1. 07/04/57
พอใจ พลายงาม 1
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย พ.ศ. 2556
โดย
นายพอใจ พลายงาม
บริษัท เอ็นจิเนียริ่ง ดีซายน บิวโร จํากัด
พอใจ พลายงาม 1
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
ขอกําหนดการเดินสายและวัสดุ
สายไฟฟา
ชนิดสายไฟฟาแรงต่ํา แบงไดทั่วไปประมาณ 3 แบบ
- ชนิดตัวนํา
- ทองแดง
- อลูมิเนียม
- ชนิดฉนวน
- PVC (อุณหภูมิใชงาน 70 C และ 90 C)
- XLPE (อุณหภูมิใชงาน 90 C)
- มาตรฐานการผลิต
- มอก.11-2533
- IEC 60502, BS, AS
พอใจ พลายงาม 2
07/04/57
พอใจ พลายงาม 2
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
มอก. 11-2553
- สายทองแดงหุมฉนวน PVC
- แรงดันใชงาน U0/U ไมเกิน 450/700 โวลต
- อุณหภูมิใชงาน 70 C และ 90 C
- อางอิง IEC 60227 แตมีสายตามมาตรฐานเดิมบาง
U0 = แรงดัน RMS ระหวางตัวนํากับดิน
U = แรงดัน RMS ระหวางตัวนํากับตัวนํา
พอใจ พลายงาม 3
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
วิธีเรียกชื่อสายแตละชนิด
เรียกเปนรหัสชนิด แทนการเรียกชื่อชนิดสาย ใชเลข
สองตัว ตามหลังมาตรฐานอางอิง
เชน 60227 IEC 01
- 60227 IEC คือ มาตรฐานใชอางอิง
- 01
ตัวเลขแรก จะเปนการระบุชั้นพื้นฐานของสายไฟฟา
0 หมายถึง สายไฟฟาไมมีเปลือก สําหรับงานติดตั้งถาวร
1 หมายถึง สายไฟฟามีเปลือก สําหรับงานติดตั้งถาวร
4 หมายถึง สายไฟฟาออนไมมีเปลือก สําหรับงานเบา
5 หมายถึง สายไฟฟาออนมีเปลือก สําหรับงานเบา
ใชงานทั่วไป
พอใจ พลายงาม 4

2. 07/04/57
พอใจ พลายงาม 3
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
พอใจ พลายงาม 5
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
สี ตาม มอก.11-2553
เฟส A
น้ําตาล
เฟส B
ดํา
เฟส C
เทา
นิวทรัล
ฟา
สายดิน
เขียวแถบเหลือง
พอใจ พลายงาม 6
07/04/57
พอใจ พลายงาม 4
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
การใชงานสายไฟฟา
- สาย มอก.11-2553 ตามตาราง 5-48
- สาย XLPE ติดตั้งในอาคารเดินในชองเดินสาย
ที่ปดมิดชิด ยกเวน เปลือกนอกมีคุณสมบัติตานเปลวเพลิงและ
คํานึงถึงพิกัดกระแสและอุณหภูมิของอุปกรณที่ตอดวย
- สายอื่นๆ สายทนไฟ สายควันนอย ฯลฯ ใชใน
พื้นที่จํากัดบางแหงที่ตองการคุณสมบัติพิเศษเทานั้น
พอใจ พลายงาม 7
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
ตัวอยางตาราง 5-48
พอใจ พลายงาม 8

