1. भारतीय अर्थव्यवस्र्ा
डॉ. रक्षित बागडे
सहायक प्राध्यापक/विभाग प्रमुख
स्व.मन्सारामजी पडोळे आर्टस् कॉलेज गणेशपूर भंडारा
Email ID- rakshitbagde@gmail.com
युक्षिट १ - 5. भारताचे राष्ट्रीय उत्पन्न
2. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde
भारताचे राष्ट्रीय उत्पन्न
"देशातील श्रम,भांडिलानी नैसवगटक साधनसामग्रीच्या साहाय्याने प्रवतिर्षी मूतट आवण अमूतट अशा
िस्तू ि सेिांचे जे वनव्वळ उतपादन झालेले असते ते राष्ट्र ीय उत्पन्न होय." - डॉ. माशटल
राष्ट्र ीय उत्पन्नाची िैवशष्ट्ये -
१. एका वित्तीय िर्षाटचे उत्पन्न
२. पैशात व्यक्त
३. फक्त अंवतम िस्तू ि सेिेचे मूल्य
४. एक
ू ण वनव्वळ मूल्य
५. वनव्वळ विदेशी उत्पन्न
६. प्रिाही संकल्पना
७. समग्रलक्षी संकल्पना
राष्ट्र ीय उत्पन्नाचे महत्व -
१. आवथटक विकासाचे सूचक
२. धोरण ठरविण्यास साहाय्य
३. आवथटक वनयोजनास उपयुक्त
४. तुलना करणे
५. अथटव्यिस्थेचे स्वरूप कळते
६. आंतरराष्ट्र ीय सहकायट
७. दरडोई उत्पन्नाची गणना
८. प्रगतीचे मोजमाप
९. अंदाजपत्रक
भारताचे राष्ट्र ीय उत्पन्नाची िैवशष्ट्ये -
१. क
ृ र्षीिर भर
२. राष्ट्र ीय उत्पन्न ि दरडोई उत्पन्न कमी
३. उत्पन्नाची असमान िार्णी
४. तृतीय क्षेत्राचा िार् िाढत आहे
५. क्षेत्रांचा कमी अवधक विकास
६. प्रादेवशक वभन्नता
७. ग्रामीण-नागरी वभन्नता
८. लघु उद्योगाचे महत्व
९. सािटजवनक ि खाजगी क्षेत्र
3. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde
भारताचे राष्ट्र ीय उत्पन्नदर िृद्धीकररता उपाय -
१. क
ृ र्षीचा विकास
२. उद्योगाचा विकास
३. बचत-गुंतिणूक िाढ
४. आधारभूत संरचनेचा विकास
५. नैसवगटक साधनांचा योग्य िापर
६. उत्पन्न िार्णीत समानता
७. लोकसंख्या वनयंत्रण
८. संतुवलत विकास
९. विदेशी व्यापारिाढ
१०. आवथटक उदारीकरण
भारताचे राष्ट्र ीय उत्पन्नाच्या मंद िाढीची कारणे -
१. लोकसंख्या िाढ
२. क
ृ र्षीिर आधाररत
३. व्यािसावयक संरचना
४. वनम्न दजाटचे उत्पादन तंत्र
५. औद्योवगक विकासाचा अभाि
६. आधारभूत संरचनेचा अभाि
७. बचत-गुंतिणूक दर कमी
The End
संदभट - प्रा. बी. एल. वजभकार्े ि शास्त्री