Udhezimet per te shkruar artikuj shkenco

1. 1
Mentor: Rozafa Koliqi
18
Titulli: Udhëzimet për
të shkruar artikuj
shkencor
Moduli: Seminar
Punoi: Anitë Krasniqi

2. 2
Mos kërkoni në mënyrë të panevojshme duke egzagjeruar kërkesat për publikime të
suksesshme, por inkuajaroni më tepër studiuesit e rinje për të eksperimentuar dhe
provuar. Gjithcka arrihet me përvojë.
HYRJA
Shkrimi shkencor është një detyrë e vështirë dhe shumë studentë kanë nevojë për më
shumë kohë se sa pritet të përfundojnë artikujt e tyre të kërkimit. Për të përshpejtuar
procesin, ne nxjerrim në pah disa mjete, strategji, si dhe udhëzime për shkrim. Ne
rekomandojmë fillimin e hershëm të procesit të kërkimit me shkrim dhe për të përgatitur
artikuj kërkimore, jo pas, por paralelisht me punën në laborator ose në terren. Ne
sugjerojmë të konsiderojmë shkrimin shkencor si një ndërmarrje ekipore, e cila ka
nevojë për organizim të duhur dhe reagime të rregullta. Përveç kësaj, është e dobishme
të përzgjedhim në fillim revista të synuara potenciale dhe të marrin në konsideratë jo
vetëm qëllimin dhe reputacionin, por edhe kohërat e vendimit dhe normat e refuzimit.
Para dorëzimit duhet të merren në konsideratë udhëzimet për autorët dhe udhëzuesit e
shkrimit, dhe projektet duhet të rishikohen gjerësisht. Më vonë në proces komentet e
redaktorit dhe recensuesit duhet të ndiqen. Këshillat dhe mjetet ndihmojnë studentët
dhe këshilltarët për të strukturuar procesin e shkrimit dhe botimit, duke i stimuluar ata
që të zhvillojnë strategjitë e tyre për sukses. Detyra e një studiuesi të publikojë
rezultatet e tij për komunitetin shkencorë. Njerëzit kryesor për pranimin e një botimi
janë: kryeredaktori, redaktori dhe shqyrtuesi. Artikujt e shkrimit më së miri mësohen
pësohen permes pervojës me shkrim, duhet marrë shënime për cdo hulumtim për cdo
ide, proceset dhe rezultatet fillestare. Nga ana tjetër një artikull shkencor duhet
detyrimisht të bazohet në hulumtimet që kryhet shkenctarishtë duke përdorur metoda të
pranuara. Një artikull përfundon kërkimet duke e paraqitur atë në mënyrë koncize tek
komuniteti shkencor. Vendimi për pranimin e arikullit nuk bëhet vetëm në përmbajtjen
që ka, por edhe lexueshmëria e duhet të jetë e rrjedhshme dhe e qartë. Normalishtë që
lexuesi nuk do të ketë dëshirë të lexoj dicka që është vështirë e kuptueshme për ta.
Hulumtimi duhet te shprehet qartë në hyrje, duke u bazuar gjithmonë në pershkrimin e
procesit hulumtues dhe metodat, rezultatet dhe diskutimet. Fillimin dhe fundi i një
artikulli duhet te përputhen, pasi që cdo mosperputhje do ta pakësoj artikullin.
Një artikull shkencor duhet t’u përgjigjet disa pyetje:
 Cili është problemi që trajtohet?
 Pse është e rendesishme?
 Si e keni studiuar problemin?
 Cilat janë rezultatet?
 Cilat janë implikimet e rezultateve?

3. 3
 Cka rekomandoni si studim të mëtutjeshëm për të tjerët?
ELEMENTET E NJË ARTIKULLI SHKENCOR
 Titulli
 Abstrakt
 Hyrje
 Rishikimi i Teorisë / Letërsisë
 Metodologjia / procesi i hulumtimit
 Rezultatet
 Konkluzioni
Abstrakti është një nga elementët më qendrorë të artikullit tuaj, duke joshur njerëz të
tjerë për të lexuar dhe mund të ndikojnë në pranimin e artikullit tuaj. Një abstrakt
duhet të përshkruaj qëllimi e artikullit tuaj. Për më tepër, ajo duhet të përshkruajë se
si e keni realizuar hulumtimin tuaj.Ju mund të ndërtoni abstraktin tuaj duke iu
përgjigjur pyetjeve të mëposhtme me një ose dy fjali për secilën prej tyre:
 Cila është fusha më e madhe, më e përgjithshme në lidhje me artikullin tuaj?
