1. Гүйцэтгэсэн:
Э. Сэрсэндэмид
Цэлмэг

2. Төрийн далбаа Төрийн сүлд

3. АВСТРАЛИ УЛСЫН ТУХАЙ
 Нийслэл хот Канберра
Албан ѐсны хэл Англи
Засаглал Парламентын засаглалтай ардчилал ба Үндсэн
хуульт хаант засаг
Хатан хаан – II Элизабет
Ерөнхий захирагч – Квэнтин Бранс
Ерөнхий сайд – Тони Эбботт

4.  Хүн ам
- Тооцоо (2012) 22,879,700
- Тооллого (2006) 19,855,288
- Нягт сийрэг 2.8 хүн/км2
 ДНБ (ХАЧТ) 2011 оны тооцоо
- Бүгд $914.482 тэрбум
- Нэг хүнд $40,234
 ДНБ (Нэрлэсэн) 2011 оны тооцоо
- Бүгд $1.488 триллион
- Нэг хүнд $65,477
 Мөнгөний нэгж Австрали доллар (AUD)
Цагийн бүс UTC+8 -с +10.5

5.  Австрали тивийг бүхэлд нь, Тасман болон олон тооны
жижиг арал дамнасан 7.682.300 кв.км газар нутаг эзлэн
оршдог улс. 2003 оны үнэлгээгээр 19.731.984 хүн амтай
байсан ба мөн онд хүн амын жилийн дундаж өсөлт 0.93
хувь болж, 2050 он гэхэд 24.175.783 болох төлөвтэй байгаа
ажээ.2.6 хүнд 1 кв.км газар нутаг ногддог, хүн амын 91
хувь нь хотод оршин суудаг ажээ. Нийслэл Канберра
308.100 хүн амтай, томоохон хотууд болох Сидней
3.986.700, Мелбурн 3.371.300 хүн амтай ажээ. Хүн амын 91
хувь нь цагаан арьстан ба тэд англи, ирланд, шотланд
гаралтай бөгөөд 7 хувь нь ази гаралтай хүмүүс, харин
уугуул иргэд дөнгөж 2 хувийг эзэлнэ. Албан ѐсны хэл нь
англи, христийн шашинтан. 2003 оны үнэлэлтээр дундаж
наслалт 80.1, нярайн эндэгдэл 1000 төрөлтөнд 5
бүртгэгдсэн байна.

6.  Австралийн эх газарт уугуул иргэд (аборигенууд) 42,000 жилийн
тэртээгээс амьдарч байжээ. Хойд зүгээс загасчид хааяа ирж, 1606 онд
Голландын аялагч нар анх энэ тивийг нээсний дараа Австралийн зүүн
хэсгийг 1770 онд Британичууд өөрийн болгосон байна. Анх 1788 оны 1
сарын 26-аас эхэлж Шинэ Өмнөд Вэльсийн (New South Wales) колонид
Британиас хоригдлуудыг зөөж авчирч байв. Хүн ам өсч, өөр газрууд
судлагдаж нээгдснээр 19-р зуунд голдуу өөрөө удирдах засаглал
бүхий, таван Титмийн колони байгуулагджээ.
1901 оны 1 сарын 1-нд зургаан колони нэгдэж, Австралийн Хамтын
Нөхөрлөлийг байгуулжээ. Анх байгуулагдсан цагаасаа Австрали нь
тогтвортой либерал ардчилсан улс төрийн системийг баримталж
байгаа бөгөөд Үндэстнүүдийн Хамтын Нөхөрлөлийн гишүүн орон
хэвээр үлдсэн. Нийслэл нь Австралийн Нийслэлийн Нутаг Дэвсгэр
(Australian Capital Territory, ACT) дотор орших Канберра хот юм. Хүн
ам нь 21.3 сая гаруй бөгөөд хүн амын 60% нь муж улсуудын
нийслэлүүд болох Сидней, Мельбурн, Брисбэн, Пөрт, Адилэйд
хотуудад төвлөрдөг.

7. Нэрийн гарал
 Сидней хот байгуулагдсан газар болох Жэксон боомтыг
Өмнөд Хэдээс харагдах байдал уран зурагт туссан нь.
Австрали гэдэг нэр нь латин хэлний Australis буюу
"Өмнөд" гэсэн үгнээс гаралтай. "Өмнөдийн үл таних
газар"-ын (terra australis incognita) тухай домог яриа бүр
Эртний Ромын үеэс эхтэй бөгөөд дундад зууны газарзүйд
түгээмэл хэрэглэгддэг байсан боловч тус тивийн тухай
ямар нэгэн баримтжуулсан мэдлэг дээр үндэслээгүй
байлаа. 1521 онд испаничууд Номхон Далайгаар аялсан
анхны европчууд болсон. Англи хэлэнд "Australia" гэсэн үг
анх 1625 онд хэрэглэгдсэн бөгөөд Самуэл Пөрчазын
Hakluytus Posthumus-д нийтэлсэн "A note of Australia del
Espiritu Santo, written by Master Hakluyt" хэмээх бичигт анх
дурдагджээ.

