Het Ondernemersbelang Overijssel 3e editie

E D I T I E
032016
VAN
OVERIJSSEL
HofvanTwentewilin2035
energieneutraalzijn
IC-Solutionstrotsopcertificaten
voorbetrouwbaarheid
MKBTwentegroeitgestaag

GOLFEN BLIJFT
Golfen is voor jong en oud geschikt.
Op vrijdagmiddag is het een gezel-
lige drukte op de oefenfaciliteiten als de jeugd-
leden golfles hebben. Naast het beoefenen van
de daadwerkelijke golfsport zijn zij ook druk
bezig met allerlei andere, leuke spellen. Dit
doen zij om ervoor te zorgen dat zij ook in de
toekomst fysiek in balans blijven. Zij zijn im-
mers de toekomst van de golfsport.
Golfen is leuk voor jongeren, maar het is ook
een gezonde bezigheid voor ouderen. Het is
dan ook goed om te zien dat de nieuwste golf-
lessen, speciaal voor de 50-plusser, gretig wor-
den gevolgd. Deze golfers maken optimaal
gebruik van de GolfPlus lesmogelijkheid. Een
speciaal lesprogramma, dat in samenwerking
met een fysiotherapeut en golfprofessional, is
samengesteld. Het lesprogramma stimuleert de
50-plusser om zijn sport en hobby te blijven be-
oefenen. Zo blijven zij fysiek fit, zijn ze in staat
om sociale contacten te onderhouden en blijven
ze volop in beweging.
IN BEWEGING
Ook voor de omgeving denken wij na over de
toekomst. Hoe kan de flora en fauna het beste
worden onderhouden? Hoe dragen wij ons
steentje bij aan een beter milieu? Daarom wil-
len wij, in navolging op Golfbaan Het Rijk van
Nijmegen, binnen één jaar het GEO certificaat
behalen. Dit is een wereldwijd geaccepteerd
milieukeurmerk voor golfbanen. Het GEO cer-
tificaat kent zes aandachtsgebieden; landschap
en biotopen, water, energie en hulpbronnen,
producten ketenbeheer, milieukwaliteit en de
mens en samenleving.
Veel golfers denken hierbij al snel aan het vol-
ledig terugdringen van het gebruik van chemi-
sche bestrijdingsmiddelen op de golfbaan. Dit
is een maar een klein onderdeel van het GEO
certificaat. Het beslaat slechts 5% van het ge-
hele traject.
Door aan de slag te gaan op de zes aandachts-
gebieden streven wij naar een duurzame golf-
baan. Dit in combinatie met het behouden van
de focus op het borgen van de speelkwaliteit en
het sportplezier.
ZEGT U OOK JA?
Zelf zijn wij in beweging om het komende jaar
op deze zes aandachtsgebieden aan de slag te
gaan. Dit kunnen wij niet alleen. De
Nederlandse Golf Federatie besteedt veel aan-
dacht aan dit toekomstgerichte proces. Zij zul-
len golfers de komende jaren informatie
verstrekken, zodat ook zij op de hoogte zijn van
de ins en outs van de golfbanen. Zuinig omgaan
met onze toekomst? Wij zeggen ja. «
DUURZAAM GOLF
Een golfbaan is de plek waar veel mensen komen om te sporten, te
ontspannen en te genieten van het sociale netwerk. Een golfbaan biedt
naast deze activiteiten ook een groene omgeving aan. Golfbaan Het Rijk
van Sybrook richt haar blik op de toekomst in het kader van duurzaam.
SANNE NIEUWENHUIS
Sales-& Eventmanager
Golfbaan Het Rijk van Sybrook
Tekst: {Naam} // Fotografie: {Naam}COLUMN
HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 03 • 2016
2

HET BLIJVEND RENDEMENT VAN OUDER MENSELIJK KAPITAAL
De beroepsbevolking wordt ouder. Werknemers vergrijzen sneller dan zelfstandigen en in geen
enkele sector slaat de veroudering zo genadeloos toe als in de ambtenarij. Maar ook de arbeids-
participatie van vijftig- en zestigplussers stijgt. De praktijk bewijst dat duurzame inzetbaarheid
van personeel geen illusie is. Het is wél een illusie te menen dat die inzetbaarheid van de ene op
de andere dag beschikbaar is. Het Nationaal Platform Duurzame Inzetbaarheid (NPDI) helpt bij
het bedenken en implementeren van een strategie daarvoor.
DUURZAMEINZETBAARHEID
2 Duurzaam golf
3 Inhoud
5 Column / colofon
6 Nieuws
17 Nederland moet NU kiezen voor groen gas
19 Als zelfs Google geen antwoord heeft op je
duurzame vraag
24 Specialist in veilig, duurzaam en
kostenbesparend rijden
26 Ondernemerspanel
28 De verborgen energieslurpers in uw
gebouw
30 Zakendoen is mondiaal geworden
35 Financieren verandert, de oplossing
verandert mee
37 Een verantwoorde springplank naar de
arbeidsmarkt
39 De verbazingwekkende impact van goede
koffie en thee
LEESVERDEROPPAGINA11 LEESVERDEROPPAGINA12 LEESVERDEROPPAGINA23
MKB TWENTE GROEIT GESTAAG
MKB Twente maakt een sterke groei door.
Het telt nu ruim 650 leden, wil eind dit jaar op
ruim 1000 leden zitten en in de toekomst
moet er één MKB Twente voor de hele regio
komen. Dat is de visie. André de Lizer, direc-
teur van MKB Twente is er stellig in: “We wil-
len een sterke regionale partner in en voor
Nederland zijn, maar ook zelfs daarbuiten.”
DUURZAAM ONDERNEMEN:
VAN BOUWEN TOT NETWERKEN
Gedurende dit rondetafelgesprek worden
uitspraken gedaan als ‘Groen is doen’ en
‘Duurzaamheid is van ons allemaal’ – ak-
koord, stuk voor stuk al meermaals ingetrapte
open deuren. Desalniettemin zijn het waarhe-
den als koeien. Als we samen serieus bezig
willen (blijven) met het realiseren van een
consequent duurzame samenleving, kunnen
we nu eenmaal geen van allen om dergelijke
stellige uitspraken heen.
IC-SOLUTIONS TROTS OP CERTIFICATEN
VOOR BETROUWBAARHEID
Vol trots kan eigenaar Dennis Doeve van het
bedrijf IC-Solutions bekendmaken dat zijn be-
drijf is gecertificeerd voor zowel ISO 27001 als
NEN7510. Een onderzoeksprocedure van liefst
acht maanden ging eraan vooraf. IC-Solutions
is een cloud provider: het biedt bedrijven en
organisaties online werkplekken aan.
MKBTWENTE AUTOMATISEREN
HOF VAN TWENTE WIL IN 2035 ENERGIENEUTRAAL ZIJN
Gemeente Hof van Twente bestaat uit de kernen Goor, Bentelo, Hengevelde, Diepenheim,
Delden en Markelo. Als het om duurzaamheid gaat vervult de gemeente een duidelijke voortrek-
kersrol, zowel regionaal als landelijk.
LEESVERDEROPPAGINA8
LEESVERDEROPPAGINA40
COVERINTERVIEW
ENVERDER...
RONDETAFELDUURZAAM
3
INHOUD

DEPANDER.NL
MEUBELS
INTERIEURS
OP MAAT
Fleuweweg 4, 7468 AG Enter
0547 38 19 66 | info@depander.nl
Uw website, onze zaak
E
T
W
info@unifact.eu
0578 63 17 17
www.unifact.eu
Websites
Webshops
Innovatieve webconcepten
Qnippo's online marketing
breedband gekoppeld
• Supersnelle zakelijke glasvezelverbindingen
• Ethernet, WDM, dark ﬁbers – volledig schaalbaar
• Keuze uit 85 aanbieders van ICT-diensten
• Centrale inkoop van ICT-diensten mogelijk
• Koppelen van bedrijfslocaties koppelen tot
één veilig netwerk – ook internationaal
• 24/7 support
NDIX:
uw digitale marktplaats
voor ICT-diensten
www.ndix.net
MET NDIX
KLAAR VOOR DE TOEKOMST
Neem contact met ons op
voor meer informatie:
053 711 41 50,
sales@ndix.net.

WITTE BOORDEN
Het lijkt erop dat Justitie in
toenemende mate haar pijlen richt
op ondernemers van wie wordt
verondersteld dat zij zeer kapitaalkrachtig zijn.
Zij worden bijvoorbeeld verdacht van fraude.
Het merkwaardige is dat het openbaar ministerie
kleine oplichters meestal ongemoeid laat. BN’ers
met een goed gevulde bankrekening trekken wel
de aandacht.
Zo heeft Justitie de Amsterdamse zakenman Erik
de Vlieger vier jaar laten bungelen op verdenking
van afpersing van een restauranthouder, die hij
wilde uitkopen. In die periode trok iedereen zijn
handen van De Vlieger af, die daardoor een ﬂink
deel van zijn zakenimperium kwijtraakte. In 2009
heeft de rechtbank hem gerehabiliteerd en het OM
een tik op de vingers gegeven, maar toch kleeft er
iets aan hem. Hij doet nu zaken in Portugal.
Al 25 jaar zit het OM achter Joep van
den Nieuwenhuijzen aan, de toenmalige
aangetrouwde schoonzoon van de horecafamilie
Van der Valk. Sindsdien is hij vier keer in hoger
beroep vrijgesproken van handel met voorkennis,
faillissementsfraude en valsheid in geschrifte.
Over het beoordelen van een schadeclaim die Van
den Nieuwenhuijzen indiende tegen de Staat,
heeft diezelfde Staat tien jaar gedaan om de
vordering in 2006 af te wijzen.
Na zijn vrijspraak van faillissementsfraude in de
RDM-zaak, bleef vorig jaar alleen overeind dat hij
de Rotterdamse havendirecteur Willem Scholten
had omgekocht. Daarvoor kreeg hij een boete van
150.000 euro waartegen hij in cassatie is gegaan
bij de Hoge Raad. Justitie eiste 42 miljoen van
Van den Nieuwenhuijzen, maar moest die eis
laten vallen door de vrijspraak.
Nu eist het OM ineens 111 miljoen euro (!),
omdat de voormalige ‘bedrijvendokter’ dit als
voordeel van de omkoping zou hebben gehad.
De rechtbank heeft deze nieuwe eis al van tafel
geveegd, maar het OM gaat weer in beroep.
Najaar 2012 deed de recherche invallen bij Jos
van Rey, zijn wethouderskantoor in het stadhuis
van Roermond en de huizen van zijn twee
kinderen. De zaak kwam pas drieënhalf jaar later
voor de rechter. De voormalige VVD-politicus
en bestuurder wordt verdacht van corruptie,
omkoping en witwassen.
Toen de ondernemer Van Rey in de jaren
tachtig lid werd van de Tweede Kamer, was
hij al een gefortuneerd man. Hij verkocht
zijn assurantiebedrijf aan Aegon-dochter
Meeus en ging dus niet de politiek in om nog
rijker te worden. Los van de vraag of Van den
Nieuwenhuijzen en Van Rey wel of niet strafbare
feiten hebben gepleegd, dient ook de vraag
aan de orde te komen of het gerechtvaardigd
is dat recherche en OM vele jaren en
honderdduizenden uren achter een zakenman
aan jagen, van wie niet op voorhand kan worden
vastgesteld dat hij een andere zakenman,
burger of de overheid schade heeft berokkend.
We hebben het hier niet over koelbloedige
moordenaars.
Door de mega-aandacht in de media zijn deze
verdachten al veroordeeld nog voor de eerste
rechtbankzitting een feit is. Hun reputatie is
voorgoed aan gort, schuldig of niet.
In dit verband is een uitspraak van de vroegere
oﬃcier van justitie en ex-staatssecretaris Fred
Teeven veelbetekenend. Die zei eind 2015
dat Justitie permanent geld tekortkomt en
daarom doelbewust kiest voor kaalplukken van
witte boorden in plaats van gevangenisstraf.
Begrotingstekorten op het ministerie zijn de
drijfveer. «
André Vermeulen // info@avoor.nl
COLUMN
COLOFON
5
Hét Ondernemersbelang Overijssel
verschijnt vijf keer per jaar.
Dertiende jaargang, nummer 3, 2016
Oplage: 6.000 exemplaren
Coverfoto
Wim Meulenkamp, Wethouder
Ruimtelijke Ordening, Duurzaamheid
en Economische Zaken van Gemeente
Hof van Twente
Fotografie: Wim van ‘t Hoff
Uitgever
Novema Noord bv / Jelte Hut
Morra 2-41, 9204 KH Drachten
Telefoon 0512 - 74 52 20
E-mail info@ondernemersbelang.nl
www.ondernemersbelang.nl
Eindredactie
Baukje Bosma
Telefoon 0512 – 74 52 20
E-mail b.bosma@ondernemersbelang.nl
Bladmanager
Albert Sliedrecht
Telefoon 0512-745220
a.sliedrecht@ondernemersbelang.nl
Website
www.ondernemersbelang.nl
Vormgeving
VDS Crossmedia BV, Emmen
Druk
Veldhuis Media, Raalte
Aan deze uitgave werkten mee:
Liesbeth van Asselt
Theo Bennes
Jan Hammink
Wim van ’t Hoff
Johan Koning
Baart Koster
Jeroen Kuypers
Fernande Leeflang
Marco Magielse
Ruud Voest
André Vermeulen (column)
Adreswijzigingen
Adreswijzigingen, verandering van
contactpersoon of afmeldingen kunt u
per mail doorgeven aan Tiny Klunder,
t.klunder@ondernemersbelang.nl.
Vermeld s.v.p. ook de editie er bij, die
vindt u aan het begin van deze colofon.
Niets uit deze uitgave mag worden
verveelvoudigd en/of overgenomen
zonder schriftelijke toestemming van
de uitgever. De uitgever kan niet
aansprakelijk worden gesteld voor de
inhoud van de advertenties.

