2. лыс – ел деген ма ынаны білдіреді. Шы ыс хан жаулап ал анҰ ғ ңғ ғлыс – ел деген ма ынаны білдіреді. Шы ыс хан жаулап ал анҰ ғ ңғ ғ
жерлерін зіні 4 баласына б ліп берді. аза стан жері оны 3ө ң ө Қ қ ңжерлерін зіні 4 баласына б ліп берді. аза стан жері оны 3ө ң ө Қ қ ң
баласыны ол астына арады. Б ліп берілген жерлер лыс депң қ қ ө ұбаласыны ол астына арады. Б ліп берілген жерлер лыс депң қ қ ө ұ
аталды.аталды.
3.
4. •• Ордада лысты ж йе алыптасып, Батый хан т сында мемлекет екігеұ қ ү қ ұОрдада лысты ж йе алыптасып, Батый хан т сында мемлекет екігеұ қ ү қ ұ
б лінді:өб лінді:ө
► О анат - Батый хан билігі.ң қ► О анат - Батый хан билігі.ң қ
► Сол анат - Орда Ежен хан билігі (Жошыны лкен баласы).қ ң ү► Сол анат - Орда Ежен хан билігі (Жошыны лкен баласы).қ ң ү
аза стан жеріні к п б лігі сол анат к рамына енді. Бас аруҚ қ ң ө ө қ ұ қаза стан жеріні к п б лігі сол анат к рамына енді. Бас аруҚ қ ң ө ө қ ұ қ
рылымы:құрылымы:құ
• С лтандар - ханнан кейінгі леуметтік бас аруды е жо ар ы тобы.ұ ә қ ң ң ғ ғ• С лтандар - ханнан кейінгі леуметтік бас аруды е жо ар ы тобы.ұ ә қ ң ң ғ ғ
• рылтай - а с йектерді жалпы империялы жиналысы.Құ қ ү ң қ• рылтай - а с йектерді жалпы империялы жиналысы.Құ қ ү ң қ
рылтайда хан жариялау жэне та а отыр ызу рэсімдері жасалды.Құ ққ ғрылтайда хан жариялау жэне та а отыр ызу рэсімдері жасалды.Құ ққ ғ
• Диуан - е жо ар ы ат арушы орган. аржы, салы мэселесін,ң ғ ғ қ Қ қ• Диуан - е жо ар ы ат арушы орган. аржы, салы мэселесін,ң ғ ғ қ Қ қ
мемлекетті ішкі істерін ат арды.ң қмемлекетті ішкі істерін ат арды.ң қ
• Беклербек - эскери істерді бас арушы.қ• Беклербек - эскери істерді бас арушы.қ
• У зір - азаматты істі бас арушыә қ қ• У зір - азаматты істі бас арушыә қ қ
• М лік - азаматты бас ару билігін ж ргізушілер (т рік эулетінен).ә қ қ ү ү• М лік - азаматты бас ару билігін ж ргізушілер (т рік эулетінен).ә қ қ ү ү
• Дару алар - салы жинады, халы сана ын ткізіп, эскер жинады,ғ қ қ ғ ө• Дару алар - салы жинады, халы сана ын ткізіп, эскер жинады,ғ қ қ ғ ө
байланыс атынасын йымдастырды.қ ұбайланыс атынасын йымдастырды.қ ұ
• Бас а тар - бас ару ызметін ат арды, эскери ба ылау ж ргізді, салық қ қ қ қ қ ү қ• Бас а тар - бас ару ызметін ат арды, эскери ба ылау ж ргізді, салық қ қ қ қ қ ү қ
жинады.жинады.
• Білікшілер, хатшылар - іс а аздарын жазушыларқ ғ• Білікшілер, хатшылар - іс а аздарын жазушыларқ ғ
• Нояндар, бектер, мірлер, ба ад рлер -эскербасылар.ә һ ү• Нояндар, бектер, мірлер, ба ад рлер -эскербасылар.ә һ ү
Алтын Орда хандары ислам дінін абылда аннан кейін іс ж ргізуқ ғ үАлтын Орда хандары ислам дінін абылда аннан кейін іс ж ргізуқ ғ ү
ж мыстарын т рік ( й ыр) жазуымен ж ргізді.ұ ү ұ ғ үж мыстарын т рік ( й ыр) жазуымен ж ргізді.ұ ү ұ ғ ү
XIV . - Алтын Орда м сылманды мемлекетке айнала бастады.ғ ұ қXIV . - Алтын Орда м сылманды мемлекетке айнала бастады.ғ ұ қ
Алтын орданы о амды рылымы.ң қ ғ қ құАлтын орданы о амды рылымы.ң қ ғ қ құ
5. Інжу – Шы ыс улетінен шы ан билеушілерге берілетінңғ ә ққІнжу – Шы ыс улетінен шы ан билеушілерге берілетінңғ ә ққ
лестік жер.үлестік жер.ү
Сойыр ал - скер немесе азаматты ызмет ат ар аны шінғ ә қ қ қ ғ үСойыр ал - скер немесе азаматты ызмет ат ар аны шінғ ә қ қ қ ғ ү
шартты т рде сый а берілген лестік жер.ү ғ үшартты т рде сый а берілген лестік жер.ү ғ ү
