂči sÂŹ ŸÄ n”y cĂŁ ÂźiÖn žp ng−üc cña van ph¶i chÞu l” lĂ­n nhÊt Mçi van dÉn th«ng trong mĂ©t nöa chu kĂș, do vËy dßng ÂźiÖn m” van bžn dÉn ph¶i chÞu tĂši Âźa b»ng 1/2 dßng ÂźiÖn t¶i , trÞ hiÖu dĂŽng cña dßng ÂźiÖn chÂčy qua van Ihd = 0,71.Id . So vĂ­i chØnh l−u nöa chu kĂș, th× loÂči chØnh l−u n”y cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp 222 UUnv = 0 t1 t2 t3 Ud Id I1 I2 t t t t 0 t1 t2 t3 Ud Id I1 I2 t t t t c.b p1 p2 p3 UT1 UT1
  • 5. 5 http://www.ebook.edu.vn tĂšt hÂŹn. Dßng ÂźiÖn chÂčy qua van kh«ng quž lĂ­n, tĂŠng ÂźiÖn žp rÂŹi trÂȘn van nhĂĄ. §Úi vĂ­i chØnh l−u cĂŁ ÂźiÒu khiÓn, th× sÂŹ ŸÄ h×nh 8.2 nĂŁi chung v” viÖc ÂźiÒu khiÓn cžc van bžn dÉn Ă« Ÿ©y t−¬ng ŸÚi Ÿn gi¶n. Tuy vËy viÖc chÕ tÂčo biÕn žp cĂŁ hai cuĂ©n d©y thĂž cÊp giĂšng nhau, m” mçi cuĂ©n chØ l”m viÖc cĂŁ mĂ©t nöa chu kĂș, l”m cho viÖc chÕ tÂčo biÕn žp phĂžc tÂčp hÂŹn v” hiÖu suÊt sö dĂŽng biÕn žp xÊu hÂŹn, mÆt khžc ÂźiÖn žp ng−üc cña cžc van bžn dÉn ph¶i chÞu cĂŁ trÞ sĂš lĂ­n nh©t. 3. ChØnh l−u cÇu mĂ©t pha. H×nh 8.4. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu mĂ©t pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng. HoÂčt Ÿéng cña sÂŹ ŸÄ n”y khži qužt cĂŁ thÓ m« t¶ nh− sau. Trong nöa bžn kĂș ÂźiÖn žp anod cña Tiristo T1 d−¬ng (+) (lĂłc Ÿã catod T2 ©m (-)), nÕu cĂŁ xung ÂźiÒu khiÓn cho c¶ hai van T1,T2 ŸÄng thĂȘi, th× cžc van n”y sÏ ¼−üc mĂ« th«ng ¼Ó ¼Æt ÂźiÖn žp l−íi lÂȘn t¶i, ÂźiÖn žp t¶i mĂ©t chiÒu cßn b»ng ÂźiÖn žp xoay chiÒu chĂ”ng n”o cžc Tiristo cßn dÉn (kho¶ng dÉn cña cžc Tiristo phĂŽ thuĂ©c v”o tÝnh chÊt cña t¶i). §Õn nöa bžn kĂș sau, ÂźiÖn žp ŸÊi dÊu, anod cña Tiristo T3 d−¬ng (+) (catod T4 ©m (-)), nÕu cĂŁ xung ÂźiÒu khiÓn cho c¶ hai van T3,T4 ŸÄng thĂȘi, th× cžc van n”y sÏ ¼−üc mĂ« th«ng, ¼Ó ¼Æt ÂźiÖn žp l−íi lÂȘn t¶i, vĂ­i ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu trÂȘn t¶i cĂŁ chiÒu trĂŻng vĂ­i nöa bžn kĂș tr−íc. ChØnh l−u cÇu mĂ©t pha h×nh 8.4 cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp ra ho”n to”n giĂšng nh− chØnh l−u c¶ chu kĂș vĂ­i biÕn žp cĂŁ trung tÝnh, nh− sÂŹ ŸÄ h×nh 8.2. H×nh dÂčng cžc ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp, dßng ÂźiÖn t¶i, dßng ÂźiÖn cžc van bžn dÉn v” ÂźiÖn žp cña mĂ©t van tiÂȘu biÓu gÇn t−¬ng tĂč nh− trÂȘn h×nh 8.3a.b. Trong sÂŹ ŸÄ n”y dßng ÂźiÖn chÂčy qua van giĂšng nh− sÂŹ ŸÄ h×nh 8.2, nh−ng ÂźiÖn žp ng−üc van ph¶i chÞu nhĂĄ hÂŹn Unv = √2.U2. ViÖc ÂźiÒu khiÓn ŸÄng thĂȘi cžc Tiristo T1,T2 v” T3,T4 cĂŁ thÓ thĂčc hiÖn b»ng nhiÒu cžch, mĂ©t trong nhĂ·ng cžch Ÿn gi¶n nhÊt l” sö dĂŽng biÕn žp xung cĂŁ hai cuĂ©n thĂž cÊp nh− h×nh 8.5. §iÒu khiÓn cžc Tiristo trong sÂŹ ŸÄ h×nh 8.4, nhiÒu khi gÆp khĂŁ khšn cho trong khi mĂ« cžc van ÂźiÒu khiÓn, nhÊt l” khi c«ng suÊt xung kh«ng Ÿñ lĂ­n. §Ó tržnh viÖc mĂ« ŸÄng thĂȘi cžc van nh− Ă« trÂȘn, m” chÊt l−üng ÂźiÖn žp chĂ”ng mĂčc n”o Ÿã vÉn cĂŁ thÓ Ÿžp Ăžng ¼−üc, ng−ĂȘi ta cĂŁ thÓ sö dĂŽng chØnh l−u cÇu mĂ©t pha ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng. T4 T1 U2 T3 L T2 R
  • 6. 6 http://www.ebook.edu.vn Hinh 8.5. Ph−¬ng žn cÊp xung chØnh l−u cÇu mĂ©t pha ChØnh l−u cÇu mĂ©t pha ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng cĂŁ thÓ thĂčc hiÖn b»ng hai ph−¬ng žn khžc nhau nh− h×nh 8.6. GiĂšng nhau Ă« hai sÂŹ ŸÄ n”y l”: chĂłng ¼Òu cĂŁ hai Tiristo v” hai Âźi«t; mçi lÇn cÊp xung ÂźiÒu khiÓn chØ cÇn mĂ©t xung; ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu trÂȘn t¶i cĂŁ h×nh dÂčng ( xem h×nh 8.7a,b) v” trÞ sĂš giĂšng nhau; ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp t¶i chØ cĂŁ phÇn ÂźiÖn žp d−¬ng nÂȘn sÂŹ ŸÄ kh«ng l”m viÖc vĂ­i t¶i cĂŁ nghÞch l−u tr¶ nšng l−üng vÒ l−íi. SĂč khžc nhau giĂ·a hai sÂŹ ŸÄ trÂȘn ¼−üc thÓ hiÖn rĂą rÖt khi l”m viÖc vĂ­i t¶i ÂźiÖn c¶m lĂ­n, lĂłc n”y dßng ÂźiÖn chÂčy qua cžc van ÂźiÒu khiÓn v” kh«ng ÂźiÒu khiÓn sÏ khac nhau. b H×nh 8.6. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu mĂ©t pha ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng. TrÂȘn sÂŹ ŸÄ h×nh8.6a (vĂ­i minh hoÂč b»ng cžc ¼−ĂȘng cong h×nh 8.7a) khi ÂźiÖn žp anod T1 d−¬ng v” catod D1 ©m cĂŁ dßng ÂźiÖn t¶i chÂčy qua T1, D1 ¼Õn khi ÂźiÖn žp ŸÊi dÊu (vĂ­i anod T2 d−¬ng) m” ch−a cĂŁ xung mĂ« T2, nšng l−üng cña cuĂ©n d©y t¶i L ¼−üc x¶ ra qua D2, T1. Nh− vËy viÖc chuyÓn mÂčch cña cžc van kh«ng ÂźiÒu khiÓn D1, D2 x¶y ra khi ÂźiÖn žp bŸt ¼Çu ŸÊi dÊu. Tiristo T1 sÏ bÞ khož khi cĂŁ xung mĂ« T2, kÕt qu¶ l” chuyÓn mÂčch cžc van cĂŁ ÂźiÒu khiÓn ¼−üc thĂčc hiÖn b»ng viÖc mĂ« van kÕ tiÕp. TĂ” nhĂ·ng gi¶i thÝch trÂȘn chĂłng ta thÊy r»ng, cžc van bžn dÉn ¼−üc dÉn th«ng trong mĂ©t nöa chu kĂș (cžc Âźi«t dÉn tĂ” ¼Çu ¼Õn cuĂši bžn kĂș ÂźiÖn žp ©m catod, cßn cžc Tiristo ¼−üc dÉn th«ng tÂči thĂȘi ÂźiÓm cĂŁ xung mĂ« v” bÞ khož bĂ«i viÖc mĂ« Tiristo Ă« nöa chu kĂș kÕ tiÕp). VÒ trÞ sĂš, th× dßng ÂźiÖn trung b×nh chÂčy qua van b»ng Itb = (1/2 ) Id, dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng cña van Ihd = O,71. Id. Theo sÂŹ ŸÄ h×nh 8.6 b (vĂ­i minh hoÂč b»ng cžc ¼−ĂȘng cong h×nh 8.7b), khi ÂźiÖn žp l−íi ¼Æt v”o anod v” catod cña cžc van bžn dÉn thuËn chiÒu v” cĂŁ xung ÂźiÒu khiÓn, th× viÖc dÉn th«ng cžc van ho”n to”n giĂšng nh− sÂŹ ŸÄ h×nh 8.6a. dieu khien Mach T1 (T3) T2 (T4) D D U R T1 T2 L D2 D1 D1 D2 T2 T1 R L
  • 7. 7 http://www.ebook.edu.vn Khi ÂźiÖn žp ŸÊi dÊu nšng l−üng cña cuĂ©n d©y L ¼−üc x¶ ra qua cžc Âźi«t D1, D2, cžc van n”y Ÿãng vai trß cña Âźi«t ng−üc. ChÝnh do Ÿã m” cžc Tiristo sÏ tĂč Ÿéng khož khi ÂźiÖn žp ŸÊi dÊu. TĂ” ¼−ĂȘng cong dßng ÂźiÖn cžc van trÂȘn h×nh 8.7b cĂŁ thÓ thÊy r»ng, Ă« sÂŹ ŸÄ n”y dßng ÂźiÖn qua Tiristo nhĂĄ hÂŹn dßng ÂźiÖn qua cžc Âźi«t. H×nh 8.7. Gi¶n ŸÄ cžc ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp, dßng ÂźiÖn t¶i (Ud, Id), dßng ÂźiÖn cžc van bžn dÉn cña cžc sÂŹ ŸÄ a- h×nh 8.6a; b- h×nh 8.6b. Nh×n chung cžc loÂči chØnh l−u cÇu mĂ©t pha cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp t−¬ng ¼−¬ng nh− chØnh l−u c¶ chu kĂș vĂ­i biÕn žp cĂŁ trung tÝnh, chÊt l−üng ÂźiÖn mĂ©t chiÒu nh− nhau, dßng ÂźiÖn l”m viÖc cña van b»ng nhau, nÂȘn viÖc Ăžng dĂŽng chĂłng cĂČng t−¬ng ¼−¬ng nhau. MÆc dĂŻ vËy Ă« chØnh l−u cÇu mĂ©t pha cĂŁ −u ÂźiÓm hÂŹn Ă« chç: ÂźiÖn žp ng−üc trÂȘn van bÐ hÂŹn; biÕn žp dÔ chÕ tÂčo v” cĂŁ hiÖu suÊt cao hÂŹn. ThÕ nh−ng chØnh l−u cÇu mĂ©t pha cĂŁ sĂš l−üng van nhiÒu gÊp hai lÇn, l”m giž thanh cao hÂŹn, sĂŽt žp trÂȘn van lĂ­n gÊp hai lÇn, chØnh l−u cÇu ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng th× viÖc ÂźiÒu khiÓn phĂžc tÂčp hÂŹn. Cžc sÂŹ chØnh l−u mĂ©t pha cho ta ÂźiÖn žp vĂ­i chÊt l−üng ch−a cao, biÂȘn Ÿé ¼Ëp mÂčch ÂźiÖn žp quž lĂ­n, th”nh phÇn h”i bËc cao lĂ­n ÂźiÒu n”y kh«ng Ÿžp Ăžng ¼−üc cho nhiÒu loÂči t¶i. MuĂšn cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp tĂšt hÂŹn chĂłng ta ph¶i sö dĂŽng cžc sÂŹ ŸÄ cĂŁ sĂš pha nhiÒu hÂŹn. 4. ChØnh l−u tia ba pha. Khi biÕn žp cĂŁ ba pha ¼Êu sao ( ΄ ) trÂȘn mçi pha A,B,C ta nĂši mĂ©t van nh− h×nh 8.8a, ba catod ¼Êu chung cho ta ÂźiÖn žp d−¬ng cña t¶i, cßn trung tÝnh biÕn žp sÏ l” ÂźiÖn žp ©m. Ba pha ÂźiÖn žp A,B,C dÞch pha nhau mĂ©t gĂŁc l” 1200 theo cžc ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp pha, chĂłng ta cĂŁ ÂźiÖn žp cña mĂ©t pha d−¬ng hÂŹn ÂźiÖn žp cña hai pha kia trong kho¶ng thĂȘi gian 1/3 chu kĂș ( 1200 ). TĂ” Ÿã thÊy r»ng, tÂči mçi thĂȘi ÂźiÓm chØ cĂŁ ÂźiÖn žp cña mĂ©t pha d−¬ng hÂŹn hai pha kia. NguyÂȘn tŸc mĂ« th«ng v” ÂźiÒu khiÓn cžc van Ă« Ÿ©y l” khi anod cña van n”o d−¬ng hÂŹn van Ÿã mĂ­i ¼−üc kÝch mĂ«. ThĂȘi ÂźiÓm hai ÂźiÖn žp cña hai pha 0 t1 t2 t3 Ud Id IT1 0 t1 t2 t3 Ud Id t IT2 ID1 ID2 IT1 IT2 ID1 ID2 t t t t t t t t t t t a. b.
  • 8. 8 http://www.ebook.edu.vn giao nhau ¼−üc coi l” gĂŁc th«ng tĂč nhiÂȘn cña cžc van bžn dÉn. Cžc Tiristior chØ ¼−üc mĂ« th«ng vĂ­i gĂŁc mĂ« nhĂĄ nhÊt tÂči thĂȘi ÂźiÓm gĂŁc th«ng tĂč nhiÂȘn (nh− vËy trong chØnh l−u ba pha, gĂŁc mĂ« nhĂĄ nhÊt α = 00 sÏ dÞch pha so vĂ­i ÂźiÖn žp pha mĂ©t gĂŁc l” 300 ). H×nh 8.8. ChØnh l−u tia ba pha a. SÂŹ ŸÄ Ÿéng lĂčc; b- Gi¶n ŸÄ ¼−ĂȘng cžc cong khi gĂŁc mĂ« α = 300 t¶i thuÇn trĂ«; c- Gi¶n ŸÄ cžc ¼−ĂȘng cong khi α = 600 cžc ¼−ĂȘng cong gižn ÂźoÂčn. Theo h×nh 8.8b,c tÂči mçi thĂȘi ÂźiÓm n”o Ÿã chØ cĂŁ mĂ©t van dÉn, nh− vËy mçi van dÉn th«ng trong 1/3 chu kĂș nÕu ÂźiÖn žp t¶i liÂȘn tĂŽc ( ¼−ĂȘng cong I1,I1,I3 trÂȘn h×nh 8.8b), cßn nÕu ÂźiÖn žp t¶i gižn ÂźoÂčn th× thĂȘi gian dÉn th«ng cña cžc van nhĂĄ hÂŹn. Tuy nhiÂȘn trong c¶ hai tr−ĂȘng hĂźp dßng ÂźiÖn trung b×nh cña cžc van ¼Òu b»ng 1/3.Id. Trong kho¶ng thĂȘi gian van dÉn dßng ÂźiÖn cña van b»ng dßng ÂźiÖn t¶i, trong kho¶ng van khož dßng ÂźiÖn van b»ng 0. §iÖn žp cña van ph¶i chÞu b»ng ÂźiÖn d©y giĂ·a pha cĂŁ van khož vĂ­i pha cĂŁ van Âźang dÉn. T1 B T2 C T3 A RL Ud Id UT1 t1 t2 t3 t4 I1 I2 I3 Ud t Id t1 t2 t3 t4 I1 I2 I3 t t t t t t tt t b. 0 c.
  • 9. 9 http://www.ebook.edu.vn VÝ dĂŽ trong kho¶ng t2 Ă· t3 van T1 khož cßn T2 dÉn do Ÿã van T1 ph¶i chÞu mĂ©t ÂźiÖn žp d©y UAB, ¼Õn kho¶ng t3 Ă· t4 cžc van T1, T2 khož, cßn T3 dÉn lĂłc n”y T1 chÞu ÂźiÖn žp d©y UAC. Khi t¶i thuÇn trĂ« dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp t¶i liÂȘn tĂŽc hay gižn ÂźoÂčn phĂŽ thuĂ©c gĂŁc mĂ« cña cžc Tiristo. NÕu gĂŁc mĂ« Tiristo nhĂĄ hÂŹn α ≀ 300 , cžc ¼−ĂȘng cong Ud, Id liÂȘn tĂŽc, khi gĂŁc mĂ« lĂ­n hÂŹn α > 300 ÂźiÖn žp v” dßng ÂźiÖn t¶i gižn ÂźoÂčn (¼−ĂȘng cong Ud, Id trÂȘn h×nh 8.8c). H×nh 8.9. §−ĂȘng cong ÂźiÖn žp t¶i khi gĂŁc mĂ« α = 600 vĂ­i a.- t¶i thuÇn trĂ«, b.- t¶i ÂźiÖn c¶m. Khi t¶i ÂźiÖn c¶m (nhÊt l” ÂźiÖn c¶m lĂ­n) dßng ÂźiÖn, ÂźiÖn žp t¶i l” cžc ¼−ĂȘng cong liÂȘn tĂŽc, nhĂȘ nšng l−üng dĂč trĂ· trong cuĂ©n d©y Ÿñ lĂ­n ¼Ó duy tr× dßng ÂźiÖn khi ÂźiÖn žp ŸÊi dÊu, nh− ¼−ĂȘng cong nÐt ¼Ëm trÂȘn h×nh 8.9b (t−¬ng tĂč nh− vËy l” ¼−ĂȘng cong Ud trÂȘn h×nh 8.8b). TrÂȘn h×nh 8.9 m« t¶ mĂ©t vÝ dĂŽ so sžnh cžc ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp t¶i khi gĂŁc mĂ« α = 600 t¶i thuÇn trĂ« h×nh 8.9a v” t¶i ÂźiÖn c¶m h×nh 8.9b TrÞ sĂš ÂźiÖn žp trung b×nh cña t¶i sÏ ¼−üc tÝnh nh− c«ng thĂžc (1 - 4) nÕu ÂźiÖn žp t¶i liÂȘn tĂŽc, khi ÂźiÖn žp t¶i gižn ÂźoÂčn (ÂźiÓn h×nh khi t¶i thuÇn trĂ« v” gĂŁc mĂ« lĂ­n) ÂźiÖn žp t¶i ¼−üc tÝnh: Trong Ÿã; Udo = 1,17.U2f. ÂźiÖn žp chØnh l−u tia ba pha khi van la Âźi«t. U2f - ÂźiÖn žp pha thĂž cÊp biÕn žp. So vĂ­i chØnh l−u mĂ©t pha, th× chØnh l−u tia ba pha cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn mĂ©t chiÒu tĂšt hÂŹn, biÂȘn Ÿé ÂźiÖn žp ¼Ëp mÂčch thÊp hÂŹn, th”nh phÇn sĂŁng h”i bËc cao bÐ hÂŹn, viÖc ÂźiÒu khiÓn cžc van bžn dÉn trong tr−ĂȘng hĂźp n”y cĂČng t−¬ng ŸÚi Ÿn gi¶n. VĂ­i viÖc dßng ÂźiÖn mçi cuĂ©n d©y thĂž cÊp l” dßng mĂ©t chiÒu, nhĂȘ cĂŁ biÕn žp ba pha ba trĂŽ m” tĂ” th«ng lĂąi thÐp biÕn žp l” tĂ” th«ng xoay chiÒu kh«ng ŸÚi xĂžng l”m cho c«ng suÊt biÕn žp ph¶i lĂ­n (xem hÖ sĂš c«ng suÊt b¶ng 2), nÕu Ă« Ÿ©y biÕn žp ¼−üc chÕ tÂčo tĂ” ba biÕn žp mĂ©t pha th× c«ng suÊt cžc biÕn žp cßn lĂ­n hÂŹn nhiÒu. Khi chÕ tÂčo biÕn žp Ÿéng lĂčc cžc cuĂ©n d©y thĂž cÊp ph¶i ¼−üc ¼Êu ΄ vĂ­i d©y trung tÝnh ph¶i lĂ­n hÂŹn d©y pha v× theo sÂŹ ŸÄ h×nh 8.8a th× d©y t t a. b. A B C A A B C A )51( 3 sin1 3 −⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎣ ⎡ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ −+= α πUdo Ud
  • 10. 10 http://www.ebook.edu.vn trung tÝnh chÞu dßng ÂźiÖn t¶i. 5. ChØnh l−u tia sžu pha: H×nh 8.10. ChØnh l−u tia sžu pha. a.- SÂŹ ŸÄ Ÿéng lĂčc; b.- ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp t¶i. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u tia ba pha Ă« trÂȘn cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp t¶i ch−a thËt tĂšt lŸm. Khi cÇn chÊt l−üng ÂźiÖn žp tĂšt hÂŹn chĂłng ta sö dĂŽng sÂŹ ŸÄ nhiÒu pha hÂŹn. MĂ©t trong nhĂ·ng sÂŹ ŸÄ Ÿã l” chØnh l−u tia sžu pha. SÂŹ ŸÄ Ÿéng lĂčc m« t¶ trÂȘn h×nh 8.10a. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u tia sžu pha ¼−üc cÊu tÂčo bĂ«i sžu van bžn dÉn nĂši tĂ­i biÕn žp ba pha vĂ­i sžu cuĂ©n d©y thĂž cÊp, trÂȘn mçi trĂŽ biÕn žp cĂŁ hai cuĂ©n giĂšng nhau v” ng−üc pha. §iÖn žp cžc pha dÞch nhau mĂ©t gĂŁc l” 600 nh− m« t¶ trÂȘn h×nh 8.10b. DÂčng sĂŁng ÂźiÖn žp t¶i Ă« Ÿ©y l” phÇn d−¬ng hÂŹn cña cžc ÂźiÖn žp pha vĂ­i ¼Ëp mÂčch bËc sžu. VĂ­i dÂčng sĂŁng ÂźiÖn žp nh− trÂȘn, ta thÊy chÊt l−üng ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu ¼−üc coi l” tĂšt nhÊt. Theo dÂčng sĂŁng ÂźiÖn žp ra (phÇn nÐt ¼Ëm trÂȘn gi¶n ŸÄ h×nh 8.10b) chĂłng ta thÊy r»ng mçi van bžn dÉn dÉn th«ng trong kho¶ng 1/6 chu kĂș. So vĂ­i cžc sÂŹ ŸÄ khžc, th× Ă« chØnh l−u tia sžu pha dßng ÂźiÖn chÂčy qua van bžn dÉn bÐ nhÊt. Do Ÿã sÂŹ ŸÄ chØnh l−u tia sžu pha rÊt cĂŁ Ăœ nghÜa khi dßng t¶i lĂ­n. Trong tr−ĂȘng hĂźp Ÿã chĂłng ta chØ cÇn cĂŁ van nhĂĄ cĂŁ thÓ chÕ tÂčo bĂ© nguĂ„n vĂ­i dßng t¶i lĂ­n. 6. ChØnh l−u cÇu ba pha. ChØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng h×nh 8.11a cĂŁ thÓ coi nh− hai sÂŹ ŸÄ chØnh l−u tia ba pha mŸc ng−üc chiÒu nhau, ba Tiristo T1,T3,T5 tÂčo th”nh mĂ©t chØnh l−u tia ba pha cho ÂźiÖn žp (+) tÂčo th”nh nhĂŁm anod, cßn T2,T4,T6 l” mĂ©t chØnh l−u tia cho ta ÂźiÖn žp ©m tÂčo th”nh nhĂŁm catod, hai chØnh l−u n”y ghÐp lÂči th”nh cÇu ba pha. A * * R L * T1 B T2 C T3 T4A* T5B* T6C* t A B CA* B*C*
  • 11. 11 http://www.ebook.edu.vn R T1 T3 T5 L T6 T4 T2 A B C A X1 X2 X3 X4 X5 X6 t1 t2 t3 t4 t5 t6 t7 Ud Uf I1 I3 I5 I2 I4 I6 0 UT1 Theo hoÂčt Ÿéng cña chØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng, dßng ÂźiÖn Ud Uf A B C A Ud Uf A B C A H×nh 8.11. ChØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng. a- sÂŹ ŸÄ Ÿéng lĂčc, b- gi¶n ŸÄ cžc ¼−ĂȘng cong cÂŹ b¶n, c, d - ÂźiÖn žp t¶i khi gĂŁc mĂ« α= 600 α= 600 .
