More Related Content
Similar to การเกิดรอบเดือน
Similar to การเกิดรอบเดือน (15)
Recently uploaded
Recently uploaded (11)
การเกิดรอบเดือน
- 1. เรื$องที$ทําการศึกษา : รอบเดือน(menstruation) รายวิชา ชีววิทยา4 รหัสวิชา ว30244 ระดับชั'นมัธยมศึกษาปีที4 5 ห้อง 341 สายการเรียน วิทยาศาสตร ์-คณิตศาสตร ์แผนการเรียน คอมพิวเตอร ์
- 2. นําเสนอ ครูวิชัย ลิขิตพรรักษ์ (คศ.2) สาขาวิชาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร ์โรงเรียนเตรียม อุดมศึกษา สํานักงานเขตพืCนทีDการศึกษามัธยมศึกษาเขต 1 กรุงเทพมหานคร
- 3. รายชืDอสมาชิก นางสาวฐิติยา นภาโชติศิริ เลขที$ 2 ม.5 ห้อง 341 นางสาวณัฐชยาพร สินธุรัตน์เวช เลขที$ 3 ม.5 ห้อง 341 นางสาวปัณณ์รัก ทองเนืIอสุข เลขที$ 9 ม.5 ห้อง 341 นางสาวศิรสา ศิริสุทธิJ เลขที$ 19 ม.5 ห้อง 341
- 4. คํานํา รายงานนีIเป็ นส่วนหนึ$งของวิชาชีววิทยา4 (ว30244) ระดับชัIน มัธยมศึกษาปีที$ 5 ในหัวข้อ รอบเดือนของสตรี และคณะผู้จัดทําได้มีการ ใส่รายละเอียดเกี$ยวกับรอบเดือนและตัวอย่าง โดยมีรายละเอียดต่างๆ พร ้อมรูปภาพประกอบด้วย คณะผู้จัดทํา
- 5. การศึกษาลักษณะของรอบเดือนคงไม่สามารถสําเร็จลุล่วงได้ หาก ขาดความร่วมมือของสมาชิกทุกคนในกลุ่ม และความช่วยเหลือจาก อาจารย์วิชัย ลิขิตพรรักษ์ อาจารย์ประจําวิชาชีววิทยา ซึ$งเป็ นผู้ให้ คําปรึกษาและชีIแนะแนวทางต่างๆ ขอขอบพระคุณอาจารย์ทุกๆท่านที$ให้ความช่วยเหลือ ทัIงนีI หากมี ความผิดพลาดประการใดต้องขออภัยมา ณ ที$นี$ด้วย คณะผู้จัดทํา กิตติกรรมประกาศ
- 6. สารบัญ ความหมายของประจําเดือน วงจรการเกิดประจําเดือน การมีประจําเดือนเป็ นการเปลี$ยนแปลงของรังไข่ การเจริญของถุงไข่อ่อน การตกไข่ การเกิดและการสลายตัวของคอร ์ปัสลูเทียมการตกไข่ ระดับของฮอร ์โมนที$เกี$ยวข้อง การควมคุมระดับฮอร ์โมน บรรณานุกรม ภาคผนวก 1 2 6 8 11 12 14 15
- 7. ประจําเดือน หรือ รอบเดือน หรือ ระดู (Menstruation หรือ Period) คือ เลือดและเนื2อเยื4อต่างๆ ที4หลุดลอกออกจากเยื4อบุโพรงมดลูก หรือ เยื4อบุมดลูก โดยเป็ นผลจากการเปลี4ยนแปลงของระดับฮอร ์โมนเพศ หญิง โดยสัมพันธ ์กับการตกไข่ ซึ4งการหลุดลอกของเยื4อบุโพรงมดลูก จะเกิดประมาณเดือนละครั2ง ภาวะที4เกิดขึ2นนี2 จึงถูกเรียกว่า ประจําเดือน ความหมายของประจําเดือน
