Phương pháp học lâm sàng hiệu quả

1. ĐỂ HỌC LÂM SÀNG HIỆU QUẢ
BSNT. TRẦN TIẾN ANH
Email: dr.trantienanh@gmail.com
LÀM SAO
1

2. NỘI DUNG
4
LỜI MỞ ĐẦU1
2
3
5
TUA LÂM SÀNG
HỌC LÂM SÀNG HIỆU QUẢ
CÂU HỎI
2
KẾT LUẬN

3. LỜI MỞ ĐẦU
Học lâm sàng là gì? Học lâm sàng là học
“đến bên giường bệnh”, học trên một
bệnh nhân cụ thể
3

4. www.trungtamtinhoc.edu.vn
KHÓ KHĂN
KHI HỌC LÂM SÀNG
4

5. www.trungtamtinhoc.edu.vn
ĐI TRỰC
• Khi đi trực, bạn phải làm quá nhiều việc
không liên quan đến học tập?
 4: rất đồng ý
 3: đồng ý
 2: trung bình
 1: không đồng ý
5

6. www.trungtamtinhoc.edu.vn
NGUYÊN NHÂN GÂY
HỌC KHÔNG HIỆU QUẢ
6

7. TUA LÂM SÀNG
• Tua lâm sàng được hiểu là một quá trình
từ khi bắt đầu cho đến khi kết thúc một
môn học lâm sàng (Nội, Ngoại, Sản,
Nhi…)
• Tua lâm sàng bao gồm: đi học lâm sàng
buổi sáng tại viện, đi trực buổi tối, học ở
nhà, thi lâm sàng
• Tua lâm sàng hiệu quả: có kiến thức và kỹ
năng thực hành lâm sàng. Điểm số ???
7

8. QUY TRÌNH HỌC
KIẾN THỨC
THỰC HÀNH
ÔN TẬP
THI
LÂM SÀNG
CHUẨN BỊ KIẾN
THỨC TẠI NHÀ
HỌC VÀ TRỰC
TỔNG HỢP LẠI
KIẾN THỨC
8

9. VẤN ĐỀ HAY GẶP
ÔN THIHỌC VÀ TRỰCTÀI LIỆU
• Không biết đọc tài
liệu nào
• Không biết tìm kiếm
tài liệu ở đâu
• Không biết mình cần
làm gì khi đến viện
• Không biết cách giao
tiếp với bệnh nhân
• Mệt mỏi với các buổi
trực
• Kiến thức quá nhiều
• Áp lực điểm số
● Các vấn đề hay gặp khi học lâm sàng có thể ở tất cả các bước
của quá trình học lâm sàng.
● Cụ thể:
9

10. CHUẨN BỊ TẠI NHÀ
Kiến thức Tinh thần Dụng cụ
Chuẩn bị đầy đủ giúp bạn thực hành tốtÝ nghĩa
10

11. KIẾN THỨC
TÀI LIỆU
BAO GỒM
TIẾNG ANH,
PHÁP
Macleods Clinical
Examination
Bates guide to
physical
examination
Đây là sự chuẩn bị quan trọng nhất
TIẾNG VIỆT
SÁCH TRIỆU CHỨNG
SÁCH BỆNH HỌC
Chuẩn bị kiến thức là đọc và nắm kiến thức trước khi đến
viện
Mục tiêu học tập của từng khoa
11

12. Macleod’s clinical examination
• Giới thiệu về triệu
chứng học
• Quy trình khám bệnh
nhân
• Có video hướng dẫn
thăm khám
12

13. 13

14. Atlas of clinical diagnosis
• Bộ Atlas hình ảnh về
triệu chứng học
• “Trăm nghe không
bằng một thấy”
14

15. 15

16. Oxford handbook of clinical
diagnosis
• Tiếp cận chẩn đoán
• Định hướng nguyên
nhân
16

17. 17

18. Medical terminology
• Hệ thống thuật ngữ
tiếng Anh y khoa
• Thuật ngữ theo từng
hệ cơ quan
18

19. 19

20. CÁC VIDEO
• Các video khám lâm sàng của Macleod’s
clinical examination
• Các video 3D Medical Animation
• Các video của anh chị khóa trên
• …..
20