 Cili është qëllimi i artikullit tuaj?
 Cila metodologji keni përdorur?
 Cilat janë rezultatet kyçe?
 Cilat janë implikimet praktike të hulumtimit Abstrakt zakonisht ndjek fjalët kyçe.
Detyra e shkrimit të një dokumenti shkencor dhe dorëzimi i tij në një revistë për botim
është një detyrë që kërkon kohë dhe shpesh është e frikshme. 3 , 4 Pengesat për
shkrimin efektiv përfshijnë mungesën e përvojës, zakonet e shkrimit të dobët, shkrimin e
ankthit, mosnjohjen e kërkesave të shkrimit akademik, mungesën e besimit në aftësinë
e të shkruarit, frikën e dështimit dhe rezistencën ndaj reagimeve. 5Megjithatë, procesi
shumë i shkrimit mund të jetë një mjet i dobishëm për nxitjen e procesit të të menduarit
shkencor, 6 , 7dhe shkathtësitë efektive të shkrimit i lejojnë profesionistët të marrin pjesë
në biseda më të gjera shkencore. Për më tepër, sistemet e publikimit të dorëshkrimeve
të shqyrtimit të kolegëve që kërkojnë këto shkathtësi teknike të shkrimit mund të
zhvillohen dhe përmirësohen me praktikën. 8 Kuptimi i procesit dhe i strukturës që
përdoret për të prodhuar një botim të rishikuar do të përmirësojë me siguri gjasën që një
dorëshkrim i dorëzuar do të rezultojë në një botim të suksesshëm.
Kryerja e hulumtimeve shkencore dhe klinike është vetëm fillimi i studimit të zbulimit. Në
mënyrë që rezultatet e hulumtimit të jenë të arritshme për profesionistët e tjerë dhe të
kenë një ndikim të mundshëm në komunitetin më të madh shkencor, duhet të shkruhet
dhe publikohet. Shumica e zbulimeve klinike dhe shkencore publikohen në revista të
rishikuara, të cilat janë ato që shfrytëzojnë një proces me të cilin vlerësojnë
dorëshkrimet një koleg i një autori ose ekspertë në fushën e përmbajtjes. Pas këtij
rishikimi, dorëshkrimi rekomandohet për publikim, rishikim ose refuzim. Është
rigoroziteti i këtij procesi të rishikimit që i bën revistat shkencore burimin primar të
informacionit të ri që ndikon në vendimmarrjen dhe praktikën klinike. 1 , 2

4. 4
12Çdo revistë shkencore duhet të ketë lista specifike të kategorive të dorëshkrimeve që
preferohen për lexuesit e tyre. IJSPT kërkon të sigurojë lexuesin me informacionin
aktual për të përmirësuar praktikën e terapisë fizike sportive. Prandaj kategoritë e
dorëshkrimeve të pranuara nga IJSPT përfshijnë: Hulumtimi origjinal; Rishikime
sistematike të literaturës; Komenti klinik dhe shqyrtimi i koncepteve aktuale; Raportet e
rasteve; Sugjerimet klinike dhe teknikat e praktikës unike; dhe shënimet teknike. Pasi të
jetë marrë një vendim për të shkruar një dorëshkrim, shkruani një skicë që përputhet me
kërkesat e ditarit të dorëzimit të objektivave dhe ka secilën prej seksioneve të
sugjeruara. Kjo nënkupton kontrollimin me kujdes të kritereve të paraqitjes dhe
përgatitjen e dokumentit tuaj në formatin e saktë të ditarit në të cilin keni ndërmend të
dorëzoni. Jini të kujdesshëm në lidhje me dallimin midis përmbajtjes (çfarë jeni duke
raportuar) dhe strukturës (ku shkon në dorëshkrim). Vendosja e dobët e përmbajtjes
ngatërron lexuesin (recensuesin) dhe mund të shkaktojë keqinterpretim të
përmbajtjes.3 , 5
PROCEDURAT DHE REZULTATET JANË SHTYLLAT E SHKRIMIT SHKENCOR :
Shprehja e saktë dhe e qartë e mendimeve tuaja dhe informacionit kërkimor duhet të
jetë qëllimi kryesor i shkrimit shkencor. 12 Saktësia dhe qartësia janë edhe më të
rëndësishme kur përpiqen të marrin ide të komplikuara në të gjithë. Përmban
përmbledhjen e literaturës, idetë dhe diskutimet për temën, temën, modelin, rishikimin,
komentin ose rastin tuaj. Duhet shmangur terminologjia e paqartë.
