2. PAG-UNLAD NG NASYONALISMO SA TIMOG - SILANGANG ASYA
Lubos na naramdaman ang kalupitan ng
kolonyalismo at imperyalismong Kanluranin sa Timog
Silangang Asya.
Ang mga karanasan ng mga nasakop na bansa sa
Timog Silangang Asya ang nagbigay-daan sa pag-
usbong ng damdaming nasyonalismo sa rehiyong ito.
Suriin nating kung paano ito naganap sa sumusunod na
bansa.
4. Ang mga patakarang pang-
ekonomiya na ipinatupad ng mga Dutch
tulad ng culture system at pagkontrol sa
mga sentro ng kalakalan ay nagkaroon
ng negatibong epekto sa kabuhayan ng
mga Indones. Lahat ng kapakinabangan
sa mga nabanggit na patakaran ay
napunta sa mga mananakop na
Kanluranin.
5. Nagsimula ang pakikibaka ng mga
Indones noong 1825 sa pamumuno ni
Diponegoro ng Java sa isang malawakang pag-
aalsa. Noong 1930 nalupig ng mas malakas na
puwersa ng mga Dutch ang puwersa ni
Diponegoro.
6. Nagpatuloy ang pakikibaka ng mga
Indones para sa kalayaan noong ika-20 siglo.
Isinagawa nila ito sa pamamagitan ng
pagtatatag ng mga makabayang
samahan.
7. Samahan Taon ng
Pagkakatatag
Kilalang Pinuno
Budi Utomo 1908 Mas Wahidin
Sudirohusodo
Sarekat Islam 1911 Omar Said
Tjokroaminoto
Indonesian
Communist Party
1920
___________
Indonesian
Nationalist Party
1919 Sukarno
8. Ang mga nabanggit na samahan ang
nanguna sa pagpapamalas ng nasyonalismong
Indonesian.
Ganap na nakamit ng mga Indonesian
ang kalayaan dahil sa isang matagumpay na
rebolusyon na kanilang inilunsad matapos ang
Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
Nagpalabas si Sukarno ng dekreto noong
Agosto 17, 1945 na nagdedeklara ng kasarinlan
ng Indonesia.
10. Isa sa mga hindi matanggap ng mga
Burmese ay nang gawing lalawigan lamang ng
India ang Burma.
Hinangad ng maraming Burmese na
maihiwalay ang kanilang bansa mula sa India.
Magaganap lamang ito kung sila ay lalaya mula
sa pananakop ng mga British.
Ang paghahangad na lumaya ang
nagtulak sa mga Burmese na ipahayag ang
kanilang damdamaing nasyonalismo.
11. Ang pagpapahayag ng damdaming
nasyonalismo sa Burma ay nagsimula
noong 1900s sa pamamagitan ng rebelyon
at pagtatatag ng mga makabayang
samahan.
Pinamunuan ni Saya San ang serye
ng rebelyon laban sa mga British mula
noong 1930 hanggang 1932. Nagapi ng
malakas na puwersa ng mga British ang
Rebelyong Saya San.
12. Hangad din ng All-Burma Students’ Union na
makamit ang kalayaan ng Burma. Tinatawag na
Thankin ang mga miyembro ng samahang ito na ang
ibig sabihin ay master. Isinulong nila ang kanilang mga
hangarin sa pamamagitan ng demonstrasyon at rally.
Nang sumiklab ang Ikalawang Digmaang
Pandaigdig, nasakop ng Hapon ang Burma. Ang
kaganapang ito ay sinamantala ng mga Burmese at
idineklara nila ang kanilang kalayaan mula sa Great
Britain.
13. Muling nakipaglaban para sa kalayaan ang
mga Burmese ngunit sa pagkakataon ito ay upang
mapalayas ang mga Hapones.
Itinatag ni Aung San ang Anti - Facist
People’s Freedom League.
Nakipagtulungan ang samahan na ito sa
hukbo ng Allied Powers. Nagtagumpay ang
samahan na mapatalsik ang mga Hapones.