DUSSELDORP PHEV-EXPERIENCE: OM STILVANTEWORDEN
Dusseldorp BMW biedt u als één van de eersten in Nederland de kans om de
nieuwe BMW Plug-in Hybride modellen te ervaren. Einde maart werden de
BMW 330e en de 225xe Active Tourer officieel geïntroduceerd, u kunt proef-
rijden in één van de meest innovatieve BMW’s van dit moment. Naast het
fenomenale rijgedrag en aantrekkelijke prijs profiteert u heel 2016 nog van
de interessante bijtelling vanaf 15%. Meer reden heeft u bijna niet nodig om
een proefrit aan te vragen. Kijk voor meer informatie of het aanvragen van
een proefrit op www.dusseldorpbmw.nl
KORTNIEUWS
6
UW NIEUWS IN HÉT ONDERNEMERSBELANG?
Is er een nieuwe directie aangetreden? Gaat u verhuizen, een nieuwe vestiging openen, fuseren of heeft u een nieuw product?
Laat het ons weten en mail uw persberichten naar: b.bosma@ondernemersbelang.nl. Dan staat wellicht ook uw nieuws binnen-
kort in Hét Ondernemersbelang.
ROORDINK BEDRIJFSWAGENS OFFICIEEL SERVICEPARTNER D-TEC
De activiteiten van Roordink zijn uitgebreid met het D-TEC servicepartnerschap. In de modern uitgeruste
werkplaatsen in de vestigingen in Coevorden en Zwolle worden naast MAN trucks nu ook
D-TEC trailers onderhouden. Zij hebben één motto: uw materieel veilig en
betrouwbaar op de weg te houden, zodat u uw afspraken kunt nakomen. De
monteurs zijn opgeleid om uw D-TEC trailers te repareren en onderhouden
en staan graag voor u klaar! Of het nu gaat om een noodzakelijke reparatie
of periodiek onderhoud, zij verzorgen het graag voor u. Voor meer
informatie kunt u contact opnemen met Henk Everts in Coevorden via
0524-597300 en Erik Bongers in Zwolle via 038-4284400 of een kijkje
nemen op de website: www.roordink.nl.
TWENTSE ONDERNEMERS BOUWEN
MFA IN LELYSTAD
Nijhuis Bouw en Loohuis Meulenbeld Installatietechnieken
realiseren in samenwerkingsverband een grote Multifuncti-
onele Accommodatie (MFA) in een nieuwbouwwijk naast de
kern van Lelystad richting Oostervaarderplassen. Het 2200
vierkante meter grote gebouw wordt in februari volgend
jaar opgeleverd. In het MFA komen een basisschool, een
kinderdagverblijf, een buitenschoolse opvang, een plek voor
eerstelijnsgezondheidszorg Lelystad en diverse ruimten voor
gemeenschappelijk gebruik. De MFA maakt deel uit van een
nieuwbouwwijk, die over tien jaar in zijn geheel moet zijn afge-
rond. De bouw wordt gerealiseerd in samenwerkingsverband
door hoofdaannemer Nijhuis Bouw Assen, Loohuis Meulenbeld
Installatietechnieken Almelo, Loohuis Energie Installatie
Advies Tubbergen en IngenieursGroep Emmen. De gemeente
Lelystad is de opdrachtgever en de architectuur is in handen
van Korfker Architecten Emmeloord.
UNIPROVERZAMELT 75.000VOOR HET KWW
Duizenden Nederlanders hebben de ‘Alpe d’HuZes’ gefietst om geld in te
zamelen voor onderzoek naar kanker. Unipro heeft onder de naam
‘SamenSterk’ deelgenomen met vijf kinderen die met kanker te maken
hebben. Tara, Dominic, Bram, Davy en Tygo hebben deze tocht met een
buddy van Unipro met succes volbracht en hebben samen 75.000 Euro
verzameld voor de strijd tegen kanker. De kids reisden samen met hun
ouders en broertjes en zusjes af naar Frankrijk. Om de tocht goed te kunnen
volbrengen is het van belang om te trainen in een bergachtige omgeving.
Daarnaast had Unipro als belangrijke doelstelling de families een zorgeloze
week te bieden in een prachtige omgeving. Even de focus verleggen van het
dagelijks verdriet en ziekenhuisbezoeken naar een ander, positief doel.

THUISZITTEN LOST HET PROBLEEM NIET OP
Soms kies je gewoon voor de - ogenschijnlijk - makkelijkste
weg. Zie je het even niet meer zitten, heb je geen idee hoe
je de dag met zeurende en onredelijk veeleisende collega’s moet
doorkomen dan ga je gewoon een dagje niet werken. Of twee dagen.
Of een dagje wel, dagje niet, dagje wel… In de ijdele hoop dat de
situatie zich vanzelf oplost. Wat natuurlijk niet gebeurt. Ook niet bij
mevrouw Zomer. Zij valt uiteindelijk uit wegens frequent verzuim.
DIAGNOSE: BURN-OUT.EN DAN?
De werkgever van mevrouw Zomer schakelt Bureau Streefkerk in
voor de begeleiding bij haar burn-outklachten. Na een intake, volgt
een belastbaarheidsonderzoek en met de resultaten uit dit onderzoek
zet de loopbaanadviseur coaching in.
PERSOONSKENMERKEN ENAANDACHTSPUNTENVOOR COACHING
Bij mevrouw Zomer is het al gauw duidelijk: ze moet geen dingen
doen die niet bij haar functie horen. Verantwoordelijkheden daar laten
liggen waar ze horen. Daarnaast moet ze leren dat het werk ook wel
eens gewoon ‘goed genoeg’ afgeleverd mag worden, en niet per se
perfect.Tot slot leert ze beter om te gaan met emotionele problemen
van collega’s.
EENABSOLUTEWIN-WIN-WIN!
Mevrouw Zomer heeft nu om de twee weken een gesprek met haar
leidinggevende. Onder andere over de aandachtspunten uit de
eindevaluatie. Net zo lang tot nieuwe inzichten en werkwijzen
beklijven. Het gaat goed en ze is weer aan het werk in haar eigen
functie, waarbij ze geleerd heeft niet in het verzuim te duiken
maar haar gedrag aan te passen.
VOORKOMEN IS BETER DAN…
Coachen op gedrag, dat is de insteek bij burn-out- en stressbegeleiding.
Weet je waarom je doet wat je doet, dan heb je de sleutel tot
verandering in handen! Bij voorkeur werkt Bureau Streefkerk
preventief. Immers, niemand heeft wat aan zieke medewerkers.
Gezien het belang van preventie, geeft het bureau ook workshops
voor leidinggevenden en PO-functionarissen op het gebied van
(het (h)erkennen van) burn-outklachten. «
SAMEN AAN HET WERK –
BURN-OUT
COLUMN
WE BETTER STARTUP!
Doe mee aan de startup competitie Get In The
Ring Regio Zwolle! Want…
“Every startup was a dream first”
Stel. Je hebt een idee. Niet zomaar een idee,
maar een innovatief idee. Je bent een student-
ondernemer of een startend bedrijf en je wil dit boosten om je succeskan-
sen te vergroten.
Doe dan mee met de StartUp competitie Get In The Ring Regio Zwolle: wij
brengen je in contact met andere StartUps. Met succesvolle ondernemers
en investeerders.
“I love it when a plan comes together”
Als je dit leest, wil je waarschijnlijk meedoen. Get In The Ring Regio Zwolle
(GITR) is onderdeel van de Global Entrepreneurship Week Regio Zwolle
(GEW). De GEW stimuleert ondernemerschap bij jongeren, startende en
bestaande bedrijven door diverse activiteiten zoals GITR, maar we bieden
onder andere ook masterclasses en workshops aan.
Dus, wil jij je naamsbekendheid, je netwerk en je kans van slagen vergro-
ten? Meld je dan snel aan via info@gewregiozwolle.nl
“Coming together is a beginning, keeping together is progress,
working together is succes”
KZ UIT ZWOLLEVERBREEDT HAARACTIVITEITEN DOOR
OVERNAME ROMBOUTS KUNSTSTOFTECHNIEK
KZ Meet en Regelapparatuur, een bedrijf gespecialiseerd in hoogwaardige
afdichtingen en leiding accessoires, neemt Rombouts Kunststof Techniek
en haar internationale tak RKT International uit Tholen over. De aankoop
van Rombouts Kunststof Techniek is met behulp van overnamebemidde-
laar Marktlink tot stand gekomen. KZ staat voor Kromos Zwolle en is in de
jaren zeventig ontstaan, na sluiting van de gelijknamige gasmeterfabriek.
Sinds 1975 werkt KZ voor gas- en waternetwerkbedrijven. KZ ontwikkelt,
produceert en levert materialen voor het koppelen, aftakken en aansluiten
van grote en kleine gas- en waterleidingen voor netwerkbedrijven, industrie
en leidingbouw. Rombouts Kunststof Techniek is al jarenlang een begrip
voor aanleg, onderhoud en reparaties van industriële en infrastructurele
kunststof leiding systemen van thermoplastische en thermohardende
kunststoffen voor ondergrondse en bovengrondse installaties en transport-
leidingen. Het bieden van maatwerk en meedenken over de meest geschikte
en betaalbare oplossing zorgt ervoor dat Rombouts veelvuldig wordt inge-
schakeld voor kleine en grootschalige projecten in binnen- en buitenland.
Oud-directeur Cees Rombouts van Rombouts Kunststof Techniek blijft na
de overname verbonden aan het bedrijf als Hoofd Techniek. Hij wordt
verantwoordelijk voor innovatie en ontwikkeling van nieuwe producten.
ARIE SCHREUDER
Directeur Bureau Streefkerk BV
E-mail info@bureaustreefkerk.nl
www.bureaustreefkerk.nl
7

8

“In 2007 was ik nog gemeente-
raadslid. Er werd toen vanuit de
raad een initiatiefvoorstel gedaan:
‘Wij willen als Hof van Twente een duurzame
gemeente worden.’ We hebben daar toen 1
miljoen euro voor uitgetrokken en de provin-
cie heeft daar vervolgens nog een miljoen bij
gelegd. Met dat budget van 2 miljoen euro
hebben we veel kunnen realiseren op het ge-
bied van duurzaamheid. Bovendien heeft het
in het denken in de gemeenteraad heel wat te-
weeggebracht – duurzaamheid is erdoor in
ons DNA gaan zitten.” Aan het woord is Wim
Meulenkamp, Wethouder Ruimtelijke
Ordening, Duurzaamheid en Economische
Zaken van Gemeente Hof van Twente.
“Maar na besteding van het budget vond men
op den duur dat er qua beweging in onze ge-
meente nog wel meer aan kon worden gedaan.
Wij zijn een heel groene gemeente, zo heeft
Hof van Twente als gemeente bijvoorbeeld de
meeste landgoederen van Overijssel. En zo
willen wij ons ook profileren: Hof van Twente
timmert aan de weg op het gebied van duur-
zaamheid. Verschillende partijen melden zich
daarvoor bij ons, die zien hier mogelijkheden.”
ZONNEPARKEN ENWINDMOLENS
Hij vertelt dat de gemeente momenteel bij-
voorbeeld bezig is met het opzetten van een
zonnepark van 9 hectare. “Met betrekking tot
de aanbesteding hebben zich inmiddels al zes
partijen aangemeld. Dat stralen wij uit, er ge-
beurt écht wat. Op dit moment gaan we in de
gemeenteraad richting de besluitvorming voor
een windmolen op bedrijvenpark
Zenkeldamshoek in Goor. Als je het hebt over
windmolens, loop je echter altijd tegen weer-
stand aan. Je zult als gemeente te allen tijde
de reacties van omwonenden serieus moeten
blijven nemen. Want het ‘hoe wat’ is uiter-
aard belangrijk, maar we moeten met z’n allen
ook blijven kijken naar het ‘waarom’: een be-
tere wereld nalaten aan onze kinderen. In een
rapport van de VN wordt voorspeld dat er over
30 à 40 jaar miljoenen mensen op de vlucht
zullen zijn: klimaatvluchtelingen, uit gebieden
die op klimaatgebied onbewoonbaar zijn
geworden. Met dergelijke beelden voor ogen
zou ik het heel mooi vinden als wij als Hof van
Twente een sneeuwbaleffect teweeg kunnen
brengen.
Onze gesprekken met de provincie Overijssel
zijn heel goed, samen zetten we heel sterk in
op duurzaamheid; niet met praten en plannen
– er moet wat gebeuren.”
BETROKKENHEIDVAN BEWONERS
De gemeente initieert en stimuleert dan ook
talloze projecten op ‘groen’ gebied. Wim
Meulenkamp: “Tegelijkertijd willen wij ons
natuurlijk ook economisch profileren, ik be-
heer immers ook de portefeuille Economische
Zaken. Zo leggen wij samen met Cogas een
eigen energienetwerk aan en staat er op be-
drijvenpark Zenkeldamshoek een biomassa-
energiecentrale. Daarnaast hebben wij op dat
bedrijvenpark vergunning verleend voor een
vergister.
Hof van Twente is een gemeente met een hoog
voorzieningenniveau, we beschikken over een
zwembad, kunstgrassportvelden, een schouw-
burg; er is kortom een hoge mate van leefbaar-
heid. Wij vinden het belangrijk om initiatieven
te stimuleren vanuit de verschillende kernen
en buurtschappen, we willen dat ondernemers
betrokken zijn. In de kern Bentelo wordt bij-
voorbeeld nagedacht over het verduurzamen
van het dorp waarbij de financiële opbrengsten
ten goede komen aan de lokale gemeenschap.
Zo maak je het voelbaar, de mensen zijn be-
trokken bij hun eigen kern. De sociaal-econo-
mische visie die we destijds geformuleerd
hebben, luidt: ‘Daadkrachtige kernen verbon-
den door ambitie.’ Dat duidt het heel goed.”
ROUTEKAART NAAR 2035
Zuiver Hof van Twente BV is een energie-
bedrijf waarin gemeente, ondernemers en
inwoners samenwerken. Dit eigen energie-
bedrijf beheert het energieloket van de
gemeente. Zuiver Hof van Twente levert lokale
energie (groene stroom, CO2
-gecompenseerd
gas) en helpt energie op te wekken op de plek
waar men die nodig heeft. “Wij hebben een
routekaart gemaakt waarin we omschrijven hoe
wij in 2035 energieneutraal willen zijn”, legt
Wim Meulenkamp uit. “Dat betekent dat we als
gemeente in 2035 middels duurzame energie-
bronnen in onze eigen energie kunnen voor-
zien. Met elkaar gaan we dat doen en bereiken:
25% van de energie komt daarbij uit windmo-
lens, 25% uit zonne-energie, 25% uit biomassa
en 25% uit besparing. Wij als gemeente hebben
samen met Energiecoöperatie Hof van Twente
en zes ondernemersverenigingen een aandeel
in Zuiver Hof van Twente. Nu leveren wij nog
duurzame energie door. Op den duur willen wij
deze energie binnen onze gemeente opwekken.
Dit denken past perfect binnen Maat-
schappelijk Verantwoord Ondernemen.
Uiteindelijk willen we bereiken dat mensen
met betrekking tot duurzaamheid de urgentie
gaan voelen. Want technisch is alles wat daar-
voor nodig is al voorhanden; als de wil er ook
is, kunnen we het samen gaan doen. Als het
gaat om duurzaamheid moet je vasthoudend
zijn, consequent. Wat dat betreft heb ik er alle
vertrouwen in – duurzaam bewustzijn zit in de
genen van onze gemeente.” «
www.hofvantwente.nl
Hof van Twente wil in 2035
energieneutraal zijn
Gemeente Hof van Twente bestaat uit de kernen Goor, Bentelo, Hengevelde, Diepenheim, Delden en Markelo. Als het
om duurzaamheid gaat vervult de gemeente een duidelijke voortrekkersrol, zowel regionaal als landelijk.
“Hof van Twente
timmert aan de
weg op het
gebied van
duurzaamheid”
“Duurzaam
bewustzijn zit in
ons DNA”
“Mensen moeten de
urgentie ervan
gaan voelen”
COVERINTERVIEW Tekst:Theo Bennes // Fotografie:Wim van‘t Hoff
9