8. Түүх
 Австралийн эх газрыг харсан нь бүртгэгдсэн анхны
Европ хүн бол Голландын аялагч Виллем Янсзоон
бөгөөд тэрбээр 1606 онд Кэйп Йорк хойгийн эргийг
харсан юм. XVII зууны турш голландчууд Шинэ
Голланд гэж нэрлэсэн газрынхаа баруун болон хойд
эргийн шугамыг бүрэн зурагласан боловч суурин
байгуулах оролдлого огт хийгээгүй ажээ. 1770 онд
Жэймс Күүк Австралийн зүүн эрэг дагуу
аялж, зураглал үйлдсэн бөгөөд түүнийгээ Шинэ
Өмнөд Вэльс хэмээн нэрийдэж, Их Британийн
эзэмшил болгон зарласан байна.

9. Улс төр
 Австралийн Хамтын Нөхөрлөл нь холбооны засаглал хуваарилах
зарчим дээр үндэслэсэн үндсэн хуульт ардчилсан улс болно.
Австралид хэрэглэдэг засаглалын хэлбэр нь засаглалын
парламентын систем бүхий үндсэн хуульт хаант засаглал юм.
Хатан хаан II Элизабет нь Австралийн Хатан хаан бөгөөд
гүйцэтгэдэг үүрэг нь Хамтын нөхөрлөлийн хүрээн дэх бусад
улсын хувьд гүйцэтгэдэг хатан хааны үүргээс нь өөр ажээ. Хатан
хааныг холбооны түвшинд Амбан захирагч төлөөлдөг бол муж
улсын түвшинд Захирагч нар төлөөлдөг. Үндсэн хуулиар Амбан
захирагчид гүйцэтгэх өргөн эрх мэдэл өгсөн боловч, эдгээр
эрхийг зөвхөн Ерөнхий сайдын зөвлөснөөр хэрэгжүүлнэ.
Ерөнхий сайдын чиглэлээс гадуур Амбан захирагч эрх мэдлээ
хэрэгжүүлсэн хамгийн тод жишээ бол 1975 оны Австралийн
үндсэн хуулийн хямралын үеэр Витлэмийн засгийн газрыг
огцруулсан явдал юм.

10. Эрх мэдлийг дараах гурван
засаглалд хуваарилдаг
 Хууль тогтоох засаглал
 Гүйцэтгэх засаглал
 Шүүх засаглал

11. Хууль тогтоох засаглал
 Хатан хаан, Сенат, Төлөөлөгчдийн Танхимаас бүрдэх
Хамтын Нөхөрлөлийн Парламент; Хатан хааныг
Амбан захирагч төлөөлөх бөгөөд тогтсон ѐсны дагуу
Амбан захирагч нь сайдуудынхаа зөвлөсний дагуу үйл
ажиллагаа явуулдаг.

12. Гүйцэтгэх засаглал
 Холбооны Гүйцэтгэх Зөвлөл (Амбан захирагч
Гүйцэтгэх зөвлөхүүдийн зөвлөсний дагуу); практикт
зөвлөхүүд нь Ерөнхий сайд болон Төрийн сайд нар
байдаг.

13. Шүүх засаглал
 Австралийн Дээд Шүүх болон Австралийн холбооны
шүүхүүд. 1986 онд Австралийн Акт батлагдсанаар
Австралийн шүүхийн шийдвэрийг Нэгдсэн Вант Улс
дахь Нууц Зөвлөлийн Шүүхийн Хороонд давж
заалддаг байсныг болиулсан.

14.  Хоѐр танхимт Хамтын Нөхөрлөлийн Парламент нь Хатан
хаан, 76 сенатч бүхий Сенат (дээд танхим), 150 гишүүн
бүхий Төлөөлөгчдийн Танхимаас (доод танхим) бүрдэнэ.
Доод танхимын гишүүдийг нэг мандаттай тойргуудаас
сонгодог. Төлөөлөгчдийн Танхимын суудлуудыг хүн амынх
нь тоон дээр үндэслэн муж улсуудад хуваарилдаг ба анхны
муж улс бүр доод тал нь таван суудалтай байхыг
баталгаажуулсан байдаг. Сенатад муж улс бүрийг 12 сенатч
төлөөлдөг бол нутаг дэвсгэр бүрийг (Австралийн
Нийслэлийн Нутаг Дэвсгэр, Хойд Нутаг Дэвсгэр) хоѐр
сенатч төлөөлнө. Хоѐр танхимын сонгуулийг гурван жил
тутамд явуулна. Сенатчид зургаан жилийн хугацаатай
сонгогддог ба сонгууль бүрт нийт суудлын хагас нь л
хамрагддаг бөгөөд хоѐр танхимыг хоѐуланг нь бүрэн
тараасан тохиолдолд энэ орчил тасалдана. Төлөөлөгчдийн
Танхимд олонхийн дэмжлэг авсан нам засгийн газраа
байгуулж, удирдагч нь Ерөнхий сайд болдог.