PËRDORNI FIGURA DHE GRAFIKA NË AVANTAZHIN TUAJ :
Konsideroni përdorimin e paraqitjes sw figurave të të dhënave dhe procedurave të
rëndësishme. Tabelat duhet të jenë në gjendje të qëndrojnë vetëm dhe të jenë
plotësisht të kuptueshme në një shikim të shpejtë. Kuptimi i një tabele nuk duhet të
kërkojë rishikim të kujdesshëm të dorëshkrimit! Shifrat në mënyrë dramatike rrisin
tërheqjen grafike të një dokumenti shkencor. Formatet e shumta për paraqitjen grafike
janë të pranueshme, duke përfshirë grafikët, tabelat dhe fotografitë.Fotot duhet të jenë
të qarta, të lirë nga rrëmujët ose shpërqendrimet e pafundme të sfondit. Preferohen
fotografitë me ngjyra.
Shmangni plagjiatizmin dhe mungesën e rastësishme të citimeve:
Së fundi, përdorni citate për përfitimin tuaj. Citoni shpesh në mënyrë që të shmangni
ndonjë plagjiaturë. Rreshti i fundit: NËSE NUK ËSHTË IDEJA JUAJ ORIGJINALE,
JEPNI AUTORSINW. Kur përdorni citate direkte, jepni jo vetëm numrin e citimit, por
faqen ku është gjetur kuota. Është përgjegjësia e autorëve që të sigurojnë plotësisht që
të gjitha referencat të citohen në formë të plotësuar, në një vendndodhje të saktë.
Abstrakti:

5. 5
Abstrakti është me rëndësi të jashtëzakonshme, pasi në shumë raste ky seksion është
ajo që fillimisht parashikohet nga lexuesit për të përcaktuar nëse pjesa e mbetur e
artikullit ia vlen të lexohet. Kjo është mundësi e autorëve për të nxjerrë lexuesin në
studim dhe t'i tërheq ata për të lexuar pjesën tjetër të artikullit. Abstrakt është një
përmbledhje e artikullit ose studimit të shkruar, i lejon lexuesit të marrin një shikim të
shpejtë të asaj që përfshin përmbajtja e artikullit. Shkrimi i një abstrakte është mjaft
sfiduese, pasi të jetë e shkurtër, e saktë dhe koncize janë të nevojshme. Titujt dhe
struktura për një abstrakt zakonisht jepen në udhëzimet për autorët. Në disa raste,
abstrakti mund të ndryshojë pak ndryshime në pritje të përmbajtjes që kërkohen gjatë
procesit të rishikimit të kolegëve. Mos harroni abstrakti duhet të jetë në gjendje të
qëndrojë i vetëm dhe duhet të jetë aq i ngjeshur sa të jetë e mundur. 14
Hyrje:
Një hyrje kompetente duhet të përfshijë të paktën katër koncepte kyçe:
1) rëndësinë e temës,
2) informacioni në literaturën në dispozicion lidhur me temën,
3) një rishikim të literaturës në mbështetje të pyetjeve kyçe,
4) qëllime , objektivat dhe hipotezat. 9
Kur të ndërtoni një përmbledhje të literaturës, jini të vëmendshëm ndaj "ngjitjes" ose
"qëndrimit të vërtetë" ndaj temës suaj në dorë. Mos arrini ose mos përfshini një
përmbledhje të gjerë të literaturës. Për shembull, mos përfshini informacion të huaj për
performancën ose parandalimin nëse kërkimi juaj nuk i adreson këto gjëra. Rishikimi i
literaturës së një dokumenti shkencor nuk është një rishikim i plotë i të gjitha njohurive
në dispozicion në një fushë të caktuar të studimit. Përfundoni hyrjen tuaj me një
deklaratë të fortë të qëllimeve tuaja dhe hipotezave tuaja, sipas rastit. Qëllimi dhe
objektivat duhet të lidhen qartë me informacionin që lidhet me temën e dhënë
dorëshkrimit të diskutuar më herët në seksionin e hyrjes. Kjo mund të duket e
përsëritshme, por në të vërtetë është e dobishme për të siguruar që lexuesi e sheh
qartë evolucionin, rëndësinë dhe aspektet kritike të studimit në fjalë.