MKB Twente is de vereniging voor ondernemers
in het Midden – en Kleinbedrijf in de regio Twente.
MKB Twente is een regionale partner van MKB Nederland die zich lokaal en regionaal inzet voor haar
leden. Via het gedachtegoed 3S, samen, slimmer en sterker, beogen wij een essentiële meerwaarde
te bieden aan ruim 650 leden. Al onze activiteiten zijn gericht op de ontwikkeling, ondersteuning
en het optimaliseren van het ondernemerschap bij onze leden. Dit zal uiteindelijk resulteren in een
versteviging van de marktpositie van onze leden, en het vergroten van de zakelijke kansen.
MKB Twente is omgevingsbewust en houdt rekening met alle spelers in de wereld van het ondernemen, en
zoekt daarbij voor haar leden de aansluiting en samenhang met o.m. de politiek, overheid, onderwijs en grote
organisaties maar ook op de markt van business – to – business. Het belang van onze leden is het bestaansrecht
van MKB Twente. Wij zullen te allen tijde ieder lid bijstaan met raad daad, en behulpzaam zijn om de juiste
ondernemende koers te volgen.
Wij faciliteren het in contact komen met potentiële opdrachtgevers, maar ook dat onze leden;
• Netwerken met‘nieuwe’contacten, uitbouwen van netwerk en contacten,
• Op de hoogte gebracht worden van actuele en interessante informatie die van belang kunnen zijn voor
het ondernemen,
• Ondersteuning (concreet en actief) krijgen in het ondernemen, tips, adviezen, kennisdeling,
• Meer zichtbaar worden en daarmee hun bereik vergroten,
• Exclusief kunnen deelnemen aan evenementen van MKB Twente,
• Opgenomen worden in een expertisebank, eenvoudig zoeken en gevonden worden
(bedrijfsnaam, website met logo),
• Onderdeel worden van een‘stageplekken centrale’, contact en verbinding leggen tussen aanbod
en vraag maar ook vraag en aanbod.
Kijk voor meer informatie en het laatste
nieuws op onze website
samen, slimmer, sterker
Word lid en beleef MKB Twente
www.mkb-twente.nl

André de Lizer, directeur van MKB
Twente is er stellig in: “We willen
een sterke regionale partner in en
voor Nederland zijn, maar ook zelfs daarbui-
ten. In de samenwerking met de Twentse
Ambassade in Amsterdam zorgen wij voor
kruisbestuivingen tussen bedrijven uit Twente
en uit de Randstad. We worden steeds vaker
benaderd door bedrijven van buiten Twente
om lid te worden. We kennen weliswaar geen
branchebescherming, maar we willen wel een
belangenbehartiger blijven voor het Twentse
bedrijfsleven. Iedereen is welkom en we reke-
nen met gestaffelde bijdragen van 120 euro
per jaar voor bedrijven tot vijf medewerkers
en de hoogste staffel is voor de grote mkb-be-
drijven die 395 euro per jaar betalen.”
MKB Twente bestaat sinds 2009. Maar was in
het begin met name gericht op Enschede. Met
de komst van De Lizer als directeur per 1 juli
2014 is het roer honderd procent bijgesteld:
heel Twente moet actief aanhaken is nu het
doel. “We hebben een groot netwerk met vele
strategische partners opgebouwd. Elkaars
doelstelling versterken. Dat is de boodschap:
een sterk merk in en voor Twente worden.“
TWENTEBOARD
MKB Twente gaat zitting nemen in
Twenteboard. De doelstelling van Twente
Board is om Twente te ontwikkelen tot een
Europees toonaangevende technologische top-
regio. Een van de doelen is ook om in 2020
5000 extra banen te creëren.
MKB Twente ondersteunt het ondernemer-
schap van haar leden in de breedste zin van
het woord; kennisdeling, themanetwerkbij-
eenkomsten als ook contacten leggen, het
biedt een juridisch loket, begeleiding van fi-
nanciële hulpvragen en is ook actief in het in-
ternationaal ondernemen, gericht op onder
meer Duitsland en Turkije.
ACTIVITEITEN
“We organiseren diverse activiteiten waarbij
we zoveel mogelijk bedrijven uit heel Twente
betrekken en met elkaar verbinden.
Strategische partners zijn daarbij ook vaak be-
trokken, zoals: het Wilminktheater, Drywood
Coatings, MSG, Haverkamp, ROC van Twente,
Rabobank EH, Studio MAD, De ondernemer,
Werkplein Twente, Heracles Almelo en FC
Twente.” Het kerndoel van MKB Twente is om
de belangen te behartigen van al haar leden.
“Via projecten brengen we de juiste mensen bij
de juiste bedrijven. We helpen bij het schrijven
van businessmodellen, zijn actief in het creë-
ren van werkgelegenheid en bieden HRM hulp
bij het zoeken en vinden van personeel.”
SOCIALE MEDIA
MKB Twente is ook zeer actief op de sociale
media. “Via Facebook hebben we gemiddeld
3500 volgers en lezers, en datzelfde geldt voor
Twitter. Om de twee weken sturen we onze
nieuwsbrief per mail naar ruim 1400 lezers.”
De Lizer durft het met zekerheid te stellen en
te garanderen: “Als lid van MKB Twente krijg
je veel meer terug dan de kosten van de lid-
maatschapsbijdrage. Onze leden kunnen ook
gebruikmaken van afspraken die wij hebben
met strategische partners en kan ook een lid
samen met eigen relaties naar een evenement
gaan. Uiteindelijk stellen we deze mogelijk-
heid beschikbaar aan onze leden om hun zake-
lijke kansen te versterken.”
SITE
Meer dan twintig activiteiten zijn er alleen al
voor dit jaar gepland, waaronder diverse be-
drijfsbezoeken. De site www.mkb-twente.nl
toont ze allemaal. Alle ondernemers uit veer-
tien Twentse gemeenten behoren tot onze
doelgroep.
Het bestuur bestaat uit: voorzitter Jan
Gerritsen, vicevoorzitter Belinda Schurink,
penningmeester Harold Oude Smeijers,
Nathalie Poelhekken en Peter Weenink. Dit
bestuur heeft als hoofdlijn uitgezet dat De
Lizer zorgt voor goede rechtstreekse contacten
bij de provinciale, landelijke, regionale en ge-
meentelijke overheden, onderwijsinstellingen
en de politiek, dat allemaal voor een goede sa-
menhang en aansluiting op het bedrijfsleven
en het creëren van zakelijke kansen voor onze
leden. “Eén lokaal mkb-bestuur voor heel
Twente tussen nu en vijf jaar. Dat is onze am-
bitie”, aldus De Lizer. «
MKB Twente
groeit gestaag
MKB Twente maakt een sterke groei door. Het telt nu ruim 650 leden, wil eind dit jaar op ruim 1000 leden zitten en
in de toekomst moet er één MKB Twente voor de hele regio komen. Dat is de visie.
MKBTWENTE
M.H. Tromplaan 28
7513 AB Enschede
Telefoon 053 – 487 13 44
www.mkb-twente.nl
Tekst en fotografie: Jan HamminkMKBTWENTE
11

WIM MEULENKAMP
Wethouder Ruimtelijke Ordening,
Duurzaamheid en Economische Zaken
van gemeente Hof van Twente:
“Duurzaamheid heeft mijn bijzondere
aandacht.”
www.hofvantwente.nl
WILMA PAALMAN
Programmamanager Duurzaamheid van
gemeente Hof van Twente en bestuur-
der/directeur van het energiebedrijf
Zuiver Hof van Twente bv.
www.hofvantwente.nl;
www.zuiverhvt.nl
SANNE NIEUWENHUIS
Sales- Eventmanager Golfbaan Het Rijk
van Sybrook in Enschede. Focus: respect-
vol omgaan met de natuurlijke omgeving
waarin de golfbaan gesitueerd is.
www.golfbaanhetrijkvansybrook.nl
ANDRÉ DE LIZER
Directeur van MKB Twente in Enschede,
organisatie ter ondersteuning van onder-
nemers; belangenbehartiger van ca. 650
bedrijven in Twente.
www.mkb-twente.nl
DEELNEMERS
12

Als we samen serieus bezig willen
(blijven) met het realiseren van
een consequent duurzame
samenleving, kunnen we nu eenmaal geen
van allen om dergelijke stellige uitspraken
heen. Het zijn immers deze oneliners die
ons telkens weer met de neus op de feiten
drukken en kunnen helpen om die
broodnodige bewustwording tot stand te
brengen – in alle disciplines en lagen van
de maatschappij.
Voor deze rondetafelbespreking over talloze
aspecten van duurzaamheid (zoals bouwen,
ondernemen en energie) is een aantal
specialisten op diverse aan het onderwerp
gerelateerde vakgebieden samengekomen in
een conferentieruimte van het gemeentehuis
van Hof van Twente in Goor.
De eerste gespreksvraag die ik midden op
tafel deponeer, is een tamelijk algemene
over duurzaamheid en luidt: “Loopt de
bewustwording van de particuliere
eindgebruiker wel parallel met dat van
bedrijfsleven, woningcorporaties en
overheid?” “Wij hebben die vraag ooit gesteld
in het Hofpanel, een speciaal panel van
inwoners dat we destijds in het leven hebben
geroepen”, zegt Wim Meulenkamp, wethouder
Hof van Twente. “Het bleek dat men er wel
van gehoord heeft, maar zich afvraagt of het
wel iets oplevert. Veel mensen zijn er nog
niet mee bezig.” Uit de reacties van de
andere deelnemers maak ik op dat men
dit duidelijk herkent.
VERSCHILLEN IN BELEVING
“Sorry, maar ik herken dit dus niet”, zegt
Maurice Beijk van Unipro echter. “Ik tref juist
die mensen die ermee bezig zijn. Het is geen
trend meer, geen modeverschijnsel – de jeugd
accepteert niet meer hoe het altijd is gegaan.”
Martin Wagenmans (Acutus): “Is het
bedrijfsleven nog wel de trend? Hier moet
immers een meerwaarde te zien zijn. Het gaat
hier om investeringen tegenover rendement
op langere termijn – deze drempel moet lager
worden.” “Er is een verschil tussen wat
mensen zeggen en wat ze doen”, stelt Wilma
Paalman van Zuiver Hof van Twente. “Het is
zaak om dat om te zetten in concrete daden.”
André de Lizer van MKB Twente vraagt zich
af of de winst van duurzaamheid wel door
iedereen wordt beleefd als een voordeel.
“Een cultuur verander je niet zomaar.
Bovendien heeft iedere persoon – ook een
ondernemer – een ander beeld van
duurzaamheid. Wij worden vaak benaderd
door overheden en ondernemers: maar je
business moet wel kloppen. Je moet laag
beginnen.”
Mannes Kippers (Landmark Projecten):
“Er is een grote groep die gewoon z’n
dagelijkse leven leeft. En er is een groep
die vernieuwen wil – dié moet je te pakken
hebben, dan gaat de rest vanzelf wel mee.”
Zijn collega Johan Veldhuis zegt dat het feit
dat Nederland op het gebied van biologische
landbouw bijvoorbeeld zo laat is ingehaakt
ook een internationaal cultuurgegeven is:
“Onze acceptatie als maatschappij vindt
laat plaats.”
MEERVANZELFSPREKENDHEID
“Maar Nederland is wel één van de meest
innovatieve landen ter wereld”, vertelt
Maurice Beijk. “Bij die bewustwording is het
zo dat de eerste volger belangrijk is, dan de
tweede, en dan de groep. Ik zie dat er zó veel
opvolging is, het is niet meer te stuiten. Men
heeft het besef dat het anders moet.” Wilma
Paalman: “Wij hebben vanuit Hof van Twente
gezegd: leg de nadruk op het benaderen van
opleiders en scholieren. De jeugd confronteert
ons met hún toekomst.”
“De jeugd is dus heel belangrijk, maar wij
moeten wel het goede voorbeeld geven”,
aldus Martin Wagenmans. Als ik opper dat
duurzaamheid echter nog te vaak maatwerk
is en juist veel meer confectie zou moeten
worden, reageert Sanne Nieuwenhuis
DUURZAAM ONDERNEMEN:
Van bouwen tot netwerken
Gedurende dit rondetafelgesprek worden uitspraken gedaan als ‘Groen is doen’ en ‘Duurzaamheid is van ons allemaal’
– akkoord, stuk voor stuk al meermaals ingetrapte open deuren. Desalniettemin zijn het waarheden als koeien.
JOHANVELDHUIS
Projectontwikkelaar groene energie (bio-
energie en solar). Directeur Landmark
Projecten bv te Hengelo voor advisering
en begeleiding innovatieve en duurzame
energieprojecten.
www.greenbiopower.nl;
www.landmarkprojecten.nl
MANNES KIPPERS
Energie-adviseur Landmark Projecten.
Werkzaam geweest tot 2013 bij
Heijmans divisie duurzame energie.
MAURICE BEIJK
Specialist Duurzaam Bouwen annex
MVO-Ambassadeur van Unipro BV in
Haaksbergen (“Creatief denker, inspira-
tor en kantelaar”).
www.unipro.nl
MARTINWAGENMANS
Mede-eigenaar van technisch ingenieurs-
bureau Acutus in Almelo. Focus: duur-
zaamheid is een belangrijk onderdeel als
het gaat om toekomstbestendig vastgoed.
www.acutus.nl
RONDETAFELDUURZAAM Tekst:Theo Bennes // Fotografie:Wim van‘t Hoff
13