Dahil sa kaniyang pamumuno, itinalaga si
Aung San bilang Punong Ministro ng Burma
noong 1947.
15. Bunga ng pagkakaiba ng kanilang lahi at kultura,
hindi nakamit ng mga taga Indochina ang pagkakaisa
upang labanan ang mga mananakop na Kanluranin.
Ang mga Vietnamese ay nagpakita ng
damdaming nasyonalismo sa pamamagitan ng
pakikidigma sa mga Kanluranin.
Nagkaroon ng malaking epekto sa kalayaan ng
Indochina ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig dahil
sa pagkakasangkot ng France na siyang nakasakop sa
bansa.
16. Nasakop ng Japan ang Indochina sa
kasagsagan ng Ikalawang Digmaang Pandaig.
Hinimok ng Japan ang mga namumuno
sa Indochina na ideklara ang kanilang
kalayaan mula sa Kanluranin.
17. Pagkatapos ng Ikalawang Digmaan:
Nahati ang Vietnam sa 17th parallel.
Nabuo ang Hilagang Vietnam na
pinamumunuan ni Ho Chi Minh at ang
Timog Vietnam sa pamumuno ni Bao Dai.
Naging magkatunggali ang
dalawang Vietnam dahil sa pagkakaiba
ng ideolohiya.
18. Ang Hilagang Vietnam ay
sumusuporta sa komunismo
samantalang ang Timog Vietnam ay
naniniwala sa demokrasya.
Nauwi ang hidwaan sa digmaan na
kilala bilang Vietnam War na nagsimula
noong 1945.
Nagwagi ang Hilagang Vietnam at
naging isang bansa na lamang ito noong
1975.
20. Nasakop ng mga Espanyol ang Pilipinas sa
loob ng 333 taon.
• Nagpatupad ang mga Espanyol ng mga
patakarang pangkabuhayan, pampolitika at
pangkultura na nakaapekto sa pamumuhay
ng mga Pilipino.
• Higit sa lahat, nawala ang karapatan at
kalayaan ang mga Pilipino na pamunuan ang
kanilang sariling bansa.
• Naging sunud-sunuran sila sa ilalim ng
mapagmalupit na mga Espanyol.
21. Ang pagpapamalas ng nasyonalismong
Pilipino ay pinasimulan ng mga ilustrado na
nagtatag ng Kilusang Propaganda at
ipinagpatuloy ng mga Katipunero na
nagpasimula ng Katipunan.
22. PROPAGANDA
Sa pamamagitan ng pagsusulat ng mga
akda tulad nobela, tula, sanaysay at artikulo sa
pahayagan ay isiniwalat ng mga Propagandista
ang mga suliraning kinakaharap ng mga
Pilipino sa ilalim ng mga Espanyol
23. PROPAGANDA
Ang La Solidaridad ang opisyal na
pahayagan ng Kilusang Propaganda. Nabigo
ang kilusan na makamit ang hinihiling na
reporma o pagbabago dahil sa pagsasawalang-
bahala ng pamahalaang Espanyol, hindi
pagkakaunawaan ng mga kasapi at kakulangan
sa pondo.
Bagamat nabigo, mahalaga ang Kilusang
Propaganda dahil naimulat nito ang mga
Pilipino na ipaglaban ang kanilang karapatan at
ang kanilang bayan.
24. HIMAGSIKAN
Ipinamalas ng mga Katipunero ang kanilang
pagmamahal sa bayan sa pamamgitan ng pagsasagawa ng
himagsikan o rebolusyon.
Bunga nito, itinatag ang lihim na samahan na KKK o
Kataas-taasan Kagalang-galangang Katipunan ng mga Anak
ng Bayan.
Batid ng mga Katipunero na matitigil lamang ang
nararanasang pagmamalupit at pang-aabuso sa kamay ng
mga Espanyol kung makakamit nila ang kalayaan.
Bagama’t natalo, ipinakita ng mga Pilipino ang
kanilang kahandaan na magbuwis ng buhay para makamit
ang minimithing kalayaan.