Metodat:
Metodat duhet të përshkruajnë qartë dizajnin specifik të studimit dhe të japë një
përshkrim të qartë dhe konciz të procedurave që janë kryer. Qëllimi i hollësive të
mjaftueshme në seksionin e metodave është që një person i trajnuar në mënyrë të
përshtatshme të mund të përsërisë eksperimentet tuaja. 15 Duhet të ketë transparencë
të plotë kur përshkruhet studimi. Për të ndihmuar në përgatitjen e shkrimit dhe
përgatitjes së dorëshkrimeve, ekzistojnë disa lista kontrolluese ose udhëzime që janë
në dispozicion në faqen e internetit të IJSPT.16 Lista kontrolluese e STARD është
zhvilluar për hartimin e një studimi të saktësisë diagnostikuese. 17Lista kontrolluese e

6. 6
PRISMA është zhvilluar për përdorim gjatë kryerjes së një meta-analiza ose rishikimit
sistematik.
18Një pjesë e metodave të qarta duhet të përmbajë informacionin e mëposhtëm:
1) popullatën dhe pajisjet e përdorura në studim,
2) mënyrën e përgatitjes së popullatës dhe pajisjeve dhe atë që është bërë gjatë
studimit,
3) protokollin e përdorur,
4) rezultatet dhe si ato janë matur,
5) metodat e përdorura për analizën e të dhënave.
Fillimisht një paragraf i shkurtër duhet të shpjegojë procedurat e përgjithshme dhe
dizajnin e studimit. Brenda këtij paragrafi të parë ka përgjithësisht një përshkrim të
kritereve të përfshirjes dhe përjashtimit që ndihmojnë lexuesin të kuptojë popullsinë e
përdorur. Paragrafët që vijojnë duhet të përshkruajnë më hollësisht procedurat e
ndjekura për studimin. Një përshkrim i qartë i mënyrës se si u grumbulluan të dhënat
gjithashtu është e dobishme. Për shembull, a ishin të dhënat e mbledhura në mënyrë
prospektive apo retrospektive? Kush, nëse dikush është verbuar, dhe ku dhe kur ishin
mbledhur të dhënat aktuale?
Megjithëse është një ide e mirë për autorët që të kenë arsyetim për procedurat e tyre,
këto duhet të ruhen për t'u përfshirë në seksionin e diskutimit, për të mos u diskutuar në
seksionin e metodave. Sidoqoftë, herë pas here studimet që mbështesin komponentët e
seksioneve të metodave siç janë besueshmëria e testeve ose vlefshmëria e masave të
rezultateve mund të përfshihen në seksionin e metodave. Pjesa përfundimtare e
seksionit të metodave do të përfshijë metodat statistikore të përdorura për të analizuar
të dhënat. 19 Kjo nuk do të thotë që rezultatet aktuale duhet të diskutohen në seksionin
e metodave, pasi ata kanë një seksion të tërë të tyre! Shumica e revistave shkencore
mbështesin nevojën për të gjitha projektet që përfshijnë njerëz ose kafshë për të pasur
një dokumentim të azhurnuar të miratimit etik. 20 Pjesa e metodave duhet të përfshijë
një deklaratë të qartë që hulumtuesit qw kanë marrë miratimin nga një bord I duhur pwr
shqyrtim institucional.