(Golfbaan Het Rijk van Sybrook): “Het moet
wel in je genen zitten. Het is een proces, maar
het moet veel meer vanzelfsprekend worden.”
“Het blijkt dat familiebedrijven het op MVO-
gebied veel beter doen dan andere bedrijven”,
merkt Maurice Beijk op. Johan Veldhuis:
“Duurzaam is keuzes maken.” “We zijn de
tijd voorbij dat we duurzaamheid hoeven te
verdedigen”, vult Mannes Kippers aan.
PEOPLE PLANET PROFIT
People Planet Profit – de drie termen kunnen
in verschillende volgordes geplaatst en
toegepast worden. Welke volgorde spreekt de
deelnemers het meest aan, welk aspect komt
als eerste? “Profit is voor de ondernemer van
groot belang, vervolgens zijn mensen en dan
het milieu”, geeft André de Lizer zijn
ervaringen weer. Maurice Beijk: “Bij ons is
People Planet Profit dé volgorde, het is een
kwestie van goed rentmeesterschap. En dan
komt er nog ’n vierde P: Passie.” “Dat geldt
ook voor ons en is in feite nooit anders
geweest, Twentse geschiedenis is textiel”,
zegt Wilma Paalman. “Veel problemen,
stakingen; er was toen ook al een directeur
die zei: ‘Als mijn werknemers het goed
hebben, heb ik het ook goed.’ Dat was toen
heel vooruitstrevend.” “Wij maken onze
gasten bewust van de natuur”, legt Sanne
Nieuwenhuis uit. “En we zetten ons in om
ouderen langer van de golfsport te laten
genieten, onder meer door fysiotherapie te
bieden; dat is ook duurzaamheid.” Martin
Wagenmans: “Als je enkel kijkt naar Profit
wordt al snel gedacht aan rendement op korte
termijn. Maar duurzaamheid is juist het
nemen van de langere route.” Wilma Paalman
beaamt dat dat wat langer duurt, maar dat je
dat wel moet willen zien. “De People-kant is
voor een overheid van belang”, stelt Wim
Meulenkamp. “Maar hoe leg je aan de People
uit dat milieumaatregelen noodzakelijk zijn?”
Sanne Nieuwenhuis: “Mensen kijken nog
te vaak naar de kortetermijnaspecten.”
GROEN IS DOEN
Martin Wagenmans vraagt zich af of die Profit
voor de particulier wel voldoende wordt
benadrukt. “Er is een maatschappelijke
discussie gaande over windmolens in het
zicht van de particulieren”, vervolgt Sanne
Nieuwenhuis. “Wij willen als golfbaan een
voorbeeld zijn voor andere banen.” Ze vraagt
aan Wim Meulenkamp of hij als wethouder
ook consequent is in zijn duurzame gedrag.
“Ik heb wel een voorbeeldfunctie”, antwoordt
hij. “Maar duurzaamheid moet ook comfort
zijn. In een fysieke leefomgeving moeten
mensen het wel kunnen zien – het moet wel
écht zijn.” Mannes Kippers: “Vroeger werd het
als bedreiging gezien. Die actie is inmiddels
wel voorbij.” “Je moet emotionele
betrokkenheid creëren”, vindt Maurice Beijk.
“Maar het is ook: hoe breng je het?”
Wim Meulenkamp vertelt dat Hof van Twente
zes verschillende kernen heeft, wat het lastiger
maakt om ze duurzaam te maken. “Daarom
willen wij ze afzonderlijk benaderen. En we
laten het hele dorp meeprofiteren, als
entiteit.” “Er zijn veel lokale initiatieven die al
jaren praten; maar initiatieven die snel
handelen, die slagen”, vult Wilma Paalman
aan. Johan Veldhuis: “Wij werken veel met
lokale initiatieven: je moet passie hebben en
RONDETAFEL
14

kunnen overbrengen. Maar uiteindelijk moet
je iemand hebben die het faciliteert.” “Groen
is doen”, stelt Maurice Beijk. André de Lizer:
“Bij het begeleiden van werkgevers moeten
wij ze ook motiveren, zorgen dat het beklijft
in hun beleving.”
DE ROLVAN DE OVERHEID
Op Johan Veldhuis’ vraag of gemeentes
ondernemers moeten faciliteren, reageert
Maurice Beijk: “Nee, ze moeten ze niet in de
weg zitten.” “Werken gemeentes niet altijd
even goed mee met werken aan
duurzaamheid?” vraagt Sanne Nieuwenhuis.
Maurice Beijk zegt dat in veel gevallen de
overheid faalt, ook de landelijke. Wim
Meulenkamp: “De overheid is per definitie
vaak volgend. Maar men moet wel het
voorbeeld geven. Dan hebben wij beleid
gemaakt, komt er twee weken later een
ondernemer die zegt dat iets niet werkt en
dan moeten we daar weer over gaan
vergaderen.” Op de opmerking van Sanne
Nieuwenhuis dat als kinderen enthousiast
zijn, vervolgens ouders ook overstag gaan,
reageert hij: “Iedereen verlangt terug naar het
landschap van zijn jeugd. Voor de huidige
jeugd is dat simpelweg het landschap met die
windmolens. Het is een kwestie van
gewenning.”
“Ik was laatst bij een tennisbaan en schrok me
rot toen ik hoorde wat die aan water
verbruiken”, brengt Wilma Paalman ter
sprake. “Voor het regelmatig sproeien van hun
banen verbruiken ze een half miljoen kuub
water.” “Wij hebben drainage onder het
terrein, waarbij we gebruikmaken van
oppervlaktewater”, legt Sanne Nieuwenhuis
uit. “En het wordt een wet: volgens de GEO-
certificering van Golfbanen mogen we geen
pesticiden meer gebruiken. Wij hebben te
maken met verschillende soorten gras en
ondergronden – op dat gebied willen we een
rolmodel zijn naar andere golfbanen toe.”
VOLHOUDBAARHEID
Wim Meulenkamp vraagt aan Maurice Beijk:
“Als energie zo goedkoop wordt, wanneer komt
dan het moment dat het milieuprobleem is
opgelost? Het duurt zo lang.” “Er komt een
momentum dat de balans in de natuur weer
terug gaat komen”, antwoordt hij. “We moeten
anders omgaan met energiewinning, maar het
heeft wel z’n tijd nodig.” “En keuzes maken –
hoe ga ik bijvoorbeeld met mijn vastgoed om”,
zegt Martin Wagenmans. “Veel bedrijven hebben
niet in beeld wat ze met hun vastgoed willen
doen. In die organisaties zie je vaak dat dat plan
er niet is. Je moet dat wel doorvertalen in
acties.” “Een branche die heeft lopen suffen is de
bouw, de aannemerij”, zegt Maurice Beijk. “Die
lieten het erop aankomen. Ik vond persoonlijk de
crisis een zegen. We hebben alles opnieuw
moeten gaan bekijken en aanpakken.”
Martin Wagenmans: “Ik geef gastcolleges op
Saxion Hogeschool, Bouwkunde. ‘Hoe ontwerp
ik een energieneutraal gebouw met een prettig
klimaat?’ Installatietechniek en bouw hebben
nog een hele slag te slaan, maar het is mooi om
te zien welke initiatieven ontstaan. Het is nu een
kwestie van investeren in People, Profit komt
erachteraan.” André de Lizer: “Bij projecten op
scholen geldt: wie de jeugd heeft, heeft de
toekomst. Wij zijn gericht betrokken bij
opleidingen. Naast het investeren in jeugd en
bedrijven is het zaak om van duurzaamheid een
vak te maken. Dat stimuleert de vanzelf-
sprekend-heid.” “Ik heb er soms moeite mee dat
in duurzaamheid het woord ‘duur’ zit”, zegt
Maurice Beijk. “Ik vind het Afrikaanse
woord ‘volhoudbaarheid’ eigenlijk een
veel mooiere term.”
NIET IN MIJNACHTERTUIN
“Toch is een grote bevolkingsgroep er nog lang
niet aan toe”, zegt André de Lizer. “Het is in veel
gevallen ook een financieel probleem.” “Als
gemeente moet je het ook bereikbaar maken
voor mensen met lage inkomens”, benadrukt
Wilma Paalman. “Bovendien discussiëren we
vaak over zonnepanelen, windmolens, enzovoort
– het moet echter niet of/of zijn maar en/en. Is
de locatie goed, daar draait het om. ‘We zijn niet
tegen zonne-parken, maar niet hiér’, zeggen de
mensen.” Maurice Beijk: “Precies: Not in my
backyard … Het mag overal, maar niet bij mij.”
“Ik weet van een Biogasanlage in Duitsland;
men is blij met de oplossing, maar klaagt omdat
je het ruikt in de omgeving”, vertelt André de
Lizer. Mannes Kippers: “Met de juiste, onder
andere biologische, filters erop is het allemaal
prima te beheersen. Ook hier geldt weer bewust-
wording en inzicht: veel mensen hebben
bijvoorbeeld ook niet het besef hoeveel huizen
je kunt bedienen met de opbrengst van één
Bio-energie installatie.”
“In 2007 hebben wij een adviesvoorstel
gemaakt: 1 miljoen voor duurzaamheid”,
zegt Wim Meulenkamp. “De provincie heeft
daar toen een miljoen bij gedaan, dus we
hadden 2 miljoen beschikbaar. Wij willen
de meest duurzame gemeente van
Nederland worden.” «
15

Toekomstbestendig vastgoed.
Altijd de beste oplossing!
Kom jij bij
ons werken?
www.acutus.nl
Onderzoek - Ontwikkeling - Realisatie
Landmark combineert jarenlange praktijkervaring en kennis
in bio-energie en zonne-energie. Zij beschikt over een inter-
nationaal netwerk van specialisten, sterke betrokkenheid met
de ondernemers in het veld en is in staat samen met partners
tot toepassing van nieuwe technologie. Zij staat voor onafhan-
kelijk advies en begeleiding.
We begeleiden energieprojecten van planontwikkeling tot en
met realisatie. Bio-energie en zonne-energie vragen om een
doortastende aanpak met oog voor een gezonde financiering
en rendement.
Landmark werkt samen met bouwers, leveranciers, locatie-
eigenaren en ondernemers aan duurzame en nieuwe be-
drijvigheid in groene energie.
VAKKENNIS EN ONDERNEMER MAKEN HET VERSCHIL
For more green spirit: www.landmarkprojecten.nl
Bel voor een eerste afspraak met Johan Veldhuis: 06 536 101 48
Rotersweg 34
Rotersweg 34
7554 RA Hengelo
T: 074 - 36 76 484

