Sheep

1. ХОНЬ, ЯМААНЫ ЦЭЦГИЙН ВИРУСЫН
УДАМ ЗҮЙН СУДАЛГАА ХИЙСЭН ДҮН
Э.Батмагнай1, K Oguma2, Д.Эрдэнэчимэг1, Х.Сэнцүй2, Б.Болдбаатар1
1Вирус судлалын лаборатори, МЭХ, ХААИС, Монгол
2Мал эмнэлгийн тэнхим, Нихон их сургууль, Япон

2. Илтгэх зүйлс
• Үүсгэгч
• Өвчний тархалт
• Судалгааны зорилго, зорилт
• Материал арга зүй
• Үр дүн
• Дүгнэлт

3. Хонины цэцэг өвчний үүсгэгч
• Хонь, ямааны цэцэг өвчний үүсгэгчид нь эсрэгтөрөгч чанараараа ижилхэн юм.
• Хонь, ямааны цэцэг өвчний үүсгэгч нь ийлдэс судлал, патогенез, клиник шинж
тэмдгийн хувьд ялгагддаггүй.
Хонины цэцгийн вирус
Variola ovina
Ямааны цэцгийн вирус
Variola caprina
Хонины цэцгийн вирус
Вирусын ангилал
Бүлэг: 1-р бүлэг
(д.г ДНХ)
Язгуур: Поксвирус
Төрөл: Каприпокс
Эмнэлзүйн шинж тэмдэг

4. Хонины цэцгийн вирусын генетик
бүтэц
• Вирион: Том, тоосгон хэлбэртэй, 300Х270Х200 нм хэмжээтэй байдаг, олон
бүрхүүлтэй
• Геном нь 134-360 мянган хс урттай ДНХ, 2 төгсгөлөөрөө 10000 хс орчим
урвуу давталтуудтай.
• Хонь болон ямааны цэцэг тусдаа вирус боловч ялгахад хүндрэлтэй,
хоорондоо рекомбинаци буюу мэдээллээ солилцох бүрэн боломжтой
• P32 нь каприпоксын нь дархлааны гол генийн нэг.
• Нэг ийлдсэн хэвшилтэй
• Гадаад орчинд маш тэсвэртэй, хашаа, саравчинд 6 сар хүртэл, үс ноосонд 3 сар
хүртэл хугацаанд амьд байх, өвчлүүлэх чадвараа хадгалж үлддэг

5. Хонины цэцэг өвчний тархалт
2015-2017 он
Манай оронд хонины цэцэг өвчин 1950 он хүртэл түгээмэл байсан, 1977 онд Дорнод,
Сүхбаатар аймгуудад бүртгэгдэж, түүнээс хойш тайван байж байгаад 2006, 2007, 2009,
2013, 2015-2017 онуудад Сүхбаатар, Сэлэнгэ, Дорноговь Хэнтий, Төв, Говьсүмбэр
аймгуудад оношлогдсон. Ямааны цэцэг өвчин анх 1930 онд оношлогдож 1967 он хүртэл
түгээмэл байж байгаад, 2008 онд Дорнод аймгийн Хэрлэн суманд, 2009 онд Дорнодын
Баянтүмэнд тус тус бүртгэгдсэн.

6. Судалгааны ажлын зорилго
• Энэ ажлын зорилго нь Монголд сүүлийн
жилүүдэд гарсан хонь, ямааны цэцэг
өвчний үүсгэгчийн удам зүйн судалгаа хийх
байлаа.

7. Материал, арга зүй
• Монгол өөр өөр онд цуглуулсан 2 хонь, 2 ямаанаас ялгасан
вирусууд болон Биокомбинат УҮГ-т ашигладаг Перего М
омог, Орос, Хятадын хонины цэцгийн амьд вакцины
омгуудтай хамт ашигласан. Нийт 7 дээж ашигласан.
190308_Sheep pox,2015Mongolia_1
190308_Sheep pox,2017Mongolia_2
190308_Goatpox_2009_Mongolia_3
190308_Goatpox_2009_Mongolia_7
190308_Sheep pox (Perego strain)-6
190329_Goatpox_vaccine_China_5
190308_Sheeppox vaccine,Russia_4

8. ДНХ ялгах

9. Үүрэн ПГУ-ын нөхцөл
94 ° С-д 2 мин
98 ° С-д 10 сек,
50 ° С-д 30 сек, 35удаагийн
68 ° С-д 90 сек
68° С-д 7 минут уртасгах
4 ° С-д - ∞
(1523 хс бүтээгдэхүүн)
Нэр Дараалал
P32-F1 (forward) ATCATGTACAGAGTAAAGTA
P32-R1 (reverse) GTTATCAATGGGAAGAGATG
P32-F2 (forward) TTCCGTTACCACTTGCTTCC
P32-R2 (reverse) GGTGATGGATGGATGGTACA
94 ° С-д 2 мин
98 ° С-д 10 сек,
56 ° С-д 30 сек, 35удаагийн
68 ° С-д 90 сек
68° С-д 7 минут уртасгах
4 ° С-д - ∞
(1370 хс бүтээгдэхүүн)
Эхний ПГУ Хоёр дахь ПГУ

10. ДНХ-ын дараалал тодорхойлох
• Этанол болон натрийн ацетатаар
ДНХ-г тунадасжуулах
• Cycle Sequencing
• МЕГА 7 программаар удам зүйн
мод байгуулах
Анхдагч денатураци 96 °C 1 min
96 °C - 10 сек
50 °C - 5 сек 28 цикл
60 °C - 90 сек
4 °C - ∞

11. Үр дүн

12. ПГУ-ын үр дүн
М 1 2 3 4 5 6 7
Зураг 3. Хонины цэцгийн дээжийг ПГУ-ын аргаар шалгасан дүн.
1523хс
1370хс

14. • Дараах 5 вирусын дараалал
Генбанк-д бүртгэгдэж орсон.
• 2019 оны 12 сард нээлттэй
болно.
190308_Sheep pox,2015Mongolia_1
190308_Sheep pox,2017Mongolia_2
190308_Goatpox_2009_Mongolia_3
190308_Goatpox_2009_Mongolia_7
190308_Sheep pox (Perego strain)-6

15. Дүгнэлт
• Энэ судалгааны үр дүнд Монгол оронд
сүүлийн жилүүдэд гарсан хонь, ямааны
цэцэг өвчний үүсгэгчдийн гарал үүсэл
БНХАУ-аас гаралтай болохыг
баталгаажууллаа.

16. АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД БАЯРЛАЛАА
www_magnai@yahoo.com