Rezultatet, Diskutimet dhe Përfundimet:
Në shumicën e revistave, seksioni i rezultateve është i ndarë nga seksioni i
diskutimit. Është e rëndësishme që ti dalloni qartë rezultatet e tua nga diskutimi
juaj. Seksioni i rezultateve duhet të përshkruajë vetëm rezultatet. Seksioni i diskutimit

7. 7
duhet t'i vendosë këto rezultate në një kontekst më të gjerë. Raportoni rezultatet tuaja
në mënyrë neutrale, siç i keni "gjetur". Përsëri, jini të kujdesshëm rreth përmbajtjes dhe
strukturës. Mendoni me kujdes se ku vendoset përmbajtja në strukturën e përgjithshme
të letrës suaj. Nuk është e përshtatshme të sjellësh rezultate shtesë, që nuk diskutohen
në seksionin e rezultateve, në diskutim. Të gjitha rezultatet duhet së pari të përshkruhen
,paraqiten dhe pastaj të diskutohen. Kështu, diskutimi nuk duhet thjesht të jetë një
përsëritje e seksionit të rezultateve. Një nga grackat kryesore në shkrimin e seksionit të
diskutimit është të mbivlerësoni rëndësinë e gjetjeve tuaja 4 ose të bëni deklarata
shumë të forta. Për shembull, është më mirë të thuhet: "Gjetjet e mbështetjes aktuale të
studimit ...." Ose "këto gjetje sugjerojnë ..." se, "Gjetjet e studimit të tanishëm
dëshmojnë se ..." ose "kjo do të thotë që ....". Mbani një ndjenjë të përulësisë, pasi
asgjë nuk është pa dyshim në rezultatet e çdo lloj kërkimi, në ndonjë disiplinë! Përdorni
fjalë si "ndoshta", "ka gjasa" ose "sugjeron" për të zbutur gjetjet. 12 Mos diskutoni idetë,
konceptet apo informatat e paarsyeshme që nuk mbulohen nga tema / letra / komentet
tuaja. Sigurohuni që të adresoni me kujdes të gjitha rezultatet relevante, jo vetëm ato të
rëndësishme apo ato që mbështesin hipotezat tuaja. Kur duhet të përdorësh spekulime
apo mendime, sigurohu që të flasësh përpara duke përdorur shprehje të tilla si "ne
spekulojmë" ose "sipas mendimit të autorëve".
Mos harroni, ashtu si në rishikimin e hyrjes dhe të literaturës, provat apo rezultatet nuk
mund të nxjerrin konkluzione, siç u tha më parë, vetëm njerëzit, shkencëtarët, studiuesit
dhe autorët munden! Përfundoni me një përfundim konciz, 3-5 paragrafi përmbyllje
fjalësh. Kjo nuk është vetëm një rishikim i rezultateve tuaja, por përbëhet nga disa
deklarata përfundimtare, përmbledhëse që pasqyrojnë rrjedhën dhe rezultatet e gjithë
letrës. Mos përfshini deklarata spekulative ose materiale shtesë; megjithatë, bazuar në
gjetjet tuaja, mund të jepni një deklaratë për ndryshimet e mundshme ose mundësitë e
hulumtimit në të ardhmen.
Konkluzioni:
Shkrimi për botimin mund të jetë një përpjekje sfiduese ende e kënaqshme. Aftësia për
të shqyrtuar, lidhur dhe ndërlidhur provat, si dhe për të siguruar një produkt të
shpërndarë të rishikuar dhe të shpërndarë të punës tuaj kërkimore mund të jetë
shpërblim. Disa sugjerime janë ofruar në këtë koment që mund të ndihmojë rishtar ose
shkrimtarin në zhvillim që të përpiqen, të pastrojnë dhe të përsosin qasjen e tyre ndaj
shkrimeve shkencore.
