2. *
*Στοιχεία μαθήματος: Μαθηματικά
*Τάξη: Β’ Δημοτικού
*Τίτλος ωριαίου μαθήματος: 24 – Βρίσκω την προπαίδεια του 10
και του 5
*Προτεινόμενος χρόνος διδασκαλίας: 2 διδακτικές ώρες
*Σκοπός: Παρουσίαση εναλλακτικής διδασκαλίας της προπαίδειας
του 10 και του 5, με χρήση υπολογιστή.
*Διδακτικοί στόχοι:
Οι μαθητές θα πρέπει:
*να εξοικειωθούν με τα γινόμενα των αριθμών 10 και 5.
*να ελέγχουν το γινόμενο αριθμών χρησιμοποιώντας γεωμετρική
ερμηνεία και εποπτικό υλικό ή τα δάχτυλα.
*να χρησιμοποιούν την αντιμεταθετική ιδιότητα του
πολλαπλασιασμού.
*να αντιλαμβάνονται ότι η προπαίδεια είναι ένας γρήγορος
τρόπος υπολογισμού του γινομένου και ότι δεν τελειώνει στο 10.
*να λύνουν προβλήματα που απαιτούν χρήση προπαίδειας.
*να εργάζονται σε ομάδες.
2
3. *
*Προαπαιτούμενες γνώσεις:
Οι μαθητές θα πρέπει:
*να μπορούν να αθροίζουν μονοψήφιους και διψήφιους
αριθμούς.
*να μπορούν να κατανοούν την προτεραιότητα των
πράξεων.
*να κατέχουν την έννοια του διπλάσιου και του μισού.
*να μπορούν να συνεργάζονται σε ομάδες.
*Απαιτούμενα υλικά και εποπτικά μέσα:
*Πίνακας, κιμωλίες
*Φορητός Η/Υ, βιντεοπροβολέας
*Ψεύτικα Ευρώ.
*Κάρτες σε σχήμα φασολιού με τυπωμένα τα γινόμενα
της προπαίδειας του 5 και του 10 και τα αντίστοιχα
αποτελέσματα.
3
4. *
* Βοηθήματα – βιβλιογραφία:
* Καργιωτάκης, Γ., Μαραγκού, Α., Μπελίτσου, Ν., Σοφού, Β.
(2006). Μαθηματικά, Β’ Δημοτικού, α΄ τεύχος (έκδοση Ζ’).
Αθήνα: ΟΕΔΒ.
* Καργιωτάκης, Γ., Μαραγκού, Α., Μπελίτσου, Ν., Σοφού, Β.
(2006). Μαθηματικά, Β’ Δημοτικού, Τετράδιο εργασιών, β΄ τεύχος
(έκδοση Α’). Αθήνα: ΟΕΔΒ.
* Καργιωτάκης, Γ., Μαραγκού, Α., Μπελίτσου, Ν., Σοφού, Β.
(2006). Μαθηματικά, Β’ Δημοτικού, Βιβλίο Δασκάλου. Αθήνα:
ΟΕΔΒ.
* Αγαπημένα Παραμύθια, «Ο Τζακ και η φασολιά», Εκδόσεις
Μοτίβο
* Ράπτης, Α. & Ράπτη, Α. (2007). Μάθηση και Διδασκαλία στην
Εποχή της Πληροφορίας, Ολική Προσέγγιση, Τόμος Α, Αθήνα:
έκδοση συγγραφέων.
* CD «70 Χρόνια Ελληνική Ραδιοφωνία», Επιλογή – επιμέλεια:
Σιδερής Πρίντεζης. Κομμάτι 14. Το σήμα της εκπομπής «Εδώ
Λιλιπούπολη».
* CD της δισκογραφικής εταιρείας NAXOS, «Béla BARTOK (1881-
1945), Piano Music 4. For Children (Gyermekeknek), BB 53, Sz42
(revised 1943) Jenő Jandó, Piano. Volume 1, No1 Children at
Play: Allegro.
4
5. *
*1η διδακτική ώρα
*Σύντομος έλεγχος των προαπαιτούμενων
γνώσεων και διορθωτική παρέμβαση όπου
διαπιστώνεται κάποιο έλλειμμα από πλευράς
των μαθητών.
*Αξιοποιείται η ερώτηση αφόρμησης, η οποία
αποτελεί και μια εισαγωγή-ερέθισμα γι’ αυτά
που πρόκειται να διδαχθούν.