Вакф – М сылман дінбасыларыны жеріұ ңВакф – М сылман дінбасыларыны жеріұ ң
Мильк – Жер иеленуді жеке меншік т рі.ң үМильк – Жер иеленуді жеке меншік т рі.ң ү
Тарханды ы – улестік жер иелеріні мемлекетқ құқ қ ңТарханды ы – улестік жер иелеріні мемлекетқ құқ қ ң
пайдасына жиналатын салы тан босатылып, з пайдасынақ өпайдасына жиналатын салы тан босатылып, з пайдасынақ ө
салы жинауы.қсалы жинауы.қ
Та ар - скерді азы -т лікпен амтамасыз ету шінғ ә қ ү қ үТа ар - скерді азы -т лікпен амтамасыз ету шінғ ә қ ү қ ү
жиналатын егін ж не мал салы ы.ә ғжиналатын егін ж не мал салы ы.ә ғ
шыр – мал салы ыҰ ғшыр – мал салы ыҰ ғ
Харадж – егіншілерден жиналатын салықХарадж – егіншілерден жиналатын салық
Зекет – дін басыларына берілетін мал салы ы, ол нершілерғ қ өЗекет – дін басыларына берілетін мал салы ы, ол нершілерғ қ ө
менмен
Саудагерлерге де салынадыСаудагерлерге де салынады
Аваиз – т тенше салыө қАваиз – т тенше салыө қ
скери міндеткерлік – 10 т тіннен 1 жауынгер алынады.Ә үскери міндеткерлік – 10 т тіннен 1 жауынгер алынады.Ә ү
Феодалды жер иелену т рлері.қ үФеодалды жер иелену т рлері.қ ү
6. ХІІІ-ХІХІІІ-ХІVV .-да Алтын Орда к шті мемлекет болды.ғ ү.-да Алтын Орда к шті мемлекет болды.ғ ү
Батый хан т сында (1227-1255) Алтын орда Мо олұ ңғБатый хан т сында (1227-1255) Алтын орда Мо олұ ңғ
империясына т уелді болды.әимпериясына т уелді болды.ә
Берке хан (1257- 1267) т сында т уелсіздігін жариялады.ұ әБерке хан (1257- 1267) т сында т уелсіздігін жариялады.ұ ә
М ке хан (1267-1280) з атынан те ге шы арды.өң ө ң ғМ ке хан (1267-1280) з атынан те ге шы арды.өң ө ң ғ
1260ж. – Мо ол империясы бірнеше т уелсіз лыстар аңғ ә ұ ғ1260ж. – Мо ол империясы бірнеше т уелсіз лыстар аңғ ә ұ ғ
ыдырады.ыдырады.
ХІХІVV .- бірінші жартысында збек (1312-1342) ж не Ж нібекғ ң Ө ә ә.- бірінші жартысында збек (1312-1342) ж не Ж нібекғ ң Ө ә ә
(1342-1357) хандар т сында мемлекет к шейді. Батысұ ү(1342-1357) хандар т сында мемлекет к шейді. Батысұ ү
Еуропамен, Кіші Азия, Египет, ндістан, ытаймен саудаҮ ҚЕуропамен, Кіші Азия, Египет, ндістан, ытаймен саудаҮ Қ
атынасы дамыды.қатынасы дамыды.қ
1312 - збек хан исламды мемлекеттік дін етіп жариялады.Ө1312 - збек хан исламды мемлекеттік дін етіп жариялады.Ө
50 ж.-ды ортасында Ж нібек ханды лкен баласы Бердібекң ә ү50 ж.-ды ортасында Ж нібек ханды лкен баласы Бердібекң ә ү
лтіргеннен кейін “ лы д рбеле ” басталды.ө ұ ү ңлтіргеннен кейін “ лы д рбеле ” басталды.ө ұ ү ң
1357-1380 жж 25 хан ауысты1357-1380 жж 25 хан ауысты
1380ж Куликова шай асында т менбасы Мамай скеріқ ү ә1380ж Куликова шай асында т менбасы Мамай скеріқ ү ә
Дмитрий Донской скерінен же ілді.ә ңДмитрий Донской скерінен же ілді.ә ң
То тамыс(1380-1395) осыны пайдаланып хан болды.қТо тамыс(1380-1395) осыны пайдаланып хан болды.қ
1382 ж. М скеуді ртеді.ә ө1382 ж. М скеуді ртеді.ә ө
1389,1391,1395ж. мір Темір шабуылдап Алтын Орда лсіреді.Ә ә1389,1391,1395ж. мір Темір шабуылдап Алтын Орда лсіреді.Ә ә
Алтын орданы г лденуі менң үАлтын орданы г лденуі менң ү
ыдырауы.ыдырауы.
7. - Билік шін зара ыр ыстарү ө қ қ- Билік шін зара ыр ыстарү ө қ қ
- мір Темірді жаугершілік со ыстарыӘ ң ғ- мір Темірді жаугершілік со ыстарыӘ ң ғ
- Халы к терілістеріқ ө- Халы к терілістеріқ ө
- лыстарды дербестікке мтылуыҰ ң ұ- лыстарды дербестікке мтылуыҰ ң ұ
Алтын Орданы к йреуінің ү ңАлтын Орданы к йреуінің ү ң
себептері:себептері: