ταξίδι στο χρόνο

1. με αντικείμενα καθημερινής χρήσης

2. Στα πλαίσια του προγράμματος Ταξίδι στο χρόνο,
μια ομάδα παιδιών της Α΄ Γυμνασίου ασχολήθηκε
με τη μελέτη της καθημερινής ζωής των αρχαίων
Ελλήνων.
 Το ταξίδι ξεκίνησε με το ενδιαφέρον στραμμένο
στα αγγεία, τα κοσμήματα και τα όπλα...

4. Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες...
Έψαξαν στο διαδίκτυο...
Αναζήτησαν πηγές...
Έφτιαξαν χειροτεχνήματα...
Επισκέφθηκαν αρχαιολογικούς τόπους και μουσεία

5. Ορισμένοι αποτύπωσαν τις εντυπώσεις τους σε αρχεία
κειμένου ή παρουσιάσεις διαφανειών...
Άλλοι ζωγράφισαν...
Άλλοι έφτιαξαν κατασκευές...
Όλοι όμως ασχολήθηκαν, αναρωτήθηκαν,
προβληματίστηκαν...
Ίσως τελικά η ζωή των αρχαίων Ελλήνων να μην ήταν
τόσο διαφορετική από τη δική μας!!

7. Αγγεία, αγγεία
πολλά...
Καθημερινής χρήσης,
αποθηκευτικά,
αγγεία μεταφοράς
νερού, αγγεία
φύλαξης
αντικειμένων ,
αγγεία επιτραπέζια,
αγγεία μείξης
κρασιού με νερό,
άντλησης και
σερβιρίσματος του
κρασιού,
αγγεία τελετουργικά,
καλλωπισμού.

8. Οι μικροί καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν και δημιούργησαν
Δεν έμειναν πιστοί στις απαιτήσεις του μελανόμορφου
και του ερυθρόμορφου ρυθμού
Η δική τους άποψη για τη διακόσμηση των αγγείων έχει
πιο χαρούμενη, χρωματιστή διάθεση!

17. Κοσμήματα
Οι μαθήτριες του Α΄1 Αϊσέ Μεμέτ ογλού
και του Α΄2 Λίνα Βουτσά και Βάσια Δάλλα
παρουσίασαν τις εργασίες τους για τα κοσμήματα των
αρχαίων Ελληνίδων

18. Οι αρχαίοι Έλληνες άρχισαν να κατασκευάζουν
κοσμήματα με χρυσό και πολύτιμους λίθους
περίπου το 1400 π.Χ. και μέσα σε μερικούς
αιώνες έγιναν ειδήμονες στην δημιουργία
μεγαλοπρεπών χρυσών κοσμημάτων με λίθους
όπως ο αμέθυστος, το μαργαριτάρι και το
σμαράγδι.

19. Αρχικά, τα ελληνικά κοσμήματα ήταν απλούστερα
από ό,τι σε άλλους πολιτισμούς, με απέριττο
σχεδιασμό και κατασκευή.
Ωστόσο, καθώς ο χρόνος κυλούσε τα κοσμήματα
άρχισαν να γίνονται πολυπλοκότερα και από τα
ευρήματα διαπιστώνεται μια μεγάλη ποικιλία σε
σχέδια και μοτίβα.

23. Οι γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα φορούσαν
κοσμήματα μόνο για δημόσιες εμφανίσεις ή ειδικές
περιπτώσεις. Συχνά με αυτά έδειχναν τον πλούτο
τους και την κοινωνική τους θέση.
Στην αρχαία Ελλάδα τα κοσμήματα δεν ήταν
προνόμιο μόνο των πλουσίων και φοριόταν από
μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Με τα κόσμηματα, οι αρχαίοι Ελληνες φιλοδοξούσαν
να προστατευτούν από το «κακό μάτι» ή να
τροφοδοτηθούν με υπερφυσικές δυνάμεις, ενώ
κάποιες φορές τα κοσμήματα που φορούσαν είχαν
θρησκευτικό συμβολισμό.

24. Οι μαθητές του Α1 Αλπάη Γκιριτλή και
του Α2 Βασίλης Αραμπατζής παρουσίασαν
τις εργασίες τους πάνω στα όπλα των
αρχαίων Ελλήνων

25. Οι μαθητές διαπίστωσαν γρήγορα πως η ζωή δεν
έχει μόνο ευχάριστη πλευρά...
Από την προϊστορική ήδη εποχή οι άνθρωποι
σμίλεψαν την πέτρα ή τα κόκαλα των ζώων, για να
αντιμετωπίσουν τους εχθρούς τους στη μάχη

26. Αμέσως μετά την ανακάλυψη των μετάλλων και
των μεθόδων επεξεργασίας τους οι άνθρωποι τα
χρησιμοποίησαν για την κατασκευή ανθεκτικών
όπλων, αμυντικών και επιθετικών.

