SlideShare a Scribd company logo
भारतीय अर्थव्यवस्र्ा
डॉ. रक्षित बागडे
सहायक प्राध्याऩक/वळभाग प्रमुख
स्ळ.मन्सारामजी ऩडोले आर्टस ् कॉऱेज गणेऴऩूर भंडारा
Email ID- rakshitbagde@gmail.com
युनिट 2 - 17. भारतातीऱ शेतकी अररष्ट/संकट
Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde
भारतातीऱ शेतकी अररष्ट/संकट
ऴेती करणे का ऴेतकऱयांचा व्यळसाय आहे. ऩरंतु ज्याळेली काही ऴेतकरी हा व्यळसाय सोडून ऴेती
करणे बंद करतात ककं ळा काही ऴेतकरी ह्या व्यळसायाऩायी आत्महत्या करतात त्याळेली ह्या
ऩररस्स्थतीऱा ऴेतकी अररष्र्/संकर् म्हणतात.
ऴेतकी अररष्र्ाची ळॆशऴष््ये -
१. कोरडळाहू ऴेती
२. अल्ऩ उत्ऩन्न
३. जास्त खचट
४. कजट
५. कजाटचा भार
६. सतत नावऩकी
भारतीय ऴेतकी अररष्र्ाची करणे -
१. ऱोकसंख्या
२. ऴेताचा ऱहान आकार
३. अल्ऩ उत्ऩन्न
४. जास्त उत्ऩादन खचट
५. हंगामी रोजगार
६. ळाढत कजट
७. हमी भाळाचा अभाळ
८. कोरडळाहू ऴेती
९. मान्सूनचा ऱहरीऩणा
१०. अल्ऩ कजट ऩुरळठा
११. साळकाराचे साळर्
अररष्र्ाळरीऱ उऩाय -
१. सरकारी मदत
२. ऩाण्याच्या सोयी
३. भू-सुधारणेची अंमऱबजाळणी
४. योग्य हमीभाळ
५. अनुदान
६. नैसर्गटक आऩत्तीत मदत
७. महागाईळर ननयंत्रण
८. ऩीक वळमा
९. ऴेतीऩूरक व्यळसायास अनुदान
The End
संदभट - प्रा. बी. एऱ. स्जभकार्े ळ ऴास्त्री

More Related Content

Similar to Unit 2- 17 Agriculture Crisis in India .pdf

Unit 2-6- Price Det. In Perfect Competition .pdf
Unit 2-6- Price Det. In Perfect Competition .pdfUnit 2-6- Price Det. In Perfect Competition .pdf
Unit 2-6- Price Det. In Perfect Competition .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 2- 15 - crop Ins & Livestock Ins .pdf
Unit 2- 15 -  crop Ins & Livestock Ins .pdfUnit 2- 15 -  crop Ins & Livestock Ins .pdf
Unit 2- 15 - crop Ins & Livestock Ins .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 1 -2 - Principal of Sound Cm bank & CC.pdf
Unit 1 -2 - Principal of Sound Cm bank & CC.pdfUnit 1 -2 - Principal of Sound Cm bank & CC.pdf
Unit 1 -2 - Principal of Sound Cm bank & CC.pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4- 25 - Labour Prob.,Child Lab. & Exploitation .pdf
Unit 4- 25 - Labour Prob.,Child Lab. & Exploitation .pdfUnit 4- 25 - Labour Prob.,Child Lab. & Exploitation .pdf
Unit 4- 25 - Labour Prob.,Child Lab. & Exploitation .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 3 - 18- Need, Imp & Role of Indus. in ED .pdf
Unit 3 - 18- Need, Imp & Role of Indus. in ED .pdfUnit 3 - 18- Need, Imp & Role of Indus. in ED .pdf
Unit 3 - 18- Need, Imp & Role of Indus. in ED .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 1 - 1- Types of economy .pdf
Unit 1 - 1- Types of economy .pdfUnit 1 - 1- Types of economy .pdf
Unit 1 - 1- Types of economy .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-31- DRDA Admi. Programme .pdf
Unit 4-31- DRDA Admi. Programme .pdfUnit 4-31- DRDA Admi. Programme .pdf
Unit 4-31- DRDA Admi. Programme .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-10- Oligopoly .pdf
Unit 4-10- Oligopoly .pdfUnit 4-10- Oligopoly .pdf
Unit 4-10- Oligopoly .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 1-5- Inclusive Growth.pdf
Unit 1-5- Inclusive Growth.pdfUnit 1-5- Inclusive Growth.pdf
Unit 1-5- Inclusive Growth.pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 2-5- Market Structure .pdf
Unit 2-5- Market Structure .pdfUnit 2-5- Market Structure .pdf
Unit 2-5- Market Structure .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 1 5- economic problem
Unit 1   5- economic problemUnit 1   5- economic problem
Unit 1 5- economic problem
Rakshit Bagde
 