  • 12. 12 http://www.ebook.edu.vn chÂčy qua t¶i l” dßng ÂźiÖn chÂčy tĂ” pha n”y vÒ pha kia, do Ÿã tÂči mçi thĂȘi ÂźiÓm cÇn mĂ« Tiristo chĂłng ta cÇn cÊp hai xung ÂźiÒu khiÓn ŸÄng thĂȘi (mĂ©t xung Ă« nhĂŁm anod (+), mĂ©t xung Ă« nhĂŁm catod (-)). VÝ dĂŽ tÂči thĂȘi ÂźiÓm t1 trÂȘn h×nh 8.11b cÇn mĂ« Tiristo T1 cña pha A phÝa anod, chĂłng ta cÊp xung X1, ŸÄng thĂȘi tÂči Ÿã chĂłng ta cÊp thÂȘm xung X4 cho Tiristo T4 cña pha B phÝa catod cžc thĂȘi ÂźiÓm tiÕp theo cĂČng t−¬ng tĂč. CÇn chĂł Ăœ r»ng thĂž tĂč cÊp xung ÂźiÒu khiÓn cĂČng cÇn tu©n thñ theo Ÿóng thĂž tĂč pha. Khi chĂłng ta cÊp Ÿóng cžc xung ÂźiÒu khiÓn, dßng ÂźiÖn sÏ ¼−üc chÂčy tĂ” pha cĂŁ ÂźiÖn žp d−¬ng hÂŹn vÒ pha cĂŁ ÂźiÖn žp ©m hÂŹn. VÝ dĂŽ trong kho¶ng t1 Ă· t2 pha A cĂŁ ÂźiÖn žp d−¬ng hÂŹn, pha B cĂŁ ÂźiÖn žp ©m hÂŹn, vĂ­i viÖc mĂ« th«ng T1, T4 dßng ÂźiÖn d−üc chÂčy tĂ” A vÒ B. Khi gĂŁc mĂ« van nhĂĄ hoÆc ÂźiÖn c¶m lĂ­n, trong mçi kho¶ng dÉn cña mĂ©t van cña nhĂŁm n”y (anod hay catod) th× sÏ cĂŁ hai van cña nhĂŁm kia ŸÊi chç cho nhau. §iÒu n”y cĂŁ thÓ thÊy rĂą trong kho¶ng t1 Ă· t3 nh− trÂȘn h×nh 8.11b Tiristo T1 nhĂŁm anod dÉn, nh−ng trong nhĂŁm catod T4 dÉn trong kho¶ng t1 Ă· t2 cßn T6 dÉn tiÕp trong kho¶ng t2 Ă· t3. §iÖn žp ng−üc cžc van ph¶i chÞu Ă« chØnh l−u cÇu ba pha sÏ b»ng 0 khi van dÉn v” b»ng ÂźiÖn žp d©y khi van khož. Ta cĂŁ thÓ lÊy vÝ dĂŽ cho van T1 (¼−ĂȘng cong cuĂši cĂŻng cña h×nh 8.11b) trong kho¶ng t1 Ă· t3 van T1 dÉn ÂźiÖn žp b»ng 0, trong kho¶ng t3 Ă· t5 van T3 dÉn lĂłc n”y T1 chÞu ÂźiÖn žp ng−üc UBA, ¼Õn kho¶ng t5 Ă· t7 van T5 dÉn T1 sÏ chÞu ÂźiÖn žp ng−üc UCA. Khi ÂźiÖn žp t¶i liÂȘn tĂŽc, nh− ¼−ĂȘng cong Ud trÂȘn h×nh 8.11b trÞ sĂš ÂźiÖn žp t¶i ¼−üc tÝnh theo c«ng thĂžc (8 -4). Khi gĂŁc mĂ« cžc Tiristo lĂ­n lÂȘn tĂ­i gĂŁc α > 600 v” th”nh phÇn ÂźiÖn c¶m cña t¶i quž nhĂĄ, ÂźiÖn žp t¶i sÏ bÞ gižn ÂźoÂčn nh− cžc ¼−ĂȘng nÐt ¼Ëm trÂȘn h×nh 8.11d (khi gĂŁc mĂ« cžc Tiristo α =900 vĂ­i t¶i thuÇn trĂ«). Trong cžc tr−ĂȘng hĂźp n”y dßng ÂźiÖn chÂčy tĂ” pha n”y vÒ pha kia, l” do cžc van bžn dÉn cĂŁ ph©n cĂčc thuËn theo ÂźiÖn žp d©y ¼Æt lÂȘn chĂłng (cžc ¼−ĂȘng nÐt m¶nh trÂȘn gi¶n ŸÄ Ud cña cžc h×nh vÏ 8.11b, c, d), cho tĂ­i khi ÂźiÖn žp d©y ŸÊi dÊu, cžc van bžn dÉn sÏ cĂŁ ph©n cĂčc ng−üc nÂȘn chĂłng tĂč khož. SĂč phĂžc tÂčp cña chØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng nh− Ÿ· nĂŁi trÂȘn l” cÇn ph¶i mĂ« ŸÄng thĂȘi hai van theo Ÿóng thĂž tĂč pha, do Ÿã g©y kh«ng Ýt khĂŁ khšn khi chÕ tÂčo vËn h”nh v” söa chĂ·a. §Ó Ÿn gi¶n hÂŹn ng−ĂȘi ta cĂŁ thÓ sö dĂŽng ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng. ChØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng. LoÂči chØnh l−u n”y ¼−üc cÊu tÂčo tĂ” mĂ©t nhĂŁm (anod hoÆc catod) ÂźiÒu khiÓn v” mĂ©t nhĂŁm kh«ng ÂźiÒu khiÓn nh− m« t¶ trÂȘn h×nh 8.12a. TrÂȘn h×nh 8.12b m« t¶ gi¶n ŸÄ nguyÂȘn lĂœ tÂčo ÂźiÖn žp chØnh l−u (¼−ĂȘng cong trÂȘn cĂŻng), sĂŁng ÂźiÖn žp t¶i Ud (¼−ĂȘng cong nÐt ¼Ëm thĂž hai trÂȘn h×nh8.12b), kho¶ng dÉn
  • 13. 13 http://www.ebook.edu.vn cžc van bžn dÉn T1,T2,T3,D1,D2,D3. Cžc Tiristo ¼−üc dÉn th«ng tĂ” thĂȘi ÂźiÓm cĂŁ xung mĂ« cho ¼Õn khi mĂ« Tiristo cña pha kÕ tiÕp. VÝ dĂŽ T1 mĂ« th«ng tĂ” t1 (thĂȘi ÂźiÓm phžt xung mĂ« T1) tĂ­i t3 (thĂȘi ÂźiÓm phžt xung mĂ« T2). Trong tr−ĂȘng hĂźp ÂźiÖn žp t¶i gižn ÂźoÂčn Tiristo ¼−üc dÉn tĂ” thĂȘi ÂźiÓm cĂŁ xung mĂ« cho ¼Õn khi ÂźiÖn žp d©y ŸÊi dÊu. Cžc Âźi«t tĂč Ÿéng dÉn th«ng khi ÂźiÖn žp ¼Æt lÂȘn chĂłng thuËn chiÒu. VÝ dĂŽ D1 ph©n cĂčc thuËn trong kho¶ng t4 Ă· t6 v” nĂŁ sÏ mĂ« cho dßng ÂźiÖn chÂčy tĂ” pha B vÒ pha A trong kho¶ng t4 Ă· t5 v” tĂ” pha C vÒ pha A trong kho¶ng t5 Ă· t6. ChØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng cĂŁ dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp t¶i liÂȘn tĂŽc khi gĂŁc mĂ« cžc van bžn dÉn nhĂĄ hÂŹn 600 , khi gĂŁc mĂ« tšng lÂȘn v” th”nh phÇn ÂźiÖn c¶m cña t¶i nhĂĄ, dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp sÏ gižn ÂźoÂčn. Theo dÂčng sĂŁng ÂźiÖn žp t¶i Ă« trÂȘn trÞ sĂš ÂźiÖn žp trung b×nh trÂȘn t¶i b»ng 0 khi gĂŁc mĂ« ÂźÂčt tĂ­i 1800 . Ng−ĂȘi ta cĂŁ thÓ coi ÂźiÖn žp trung b×nh trÂȘn t¶i l” kÕt qu¶ cña tĂŠng hai ÂźiÖn žp chØnh l−u tia ba pha D1 D2 D3 T1 T2 T3 LR A B C A X1 X2 X3 t1 t2 t3 t4 t5 t6 t7 Ud Uf T1 T2 T3 D1 D2 D3 0 H×nh 8.12. ChØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng a- sÂŹ ŸÄ Ÿéng lĂčc, b- gi¶n ŸÄ cžc ¼−ĂȘng cong
  • 14. 14 http://www.ebook.edu.vn ViÖc kÝch mĂ« cžc van ÂźiÒu khiÓn trong chØnh l−u cÇu ba pha cĂŁ ÂźiÒu khiÓn dÔ d”ng hÂŹn, nh−ng cžc ÂźiÒu ho” bËc cao cña t¶i v” cña nguĂ„n lĂ­n hÂŹn. So vĂ­i chØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng, th× trong sÂŹ ŸÄ n”y viÖc ÂźiÒu khiÓn cžc van bžn dÉn ¼−üc thĂčc hiÖn Ÿn gi¶n hÂŹn. Ta cĂŁ thÓ coi mÂčch ÂźiÒu khiÓn cña bĂ© chØnh l−u n”y nh− ÂźiÒu khiÓn mĂ©t chØnh l−u tia ba pha. ChØnh l−u cÇu ba pha hiÖn nay l” sÂŹ ŸÄ cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp tĂšt nhÊt, hiÖu suÊt sö dĂŽng biÕn žp tĂšt nhÊt. Tuy vËy Ÿ©y cĂČng l” sÂŹ ŸÄ phĂžc tÂčp nhÊt. 7. ChØnh l−u khi cĂŁ Âźi«t ng−üc Nh− Ÿ· nÂȘu Ă« trÂȘn, khi chØnh l−u l”m viÖc vĂ­i t¶i ÂźiÖn c¶m lĂ­n, nšng l−üng cña cuĂ©n d©y tÝch luĂŒ sÏ ¼−üc x¶ ra khi ÂźiÖn žp nguĂ„n ŸÊi dÊu. Trong tr−ĂȘng hĂźp n”y nh− m« t¶ trÂȘn h×nh 8. 13 khi ÂźiÖn žp nguĂ„n ŸÊi dÊu do Âźi«t D ¼Æt ng−üc ÂźiÖn žp lÂȘn cžc tiristo (trong cžc kho¶ng 0Ă·t1, p1Ă·t2, p2Ă·t3), nÂȘn cžc tiristo bÞ khož ÂźiÖn žp t¶i b»ng 0. Dßng ÂźiÖn chÂčy qua cžc tiristo I1, I2 chØ tĂ„n tÂči trong kho¶ng (t1Ă·p1, t2Ă·p2, t3Ă·p3) tiristo ¼−üc ph©n cĂčc thuËn. Khi ÂźiÖn žp ŸÊi dÊu, nšng l−üng cña cuĂ©n d©y tÝch luĂŒ x¶ qua Âźi«t, ¼Ó tiÕp tĂŽc duy tr× dßng ÂźiÖn ID trong mÂčch t¶i. ChĂł Ăœ: TĂ” Ÿ©y trĂ« Âźi thÇy soÂčn ¼Ó ¼−a v”o sžch nÂȘn cžc sĂš hiÖu h×nh vÏ v” c«ng thĂžc theo hÖ thĂšng c«ng thĂžc mĂ­i U1 T1 U2 T2 D R U2 L t 0 t1 t2 t3 Ud Id I1 I2 t t t t ID p1 p2 p3 ( ) ( ) )61(cos1(max) 2 3 cos1(max) 2 33 −+=+= α π α π UdayUfUtb H×nh 8.13. ChØnh l−u mĂ©tpha vĂ­i biÕn žp trung tÝnh a- sÂŹ ŸÄ Ÿéng lĂčc b- gi¶n ŸÄ cžc ¼−ĂȘng cong.