27. Πολλές αγγειογραφίες παρουσιάζουν μορφές
πολεμιστών είτε κατά την προετοιμασία είτε
κατά τη διάρκεια της μάχης

31. Η Η σάρισασάρισα ήταν αρχαίο όπλο,
ένα δόρυ μεγάλου μήκους, το
βασικό επιθετικό όπλο
της μακεδονικής φάλαγγας.
Η σάρισα ήταν κατασκευασμένη
από σκληρό ξύλο κρανιάς, δέντρο
που αφθονεί στα βουνά της
δυτικής Μακεδονίας (της Άνω
Μακεδονίας των αρχαίων). Η
κρανιά φτάνει σε μεγάλο ύψος με
ευθύ κορμό, παρέχοντας έτσι
δόρατα με μεγάλο μήκος, σχετικά
ελαφρά, με σκληρότητα και
αντοχή. Το δόρυ πρόκειται για
ένα αρχαιότατο επιθετικό όπλο,
γνωστό σε πολλούς αρχαίους
λαούς, του οποίου η παρουσία
μαρτυρείται από τη μυκηναϊκή
εποχή. Η κατασκευή της αιχμής
του δόρατος είναι από σίδηρο.

32. Ο Πέλεκυς του
Αρκαλοχωρίου, είναι ένα
μπρούτζινο διπλό ιερό
τσεκούρι που ανακαλύφθηκε
το 1934 από τον Σπυρίδωνα
Μαρινάτο στη σπηλιά του
Προφήτη Ηλία
στοΑρκαλοχώρι της Κρήτης.
Ό διπλός πέλεκυς είναι
ενεπίγραφος με δεκαπέντε
σύμβολα όμοια με αυτά του
δίσκου της Φαιστού.

33. Ο αρχαίος θώρακας Ο αρχαίος θώρακας ήταν
περικάλυμμα του κορμού από
έλασμα μεταλλικό ή από δέρμα
ή από λινάρι, με ενίσχυση από
μετάλλινες πλάκες, που
φοριόταν επάνω από τον κοντό
χιτώνα
Η ασπίδα Η ασπίδα ήταν φορητός δίσκος
με επαρκή ανθεκτικότητα, αλλά
και μέγεθος, ώστε να
προστατεύει τον πολεμιστή από
τα χτυπήματα των αντιπάλων.
Ως προς το μέγεθος, τα υλικά
κατασκευής αλλά και το σχήμα
της, η ασπίδα παρουσίαζε
σχετικά μεγάλη ποικιλία

34. Ο παλαιότερος τύπος Ο παλαιότερος τύπος
ελληνικής περικεφαλαίας ελληνικής περικεφαλαίας είχε
κράνος με πολλά κομμάτια και
λοφίο. Χρησιμοποιήθηκε μέχρι
τον 7ος αι. π.Χ.
Η ΚορινθιακήΗ Κορινθιακή ήταν
απλούστερη. Εξέλιξη αυτών των
τύπων ήταν η Ιλλυρική. Η
κυρίως Κορινθιακή
περικεφαλαία εξελίχθηκε
στα αφτιά για να ακούν οι
στρατιώτες στη μάχη.
Η Χαλκηδονική Η Χαλκηδονική άφηνε όχι
μόνο τα αφτιά αλλά και
τα χείλη ελεύθερα. Στο
διάστημα μεταξύ 5ου-2ου αι.
π.Χ, χρησιμοποιόταν
περισσότερο η
Θρακική περικεφαλαία. Είχε
υψηλή κορυφή μπροστά και
προφύλασσε τα μάγουλα

35. Πολιορκητ
ικές
μηχανές
Ο Καταπέλτης: υπήρξε
περίφημη αρχαία πολεμική
μηχανή με την οποία
εκσφενδονίζονταν αρχικά
βέλη και αργότερα ακόντια
και λίθοι. Εφευρέθηκε
στη Σικελία περί το 399
Π.Χ. και κυριάρχησε ως
πολεμικό μέσο πολλών
λαών.Εδώ ανίκει το
παλίντονο.