Unit 3-16- Public Debt-Types & Problems.pdf
Unit 3-16- Public Debt-Types & Problems.pdfUnit 3-16- Public Debt-Types & Problems.pdf
Unit 3-16- Public Debt-Types & Problems.pdf
Rakshit Bagde
 
Unit -1-3 - Sustainable Development.pdf
Unit -1-3 - Sustainable Development.pdfUnit -1-3 - Sustainable Development.pdf
Unit -1-3 - Sustainable Development.pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-12-2- Statistical Averages .pdf
Unit 4-12-2- Statistical Averages .pdfUnit 4-12-2- Statistical Averages .pdf
Unit 4-12-2- Statistical Averages .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 3 - 9 - Monetary & Fiscal Policy.pdf
Unit 3 - 9 - Monetary & Fiscal Policy.pdfUnit 3 - 9 - Monetary & Fiscal Policy.pdf
Unit 3 - 9 - Monetary & Fiscal Policy.pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 3-18- Budget 2018-19.pdf
Unit 3-18- Budget 2018-19.pdfUnit 3-18- Budget 2018-19.pdf
Unit 3-18- Budget 2018-19.pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 3- 19 - Cottage,Small & Large Scale Indus. .pdf
Unit 3-  19 - Cottage,Small & Large Scale Indus. .pdfUnit 3-  19 - Cottage,Small & Large Scale Indus. .pdf
Unit 3- 19 - Cottage,Small & Large Scale Indus. .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 2- 12 - Agri. marketing & PP .pdf
Unit 2- 12 - Agri. marketing & PP .pdfUnit 2- 12 - Agri. marketing & PP .pdf
Unit 2- 12 - Agri. marketing & PP .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 1 - 4 -Urbanization & Migration .pdf
Unit 1 - 4 -Urbanization & Migration .pdfUnit 1 - 4 -Urbanization & Migration .pdf
Unit 1 - 4 -Urbanization & Migration .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 1-1- Economic Development .pdf
Unit 1-1- Economic Development .pdfUnit 1-1- Economic Development .pdf
Unit 1-1- Economic Development .pdf
Rakshit Bagde
 

Similar to Unit 2- 17 Agriculture Crisis in India .pdf (20)

Unit 2-6- Price Det. In Perfect Competition .pdf
Unit 2-6- Price Det. In Perfect Competition .pdfUnit 2-6- Price Det. In Perfect Competition .pdf
Unit 2-6- Price Det. In Perfect Competition .pdf
 
Unit 2- 15 - crop Ins & Livestock Ins .pdf
Unit 2- 15 -  crop Ins & Livestock Ins .pdfUnit 2- 15 -  crop Ins & Livestock Ins .pdf
Unit 2- 15 - crop Ins & Livestock Ins .pdf
 