  • 15. 15 Cžc hÖ sĂš cÂŹ b¶n cña cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u B¶ng 8.1 §iÖn žp t¶i ¼−üc tÝnh Ud HÖ sĂš ÂźiÖn žp T¶i thuÇn trĂ« chØnh l−u so vĂ­i ÂźiÖn žp t¶i so vĂ­i ÂźiÖn žp xoay chiÒu TÂȘn sÂŹ ŸÄ chØnh l−u SÂŹ ŸÄ chØnh l−u dßng ÂźiÖn liÂȘn tĂŽc dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn T¶i ÂźiÖn c¶m(dßng liÂȘn tĂŽc) ku= Udo/U2f kn1= Un/Udo kn2= Un/U2f CL nöa chu kĂș Udo.1+cosα 2 Udo.cosα π 2 0,45 2 1,41 CL c¶ chu kĂș vĂ­i biÕn žp cĂŁ trung tÝnh Udo.1+cosα 2 Udo.cosα π 22 0,9 π 3,14 2 2 2,82 T1 L T2 U2 R U1 U2 U2 R L T U1
  • 16. 16 §iÖn žp t¶i ¼−üc tÝnh Ud HÖ sĂš ÂźiÖn žp T¶i thuÇn trĂ« chØnh l−u so vĂ­i ÂźiÖn žp t¶i so vĂ­i ÂźiÖn žp xoay chiÒu TÂȘn sÂŹ ŸÄ chØnh l−u SÂŹ ŸÄ chØnh l−u dßng ÂźiÖn liÂȘn tĂŽc dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn T¶i ÂźiÖn c¶m(dßng liÂȘn tĂŽc) ku= Udo/U2f kn1= Un/Udo kn2= Un/U2f CL cÇu mĂ©t pha ÂźiÒukhiÓn §X Udo.1+cosα 2 Udo.cosα π 22 0,9 2 π 1,57 2 1,41 CL cÇu mĂ©t pha ÂźiÂȘukhiÓn K§X Udo.1+cosα 2 π 22 0,9 2 π 1,57 2 1,41 D2 A?D1 T1 T2 RL T4 T2 R T1 T T3 L D1 D2 T2 T1 R L
  • 17. 17 §iÖn žp t¶i ¼−üc tÝnh Ud HÖ sĂš ÂźiÖn žp T¶i thuÇn trĂ« chØnh l−u so vĂ­i ÂźiÖn žp t¶i so vĂ­i ÂźiÖn žp xoay chiÒu TÂȘn sÂŹ ŸÄ chØnh l−u SÂŹ ŸÄ chØnh l−u dßng ÂźiÖn liÂȘn tĂŽc dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn T¶i ÂźiÖn c¶m(dßng liÂȘn tĂŽc) ku= Udo/U2f kn1= Un/Udo kn2= Un/U2f CL tia ba pha Udocosα 6 π α 〈khi ⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎣ ⎡ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ −+ α π 3 sin1 3 0dU 6 π α âŒȘkhi Udocosα π2 63 1,17 3 2 π 2,09 6 2,45 CLtia sžu pha Udocosα 3 π α 〈khi ⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎣ ⎡ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ −+ α π 6 sin10dU 3 π α âŒȘkhi Udocosα π 23 1,35 2 2 2,82 T1 B T2 C T3 A RL A* * * R L * T1 B* T2 C* T3 T A?A A?B A?C
  • 18. 18 §iÖn žp t¶i ¼−üc tÝnh Ud HÖ sĂš ÂźiÖn žp T¶i thuÇn trĂ« chØnh l−u so vĂ­i ÂźiÖn žp t¶i so vĂ­i ÂźiÖn žp xoay chiÒu TÂȘn sÂŹ ŸÄ chØnh l−u SÂŹ ŸÄ chØnh l−u dßng ÂźiÖn liÂȘn tĂŽc dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn T¶i ÂźiÖn c¶m(dßng liÂȘn tĂŽc) ku= Udo/U2f kn1= Un/Udo kn2= Un/U2f CL cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn §X Udocosα 3 π α 〈khi ⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎣ ⎡ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ −+ α π 6 sin10dU 3 π α âŒȘkhi Udocosα π 63 2,34 3 π 1,45 6 2,45 CL cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn K§X Udo.1+cosα 2 π 63 2,34 3 π 1,45 6 2,45 R T1 T3 T5 L T6 T4 T2 D1 D2 D3 T1 T2 T3 LR
  • 19. 19 B¶ng cžc hÖ sĂš dßng ÂźiÖn v” biÕn žp cña cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u B¶ng 8.2 HÖ sĂš dßng ÂźiÖn HSCS biÕn žp Van bžn dÉn ThĂž cÊp biÕn žp SÂŹ cÊp biÕn žp TÂȘn sÂŹ ŸÄ chØnh l−u H×nh džng dßng ÂźiÖn TB ktb= Iv/Id HiÖu dĂŽng khd= Ihd/Id H×nh džng dßng ÂźiÖn k2= I2/Id H×nh džng dßng ÂźiÖn k1= I1/kba.Id ks= Sba/ Pdmax ks1= S1ba/ Pdmax ks2= S2ba/ Pdmax 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 MĂ©t nöa chu kĂș c¶ chu kĂș vĂ­i BA cĂŁ trung tÝnh 2 1 0,5 2 1 0,71 2 1 0,71 1,0 1,48 1,23 1,74 CÇu mĂ©t pha §K§X 1,0 CÇu mĂ©t pha §KK§X 2 1 0,5 2 1 0,71 1,23 1,23 1,23
  • 20. 20 HÖ sĂš dßng ÂźiÖn HSCS biÕn žp Van bžn dÉn ThĂž cÊp biÕn žp SÂŹ cÊp biÕn žp TÂȘn sÂŹ ŸÄ chØnh l−u H×nh džng dßng ÂźiÖn TB ktb= Iv/Id HiÖu dĂŽng khd= Ihd/Id H×nh džng dßng ÂźiÖn k2= I2/Id H×nh džng dßng ÂźiÖn k1= I1/kba.Id ks= Sba/ Pdmax ks1= S1ba/ Pdmax ks2= S2ba/ Pdmax π απ 2 − π απ 2 −CÇu mĂ©t pha §KK§X π απ 2 + π απ 2 + π απ 2 − π απ 2 − Tia ba pha 3 1 0,33 3 1 0,58 3 1 0,58 3 2 0,82 1,34 5 1,20 9 1,48 Tia sžu pha 6 1 0,17 6 1 32 1 0,29 1/√2 0,71 1,26 1,05 1,48 CÇu ba pha §X 3 1 0,33 3 1 0,58 3 2 0,82 3 2 0,82 1,05 1,05 1,05
  • 21. 21 HÖ sĂš dßng ÂźiÖn HSCS biÕn žp Van bžn dÉn ThĂž cÊp biÕn žp SÂŹ cÊp biÕn žp TÂȘn sÂŹ ŸÄ chØnh l−u H×nh džng dßng ÂźiÖn TB ktb= Iv/Id HiÖu dĂŽng khd= Ihd/Id H×nh džng dßng ÂźiÖn k2= I2/Id H×nh džng dßng ÂźiÖn k1= I1/kba.Id ks= Sba/ Pdmax ks1= S1ba/ Pdmax ks2= S2ba/ Pdmax α<π/3 3 1 0,33 3 1 0,58 CÇu ba pha K§X α>π/3 π απ 2 − π απ 2 − 3 2 0,82 khi α<π/3 3 2 0,82 khi α<π/3
  • 22. 22 8.2. M« t¶ khži qužt yÂȘu cÇu cña t¶i Sau khi nhËn ¼−üc nhiÖm vĂŽ v” nĂ©i dung thiÕt kÕ, ng−ĂȘi thiÕt kÕ cÇn t×m hiÓu t”i liÖu vÒ loÂči t¶i, trong cžc t”i liÖu chuyÂȘn s©u cña loÂči t¶i m” cÇn ph¶i thiÕt kÕ bĂ© nguĂ„n cÊp ÂźiÖn. §iÒu cÇn thiÕt nhÊt cña l” ph¶i cĂŁ mĂ©t sĂš hiÓu biÕt vÒ loÂči t¶i m” m×nh cÊp ÂźiÖn, nhĂ·ng ¼Æc ÂźiÓm cÂŹ b¶n, nhĂ·ng yÂȘu cÇu cña t¶i ŸÚi vĂ­i nguĂ„n ÂźiÖn (chÂŒng hÂčn nh− trÞ sĂš hay h×nh džng dßng ÂźiÖn cĂŁ g× ¼Æc biÖt, Ÿé ĂŠn ¼Þnh v” vĂŻng ÂźiÒu chØnh ÂźiÖn žp trÂȘn t¶i...). VÝ dĂŽ: ThiÕt kÕ nguĂ„n chØnh l−u cho t¶i mÂč ÂźiÖn. Ng−ĂȘi thiÕt kÕ cÇn t×m hiÓu cžc gižo tr×nh chuyÂȘn ngh”nh ÂźiÖn hož, chuyÂȘn s©u mÂč ÂźiÖn, ¼Ó cĂŁ hiÓu biÕt cÂŹ b¶n c”n thiÕt vÒ mÂč ÂźiÖn. NhĂ·ng kiÕn thĂžc cÇn biÕt tĂši thiÓu m” ng−ĂȘi thiÕt kÕ cÇn biÕt l” cĂŁ nhĂ·ng ph−¬ng phžp mÂč n”o hiÖn nay Âźang dĂŻng, mÂč ÂźiÖn l” g×? CÊu trĂłc mĂ©t bÓ mÂč nh− thÕ n”o? Dßng ÂźiÖn cÇn chÂčy qua bÓ mÂč phĂŽ thuĂ©c nhĂ·ng yÕu tĂš n”o? §iÖn žp cÇn cÊp cho bÓ mÂč l” ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. T¶i mÂč ÂźiÖn thuĂ©c loÂči t¶i R-C-E. Tuy nhiÂȘn ÂźiÖn trĂ« trong cña bÓ mÂč nhĂĄ do Ÿã h»ng sĂš thĂȘi gian nÂčp, x¶ tĂŽ rÊt nhĂĄ. CĂŁ thÓ coi ¶nh hâˆ’Ă«ng cña tĂŽ l” kh«ng Ÿžng kÓ. SĂžc ÂźiÖn Ÿéng E trong bÓ mÂč th−ĂȘng nhĂĄ nÂȘn chĂłng ta cĂČng cĂŁ thÓ bĂĄ qua. 8.3. LĂča chĂ€n sÂŹ ŸÄ thiÕt kÕ. TrÂȘn cÂŹ sĂ« cña nhĂ·ng hiÓu biÕt Ÿ· thu ¼−üc Ă« phÇn t×m hiÓu c«ng nghÖ, tiÕn h”nh chĂ€n sÂŹ ŸÄ thiÕt kÕ. §©y l” kh©u quan trĂ€ng nhÊt cĂŁ tÝnh chÊt quyÕt ¼Þnh sĂč Ÿóng ÂźÂŸn cña to”n bĂ© TK. §Ó cĂŁ thÓ l”m tĂšt ¼−üc viÖc n”y, tr−íc tiÂȘn cÇn xžc ¼Þnh loÂči nguĂ„n thiÕt kÕ l” loÂči nguĂ„n n”o, trong cžc loÂči nguĂ„n cÂŹ b¶n: chØnh l−u; ÂźiÒu khiÓn ÂźiÖn žp xoay chiÒu; bšm žp mĂ©t chiÒu hay thiÕt bÞ biÕn tÇn. Sau khi xžc ¼Þnh ¼−üc nguĂ„n cÂŹ b¶n th× tiÕn h”nh nghiÂȘn cĂžu mĂ©t cžch t−¬ng ŸÚi chi tiÕt vÒ loÂči nguĂ„n Ÿã. VÝ dĂŽ: ThiÕt kÕ bĂ© nguĂ„n cho t¶i mÂč ÂźiÖn, th× sau khi t×m hiÓu vÒ c«ng nghÖ mÂč, ta biÕt r»ng loÂči nguĂ„n cÂŹ b¶n cho mÂč ÂźiÖn l” ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. Cžc loÂči nguĂ„n mĂ©t chiÒu cĂŁ thÓ cÊp ÂźiÖn cho bÓ mÂč bao gĂ„m mžy phžt ÂźiÖn mĂ©t chiÒu, chØnh l−u. Mžy phžt ÂźiÖn mĂ©t chiÒu vĂ­i nh−üc ÂźiÓm: cĂŠ ghĂŁp mau hĂĄng; thiÕt bÞ cĂ„ng kÒnh; l”m viÖc cĂŁ tiÕng Ă„n lĂ­n.....hiÖn nay kh«ng ¼−üc dĂŻng trong thĂčc tÕ. ChØnh l−u vĂ­i cžc −u ÂźiÓm: thiÕt bÞ gĂ€n nhÑ; tžc Ÿéng nhanh; dÔ tĂč Ÿéng hož; dÔ ÂźiÒu khiÓn v” ĂŠn ¼Þnh dßng v” žp... ¼−üc dĂŻng nhiÒu ¼Ó l”m nguĂ„n cÊp cho t¶i mÂč ÂźiÖn..... §Ó cĂŁ thÓ chĂ€n ¼−üc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u n”o cho phĂŻ hĂźp, cÇn tiÕn h”nh ph©n loÂči tÊt c¶ cžc loÂči sÂŹ ŸÄ chØnh l−u hiÖn cĂŁ, bao gĂ„m chØnh l−u mĂ©t nöa chu kĂș, chØnh l−u c¶ chu kĂș vĂ­i biÕn žp cĂŁ trung tÝnh, chØnh l−u cÇu mĂ©t pha, chØnh l−u tia ba pha, chØnh l−u tia sžu pha, chØnh l−u cÇu ba pha. Khi t×m hiÓu ph©n loÂči cÇn
  • 23. 23 chĂł Ăœ: cžc th«ng sĂš cÂŹ b¶n, ¼Æc ÂźiÓm cña sÂŹ ŸÄ khi cĂŁ v” kh«ng ÂźiÒu khiÓn, hoÂčt Ÿéng, −u nh−üc ÂźiÓm cña sÂŹ ŸÄ. Qua viÖc ph©n tÝch −u, nh−üc ÂźiÓm cña cžc sÂŹ ŸÄ chĂłng ta tiÕn h”nh chĂ€n mĂ©t sÂŹ ŸÄ hĂźp lĂœ cho t¶i. Cšn cĂž chĂ€n sÂŹ ŸÄ chØnh l−u thiÕt kÕ l”: ‱ YÂȘu cÇu cña t¶i vÒ chÊt l−üng nguĂ„n cÊp, d¶i ÂźiÒu khiÓn, Ÿé ĂŠn ¼Þnh dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp t¶i. ‱ Cžc th«ng sĂš cÂŹ b¶n cña t¶i: c«ng suÊt; ÂźiÖn žp ; dßng ÂźiÖn; Ÿé ¼Ëp mÂčch cho phÐp. ‱ LoÂči nguĂ„n cÊp- mĂ©t chiÒu hay xoay chiÒu, mĂ©t pha hay ba pha, trÞ sĂš ÂźiÖn žp v” tÇn sĂš. ‱ Kh¶ nšng cĂŁ thÓ cĂŁ vÒ nguĂ„n vËt t− linh kiÖn, nhÊt l” cžc van bžn dÉn Ÿéng lĂčc. ‱ Giž th”nh, kÝch th−íc. ‱ Cžc cšn cĂž phĂŽ khžc. MĂ©t sĂš gĂźi Ăœ vÒ cžch lĂča chĂ€n sÂŹ ŸÄ nh− sau: ChØnh l−u mĂ©t pha th−ĂȘng ¼−üc chĂ€n khi nguĂ„n cÊp l” l−íi ÂźiÖn mĂ©t pha, hoÆc c«ng suÊt kh«ng quž lĂ­n so vĂ­i c«ng suÊt l−íi (l”m mÊt ŸÚi xĂžng ÂźiÖn žp l−íi) v” t¶i kh«ng cĂŁ yÂȘu cÇu quž cao vÒ chÊt l−üng ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu. Trong chØnh l−u mĂ©t pha, nÕu t¶i cĂŁ dßng ÂźiÖn lĂ­n v” ÂźiÖn žp thÊp, th× sÂŹ ŸÄ chØnh l−u mĂ©t pha c¶ chu kĂș vĂ­i biÕn žp cĂŁ trung tÝnh cĂŁ −u ÂźiÓm hÂŹn. BĂ«i v× trong sÂŹ ŸÄ n”y tĂŠn hao trÂȘn van bžn dÉn Ýt hÂŹn, nÂȘn c«ng suÊt tĂŠn hao trÂȘn van so vĂ­i c«ng suÊt t¶i nhĂĄ hÂŹn, hiÖu sužtt thiÕt bÞ cao hÂŹn, ÂźiÖn žp ng−üc cña van lĂ­n (nÕu ÂźiÖn žp cao m” chĂ€n sÂŹ ŸÄ n”y cĂŁ thÓ kh«ng chĂ€n ¼−üc van bžn dÉn). NÕu t¶i cĂŁ ÂźiÖn žp cao v” dßng ÂźiÖn nhĂĄ, th× viÖc chĂ€n sÂŹ ŸÄ cÇu chØnh l−u mĂ©t pha hĂźp lĂœ hÂŹn, bĂ«i v× hÖ sĂš ÂźiÖn žp ng−üc cña van trong sÂŹ ŸÄ cÇu nhĂĄ hÂŹn, do Ÿã chĂłng ta dÔ chĂ€n van hÂŹn. Khi sö dĂŽng sÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu mĂ©t pha, ŸÚi vĂ­i nhĂ·ng loÂči t¶i kh«ng cÇn l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé nghÞch l−u ho”n tr¶ nšng l−üng vÒ l−íi, nÂȘn chĂ€n sÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng. V× trong sÂŹ ŸÄ n”y tÂči mçi thĂȘi ÂźiÓm phžt xung ÂźiÒu khiÓn chĂłng ta chØ cÇn cÊp mĂ©t xung (Ă« chØnh l−u cÇu mĂ©t pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng chĂłng ta ph¶i cÊp hai xung ÂźiÒu khiÓn cho hai Tiristo ŸÄng thĂȘi), sÂŹ ŸÄ mÂčch ÂźiÒu khiÓn Ÿn gi¶n hÂŹn. ChØnh l−u cÇu mĂ©t pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng ¼−üc dĂŻng nhiÒu ŸÚi vĂ­i cžc loÂči
  • 24. 24 t¶i cĂŁ l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé nghÞch l−u ho”n tr¶ nšng l−üng vÒ l−íi, nh− Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu chÂŒng hÂčn. §Úi vĂ­i cžc loÂči t¶i cĂŁ ÂźiÖn c¶m lĂ­n (vÝ dĂŽ nh− cuĂ©n d©y kÝch tĂ” cña mžy ÂźiÖn), ¼Ó lĂźi dĂŽng nšng l−üng cña cuĂ©n d©y x¶ ra v” b¶o vÖ van khi mÊt ÂźiÖn Ÿét ngĂ©t, ng−ĂȘi ta hay chĂ€n ph−¬ng žn mŸc thÂȘm mĂ©t Âźi«t ng−üc song song vĂ­i t¶i. Cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u ba pha th−ĂȘng ¼−üc chĂ€n, khi nguĂ„n cÊp l” l−íi ba pha c«ng nghiÖp v” khi t¶i cĂŁ yÒu cÇu cao vÒ chÊt l−üng ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu. ChØnh l−u tia ba pha th−ĂȘng ¼−üc lĂča chĂ€n, khi c«ng suÊt t¶i kh«ng quž lĂ­n so vĂ­i biÕn žp nguĂ„n cÊp (¼Ó tržnh g©y mÊt ŸÚi xĂžng cho nguĂ„n l−íi), v” khi t¶i cĂŁ yÂȘu cÇu kh«ng quž cao vÒ chÊt l−üng ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu. §Úi vĂ­i cžc loÂči t¶i cĂŁ ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu ¼Þnh mĂžc l” 220V, sÂŹ ŸÄ tia ba pha cĂŁ −u ÂźiÓm hÂŹn tÊt c¶. BĂ«i v× theo sÂŹ ŸÄ n”y, khi chØnh l−u trĂčc tiÕp tĂ” l−íi chĂłng ta cĂŁ ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu l” 220V.1,17 =257,4V. §Ó cĂŁ ÂźiÖn žp 220V kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i chÕ tÂčo biÕn žp, m” chØ cÇn chÕ tÂčo ba cuĂ©n khžng anod cña van l” Ÿñ. ChØnh l−u cÇu ba pha nÂȘn chĂ€n, khi cÇn chÊt l−üng ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu tĂšt, v× Ÿ©y l” sÂŹ ŸÄ cĂŁ chÊt l−üng ÂźiÖn žp ra tĂšt nhÊt, trong cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u th−ĂȘng gÆp. SÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng cĂŁ mÂčch ÂźiÒu khiÓn Ÿn gi¶n hÂŹn, nÂȘn trong Âźa sĂš cžc tr−ĂȘng hĂźp ng−ĂȘi ta hay chĂ€n ph−¬ng žn cÇu ba pha ÂźiÒu khiÎn kh«ng ŸÚi xĂžng. VÝ dĂŽ l”m nguĂ„n cho mžy h”n mĂ©t chiÒu, ÂźiÒu khiÓn kÝch tĂ” mžy phžt xoay chiÒu c«ng suÊt nhĂĄ, cžc bĂ© nguĂ„n cho cžc thiÕt bÞ ÂźiÖn hož nh− mÂč ÂźiÖn, ÂźiÖn ph©n.... SÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng ¼−üc dĂŻng nhiÒu trong cžc tr−ĂȘng hĂźp t¶i cĂŁ yÂȘu cÇu vÒ viÖc ho”n tr¶ nšng l−üng vÒ l−íi, vÝ dĂŽ nh− ÂźiÒu khiÓn Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. §Ó gi¶m tiÕt diÖn d©y quÊn thĂž cÊp biÕn žp, cžc cuĂ©n d©y thĂž cÊp biÕn žp cĂŁ thÓ ¼Êu tam gižc (Δ). SÂŹ ŸÄ tia sžu pha, vĂ­i viÖc chÕ tÂčo biÕn žp phĂžc tÂčp v” ph¶i l”m thÂȘm cuĂ©n khžng c©n b»ng, nÂȘn th−ĂȘng ¼−üc lĂča chĂ€n khi t¶i cĂŁ dßng ÂźiÖn quž lĂ­n m” theo sÂŹ ŸÄ cÇu ba pha chĂłng ta kh«ng chĂ€n ¼−üc van theo dßng ÂźiÖn. CĂŻng mĂ©t trÞ sĂš ÂźiÖn žp v” dßng ÂźiÖn t¶i nh− nhau, sö dĂŽng sÂŹ ŸÄ c”ng nhiÒu pha dßng ÂźiÖn l”m viÖc cña van bžn dÉn c”ng nhĂĄ. Cžc sÂŹ ŸÄ cÇu bao giĂȘ cĂČng cĂŁ ÂźiÖn žp l”m viÖc cña van nhĂĄ hÂŹn so vĂ­i sÂŹ ŸÄ tia cĂŻng loÂči (xem cžc hÖ sĂš n”y trong b¶ng 8.1) 8.4. TÝnh chĂ€n cžc th«ng sĂš cÂŹ b¶n cña mÂčch Ÿéng lĂčc. Sau khi lĂča chĂ€n xong sÂŹ ŸÄ th× b−íc tiÕp theo l” tiÕn h”nh tÝnh tožn cžc
