ENHANCING LIFE

1. PAANO ANG TAMANG PAGSULAT NG SANAYSAY PARA SA A&E EXAMINATION:
Ang pagsulat ng sanaysay ay isa sa mga karaniwang ipinagagawa ng isang guro upang sanayin
ang mga mag-aaral sa paglikha ng isang sulatin. Ang guro ay karaniwang nagbibigay ng mga
paksang pagpipilian upang maging tema ng sulatin na gagawin ng mag-aaral. Ang tema ay
maaaring isang sitwasyon o kaganapan o pwedeng isang tao o kagamitan na may kaugnayan sa
pang araw-araw na pamumuhay.
Ang balangkas ng isang sanaysay ay kinapapalooban ng panimula, katawan at pangwakas na
bahagi. Sa panimula ay dapat mong ipaalam ang iyong pangunahing punto at ipaliwanag kung
bakit ang paksang ito ay mahalaga. Sa bahaging katawan ay dapat mong talakayin nang sunod-sunod
ang mga pangalawang punto na tumutulong upang patunayan o suportahan ang iyong
pangunahing punto. Ang pangwakas ng bahagi ay kinapapalooban ng pag-uulit ng pangunahing
punto at ng mga pangalawang punto sa pinaikling paraan.
Para makabuo ng isang sanaysay, nararapat na ikaw ay bumuo ng iyong pangunahing punto. Ito
ang pinakamahalagang bahagi ng iyong sanaysay. Ito ay kinapapalooban ng iyong kuru-kuro o
pagtingin tungkol sa paksang ibinigay ng guro. Maaari kang manaliksik muna sa Internet upang
malaman mo ang mga pagtingin ng iba't-ibang tao tungkol sa paksa ng iyong sulatin.
Mula sa iyong pangunahing punto ay dapat ka ring bumuo ng dalawa hanggang tatlong
pangalawang punto na siyang magpapatibay sa iyong nabuong pangunahing punto. Ang mga
pangalawang punto ay dapat mong talakayin nang sapat upang maliwanagan nang husto ang mga
makakabasa ng iyong akda. Dapat mo ring ipakita kung paano tumutulong o sumusuporta ang
bawat pangalawang puntong iyong nabuo sa iyong pangunahing punto.
Ang bahaging pangwakas ay nagsisilbing paraan upang mas matandaan ng mga makakabasa ng
iyong sinulat ang pangunahing punto na iyong tinukoy at tinalakay sa iyong sulatin. Ito ay
nagsisilbing pinaikling anyo ng iyong buong sanaysay. Dito ay uulitin mo sa maikling pananalita
ang iyong pangunahing punto at kung paano tumutulong na patatagin ang iyong pangunahing
punto sa pamamagitan ng pag-uugnay ng iyong mga pangalawang punto sa iyong pangunahing
punto. Depende kung gaano kalawak at kalalim ang gagawin mong pagtalakay hahaba o iikli ang
iyong sanaysay. Kung simple lamang ang paksang napili mong talakayin, tama na ang gumawa
ka ng limang talata: unang talata para sa panimula, pangalawa hanggang pang-apat na talata para
sa tatlong pangalawang puntong nais mong talakayin, at panglimang talata para sa iyong
pangwakas.
Kung medyo maraming implikasyon ang napili mong paksa, pwede kang gumawa ng dalawang
talata sa bawat bahagi ng iyong sanaysay at ang iyong likha ay aabot ng sampung talata. Kahit
humaba pa ng ilang pahina ang iyong sulatin ay pareho din ang magiging balangkas nito tulad ng
nasabi ko na: panimula, katawan at pangwakas ng bahagi.
Upang madali mong matandaan ang araling ito, isipin mo na lamang na ang balangkas ng isang
sanaysay ay may mga bahagi na pwede mong ihambing sa christmas tree. Ang tala ng christmas
tree ay kumakatawan sa iyong pangunahing punto. Ang iyong mga pangalawang punto ay siyang
nagiging katawan ng christmas tree. Ang ang iyong pangwakas na bahagi ang siyang
kumakatawan sa patungan o base ng christmas tree.

2. Ang paggawa ng sanaysay ay karaniwan na may takdang oras kaya dapat ay kumilos ka nang
mabilis. Dapat ay piliin mo ang paksang mayroon kang mas maraming nalalaman. Isulat mo
kaagad ang lahat ng iyong nalalaman tungkol sa paksa at bumuo ka agad ng iyong pangunahing
punto. Sundin mo ang paraan na ipinakita ko at mabubuo mo nang mabilis ang iyong sanaysay.
Upang hindi mo makalimutan kung anu-ano ang dapat na isama sa iyong sanaysay, isipin mo
lamang ang christmas tree at madali mong maaala-ala kung anu-ano ang mahahalagang bahagi
ng sanaysay at kung paano magbuo ng isang sanaysay. Umaasa ako na mayroon kang
mahalagang aral na napulot sa pagbasa mo ng artikulong ito.