*Πραγματοποιείται η εργασία γ του τετραδίου
του μαθητή, η οποία αποτελεί εφαρμογή-
εμπέδωση των όσων διδάχτηκαν οι μαθητές.
*Τέλος, επισημοποιείται η νέα γνώση.
5
6. *
*2η διδακτική ώρα
*Ξεκινάει με την εργασία γ του τετραδίου
εργασιών με την οποία ο δάσκαλος ελέγχει αν
έχουν κατανοήσει οι μαθητές τη χρήση των
δαχτύλων για την εύρεση οποιουδήποτε
πολλαπλασιασμού με το 5 και το 10.
*Ακολουθεί η εργασία 2 του βιβλίου του μαθητή
και η επισημοποίηση της νέας γνώσης-εξαγωγή
συμπεράσματος σχετικά με την αντιμεταθετική
ιδιότητα του πολλαπλασιασμού.
*Στη συνέχεια εκτελούνται με τη σειρά από το
τετράδιο μαθητή οι εργασίες α, δ και τελευταία
η ε, η οποία αποτελεί μορφή επέκτασης της
διδασκαλίας.
6
8. *
*Από την κατάταξη των ασκήσεων του βιβλίου και
του τετραδίου εργασιών προκύπτει ότι δεν υπάρχει
κάποιο κενό, αφού αξιοποιούνται όλα τα επίπεδα
και όλοι οι βαθμοί δυσκολίας.
*Αποφασίσαμε όμως να ακολουθήσουμε μια
διαφορετική προσέγγιση, αξιοποιώντας ένα γνωστό
και αγαπητό στα παιδιά παραμύθι και συνδέοντας-
προσαρμόζοντας τις ασκήσεις στην πλοκή της
συγκεκριμένης ιστορίας.
*Στόχος μας είναι η προσέλκυση του ενδιαφέροντος
των μαθητών, η ταύτιση με τους ήρωες του
παραμυθιού και η επίλυση ασκήσεων και
προβλημάτων που θα έχουν ουσία και δε θα είναι
ξεκομμένα και αποσπασματικά.
8
9. *
*Μια φορά κι έναν καιρό η Μαρίνα και ο Τζακ
βρέθηκαν στη φανταστική χώρα της
Μαθηματικούπολης, όπου έπρεπε να πάνε στο
πανηγύρι και να πουλήσουν την αγελάδα τους, να
υπολογίσουν το γάλα που θα τους έδινε, να
αγοράσουν και να πουλήσουν μαγικά φασόλια και
αυγά για να ζήσουν αυτοί και η μητέρα τους.
* Οι μαθητές βιώνουν το ρόλο των ηρώων μας,
σκέφτονται, υπολογίζουν, κατανοούν τα
προβλήματα, συμπληρώνουν τα κενά, παίζουν με
τις κάρτες του πολλαπλασιασμού με έναν
διαφορετικό τρόπο από τον συνηθισμένο. Αλλά ας
δούμε την πορεία του παραμυθιού…
9
11. 11
*
*Χρόνος διδασκαλίας : 3 ώρες
Η διδασκαλία ξεκινάει με την παρουσίαση της
ηρωίδας του μαθήματος, της Μαρίνας.
*Πράξη 1η:
Η σκηνή περιλαμβάνει μια αίθουσα διδασκαλίας της
Β΄ Δημοτικού ενώ παράλληλα ακούγεται μουσική από
το σήμα της εκπομπής «Εδώ Λιλιπούπολη». Η ηρωίδα
της ιστορίας είναι ένα χαριτωμένο, ονειροπόλο και
χαρούμενο κορίτσι, η Μαρίνα, η οποία είναι μαθήτρια
της Β’ Δημοτικού.
Η ιστορία μας τη βρίσκει να μπαίνει στην τάξη της,
να στέκεται μπροστά από τον πίνακα και να μας
συστήνεται λέγοντας:
15. 15
*
*Πράξη 2η:
Η σκηνή περιλαμβάνει την τάξη της Μαρίνας,
δηλαδή την αίθουσα διδασκαλίας της Β΄
Δημοτικού ενώ παράλληλα ακούγεται μουσική
από το έργο «For Children» του Ούγγρου
συνθέτη Béla Bartók.