- 8. ในช่วงครึ4งแรกของรอบเดือนปกติ (รอบเดือนปกติ จะประมาณ 28 วัน) เยื4อบุโพรงมดลูกจะเจริญหนาตัวขึ2นจากอิทธิพลของฮอร ์โมน เพศหญิงเอสโตรเจน (Estrogen) จากรังไข่ ประมาณกึ4งกลางของ รอบเดือน (ประมาณวันที4 14 ของรอบเดือน) จะมีการตกไข่จากรังไข่ ข้างใดข้างหนึ4ง เพื4อรอการปฏิสนธิกับอสุจิ จากนั2นไข่ที4ผสมแล้ว หรือ ตัวอ่อนจะมีการฝังตัวในเยื4อบุโพรงมดลูก วงจรการเกิดประจําเดือน
- 9. ในช่วงครึ4งหลังของรอบเดือน หลังตกไข่ จะมีการเปลี4ยนแปลงของ หลอดเลือดและต่อมต่างๆในเยื4อบุโพรงมดลูก ซึ4งเป็ นผลจากฮอร ์โมน เพศหญิงอีกชนิดจากรังไข่เช่นกัน ซึ4งสร้างมากขึ2นหลังตกไข่ คือ ฮอร ์โมนโปรเจสเตโรน (Progesterone) เพื4อรองรับการฝังตัวของตัว อ่อนเพื4อเจริญเป็ นการตั2ง ครรภ์ แต่ในรอบเดือนที4ไม่มีการปฏิสนธิ ระดับฮอร ์โมนโปรเจสเตโรนจากรังไข่จะลดระดับลง ส่งผลให้มีการหลุด ลอกของเยื4อบุโพรงมดลูก (ประมาณวันที4 28 ของรอบเดือน) กลายเป็ น สิ4งที4เรียกว่า ประจําเดือน
- 11. ประจําเดือนมีไว้เพื4อในการดํารงเผ่าพันธุ ์ของมนุษย์ ต้องมีการ ขยายเผ่าพันธุ ์เพศชายมีการสร้างสเปิ ร ์ม อวัยวะที4 สร้างก็คือ อัณฑะ ในขณะที4ผู้หญิงมีการสร้าง “ไข่” ซึ4งอวัยวะที4สร้างก็คือ รังไข่ นั4นเอง เมื4อมีการผสมกันระหว่างสเปิ ร ์มและไข่ ก็จะได้ออกมาเป็ นตัวอ่อนซึ4ง จะเจริญเติบโตเป็ นทารกอยู่ในครรภ์มารดาในที4สุด
- 12. ไฮโพทาลามัสจะ สร้างโกนาโดโทรปิ น รีรีสซิ4งฮอร ์โมน (gonadotropin releasing hormone) ไปกระตุ้นต่อมใต้สมองส่วน หน้าให้หลั4งฮอร ์โมนเอฟ เอส เอช (FSH) ทําให้มีการกระตุ้นไข่ใน รังไข่ให้เจริญเติบโตขึ2น ในตอนแรกในรังไข่จะมีไข่หลายใบ แต่ ภายใน 5-7 วัน จะมีเซลล์ฟอลลิเคิลใบหนึ4งโตมากกว่าใบอื4น (dominant follicle) ทําให้มีการหลั4งฮอร ์โมนอีสโทรเจนออกมา มากจนไปยับยั2งการทํางานของเอฟ เอส เอช (FSH ) ไม่ให้หลั4ง ออกมากระตุ้นการทํางานของฟอลลิเคิลอื4นอีกทําให้แต่ละเดือนมีไข่ ตกเพียงใบเดียวและโดยปกติจะสลับข้างของรังไข่ 2 ใบ ซึ4งมี ด้านซ้ายและด้านขวาอีสโทรเจนกระตุ้นให้เซลล์ฟอลลิเคิล(follicle) สร้างของเหลวออกมาสะสมอยู่ระหว่างเซลล์ และ มีช่องกลวงตรง กลาง (astral follicle) ล้อมรอบไข่หรือโอโอไซด์(oocyte) การมีประจําเดือน เป็ นการเปลี4ยนแปลง ของรังไข่