  • 25. 25 th«ng sĂš cÂŹ b¶n cña sÂŹ ŸÄ thiÕt kÕ. Cžc th«ng sĂš cÂŹ b¶n cña mÂčch Ÿéng lĂčc cÇn ¼−üc tÝnh chĂ€n l”: cžc van bžn dÉn Ÿéng lĂčc, mžy biÕn žp Ÿéng lĂčc (hoÆc cuĂ©n khžng trong mÂčch Ÿéng lĂčc), aptomat, cÇu ch×, d©y nĂši...... 8.4.1 TÝnh chĂ€n van Ÿéng lĂčc: Hai th«ng sĂš cÇn quan t©m nhÊt khi chĂ€n van bžn dÉn cho chØnh l−u l” ÂźiÖn žp v” dßng ÂźiÖn, cžc th«ng sĂš cßn lÂči l” nhĂ·ng th«ng sĂš tham kh¶o khi lĂča chĂ€n. Khi Ÿ· Ÿžp Ăžng ¼−üc hai th«ng sĂš cÂŹ b¶n trÂȘn cžc th«ng sĂš cßn lÂči cĂŁ thÓ tham kh¶o theo gĂźi Ăœ sau: - LoÂči van n”o cĂŁ sĂŽt žp ΔU nhĂĄ hÂŹn sÏ cĂŁ tĂŠn hao nhiÖt Ýt hÂŹn. - Dßng ÂźiÖn rß cña loÂči van n”o nhĂĄ hÂŹn th× chÊt l−üng tĂšt hÂŹn. - NhiÖt Ÿé cho phÐp cña loÂči van n”o cao hÂŹn th× kh¶ nšng chÞu nhiÖt tĂšt hÂŹn. - §iÖn žp v” dßng ÂźiÖn ÂźiÒu khiÓn cña loÂči van n”o nhĂĄ hÂŹn, c«ng suÊt ÂźiÒu khiÓn thÊp hÂŹn. - LoÂči van n”o cĂŁ thĂȘi gian chuyÓn mÂčch bÐ hÂŹn sÏ nhÂčy hÂŹn. Tuy nhiÂȘn trong Âźa sĂš cžc van bžn dÉn thĂȘi gian chuyÓn mÂčch th−ĂȘng tĂ» lÖ nghÞch vĂ­i tĂŠn hao c«ng suÊt. Cžc van Ÿéng lĂčc ¼−üc lĂča chĂ€n dĂča v”o cžc yÕu tĂš cÂŹ b¶n l”: dßng t¶i, sÂŹ ŸÄ Ÿ· chĂ€n, ÂźiÒu kiÖn to¶ nhiÖt, ÂźiÖn žp l”m viÖc. Cžc th«ng sĂš cÂŹ b¶n cña van Ÿéng lĂčc ¼−üc tÝnh nh− sau: §iÖn žp ng−üc cña van ¼−üc tÝnh: Ulv = knv. U2 (8 -1) vĂ­i U2 = Ud/ku thay v”o (8 -1) lĂłc Ÿã Ulv cĂŁ thÓ tÝnh U d nvlv k U .k=U (8 -2) Trong Ÿã: Ud, U2, Ulv - ÂźiÖn žp t¶i, nguĂ„n xoay chiÒu, ng−üc cña van; knv, ku - cžc hÖ sĂš ÂźiÖn žp ng−üc v” ÂźiÖn žp t¶i. Cžc hÖ sĂš n”y tra tĂ” b¶ng 8.1. §Ó cĂŁ thÓ chĂ€n van theo ÂźiÖn žp hĂźp lĂœ, th× ÂźiÖn žp ng−üc cña van cÇn chĂ€n ph¶i lĂ­n hÂŹn ÂźiÖn žp l”m viÖc ¼−üc tÝnh tĂ” c«ng thĂžc (8 -2), qua mĂ©t hÖ sĂš dĂč trĂ· kdtU
  • 26. 26 Unv = kdtU.Ulv. (8 -3) kdtU th−ĂȘng ¼−üc chĂ€n lĂ­n hÂŹn 1,6. TÝnh dßng ÂźiÖn cña van. Dßng ÂźiÖn l”m viÖc cña van ¼−üc chĂ€n theo dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng chÂčy qua van theo sÂŹ ŸÄ Ÿ· chĂ€n (Ilv = Ihd). Dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng ¼−üc tÝnh: Ihd = khd. Id (8 - 4) Trong Ÿã: Ihd , Id - Dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng cña van v” dßng ÂźiÖn t¶i; khd - HÖ sĂš xžc ¼Þnh dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng (tra b¶ng 8.2). §Ó van bžn dÉn cĂŁ thÓ l”m viÖc an to”n, kh«ng bÞ chĂ€c thñng vÒ nhiÖt, cÇn ph¶i chĂ€n v” thiÕt kÕ hÖ thĂšng to¶ nhiÖt hĂźp lĂœ. Theo ÂźiÒu kiÖn to¶ nhiÖt Ÿ· ¼−üc chĂ€n tiÕn h”nh tÝnh th«ng sĂš dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña van cÇn cĂŁ. Dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña van (IÂźmv) cĂŁ thÓ chĂ€n theo gĂźi Ăœ sau: khi kh«ng cžnh to¶ nhiÖt v” tĂŠn hao trÂȘn van ΔP<20W ¼−üc chĂ€n dßng ÂźiÖn l”m viÖc tĂ­i 10% IÂźmv (IÂźmv>10 Ilv), khi cĂŁ cžnh to¶ nhiÖt vĂ­i Ÿñ diÖn tÝch bÒ mÆt cho phÐp van l”m viÖc tĂ­i 40%IÂźmv (IÂźmv > 2,5.Ilv), khi cĂŁ cžnh to¶ nhiÖt Ÿñ diÖn tÝch bÒ mÆt v” cĂŁ quÂčt th«ng giĂŁ cĂŁ thÓ cho phÐp van l”m viÖc tĂ­i 60%IÂźmv (IÂźmv > 1,6.Ilv ), khi cĂŁ ÂźiÒu kiÖn l”m mžt b»ng n−íc cĂŁ thÓ cho phÐp l”m viÖc gÇn tĂ­i 100% IÂźmv . V× quž tr×nh th«ng giĂŁ tĂč nhiÂȘn kh«ng ¼−üc tĂšt lŸm, do Ÿã khi tĂŠn hao trÂȘn van ΔPV = ΔUV.Ilv cĂŹ kho¶ng 100 W/van trĂ« lÂȘn, viÖc ŸÚi l−u kh«ng khÝ tĂč nhiÂȘn xung quanh cžnh to¶ nhiÖt x¶y ra chËm, nhiÖt Ÿé to¶ ra m«i tr−ĂȘng kh«ng kÞp. V× vËy theo kinh nghiÖm, khi ΔPV > 100 W/van cÇn cĂŁ quÂčt l”m mžt c−ìng bĂžc. Chi tiÕt vÒ cžch chĂ€n van tham kh¶o trong phÇn b¶o vÖ quž dßng van trong t”i liÖu n”y. VÝ dĂŽ: CÇn chĂ€n van Ÿéng lĂčc cho mĂ©t bĂ© chØnh l−u cÇu mĂ©t pha vĂ­i th«ng sĂš cÂŹ b¶n cña sÂŹ ŸÄ chØnh l−u: UÂź = 100 V, IÂź = 100 A. Van Ÿéng lĂčc cÇn chĂ€n cĂŁ th«ng sĂš: §iÖn žp ng−üc cña van Ulv = knv .U2 vĂ­i U2 = UÂź/ kU ; cho sÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu mĂ©t pha knv = 2 ; kU = 0,9 thay v”o ta cĂŁ: Dßng ÂźiÖn l”m viÖc cña van cÇn cĂŁ VUlv 157 9,0 100 .2 ==
  • 27. 27 Ilv = Ihd = khd .IÂź thay sĂš v”o vĂ­i khd tra tĂ” b¶ng 2 ta cĂŁ Trong Ÿã: Ulv - ÂźiÖn žp cĂčc ÂźÂči khi l”m viÖc [V]; Ilv , Ivhd - dßng ÂźiÖn l”m viÖc v” dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng cña van [A]; kU - hÖ sĂš ÂźiÖn žp cña sÂŹ ŸÄ; khd - hÖ sĂš dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng; (cžc hÖ sĂš khd ,kU tra trong B¶ng 8.1, 8.2 cña t”i liÖu n”y) VĂ­i cžc th«ng sĂš l”m viÖc cña van Ă« trÂȘn, chĂ€n ÂźiÒu kiÖn l”m viÖc cña van l” cĂŁ cžnh to¶ nhiÖt vĂ­i ¼Çy Ÿñ diÖn tÝch to¶ nhiÖt, kh«ng quÂčt ŸÚi l−u kh«ng khÝ (ÂźiÒu kiÖn l”m viÖc cña van do ng−ĂȘi thiÕt kÕ tĂč chĂ€n). Th«ng sĂš cÇn cĂŁ cña van Ÿéng lĂčc l”: Unv = kdtU . Ulv = 2 . 157 = 314 V (chĂ€n kdtU = 1.6 Ă· 2) IÂźmv = ki . Ilv = 4 . 70 = 280 A (vĂ­i ÂźiÒu kiÖn l”m mžt Ÿ· chĂ€n Ilv = (10 Ă· 30) % IÂźmv Ă« Ÿ©y chĂ€n Ilv = 25% IÂźmv ) §Ó cĂŁ thÓ chĂ€n ¼−üc van cho l”m viÖc vĂ­i cžc th«ng sĂš ¼Þnh mĂžc cÂŹ b¶n trÂȘn, chĂłng ta tra b¶ng th«ng sĂš cžc van ( Âźi«t, tiristo) chĂ€n cžc van cĂŁ th«ng sĂš ÂźiÖn žp ng−üc (Unv), dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc(IÂźmv) lĂ­n hÂŹn gÇn nhÊt vĂ­i th«ng sĂš Ÿ· tÝnh ¼−üc Ă« trÂȘn. Theo cžch Ÿã cĂŁ thÓ chĂ€n vÝ dĂŽ (tra tĂ” b¶ng 8.4, 8.5): §i«t loÂči HD310/04-6 vĂ­i cžc th«ng sĂš ¼Þnh mĂžc : - Dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña van IÂźmv = 300 A, - §iÖn žp ng−üc cĂčc ÂźÂči cña van Unv = 400 V, - §é sĂŽt žp trÂȘn van ΔU = 1,6 V, - Dßng ÂźiÖn dß Ir =15 mA, HoÆc tiristo loÂči ST303S04MFK3 cĂŁ cžc th«ng sĂš ¼Þnh mĂžc: - Dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña van IÂźmv=300 A, - §iÖn žp ng−üc cĂčc ÂźÂči cña van Unv = 400 V, - §é sĂŽt žp trÂȘn van ΔU = 2,2 V, AIlv 71 2 100 ==
  • 28. 28 - Dßng ÂźiÖn dß Ir = 50 mA, - §iÖn žp ÂźiÒu khiÓn UÂźk = 3 V, - Dßng ÂźiÖn ÂźiÒu khiÓn IÂźk = 0,2 A. 8.4.2 TÝnh tožn mžy biÕn žp: Cžc ÂźÂči l−üng cÇn cĂŁ cho tÝnh tožn mĂ©t biÕn žp chØnh l−u: 1. §iÖn žp chØnh l−u kh«ng t¶i Udo = Ud + ΔU v + Δ Uba + ΔUdn (8 - 5) Trong Ÿã: Ud - ÂźiÖn žp chØnh l−u; ΔUv- sĂŽt žp trÂȘn cžc van (trÞ sĂš n”y ¼−üc lÊy tĂ” cžc th«ng sĂš cña cžc van Ÿ· chĂ€n Ă« trÂȘn) ; ΔUba = ΔU r + ΔUl - sĂŽt žp bÂȘn trong biÕn žp khi cĂŁ t¶i, bao gĂ„m sĂŽt žp trÂȘn ÂźiÖn trĂ« ΔUr v” sĂŽt žp trÂȘn ÂźiÖn c¶m ΔUl nhĂ·ng ÂźÂči l−üng n”y khi chĂ€n sÂŹ bĂ© v”o kho¶ng (5 Ă· 10)%; ΔUdn - sĂŽt žp trÂȘn d©y nĂši; ΔUdn = Rdn.Id =(ρ.l/S).Id . (8 – 6) 2. Xžc ¼Þnh c«ng suÊt tĂši Âźa cña t¶i vÝ dĂŽ vĂ­i t¶i chØnh l−u xžc ¼Þnh Pdmax = Udo . Id (8 - 7) 3. C«ng suÊt biÕn žp nguĂ„n cÊp ¼−üc tÝnh Sba = ks . Pdmax (8 - 8) Trong Ÿã : Sba - c«ng suÊt biÓu kiÕn cña biÕn žp [W]; ks - hÖ sĂš c«ng suÊt theo sÂŹ ŸÄ mÂčch Ÿéng lĂčc (cĂŁ thÓ tra Ă« b¶ng 2) Pdmax - c«ng suÊt cĂčc ÂźÂči cña t¶i [W]. 4. TÝnh tožn sÂŹ bĂ© mÂčch tĂ” TiÕt diÖn trĂŽ QFe cña lĂąi thÐp biÕn žp ¼−üc tÝnh tĂ” c«ng suÊt: Trong Ÿã : [ ] )98(cm f.m S kQ 2ba QFe −=
  • 29. 29 Sba - c«ng suÊt biÕn žp tÝnh b»ng [W]; kQ - hÖ sĂš phĂŽ thuĂ©c ph−¬ng thĂžc l”m mžt; kQ= 4 Ă· 5 nÕu l” biÕn žp dÇu; kQ = 5 Ă· 6 nÕu l” biÕn žp kh«; m - sĂš trĂŽ cña mžy biÕn žp (biÕn žp ba pha cĂŁ m=3, mĂ©t pha cĂŁ m-1); f - tÇn sĂš nguĂ„n ÂźiÖn xoay chiÒu f=50 Hz. TiÕt diÖn cña trĂŽ gÇn Ÿóng cĂŁ thÓ tÝnh theo c«ng thĂžc kinh nghiÖm 5. TÝnh tožn d©y quÊn biÕn žp. Th«ng sĂš cžc cuĂ©n d©y cÇn tÝnh bao gĂ„m sĂš vßng v” kÝch th−íc d©y. Th«ng sĂš cžc cuĂ©n d©y quÊn sÂŹ cÊp v” cžc cuĂ©n d©y thĂž cÊp, nĂŁi chung cžch tÝnh d©y sÂŹ cÊp v” thĂž cÊp nh− nhau nÂȘn Ă« Ÿ©y chØ giĂ­i thiÖu cžch tÝnh chung cho cžc cuĂ©n d©y. SĂš vßng d©y cña mçi cuĂ©n ¼−üc tÝnh ( )vong BQf U W Fe ...44,4 10. 4− = (8 - 11) Trong Ÿã: W - sĂš vßng d©y cña cuĂ©n d©y cÇn tÝnh U - ÂźiÖn žp cña cuĂ©n d©y cÇn tÝnh [V]; B - tĂ” c¶m (th−ĂȘng chĂ€n trong kho¶ng (1,0 Ă· 1,8) Tesla tuĂș thuĂ©c chÊt l−üng t«n). QFe - tiÕt diÖn lĂąi thÐp [cm2 ]. NÕu coi f = 50 Hz, chĂ€n B = 1TÐsla lĂłc Ÿã gÇn Ÿóng cĂŁ thÓ tÝnh FeQ U W .45= (vßng) (8 - 12) Thay cžc th«ng sĂš ÂźiÖn žp sÂŹ cÊp U1, thĂž cÊp U2 v”o (8 - 11) hay (8 - 12) ta tÝnh ¼−üc sĂš vßng d©y sÂŹ cÊp W1 v” thĂž cÊp W2 cÇn tÝnh. §iÖn žp cña cžc cuĂ©n d©y. [ ] )108(cm m S 0,1Q 2ba Fe −=
  • 30. 30 - §iÖn žp cuĂ©n d©y thĂž cÊp ¼−üc tÝnh: U d k U U 0 2 = (8 -13) Trong Ÿã: Ud0 - tÝnh tĂ” (8 -5); kU - tra tĂ” hÖ sĂš ÂźiÖn žp chØnh l−u b¶ng 8.1. - §iÖn žp cuĂ©n d©y sÂŹ cÊp U1 b»ng ÂźiÖn žp nguĂ„n cÊp. TÝnh dßng ÂźiÖn cña cžc cuĂ©n d©y. Cžch thĂž nhÊt: Xžc ¼Þnh dßng ÂźiÖn cžc cuĂ©n d©y b»ng cžch tra dßng ÂźiÖn sÂŹ v” thĂž cÊp theo b¶ng 8.2 Cžch thĂž hai: §Úi vĂ­i nhĂ·ng chØnh l−u cĂŁ dßng ÂźiÖn xoay chiÒu ŸÚi xĂžng nh− cžc chØnh l−u cÇu, dßng ÂźiÖn ¼−üc tÝnh gižn tiÕp qua c«ng suÊt phÝa sÂŹ v” thĂž cÊp. vĂ­i: S1ba = ks1. Pdmax. (8 -16) S2ba = ks2. Pdmax. (8 -17) Trong Ÿã: S1ba , S2ba - c«ng suÊt phÝa sÂŹ,thĂž cÊp biÕn žp. ks1 , ks2 - cžc hÖ sĂš c«ng suÊt phÝa sÂŹ, thĂž cÊp cña biÕn žp. Cžc hÖ sĂš n”y cĂŁ thÓ tra theo b¶ng 8.2. TÝnh tiÕt diÖn d©y dÉn: J I SCu = (mm2 ) (8 - 18) Trong Ÿã : I - dßng ÂźiÖn chÂčy qua cuĂ©n d©y [A]; J - mËt Ÿé dßng ÂźiÖn trong biÕn žp th−ĂȘng chĂ€n 2 Ă· 2,75 [A/mm2 NÕu chĂ€n d©y quÊn trßn th× ¼−ĂȘng kÝnh d©y ¼−üc tÝnh: ( )148 U S I 1 ba1 1 −= ( )158 U S I 2 ba21 21 −= (8 – 19)
  • 31. 31 Trong Ÿã: d - ¼−ĂȘng kÝng d©y quÊn. SCu – tiÕt diÖn d©y quÊn. NÕu chĂ€n d©y quÊn chĂ· nhËt, cÇn tra b¶ng kÝch th−íc d©y (b¶ng 8.3a) ¼Ó chĂ€n kiÓu v” kÝch th−íc d©y 6. TÝnh kÝch th−íc mÂčch tĂ” ChĂ€n sÂŹ bĂ© cžc kÝch th−íc cÂŹ b¶n cña mÂčch tĂ” ChĂ€n h×nh džng cña trĂŽ NÕu c«ng suÊt nhĂĄ (d−íi 10 KVA) ng−ĂȘi ta th−ĂȘng chĂ€n trĂŽ chĂ· nhËt (h×nh 8.1) vĂ­i cžc kÝch th−íc QFe = a . b. Trong Ÿã a - bÒ rĂ©ng trĂŽ, b - bÒ dÇy trĂŽ NÕu c«ng suÊt lĂ­n ng−ĂȘi ta chĂ€n trĂŽ nhiÒu bËc [......] ChĂ€n lž thÐp: th−ĂȘng lž thÐp cĂŁ cžc Ÿé d”y 0,35 mm v” 0,5 mm DiÖn tÝch cöa sĂŠ cÇn cĂŁ: Qcs = Qcs1 + Qcs2 (8 -20) vĂ­i: Qcs1 =klÂź.W1.SCu1 Qcs2 =klÂź.W2.SCu2 Trong Ÿã: Qcs,- diÖn tÝch cöa sĂŠ [mm2 ]; Qcs1,Qcs2 - phÇn do cuĂ©n sÂŹ cÊp v” thĂž cÊp chiÕm chç [mm2 ]; W1, W2 - sĂš vßng d©y sÂŹ, thĂž cÊp; SCu1, SCu2 - tiÕt diÖn d©y quÊn sÂŹ, thĂž cÊp [mm2 ]; klÂź - hÖ sĂš lÊp ¼Çy th−ĂȘng chĂ€n 2,0 Ă· 3,0 ChĂ€n kÝch th−íc cöa sĂŠ. Khi Ÿ· cĂŁ diÖn tÝch cöa sĂŠ Qcs, cÇn chĂ€n cžc kÝch th−íc cÂŹ b¶n (chiÒu cao h v” chiÒu rĂ©ng c vĂ­i Qcs = c.h) cña cöa sĂŠ mÂčch tĂ”. Cžc kÝch th−íc cÂŹ b¶n n”y cña lĂąi thÐp do ng−ĂȘi thiÕt kÕ tĂč chĂ€n. NhĂ·ng sĂš liÖu ¼Çu tiÂȘn cĂŁ thÓ tham kh¶o chiÒu cao h v” chiÒu rĂ©ng cöa sĂŠ c ¼−üc chĂ€n dĂča v”o cžc hÖ sĂš phĂŽ m=h/a; n = c/a; l = b/a. Kinh nghiÖm cho thÊy ŸÚi vĂ­i lĂąi thÐp h×nh E th× m = 2,5; n = 0,5; l = 1 Ă· 1,5; l” tĂši −u hÂŹn c¶. Tuy nhiÂȘn nhĂ·ng hÖ sĂš phĂŽ n”y sau khi tÝnh xong mÂčch tĂ” cĂŁ thÓ kh«ng hĂźp lĂœ cho mĂ©t sĂš tr−ĂȘng hĂźp, lĂłc Ÿã ng−ĂȘi thiÕt kÕ cÇn thay ŸÊi cžc chØ π = CuS4 d