HÉT PROBLEEM VAN DE MARKT
» Bedrijven en overheden produceren een
berg ‘afval’ aan organische reststromen
(mest, residuen, bermgras), omdat deze
grondstoffen onbenut blijven en als ‘afval’ de
markt in gaan tegen hoge kostprijzen.
Energie en mineralen gaan op deze wijze
verloren.
ONZE VISIE
» Wij hebben het dichtste aardgasnetwerk
van Europa en de overheid heeft de visie
neergelegd om 30% te vervangen door
groen gas. Wat nu in Groningen gebeurt,
dwingt tot keuzes maken. Biomassa is heel
geschikt om groen gas van te maken en
steeds opnieuw te gebruiken.
UW OPLOSSING
» Met Green Bio Power houden we ons bezig
met bio-energie installaties op industriële
schaal voor het produceren van groen-gas,
warmte, CO2
en bio-LNG. We ontwikkelen
ze en leveren ze turn-key op voor investeer-
ders. Op regionale schaal kunnen we zo
kringlopen weer sluiten met bijdrage aan
nieuwe economie waarin landbouw en in-
dustrie meer duurzaam kunnen floreren
tegen lagere kosten.
QUICKSCAN
LANDMARK PROJECTEN
Rotersweg 34
7554 RA Hengelo (Ov.)
Telefoon 06 – 53 61 01 48
E-mail info@landmarkprojecten.nl
“De Scandinavische landen en Duitsland
maken de keuze voor duurzame energie en
nieuwe economie, Nederland nog niet.”
Toch ziet Veldhuis veranderingen, al gaat het stap voor
stap. “Het roer gaat langzaam om. De beste bevestiging
kreeg ik zelf, toen ik onlangs op bezoek was bij een van
de grote kolencentrales in Zuid-Nederland. Die stond
stil. Letterlijk een begin van een nieuw tijdperk.”
Veldhuis ziet voor de kortere termijn veel in biomassa
en windenergie. “Windenergie op zee is heel
interessant. Het is niet voor niets dat internationaal
energiebedrijven hier grote investeringen in doen.
Solar is de ultieme energiebron. Op plaats twee staat
bio-energie uit reststromen en is op dit moment
economisch het meest interessant.”
KWESTIEVAN DOEN
De politiek moet een voortrekkersrol gaan spelen, is
Veldhuis’ overtuiging. “Politici zijn ook niet pertinent
tegen, maar ze bewegen niet en debatteren zich suf.
Duurzame energie is een kwestie van doen. In het
woord duurzaam zit ‘duur’, dat houdt mensen tegen.
Het Engelse woord ‘sustainable’ is mooier, of het
Duitse ‘nachhaltig’.” “In Nederland is heel veel
hoogwaardige expertise en knowhow van landbouw,
food-industrie en natuur aanwezig. Daar komen heel
grote volumes reststromen uit vrij. Waarom kiezen we
er dan niet voor om die te benutten? Volgens mij ziet
de industrie ook grote voordelen, want bedrijven als
Shell, Titan en Cryon investeren inmiddels miljarden
in de aanleg van de benodigde infra voor LNG, een
schone brandstof uit aardgas en biogas voor
vervanging van diesel. We maken zelf hiervoor onze
installaties ook geschikt. Energy Valley en de provincie
Overijssel ondersteunen ons financieel hierin. Met een
definitieve keuze voor groen gas en LNG kan de
Nederlandse industrie en landbouw voluit bijdragen
aan vergroening van de economie met economisch
meer rendement voor alle spelers in het veld.
Buitenlandse investeerders vinden dat Nederland
duurzame potentie heeft: een compact land, met een
centrale positie in Europa, waar wind en biomassa
internationaal gezien enorme kansen biedt.”
HERGEBRUIK LOONT
“Mensen denken dat biomassa stinkt en juist niet
duurzaam is. Maar ze vergeten dat 70% van wat we
aan energie en grondstoffen gebruiken, steeds kan
worden hergebruikt: circulaire economie. Het gaat
dan om plantaardig materiaal en alles wat groeit en
bloeit onder onze zon. Dat moeten we benutten!”
“De overheid zou daarbij moeten kiezen voor
duurzame en rendabele richtingen, aansluitend op
de huidige infrastructuur: het dichte aardgas
leidingennetwerk, havens, water, industrie en
grondstoffen. Heel veel subsidie is dan niet nodig,
omdat je bij een grootschalige industriële aanpak
van duurzame energie naar de bestaande olie- en
gasmarkt kunt. Dit vereist hoogwaardig technisch
management, met nieuwe technologie.
Investeerders stappen er dan graag in. En het is ook
niet moeilijk om duurzame installaties te maken.
Maar de overheid moet helpen met het uitrollen
ervan en het niet tegenhouden.”
LOKAAL ENERGIE MARKELO
Met zijn bedrijf Landmark Projecten is Veldhuis
bijvoorbeeld betrokken bij een project voor
elektriciteit en warmte uit biomassa in Markelo.
“We hebben in onze regio heel veel biomassa,
waarvan we nieuwe grondstoffen kunnen maken.
Bijvoorbeeld mest en nat snoeihout, daar kunnen
we met een industriële houtketel warmte
produceren voor droging van drijfmest en nat
snoeihout uit de regio. Voor het leveren van groene
stroom is Markelo dan in een keer 100%
klimaatneutraal. Zo’n houtketel (2 MW) is
duurzaam en CO2
-neutraal. De overheid kan hier
actief zelf ook een rol hebben en richting geven aan
de regionale economie. Het recept voor groene
groei is niet sober leven, maar meer bewust zijn van
je omgeving en behoud van het comfort. Private
investeerders zien vervolgens voldoende
mogelijkheden om succesvol in te haken. De
gemeente Hof van Twente en Cogas zien het ook
zitten en werken proactief mee aan ons project
Lokaal Energie Markelo.” «
Nederland moet NU kiezen
voor groen gas
Overtuigd is hij van het feit dat ook Nederland binnen afzienbare tijd niet anders kan
dan (te) kiezen voor groene, duurzame energie. Aan het woord: Johan Veldhuis van
Landmark Projecten, innovatiebureau voor duurzame energie uit Hengelo.
DUURZAMEENERGIE Tekst: Johan Koning // Fotografie:Wim van ’t Hoff
17

WIJ STAANVOOR KWALITEITEN BETROUW-BAARHEID!
IK Kantoorinrichting: Spade 57B | 7672 AD Vriezenveen
Telefoon : 0546 56 80 65 | e-mail : info@ikkantoor-inrichting.nl
WWW.IKKANTOOR-INRICHTING.NL
IK Kantoorinrichting is een landelijk opererende totaalleverancier op het
gebied van kantoorinrichting die zich richt op de totale projectinrich-
ting. Van kantoormeubelen tot systeemplafond,van vloerbedekking tot
raambekleding. Wij leveren het allemaal!
TOT 5 JAAR
GARANTIE
LEVERING
BINNEN 48 UUR
GRATIS MONTAGE
AFVAL VERWIJDERING
CHAUFFEURSLOGISTIEK
metBESTonderweg!
PERSONEELSDIENSTEN
NOORD-OOST NEDERLAND
BESTChauffeurs Logistiek
Postbus 1044
7550 BA Hengelo
Hazenweg 50 - Hengelo
+31 (0)88 - 735 23 78
info@bestgroep.nl
www.bestgroep.nl
Detacheren
Uitzenden
Werving selectie
Opleidingen
Personeelsadvies

Microsoft Dynamics NAV-partner
in de regio Overijssel en Drenthe
grEw-it
Telefoon: 06 - 22462723
Telefoon: 06 - 46886707
E-mail: info@grew-it.nl
Contactgegevens
www.grew-it.nl
Dienstenpakket onder andere
Applicatiebeheer / Support
Optimalisatieprocessen
Digitale facturatie
Opleiding, handleiding, workflowbeschrijving
Rapportagebehoefte
Testwerk processen en maatwerk
Wiki
Le Rève is sinds 2001 exclusief cateraar van de
Lochemse golfclub ’De Graafschap’.
Wij verzorgen tevens voor diverse bedrijven in
de regio een kerstborrel of nieuwjaarsreceptie.
Van stamppot buffet op de laatste werkdag van
het jaar tot een drankje en een hapje op uw
receptie.
Graag bespreek ik in een persoonlijk gesprek
onze mogelijkheden of stuur ik u een vrijblij-
vende offerte. Neemt u contact met ons op via
telefoon: 0573 259781 of e-mail: info@lereve.nl
Le Rève
Sluitdijk 4
7241 RR Lochem
Telefoon: 0573 259781
info@lereve.nl
www.lereve.nl
Le Rève

Het Groene Brein:
als zelfs Google geen
antwoord heeft op je
duurzame vraag
Als je als bedrijf een vraag hebt rondom duurzaamheid die zó innovatief is
dat zelfs Google geen antwoord heeft, dan kunnen de 100 wetenschappers
van Het Groene Brein alsnog uitkomst bieden. Zij helpen ondernemers met
alles van technische innovatie tot nieuwe verdienmodellen.
ORCHIDEEËNKWEKER
In het geval van de circulaire orchidee heeft
Het Groene Brein de vraag voorgelegd aan
de vakgroep Technology and Operations
Management van de Erasmus Universiteit
Rotterdam. Met vier studenten heeft
wetenschapper Diana den Held een voorstel
gedaan voor een retourlogistieksysteem.
Koeleman Plants is hiermee aan de slag gegaan
en inmiddels bestaat er serieuze interesse
van IKEA. In plaats van een van de 50 grote
leveranciers van orchideeën is de kweker
nu de enige die een circulaire orchidee kan
aanbieden, een krachtig unique selling point.
In het gehele groeiproces bespaart de circulaire
orchidee namelijk ongeveer 70 procent CO2-
uitstoot.
VANVOLKERWESSELSTOTABNAMRO
In 2015 heeft Het Groene Brein 45 cases van
bedrijven opgepakt. Van een mkb-bedrijf
als Koeleman Plants tot ABN AMRO, van
Rockwool tot VolkerWessels. Kortom, vanuit
elke sector en van elke grootte.
Soms ligt de kennis al op de plank en volgt
een kort traject van een paar dagen. In
andere gevallen faciliteert Het Groene Brein
dat wetenschappers op zoek kunnen gaan
naar volledig nieuwe kennis voor duurzame
innovaties van bedrijven. “Zo kunnen wij
alle ondernemers helpen met hun duurzame
vraagstukken,” aldus Heideveld. «
Onze grootouders wisten het nog:
een uitgebloeide orchidee kan je
weer opkweken. Weggooien is
zonde, zeker als je bedenkt dat een orchidee
70 weken in een kas staat die het grootste deel
van de tijd 28 graden is. Ook als buiten de
Elfstedentocht wordt gereden. Een energie-
intensief product dus.
Ronald Koeleman, derde generatie in het
familiebedrijf Koeleman Plants, zag een kans
op een duurzaam én winstgevend nieuw
product: de circulaire orchidee. Als hij de
orchidee nadat deze op de vensterbank heeft
gestaan weer terugkrijgt van de consument,
kan hij deze binnen een half jaar opnieuw in
bloei brengen. Dit scheelt energie en kosten,
leidt tot een beter product en het levert
een mooi verhaal op – een orchidee met
geschiedenis.
Logisch dus, zou je zeggen. In de natuur
zijn alle planten en bloemen circulair.
Maar als orchideeënkweker ben je geen
transportbedrijf: hoe organiseer je het
logistieke systeem om de orchidee terug te
krijgen van de consument?
HET GROENE BREIN
“Dit is het soort vragen waar Het Groene Brein
voor opgericht is”, zegt directeur Antoine
Heideveld. “We zijn ontstaan op verzoek van
innovatieve bedrijven als Interface en Alliander
die tegen hordes aanliepen waar zij geen goed
antwoord op vonden in de markt. Dit gaat
dus niet om gloeilampen verwisselen met
LED, maar bijvoorbeeld om circulair inkopen,
sociaal ondernemerschap of grensverleggende
ketensamenwerking.”
De inmiddels ruim 100 wetenschappers van Het
Groene Brein zijn afkomstig van alle universiteiten
in Nederland – ook 15 hogescholen zijn
vertegenwoordigd – en actief op vele terreinen.
Heideveld heeft het netwerk bijeengebracht met
actieve steun van het programma Duurzaam Door.
Voor een vraag van een bedrijf rond een
duurzame innovatie zet Het Groene Brein nu
de juiste wetenschappers aan tafel, variërend
van een jurist tot gedragspsycholoog of
bodemwetenschapper. De gemene deler is dat al
deze wetenschappers bezig zijn met een duurzame
economie en hun kennis beschikbaar willen
stellen aan bedrijven.
DUURZAMEINNOVATIES
19

AMSTERDAM | APELDOORN | BAARN | DEVENTER | EIBERGEN | ELST | ERMELO | VEENENDAAL
WWW.BUREAUSTREEFKERK.NL | INFOBUREAUSTREEFKERK.NL | 088  443 44 10
Werk en privé
topsport voor je?
coacht je naar
balans.
An independent member of Baker Tilly Internationalwww.bakertillyberk.nl
Bent u als ondernemer met
meerdere vennootschappen
in meerdere landen actief?
Dan kunt u te maken hebben
met transfer pricing.
De wettelijke verplichting om
gehanteerde verrekenprijzen
en belastingtarieven goed te
onderbouwen is veranderd.
Baker Tilly Berk brengt
mogelijke consequenties van
de gewijzigde wetgeving voor
u in kaart en helpt u aan de
(nieuwe) vereisten te voldoen. Baker Tilly Berk Almelo
Accountants en belastingadviseurs
Adastraat 7
t (0546) 827 000
e almelo@bakertillyberk.nl
Maakt ondernemen
internationaal

Wierdenseweg 82-86
7671JK Vriezenveen
Postbus 28
7670 AA Vriezenveen
Nederland
Tel. +31 (0)546-561353
Fax +31 (0)546-564465
info@almi.nl
WWW.ALMI.NL
Massaproductie
van kleine series
Het resultaat van intelligente
Smart Machining - toepassingen.
U wilt ook de voordelen benutten van ALMI’s
toekomstgerichte toeleveringspartnerships?
Wilt u een klantspecifiek advies?
Neem dan contact op met bedrijfsleider Frank Landhuis:
E. f.landhuis@almi.nl
T. +31 546 628 557

Kopersteden 22-3 • 7547 TK Enschede • 085 - 273 22 82 • info@icsolutions.nl • www.icsolutions.nl
Wij bieden onze klanten
optimale beschikbaarheid
en een veilige cloudomgeving!
Bel ons voor een afspraak:
én we zijn 24/7
bereikbaar!
HOSTED
DESKTOP
HOSTED
EXCHANGE
HOSTED
CRM
OPEN
STACK
SECURE
CLOUDSERVER
CLOUD INFRA
STRUCTURE
SKYPE FOR
BUSINESS