3. 07/04/57
พอใจ พลายงาม 5
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
พอใจ พลายงาม 9
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
สาย 60227 IEC 01
- โครงสราง เหมือน THW
- สายแกนเดียว กลม
- แรงดันใชงาน 450/750 V
- ขนาด 1.5 – 400 Sq.mm.
การนําไปใช
- ใชงานติดตั้งทั่วไป
- เดินในชองเดินสาย ตองปองกันน้ําเขา
- หาม เดินรอยทอฝงดิน หรือฝงดินโดยตรง
พอใจ พลายงาม 10
07/04/57
พอใจ พลายงาม 6
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
สาย 60227 IEC 10
- โครงสราง เหมือน NYY
- สายหลายแกน มี/ไมมี สายดิน
- แรงดันใชงาน 300/500 V
- ขนาด 1.5 – 35 Sq.mm.
การนําไปใช
- ใชงานติดตั้งทั่วไป
- เดินในชองเดินสาย ตองปองกันน้ําเขา
- วางบนรางเคเบิล
- หาม เดินรอยทอฝงดิน หรือฝงดินโดยตรง
พอใจ พลายงาม 11
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
สาย NYY
- สายชนิดแกนเดียว และ หลายแกน
- สายแกนเดียว ขนาด 1.0 – 500 Sq.mm.
- สายหลายแกน ขนาด 50 – 300 Sq.mm.
- สายหลายแกนมีสายดิน ขนาด 25 – 300 Sq.mm.
- แรงดันใชงาน 450/750 V
การนําไปใช
- ใชงานติดตั้งทั่วไป
- วางบนรางเคเบิล
- เดินรอยทอฝงดิน หรือฝงดินโดยตรง
พอใจ พลายงาม 12

4. 07/04/57
พอใจ พลายงาม 7
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
สาย VAF
- สายชนิดสองแกน และ 2แกนมีสายดิน
- ขนาด 1.5 – 16 Sq.mm.
- แรงดันใชงาน 300/500 V
การนําไปใช
- เดินเกาะผนัง
- เดินในชองเดินสาย หามรอยทอ
- หาม ฝงดิน
พอใจ พลายงาม 13
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
สาย VCT
- ลักษณะเปนสายฝอย
- สายชนิดแกนเดียว/หลายแกน และ หลายแกนมีสายดิน
- ขนาด 4 – 35 Sq.mm.
- แรงดันใชงาน 450/750 V
การนําไปใช
- ใชงานติดตั้งทั่วไป
- ใชตอเขาเครื่องใชไฟฟา
- วางบนรางเคเบิล
- เดินรอยทอฝงดิน หรือฝงดินโดยตรง
พอใจ พลายงาม 14
07/04/57
พอใจ พลายงาม 8
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
สาย XLPE (ตามมาตรฐานอื่น)
- ผลิตตามมาตรฐาน IEC 60502
- หุมดวยฉนวน XLPE
- อุณหภูมิใชงาน 90 C
- แรงดันใชงาน 0.6/1 kV
- สายชนิดแกนเดียว/หลายแกน
การนําไปใช
- ใชงานติดตั้งทั่วไป
- วางบนรางเคเบิล
- เดินรอยทอฝงดิน หรือฝงดินโดยตรง
- ติดตั้งในอาคารเดินในชองเดินสายที่ปดมิดชิด ยกเวน เปลือกนอกมีคุณสมบัติ
ตานเปลวเพลิงและ คํานึงถึงพิกัดกระแสและอุณหภูมิของอุปกรณที่ตอดวยพอใจ พลายงาม 15
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
ขนาดกระแสของสายไฟฟา จะเกี่ยวพันกับ
ชนิดและขนาด
ของสายไฟฟา
รูปแบบ
การติดตั้ง
ตัวคูณ
ปรับคา
60227 IEC 01, 60227 IEC 10,
NYY, VAF, VCT, XLPE
ตาราง 5-47
มี 7 กลุมการติดตั้ง
- อุณหภูมิโดยรอบ
- จํานวนกลุมวงจร
พอใจ พลายงาม 16

5. 07/04/57
พอใจ พลายงาม 9
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
ตาราง 5-47
พอใจ พลายงาม 17
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
ตาราง 5-47(ตอ)
พอใจ พลายงาม 18
07/04/57
พอใจ พลายงาม 10
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
ตาราง 5-47(ตอ)
พอใจ พลายงาม 19
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
MI CABLE ใชตาราง 5-34, 5-35
สายแรงแรงสูง ใชตาราง 5-36, 5-37, 5-38พอใจ พลายงาม 20