  • 32. 32 sĂš phĂŽ cho ¼Ó tÝnh lÂči. ChiÒu rĂ©ng to”n bĂ© mÂčch tĂ” C = 2c + x.a (x =2 nÕu l” biÕn žp mĂ©t pha, x = 3 nÕu l” biÕn žp ba pha), chiÒu cao mÂčch tĂ” H = h + z.a (z=1 nÕu l” biÕn žp mĂ©t pha, z = 2 nÕu l” biÕn žp ba pha) H×nh džng kÕt cÊu mÂčch tĂ” thÓ hiÖn nh− h×nh 8.1 7. KÕt cÊu d©y quÊn: D©y quÊn ¼−üc bĂš trÝ theo chiÒu dĂ€c trĂŽ, mçi cuĂ©n d©y ¼−üc quÊn th”nh nhiÒu lĂ­p d©y. Mçi lĂ­p d©y ¼−üc quÊn liÂȘn tĂŽc, cžc vßng d©y sžt nhau. Cžc lĂ­p d©y cžch ÂźiÖn vĂ­i nhau b»ng cžc b×a cžch ÂźiÖn. Cžch tÝnh cžc th«ng sĂš n”y nh− sau: SĂš vßng d©y trÂȘn mçi lĂ­p W1l: Khi d©y quÊn tiÕt diÖn trßn ¼−üc tÝnh n g l d hh W − =1 Trong Ÿã: h - chiÒu cao cöa sĂŠ, dn - ¼−ĂȘng kÝnh d©y quÊn kÓ c¶ cžch ÂźiÖn; hg - kho¶ng cžch cžch ÂźiÖn vĂ­i g«ng cĂŁ thÓ tham kh¶o chĂ€n hg = 2.dn. Khi d©y quÊn tiÕt diÖn h×nh chĂ· nhËt ¼−üc tÝnh: n g l b hh W − =1 Trong Ÿã: bn - chÒu rĂ©ng cña d©y quÊn chĂ· nhËt kÓ c¶ cžch ÂźiÖn. b hH c C a c H×nh 8.1 SÂŹ ŸÄ kÕt cÊu lĂąi thÐp biÕn žp (8 – 21) (8 – 22)
  • 33. 33 hg- kho¶ng cžch cžch ÂźIÖn, khi d©y quÊn chĂ· nh©t cĂŁ kÝch th−íc lĂ­n, th−ĂȘng chĂ€n trong kho¶ng (2 - 10)mm. SĂš lĂ­p d©y Sld trong cöa sĂŠ ¼−üc tÝnh b»ng tĂ» sĂš, sĂš vßng d©y W cña cuĂ©n d©y W1 hoÆc W2 cÇn tÝnh, trÂȘn sĂš vßng d©y trÂȘn mĂ©t lĂ­p W1l l ld W W S 1 = BÒ d”y cña mçi cuĂ©n d©y b»ng tĂŠng bÒ d”y cña cžc lĂ­p d©y d. sld cĂ©ng cžch ÂźiÖn cžc lĂ­p d©y trong cuĂ©n d©y cÇn tÝnh lĂ­p cd.sld. Bdct = d. sld + cd.sld (8 -23) Trong Ÿã: Bdct - bÒ dÇy cña cuĂ©n d©y cÇn tÝnh, cd - bÒ d”y cña b×a cžch ÂźiÖn. B×a cžch ÂźiÖn cĂŁ cžc Ÿé d”y: o,1; 0,3; 0,5;1,0; 2,0; 3,0 mm. dn - ¼−ĂȘng kÝnh ngo”i cña d©y (nÕu d©y quÊn tiÕt diÖn h×nh chĂ· nhËt th× thay dn b»ng an. TĂŠng bÒ d”y cžc cuĂ©n d©y Bd Bd = Bd1 + Bd2 + ......+ cdt + cdn (8 -24) Trong Ÿã: Bd1, Bd2 - bÒ dÇy cuĂ©n d©y sÂŹ v” thĂž cÊp; cdt, cdn - bÒ d”y cžch ÂźiÖn trong cĂŻng v” ngo”i cĂŻng. Tr−íc khi tÝnh khÂ«Ă l−üng sŸt v” ŸÄng cÇn kiÓm tra xem cöa sĂŠ Ÿ· chĂ€n Ÿ· hĂźp lĂœ ch−a. KÝch th−íc cöa sĂŠ c,h chØ Ÿóng khi bÒ dÇy cžc cuĂ©n d©y ph¶i nhĂĄ hÂŹn chiÒu rĂ©ng cöa sĂŠ (Bd < c ŸÚi vĂ­i biÕn žp mĂ©t pha v” 2Bd < c nÕu l” biÕn žp ba pha). KÝch th−íc hĂźp lĂœ giĂ·a cuĂ©n d©y v” trĂŽ Δc = c -Bd vĂ­i biÕn žp mĂ©t pha v” Δc = c - 2.Bd vĂ­i biÕn žp ba pha trong kho¶ng (0,5 - 2) cm. Kho¶ng cžch n”y cÇn thiÕt ¼Ó ٦m b¶o cžch ÂźiÖn v” l”m mžt. Trong tr−ĂȘng hĂźp ng−üc lÂči, bÒ dÇy Bd cžc cuĂ©n d©y lĂ­n hÂŹn chiÒu rĂ©ng c cña cöa sĂŠ, chĂ€n lÂči cžc kÝch th−íc cöa sĂŠ c,h. 8. KhĂši l−üng sŸt. KhĂši l−üng sŸt b»ng tÝch cña thÓ tÝch VFe trĂŽ v” g«ng nh©n vĂ­i trĂ€ng l−üng riÂȘng cña sŸt mFe: MFe = VFe.mFe (kg) (8 -25) Trong Ÿã: VFe - thÓ tÝch khĂši sŸt [dm3 ];
  • 34. 34 VFe = 3a.b.h + 2C.a.b = QFe.(3h + 2C)- nÕu l” biÕn žp ba pha; VFe = 2a.b.h + C.a.b = QFe.(2h + C)- nÕu l” biÕn žp mĂ©t pha; VĂ­i: QFe;a;b;c;h;C - l” cžc kÝch th−íc cña lĂąi thÐp ¼−üc ŸÊi th”nh dm. mFe = 7,85 kg/dm3 9. KhĂši l−üng ŸÄng. KhĂši l−üng ŸÄng b»ng tÝch cña thÓ tÝch VCu cuĂ©n d©y ŸÄng cÇn tÝnh nh©n vĂ­i trĂ€ng l−üng riÂȘng cña ŸÄng mCu: MCu = VCu.mCu (kg) (8 - 26) Trong Ÿã: VCu - thÓ tÝch khĂši ŸÄng cña cžc cuĂ©n d©y v” ¼−üc tÝnh [dm3 ]; VCu = SCu.l Trong Ÿã: SCu - tiÕt diÖn d©y dÉn [dm2 ]; l - chiÒu d”i cña cžc vßng d©y [dm]; mCu = 8,9kg/dm3 ChiÒu d”i d©y quÊn ¼−üc tÝnh b»ng cžch lÊy chiÒu d”i mçi vßng nh©n vĂ­i sĂš vßng d©y trong cuĂ©n. Cžc vßng trong cuĂ©n d©y cĂŁ chu vi khžc nhau cho nÂȘn chĂłng ta hay lÊy chu vi trung b×nh ¼Ó tÝnh. ChiÒu d”i trung b×nh cña cžc vßng d©y cĂŁ thÓ tÝnh gÇn Ÿóng π. Dtb khi coi Dtb l” ¼−ĂȘng kÝnh trung b×nh cña cuĂ©n d©y trßn, l = W.π. Dtb ( 8 - 27) Trong Ÿã: Dtb - ¼−ĂȘng kÝnh trung b×nh cña cuĂ©n d©y v” ¼−üc tÝnh: Dtb = (Dt + Dn)/2 Trong Ÿã: Dt,Dn - ¼−ĂȘng kÝnh trong v” ngo”i cña cuĂ©n d©y. §−ĂȘng kÝnh trong cña cuĂ©n d©y trong cĂŻng ¼−üc tÝnh: tt cdbaD 222 ++= - nÕu trĂŽ h×nh chĂ· nhËt; Dt = DFe + 2cdt - nÕu trĂŽ trßn; Ă« Ÿ©y: DFe - ¼−ĂȘng kÝnh trĂŽ sŸt; cdt - cžch ÂźiÖn trong cĂŻng vĂ­i lĂąi. §−ĂȘng kÝnh ngo”i cña cuĂ©n d©y ¼−üc tÝnh gÇn Ÿóng:
  • 35. 35 Dn = Dt + 2.(d + cd).sld ChĂł Ăœ: vĂ­i cžc cuĂ©n d©y bÂȘn ngo”i, th× Dt cña cuĂ©n ngo”i sÏ b»ng Dn cña cuĂ©n trong. NÕu coi cuĂ©n d©y l” khĂši hĂ©p chĂ· nhËt th× atb+ btb l” chu vi trung b×nh cña vßng d©y chĂ· nhËt. Nh− vËy chiÒu d”i d©y ŸÄng tÝnh theo c«ng thĂžc: l = W.( atb+ btb ). ( 8 - 28) Trong Ÿã: atb = at + Bd/2 – chiÒu rĂ©ng trung b×nh cña vßng d©y; btb = bt + Bd/2 – chiÒu d”i trung b×nh cña vßng d©y; at, bt - cžc kÝch th−íc trong cña cuĂ©n d©y. 10. TÝnh tĂŠng sĂŽt žp bÂȘn trong biÕn žp. §iÖn žp rÂŹi trÂȘn ÂźiÖn trĂ«: dr I W W RRU ⎄ ⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎱ ⎣ ⎡ ⎟⎟ ⎠ ⎞ ⎜⎜ ⎝ ⎛ +=Δ 2 1 2 12 (8 - 29) Trong Ÿã: R1, R2 - ÂźiÖn trĂ« thuÇn cña cžc cuĂ©n d©y sÂŹ v” thĂž cÊp ¼−üc tÝnh: R = ρ.l/S VĂ­i: ρ = 0,0000172 Ω mm - ÂźiÖn trĂ« suÊt cña ŸÄng; l, S - chiÒu d”i v” tiÕt diÖn cña d©y dÉn [mm, mm2 ]; Id - dßng ÂźiÖn t¶i mĂ©t chiÒu [A]. §iÖn žp rÂŹi trÂȘn ÂźiÖn khžng: ΔUx = mf. X.Id/π (8 - 30) Trong Ÿã: mf - sĂš pha biÕn žp Trong Ÿã: W2 - SĂš vßng d©y thĂž cÊp biÕn žp. ( )31810 3 2Bd1Bd cd h R W8X 7bk2 2 2 n −ω⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎣ ⎡ + +⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ π= −
  • 36. 36 Rbk - Bžn kÝnh trong cuĂ©n d©y thĂž cÊp [m2 ]. h - ChiÒu cao cöa sĂŠ lĂąi thÐp [m]. cd - BÒ dÇy cžc cžch ÂźiÖn cžc cuĂ©n d©y vĂ­i nhau (nÕu l” biÕn žp dßng nhĂĄ, giĂ·a cžc cuĂ©n d©y ¼−üc lĂŁt b»ng b×a cžch ÂźiÖn d”y (0,3 Ă· 1) mm, cßn ŸÚi vĂ­i nhĂ·ng biÕn žp dßng lĂ­n, cÇn ph¶i cžch ly b»ng cžc ÂźĂČa phÝp cĂŁ cžc Ÿé d”y lĂ­n hÂŹn) [m]. Bd1, Bd2 - BÒ dÇy cuĂ©n d©y sÂŹ v” thĂž cÊp [m]. ω = 314 rad. 11. §iÖn trĂ« ngŸn mÂčch mžy biÕn žp 12. TĂŠng trĂ« ngŸn mÂčch mžy biÕn žp: 13. §iiÖn žp ngŸn mÂčch phÇn tršm cña mžy biÕn žp: 14. Dßng ÂźiÖn ngŸn mÂčch mžy biÕn žp: NhĂ·ng phÐp tÝnh trÂȘn Ÿ©y l” nhĂ·ng kÝch th−íc rÊt cÂŹ b¶n cña biÕn žp, cho nhĂ·ng loÂči chØnh l−u c«ng suÊt trung b×nh v” nhĂĄ. Khi thiÕt kÕ biÕn žp cho nhĂ·ng loÂči chØnh l−u cĂŁ c«ng suÊt lĂ­n, biÕn žp cÇn tÝnh tožn chi tiÕt hÂŹn vÝ dĂŽ ph−¬ng thĂžc l”m mžt, cžch ÂźiÖn ... khi Ÿã biÕn žp cÇn ¼−üc tÝnh theo cžc t”i liÖu chuyÂȘn ng”nh thiÕt kÕ biÕn žp [...]. )328(r* w w rr 1 2 1 2 2nm −⎟⎟ ⎠ ⎞ ⎜⎜ ⎝ ⎛ += )338(xrz 2 nm 2 nmnm −+= )358( z U I nm dm2 nm −= )348(100* U z*I U dm2 nmdm 0 0 nm −=
  • 37. 37 8.4.3 TÝnh chĂ€n cžc thiÕt bÞ b¶o vÖ: 1. B¶o vÖ quž dßng ÂźiÖn B¶o vÖ ngŸn mÂčch v” quž t¶i vÒ dßng ÂźiÖn: dĂŻng aptomat hoÆc cÇu ch×. NguyÂȘn tŸc chĂ€n cžc thiÕt bÞ n”y, l” chĂ€n theo dßng ÂźiÖn, vĂ­i Ibv = (1,1Ă·1,3) Ilv. Dßng b¶o vÖ ngŸn mÂčch cña aptomat kh«ng v−üt quž dßng ngŸn mÂčch cña mžy biÕn žp. Khi l”m viÖc van bžn dÉn cĂŁ sĂŽt žp, do Ÿã cĂŁ tĂŠn hao c«ng suÊt ΔP = ΔU.Ilv. TĂŠn hao c«ng suÊt n”y sinh nhiÖt. MÆt khžc van chØ ¼−üc l”m viÖc tĂ­i nhiÖt Ÿé tĂši Âźa cho phÐp Tcp n”o Ÿã (cžc trÞ sĂš th−ĂȘng gÆp v”o kho¶ng 1250 C - xem cĂ©t 8 b¶ng 8.4 hay cĂ©t 12 b¶ng 8.5). Do Ÿã chĂłng ta ph¶i t×m cžch b¶o vÖ quž nhiÖt cho van bžn dÉn. MuĂšn b¶o vÖ quž nhiÖt cho cžc van bžn dÉn l” ph¶i chĂ€n Ÿóng dßng ÂźiÖn van theo chÕ Ÿé l”m mžt. L”m mžt van hiÖn nay phĂŠ biÕn ng−ĂȘi ta th−ĂȘng dĂŻng cžnh to¶ nhiÖt. DiÖn tÝch bÒ mÆt to¶ nhiÖt cĂŁ thÓ ¼−üc tÝnh gÇn Ÿóng theo c«ng thĂžc: τtn tn k P S Δ = (8 - 36) Trong Ÿã: Stn - diÖn tÝch bÒ mÆt to¶ nhiÖt [cm2 ]; ΔP - tĂŠn hao c«ng suÊt [ W ]; τ - Ÿé chÂȘnh nhiÖt so vĂ­i m«i tr−ĂȘng τ = Tlv -Tmt Tlv -Tmt - nhiÖt Ÿé l”m viÖc v” nhiÖt Ÿé m«i tr−ĂȘng [o C ]; ktn - hÖ sĂš cĂŁ xÐt tĂ­i ÂźiÒu kiÖn tĂĄa nhiÖt (trong ÂźiÒu kiÖn l”m mžt tĂč nhiÂȘn kh«ng quÂčt c−ìng bĂžc, th−ĂȘng chĂ€n ktn =(6 Ă· 10).10-4 [W/cm2o C ]). Sau khi tÝnh xong diÖn tÝch bÒ mÆt to¶ nhiÖt, tiÕn h”nh thiÕt kÕ (chĂ€n) cžnh to¶ nhiÖt, sao cho Ÿñ bÒ mÆt Ÿ· tÝnh. Cžnh to¶ nhiÖt ph¶i ٦m b¶o Ÿñ diÖn tÝch bÒ mÆt tiÕp xĂłc vĂ­i kh«ng khÝ, Ÿñ Ÿé dÇy cžnh, Ÿñ kho¶ng cžch giĂ·a cžc cžnh. NhĂ·ng loÂči cžnh to¶ nhiÖt hiÖn nay cĂŁ thÓ bžn rÂœn trÂȘn thÞ tr−ĂȘng, hoÆc thiÕt kÕ mĂ­i theo h×nh džng t−¬ng tĂč nh− h×nh 8.2 Tr−ĂȘng hĂźp cžnh to¶ nhiÖt quž lĂ­n, cÇn ph¶i thay ŸÊi ph−¬ng thĂžc to¶ nhiÖt, b»ng cžch thÂȘm quÂčt l”m mžt c−ìng bĂžc. §Ó cho van bžn dÉn l”m viÖc an to”n, nhiÖt Ÿé l”m viÖc cña van kh«ng v−üt quž trÞ sĂš cho phÐp, ph−¬ng thĂžc l”m mžt van cĂŁ thÓ theo gĂźi Ăœ sau:
  • 38. 38 a. L”m mžt chØ b»ng vĂĄ van bžn dÉn NÕu c«ng suÊt to¶ nhiÖt khi van l”m viÖc ΔP = U.Ihd < 20W, cho phÐp van l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn tĂši Âźa tĂ­i 10% IÂźm m” kh«ng cÇn cžnh to¶ nhiÖt. Cžch chĂ€n n”y cĂŁ thÓ hiÓu l” vĂĄ van bžn dÉn kh«ng Ÿñ to¶ nhiÖt khi cho l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn lĂ­n hÂŹn 10% IÂźm. VÝ dĂŽ: cĂŁ loÂči van vĂ­i IÂźm =100A, ΔU=1V, van n”y cho phÐp l”m viÖc kh«ng cžnh to¶ nhiÖt vĂ­i dßng ÂźiÖn tĂši Âźa tĂ­i 10A, nh−ng loÂči van vĂ­i IÂźm = 500A, ΔU=1V cho phÐp l”m viÖc tĂši Âźa tĂ­i 20A (ΔP = 20W) mÆc dĂŻ tÝnh tĂ» sĂš phÇn tršm cĂŁ thÓ l” 10%. IÂźm = 50A. b. L”m mžt b»ng cžch gŸn van bžn dÉn lÂȘn cžnh to¶ nhiÖt Khi van bžn dÉn ¼−üc mŸc v”o cžnh to¶ nhiÖt b»ng ŸÄng hay nh«m, nhiÖt Ÿé cña van ¼−üc to¶ ra m«i tr−ĂȘng xung quanh nhĂȘ bÒ mÆt cña cžnh to¶ nhiÖt. SĂč to¶ nhiÖt nh− thÕ n”y l” nhĂȘ v”o sĂč chÂȘnh nhiÖt giĂ·a cžnh to¶ nhiÖt vĂ­i m«i tr−ĂȘng xung quanh. Khi cžnh to¶ nhiÖt nĂŁng lÂȘn, nhiÖt Ÿé xung quanh cžnh to¶ nhiÖt tšng lÂȘn l”m cho tĂšc Ÿé dÉn nhiÖt ra m«i tr−ĂȘng kh«ng khÝ bÞ chËm lÂči. VĂ­i nhĂ·ng lĂœ do v× sĂč hÂčn chÕ cña tĂšc Ÿé dÉn nhiÖt, khi van bžn dÉn ¼−üc l”m mžt b»ng cžnh to¶ nhiÖt, m” chØ nÂȘn cho van l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn Ilv< 40%.IÂźm v” tĂŠn hao trÂȘn van kh«ng v−üt quž 100W. VÝ dĂŽ: van cĂŁ IÂźm =100A, ΔU=1Vcho phÐp l”m viÖc vĂ­i cžnh to¶ nhiÖt nh«m Ă« dßng ÂźiÖn tĂši Âźa 40A, trong khi Ÿã loÂči van vĂ­i th«ng sĂš IÂźm =500A, ΔU=1V kh«ng ¼−üc phÐp l”m viÖc tĂ­i 200A,v× c«ng suÊt to¶ nhiÖt ΔP = ΔU. I = 200W l” quž lĂ­n cho ÂźiÒu kiÖn to¶ nhiÖt n”y. h h b a c z ho 1 Cžc kÝch th−íc cÂŹ b¶n nÂȘn chĂ€n: a < 200 mm; b < 200 mm; h < 180 mm; ho = 5-15 mm; c = 3 Ă· 5 mm; z = 5 Ă· 12mm. H×nh 8.2 H×nh džng v” kÝch th−íc giĂ­i hÂčn cho cžnh to¶ nhiÖt mĂ©t van bžn dÉn
  • 39. 39 c. L”m mžt c−ìng bĂžc b»ng quÂčt. Khi cĂŁ quÂčt ŸÚi l−u kh«ng khÝ thĂŠi dĂ€c theo khe cña cžnh to¶ nhiÖt, nhiÖt Ÿé xung quanh cžnh to¶ nhiÖt thÊp hÂŹn tĂšc Ÿé dÉn nhiÖt ra m«i tr−ĂȘng xung quanh tĂšt hÂŹn, hiÖu suÊt to¶ nhiÖt cao hÂŹn. Do Ÿã cho phÐp l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn tĂši Âźa tĂ­i 70%IÂźm (Ilv< 70%IÂźm). d. L”m mžt b»ng n−íc. Khi thiÕt kÕ hÖ thĂšng l”m mžt b»ng n−íc hiÖu suÊt trao ŸÊi nhiÖt tĂšt hÂŹn, cho phÐp l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn tĂši Âźa tĂ­i 90% IÂźm. Quž tr×nh l”m mžt b»ng n−íc ph¶i ٦m b¶o xö lĂœ n−íc kh«ng dÉn ÂźiÖn. B»ng cžch khö Ion trong n−íc, hoÆc gi¶m Ÿé dÉn ÂźiÖn cña n−íc (tšng ÂźiÖn trĂ« n−íc) theo nguyÂȘn tŸc tšng chiÒu d”i hay gi¶m tiÕt diÖn ¼−ĂȘng Ăšng dÉn n−íc ta cĂŁ thÓ coi Ÿé dÉn ÂźiÖn cña n−íc kh«ng Ÿžng kÓ. Th−ĂȘng th−ĂȘng ŸÚi vĂ­i cžc loÂči nguĂ„n c«ng suÊt, ¼Ó giĂ· an to”n cho cžc van bžn dÉn ng−ĂȘi ta th−ĂȘng hay thiÕt kÕ quÂčt l”m mžt c−ìng bĂžc ngay c¶ trong tr−ĂȘng hĂźp dßng t¶i kh«ng quž lĂ­n so vĂ­i dßng ¼Þnh mĂžc cña van. VĂ­i c«ng suÊt to¶ nhiÖt cĂŹ v”o kho¶ng 100W/ van l” cÇn cĂŁ quÂčt l”m mžt c−ìng bĂžc. Trong tr−ĂȘng hĂźp dßng ÂźiÖn l”m viÖc quž lĂ­n (so vĂ­i dßng cho phÐp l”m viÖc khi cĂŁ xÐt tĂ­i ÂźiÒu kiÖn to¶ nhiÖt), ng−ĂȘi ta ph¶i tiÕn h”nh mŸc song song cžc van bžn dÉn. Cžc sÂŹ ŸÄ mŸc song song cžc van cĂŁ thÓ chĂ€n mĂ©t trong cžc sÂŹ ŸÄ trÂȘn h×nh 8 - 3. Khi mŸc song song cžc van bžn dÉn, dßng ÂźiÖn chay qua cžc van cĂŁ thÓ ¼−üc ph©n bĂš kh«ng ¼Òu bĂ«i v× cžc ¼Æc tÝnh v«n-ampe cña cžc van kh«ng ho”n to”n giĂšng nhau. Trong cžc van cĂŁ ÂźiÒu khiÓn cßn chÞu ¶nh hâˆ’Ă«ng rÊt lĂ­n cña viÖc mĂ« kh«ng ŸÄng thĂȘi cña cžc van. Dßng ÂźiÖn lÖch nhau cña hai van cĂŁ thÓ ¼−üc D2 D1 D2D2 D1 D2D1 R R L L I1 I2 D1 a b c d )378( R U dg2 21 − Δ =Ι−Ι=ΔΙ H×nh 8.3 Cžc sÂŹ ŸÄ mŸc song song van bžn dÉn a- mŸc song song trĂčc tiÕp; b- mŸc qua ÂźiÖn trĂ«; c- mŸc qua cuĂ©n c¶m; d- mŸc qua hç c¶m.
