Public Finance - Scope & Importance

1. भारतीय अर्थव्यवस्र्ा
डॉ. रक्षित बागडे
सहायक प्राध्यापक/विभाग प्रमुख
स्व.मन्सारामजी पडोळे आर्टस् कॉलेज गणेशपूर भंडारा
Email ID- rakshitbagde@gmail.com
युक्षिट 3 - 12. सावथजक्षिक आयव्यय - व्याप्ती
व महत्व

2. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde
सावथजक्षिक आयव्यय - व्याप्ती व महत्व
डॉ. डॉल्टन - "सािटजवनक आयव्यय हा विषय अथटशास्त्र ि राज्यशास्त्र यांच्या सीमारेषेिर असलेल्या
अनेक विषयांपैकी एक आहे. तो सािटजवनक सत्ांचे उत्पन्न ि खचट तसेच त्या दोघांचे परस्पर समायोजन
यांच्याशी संबंवधत आहे".
प्रो. व ं डले वशराज - "सािटजवनक सत्ांच्या उत्पन्न वमळविण्याच्या ि खचट करण्याच्या पद्धतीशी ज्यांच्या
संबंध आहे त्या शास्त्राला राजस्व असे म्हणतात."
सािटजवनक आयव्ययाचे स्वरूप -
१. सािटजवनक कल्याणाचे उविष्ट
२. उत्पन्नाची अनेक साधने
३. खचाटच्या विविध बाबी
४. खचाटनुसार उत्पन्नाचे समायोजन
५. वित् व्यिस्थेची लिवचकता
६.अंदाजपत्रकाची वनवमटती
७. प्रवसद्धी
सािटजवनक आयव्ययाची व्याप्ती -
१. सािटजवनक खचट
२. सािटजवनक उत्पन्न
३. सािटजवनक कजट
४. वित्ीय प्रशासन
५. राजकोषीय धोरण
सािटजवनक आयव्यय ि खाजगी आयव्यय -समानता
१. समान उविष्ट
२. गरजांची पूतटता
३. उत्पन्न ि खचट ह्ांच्या समायोजनाचा प्रयत्न
४. कजट उभारणे
५. उत्पन्न स्स्थर नसते

3. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde
सािटजवनक ि खाजगी आयव्ययातील रक -
१. उत्पन्न आवण खचट यांच्या समायोजनातील रक
२. उविष्टांमध्ये रक
३. उत्पन्नाच्या लिवचकतेत असणारा रक
४. ितटमान ि भविष्यकाळ ह्ांना असणाऱ्या महत्त्वाचे अंतर
५. अवधकाराच्या बाबतीत असलेला रक
६. ायदा वमळिण्याच्या दृवष्टकोनातील रक
७. अंदाजपत्रकाच्या स्वरूपातील रक
८. गोपनीयतेच्या दृष्टीने अंतर
९. कालािधीचा रक
१०. विचारपूिटक खचट
सािटजवनक आयव्ययाचे महत्त्व -
१. मूलभूत उद्योगाची स्थापना
२. आधारभूत सेिांचा पुरिठा
३. शांतता ि सुव्यिस्था
४. आिश्यक िस्तूच्या उत्पादनात मदत
५.आवथटक विषमतेत घर्
६. रोजगारात िाढ
७. उत्पन्नात िाढ
८. संतुवलत प्रादेवशक विकासाला प्रोत्साहन
९. सामावजक कल्याणात िाढ
१०. आवथटक स्थैयट

4. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde The End संदभट - प्रा. वजभकार्े आवण शास्त्री
सािटजवनक उत्पन्नाची साधने -
१. कर
२. शुल्क
३. वक
ं मत
४. विशेष करवनधाटरण
५. दंड
६. देणग्या
७. महसूल
८. सरकारी संपत्ी