GLOBAL VERGİ ÖNERİLERİ

1. GLOBAL VERGİ ÖNERİLERİ
Bu Sunum Şu Kaynaktan Yararlanılarak Hazırlanmıştır:
Coşkun Can Aktan, Yeni İktisat Okulları ve İktisadi Düşünce:
Ankara: Seçkin Yayınları, 2018.
Sunum Hazırlayan: Alexandr Bolgar
PROF.DR.COŞKUN CAN AKTAN

2. BAŞLICA “GLOBAL VERGİ” ÖNERİLERİ
1. Sürdürülebilir Ekosistem ve Çevrenin Korunmasına Yönelik Global Vergi
Önerileri
2. Finansal İstikrarın Sağlanmasına Yönelik Global Vergi Önerileri
3. Dijital İşlemler ve eTicaret Üzerine Konulması Önerilen Global Vergiler
4. Demerit Mallar Üzerine Konulması Önerilen Global Vergi Önerileri: Global
Günah Vergileri
5. Uluslararası Silahsızlanmanın Sağlanmasına Yönelik Global Vergi Önerisi
6. Beyin Göçünün Önlenmesine Yönelik Global Vergi Önerisi
7. Global Servet Vergisi Önerisi

3. 1. Sürdürülebilir Ekosistem ve Çevrenin Korunmasına Yönelik Global Vergi Önerileri
Karbon Vergisi
Global Kaynaklar Vergisi
Global Havacılık Vergisi ve
Uluslararası Hava
Taşımacılığı Vergisi

4. 2. Finansal İstikrarın Sağlanmasına Yönelik Global Vergi Önerileri
Menkul Kıymet İşlem vergisi
Döviz İşlemleri Vergisi
Sermaye Artışı Vergisi
Kayıt Verisi
Banka İŞlemleri Vergisi
Sigorta Primi Vergisi
Gayrimenkul İşlemleri Vergisi
Menkul kıymetlerin piyasa değeri
üzerinden ad valoren olaran alınması
öngörülen bir finansal işlem vergisi.
Tobin vergisi olarak bilinen döviz
işlemleri üzerinden alınması öngörülen
bir finansal işlem vergisi.
İşlemlerin tümü belirli tip sermaye
artımları , Kayıt vergisi ise bireylerin
banka kredileri üzerinden alınması.
Bankalardaki mevduat hesaplarına ad
valoren olarak para yatırması veya
çekilmesi esnasında
Sigorta primleri üzerinden " Satış Vergisi
" adı altında alınması öngörülmekte.
Alım satımı aşamalarında tapuya tescil
işlemi sırasında alınması öngörülmekte.

5. Nobel Ekonomi Ödülü sahibi James Tobin
Uluslararası sermaye hareketlerini kontrol altına almak ve
olası spekülasyonları engellemek amacıyla döviz işlemleri
üzerinden bir vergi alınması önerisinde bulunmuştur.
Tobin’e göre her döviz alış ve satışında
% 0,1 ile % 0,5 oranında sabit oranlı bir
vergi alınmalıdır.

6. 3. Dijital İşlemler ve eTicaret Üzerine Konulması Önerilen Global Vergiler
Bit Vergisi
Dijital Hizmetler Vergisi
E-Ticaret Vergisi
Dijital bilgi ve veri transferi alınması
öngörülen internet vergisi.
2018'de Avrupa Komisyonun
yayınladığı raporda öneri. Komisyon
raporuna göre dünya çapında
belli sektörüde faaliyet gösteren ve
yıllık geliri belli sınırı aşan şirketler
gelirleri üzerinden yüzde 3 bir dijital
hizmetler vergisi ödeyebilirler.
Bilgisayar ve internet ağlarını
kullanarak malların üretimi, dağıtımı,
satışı ve teslimini içeren her türlü
iktisadi ve ticari faaliyetler üzerinden
alınması öngörülen bir global
vergidir.

7. 4. Demerit Mallar Üzerine Konulması Önerilen Global Vergi Önerileri:
Global Günah Vergileri
Demerit mallar, tüketiminde yasalarca herhangi bir cezai müeyyidesi olmayan ancak
tüketildiğinde insana ve çevreye zararı olan demerit malların vergilendirilmesidir
Günah vergileri ile söz konusu
malların tüketiminin
düzenlenmesi, azaltılması ve
negatif dışsallıkların
içselleştirilmesi
amaçlanmaktadır.

8. 5. Uluslararası Silahsızlanmanın Sağlanmasına Yönelik Global Vergi Önerisi
Global silah vergisi savunucuları Brandt Raporu’nda hükümetlerin askeri amaçlar için
harcamaları azaltıp diğer farklı yatırım alanlarına yönelmelerinin onlar için daha karlı
olduğunu belirtmişlerdir.
Ayrıca ifade etmek gerekirse vergi, silah ithalatı ve ihracatı üzerinden alındığı için verginin
mükellefi ithalat ve ihracatta bulunan silah tüccarları olmaktadır.

9. 6. Beyin Göçünün Önlenmesine Yönelik Global Vergi Önerisi
Amerikalı iktisatçı Jagdish
Bhagwati konuyu ilk dile
getiren ve daha sonra bu
alanda kapsamlı kitap ve
makaleler yayınlayan bir
iktisatçıdır
Bhagwati’nin önerisinde her profesyonel göçmenin bu vergiyi ödemekle zorunlu
tutulması düşüncesi sözkonusudur.
Beşeri sermaye anlamında bilgi, beceri, yetenek,
tecrübe ile donatılmış kişilerin muhtelif sebeplerle
kendi ülkelerini terk ederek gelişmiş ülkelere
yerleşmeleri ve orada çalışmaları “beyin göçü” olarak
adlandırılmaktadır.

10. 7. Global Servet Vergisi Önerisi
Oxfam adındaki bir
hükümet dışı
organizasyonda görevli
iktisatçı Didier Jacobs’a
göre net serveti belirli
bir miktarın üzerinde
olan milyarderlerden
(örneğin 1 milyar doların
üzerinde bir serveti olan
kişilerden) yıllık yüzde
1.5 oranında bir global
servet vergisi alınabilir.
Dünyada yaklaşık sayıları
2000 dolayında olan
milyarderlerden bu
oranda bir vergi alınarak
yılda 70 milyar dolar bir
kaynak oluşturulabilir ve
elde edilecek gelir yoksul
ülkelerin ihtiyaçlarına
harcanabilir
“Global Servet Vergisi” ya da “Milyarder Vergisi” adı
altında bir global vergi alınması ve bu verginin yoksul
ülkelerin kalkınmalarına tahsis edilmesi yönünde bazı
öneriler de zaman zaman gündeme getirilmektedir.
[1]