  • 40. 40 tÝnh Trong Ÿã: ΔU - hiÖu sĂŽt žp cña cžc van khi cĂŻng trÞ sĂš dßng ÂźiÖn lĂ­n I1; R2dg - ÂźiÖn trĂ« Ÿéng cña van D2 tÂči ÂźiÓm l”m viÖc I1. §Ó gi¶m sĂč ph©n bĂš kh«ng ¼Òu trÂȘn, ng−ĂȘi ta cĂŁ thÓ mŸc nĂši tiÕp vĂ­i cžc van cžc ÂźiÖn trĂ« (h×nh 8. 3b) viÖc sö dĂŽng ÂźiÖn trĂ« chØ cĂŁ Ăœ nghÜa khi ÂźiÖn žp rÂŹi trÂȘn ÂźiÖn trĂ« l” kh«ng Ÿžng kÓ, nÕu ÂźiÖn žp rÂŹi trÂȘn ÂźiÖn trĂ« lĂ­n, tĂŠn hao c«ng suÊt lĂ­n, l”m cho hiÖu suÊt cña chØnh l−u thÊp. §Ó khŸc phĂŽc nh−üc ÂźiÓm n”y chĂłng ta cĂŁ thÓ thay thÕ ÂźiÖn trĂ« b»ng cžc cu«n d©y ÂźiÖn c¶m (h×nh 8.3c). Th−ĂȘng cžc cuĂ©n c¶m n”y ¼−üc chÕ tÂčo cĂŁ lĂąi kh«ng khÝ. Ă« sÂŹ ŸÄ h×nh 8.3d, c©n b»ng dßng ÂźiÖn cžc van ¼−üc thĂčc hiÖn tĂšt hÂŹn khi cuĂ©n khžng ¼−üc chÕ tÂčo cĂŁ lĂąi thÐp, vĂ­i cžc cuĂ©n d©y mŸc ng−üc ¼Çu nhau. SÂŹ ŸÄ n”y cßn ¼Æc biÖt cĂŁ Ăœ nghÜa, khi sö dĂŽng cho tr−ĂȘng hĂźp cžc van ÂźiÒu khiÓn mĂ« kh«ng ŸÄng thĂȘi. 2. B¶o vÖ quž ÂźiÖn žp cho thiÕt bÞ bžn dÉn: Linh kiÖn bžn dÉn nĂŁi chung v” bžn dÉn c«ng suÊt nĂŁi riÂȘng, rÊt nhÂčy c¶m vĂ­i sĂč thay ŸÊi cña ÂźiÖn žp. NhĂ·ng yÕu tĂš ¶nh hâˆ’Ă«ng lĂ­n nhÊt tĂ­i van bžn dÉn m” chĂłng ta cÇn cĂŁ ph−¬ng thĂžc b¶o vÖ l”: ‱ §iÖn žp ¼Æt v”o van lĂ­n quž th«ng sĂš cña van. ‱ Xung ÂźiÖn žp do chuyÓn mÂčch van. ‱ Xung ÂźiÖn žp tĂ” phÝa l−íi xoay chiÒu, nguyÂȘn nh©n th−ĂȘng gÆp l” do cŸt t¶i cĂŁ ÂźiÖn c¶m lĂ­n trÂȘn ¼−ĂȘng d©y. ‱ Xung ÂźiÖn žp do cŸt Ÿét ngĂ©t biÕn žp non t¶i. §Ó b¶o vÖ van khi l”m viÖc d”i hÂčn m” kh«ng bÞ quž ÂźiÖn žp, chĂłng ta cÇn chĂ€n Ÿóng cžc van bžn dÉn theo ÂźiÖn žp ng−üc. a. MŸc nĂši tiÕp van bžn dÉn. Sau khi tÝnh ¼−üc trÞ sĂš ÂźiÖn žp l”m viÖc cña van theo (8 - 2) v” (8 - 3) tiÕn h”nh chĂ€n van theo ÂźiÖn žp, trÞ sĂš ÂźiÖn žp van ¼−üc chĂ€n ph¶i lĂ­n hÂŹn trÞ sĂš tÝnh ¼−üc tĂ” (8 -3). Trong tr−ĂȘng hĂźp kh«ng cĂŁ van cĂŁ ÂźiÖn žp cao hÂŹn, chĂłng ta ph¶i tiÕn h”nh mŸc nĂši tiÕp cžc van. Khi mŸc nĂši tiÕp cžc van yÂȘu cÇu cÇn thiÕt ph¶i chĂ€n cžc van cĂŁ ¼Æc tÝnh giĂšng nhau, nh»m ٦m b¶o cho sĂč ph©n bĂš ÂźiÖn žp nh− nhau trÂȘn cžc van. Tuy vËy, sĂč ph©n bĂš ÂźiÖn žp trÂȘn cžc van kh«ng b»ng nhau l” th−ĂȘng gÆp. Do Ÿã, cÇn cĂŁ cžc biÖn phžp ph©n bĂš lÂči ÂźiÖn žp khi cžc ¼Æc tÝnh cña van kh«ng giĂšng nhau. Cžc biÖn žp Êy m« t¶ trÂȘn h×nh 8.4.
  • 41. 41 R V2 V2V2 V1 V1V1 R R R R R C C C C V1 V2 D D D D a. b. c. d. Th−ĂȘng gÆp nhÊt trong thĂčc tÕ, ¼Ó ph©n bĂš ¼Òu ÂźiÖn žp khi mŸc nĂši tiÕp ng−ĂȘi ta hay mŸc theo sÂŹ ŸÄ h×nh 8.4a. SÂŹ ŸÄ n”y Ÿn gi¶n dÔ thĂčc hiÖn. Ngo”i sÂŹ ŸÄ n”y ra, chĂłng ta cĂŁ thÓ ph©n bĂš ÂźiÖn žp b»ng tĂŽ nh− h×nh 8.4b,c. hoÆc sö dĂŽng cžc Âźi«t ĂŠn žp ¼Ó ph©n bĂš ÂźiÖn žp. b. B¶o vÖ xung ÂźiÖn žp khi chuyÓn mÂčch van bžn dÉn. H×nh 8.5 B¶o vÖ thiÕt bÞ ÂźiÖn tö khĂĄi chĂ€c thñng do xung ÂźiÖn žp. B¶o vÖ xung ÂźiÖn žp do quž tr×nh Ÿãng cŸt cžc van ¼−üc dĂŻng b»ng cžc mÂčch R - C mŸc song song vĂ­i cžc van bžn dÉn. SÂŹ ŸÄ Ÿn gi¶n cña loÂči mÂčch n”y m« t¶ trÂȘn h×nh 8.5a. Khi cĂŁ sĂč chuyÓn mÂčch, do phĂŁng ÂźiÖn tĂ” van ra ngo”i tÂčo nÂȘn xung ÂźiÖn žp trÂȘn bÒ mÆt tiÕp gižp van. MÂčch R - C mŸc song song vĂ­i van bžn dÉn tÂčo mÂčch vßng phĂŁng ÂźiÖn tÝch quž Ÿé trong quž tr×nh chuyÓn mÂčch van. CĂŁ thÓ tÝnh ¼−üc cžc th«ng sĂš cña R v” C theo [...] hoÆc ng−ĂȘi ta cĂŁ thÓ chĂ€n gÇn Ÿóng R = (5 Ă· 30) Ω, C = (0,5 Ă· 4)ÎŒF [ .. ]. c. B¶o vÖ van bžn dÉn khĂĄi Ÿžnh thñng do xung ÂźiÖn žp tĂ” l−íi. R T C C C CC D2 D4 D6 D1 D3 D5 R R R R2 R1 a. b. c. H×nh 8.4 SÂŹ ŸÄ mŸc nĂši tiÕp cžc van
  • 42. 42 §Ó b¶o vÖ xung ÂźiÖn žp tĂ” l−íi ÂźiÖn, chĂłng ta mŸc song song vĂ­i t¶i Ă« ¼Çu v”o mĂ©t mÂčch R - C, nh»m lĂ€c xung nh− m« t¶ trÂȘn h×nh 8.5b. Khi xuÊt hiÖn xung ÂźiÖn žp trÂȘn ¼−ĂȘng d©y, nhĂȘ cĂŁ mÂčch lĂ€c n”y m” ŸØnh xung gÇn nh− n»m lÂči ho”n to”n trÂȘn ÂźiÖn trĂ« ¼−ĂȘng d©y. TrÞ sĂš R,C phĂŽ thuĂ©c nhiÒu v”o t¶i. Th«ng sĂš tham kh¶o theo [..] R = (5 Ă· 20)Ω, C = 4ÎŒF. c. B¶o vÖ van bžn dÉn khĂĄi Ÿžnh thñng do cŸt biÕn žp non t¶i. §Ó b¶o vÖ van do cŸt Ÿét ngĂ©t biÕn žp non t¶i, trong Âźa sĂš cžc bĂ© biÕn ŸÊi ng−ĂȘi ta th−ĂȘng mŸc mĂ©t mÂčch R-C Ă« ¼Çu ra mĂ©t chØnh l−u cÇu ba pha phĂŽ b»ng cžc Âźi«t c«ng suÊt bÐ, nh− m« t¶ trÂȘn h×nh 8.5c. TrÞ sĂš tĂŽ C trong tr−ĂȘng hĂźp n”y cĂŁ thÓ ¼−üc tÝnh: Trong Ÿã: IÎŒ - Dßng ÂźiÖn tĂ” hož biÕn žp %; I2;U2 - Dßng ÂźiÖn, ÂźiÖn žp thĂž cÊp biÕn žp; KTU - Kh¶ nšng tšng ÂźiÖn žp cho phÐp cña van, th−ĂȘng ¼−üc chĂ€n KTU = 1,25 Ă· 1,5. Th«ng th−ĂȘng trÞ sĂš tĂŽ th−ĂȘng chĂ€n trong kho¶ng 10 Ă· 200 ÎŒF. BiÂȘn Ÿé ÂźiÖn žp xung khi Ÿãng biÕn žp nhĂĄ hÂŹn nhiÒu so vĂ­i khi cŸt do Ÿã mÂčch trÂȘn cho phÐp b¶o vÖ quž ÂźiÖn žp trong c¶ hai tr−ĂȘng hĂźp n”y. 8.5 TÝnh tožn cuĂ©n khžng lĂ€c dßng ÂźiÖn ¼Ëp mÂčch. 8.5.1 Khži qužt vÒ dßng ÂźiÖn ¼Ëp mÂčch. SĂč ¼Ëp mÂčch cña ÂźiÖn žp chØnh l−u l”m cho dßng ÂźiÖn t¶i cĂČng ¼Ëp mÂčch theo, l”m xÊu Âźi chÊt l−üng dßng ÂźiÖn mĂ©t chiÒu, nÕu t¶i l” Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu l”m xÊu quž tr×nh chuyÓn mÂčch cĂŠ gĂŁp cña Ÿéng cÂŹ, l”m tšng phžt nĂŁng cña t¶i do cžc th”nh phÇn sĂŁng h”i. Th«ng th−ĂȘng chĂłng ta Ÿžnh giž ¶nh hâˆ’Ă«ng cña ¼Ëp mÂčch dßng ÂźiÖn theo trÞ hiÖu dĂŽng cña sĂŁng h”i bËc nhÊt, bĂ«i v× sĂŁng h”i bËc nhÊt chiÕm mĂ©t tĂ» lÖ v”o kho¶ng (2Ă·5)% dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña t¶i. Th”nh phÇn h”i bËc nhÊt n”y lĂ­n hay nhĂĄ phĂŽ thuĂ©c nhiÒu v”o c«ng suÊt t¶i Pd, phÂčm vi ÂźiÒu chØnh ÂźiÖn žp chØnh l−u... TrÞ sĂš ÂźiÖn c¶m cña cuĂ©n khžng lĂ€c th”nh phÇn dßng ÂźiÖn ¼Ëp mÂčch ¼−üc tÝnh theo biÓu thĂžc: (8 - 39) )388( U I 1K I 30C 2 2 2 Tu − − = ÎŒ ddm dn L IImK U L %.....2 100. * 1 max.. ω =
  • 43. 43 Trong Ÿã: LL - trÞ sĂš ÂźiÖn c¶m lĂ€c ¼Ëp mÂčch cÇn thiÕt [Henry]; Id.Âźm - dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña bĂ© chØnh l−u [A]; ω = 314 - tÇn sĂš gĂŁc [1/s]; K = 1,2,3... - bĂ©i sĂš sĂŁng h”i; m - sĂš lÇn ¼Ëp mÂčch trong mĂ©t chu kĂș; Ud.max - biÂȘn Ÿé th”nh phÇn sĂŁng h”i cña ÂźiÖn žp chØnh l−u [V]; I1*% - trÞ hiÖu dĂŽng cña dßng ÂźiÖn sĂŁng h”i cÂŹ b¶n lÊy tĂ» sĂš theo dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña chØnh l−u. TrÞ sĂš n”y cho phÐp I1*% < 10%. BiÂȘn Ÿé th”nh phÇn sĂŁng h”i cña ÂźiÖn žp chØnh l−u Udn.max cĂŁ thÓ ¼−üc xžc ¼Þnh theo c«ng thĂžc [...]. (8 - 40) Trong Ÿã: Ud0 - ÂźiÖn žp chØnh l−u cĂčc ÂźÂči [V]; α - gĂŁc ÂźiÒu khiÓn van bžn dÉn [rad./s]. α α 222 22 0 max. ..1 1. cos.2 tgmK mKU U d dn + − = 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 0 10 20 30 40 50 60 70 80 dĂ© Udnmax Udo 1 3 2 4 H×nh 8 -6 Quan hÖ giĂ·a biÂȘn Ÿé sĂŁng bËc nhÊt vĂ­i gĂŁc mĂ« van bžn dÉn α
  • 44. 44 Trong sÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu v” tia ba pha, th”nh phÇn sĂŁng h”i bËc nhÊt (K=1) cĂŁ biÂȘn Ÿé lĂ­n nhÊt. BiÂȘn Ÿé sĂŁng h”i bËc c”ng cao sÏ c”ng gi¶m, tžc dĂŽng cña cuĂ©n khžng lĂ€c vĂ­i cžc th”nh phÇn h”i bËc cao n”y c”ng cĂŁ hiÖu qu¶ hÂŹn. V× vËy tÝnh ÂźiÖn c¶m cña cuĂ©n khžng ŸÚi vĂ­i cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u chØ cÇn tÝnh theo th”nh phÇn songs h”i bËc nhÊt l” Ÿñ. Quan hÖ giĂ·a tĂ» lÖ cña biÂȘn Ÿé sĂŁng h”i theo trÞ trung b×nh ÂźiÖn žp chØnh l−u 0 max. d dn U U vĂ­i gĂŁc mĂ« van bžn dÉn α cña cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u cÇu v” tia ba pha x©y dĂčng theo c«ng thĂžc (8 - 40) m« t¶ trÂȘn h×nh 8 -6. Cžc ¼−ĂȘng cong 1,2 trÂȘn h×nh 8 -6 m« t¶ quan hÖ 0 max. d dn U U = f(α) vĂ­i K=1 cho cžc sÂŹ ŸÄ cÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng v” tia ba pha. §Úi vĂ­i sÂŹ ŸÄ chØnh l−u ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng, khi gĂŁc ÂźiÒu khiÓn α nhĂĄ, th”nh phÇn sĂŁng h”i vĂ­i K = 2 v” K.m = 6 (¼−ĂȘng 4 trÂȘn h×nh 8 -6), cßn khi gĂŁc ÂźiÒu khiÓn bŸt ¼Çu tĂ” α = 250 th”nh phÇn h”i bËc nhÊt K = 1 (¼−ĂȘng 3 trÂȘn h×nh 8 -6) cĂŁ biÂȘn Ÿé lĂ­n hÂŹn. Khi tÝnh ÂźiÖn c¶m cuĂ©n khžng lĂ€c dßng ÂźiÖn ¼Ëp mÂčch, cÇn ph¶i cšn cĂž v”o mĂžc Ÿé cho phÐp cña ¼Ëp mÂčch dßng ÂźiÖn chØnh l−u ŸÚi vĂ­i t¶i Ă« trÞ sĂš ÂźiÖn žp ¼Þnh mĂžc v” ÂźiÖn žp cĂčc tiÓu. Cžc bĂ© chØnh l−u cÇu ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng, Ă« chÕ Ÿé dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp ¼Þnh mĂžc th−ĂȘng cĂŁ gĂŁc ÂźiÒu khiÓn α ≈ 300 . TrÞ sĂš gĂŁc n”y cÇn cĂŁ ¼Ó Ÿžp Ăžng kh¶ nšng bĂŻ sĂŽt žp khi ÂźiÖn žp nguĂ„n l−íi gi¶m v” sĂŽt žp do tšng t¶i cña bĂ© chØnh l−u. V× vËy gĂŁc mĂ« ban ¼Çu cña cžc van bžn dÉn cĂŁ thÓ coi α0 = 300 . CĂŁ thÓ tÝnh ¼−üc mĂžc ÂźiÖn žp chØnh l−u ¼Þnh mĂžc cña sÂŹ ŸÄ chØnh l−u ÂźiÒu khiÓn ŸÊi xĂžng cĂŁ tÂči α0 = 300 , trong sÂŹ ŸÄ chØnh l−u ÂźiÒu khiÓn kh«ng ŸÚi xĂžng gĂŁc n”y cĂŁ trÞ sĂš α0 = 430 . Trong cžc sÂŹ ŸÄ chØnh l−u cĂŁ ÂźiÒu khiÓn, khi gĂŁc mĂ« van bžn dÉn c”ng tšng biÂȘn Ÿé sĂŁng h”i c”ng cao. Do vËy khi tÝnh ÂźiÖn c¶m theo (8 - 39) v” xžc ¼Þng biÂȘn Ÿé ÂźiÖn žp sĂŁng h”i theo (8 - 40) hay theo cžc ¼−ĂȘng cong h×nh 8 -6, chĂłng ta th−ĂȘng tÝnh cho tr−ĂȘng hĂźp gĂŁc mĂ« van lĂ­n nhÊt αmax. MuĂšn cĂŁ gĂŁc mĂ« van lĂ­n nhÊt αmax chĂłng ta cÇn xžc ¼Þnh ¼−üc ¼−üc ÂźiÖn žp cĂčc tiÓu Ud min theo yÂȘu cÇu vÒ d¶i ÂźiÒu khiÓn ÂźiÖn žp cña t¶i. TĂ” Ud min theo cžc c«ng thĂžc tÝnh ÂźiÖn žp t¶i cña chØnh l−u trong b¶ng 8.1 cĂ©t 4 xžc ¼Þnh ¼−üc gĂŁc αmax cÇn thiÕt. TĂ” αmax tra ¼−ĂȘng cong trÂȘn h×nh 8 -6 (hay tÝnh theo c«ng thĂžc 8 - 40) ta cĂŁ ¼−üc Udn.max. Thay Udn.max v”o (8 - 39) ta tÝnh ¼−üc trÞ sĂš ÂźiÖn c¶m lĂ€c
  • 45. 45 cÇn thiÕt LL. TrÞ sĂš ÂźiÖn c¶m cña cuĂ©n khžng lĂ€c LckL cÇn mŸc thÂȘm ¼Ó lĂ€c th”nh phÇn dßng ÂźiÖn ¼Ëp mÂčch ¼−üc tÝnh theo c«ng thĂžc: LckL = LL - Ld -LBA. (8 - 41) Trong Ÿã : LckL - ÂźiÖn c¶m cuĂ©n khžng lĂ€c cÇn mŸc thÂȘm; LL - ÂźiÖn c¶m cÇn thiÕt ¼Ó lĂ€c th”nh phÇn sĂŁng h”i dßng ÂźiÖn I1*% < 10%; Ld - ÂźiÖn c¶m cña t¶i; LBA - ÂźiÖn c¶m cña mžy biÕn žp. ChĂłng ta th−ĂȘng gÆp t¶i l” Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. VĂ­i t¶i l” Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu, ÂźiÖn c¶m phÇn Ăžng cña Ÿéng cÂŹ ¼−üc tÝnh gÇn Ÿóng theo c«ng thĂžc: (8 - 42) Trong Ÿã: Kd = 0,5 Ă· 0,6 - ŸÚi vĂ­i Ÿ«ng cÂŹ kh«ng cĂŁ cuĂ©n bĂŻ; Kd = 0,1 Ă· 0,25 - ŸÚi vĂ­i Ÿéng cÂŹ cĂŁ cuĂ©n bĂŻ; ndm - tĂšc Ÿé quay ¼Þnh mĂžc cña Ÿéng cÂŹ [Vßng/phĂłt]; Udm - ÂźiÖn žp ¼Þnh mĂžc cña Ÿéng cÂŹ [V]; Idm - dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc cña dĂ©ng cÂŹ [A]. §iÖn c¶m cña mžy biÕn žp LBA ¼−üc lÊy tĂ” th«ng sĂš biÕn žp tÝnh theo c«ng thĂžc (8 - 31a). Tr−ĂȘng hĂźp biÕn žp cĂŁ th«ng sĂš cña nh” chÕ tÂčo ÂźiÖn c¶m cĂŁ thÓ tÝnh gÇn Ÿóng theo c«ng thĂžc: Trong Ÿã : un% - ÂźiÖn žp ngŸn mÂčch phÇn tršm cña mžy biÕn žp; U2f - ÂźiÖn žp pha thĂž cÊp biÕn žp; ω= 2πf - tÇn sĂš gĂŁc cña l−íi c«ng nghiÖp; I2f - dßng ÂźiÖn pha thĂž cÊp biÕn žp. pnI U KL dmdm dm du ... .30 . π = [ ] ( )438H 100.I. U%u .2L f2 f2n BA − ω ≅
  • 46. 46 8.5.2 ThiÕt kÕ cuĂ©n khžng lĂ€c (CKL) dßng ÂźiÖn ¼Ëp mÂčch. Cžc th«ng sĂš cÇn thiÕt cho thiÕt kÕ: -§iÖn c¶m cña cuĂ©n khžng lĂ€c tÝnh theo (8 - 39) khi t¶i kh«ng ÂźiÖn c¶m (thuÇn trĂ«), theo (8 - 41) khi t¶i cĂŁ ÂźiÖn c¶m. -Dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc chÂčy qua cuĂ©n khžng IÂźm (dßng ÂźiÖn n”y l” dßng ÂźiÖn chØnh l−u ¼Þnh mĂžc). -Th”nh phÇn dßng ÂźiÖn xoay chiÒu cho phÐp cña sĂŁng h”i bËc nhÊt (th−ĂȘng cho phÐp I~(1) < 10%.IÂźm. Th«ng th−ĂȘng d©y quÊn cuĂ©n khžng lĂ€ai n”y cĂŁ tiÕt diÖn khž lĂ­n, do vËy ÂźiÖn trĂ« thuÇn cña cuĂ©n khžng nhĂĄ cĂŁ thÓ bĂĄ qua. V× vËy ZCKL = XCKL = ω’. LCKL = 2πf.m.LCKL. ( 8 - 44). Trong Ÿã: f - tÇn sĂš ÂźiÖn žp nguĂ„n cÊp f = 50 Hz; m - sĂš lÇn ¼Ëp mÂčch cña sÂŹ ŸÄ chØnh l−u. Cžc b−íc tÝnh tožn. 1. TÝnh ÂźiÖn žp rÂŹi trÂȘn cuĂ©n khžng: ΔUCKL = ZCKL . I~(1). (8 -45) 2. TÝnh c«ng suÊt cuĂ©n khžng lĂ€c: PCKL = ΔUCKL. I~(1). (8 -46) 3. TÝnh tožn lĂąi thÐp cuĂ©n khžng lĂ€c. TiÕt diÖn lĂąi thÐp cuĂ©n khžng lĂ€c: (8 -47) Trong Ÿã: QFe - tiÕt diÖn lĂąi thÐp [cm2 ]; PCKL - c«ng suÊt cuĂ©n khžng [W]; f` = f.m . k = 5 Ă· 6 th−ĂȘng cuĂ©n khžng loÂči n”y hay chÕ tÂčo bšng cuĂ©n khžng kh«. Cžc kÝch th−íc cÂŹ b¶n cña lĂąi thÐp ¼−üc chĂ€n nh− chĂ€n kÝch th−íc lĂąi thÐp ' . f P kQ CKL Fe =