Unit 1 -2 - Principal of Sound Cm bank & CC.pdf
Unit 1 -2 - Principal of Sound Cm bank & CC.pdfUnit 1 -2 - Principal of Sound Cm bank & CC.pdf
Unit 1 -2 - Principal of Sound Cm bank & CC.pdf
 
Unit 4- 25 - Labour Prob.,Child Lab. & Exploitation .pdf
Unit 4- 25 - Labour Prob.,Child Lab. & Exploitation .pdfUnit 4- 25 - Labour Prob.,Child Lab. & Exploitation .pdf
Unit 4- 25 - Labour Prob.,Child Lab. & Exploitation .pdf
 
Unit 3 - 18- Need, Imp & Role of Indus. in ED .pdf
Unit 3 - 18- Need, Imp & Role of Indus. in ED .pdfUnit 3 - 18- Need, Imp & Role of Indus. in ED .pdf
Unit 3 - 18- Need, Imp & Role of Indus. in ED .pdf
 
Unit 1 - 1- Types of economy .pdf
Unit 1 - 1- Types of economy .pdfUnit 1 - 1- Types of economy .pdf
Unit 1 - 1- Types of economy .pdf
 
Unit 4-31- DRDA Admi. Programme .pdf
Unit 4-31- DRDA Admi. Programme .pdfUnit 4-31- DRDA Admi. Programme .pdf
Unit 4-31- DRDA Admi. Programme .pdf
 
Unit 4-10- Oligopoly .pdf
Unit 4-10- Oligopoly .pdfUnit 4-10- Oligopoly .pdf
Unit 4-10- Oligopoly .pdf
 
Unit 1-5- Inclusive Growth.pdf
Unit 1-5- Inclusive Growth.pdfUnit 1-5- Inclusive Growth.pdf
Unit 1-5- Inclusive Growth.pdf
 
Unit 2-5- Market Structure .pdf
Unit 2-5- Market Structure .pdfUnit 2-5- Market Structure .pdf
Unit 2-5- Market Structure .pdf
 
Unit 1 5- economic problem
Unit 1   5- economic problemUnit 1   5- economic problem
Unit 1 5- economic problem
 
Unit 3-16- Public Debt-Types & Problems.pdf
Unit 3-16- Public Debt-Types & Problems.pdfUnit 3-16- Public Debt-Types & Problems.pdf
Unit 3-16- Public Debt-Types & Problems.pdf
 
Unit -1-3 - Sustainable Development.pdf
Unit -1-3 - Sustainable Development.pdfUnit -1-3 - Sustainable Development.pdf
Unit -1-3 - Sustainable Development.pdf
 
Unit 4-12-2- Statistical Averages .pdf
Unit 4-12-2- Statistical Averages .pdfUnit 4-12-2- Statistical Averages .pdf
Unit 4-12-2- Statistical Averages .pdf
 
Unit 3 - 9 - Monetary & Fiscal Policy.pdf
Unit 3 - 9 - Monetary & Fiscal Policy.pdfUnit 3 - 9 - Monetary & Fiscal Policy.pdf
Unit 3 - 9 - Monetary & Fiscal Policy.pdf
 
Unit 3-18- Budget 2018-19.pdf
Unit 3-18- Budget 2018-19.pdfUnit 3-18- Budget 2018-19.pdf
Unit 3-18- Budget 2018-19.pdf
 
Unit 3- 19 - Cottage,Small & Large Scale Indus. .pdf
Unit 3-  19 - Cottage,Small & Large Scale Indus. .pdfUnit 3-  19 - Cottage,Small & Large Scale Indus. .pdf
Unit 3- 19 - Cottage,Small & Large Scale Indus. .pdf
 
Unit 2- 12 - Agri. marketing & PP .pdf
Unit 2- 12 - Agri. marketing & PP .pdfUnit 2- 12 - Agri. marketing & PP .pdf
Unit 2- 12 - Agri. marketing & PP .pdf
 