21. 21

22. CHUẨN BỊ TINH THẦN
• Bệnh viện rất đông bệnh nhân, chật chội,
ồn ào
• Nhiều đối tượng học tại viện: sinh viên đại
học, cao đẳng, trung cấp, sau đại học…
• Không ai cầm tay chỉ việc hướng dẫn
mình
22

23. LOSS IN THE OCEAN
23

24. •Microlife
•Littmann
•Sổ A5, A6
•Tài liệu tra cứu
•Đèn soi đồng tử
•Búa phản xạ
CHUẨN BỊ DỤNG CỤ
Ống nghe
Sổ lâm sàng
Dụng cụ khác
Cái này thì đơn giản ☺
24

25. CHUẨN BỊ XONG
Đây là bước đầu tiên
Kiến thức
Dụng cụ
Tinh thần
CHUẨN BỊ
25

26. www.trungtamtinhoc.edu.vn
ĐI HỌC TẠI VIỆN
• Luôn xác định trước mục tiêu học mỗi
buổi trước khi đến viện
• Có thể phân chia buồng bệnh, đi theo
một bác sĩ và theo dõi bệnh nhân
• Giao tiếp chủ động, thân thiện và sẵn
sàng giúp đỡ điều dưỡng những việc
mình có thể làm, tạo không khí hợp tác,
thoải mái với nhân viên khoa
26

27. HỌC BUỔI SÁNG TẠI VIỆN
Nghe giao ban Hỏi và khám
Ghi chép, tư
duy, thảo luận
với bạn
Nghe giảng
lâm sàng
Đến viện HỌC LÂM
SÀNG
Trình tự học buổi sáng tại viện:
27

28. PHÂN BỐ THỜI GIAN
1-2 giờ 30ph
15-30
phút
1 giờ
Hỏi và khám bệnh nhân Ghi chép lại, tư duy,
thảo luận
Nghe giao ban Nghe giảng lâm sàng
28

29. www.trungtamtinhoc.edu.vn
NGHE GIAO BAN
• Giao ban là báo cáo của tua trực trước
lãnh đạo bệnh viện/khoa và toàn bộ các
bác sĩ về các bệnh nhân mới vào, tình
trạng các bệnh nhân nặng
• Mục đích nghe giao ban với sinh viên:
– Ghi chép các bệnh nhân mới vào trong mục
tiêu học
– Nghe các thầy giải thích, định hướng chẩn
đoán
29

30. www.trungtamtinhoc.edu.vn
HỎI VÀ KHÁM BỆNH NHÂN
• Nên chọn bệnh nhân mới vào trong mục
tiêu học tập để khám vì các triệu chứng
thường vẫn còn
• Mỗi buổi sáng nên thăm khám 1-2 bệnh
nhân, thời gian cho một bệnh nhân
khoảng 30-40 phút
30

31. www.trungtamtinhoc.edu.vn
HỎI VÀ KHÁM BỆNH NHÂN
• Bệnh nhân không hợp tác vì sao:
– Bệnh nhân thực sự đang mệt
– Bệnh nhân nằm viện lâu, đã từng bị sinh viên
thăm khám nhiều
– Bệnh nhân khó tính
– …..
• Giải pháp?
31

32. TRƯỚC BỆNH NHÂN
NGƯỜI BỆNH
CHÀO HỎI NGƯỜI BỆNH
CẢM THÔNG VỚI NGƯỜI BỆNH
THĂM KHÁM NGƯỜI BỆNH
TÔN
TRỌNG
NHÂN ÁI
NHẸ
NHÀNG
32

33. www.trungtamtinhoc.edu.vn
33

34. www.trungtamtinhoc.edu.vn
GHI CHÉP SỔ LÂM SÀNG
• Ghi chép mỗi bệnh nhân hỏi và khám vào
sổ lâm sàng
• Mượn bệnh án để xem thêm diễn biến
bệnh các ngày trước và xét nghiệm cũng
như điều trị đã dùng
34