Η ιστορία μας τη βρίσκει να μπαίνει στην τάξη,
να κάθεται στο θρανίο της και στη συνέχεια να
προσπαθεί να λύσει το πρόβλημα που
εμφανίζεται στον πίνακα: «Ένα φασόλι κοστίζει
10 λεπτά. Πόσο κοστίζουν τα 5 φασόλια;»
17. 17
*
*Η Μαρίνα σκέφτεται, προσπαθεί να βρει τη
λύση στο πρόβλημα, αλλά δυσκολεύεται.
Κουρασμένη καθώς είναι, γέρνει το κεφαλάκι
της και αρχίζει να ονειρεύεται ιστορίες.
*Η εικόνα θολώνει και στο παράθυρο της τάξης
εμφανίζεται ο Τζακ, ο ήρωας του παραμυθιού
«Ο Τζακ και η φασολιά», ο οποίος φωνάζει τη
Μαρίνα να τον ακολουθήσει για να τη βοηθήσει
να μάθει την προπαίδεια.
19. 19
*
*Η Μαρίνα ανταποκρίνεται στο κάλεσμα του
Τζακ και τα δύο παιδιά βρίσκονται δίπλα από
τη μαγική φασολιά, κάτω από το σπίτι του
γίγαντα. Η πλοήγηση στις δραστηριότητες
ξεκινά «πατώντας» την πόρτα του σπιτιού του
γίγαντα.
21. 21
*
*1η διδακτική ώρα (45΄)
Αφού γίνει η παρουσίαση της ηρωίδας και της αφόρμησης
ακολουθεί το παρακάτω φύλλο εργασίας και μία
μηδενικού επιπέδου δραστηριότητα στον υπολογιστή.
22. 22
*
*2η διδακτική ώρα (45΄)
Τη δεύτερη διδακτική ώρα θα δοθεί στους μαθητές το
παρακάτω φύλλο εργασίας, θα πραγματοποιηθεί μία πρώτου
επιπέδου δραστηριότητα στον υπολογιστή (30΄) και στη
συνέχεια θα γίνει η δραματοποίηση με το μαγαζάκι (15΄).
23. 23
*
*3η διδακτική ώρα (45΄)
Θα πραγματοποιηθούν επαναληπτικές
δραστηριότητες, μία δευτέρου επιπέδου
δραστηριότητα στον υπολογιστή καθώς και ένα
παιχνίδι με κάρτες.
24. 24
*
*Μηδενικό επίπεδο (γραμμική δομή):
*«Ο Τζακ μαζεύει από την Ασπρούλα 5
μπουκάλια γάλα την ημέρα. Σε έξι ημέρες πόσα
μπουκάλια γάλα θα μαζέψει;»
*Το σκηνικό θα περιλαμβάνει ένα αγροτόσπιτο,
την αγελάδα σκυμμένη να τρώει χόρτα, τον
Τζακ που θα κρατάει μέσα σε ένα καλάθι 5
μπουκάλια γάλα και τη Μαρίνα.
25. 25
*
*Στο κάτω μέρος της οθόνης θα υπάρχουν οι
αριθμοί 25 , 30 , 35 .
*Η Μαρίνα θα πει «Ο Τζακ μαζεύει από την
Ασπρούλα 5 μπουκάλια γάλα την ημέρα. Σε έξι
ημέρες πόσα μπουκάλια γάλα θα μαζέψει;».
26. 26
*
*Ο μαθητής θα πατήσει πάνω στον αριθμό. Ανάλογα με
την απάντηση που θα δίνει θα ακολουθεί και η
επιβράβευση ή παρακίνηση για περαιτέρω προσπάθεια.
*Δηλαδή, αν επιλέξει το 25 ή το 35 θα πει η Μαρίνα:
«Μήπως πρέπει να το ξανασκεφτείς;» μαζί με έναν ήχο
που δηλώνει αποτυχία.
*Αν επιλέξει το 30 θα ακούγεται η φράση «Μπράβο!
Κέρδισες κι εσύ ένα μπουκάλι γάλα!» μαζί με έναν ήχο
επιβράβευσης.
27. 27
*
*Πρώτο επίπεδο (δομή ομάδας):
*«Όταν ο Τζακ έφυγε από το σπίτι του γίγαντα, πήρε
μαζί του και δυο καλάθια με 10 χρυσά αυγά το
καθένα. Αν κατάφερε να πάρει μαζί της και η Μαρίνα
άλλα δυο καλάθια που το καθένα είχε από 10 χρυσά
αυγά, τότε πόσα αυγά συγκέντρωσαν και οι δυο μαζί;»
*Το σκηνικό θα περιλαμβάνει τη φασολιά με το σπίτι
του γίγαντα ψηλά, τον Τζακ και τη Μαρίνα που θα
κρατάνε από δύο καλάθια με χρυσά αυγά μέσα.