Unit 1 - 4 -Urbanization & Migration .pdf
Unit 1 - 4 -Urbanization & Migration .pdfUnit 1 - 4 -Urbanization & Migration .pdf
Unit 1 - 4 -Urbanization & Migration .pdf
 
Unit 1-1- Economic Development .pdf
Unit 1-1- Economic Development .pdfUnit 1-1- Economic Development .pdf
Unit 1-1- Economic Development .pdf
 

More from Rakshit Bagde

आर्थिक साक्षरता
आर्थिक साक्षरताआर्थिक साक्षरता
आर्थिक साक्षरता
Rakshit Bagde
 
अर्थसंकल्प २०२२-२३.pptx
अर्थसंकल्प २०२२-२३.pptxअर्थसंकल्प २०२२-२३.pptx
अर्थसंकल्प २०२२-२३.pptx
Rakshit Bagde
 
Unit 4-28 - Poverty Alleviation Programmes .pdf
Unit 4-28 - Poverty Alleviation Programmes .pdfUnit 4-28 - Poverty Alleviation Programmes .pdf
Unit 4-28 - Poverty Alleviation Programmes .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-26- Multinational Corporation.pdf
Unit 4-26- Multinational Corporation.pdfUnit 4-26- Multinational Corporation.pdf
Unit 4-26- Multinational Corporation.pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-25- Foreign Direct Investment.pdf
Unit 4-25- Foreign Direct Investment.pdfUnit 4-25- Foreign Direct Investment.pdf
Unit 4-25- Foreign Direct Investment.pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-24- Balance of Payment.pdf
Unit 4-24- Balance of Payment.pdfUnit 4-24- Balance of Payment.pdf
Unit 4-24- Balance of Payment.pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-23- World Trade Organization.pdf
Unit 4-23- World Trade Organization.pdfUnit 4-23- World Trade Organization.pdf
Unit 4-23- World Trade Organization.pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-22- BRICS Bank.pdf
Unit 4-22- BRICS Bank.pdfUnit 4-22- BRICS Bank.pdf
Unit 4-22- BRICS Bank.pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-21- Multilateral & Bilateral Trade of India.pdf
Unit 4-21- Multilateral & Bilateral Trade of India.pdfUnit 4-21- Multilateral & Bilateral Trade of India.pdf
Unit 4-21- Multilateral & Bilateral Trade of India.pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-20- India's Foreign Trade.pdf
Unit 4-20- India's Foreign Trade.pdfUnit 4-20- India's Foreign Trade.pdf
Unit 4-20- India's Foreign Trade.pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-12-1- Nature & Scope of statistics .pdf
Unit 4-12-1- Nature & Scope of statistics .pdfUnit 4-12-1- Nature & Scope of statistics .pdf
Unit 4-12-1- Nature & Scope of statistics .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-11-5 Theory of Profit .pdf
Unit 4-11-5 Theory of Profit .pdfUnit 4-11-5 Theory of Profit .pdf
Unit 4-11-5 Theory of Profit .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-11-4- Theories of Interest .pdf
Unit 4-11-4- Theories of Interest .pdfUnit 4-11-4- Theories of Interest .pdf
Unit 4-11-4- Theories of Interest .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-11-3- Theory of Wages .pdf
Unit 4-11-3- Theory of Wages .pdfUnit 4-11-3- Theory of Wages .pdf
Unit 4-11-3- Theory of Wages .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-11-2- Theory of Rent .pdf
Unit 4-11-2- Theory of Rent .pdfUnit 4-11-2- Theory of Rent .pdf
Unit 4-11-2- Theory of Rent .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4-11-1- Theory Of Distribution .pdf
Unit 4-11-1- Theory Of Distribution .pdfUnit 4-11-1- Theory Of Distribution .pdf
Unit 4-11-1- Theory Of Distribution .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4- 27- Vicious Circle of Poverty .pdf
Unit 4- 27- Vicious Circle of Poverty .pdfUnit 4- 27- Vicious Circle of Poverty .pdf
Unit 4- 27- Vicious Circle of Poverty .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4 -26 - Poverty & Inequality .pdf
Unit 4 -26 - Poverty & Inequality .pdfUnit 4 -26 - Poverty & Inequality .pdf
Unit 4 -26 - Poverty & Inequality .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4- 24 - Employment & Unemployment .pdf
Unit 4- 24 - Employment & Unemployment .pdfUnit 4- 24 - Employment & Unemployment .pdf
Unit 4- 24 - Employment & Unemployment .pdf
Rakshit Bagde
 