35. www.trungtamtinhoc.edu.vn
TƯ DUY
• Cần trả lời các câu hỏi:
– BN vào viện chẩn đoán ban đầu là gì? Chẩn
đoán này dựa trên cơ sở: lâm sàng có gì? Xét
nghiệm có gì?
– Điều trị theo hướng đó, bệnh nhân có đỡ
không?
– Tình trạng hiện tại? Chẩn đoán hiện tại?
• Thảo luận thắc mắc với các bạn, hỏi thầy
cô khi giảng lâm sàng
35

36. www.trungtamtinhoc.edu.vn
GIẢNG LÂM SÀNG
• Nên chọn bệnh nhân và làm bệnh án
trước giảng ít nhất 1 ngày (tổ trưởng phân
công)
• Bệnh án nên được thông qua trước tổ,
các bạn trong tổ cùng thảo luận và đưa ra
câu hỏi trước khi nghe thầy cô giảng
• Khi thầy cô giảng, đối chiếu những suy
luận trước đó của mình với thầy cô, đồng
thời hỏi thầy cô về thắc mắc của mình
36

37. www.trungtamtinhoc.edu.vn
ĐI TRỰC
• Đến nhận trực đúng giờ, thông báo với
bác sĩ, điều dưỡng sự có mặt của mình
• Chủ động tìm hiểu về nhiệm vụ, công việc
mình cần đảm nhiệm trong tua trực
• Giao tiếp với bác sĩ, điều dưỡng, các anh
chị khóa trên: đừng e dè, ngại ngùng hay
tỏ vẻ khó chịu khi được giao công việc
37

38. ĐI TRỰC NỘI
TRỰC KHOA NỘI
Nhận
trực
Theo dõi
BN nặng
Làm
bệnh án
mới vào
Tư duy,
tổng hợp
38

39. www.trungtamtinhoc.edu.vn
ĐI TRỰC NGOẠI
• Trực Ngoại là trực cấp cứu nên có thể
học và làm:
Học cách khám, đánh giá ban đầu bệnh
nhân của bác sĩ, nội trú
Hỗ trợ làm thủ thuật: cố định gãy xương,
đặt sonde tiểu, tiểu phẫu…
Đi phụ mổ: chẩn đoán trước mổ là gì? Kết
quả mổ ra có phù hợp chẩn đoán không?
39

40. www.trungtamtinhoc.edu.vn
HỌC KHI ĐI TRỰC
• Khi đi trực, ít sinh viên và nhân viên y tế
nên sẽ dễ dàng thăm khám bệnh nhân
hơn
• Cần chủ động hỏi, khám bệnh nhân mới
vào, quan sát cách đề xuất xét nghiệm
của bác sĩ
• Xin làm các thủ thuật nhỏ
• Học gì từ việc đưa xét nghiệm?
40

41. TỔNG HỢP KIẾN THỨC
• Kiến thức được tổng hợp theo từng tuần,
từng khoa
• Đầu tuần khi đi mỗi khoa, luôn đặt ra mục
tiêu học tuần tới là gì, phân bổ thời gian
cụ thể cho từng mục tiêu
• Cuối tuần, tổng kết lại mình đã học được
gì, có hoàn thành mục tiêu không, giải đáp
những vấn đề mình còn thắc mắc
41

42. THI LÂM SÀNG
Hỏi và khám Tư duy
tổng hợp
Trình bày
42

43. THI LÂM SÀNG
• Sự đánh giá cả quá trình học dựa trên
một ca lâm sàng cụ thể  khó cho thầy
cô đánh giá chính xác và khó cho các em
thể hiện cả quá trình của mình.
• Những lỗi đáng tiếc của sinh viên:
o Chưa thật sự nắm rõ và tư duy về bệnh nhân
o Mất bình tĩnh
43

44. KẾT LUẬN
• Học lâm sàng là quá trình học hỏi cách
làm việc và tư duy của một người bác sĩ
lâm sàng
• Học lâm sàng hiệu quả đòi hỏi sự chuẩn
bị kiến thức tốt, tư duy chủ động trước
bệnh nhân
• Học lâm sàng là cả quá trình tích lũy kiến
thức lâu dài
44

45. 45

46. Thank you!
36