28. 28
*
*Θα ακούγεται η φωνή της Μαρίνας που θα λέει:
«Όταν ο Τζακ έφυγε από το σπίτι του γίγαντα,
πήρε μαζί του και δύο καλάθια που το καθένα
είχε 10 χρυσά αυγά. Πήρα κι εγώ μαζί μου δύο
καλάθια που το καθένα είχε 10 χρυσά αυγά.
Πόσα αυγά συγκεντρώσαμε και οι δύο μαζί»;
*Στο κάτω μέρος της οθόνης θα υπάρχουν οι
αριθμοί 30 , 40 , 50 και ένα άδειο καλάθι.
29. 29
*
*Ο μαθητής θα σέρνει τον αριθμό ώστε να τον
τοποθετήσει μέσα στο κουτάκι-καλάθι.
Ανάλογα με την απάντηση που θα δίνει ο
μαθητής θα ακολουθεί και η επιβράβευση ή
παρακίνηση για περαιτέρω προσπάθεια.
*Δηλαδή, αν επιλέξει το 30 ή το 50 θα ακούγεται
φωνή της Μαρίνας που θα λέει: «Μήπως πρέπει
να το ξανασκεφτείς;» μαζί με έναν ήχο που
δηλώνει αποτυχία.
*Αν επιλέξει το 40 θα ακούγεται η φράση
«Μπράβο! Κέρδισες κι εσύ ένα καλάθι με χρυσά
αυγά!» μαζί με έναν ήχο επιβράβευσης.
30. 30
*
Δεύτερο επίπεδο (δομή ορθογωνίου)
*«Ο Τζακ με τη Μαρίνα πήραν 22 χρυσά αυγά
και αποφάσισαν να πάνε στην αγορά να τα
πουλήσουν. Τα έβαλαν λοιπόν σε 4 ίδια κουτιά
για να τα κουβαλήσουν. Πόσα αυγά έβαλαν στο
κάθε κουτί; Τους περίσσεψαν αυγά ;»
*Το σκηνικό θα περιλαμβάνει 4 κουτιά, ένα
σωρό από αυγά (22 αυγά), τον Τζακ και τη
Μαρίνα.
31. 31
*
*Θα ακουστεί η Μαρίνα που θα πει στα παιδιά:
«Μαζί με τον Τζακ πήραμε 22 αυγά και
αποφασίσαμε να πάμε στην αγορά να τα
πουλήσουμε. Τα βάλαμε σε 4 κουτιά για να τα
κουβαλήσουμε».
*Στη συνέχεια θα παρακινήσει τα παιδιά να
γεμίσουν τα κουτιά με τα αυγά που έχουν στη
διάθεσή τους. Αφού τα παιδιά σύρουν στα
κουτιά τα αυγά, θα τους ρωτήσει η Μαρίνα:
«Πόσα αυγά έβαλες στο κάθε κουτί; Σου
περίσσεψαν αυγά;».
32. 32
*
*Τότε τα παιδιά θα πρέπει να επιλέξουν
ανάμεσα σε δύο απαντήσεις που θα τους
δίνονται ως εξής: ο Τζακ θα σκεφτεί τις δύο
απαντήσεις και οι σκέψεις του θα εμφανιστούν
με τη μορφή σύννεφου σκέψης. Οι απαντήσεις
που θα έχουν στη διάθεσή τους τα παιδιά θα
είναι: (3Χ5)+8 και (4Χ5)+2 και θα πατήσουν
πάνω στο σωστό σύννεφο σκέψης του Τζακ.
33. 33
*
*Αν επιλέξει το: (3Χ5)+8 θα ακούγεται η φωνή
της Μαρίνας που θα λέει: «Είσαι σίγουρος ότι
επέλεξες το σωστό;» μαζί με έναν ήχο που
δηλώνει αποτυχία.
*Αν επιλέξει το (4Χ5)+2 θα ακούγεται η φράση
«Μπράβο! Κέρδισες κι εσύ ένα χρυσό αυγό!»
μαζί με έναν ήχο επιβράβευσης.