Referencat
1. Nahata MC. Këshilla për shkrimin dhe botimin e një artikulli . Ann
Pharmaco . 2008; 42 : 273-277 [ PubMed ]
2. Dixon N. Shkrimi për publikim: Një udhëzues për autorët e rinj . Int J Qual Kujdesi
Shëndetësor . 2001; 13 : 417-421 [ PubMed ]

8. 8
3. Shah J, Shah A, Pietrobon R. Shkrimi shkencor i studiuesve të fillestarëve: Çfarë
vështirësish dhe inkurajimesh hasin? Acad Med . 2009; 84 ( 4 ): 511-516 [ Artikulli i lirë i
PMC ] [ PubMed ]
4. Cetin S, Hackam DJ. Një qasje në shkrimin e një shkrimi shkencor . J Surg
Res . 2005; 128 : 165-167 [ PubMed ]
5. Witt PA. Shkrimi për botim: arsyetimi, procesi dhe kurthet . J Park Zbavitje
Admin . 1995; 13 : 1-9
6. Çelësat CW. Udhëzimi revitalizues në zhanret shkencore: Lidhja e prodhimit të
njohurive me shkrim për të mësuar në shkencë . Sci . Eduk . 1999; 83 : 115-130
7. Gopen G, Swan J. Shkenca e shkrimit shkencor . Am Sci . 1990; 78 : 550-558
8. Newell R. Shkrimi i dokumenteve akademike: Një udhëzues për autorët e
ardhshëm . Intensive Crit Care Nurs . 2001; 17 : 110-116 [ PubMed ]
9. Cook C, Brismee JM, Courtney C, Hancock M, Maj S. Botimi i një dorëshkrim
shkencor mbi terapinë manuale . J Man Manip Ther . 2009; 17 ( 3 ): 141-147 [ Artikulli i
lirë i PMC ] [ PubMed ]
10. Borda G. Reagimet e arsyeve refuzojnë dhe pranojnë dorëshkrime: Pikat e forta dhe
dobësitë në raportet e edukimit mjekësor . Acad Med . 2001; 76 : 889-896 [ PubMed ]
11. Pierson DJ. 10 arsyet kryesore përse dorëshkrimet nuk pranohen për
publikim . Respir Care . 2004; 49 : 1246-12512 [ PubMed ]
12. Eriksson P, Altermann W, Catuneanu O. Editorial: Disa këshilla të përgjithshme për
shkrimin e një dokumenti shkencor . J African Earth Sci . 2005; 41 : 285-288
13. Shkrimi shkencor 101. Editorial . Natyra Strukturore Molekulare Bio . 2010; 17 ( 2 ):
139 [ PubMed ]
14. Moreira A, Haahtela T. Si të shkruash një dokument shkencor dhe të fitosh
shkencëtarët e lojërave të luajnë! Pneumologia . 2011; 17 ( 3 ): 146-149 [ PubMed ]
15. Lin P, Kuo Y. Një udhëzues për të shkruar një dokument shkencor për shkrimtarët e
rinj . Mikrokirurgjia . 2012; 32 : 80-85 [ PubMed ]
16. Moher D, Schultz KR <, DG Altman. GRUPI CONSORT (Standardet e konsoliduara
të testeve raportuese). Deklarata CONSORT: Rekomandime të rishikuara për
përmirësimin e cilësisë së raporteve të testeve të kontrolluara randomisht në grup
paralel . Ann Intern Med . 2001; 134 : 657-662 [ PubMed ]
17. Bossuyt PM, Reitsma JB, Bruns DE, et al. Drejt raportimit të plotë dhe të saktë të
studimeve të saktësisë diagnostikuese: Iniciativa STARD . Ann Int Med . 2003; 138 : 40-
44 [ PubMed ]
18. Moher D, Liberati A, Tetzlaff J, Altman DG. Grupi PRISMA (2009). Pikat e
preferuara të raportimit për rishikimet sistematike dhe meta-analizat: Deklarata

9. 9
PRISMA. PLoS Med 6 ( 6 ): e1000097.doi: 10.1371 / journal.pmed1000097. [ Artikulli i
lirë i PMC ] [ PubMed ]
19. Van Way CW. Shkrimi i një dokumenti shkencor . Nutr Clin . Praktikë . 2007; 22 :
636-640 [ PubMed ]
20. Kallet RH. Si të shkruani seksionin e metodave të një studimi . Respir
Care . 2004; 49 : 1229-1232 [ PubMed ]