  • 47. 47 biÕn žp kh«. 4. TÝnh tožn d©y quÊn cuĂ©n khžng: Khi cĂŁ th”nh phÇn dßng ÂźiÖn xoay chiÒu bËc nhÊt I~(1) chÂčy qua cuĂ©n khžng lĂ€c th× trong cuĂ©n khžng xuÊt hiÖn mĂ©t sĂžc ÂźiÖn Ÿéng tĂč c¶m, trÞ sĂš sĂžc ÂźiÖn Ÿéng n”y ¼−üc tÝnh: ECKL = 4,44.kdq.W.f’.φ. = 4,44.kdq.W.f’.B.QFe. (8 -48) Trong Ÿã: kdq - hÖ sĂš d©y quÊn, cĂŁ thÓ chĂ€n kdq = 1,1 Ă· 1,3; W - sĂš vßng d©y cuĂ©n khžng lĂ€c; f` - tÇn sĂš dßng ÂźiÖn sau chØnh l−u f` = 50.m; B - mËt Ÿé tĂ” c¶m cña lĂąi thÐp, vĂ­i B = 1,1 Ă· 1,8; Q`Fe - tiÕt diÖn hiÖu qu¶ lĂąi thÐp. VĂ­i gi¶ thiÕt, bĂĄ qua sĂŽt žp trÂȘn ÂźiÖn trĂ«, sĂžc ÂźiÖn Ÿéng ECKL xÊp xØ sĂŽt žp trÂȘn cuĂ©n khžng ΔUCKL Ÿ· tÝnh Ă« trÂȘn (ECKL = ΔUCKL ). TĂ” Ÿã cĂŁ thÓ tÝnh ¼−üc sĂš vßng d©y W cña cuĂ©n khžng lĂ€c: (8 -49) D©y quÊn cuĂ©n khžng cĂŁ tiÕt diÖn: TĂ” tiÕt diÖn SCu tra b¶ng kÝch th−íc d©y quÊn chĂ€n ¼−üc d©y quÊn cÇn thiÕt. ViÖc tÝnh tožn cžc th«ng sĂš, kÝch th−íc cßn lÂči cña cuĂ©n khžng t−¬ng tĂč nh− tÝnh tožn mžy biÕn žp [..]. 8.6 TÝnh tožn cuĂ©n khžng hÂčn chÕ dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn. 8.6.1 HiÖn t−üng gižn ÂźoÂčn dßng ÂźiÖn. §Úi vĂ­i t¶i mĂ©t chiÒu, dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn l”m xÊu Âźi rÊt nhiÒu chÕ Ÿé l”m viÖc b×nh th−ĂȘng cĂČng nh− chÕ Ÿé quž Ÿé cña t¶i. MĂ©t trong nhĂ·ng loÂči t¶i chÞu ¶nh hâˆ’Ă«ng nÆng nÒ nhÊt cña sĂč gižn ÂźoÂčn dßng ÂźiÖn l” Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. §éng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn ¼Æc tÝnh cÂŹ cĂŁ chÊt l−¬ng rÊt xÊu. ThiÕt kÕ cuĂ©n khžng nh»m hÂčn chÕ vĂŻng l”m viÖc gižn ÂźoÂčn Fedq CKL QBfk U W '.'...44,4 Δ = J I S dm Cu =
  • 48. 48 cña dßng ÂźiÖn cña Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu cĂČng nh− cžc loÂči t¶i khžc l” cÇn thiÕt. HiÖn t−üng gižn ÂźoÂčn dßng ÂźiÖn chØnh l−u x¶y ra do nšng l−üng ÂźiÖn tĂ” tÝch luĂŒ trong mÂčch kh«ng Ÿñ lĂ­n. Ă« chÕ Ÿé dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn gĂŁc dÉn cña van trĂ« nÂȘn nhĂĄ hÂŹn 2π⁄m, do ÂźiÖn žp xoay chiÒu ŸÊi dÊu nÂȘn dßng ÂźiÖn chÂčy qua van bžn dÉn vÒ 0 tr−íc khi kÝch mĂ« van kÕ tiÕp. NÕu van mĂ« tÂči thĂȘi ÂźiÓm t0 n”o Ÿã t−¬ng Ăžng vĂ­i gĂŁc mĂ« van α0 = ωt0 tÝnh tĂ” gĂšc toÂč Ÿé cña ¼−ĂȘng cong ÂźiÖn žp h×nh sin, hoÆc l” gĂŁc mĂ« van tÝnh tĂ” thĂȘi ÂźiÓm ÂźiÖn žp bŸt ¼Çu d−¬ng. TĂ” sÂŹ ŸÄ thay thÕ cña hÖ thĂšng chØnh l−u - Ÿéng cÂŹ (CL - §C) [ .. ] ta cĂŁ ph−¬ng tr×nh vi ph©n: (8 -50) §Æt: T = L/R - h»ng sĂš thĂȘi gian ÂźiÖn tĂ” cña mÂčch; ϕ = arctg(ωT) - gĂŁc pha cña mÂčch. Gi¶i ph−¬ng tr×nh (8 -50) ta ¼−üc nghiÖm cña ph−¬ng tr×nh vi ph©n: Trong Ÿã: I0 - giž trÞ ban ¼Çu cña dßng ÂźiÖn trong mçi kho¶ng van dÉn A ; Edc - sĂžc ÂźiÖn Ÿéng cña Ÿéng cÂŹ V . Dßng ÂźiÖn phÇn Ăžng Ÿéng cÂŹ i− cĂŁ dÂčng ¼Ëp mÂčch, nÂȘn ta cĂŁ thÓ ph©n tÝch th”nh ph©n mĂ©t chiÒu v” xoay chiÒu. Th”nh phÇn mĂ©t chiÒu cña dßng ÂźiÖn chØnh l−u chÝnh l” th”nh phÇn tžc dĂŽng v” ¼−üc xžc ¼Þnh b»ng giž tri trung b×nh cña i− trong mĂ©t chu kĂș. ( 8 - 52) §Ó hÂčn chÕ dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn, hay nĂŁi cžch khžc l” muĂšn cho t¶i lu«n l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé dßng ÂźiÖn liÂȘn tĂŽc, vĂ­i bÊt kĂș ÂźiÖn žp chØnh l−u n”o trong c¶ d¶i ÂźiÒu chØnh ÂźiÖn žp, th× ÂźiÖn c¶m cña mÂčch ph¶i Ÿñ lĂ­n. Do Ÿã ta cÇn cĂŁ thÂȘm cuĂ©n ( ) dt di LiRUEtU U UVdcm ..sin 02 ++Δ+=+αω ( )[ ] ( ) ( )[ ]ϕαωϕωϕαϕ −+−−−−−+= 02020 .sin.cos.expsin.cos. tEEtUEIRi mdcmdcU ⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎣ ⎡ −⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ +== ∫ dcmUU EU R m tdi m i . 2 1 2 1 sin.. 1 . 2 .. 2 02 0 λλα π ω π λ (8 – 51)
  • 49. 49 khžng mŸc nĂši tiÕp vĂ­i t¶i mĂ©t chiÒu ¼Ó hÂčn chÕ vĂŻng gižn ÂźoÂčn dßng ÂźiÖn. §éng cÂŹ ÂźiÖn ÂźiÖn mĂ©t chiÒu cĂŁ gižn ÂźoÂčn dßng ÂźiÖn d”i nhÊt khi Ÿéng cÂŹ l”m viÖc Ă« tĂšc Ÿé cuĂši daØ ÂźiÒu khiÓn (khi m” ÂźiÖn žp cña bĂ© chØnh l−u l” thÊp nhÊt). Nh− vËy khi gĂŁc mĂ« van bžn dÉn lĂ­n nhÊt αmax th× dßng ÂźiÖn t¶i bÞ gižn ÂźoÂčn d”i nhÊt. §iÖn c¶m cÇn thiÕt ¼Ó hÂčn chÕ vĂŻng dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn¼−üc tÝnh theo c«ng thĂžc [4]: (8 -53) Trong Ÿã: LgÂź - ÂźiÖn c¶m cÇn thiÕt ¼Ó hajn chÕ dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn [H]. ω` = 2π.f.m - tÇn sĂš gĂŁc cña dßng ÂźiÖn, vĂ­i f = 50 Hz; Udo - ÂźiÖn žp kh«ng t¶i cña chØnh l−u; Idgh - dßng ÂźiÖn giĂ­i hÂčn nhĂĄ nhÊt, dßng ÂźiÖn n”y trong tÝnh tožn nÂȘn chĂ€n xÊp xØ dßng ÂźiÖn kh«ng t¶i. CĂŁ thÓ chĂ€n Idgh ≀0,05IÂźm. kgh - hÖ sĂš phĂŽ thuĂ©c gĂŁc mĂ« van bžn dÉn. HÖ sĂš kgh ¼−üc tÝnh [...]: ⎄ ⎄ ⎊ ⎀ ⎱ ⎱ ⎣ ⎡ −= BAgh dgh d gd xk I U L . 1 0 ω 0,05 0,1 0,15 0,2 0,25 0,3 0,35 0,4 0,45 0 10 20 30 40 50 60 70 80 dĂ© kgh m=3 m=6 m=12 H×nh 8.7 Quan hÖ giĂ·a hÖ sĂš kgh theo gĂŁc mĂ« van α
  • 50. 50 §Ó Ÿn gi¶n trong viÖc tÝnh biÓu thĂžc (8 -54), quan hÖ giĂ·a kgh v” gĂŁc mĂ« van bžn dÉn theo (8 -54) cĂŁ thÓ x©y dĂčng th”nh ŸÄ thÞ nh− biÓu diÔn trÂȘn h×nh 8.7. TĂŁm lÂči, ¼Ó tÝnh ¼−üc ÂźiÖn c¶m cña cuĂ©n khžng hÂčn chÕ dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn chĂłng ta cÇn: TĂ” d¶i ÂźiÒu khiÓn ÂźiÖn žp (hay d¶i ÂźiÒu khiÓn tĂšc Ÿé Ÿéng cÂŹ) xžc ¼Þnh ¼−üc gĂŁc mĂ« van lĂ­n nhÊt αmax Thay v”o (8 -54) (hoÆc tra theo h×nh 8 -7) ta ¼−üc hÖ sĂš kgh. Thay hÖ sĂš kgh v”o (8 - 53) ta tÝnh ¼−üc trÞ sĂš ÂźiÖn c¶m cÇn thiÕt Lg¼¼Ó hÂčn chÕ vĂŻng dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn. HiÖu sĂš giĂ·a ÂźiÖn c¶m cÇn thiÕt LgÂź v” ÂźiÖn c¶m t¶i Ld sÏ l” ÂźiÖn c¶m cña cuĂ©n khžng mŸc thÂȘm v”o mÂčch ¼Ó hÂčn chÕ dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn. LCKgÂź = LgÂź - Ld (8 - 55) 8.6.2 ThiÕt kÕ cuĂ©n khžng hÂčn chÕ dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn. 1. Th«ng sĂš cÇn cĂŁ: §iÖn c¶m cña cuĂ©n khžng tÝnh theo (8 -55 ). Dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc chÂčy qua cuĂ©m khžng. Dßng ÂźiÖn n”y b»ng dßng ÂźiÖn chØnh l−u IÂźm. Giž trÞ dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn giĂ­i hÂčn. Tr×nh tĂč tÝnh tožn: 1.TÝnh tĂŠng trĂ« cña cuĂ©n khžng: ZCKgÂź = RCK + 2π.f’LCKgÂź. (8 -56) V× d©y quÊn chÞu dßng t¶i nÂȘn tiÕt diÖn d©y lĂ­n ta bĂĄ qua th”nh phÇn ÂźiÓn trĂ« trong biÓu thĂžc tĂŠng trĂ«, lĂłc Ÿã cuĂ©n khžng ¼−üc tÝnh: ZCKgÂź = 2π.f’LCKgÂź. (8 -57) Trong Ÿã : f’ = 2π.f.m = 314.m. 2. TÝnh c«ng suÊt cña cuĂ©n khžng giĂ­i hÂčn dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn: PCKgÂź = ΔUCK.Igh. (8 -58) α ππ sincot1 ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ −= m g m kgh (8 – 54)
  • 51. 51 VĂ­i : ΔUCK = Igh. ZCKgh. 3. TÝnh tiÕt diÖn lĂąi thÐp cuĂ©n khžng. (8 -59) vĂ­i: k = 5 Ă· 6, f’ = 50.m. 4. TÝnh sĂš vßng d©y cÇn cĂŁ cña cuĂ©n khžng. Dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn cĂŁ dÂčng l” cžc xung dßng ÂźiÖn. Do Ÿã khi chÂčy trong cuĂ©n khžng l”m xuÊt hiÖn mĂ©t sĂžc ÂźiÖn Ÿéng tĂč c¶m EgÂź, sĂžc ÂźiÖn Ÿéng n”y ¼−üc xžc ¼Þnh theo c«ng thĂžc: EgÂź = 4,44.kdq.W.f’.B.QFe. (8 -60) TĂ” (8 -60) ta cĂŁ: 5. Xžc Âźinh ÂźiÖn c¶m mÂčch chØnh l−u nh»m giĂ­i hÂčn vĂŻng dßng ÂźiÖn gižn ÂźoÂčn. SĂš pha SĂš lÇn ¼Ëp mÂčch §iÖn c¶m mÂčch chØnh l−u Ld [Henry] Tia ba pha 3 3 Tia sžu pha cĂŁ khžng c©n b»ng 3 6 ' . f P kQ CKgd Fe = Fedq CK Fedq gd QBfk U QBfk E W .'...44,4.'...44,4 Δ == ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛ −= fBA dgh f d x I U L α ω sin.46,0 1 2 ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛ −= 2 sin.1089,0 1 2 fBA dgh f d x I U L α ω (8 – 61)
  • 52. 52 NĂši d©y song song Hai tia ba pha ng−üc nhau cĂŁ khžng c©n b»ng. Theo sÂŹ ŸÄ t−¬ng ¼−¬ng 12 pha 3 12 NĂši d©y nĂŁi tiÕp ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛ −= fBA dgh f d x I U L α ω sin.02684,0 1 2 CÇu ba pha ÂźiÒu khiÓn ŸÚi xĂžng 3 6 B¶ng 8.3 Th«ng sĂš mĂ©t sĂš d©y ŸÄng trßn Ăœ nghÜa cžc cĂ©t: d- ¼−ĂȘng kÝnh thĂčc cña lĂąi ŸÄng; SCu - tiÕt diÖn tÝnh tožn cña lĂąi ŸÄng; mCu- trĂ€ng l−üng riÂȘng mĂ©t mÐt; R/m- ÂźiÖn trĂ« mĂ©t mÐt; Dn- ¼−ĂȘng kÝnh ngo”i kÓ c¶ cžch ÂźiÖn trong kho¶ng, d mm SCu mm2 mCu gam/m R/m Ω/m Dn mm 1 2 3 4 5 0,1 0,00785 0,0698 2,291 0,12 Ă· 0,13 0,11 0,095 0,0845 1,895 0,13 Ă· 0,14 ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛ −= 4 sin.02684,0 1 2 fBA dgh f d x I U L α ω ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛ −= fBA dgh d d x I U L 2sin.126,0 1 2 α ω
  • 53. 53 d mm SCu mm2 mCu gam/m R/m Ω/m Dn mm 0,12 0,01131 0,101 1,59 0,14 Ă· 0,15 0,13 0,01327 0,118 1,256 0,15 Ă· 0,16 0,14 0,01539 0,137 1,169 0,16 Ă· 0,17 0,15 0,01767 0,157 1,018 0,17 Ă· 0,18 0,16 0,02011 0,179 0,895 0,18 Ă· 0,2 0,17 0,0227 0,202 0,793 0,19 Ă· 0,21 0,18 0,02545 0,226 0,707 0,2 Ă· 0,22 0,19 0,02835 0,252 0,635 0,21 Ă· 0,23 0,2 0,03142 0,279 0,572 0,225 Ă· 0,24 0,21 0,03464 0,308 0,52 0,235 Ă· 0,25 0,23 0,04155 0,369 0,433 0,255 Ă· 0,28 0,25 0,04909 0,436 0,366 0,275 Ă· 0,3 0,27 0,05726 0,509 0,315 0,31 Ă· 0,32 0,29 0,06605 0,587 0,296 0,33 Ă· 0,34 0,31 0,07548 0,671 0,239 0,35 Ă· 0,36 0,33 0,08553 0,76 0,21 0,35 Ă· 0,38 0,35 0,09621 0,855 0,187 0,39 Ă· 0,41 0,38 0,1134 1,01 0,152 0,42 Ă· 0,44 0,41 0,132 1,11 0,13 0,45 Ă· 0,47 0,44 0,1521 1,35 0,113 0,49 Ă· 0,50 0,47 0,1735 1,54 0,0993 0,52 Ă· 0,53 0,49 0,1886 1,68 0,0914 0,54 Ă· 0,55
  • 54. 54 d mm SCu mm2 mCu gam/m R/m Ω/m Dn mm 0,51 0,2043 1,82 0,084 0,56 Ă· 0,58 0,53 0,2206 1,96 0,0781 0,58 Ă· 0,60 0,55 0,2376 2,11 0,0725 0,60 Ă· 0,62 0,57 0,2552 2,27 0,0675 0,62 Ă· 0,64 0,59 0,2734 2,43 0,063 0,64 Ă· 0,66 0,62 0,3019 2,68 0,0571 0,67 Ă· 0,69 0,64 0,3217 2,86 0,0538 0,69 Ă· 0,72 0,67 0,3526 3,13 0,0488 0,72 Ă· 0,75 0,69 0,3729 3,32 0,0461 0,74 Ă· 0,77 0,72 0,4072 3,6 0,0423 0,78 Ă· 0,8 0,74 0,4301 3,82 0,04 0,8 Ă· 0,83 0,77 0,4657 4,14 0,037 0,83 Ă· 0,86 0,8 0,5027 4,47 0,0342 0,86 Ă· 0,89 0,86 0,5809 5,16 0,0297 0,92 Ă· 0,95 0,9 0,6362 5,66 0,027 0,96 Ă· 0,99 0,93 0,6793 6,04 0,0253 0,99 Ă· 1,02 0,96 0,7238 6,44 0,0238 1,02 Ă· 1,05 1,00 0,7854 6,98 0,0219 1,08 Ă· 1,11 1,04 0,8495 7,55 0,0202 1,12 Ă· 1,15 1,08 0,9161 8,14 0,0188 1,16 Ă· 1,19 1,12 0,9852 8,76 0,0175 1,20 Ă· 1,23 1,16 1,0568 9,40 0,0163 1,24 Ă· 1,27 1,20 1,131 10,1 0,0152 1,28 Ă· 1,31 1,25 1,2272 10,9 0,014 1,33 Ă· 1,36
  • 55. 55 d mm SCu mm2 mCu gam/m R/m Ω/m Dn mm 1,30 1,327 11,8 0,0132 1,38 Ă· 1,41 1,35 1,4314 12,7 0,0123 1,43 Ă· 1,46 1,40 1,5394 13,7 0,0113 1,48 Ă· 1,51 1,45 1,6513 14,7 0,0106 1,53 Ă· 1,56 1,5 1,7672 15,7 0,00993 1,58 Ă· 1,61 1,56 1,9113 17 0,00917 1,64 Ă· 1,67 1,62 2,0612 18,3 0,0085 1,71 Ă· 1,73 1,68 2,217 19,7 0,00791 1,77 Ă· 1,79 1,74 2,378 21,1 0,00737 1,83 Ă· 1,85 1,81 2,573 22,9 0,00681 1,90 Ă· 1,93 1,88 2,776 24,7 0,00631 1,97 Ă· 2,00 1,95 2,987 26,5 0,00587 2,04 Ă· 2,07 2,02 3,205 28,5 0,00547 2,12 Ă· 2,14 2,10 3,464 30,8 0,00506 2,20v2,23 2,26 4,012 35,7 0,00437 2,36 Ă· 2,39 2,44 4,676 41,6 0,00375 2,54 Ă· 2,57 2,83 6,29 55,9 0,00278 3,05 7,306 65, 0,0024 3,28 8,45 75,1 0,00207 4,1 13,2 11,7 0,00123 4,5 15,9 14,2 0,0011 4,8 18,1 16,1 0,00096 9 5,2 21,24 18,9 0,00081 1
  • 56. 56 8.7. ThiÕt kÕ mÂčch ÂźiÒu khiÓn 8. NguyÂȘn lĂœ thiÕt kÕ mach ÂźiÒu khiÓn. §iÒu khiÓn Tiristo trong sÂŹ ŸÄ chØnh l−u hiÖn nay th−ĂȘng gÆp l” ÂźiÒu khiÓn theo nguyÂȘn tŸc thÂŒng ŸÞng tuyÕn tÝnh. NĂ©i dung cña nguyÂȘn tŸc n”y cĂŁ thÓ m« t¶ theo gi¶n ŸÄ h×nh 8.8 nh− sau. Khi ÂźiÖn žp xoay chiÒu h×nh sin ¼Æt v”o anod cña Tiristo, ¼Ó cĂŁ thÓ ÂźiÒu khiÓn ¼−üc gĂŁc mĂ« α cña Tiristo trong vĂŻng ÂźiÖn žp + anod, ta cÇn tÂčo mĂ©t ÂźiÖn žp tĂča dÂčng tam gižc, ta th−ĂȘng gĂ€i l” ÂźiÖn žp tĂča l” ÂźiÖn žp ršng c−a Urc. Nh− vËy ÂźiÖn žp tĂča cÇn cĂŁ trong vĂŻng ÂźiÖn žp d−¬ng anod. DĂŻng mĂ©t ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu UÂźk so sžnh vĂ­i ÂźiÖn žp tĂča. TÂči thĂȘi ÂźiÓm (t1,t4) ÂźiÖn žp tĂča b»ng ÂźiÖn žp ÂźiÒu khiÓn (Urc = UÂźk), trong vĂŻng ÂźiÖn žp d−¬ng anod, th× phžt xung ÂźiÒu khiÓn XÂźk. Tiristo ¼−üc mĂ« tĂ” thĂȘi ÂźiÓm cĂŁ xung ÂźiÒu khiÓn (t1,t4) cho tĂ­i cuĂši bžn kĂș (hoÆc tĂ­i khi dßng ÂźiÖn b»ng 0) SÂŹ ŸÄ khĂši mÂčch ÂźiÒu khiÓn. §Ó thĂčc hiÖn ¼−üc Ăœ ŸÄ Ÿ· nÂȘu trong phÇn nguyÂȘn lĂœ ÂźiÒu khiÓn Ă« trÂȘn, mÂčch ÂźiÒu khiÓn bao gĂ„m ba kh©u cÂŹ b¶n trÂȘn h×nh 8.9. Udf Urc Udk Ud Xdk t1 t2 t3 t4 t5 H×nh 8.8. NguyÂȘn lĂœ ÂźiÒu khiÓn chØnh l−u.