38. μήκος 2 -
2, 25 μ.
Η αιχμη 0,25
έως 0,50 μ.
Το δόρυ ήταν το κατεξοχήν επιθετικό
όπλο και είχε μήκος μιάμιση φορά το
ύψος του ανθρώπου. Αποτελούνταν
από ένα στρόγγυλο κοντάρι, από ξύλο
μελίτης ή αγριοκερασιάς,ιδιαίτερα
ανθεκτικό και ξυσμένο, το
λεγόμενο ξυστόν, με μία σιδερένια ή
ορειχάλκινη αιχμή στο άκρο του,
τη λόγχη. Η λόγχη διέθετε κεντρικό
νεύρο και αυλό για τη στερέωση του
δόρατος, ενώ η μορφή της δεν
παρουσιάζει καμιά αισθητή εξέλιξη με
τα χρόνια.
Στην άλλη άκρη του κονταριού το
δόρυ κατέληγε σε οξύ, μεταλλικό
πέλμα,
τον ουρίαχο ή στύρακα ή σαυρωτήρα,
για να μπορεί να καρφώνεται στη γη,
αλλά και να χρησιμοποιείται ως
επιθετικό όπλο

39. Οι αρχαίοι Έλληνες συνήθιζαν να τις
διακοσμούν με σύμβολα και
παραστάσεις και τις θεωρούσαν
δείγματα τιμητικών διακρίσεων. Ακόμη
ξέρουμε τα λόγια που έλεγαν
οι Σπαρτιάτισσες στα παιδιά τους πριν
τη μάχη: «Ή ταν ή επί τας», που
δείχνουν πόσο προσβλητικό
θεωρούσαν την εγκατάλειψή της στο
πεδίο της μάχης. Ο ρίψασπις (αυτός
που πετούσε την ασπίδα και έφευγε)
ετύγχανε γενικής αποδοκιμασίας και
ποινικού κολασμού. Στους ομηρικούς
χρόνους οι ασπίδες κάλυπταν όλο το
σώμα και ήταν φτιαγμένες από ξύλο
και βοδινά δέρματα.
Λ από
Λακεδαιμoνες

40. Ο λακεδαιμόνιος πολέμαρχος φέρει
κορινθιακό κράνος με το χαρακτηριστικό
αντεστραμμένο δωρικό λοφίο, οπλική
ασπίδα με απεικόνιση κεφαλής ταύρου
(θεωρείται ένα από τα οκτώ εμβλήματα που
χαρακτήριζαν τις σπαρτιατικές ''μόρες''),
πρώιμο μυώδη θώρακα και ορειχάλκινες
περικνημίδες.
Οι σύνθετοι θώρακες των επιφανέστερων πολιτών της
Αθήνας ήταν επενδεδυμένοι με αλληλοεπικαλυπτόμενες
ορειχάλκινες φολίδες ποικίλων μεγεθών ενώ οι παρυφές
των διαφόρων τμημάτων διακοσμούντο με ζωηρόχρωμα
μοτίβα. Η κορινθιακή περικεφαλαία του αξιωματικού
είναι δίχρωμη με το θόλο της να έχει αφεθεί στο χρώμα
του ορείχαλκου και την προσωπίδα να έχει βαφτεί
μαύρη για λόγους εντυπωσιασμού. Ο υπερυψωμένος
λοφιοστάτης του κράνους προσδίδει μεγαλύτερο
ανάστημα στον αξιωματικό, ενώ η μεταλλική οθόνη της
ασπίδας του είναι διακοσμημένη με τη λευκή
ταυροκεφαλή, ένα από τα αγαπημένα εμβλήματα των
αθηναίων.

41. Σιδερένιο ξίφος από τη Βέροια,
370-350 π.Χ., Θεσσαλονίκη,
Αρχαιολογικό Μουσείο.
Ξίφος από τον τάφο του
Φιλίππου
Μεγάλο
σιδερένιο
ξίφος από τον
τάφο του
Φιλίππου, γ'
τέταρτο 4ου
αι. π.Χ.,
Θεσσαλονίκη,
Αρχαιολογικό
Μουσείο.

42. Μπρούντζινες περικνημίδες από
τον τάφο Α' του Δερβενίου, δ'
τέταρτο 4ου αι. π.Χ., Θεσσαλονίκη,
Αρχαιολογικό Μουσείο.
Επίχρυσες
περικνημίδες
Χάλκινες επιχρυσωμένες περικνημίδες από
τον τάφο του Φιλίππου στη Βεργίνα, 4ος αι.
π.Χ., Θεσσαλονίκη, Αρχαιολογικό Μουσείο.

48. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον των μαθητών τράβηξε ο
οπλισμός των Μακεδόνων πολεμιστών
Στη Μακεδονία η αφθονία της πρώτης ύλης και η
ανάπτυξη της μεταλλοτεχνίας επέτρεψαν τη
δημιουργία όπλων μεταλλικών που διακρίνονται για
τη χρηστικότητα και την ποιότητα της κατασκευής
τους.