HÉT PROBLEEM VAN DE MARKT
» Eigen beheer automatisering ervaren
velen als enorme last.
ONZE VISIE
» Wij kunnen die last compleet overnemen.
UW OPLOSSING
» Maak u niet druk om uw automatisering,
dat doen wij.
QUICKSCAN
IC SOLUTIONS
Kopersteden 22-3
7547 TK Enschede
Telefoon 085 – 273 22 82
E-mail info@icsolutions.nl
www.icsolutions.nl
“De beide certificaten zijn voor ons
bedrijf van groot belang, omdat we
daarmee aan al onze klanten een
schriftelijke garantie kunnen geven dat we absoluut
betrouwbaar zijn in het afschermen van alle
gegevens inclusief de zeer vertrouwelijke (privé)
gevoelige, die ze via onze diensten hebben
opgeslagen. Bovendien voldoen we hiermee aan alle
verplichtingen die diverse wetgeving ons oplegt,
zoals de nieuwe Wet Meldplicht Datalekken en de
Wet Bescherming Persoonsgegevens.” IC-Solutions
is een cloud provider: het biedt bedrijven en
organisaties online werkplekken aan. “Een computer
of mobile device, ongeacht het besturingssysteem,
is voldoende om bij ons online te kunnen werken.
Wij zorgen er vervolgens voor dat alle data veilig
wordt opgeslagen, inclusief een dubbele back-up
en via een exclusieve code kun je altijd bij je eigen
gegevens komen.”
EXTRA BESCHERMING
IC-Solutions biedt zelfs nog een extra bescherming
om te voorkomen dat derden bij de data van één van
hun klanten kan komen als ze de inlogcodes zouden
kennen in de vorm van een zogenaamde ‘multifactor
authenticatie’ (MFA). Als je inlogt via je gebruikers-
naam en wachtwoord, krijg je eerst op je mobiel een
sms, een telefoonbericht of een melding op de
app waarmee je het inloggen kunt verifiëren.
“De werkelijke toegang tot de opgeslagen gegevens
krijg je dan uiteindelijk alleen exclusief via je eigen
mobiele telefoon en die heb je zelf in handen.
Je moet dus twee stappen bewandelen om echt
binnen te komen.”
ANDEREVISIE
Volgens Doeve heeft zijn bedrijf een totaal andere
visie op dienstverlening dan de meeste
concurrenten. “Wij bieden onze diensten zonder
extra kosten voor onderhoud, service en support
tegen een vergelijkbaar tarief.”
KLANTEN
IC-Solutions heeft klanten in drie soorten branches
in heel Nederland: zorg, mkb tot 250 gebruikers en
de juridische branche inclusief de overheid,
advocaten en notarissen. “Het behoeft geen uitleg
hoe belangrijk een gegarandeerde afscherming van
informatie voor met name de zorg, waaronder
ziekenhuisgroepen en juridisch gevoelige informatie
is. Dat konden we altijd al garanderen en daarom
zijn we de afgelopen jaren ook zo enorm gegroeid,
maar het is perfect dat we de garantie nu ook nog
eens via de toegewezen certificaten extra kunnen
bewijzen.”
TWEE DATACENTERS
Alle data wordt door IC-Solutions opgeslagen in
twee aparte datacenters: één in Enschede in de kluis
van de oude Nederlandsche Bank waar voorheen de
goudvoorraad opgeslagen lag en één als reserve-
opslag in een datacenter in Zwolle. “Met name die
kluis in Enschede is heel bijzonder: die zit op een
diepte van elf meter onder de grond, maar nog
steeds boven NAP niveau.” Er wordt ondanks een
grote groep klanten toch slechts met een klein team
gewerkt. “Dat kan met gemak. Want we hebben een
zeer sterk gesloten en gecontroleerd systeem
opgebouwd, waar iedere nieuwe klant snel en
IC-Solutions trots
op certificaten voor
betrouwbaarheid
Vol trots kan eigenaar Dennis Doeve van
het bedrijf IC-Solutions bekendmaken
dat zijn bedrijf is gecertificeerd voor
zowel ISO 27001 als NEN7510. Een
onderzoeksprocedure van liefst acht
maanden ging eraan vooraf.
vakkundig over een complete omgeving kan
beschikken. Nieuwe klanten komen voort uit ons
zeer breed landelijk opgebouwde netwerk en
vooral ook uit goede mond-tot-mondreclame.
Naast onze bijzondere aanpak verrassen we
nieuwe klanten ook altijd met onze
prijsstellingen.” «
AUTOMATISEREN Tekst en fotografie: Jan Hammink
23

“Een werkgever die investeert
in veilig en zuinig rijden
onderneemt maatschappelijk
verantwoord”
VVCR:
Specialist in veilig,
duurzaam en kosten-
besparend rijden
Ondernemers staan tegenwoordig voor hele andere uitdagingen dan voorheen. Het succes van een bedrijf is niet
meer alleen afhankelijk van een goed financieel beleid. Het is noodzakelijk dat dit wordt gecombineerd met de
bescherming van het milieu en het welzijn van zowel werknemer als maatschappij. Zo wordt er bij gedragen aan een
stabiele samenleving. Dit levert niet alleen een onderscheidend vermogen op, maar heeft vooral positieve invloed op
het voortbestaan van de onderneming op lange termijn.
Bedrijven maken de overstap naar
duurzame energie, zorgen voor ge-
zondere voeding in de bedrijfskan-
tine en gaan duurzaam om met afval. Ook het
wagenpark speelt hierin een grote rol. Maar
wat doen bedrijven eraan om te zorgen dat ze
ook onderweg duurzaam en veilig zijn?
DUURZAAM ONDERWEG
Volledig elektrisch, hybride voertuigen en ook
het gebruikmaken van OV zijn middelen om
de mobiliteit van een bedrijf te verduurzamen.
Vaak financieel gestimuleerd
vanuit de overheid en daar-
door extra interessant. Om
deze technieken zo te benut-
ten dat er ook daadwerkelijk
wordt bijgedragen aan CO2
reductie en brandstofbespa-
ring, is het belangrijk om een
duurzame bedrijfscultuur te
creëren en daarvoor moet het
gedragen worden binnen or-
ganisaties. Gedragsverandering op bedrijfs- en
werknemersniveau is noodzakelijk.
De CO2 prestatieladder is bijvoorbeeld een
initiatief die de ambitie bij bedrijven stimu-
leert om actief CO2 te reduceren. Deze ladder
wordt zelfs ingezet door opdrachtgevers waar-
door bedrijven die CO2 reductie serieus
nemen worden beloond bij aanbestedingen.
VVCR uit Rijssen is als voorvechter van ‘Het
Nieuwe Rijden’ zeer betrokken bij het ver-
duurzamen van het verkeer. Dit wordt be-
werkstelligd door organisaties inzicht te geven
in hun brandstofverbruik en te kijken waar het
meeste rendement haalbaar is. Wanneer het
nodig is worden mensen opgeleid om de tech-
niek van de nieuwe auto’s te benutten om
daadwerkelijk CO2 reductie te realiseren en
daarnaast brandstof met de bijbehorende kos-
ten. Vaak is een investering hierin rendabel en
levert het financiële voordelen op.
DEVEILIGHEIDVAN UWWERKNEMERS
Veiligheid en goed werkgeverschap is een
ander element van duurzaam ondernemen.
Vaak wordt er bij veiligheid gedacht aan situa-
ties in productiefaciliteiten en werkplaatsen.
Deelname aan het verkeer wordt onderschat.
Rijden voor het werk is een van de meest ge-
vaarlijke werkgerelateerde activiteiten, dit
blijkt uit onderzoek van RoSPA, Royal Society
for the Prevention of Accidents. Zij stellen dat
bij een derde van alle ongelukken in het ver-
keer er iemand bij betrokken is die
onderweg is voor zijn werk. Na diep-
zeevissen en werken in de mijn-
bouw, is rijden (40.000 km p. j.) de
meest gevaarlijke werkgerelateerde
activiteit.
In de arbeidswet staat bovendien
dat er een zorgplicht is t.o.v. werk-
nemers. Dit houdt in dat er gezorgd
moet worden voor een veilige werk-
plek. Daarnaast moeten werkne-
mers in staat gesteld worden en de juiste
competenties hebben om veilig te werken.
Wanneer een werknemer rijdt voor zijn werk
is ook het voertuig een werkplek. Het feit dat
24

bedrijven ook moeten zorgen dat werknemers
veilig deelnemen aan het verkeer, betekent dat
er een verantwoordelijkheid is om personeel
bij te scholen in hun rijgedrag en bewust te
maken van de gevaren in het verkeer.
Een risico assessment helpt bedrijven in kaart
te brengen welke interventies nodig zijn om
werknemers veiliger de weg op te sturen. Zo
kijkt een risico assessment naar de situatio-
nele factoren met betrekking tot werkdruk,
naar het aantal kilometers die werknemers
maken, maar vooral naar de gedragsfactoren
van de berijders. Op basis van de analyse kan
er gekozen worden uit verschillende interven-
ties zoals E-Learning, een baan training of
training op de openbare weg.
GEDRAGSVERANDERING REALISEREN
“De aanpak gericht op gedragsverandering
maakt ons uniek en zorgt ervoor dat we duur-
zame verbeteringen realiseren voor onze klan-
ten”, zegt Patrick Hekkert, CEO van VVCR in
Rijssen. “In onze sector is het algemeen be-
kend dat 90% van de ongelukken onderweg
gebeuren vanwege menselijk falen en gedrag.
Dit houdt in dat het voor zowel ons als onze
klanten belangrijk is om ons te richten op het
gedrag van de werknemers.
Gedragsverandering is de rode draad in de
trainingen en diensten van VVCR. Zo maken
we gebruik van wetenschappelijk onder-
bouwde assessments, samen met CITO en
Cranfield University ontwikkeld, om het rijge-
drag in kaart te brengen. Daarbij wordt ge-
dragsverandering niet gerealiseerd door één
interventie, maar door constante aandacht
voor verkeersveiligheid en de daarbij beho-
rende interventies. Door te kijken naar indivi-
dueel rijgedrag zijn de trainingen zeer gericht
op de persoon.”
Gedragsverandering is de sleutel tot succes bij
het verduurzamen van de mobiliteit en de bij-
behorende kostenbesparingen.
KOSTENVOORDEEL
Duurzaam en veiligheid gaan vaak gepaard
met het besparen van kosten. Een aanrijding,
botsing of ongeval brengt vanzelfsprekend
kosten met zich mee. Uw werknemer heeft
vervangend vervoer nodig, de schade moet ge-
repareerd worden en misschien is uw werkne-
mer wel enkele weken uit de roulatie.
Daarnaast beslaan brandstofkosten een groot
deel van het ‘Total cost of ownership’ (TCO)
van uw wagenpark, gemiddeld zo’n 25%. Een
besparing hierop levert u al snel een flinke re-
turn on investment op.
Door schade te beperken bespaart u op uw
verzekeringskosten. Afhankelijk van hoe het
wagenpark verzekerd is, kunt u vele financiële
voordelen behalen. VVCR werkt samen met
een aantal grote verzekeraars en leasemaat-
schappijen om hierin te helpen.
TOTAALAANPAKVOOR MAXIMAAL RESULTAAT
“Met een allesomvattende aanpak realiseer je
meer meetbare voordelen”, vertelt Patrick
Hekkert. De trainingen en diensten van VVCR
maken werknemers bewust van hun rijgedrag,
creëren een ‘safety culture’ en zorgen als bij-
komend voordeel voor flinke besparingen op
mobiliteitskosten.
Een combinatie van analyseren als nulmeting,
het selecteren van de juiste interventies en
vervolgens blijven meten, zodat de beoogde
resultaten behaald worden, is noodzakelijk.
Elke klant en organisatie heeft een eigen doel.
Het programma is modulair en wordt aange-
past aan de situatie en behoefte van de klant.
VVCR heeft de laatste jaren een internationaal
netwerk opgebouwd van partners en is in staat
om trainingen en diensten te leveren in om en
nabij 97 landen en in meer dan 35 talen en
draagt daarmee bij aan de wereldwijde ver-
keersveiligheid. «
VVCR EUROPE BV
Markeloseweg 94
7461 PB Rijssen
Telefoon 0548 - 51 41 37
E-mail info@vvcr.nl
www.vvcr.nl
VVCR
25

BOEG OPLEIDINGEN
Duurzaam ondernemen, een mooie term
maar wat is dat nu eigenlijk. Het afnemen
van groene stroom of het recyclen van
kraanwater? Uiteraard snap ik het belang
van het zuinig omgaan met de natuur maar
het moet niet doorslaan in duurzaam on-
dernemen om te kunnen zeggen duurzaam
te ondernemen. Mooi is dat er vanuit de
overheid gestimuleerd wordt maatregelen
te nemen, bijvoorbeeld op het gebied van
zonnecollectoren, in dat geval is er zeker
winst te behalen voor een organisatie. Of
minder kosten zoals u wil. Persoonlijk hecht
ik veel waarde aan maatschappelijk verant-
woord ondernemen. En dat in de zin van ie-
mand of een bedrijf wat gunnen zonder dat
het gelijk vertaald wordt in een vergoeding.
Elkaar op weg helpen, eens meedenken bij
een probleemstelling of gewoon een goede
tip geven. «
SIMMER ADVIES B.V.
Duurzaam ondernemen speelt op alle as-
pecten van het ondernemerschap en be-
wustzijn is de eerste stap. De kern is dat de
mens en de omgeving vitaal blijft. Het
vraagt gedragsverandering en dat is niet al-
tijd makkelijk te realiseren, maar wel nood-
zakelijk. Bij het ontwerp van
pensioenregelingen is het belangrijk dat er
voldoende inkomen is wanneer iemand niet
meer kan werken. Om pensioenregelingen
betaalbaar te houden, betekent dat ook dat
medewerkers zo lang mogelijk moeten kun-
nen blijven werken. Met dat we langer
leven, zullen we ook langer moeten werken.
Duurzame inzetbaarheid van medewerkers
is daarom van belang; dat is een verant-
woordelijkheid van de medewerker, maar
ook voor de werkgever. De werknemer en
de werkomstandigheden moeten vitaal blij-
ven. Een mooie uitdaging! «
VOS TRANSPORT
Al geruime tijd zijn wij zeer actief en lopen
wij vooruit op het gros van onze collega’s als
het gaat om groen en duurzaam onderne-
men. Zo waren wij de eerste transporteur
die volledig met euro 5 motoren werkte. Wij
zijn nu de transporteur met de meeste euro
6 (milieuvriendelijkste) motoren. Zo heb-
ben we recentelijk het gehele dak van onze
hal (10000 m²) laten volleggen met zonne-
panelen. We hebben al lang een MVO-plan
waarmee ook actief gewerkt wordt. Op korte
termijn zullen wij dit ook samen met andere
ondernemers verder uit gaan rollen. We in-
vesteren doorlopend in ontzettend veel
middelen om zowel duurzaam alsook groen
te ondernemen. Wij merken in onze directe
omgeving (personeel en klanten) dat dit
zeer gewaardeerd wordt en hopen dat wij
daar dan in de toekomst inderdaad de
vruchten van zullen plukken. «
GERRITBOEGBORN LOESEENSHUISTRA JULESMENHEERE
“Ik hecht veel waarde aan
maatschappelijk
verantwoord ondernemen”
“De werknemer en de
werkomstandigheden
moeten vitaal blijven”
“Wij zijn nu de
transporteur met de
meeste euro 6 motoren”
ONDERNEMERSPANEL
26
Wie niet duurzaam onderneemt,
mist simpelweg de boot!Duurzaamheid is tegenwoordig niet meer weg te denken uit onze maatschappij. U ontkomt er dan ook niet
aan om duurzaam te ondernemen. De investeringen die u doet, verdienen zich op tal van terreinen terug. Hoe
duurzaam is uw organisatie? Heeft u al een groene reputatie opgebouwd? De mening van ons panel.