Unit 4 -13- Dispersion .pdf
Unit 4 -13- Dispersion .pdfUnit 4 -13- Dispersion .pdf
Unit 4 -13- Dispersion .pdf
Rakshit Bagde
 

More from Rakshit Bagde (20)

आर्थिक साक्षरता
आर्थिक साक्षरताआर्थिक साक्षरता
आर्थिक साक्षरता
 
अर्थसंकल्प २०२२-२३.pptx
अर्थसंकल्प २०२२-२३.pptxअर्थसंकल्प २०२२-२३.pptx
अर्थसंकल्प २०२२-२३.pptx
 
Unit 4-28 - Poverty Alleviation Programmes .pdf
Unit 4-28 - Poverty Alleviation Programmes .pdfUnit 4-28 - Poverty Alleviation Programmes .pdf
Unit 4-28 - Poverty Alleviation Programmes .pdf
 
Unit 4-26- Multinational Corporation.pdf
Unit 4-26- Multinational Corporation.pdfUnit 4-26- Multinational Corporation.pdf
Unit 4-26- Multinational Corporation.pdf
 
Unit 4-25- Foreign Direct Investment.pdf
Unit 4-25- Foreign Direct Investment.pdfUnit 4-25- Foreign Direct Investment.pdf
Unit 4-25- Foreign Direct Investment.pdf
 
Unit 4-24- Balance of Payment.pdf
Unit 4-24- Balance of Payment.pdfUnit 4-24- Balance of Payment.pdf
Unit 4-24- Balance of Payment.pdf
 
Unit 4-23- World Trade Organization.pdf
Unit 4-23- World Trade Organization.pdfUnit 4-23- World Trade Organization.pdf
Unit 4-23- World Trade Organization.pdf
 
Unit 4-22- BRICS Bank.pdf
Unit 4-22- BRICS Bank.pdfUnit 4-22- BRICS Bank.pdf
Unit 4-22- BRICS Bank.pdf
 
Unit 4-21- Multilateral & Bilateral Trade of India.pdf
Unit 4-21- Multilateral & Bilateral Trade of India.pdfUnit 4-21- Multilateral & Bilateral Trade of India.pdf
Unit 4-21- Multilateral & Bilateral Trade of India.pdf
 
Unit 4-20- India's Foreign Trade.pdf
Unit 4-20- India's Foreign Trade.pdfUnit 4-20- India's Foreign Trade.pdf
Unit 4-20- India's Foreign Trade.pdf
 
Unit 4-12-1- Nature & Scope of statistics .pdf
Unit 4-12-1- Nature & Scope of statistics .pdfUnit 4-12-1- Nature & Scope of statistics .pdf
Unit 4-12-1- Nature & Scope of statistics .pdf
 
Unit 4-11-5 Theory of Profit .pdf
Unit 4-11-5 Theory of Profit .pdfUnit 4-11-5 Theory of Profit .pdf
Unit 4-11-5 Theory of Profit .pdf
 
Unit 4-11-4- Theories of Interest .pdf
Unit 4-11-4- Theories of Interest .pdfUnit 4-11-4- Theories of Interest .pdf
Unit 4-11-4- Theories of Interest .pdf
 