49. Βέλη, δόρατα, ξίφη, περικεφαλαίες, θώρακες, κνημίδες και
ασπίδες, αποτελούσαν τον τυπικό οπλισμό των Μακεδόνων.
Τα όπλα των κοινών πολεμιστών δεν ήταν φυσικά εξ
ολοκλήρου μεταλλικά, αλλά έφεραν μάλλον ορισμένα τμήματα
ή στοιχεία μεταλλικά.

50. Μοναδικό σύνολο όχι μόνο για τη Μακεδονία
αλλά και για όλο τον ελλαδικό χώρο αποτελούν
τα ευρήματα των βασιλικών τάφων της
Βεργίνας.
Πρόκειται για τα όπλα κάποιων μελών της
βασιλικής οικογένειας. Είναι κατασκευασμένα
από πολύτιμα μέταλλα και δουλεμένα με πολλή
ευαισθησία και τέχνη.
Ανάμεσά τους διακρίνονται η τελετουργική
χρυσελεφάντινη ασπίδα, ο σιδερένιος θώρακας
με τις χρυσές λεπτομέρειες, το σιδερένιο κράνος
και η χρυσή επένδυση του γωρυτού (είδος θήκης
τόξου και συνάμα φαρέτρας).

57. Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς η ομάδα
εκμεταλλεύτηκε την επίσκεψη της Α΄τάξης στα
Άβδηρα και στη Βεργίνα, για να δει από κοντά τα
αντικείμενα της καθημερινής ζωής για τα οποία
μίλησε τόσο στο μάθημα της Ιστορίας όσο και στο
πολιτιστικό πρόγραμμα...
Η τοπική ιστορία απέκτησε άλλη προοπτική,
καθώς συνδέθηκε με το πανελλήνιο όραμα του
Φιλίππου Β΄!

60. ...συνεχίζεται με τη
συμπλήρωση
ερωτηματολογίου...
• ΘΥΜΑΣΑΙ ΤΙ ΕΙΔΑΜΕ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ; ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΕ ΤΙΣ ΔΥΟ ΣΤΗΛΕΣ ΜΕ ΤΑ
ΕΚΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ.
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ : ……………………..
………………………
………………………
………………………
………………………
………………………
………………………
………………………
………………………
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ…………………………………………………
ΕΚΘΕΜΑΤΑ ΤΙ ΕΙΝΑΙ;
1. Α. πήλινα
αρωματοδοχεία
2. Β. χρυσό κόσμημα για το
λαιμό
3.
Γ.οστέϊνα εργαλεία
4.
Δ. σαρκοφάγος = εκεί
τοποθετούσαν τους
νεκρούς
5. Ε.ειδώλιο
6. Στ.πήλινη σφραγίδα με
μορφή γύπα
7. Ζ. ψηφιδωτό δάπεδο
8. Η. πήλινο πορτρέτο
άνδρα

64. Συμμετέχοντες στο πρόγραμμα:
1. Βουτσά Πασχαλίνα
2. Δάλλα Βάσια
3. Γκιριτλή Αλπάη
4. Μεμέτ ογλού Αϊσέ
5. Μαζλουμίδου Σοφία
6. Μαλαδένης Νίκος
7. Βελίκη Κυριακή
8. Χάμος Κωνσταντίνος
9. Καραμάτσικος Ιωάννης
10. Γούλα Μαρία
11. Καράλκα Δήμητρα
12. Γεωργιάδου Σοφία
13. Κανανίδου Κατερίνα
14. Αραμπατζής Βασίλης
15. Χιώτης Γιώργος
16. Τσανόπουλος Θανάσης
17. Φιλιππίδης Στέλιος
18. Καρυπίδης Αλέξανδρος
19. Φαχιρίδης Γιώργος
20. Τσιγγέλης
Κωνσταντίνος
21. Χουρσουλίδης Γιώργος
22. Τριανταφυλλίδης
Αντρέας
23. Ψωμαδόπουλος Τάσος
24. Χατζηαντωνίου
Δέσποινα
25. Τσουράπας Στέλιος
26. Τοπαλίδου Ζωή
27. Στεπανιάν Ηλιάνα
28. Σελβίδης Νίκος
29. Πασχαλίδου Αλεξία
30. Πολυμεροπούλου

65. ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ:
Αλεξάνδρα Νικολή ΠΕ02
Σωτήρης Μακρής ΠΕ02
Ειρήνη Γούτα ΠΕ02