Seni ukiran

1. Bidang dan Pentaksiran Pendidikan Seni Visual
(PSVK 3243)
Nama Pensyarah: Encik Razman Bin
Kamaruddin
Nama Pelajar:
1. Arifah Binti Azlan Shah
2. Piriya Darishini A/P Munisvaran
3. Siti Nabila Binti Mat Noor

2. PENGENALAN
Ukiran kayu atau di seni ukir merupakan seni pertukangan tangan
yang menjadi satu tradisi dalam masyarakat Melayu sejak turun
temurun.
Seni ukir akan memperkenalkan teknik dan motif bunga ukir yang
menjadi identiti ukiran Melayu tradisi.
Menghasilkan sebuah karya seni ukir memerlukan kemahiran
daripada memilih kayu, memproses kayu, memilh dan melukis motif
ukiran hinggalah mengukir silat dengan menggunakan pemahat dan
pisau wali.

4. ALAT DAN BAHAN
Pahat menebuk, membentuk corak atau membuang bahagian yang tak
diperlukan
Ketam kayu melicin dan meratakan permukaan kayu
Cetar membentuk asas kayu secara kasar
Tukul kayu mengetuk pahat dalam proses mengukir
Gergaji kecil memotong bahagian kayu yang tidak diperlukan
Kikir Pari meratakan corak yang dilukis
Daun mempelas atau kertas pasir melicinkan permukaan corak yang telah diukir
Gergaji berhalang memotong dan membentuk bahagian lengkung pada ukiran
Pisau wali mengukir corak yang dikehendaki
Gergaji kecil(jigsaw)- memotong mengikut lengkung yang dikehendaki
Sesiku mendapatkan ketepatan sudut

5. Teknik
• Ukiran Tembus Bersilat, bahagian yang menindih serta melengkung keluar
ditimbulkan dan bahagian yang melengkung ke dalam serta yang tertindih
ditenggelamkan.
• Sesungguhnya silat ialah istilah yang menunjukkan bahagian yang timbul dan
tenggelam serta papan tebuk disobek.
• Bunga ukir yang terdapat pada bentuk ini ialah awan larat, silang dan simetri.
• Ukiran Tembus Tidak Bersilat banyak terdapat pada rumah-rumah lama, iaitu
bahagian selasar, lambur, dinding, pintu perabot dan mimbar masjid.
• Bentuk bunga ukir ialah awan larat, siling, kaligrafi dan simetri.

6. Teknik Ukiran Kayu
Ukiran Larik
Ukiran Tebuk Timbul

7. 1) Penyediaan kayu
Pilih jenis kayu yang
sesuai. Permukaan kayu
hendaklah diratakan
dengan menggunakan
ketam kayu.
PROSES SENI UKIRAN
2) Melukis corak
motif pada kertas
Lakar motif yang
dipilih di atas kertas.
3) Menyurih motif rekaan
pada kayu
Surihkan motif di atas
permukaan kayu.

8. 4) Mengukir
Proses mengukir
mengikut jenis
ukiran pilihan.
5) Menyilat
Hasilkan jenis silat
yang dipilih dan
sesuaikan dengan
jenis ukiran.
6) Kemasan
Proses terakhir bertujuan untuk
mencantikkan ukiran. Selepas
proses menyilat, kemasan
dilakukan dengan dua cara,
iaitu:
A) Gunakan kertas pasir
atau daun mempelas
untuk melicinkan corak
pada ukiran.
B) Proses mengilatkan
ukiran boleh dilakukan
dengan menggunakan
syelek, varnis, pengilat
kayu dan pewarna kayu.

9. Seni Ukiran