6. 07/04/57
พอใจ พลายงาม 11
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
ใชตาราง 5-43
มากกวากลุมวงจร ใชตาราง 5-8
พอใจ พลายงาม 21
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
การปรับคาขนาดกระแสของสาย
พอใจ พลายงาม 22
07/04/57
พอใจ พลายงาม 12
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
การนับกลุมวงจร กรณีสายหลายแกน
ตัวอยาง วงจรไฟฟาใชสายเคเบิล 2 แกน ขนาด 2x4 Sq.mm. จํานวน 1 เสน
และเคเบิล 4 แกน ขนาด 4x4 Sq.mm. จํานวน 2 เสน
วิธีคิด นับกลุมวงจรไดเปน 3 กลุมวงจร นําไปเปดตาราง 5-8 ไดตัวคูณปรับ
คา = 0.7
พอใจ พลายงาม 23
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
การนับกลุมวงจร กรณีสายหลายแกน
หาขนาดกระแส จากตาราง 5-20
ไดกระแสดังนี้
NYY 2x4 Sq.mm. = 26x0.7 = 18.2 A
NYY 4x4 Sq.mm. = 23x0.7 = 16 A
พอใจ พลายงาม 24

7. 07/04/57
พอใจ พลายงาม 13
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
การนับกลุมวงจร กรณีสายหลายแกน
หาขนาดกระแส จากตาราง 5-20
ไดกระแสดังนี้
NYY 2x4 Sq.mm. = 26x0.7 = 18.2 A
NYY 4x4 Sq.mm. = 23x0.7 = 16 A
พอใจ พลายงาม 25
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
การนับกลุมวงจร กรณีสายแกนเดียว
ตัวอยาง วงจรไฟฟา 3 เฟส จํานวน 2 วงจร และวงจรไฟฟา 1 เฟส จํานวน 2 วงจร
ติดตั้งรวมในชองเดินสายเดียวกัน ใชสายไฟฟาแกนเดียว ขนาด 2.5 Sq.mm.
ตองการหาขนาดของกระแสสายไฟฟาแตละเสน
วิธีคิด ตัวนํากระแสวงจร 1 เฟส = 2x2 = 4 เสน
ตัวนํากระแสวงจร 3 เฟส = 3x2 = 6 เสน รวมเปน 10 เสน
การนับกลุมวงจร จะคิดเปนแบบ 1 เฟส หรือ 3 เฟส ก็ไดคือ
ถานับเปนแบบ 1 เฟส กลุมวงจร = 10/2 = 5 นําไปเปดตาราง 5-8
ถานับเปนแบบ 3 เฟส กลุมวงจร = 10/3 = 3.3 นําไปเปดตาราง 5-8(หาคาเฉลี่ย)
พอใจ พลายงาม 26
07/04/57
พอใจ พลายงาม 14
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
การนับกลุมวงจร กรณีสายแกนเดียว
กลุมวงจรแบบ 1 เฟสไดตัวคูณปรับคา = 0.60
กลุมวงจรแบบ 3 เฟสไดตัวคูณปรับคา = 0.68 (คิดเฉลี่ยระหวาง 3 และ 4
กลุมวงจร)
พอใจ พลายงาม 27
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
การนับกลุมวงจร กรณีสายแกนเดียว
หาขนาดกระแส จากตาราง 5-20
ไดกระแสดังนี้
วงจร 1 เฟส = 21x0.6 = 12.6 A
วงจร 3 เฟส = 18x0.68 = 12.24 A
พอใจ พลายงาม 28