Unit 4-11-3- Theory of Wages .pdf
Unit 4-11-3- Theory of Wages .pdfUnit 4-11-3- Theory of Wages .pdf
Unit 4-11-3- Theory of Wages .pdf
 
Unit 4-11-2- Theory of Rent .pdf
Unit 4-11-2- Theory of Rent .pdfUnit 4-11-2- Theory of Rent .pdf
Unit 4-11-2- Theory of Rent .pdf
 
Unit 4-11-1- Theory Of Distribution .pdf
Unit 4-11-1- Theory Of Distribution .pdfUnit 4-11-1- Theory Of Distribution .pdf
Unit 4-11-1- Theory Of Distribution .pdf
 
Unit 4- 27- Vicious Circle of Poverty .pdf
Unit 4- 27- Vicious Circle of Poverty .pdfUnit 4- 27- Vicious Circle of Poverty .pdf
Unit 4- 27- Vicious Circle of Poverty .pdf
 
Unit 4 -26 - Poverty & Inequality .pdf
Unit 4 -26 - Poverty & Inequality .pdfUnit 4 -26 - Poverty & Inequality .pdf
Unit 4 -26 - Poverty & Inequality .pdf
 
Unit 4- 24 - Employment & Unemployment .pdf
Unit 4- 24 - Employment & Unemployment .pdfUnit 4- 24 - Employment & Unemployment .pdf
Unit 4- 24 - Employment & Unemployment .pdf
 
Unit 4 -13- Dispersion .pdf
Unit 4 -13- Dispersion .pdfUnit 4 -13- Dispersion .pdf
Unit 4 -13- Dispersion .pdf
 

Unit 2- 17 Agriculture Crisis in India .pdf

  • 1. भारतीय अर्थव्यवस्र्ा डॉ. रक्षित बागडे सहायक प्राध्याऩक/वळभाग प्रमुख स्ळ.मन्सारामजी ऩडोले आर्टस ् कॉऱेज गणेऴऩूर भंडारा Email ID- rakshitbagde@gmail.com युनिट 2 - 17. भारतातीऱ शेतकी अररष्ट/संकट
  • 2. Prepared By @ Dr. Rakshit M. Bagde भारतातीऱ शेतकी अररष्ट/संकट ऴेती करणे का ऴेतकऱयांचा व्यळसाय आहे. ऩरंतु ज्याळेली काही ऴेतकरी हा व्यळसाय सोडून ऴेती करणे बंद करतात ककं ळा काही ऴेतकरी ह्या व्यळसायाऩायी आत्महत्या करतात त्याळेली ह्या ऩररस्स्थतीऱा ऴेतकी अररष्र्/संकर् म्हणतात. ऴेतकी अररष्र्ाची ळॆशऴष््ये - १. कोरडळाहू ऴेती २. अल्ऩ उत्ऩन्न ३. जास्त खचट ४. कजट ५. कजाटचा भार ६. सतत नावऩकी भारतीय ऴेतकी अररष्र्ाची करणे - १. ऱोकसंख्या २. ऴेताचा ऱहान आकार ३. अल्ऩ उत्ऩन्न ४. जास्त उत्ऩादन खचट ५. हंगामी रोजगार ६. ळाढत कजट ७. हमी भाळाचा अभाळ ८. कोरडळाहू ऴेती ९. मान्सूनचा ऱहरीऩणा १०. अल्ऩ कजट ऩुरळठा ११. साळकाराचे साळर् अररष्र्ाळरीऱ उऩाय - १. सरकारी मदत २. ऩाण्याच्या सोयी ३. भू-सुधारणेची अंमऱबजाळणी ४. योग्य हमीभाळ ५. अनुदान ६. नैसर्गटक आऩत्तीत मदत ७. महागाईळर ननयंत्रण ८. ऩीक वळमा ९. ऴेतीऩूरक व्यळसायास अनुदान The End संदभट - प्रा. बी. एऱ. स्जभकार्े ळ ऴास्त्री