OLYMPIA UITZENDBUREAU
Ook wij ontkomen er niet aan om een duur-
zaam beleid te voeren. Bij ons is dit vooral
op het gebied van automatisering goed
zichtbaar. De ‘papieren administratie’ is zo
goed als verleden tijd. Je moet dan denken
aan online uren registratie en -facturatie.
Verder is bij ons alles groen wat groen kan
en moet zijn, te denken valt aan spaarlam-
pen, ecologisch verantwoord papier, biolo-
gisch afbreekbare reinigingsmiddelen e.d.
Maar of wij hierdoor een groene reputatie
krijgen valt te bezien. Maar ik vind dat ie-
dere organisatie zijn verantwoordelijkheid
behoort te nemen om een duurzaam beleid
te voeren en waar mogelijk anderen daarop
te wijzen. «
BEST CHAUFFEURS LOGISTIEK B.V.
In de praktijk zal er geen sprake zijn van het
‘missen van de boot’, maar meer waar het
ons gaat lukken om duurzamer te onderne-
men zonder dat het de business stag-
neert. Duurzaam ondernemen wordt in het
algemeen gesteld als maatschappelijk ver-
antwoord ondernemen waarbij mens, mi-
lieu en economie met elkaar in evenwicht
zijn. En dan ook niet alleen naar de huidige,
maar ook naar de toekomstige gevolgen van
deze activiteiten. Bewust minder printen,
energiezuinige lampen en apparaten, noem
maar op. Maar het kan groter, maar helaas
lukt het ons nog niet om hieraan echt invul-
ling te geven. Door de marktontwikkeling
liggen onze prioriteiten bij de dagelijkse
operatie en verdere ontwikkeling en profes-
sionalisering van onze organisatie. We wil-
len wel, maar we zijn druk met onze
corebusiness. Wat wel opvalt is: onze klan-
ten hebben dit (tot nu toe) nog niet als on-
derwerp op de agenda gezet. ‘Business
first!,’ is dan het credo. «
TOPTOP SCHOONMAAK
De schoonmaakbranche is een branche die
al heel vooruitstrevend is qua duurzaam-
heid. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de mi-
crovezeltechniek: vroeger maakten we een
emmer sop aan en begonnen daarna met
onze schoonmaaktaken. Tegenwoordig ge-
bruik je een microvezelsysteem dat zeer
weinig water verbruikt. Bij het microvezel-
systeem schraap je op microscopisch niveau
het vuil als het ware van de oppervlakte af.
Hierbij gebruik je het water alleen als een
transportmiddel van het vuil, waardoor je
beduidend minder water verbruikt.
Uiteraard gebruiken wij de microvezeltech-
niek alleen maar om het milieu en het wa-
terverbruik van de klant tot een minimum
te beperken. «
“Bij ons is alles groen wat
groen kan en moet zijn”
“Duurzamer ondernemen
zonder stagneren
business”
“Microvezeltechniek goed
voor milieu en
waterverbruik”
MARTIJNWIRTZ GERTHOFMEIJER MICHAELTOP
27

DE VERBORGEN ENERGIESLURPERS IN UW GEBOUW
Online scan toont
waar (nog) bespaard
kan worden
Energiebesparing lijkt alleen maar lucratief voor grootverbruikers. Wat kan een winkel, verzekeringskantoor
of restaurant meer besparen dan wat peanuts? Dat blijkt een misvatting. Ook in het kleinere MKB kan de
energiefactuur fors omlaag, iets waar het Energieakkoord trouwens sterk op aandringt. Met de MKB Energy CheckUp,
een initiatief van VNO-NCW en MKB-Nederland, kan u via een online scan ontdekken waar binnen uw gebouw
bespaard kan worden.
28

“We willen het
ondernemers over
de hele lijn
makkelijker maken
met deze scan”
“Uiteindelijk moeten we collectief naar
nul op de meter en de weg daar naartoe
begint met energiebesparing”
Het initiatief tot de MKB Energy
CheckUp werd genomen door CCS
Energieadvies, een bureau dat
consultancy geeft op het gebied van energie.
Verbaasd over het gebrek aan aandacht voor
energiebesparing binnen het MKB begon CCS
aan de ontwikkeling van een scan. Het idee werd
al snel opgepikt door anderen en resulteerde
uiteindelijk in een project dat door de EU wordt
gefinancierd, ook in Spanje, Polen en Italië,
en door de regionale verenigingen van VNO-
NCW uitgevoerd. MKB Energy CheckUp ging
dit voorjaar als eerste van start in Overijssel
en Gelderland, maar dat heeft alles met de
initiatiefnemers te maken – CCS is gevestigd in
Deventer – en niets met regionale begrenzingen.
Integendeel, de scan kan nu al door elke MKB-
ondernemer gebruikt worden en als het MKB
er landelijk en breed op in gaat zal Nederland
hiermee naar verwachting al ruim een derde
van de in het Energieakkoord nagestreefde
besparing realiseren. Wie het kleine niet eert..
dat spreekwoord geldt ook voor dit thema.
NOG STEVIG OMLAAG
Een van de eerste bedrijven die de online scan
heeft ingevuld is Reerink IJzerwaren, een
familiebedrijf met ruim vijftig medewerkers
en vijf vestigingen. Dr. Gijs van Pruissen,
consultant bij CCS, was behulpzaam daarbij.
“Opvallend is dat dit bedrijf al goed op weg was
om energiebesparende maatregelen te nemen.
Zo is in de winkel reeds een begin gemaakt
met het vervangen van TL verlichting voor
LED verlichting en zijn er al tijdschakelaars
geïnstalleerd. Het energieverbruik kan echter
nog stevig omlaag worden gebracht door
vervanging van de verwarmingsketel en het
aanbrengen van betere isolatie. Met de scan
kijken we nadrukkelijk eerst naar maatregelen
in de besparende sfeer. Zelf duurzame energie
opwekken is het sluitstuk.”
NATUURLIJKVERVANGINGSMOMENT
De wil om energie te besparen is zeker
aanwezig bij Reerink IJzerwaren. Volgens
accountmanager Tonnie Engel maakte de scan
helder dat zowel de investering in een nieuwe
CV ketel als die in LED verlichting binnen vijf
jaar worden terugverdiend. “LED armaturen
verkopen we zelf. We waren er al mee begonnen
elke energieslurpende TL-buis die kapot gaat te
vervangen door een LED lamp. Geleidelijk zullen
zo alle lampen vervangen worden. Die ketel
zou vroeg of laat natuurlijk ook op de agenda
zijn komen te staan. Het is goed dat hij nu al in
ons vizier komt en niet pas bij het natuurlijke
vervangingsmoment, want we verstoken onnodig
veel kuub aardgas, elke keer dat hij opstart.
De besparing gaat in dit geval echt over een
substantieel bedrag.”
LIJSTVAN ERKENDE MAATREGELEN
Volgens Christian Lorist, regiomanager VNO-
NCW Midden, is Reerink typerend voor de naar
schatting 107.000 ondernemingen waarvoor
de scan bedoeld is. “En dan is de branche
voor ijzerwaren en gereedschappen er een
waarvoor de lijst van erkende maatregelen nog
moet worden opgesteld. Die maatregelen zijn
bedoeld om energie te besparen en garanderen
een terugverdientijd van maximaal vijf jaar.
We willen het ondernemers over de hele lijn
makkelijker maken met deze scan. Ze krijgen
meer inzicht, ze krijgen financiële duidelijkheid
en last but not least: ze krijgen medewerking
van de overheid. Wie zich inschrijft voor de
MKB Energy CheckUp toont daarmee aan
dat het hem menens is wat energiebesparing
betreft. In Apeldoorn gaat de Omgevingsdienst
de energiescans als handhavingsinstrument
testen en de verwachting is dat meer
Omgevingsdiensten zullen volgen. Die dienst
staat dus heel positief tegenover dit initiatief.”
Die steun van de overheid is volgens Tonnie
Engel zeer welkom in de zoektocht naar
energiebesparing. ”Een bedrijf als het onze is
op allerlei manieren bezig met het thema. We
zijn geïnteresseerd in duurzame vormen van
energieopwekking en hebben al eens gekeken
of er bijvoorbeeld zonnepanelen op onze daken
kunnen. We maken via de LED verlichting die
we in ons pand installeren een expliciete link
naar de LED producten die we in onze winkel
verkopen. Maar er is zoveel mogelijk en het is
soms zo onduidelijk hoe de terugverdientijden
liggen, dat zo’n online scan een onmisbaar
hulpmiddel is.”
BEWEGINGSDETECTORS ENTIJDSCHAKELAARS
Gijs van Pruissen benadrukt dat veel bedrijven
die de scan invullen zullen ontdekken dat
er zich in hun bedrijfspand een opvallende
hoeveelheid laaghangend fruit bevindt. “Ook met
goedkope maatregelen als bewegingsdetectors en
tijdschakelaars kan een behoorlijke hoeveelheid
energie worden bespaard. Die technieken maken
je organisatie bovendien onafhankelijk van
de goede wil van personeelsleden en klanten.
Uiteindelijk moeten we collectief naar nul op
de meter en de weg daar naartoe begint met
energiebesparing. Met de MKB Energy CheckUp
maken we er een win-win-win situatie van. Als
de 107.000 bedrijven in Nederland energie
besparen is dat niet alleen winst voor het
klimaat en een besparing op die afzonderlijke
energiefacturen, maar profiteren ook lokale
installateurs en de BV Nederland als geheel.” «
Voor meer informatie,
kijk op www.energycheckup.nl.
MKBENERGYCHECKUP Tekst: Jeroen Kuypers // Fotografie: Marco Magielse
29

DEELNEMERS
WIBOVANWIER
Projectleider van Trade Office (onderdeel
van innovatieplatform Kennispoort
Regio Zwolle), een nieuw initiatief
voor internationalisering van mkb in
de regio Zwolle.
www.tradeoffice.nl
JEROENVAN DE LAGEMAAT
Directeur van NDIX (N voor Nederland,
D voor Duitsland), een digitale markt-
plaats, die grensoverschrijdende ICT-
dienstverlening mogelijk maakt en
stimuleert.
www.ndix.net
MARTINVAN ERNST
Partner IT Advisory bij accountants- en
adviesorganisatie Baker Tilly Berk, dat
onderdeel is van het internationale net-
werk Baker Tilly en ondernemers helpt
als zij grensoverschrijdend zaken willen
doen.
www.bakertillyberk.nl
RONALD KNOLL
New Business Banker Groot Zakelijk bij
Rabobank IJsseldelta, houdt zich ook
bezig met het programma internationali-
sering en inspiratiereizen in het buiten-
land.
www.rabobank.nl
30