8. 07/04/57
พอใจ พลายงาม 15
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
ในการออกแบบจริง จะตองหาขนาดสายไฟฟาจากโหลด
ขั้นตอนการหาขนาดสายไฟฟา (โหลดทั่วไป)
คํานวณโหลด (Ib) และ
กําหนดขนาดเครื่องปองกันฯ(In)
เลือกชนิดสายไฟฟา
เลือกวิธีการเดินสาย(ไดกลุมการเดินสาย)
กําหนดตัวปรับคา Ca, Cg
หาขนาดกระแสของสาย (It)
หาขนาดสายไฟฟาจากตารางที่เลือก
It > In/(Ca x Cg)
พอใจ พลายงาม 29
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
ตัวอยาง หมอแปลงไฟฟาขนาด 1000 kVA, 24kV/230-400V กําหนดใหใชสาย
NYY แกนเดียวเดินสายควบ 4 เสน ตอเฟส เดินบนรางเคเบิลแบบบันได วางสาย
เรียงชิดติดกัน ตองการกําหนดขนาดสายไฟฟา (คิดอุณหภูมิโดยรอบที่ 45 C)
วิธีคิด กระแสหมอแปลง = (1000x1000)/(1.732x400) = 1443 A
ขนาด CB (Ib) = 1.25x1443 = 1804 A ใช CB = 1800 A
พอใจ พลายงาม 30
07/04/57
พอใจ พลายงาม 16
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
คํานวณโหลด (Ib) และ
กําหนดขนาดเครื่องปองกันฯ(In)
เลือกชนิดสายไฟฟา
เลือกวิธีการเดินสาย(ไดกลุมการเดินสาย)
กําหนดตัวปรับคา Ca (ตาราง 5-43),
Cg (ตาราง 5-40)
หาขนาดกระแสของสาย (It)
หาขนาดสายไฟฟาจากตารางที่เลือก
In = 1800 A
NYY (แกนเดียว)
ตารางที่ 5-30
กลุม 7
Ca = 0.91 Cg = 0.94
It > (1800/4) / (0.91 x 0.94) > 526 A
ตารางที่ 5-30 สายขนาด 400
Sq.mm.(599A)
พอใจ พลายงาม 31
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
พอใจ พลายงาม 32

9. 07/04/57
พอใจ พลายงาม 17
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
ปญหาของการติดตั้งสายไฟฟาตามมาตรฐานสายไฟฟาใหม
มอก.11-2553
การติดตั้งใหม
- สับสนเรื่องสีสายไฟฟา
- สับสนเรื่องการออกแบบและหาขนาดตัวนํา
การติดตั้งรวมกับระบบเดิม
- การเขาสายไฟฟาผิดเพราะยึดติดกับสีสายไฟฟาเดิม (อันตราย)
พอใจ พลายงาม 33
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
กรณีศึกษา
โครงการแหงหนึ่ง ไดทําการกอสรางในชวงเวลาระหวางรอยตอชวงการเปลี่ยน
มาตรฐานสายไฟฟาใหม (ส.ค. 56) สายไฟฟาที่นําเขามาใชงาน มีทั้งสายตามมาตรฐาน
เดิม มอก.11-2531 และสายไฟฟาตามมาตรฐานใหม มอก.11-2553
ความผิดพลาดเกิดจากการเขาสายเนื่องจากผูติดตั้งไมมีความรูเรื่อง
มาตรฐานสายไฟฟาใหม และผูควบคุมงานก็ไมไดตรวจสอบการเขาสาย เขาใจเองวา
เขาสายถูกตองแลว
นับวาโชคชวยเนื่องจากผูออกแบบไดเดินทางเขาไปในหนวยงานกอสรางใน
วันที่จะทําการทดสอบระบบไฟฟาพอดี จึงทําการตรวจสอบงานติดตั้งระบบไฟฟา
ปรากฏวาเจอการเขาสายเชนนี้
พอใจ พลายงาม 34
07/04/57
พอใจ พลายงาม 18
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
เนียนเลย ดํา แดง น้ําเงิน
สายสีเทากลาย
เปนนิวทรัล
ไปซะงั้น
พอใจ พลายงาม 35
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
เขาสายที่ MDB ผิดหมด
อนาคตจะเกิดอะไรขึ้น
พอใจ พลายงาม 36

10. 07/04/57
พอใจ พลายงาม 19
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
นี่คือสิ่งที่ผูติดตั้งคิด
พอใจ พลายงาม 37
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
พอใจ พลายงาม 38
07/04/57
พอใจ พลายงาม 20
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟาสําหรับประเทศไทย
พ.ศ. 2556
ขอบคุณครับ
พอใจ พลายงาม 39