- 14. จากผลของโกนาโดโทรปิ นที4สูงขึ2น จะกระตุ้นให้ฟอลลิเคิลที4เจริญเติบโต เต็มที4มีปริมาณของเหลวในถุงกราเฟี ยนจํานวนมาก และแกรนูโลซาก็ เพิ4มจํานวน และเซลล์ทีคาก็หลั4งอีสโทรเจนมากขึ2น เมื4อถุงไข่อ่อนมี ขนาดใหญ่ทําให้เซลล์แกรนูโลซาจับกันไม่ติด ถุงไข่อ่อนจะปริตรงจุด จําเพาะ (stigma) เป็ นบริเวณที4บางและมีเลือดมาเลี2ยงน้อย การเจริญของถุงไข่อ่อน การตกไข่ การเกิด และการสลายตัวของคอร ์ปัสลูเทียมการตกไข่
- 16. ไข่เริ4มมีการแบ่งตัวอีกครั2งต่อจากระยะโปรเพสจนถึงระยะ ทีโลเฟส -1 คือการแบ่งเซลล์แบบครึ4งจํานวนครั2งที4 1 เซลล์ไข่ อ่อนขั2นที41 กลายเป็ นเซลล์ไข่ขั2นที4 2 พร้อมที4จะปฏิสนธิแล้ว หลุดออกจากรังไข่ เรียกว่า การตกไข่ (ovulation) และจะ เคลื4อนที4เข้าไปในส่วนปลายของท่อนําไข่ที4คล้ายนิ2วมือ (fimbria) ไข่จะมีอายุประมาณ 24 ชั4วโมง ถ้าไม่ได้รับการผสม จากอสุจิจะสลายไป ซึ4งในระยะนี2จะมีการสร้างเยื4อบุมดลูกเพิ4ม มากขึ2นเรื4อยๆ (proliferative phase)
- 17. ระดับของฮอร ์โมนที$เกี$ยวข้อง • ในช่วงวันที่ 1-14 ของเดือนจะมีการสร้างและการเจริญของไข่จนสุกเต็มที่ ช่วงนี้เรียกว่า Follicular phaseโดยจะมี ฮอร์โมน follicle stimulating hormone (FSH) กระตุ้นรังไข่ให้สร้าง estrogen เพื่อควบคุมการสร้างไข่ และการเจริญของไข่ในช่วงนี้ระดับ ฮอร์โมน estrogen จึงมีปริมาณสูงขึ้น • ในช่วงวันที่ 14-28 ของเดือนจะมีการสร้างฮอร์โมน Luteinizing hormone (LH) ซึ่งจะเป็นฮอร์โมนที่กระตุ้นให้รังไข่สร้างฮอร์โมน progesterone และ ระดับ ฮอร์โมน LH จะมีปริมาณสูงขึ้นก่อนวันที่มีการตกไข่เพราะฮอร์โมน LH จะกระตุ้นให้ไข่ตก ส่วน ฮอร์โมน progesterone จะควบคุมการหนาตัวของ เยื่อบุมดลูกเพื่อรองรับไข่ที่ถูกผสม ดังนั้นในช่วงนี้ระดับ progesterone จะ สูงถ้าไข่ไม่ได้ถูกผสมระดับ progesterone จึงจะลดระดับต่ำลง เยื่อบุมดลูกที่ หนาตัวนี้ก็จะสลายตัวไปเป็นประจำเดือน
- 18. การควบคุมระดับฮอร ์โมน 1. เมื$อเข้าสู่วัยรุ่น ไฮโพทาลามัส จะหลั$งฮอร ์โมนโกนาโดโทรปิน รีรีสซิง ฮอร ์โมน (GnRH) ออกมากระตุ้นต่อมใต้สมองส่วนหน้า 2. ต่อมใต้สมองส่วนหน้าจะ ผลิตฮอร ์โมน FSH และ LH ออกมา กระตุ้นให้ไข่ที$รังไข่ ของสตรีเจริญเติบโตขึIน 3. ไข่ที$เจริญจะผลิตฮอร ์โมนอีสโทรเจนและโพรเจสเทอโรนออก ทําให้เยื$อบุมดลูก เจริญขึIน ทําให้เป็ นสาวและมีผลต่ออวัยวะเป้ าหมาย 4. ปริมาณของอีสโทรเจนและโพรเจสเทอโรนที$เพิ$มขึIนจะไปยับยัIงไฮโพทาลามัสให้ลด การหลั$ง GnRH ซึ$งทําให้การสร ้างฮอร ์โมนลดน้อยลง
- 21. ภาคผนวก