- STELLING: INVESTEREN IN INTER-
NATIONAAL ONDERNEMEN IS
OVERBODIG GEZIEN DE STERKE
REGIONALE ECONOMIE.
Wibo van Wier: “Binnen de regio Zwolle –
twintig gemeentes – is de ene gemeente verder
met internationaal ondernemen dan een an-
dere. Sommige lokale bestuurders reageren:
‘Hier zijn helemaal geen bedrijven die interna-
tionaal actief zijn, dus waarom moeten we
daarin investeren? Moet dat niet van de be-
drijven zelf komen?’ Ook speelt onwetendheid
een rol: een wethouder wist niet dat één van
‘zijn’ bedrijven het meeste verdient in het bui-
tenland. Het thema staat nog in de kinder-
schoenen”. Wethouders met een brede
portefeuille zijn vaak druk met andere lokale
problemen. “Het is dan best lastig om je met
strategische thema’s bezig te houden”, aldus
Van Wier. “Maar om globalisering kun je niet
heen. Steeds meer bedrijven krijgen te maken
met internationale concurrentie. Naast regio-
nale bedrijven die naar Azië willen, zijn er ook
Aziatische bedrijven die nadrukkelijk naar
Nederland kijken”. Martin van Ernst: ”Ik sluit
me bij Wibo aan. Een regionale retailer, regio-
naal georiënteerd en met een aantal vestigin-
gen, begon een webshop en kreeg plotseling
bestellingen overal vandaan waarop hij totaal
niet had gerekend. Daar moest hij opeens over
nadenken: hoezo geen verzendkosten, hoe
regel je de betaling? Globalisering gaat bijna
automatisch”. Ronald Knoll: “Zwolle is een
sterke regio: economisch beter dan veel an-
dere regio’s, omdat we een sterk mkb hebben.
Best veel mkb-ondernemers ondernemen in-
ternationaal. Vanuit Rabobank zien we dat in-
ternationaal actieve bedrijven vaak financieel
gezonder zijn en minder gevoelig voor con-
juncturele schommelingen. Wil je je sterke po-
sitie als regio houden, dan moet je dus blijven
investeren in internationaal zakendoen.
Anders glijd je weg. Zakendoen is mondiaal
geworden”.
“Er liggen gewoon kansen”, vervolgt Jeroen
van de Lagemaat. “Je kunt ook veel van an-
dere landen leren. Iedere Duitse stad heeft een
Wirtschaftsförderung (soort ontwikkelings-
maatschappij). Bedrijven betalen lokaal
Gewerbesteuer, waardoor de stad direct
belang heeft bij goede bedrijvigheid: bij min-
der bedrijven kan het zwembad niet meer
open. Bedrijven worden in Duitsland continu
geholpen zich te ontwikkelen, heel leuk. Dat
missen wij in Nederland.” Ook is het voor veel
regionale bedrijven uit risico-oogpunt noodza-
kelijk internationaal ondernemen te omar-
men. Van Ernst: “Maak als ondernemer een
SWOT-analyse, breng de kansen en bedreigin-
gen in kaart. Het kan ook een bedreiging zijn
als je niets doet. Dan ben je misschien wel out
of business, omdat de concurrent hier komt of
omdat jouw regionale concurrent wel bijvoor-
beeld elders goedkoper inkoopt”. Van de
Lagemaat instemmend: “Je moet wel weten
wat er in het buitenland gebeurt, ook al doe je
daar geen zaken mee”.
Wel moet je je zaken enorm goed op orde heb-
ben voordat je over de grens kijkt, waarschuwt
Knoll. “Internationaal zakendoen scherpt je
bedrijf. Een excellent productenpakket is
noodzakelijk, anders maak je geen kans.
Heb je in Nederland je organisatie niet op
orde, dan is het niet verstandig zaken te gaan
doen met het buitenland. Je gaat hobbels te-
genkomen en dan wordt uitvergroot wat je
niet goed voor elkaar hebt”. Ook Van Wier tipt
ondernemers hun zaakjes goed voor elkaar te
hebben. “Eerst de thuismarkt goed op orde
hebben, weten waar je goed in bent. De vol-
gende stap is: hoe wil ik op de buitenlandse
markt optreden en hoe ziet daar mijn unique
selling point eruit”. Van Ernst tipt mkb-onder-
nemers te focussen op hun kerntaken. “En de
rest, indien mogelijk uit te besteden”.
- STELLING:ANGSTVOOR OVER DE GRENS
ZAKENDOEN ISVAAK ONGEGROND.
“Zakendoen met het buitenland kun je zien
als lastig, maar het geeft ook inspiratie om
vanuit een andere culturele blik naar je eigen
business te kijken”, aldus Van de Lagemaat,
bekend met de Duitse markt. “De Duitser zet
pas een handtekening als alle punten en kom-
ma’s duidelijk zijn. Het voordeel is dat je maar
hoeft te doen wat is opgeschreven. Je hoeft je
nergens meer zorgen om te maken. Deze ma-
nier van werken geeft veel comfort. Op de
Nederlandse flexibiliteit en handelsgeest heb
ik toch een remmetje gezet; soms is het:
‘Nu even niet’.’’
“Internationaal zakendoen zie ik als een uitda-
ging”, aldus Knoll. “Je moet wel goed voorbe-
reid zijn, zelfs als je zakendoet met Duitsland.
Een Duitser vindt het prima als je binnen-
loopt, maar gaat het verder, wil hij de onder-
nemer in de ogen kijken, is hij kritisch en
verwacht hij toegevoegde waarde. Culturen
verschillen enorm. In Rusland, Engeland of
Turkije wordt heel anders zakengedaan dan in
Nederland. Wij hebben een grote mond, willen
heel snel, dat is in veel culturen not done.
Rechtssystemen, aansprakelijkheid,
financiering, betalingsgedrag; alles is anders.
Laat je daarover goed adviseren.”
Koudwatervrees is best gezond, vindt Van
Ernst, “omdat je je dan afvraagt: wil ik dit alle-
maal wel?” Ook hij rept over een goede voor-
bereiding. “Daarmee bespaar je een hoop
werk. De nieuwste softwareoplossingen op
abonnementsbasis kunnen bij internationale
ambities goed helpen. Die maken je heel flexi-
bel (klein starten en doorgroeien) en zorgen
ervoor dat bijvoorbeeld lokale weten regel-
geving is ingebouwd”. Van Wier herkent die
koudwatervrees bij veel mkb-ondernemers.
Ze werpen zichzelf een drempel op met een
‘doe-het-zelfmentaliteit’. ’Als ik het niet zelf
kan, is het onmogelijk’. “Ondernemers willen
‘in control zijn’. Maar je hoeft niet alles zelf te
kunnen”.
Coaching is dé oplossing. Alle gespreksdeel-
nemers verzorgen dit. Van Wier zet een
coachingsprogramma in waarbij ondernemers
sparren met internationaal ervaren
DEELNEMERS RONDETAFELGESPREK: ZAKENDOEN IS MONDIAAL GEWORDEN
‘Wij kussen
ondernemers wakker’
Met internationaal ondernemen start ik niet, want dat is moeilijk en ik weet niet waar ik moet beginnen.
Bovendien draait mijn business goed, dus waarom zou ik over de landsgrenzen heen kijken? Sommige mkb-
ondernemers denken zo. Experts op het gebied van internationaal ondernemen voeren een rondetafelgesprek
in Zwolle over dit thema.
RONDETAFELINTERNATIONAAL Tekst: Fernande Leeflang // Fotografie: Liesbeth vanAsselt
31

GerecycledeRubberenVloeren | DuurzaamenInnovatief | REduce-REuse-REcycle
DinoflexEurope | Hammerstraat48-9,8161PHEpe
0578-712410 | info@dinoflex.nl | www.dinoflex.nl
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
ad_nedfinity.pdf 1 9-5-2016 09:23:53
Instalay Nederland | Hammerstraat 48-9 8161 PH Epe
0578-712410 | info@instalay.nl www.instalay.nl
Instalay
ondervloersysteem:
zelfklevend, milieu-
vriendelijk en duurzaam!
www.roordink.nl
Roordink
Roordink
Barneveld
Coevorden
Veenendaal
Zwolle
Roordink
VERKOOP EN ADVISERING
NIEUWE BEDRIJFSWAGENS
RUIME KEUZE AAN BEDRIJFSWAGENOccASIONS
VERHUUR OP MAAT
SERVIcEGERIcHTE WERKPLAATS VOOR
TREKKEND EN GETROKKEN MATERIEEL
TRANSPORTKOELING
ORIGINELE ONDERDELEN
cARROSSERIEËN OP MAAT
ScHONE EN EFFIcIËNTE BRANDSTOFFEN
TRUcKWASH
24/7 BEREIKBAARHEID
Roordink
Roordink
Roordink
Roordink
Roordink
Roordink
Roordink
Roordink
Roordink
Allesonderééndak!
Roordink, een slimme keuze:
201601002_ondernemersbelangoverijssel_2200x765_fc_liggend.indd 1 15-02-2016 18:27:11

ondernemers. “De coach brengt ervaringsken-
nis en netwerk in”. Rabobank koppelt ook in-
ternationaal onervaren aan ervaren
ondernemers. Dat doet zij dit jaar middels vier
tafels van elk acht à negen ondernemers.
Daarnaast verzorgt Rabobank inspiratiereizen.
Knoll, over het doel hiervan: “Elkaar beter
leren kennen, onderling meer zakendoen en
inspiratie opdoen hoe je met het buitenland
zakendoet’’.
Baker Tilly Berk ontzorgt ondernemers door
vanuit een goed ingerichte administratie mee
te denken hoe zij hun onderneming een stap
verder brengen”, aldus Van Ernst. Van de
Lagemaats bedrijf coacht met name op ICT-
gebied, Duitsland specifiek. Daarbij heeft het
zelf baat. “Wij hebben een marktplaats van
ICT-diensten. Dan is het belangrijk om promi-
nente dienstverleners binnen te halen”.
Onze grootste gemene deler is de persoonlijke
benadering, concludeert Van Wier.
Instemmend geknik. Van Ernst: “Als business
coach voor de ondernemer moet je een klik
hebben. Het draait allemaal om vertrouwen in
elkaar”. Van de Lagemaat: “Omdat wij een on-
afhankelijke positie hebben, nemen onderne-
mers sneller wat van ons aan. Wij helpen ze in
plaats van dat we wat verkopen”. Er zijn nog
steeds ondernemers die niets doen op interna-
tionaal gebied. Van Wiers oplossing: “Wij kus-
sen ondernemers wel eens wakker”. Van de
Lagemaat: “Als ’t gaat kriebelen hoef je alleen
te helpen, maar het is vaak de kunst hen wak-
ker te krijgen”.
- STELLING: EXTRA INVESTEREN IN ICT IS
NOODZAKELIJKALS JE MET HET BUITENLAND
ZAKENDOET.
“Ligt eraan wat je doet”, aldus Van Ernst.
“Heb je een handelsonderneming die ‘alleen’
importeert, dan zijn de gevolgen te overzien.
Praat je over internationale expansie met lo-
kale aanwezigheid dan moet je wel investeren
in je ICT. “Dan gaat ICT je business enorm
helpen, bijvoorbeeld met je financiële admi-
nistratie en je logistieke operatie“. Niet ieder-
een realiseert zich wat vestigen buiten
Nederland inhoudt, weet hij. Als voorbeeld
haalt hij de ontwikkelingen rond Safe Harbor
aan. Amerikaanse inlichtingendiensten mogen
niet in de systemen van bedrijven kijken die
zijn aangesloten bij Safe Harbor. “Het
Europees Hof heeft dat van tafel geveegd. Met
als gevolg dat Nederlandse bedrijven die ook
in Amerika gevestigd zijn, direct een latent
privacyprobleem hebben. Wij hebben al di-
verse ondernemers geholpen die tegen dit pro-
bleem aanliepen.” Van Wier: “Het is eigenlijk
van de zotte. Als ik zeg: ‘Ik ga alles gratis voor
je versturen, op de voorwaarde dat ik de pak-
ketjes wel openmaak, doe je mee of niet? Nee
toch? Dit gebeurt in feite wel”. Van Ernst haalt
nog een ander belangrijk ICT-item aan: “Wat
outsourcing betreft: waar staan jouw data?”
Nederlandse bedrijven met een hoofdvestiging
in Nederland zijn gebonden aan Nederlandse
wetgeving. Die vereist dat data in Europa
staan. “Als je in de Amazon-Cloud iets neerzet,
moet je dus aangeven dat je de data in Europa
op een server wilt hebben. Anders voldoe je
niet aan de wet.” “ICT is een randvoorwaarde.
Ook hier is een goede voorbereiding noodza-
kelijk. Je moet je informatiestroom op orde
hebben. Pakketten moeten met elkaar com-
municeren”, aldus Knoll.
Om internationaal zakendoen kun je niet
heen, concluderen de vier tafelgenoten.
“Wel zul je door de globalisering je weg
moet vinden”, aldus Van de Lagemaat.
Hoe? Heel simpel. Van Wier: “Wij zijn
een soort gidsen”. «
33
RONDETAFELINTERNATIONAALONDERNEMEN

Een aandeel in elkaar
Want voor elk goed plan vinden wij de weg.
Onze adviseurs combineren bancaire financieringen met overheidsregelingen, lease,
investeringsfondsen en meer. Én weten de weg in de regio. Dat helpt wanneer zij
samen met u opzoek gaan naar een goede financieringsoplossing.
rabobank.nl/hetnieuwefinancieren
Om uw groei
mogelijk te
maken.
Voor elk goed
plan vinden
wij de weg.

De groei- en koopkrachtcijfers
worden de laatste tijd bijgesteld.
In tegenstelling tot de afgelopen
jaren ditmaal gelukkig naar boven. Voor
2016 gaat het CBS uit van een toename van
het bruto binnenlands product (BBP) van
2,4 procent. Goed nieuws dus voor Neder-
landse ondernemers. Na jaren van krimp en
bezuinigingen is er bij veel bedrijven eindelijk
weer ruimte voor het investeren in
groeiplannen.
BANK BLIJFTVERTROUWDADRES
Mkb-ondernemers die op zoek gaan naar een
zakelijke lening, zullen merken dat op het
gebied van kapitaalverstrekking de afgelopen
jaren veel is veranderd. Het vertrouwde adres
voor veel ondernemers is en blijft de bank.
Nederlandse banken hebben 140 miljard euro
aan krediet uitstaan bij het mkb, met de
Rabobank als grootste kredietverstrekker.
Maar de banken krijgen door Brussel en Den
Haag steeds strengere kapitaaleisen opgelegd.
Hierdoor moeten banken selectiever zijn in
hun kredietverlening.
VEEL NIEUWE FINANCIERINGSVORMEN
Intussen is het aantal financierings-
mogelijkheden enorm toegenomen.
Naast bekende vormen als crowdfunding,
zijn er nog vele andere mogelijkheden voor
het aantrekken van vreemd vermogen.
Zoals via kredietunies, private investeerders,
participatiemaatschappijen, mkb-obligaties,
regionale ontwikkelingsmaatschappijen en
stimuleringsregelingen van lokale, regionale,
nationale en Europese overheden. Dat biedt
dus volop kansen voor ondernemers die op
zoek zijn naar de broodnodige
investeringsruimte.
PLANNEN ENAMBITIES REALISEREN
Ondernemers met een goed plan kunnen altijd
aankloppen voor advies, vertelt Marcel
Gerritsen, bij Rabobank Nederland
verantwoordelijk voor financieren.
“Vervolgens kijken we aan de hand van het
plan en de balans van de onderneming welke
financiering het beste past. Dat kan een
bancaire financiering zijn, maar ook een
combinatie met financiering door partners of
investeerders uit ons lokale netwerk. Zoals een
lease of een investeringsfonds. Wij zorgen
voor een passende financieringsmix.”
Deze regierol van de bank bij het nieuwe
financieren maakt het voor mkb-ondernemers
makkelijker om hun ambities en plannen te
realiseren. En op die manier volop te
profiteren van de aantrekkende economie.
Meer weten? Ga naar
www.rabobank.nl/hetnieuwefinancieren «
Financieren verandert,
de oplossing verandert mee
De Nederlandse economie trekt aan en het midden- en kleinbedrijf profiteert daarvan. Steeds meer ondernemers
zoeken een lening om te kunnen investeren. Naast bancaire oplossingen zijn er tegenwoordig veel andere
financieringsmogelijkheden. Van crowdfunding tot private investeerders. Hoe vinden ondernemers daarin hun weg?
HETNIEUWEFINANCIEREN
35

Wij delen onze kennis graag.
Het juridische antwoord op een simpele vraag, is vaak gecompliceer-
der dan verwacht. Met gezond verstand komt u een heel eind, maar
voor een écht antwoord is meer kennis nodig. Dirkzwager deelt die
kennis graag met u. Ontdek snel hoe Dirkzwager haar kennis deelt op
www.partnerinkennis.nl
Dirkzwager
zorgt dat
u het weet.

Het Ondernemersbelang Overijssel 3e editie

Het Ondernemersbelang Overijssel 3e editie

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Het Ondernemersbelang Overijssel 3e editie

Similar to Het Ondernemersbelang Overijssel 3e editie (20)

Het Ondernemersbelang Overijssel 3e editie