  • 57. 57 H×nh 8.9. SÂŹ ŸÄ khĂši mÂčch ÂźiÒu khiÓn NhiÖm vĂŽ cña cžc kh©u trong sÂŹ ŸÄ khĂši h×nh 8.9 nh− sau: Kh©u ŸÄng pha cĂŁ nhiÖm vĂŽ tÂčo ÂźiÖn žp tĂča Urc (th−ĂȘng gÆp l” ÂźiÖn žp dÂčng ršng c−a tuyÕn tÝnh) trĂŻng pha vĂ­i ÂźiÖn žp anod cña Tiristo Kh©u so sžnh cĂŁ nhiÖm vĂŽ so sžnh giĂ·a ÂźiÖn žp tĂča vĂ­i ÂźiÖn žp ÂźiÒu khiÓn UÂźk, t×m thĂȘi ÂźiÓm hai ÂźiÖn žp n”y b»ng nhau (UÂźk = Urc). TÂči thĂȘi ÂźiÓm hai ÂźiÖn žp n”y b»ng nhau, th× phžt xung Ă« ¼Çu ra ¼Ó göi sang tÇng khuyÕch ÂźÂči. Kh©u tÂčo xung cĂŁ nhiÖm vĂŽ tÂčo xung phĂŻ hĂźp ¼Ó mĂ« Tiristo. Xung ¼Ó mĂ« Tiristor cĂŁ yÂȘu cÇu: s−ĂȘn tr−íc dĂšc thÂŒng ŸÞng, ¼Ó ٦m b¶o yÂȘu cÇu Tiristo mĂ« tĂžc thĂȘi khi cĂŁ xung ÂźiÒu khiÓn (th−ĂȘng gÆp loÂči xung n”y l” xung kim hoÆc xung chĂ· nhËt); Ÿñ Ÿé rĂ©ng vĂ­i Ÿé rĂ©ng xung lĂ­n hÂŹn thĂȘi gian mĂ« cña Tiristo; Ÿñ c«ng suÊt; cžch ly giĂ·a mÂčch ÂźiÒu khiÓn vĂ­i mÂčch Ÿéng lĂčc (nÕu ÂźiÖn žp Ÿéng lĂčc quž lĂ­n) VĂ­i nhiÖm vĂŽ cña cžc kh©u nh− vËy tiÕn h”nh thiÕt kÕ, tÝnh chĂ€n cžc kh©u cÂŹ b¶n cña ba khĂši trÂȘn. Chi tiÕt vÒ cžc mÂčch n”y sÏ giĂ­i thiÖu chi tiÕt Ă« phÇn sau. 8.7.1 ThiÕt kÕ sÂŹ ŸÄ nguyÂȘn lĂœ HiÖn nay mÂčch ÂźiÒu khiÓn chØnh l−u th−ĂȘng ¼−üc thiÕt kÕ theo nguyÂȘn tŸc thÂŒng ŸÞng tuyÕn tÝnh nh− giĂ­i thiÖu trÂȘn. Theo nhiÖm vĂŽ cña cžc kh©u nh− Ÿ· giĂ­i thiÖu, tiÕn h”nh thiÕt kÕ, tÝnh chĂ€n cžc kh©u cÂŹ b¶n cña ba khĂši trÂȘn, tĂšt nhÊt l” nÂȘn chĂ€n trong cžc sÂŹ ŸÄ Ÿ· cĂŁ trong cžc gižo tr×nh v” t”i liÖu. Trong t”i liÖu n”y chØ giĂ­i thiÖu mĂ©t sĂš sÂŹ ŸÄ vÝ dĂŽ cho ng−ĂȘi thiÕt kÕ l”m t− liÖu tham kh¶o ¼Ó lĂča chĂ€n. TrÂȘn h×nh 8.10; 8.11; 8.12 giĂ­i thiÖu mĂ©t sĂš kh©u ŸÄng pha, so sžnh, tÂčo xung ÂźiÓn h×nh. SÂŹ ŸÄ h×nh 8.10a l” sÂŹ ŸÄ Ÿn gi¶n, dÔ thĂčc hiÖn, vĂ­i sĂš linh kiÖn Ýt nh−ng chÊt l−üng ÂźiÖn žp tĂča kh«ng tĂšt. §é d”i cña phÇn biÕn thiÂȘn tuyÕn tÝnh cña ÂźiÖn žp tĂča kh«ng phñ hÕt 1800 . Do vËy, gĂŁc mĂ« van lĂ­n nhÊt bÞ giĂ­i hÂčn. Hay nĂŁi cžch khžc, nÕu theo sÂŹ ŸÄ n”y ÂźiÖn žp t¶i kh«ng ÂźiÒu khiÓn ¼−üc tĂ” 0 tĂ­i cĂčc ÂźÂči m” tĂ” mĂ©t trÞ sĂš n”o Ÿã ¼Õn cĂčc ÂźÂči. §Ó khŸc phĂŽc nh−üc ÂźiÓm vÒ d¶i ÂźiÒu chØnh Ă« sÂŹ ŸÄ h×nh 8.10a ng−ĂȘi ta sö §Äng pha So sžnh TÂčo xung
  • 58. 58 A R1 R2 -E U2U1 C D Tr Ura dĂŽng sÂŹ ŸÄ tao ÂźiÖn žp tĂča b»ng sÂŹ ŸÄ h×nh 8.10b. Theo sÂŹ ŸÄ n”y, ÂźiÖn žp tĂča cĂŁ phÇn biÕn thiÂȘn tuyÕn tÝnh phñ hÕt nöa chu kĂș ÂźiÖn žp. Do vËy khi cÇn ÂźiÒu khiÓn ÂźiÖn žp tĂ” 0 tĂ­i cĂčc ÂźÂči l” ho”n to”n cĂŁ thÓ Ÿžp Ăžng ¼−üc. VĂ­i sĂč ra ÂźĂȘi cña cžc linh kiÖn ghÐp quang, chĂłng ta cĂŁ thÓ sö dĂŽng sÂŹ ŸÄ tÂčo ÂźiÖn žp tĂča b»ng bĂ© ghÐp quang nh− h×nh 8.10c. NguyÂȘn lĂœ v” chÊt l−üng ÂźiÖn žp tĂča cña hai sÂŹ ŸÄ h×nh 8.10b,c t−¬ng ŸÚi giĂšng nhau. Šu ÂźiÓm cña sÂŹ ŸÄ h×nh 8.10c Ă« chç kh«ng cÇn biÕn žp ŸÄng pha , do Ÿã cĂŁ thÓ Ÿn gi¶n hÂŹn trong viÖc chÕ tÂčo v” lŸp ¼Æt. Cžc sÂŹ ŸÄ trÂȘn ¼Òu cĂŁ chung nh−üc ÂźiÓm l” viÖc mĂ«, khož cžc Tranzitor trong vĂŻng ÂźiÖn žp l©n cËn 0 l” thiÕu chÝnh xžc l”m cho viÖc nÂčp, x¶ tĂŽ trong vĂŻng ÂźiÖn žp l−íi gÇn 0 kh«ng ¼−üc nh− Ăœ muĂšn. Ng”y nay cžc vi mÂčch ¼−üc chÕ tÂčo ng”y c”ng nhiÒu, chÊt l−üng ng”y c”ng cao, kÝch th−íc ng”y c”ng gĂ€n, Ăžng dĂŽng cžc vi mÂčch v”o thiÕt kÕ mÂčch ŸÄng pha cĂŁ thÓ cho ta chÊt l−üng ÂźiÖn žp tĂča tĂšt. TrÂȘn sÂŹ ŸÄ h×nh 8.10d m« t¶ sÂŹ ŸÄ tÂčo ÂźiÖn žp tĂča dĂŻng khuyÕch ÂźÂči thuËt tožn (K§TT). U1 U2 R1A -E R2 D2 D B Ur C C A1 A2 R1A R2 Ur R3 C1 C D1B Tr U1 GHEPQUANG C R2R1 D Ura +E c. Uv H×nh 1.10: MĂ©t sĂš kh©u ŸÄng pha ÂźiÓn h×nh. a- dĂŻng Âźi«t v” tĂŽ; b- dĂŻng tranzitor v” tĂŽ; c- dĂŻng bĂ© ghÐp quang; d- dĂŻng khuyÕch ÂźÂči thuËt tožn. a. b. d.
  • 59. 59 §Ó xžc ¼Þnh ¼−üc thĂȘi ÂźiÓm cÇn mĂ« Tiristo chĂłng ta cÇn so sžnh hai tÝn hiÖu UÂźk v” Urc. ViÖc so sžnh cžc tÝn hiÖu Ÿã cĂŁ thÓ ¼−üc thĂčc hiÖn b»ng Tranzitor (Tr) nh− trÂȘn h×nh 8.11a. TÂči thĂȘi ÂźiÓm UÂźk = Urc, ¼Çu v”o Tr lËt trÂčng thži tĂ” khož sang mĂ« (hay ng−üc lÂči tĂ” mĂ« sang khož), l”m cho ÂźiÖn žp ra cĂČng bÞ lËt trÂčng thži, tÂči Ÿã chĂłng ta Ÿžnh dÊu ¼−üc thĂȘi ÂźiÓm cÇn mĂ« Tiristo. VĂ­i mĂžc Ÿé mĂ« b·o ho” cña Tr phĂŽ thuĂ©c v”o hiÖu UÂźk ± Urc = Ub, hiÖu n”y cĂŁ mĂ©t vĂŻng ÂźiÖn žp nhĂĄ h”ng mV, l”m cho Tr kh«ng l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé Ÿãng cŸt nh− ta mong muĂšn, do Ÿã nhiÒu khi l”m thĂȘi ÂźiÓm mĂ« Tiristo bÞ lÖch khž xa so vĂ­i ÂźiÓm cÇn mĂ« tÂči UÂźk = Urc. K§TT cĂŁ hÖ sĂš khuyÕch ÂźÂči v« cĂŻng lĂ­n, chØ cÇn mĂ©t tÝn hiÖu rÊt nhĂĄ (cĂŹ ÎŒV) Ă« ¼Çu v”o, ¼Çu ra Ÿ· cĂŁ ÂźiÖn žp nguĂ„n nu«i, nÂȘn viÖc Ăžng dĂŽng K§TT l”m kh©u so sžnh l” hĂźp lĂœ. Cžc sÂŹ ŸÄ so sžnh dĂŻng K§TT trÂȘn h×nh 8.11b,c rÊt th−ĂȘng gÆp trong cžc sÂŹ ŸÄ mÂčch hiÖn nay. Šu ÂźiÓm hÂŹn hÂŒn cña cžc sÂŹ ŸÄ n”y l” cĂŁ thÓ phžt xung ÂźiÒu khiÓn chÝnh xžc tÂči UÂźk = Urc. VĂ­i nhiÖm vĂŽ tÂčo xung phĂŻ hĂźp ¼Ó mĂ« Tiristo nh− Ÿ· nÂȘu Ă« trÂȘn, tÇng khuyÕch ÂźÂči cuĂši cĂŻng th−ĂȘng ¼−üc thiÕt kÕ b»ng Tranzitor c«ng suÊt, nh− m« t¶ trÂȘn h×nh 8.12a. §Ó cĂŁ xung dÂčng kim göi tĂ­i Tiristo, ta dĂŻng biÕn žp xung (BAX), ¼Ó cĂŁ thÓ khuyÕch ÂźÂči c«ng suÊt ta dĂŻng Tr, Âźi«t D b¶o vÖ Tr v” cuĂ©n d©y sÂŹ cÊp biÕn žp xung khi Tr khož Ÿét ngĂ©t. MÆc dĂŻ vĂ­i −u ÂźiÓm Ÿn gi¶n, nh−ng sÂŹ ŸÄ n”y ¼−üc dĂŻng kh«ng rĂ©ng r·i, bĂ«i lÏ hÖ sĂš khuyÕch ÂźÂči cña tranzitor loÂči n”y nhiÒu khi kh«ng Ÿñ lĂ­n, ¼Ó khuyÕch ÂźÂči ¼−üc tÝn hiÖu tĂ” kh©u so sžnh ¼−a sang. A3 Ura R2 Udk R1 Urc b. A3 Ura R1 Urc R2 Udk c. R1 Urc R2 Udk -E R3 a. Tr Ura H×nh 8.11: SÂŹ ŸÄ cžc kh©u so sžnh th−ĂȘng gÆp a- b»ng tranzitor; b- cĂ©ng mĂ©t cĂŠng ٦o cña K§TT; c- hai cĂŠng K§TT.
  • 60. 60 TÇng khuyÕch ÂźÂči cuĂši cĂŻng b»ng sÂŹ ŸÄ darlington nh− trÂȘn h×nh 8.12b th−ĂȘng hay ¼−üc dĂŻng trong thĂčc tÕ. Ă« sÂŹ ŸÄ n”y ho”n to”n cĂŁ thÓ Ÿžp Ăžng ¼−üc yÂȘu cÇu vÒ khuyÕch ÂźÂči c«ng suÊt, khi hÖ sĂš khuyÕch ÂźÂči ¼−üc nh©n lÂȘn theo th«ng sĂš cña cžc tranzitor. Trong thĂčc tÕ xung ÂźiÒu khiÓn chØ cÇn cĂŁ Ÿé rĂ©ng bÐ (cĂŹ kho¶ng (10 Ă· 200) ÎŒs), m” thĂȘi gian mĂ« th«ng cžc tranzitor c«ng suÊt d”i (tĂši Âźa tĂ­i mĂ©t nöa chu kĂș - 0.01s), l”m cho c«ng suÊt to¶ nhiÖt d− cña Tr quž lĂ­n v” kÝch th−íc d©y quÊn sÂŹ cÊp biÕn žp d− lĂ­n. §Ó gi¶m nhĂĄ c«ng suÊt to¶ nhiÖt Tr v” kÝch th−íc d©y sÂŹ cÊp BAX chĂłng ta cĂŁ thÓ thÂȘm tĂŽ nĂši tÇng nh− h×nh 8.12c. Theo sÂŹ ŸÄ n”y, Tr chØ mĂ« cho dßng ÂźiÖn chÂčy qua trong kho¶ng thĂȘi gian nÂčp tĂŽ, nÂȘn dßng hiÖu dĂŽng cña chĂłng bÐ hÂŹn nhiÒu lÇn. §Úi vĂ­i mĂ©t sĂš sÂŹ ŸÄ mÂčch, ¼Ó gi¶m c«ng suÊt cho tÇng khuyÕch ÂźÂči v” tšng sĂš l−üng xung kÝch mĂ«, nh»m ٦m b¶o Tiristo mĂ« mĂ©t cžch chŸc chŸn, ng−ĂȘi ta hay phžt xung chĂŻm cho cžc Tiristo. NguyÂȘn tŸc phžt xung chĂŻm l” tr−íc khi v”o tÇng khuyÕch ÂźÂči, ta ¼−a chÌn thÂȘm mĂ©t cĂŠng v” (&) vĂ­i tÝn hiÖu v”o nhËn tĂ” tÇng so sžnh v” tĂ” bĂ© phžt xung chĂŻm nh− h×nh 8.13. R Uv Tr BAX +E D a. R Uv Tr BAX +E D Tr1 b. R Uv Tr BAX +E D Tr1 C D c. H×nh 8.12: SÂŹ ŸÄ cžc kh©u khuyÕch ÂźÂči. a- b»ng tranzitor c«ng suÊt; b- b»ng sÂŹ ŸÄ darlington; c- sÂŹ ŸÄ cĂŁ tĂŽ nĂši tÇng.
  • 61. 61 8 6 7 4 2 1 3 5 555 +U R1 R2 C1 C2 Ura a. H×nh 8.13: SÂŹ ŸÄ phĂši hĂźp tÂčo xung chĂŻm. Cžc sÂŹ ŸÄ tÂčo chĂŻm xung cĂŁ thÓ tham kh¶o trong [ 7 ]. MĂ©t sĂš sÂŹ ŸÄ kh©u tÂčo chĂŻm xung m« t¶ trÂȘn h×nh 8.14. Vi mÂčch 555 tÂčo xung ŸÄng hĂ„ h×nh 8.14a cho ta chÊt l−üng xung khž tĂšt v” sÂŹ ŸÄ cĂČng t−¬ng ŸÚi Ÿn gi¶n. SÂŹ ŸÄ n”y th−ĂȘng hay gÆp trong cžc mÂčch tÂčo chĂŻm xung. Trong thiÕt kÕ mÂčch ÂźiÒu khiÓn, th−ĂȘng hay sö dĂŽng K§TT. Do Ÿã ¼Ó ŸÄng dÂčng vÒ linh kiÖn, kh©u tÂčo chĂŻm xung cĂČng cĂŁ thÓ sö dĂŽng K§TT, nh− cžc sÂŹ ŸÄ trÂȘn h×nh 8.14b,c. Tuy nhiÂȘn, Ă« Ÿ©y sÂŹ ŸÄ dao Ÿéng Âźa h”i h×nh 8.14b cĂŁ −u ÂźiÓm hÂŹn vÒ mĂžc Ÿé Ÿn gi¶n, do Ÿã ¼−üc sö dĂŽng khž rĂ©ng r·i trong cžc mÂčcg tÂčo xung chĂ· nhËt. TĂ” so sžnh & TĂ­i khuyÕch ÂźÂči TĂ” chĂŻm xung A R1 R2 C R3 b. A1 A2 C R2 02345 R1 R3 R4 H×nh 8.14: MĂ©t sĂš sÂŹ ŸÄ chĂŻm xung. a.SÂŹ ŸÄ dĂŻng vi mÂčch 555; b. §a h”i b»ng K§TT; c. TÂčo b»ng mÂčch K§TT
  • 62. 62 D4 Uv R1 R2 A A1 + - B R3 R4 D3 Tr1 C A2 - + R4 UÂźk R5 R6 A3 - + D T1 +15V VA A6+ CX H×nh 8.15 MÂčch ÂźiÒu khgiÓn Tiristor a. mÂčch tÂčo xung ÂźiÒu khiÓn Ÿn, b. mÂčch tÂčo chĂŻm xung ÂźiÒu khiÓn D4 Uv R1 R2 A A1 + - B R3 R4 D3 Tr1 C A2 - + R4 UÂźk R5 R6 A3 - + D T +15V a. b.
  • 63. 63 UA Urc Udk Ud Xdk t1 t2 t3 t4 t5 UB UD UE UF t t t t t t t Sau khi chĂ€n xong cžc kh©u cÂŹ b¶n, vÏ mÂčch ho”n chØnh . VÝ dĂŽ: sÂŹ ŸÄ ŸÄng pha chĂ€n h×nh 8.10d, so sžnh chĂ€n h×nh 8.11b, sÂŹ ŸÄ khuyÕch ÂźÂči chĂ€n h×nh 8.12c, sÂŹ ŸÄ tÂčo chĂŻm xung h×nh 8.14b, ta cĂŁ sÂŹ ŸÄ nguyÂȘn lĂœ mÂčch ÂźiÒu khiÓn Tiristo m« t¶ trÂȘn h×nh 8.15 Khi Ÿ· cĂŁ mÂčch ÂźiÒu khiÓn tiÕn h”nh gi¶i thÝch hoÂčt Ÿéng cña to”n bĂ© mÂčch v” hiÖu chØnh nhĂ·ng chç ch−a hĂźp lĂœ. H×nh 8.16. Gi¶n ŸÄ cžc ¼−ĂȘng cong mÂčch ÂźiÒu khiÓn.