15. Муж улсууд ба нутаг дэвсгэрүүд
 Австралийн муж улсууд ба нутаг дэвсгэрүүд
Австрали зургаан муж улс, эх газрын хоѐр гол нутаг дэвсгэр, бусад
жижиг нутаг дэвсгэрүүдтэй. Муж улсуудыг дурдвал Шинэ Өмнөд
Вэльс, Квийнслэнд, Өмнөд Австрали, Тасмани, Викториа, Баруун
Австрали болно. Эх газрын хоѐр гол нутаг дэвсгэр нь Хойд Нутаг
Дэвсгэр ба Австралийн Нийслэлийн Нутаг Дэвсгэр (АННД) юм. Нутаг
дэвсгэрүүд ихэнх талаараа муж улсууд шиг ажиллах боловч Хамтын
Нөхөрлөлийн Парламент нутаг дэвсгэрийн парламентаас гаргасан
аливаа хууль тогтоомжийг хэрэгсэхгүй болгож болно. Харин холбооны
хууль тогтоомж Австралийн Үндсэн хуулийн 51-р хэсэгт заасан
тодорхой зарим чиглэлээр муж улсын хуулийг хэрэгсэхгүй болгож
болно. Муж улсын парламентууд үлдсэн бүх чиглэлээр, тухайлбал
эмнэлэг, боловсрол, цагдаа, шүүх засаглал, зам, нийтийн тээвэр, орон
нутгийн засаг захиргааны чиглэлээр хууль тогтоох эрх мэдлээ
хадгална.

17. Эдийн засгийн байдал
 Сүүлийн 20 жилд Австралийн эдийн засаг эрчимтэй
хөгжин, үндэсний нийт бүтээгдэхүүний үзүүлэлт эрс
нэмэгдэж, ажилгүйдлийн хэмжээ нилээдгүй буурсан байна.
Энэ мэт тогтвортой хөгжлийн үр дүнд эдийн засгийн эерэг
үзүүлэлтүүд нь нийт зах зээлийн чадамжийг сайжруулж
гадаад, дотоодын худалдаа болох экспорт, импортын
хэмжээг нэмэгдүүлж улмаар дэлхий нийтийн эдийн
засгийн хямрал болон Азийн хямралд өртөлгүй хамгийн
амжилттай давж байгаа улс юм.

18. Эдийн засгийн үзүүлэлт

19. Гадаад харилцаа ба цэрэг арми
 Австралийн дайны дурсгал
Сүүлийн хэдэн арван жилийн турш Австралийн гадаад
харилцаа АНЗЮС-аар дамжуулан Америкийн Нэгдсэн
Улстай ойр холбоотой байх, түүнчлэн АСЕАН, Номхон
Далайн Форумаар дамжуулан Ази, Номхон Далайн
орнуудтай харилцаагаа хөгжүүлэх хүсэл эрмэлзлээр
тодорхойлогдож ирсэн. 2005 онд Австрали Эв
Найрамдал, Хамтын Ажиллагааны Гэрээнд элссэнийхээ
дааа Зүүн Азийн Дээд хэмжээний уулзалтад оролцдог
болсон. Австрали Үндэстнүүдийн Хамтын Нөхөрлөлийн
гишүүн бөгөөд Үндэстнүүдийн Хамтын Нөхөрлөлийн
Засгийн Газрын Тэргүүнүүдийн уулзалт хамтын
ажиллагааны гол форум нь болдог. Австрали олон улсын
худалдааг либералчлах талаар эрчимтэй ажилладаг.

20.  Австралийн зэвсэгт хүчин—Австралийн Батлан хамгаалах
хүчин (ADF)—Австралийн Эзэн Хааны Тэнгисийн цэргийн
хүчин (RAN), Австралийн Арми, Австралийн Эзэн Хааны
Агаарын Цэргийн Хүчнээс (RAAF) бүрдэх ба нийт 51,000 орчим
бие бүрэлдхүүнтэй. Батлан хамгаалах хүчний бүх салбарууд
НҮБ болон бүс нутгийн энхийг сахиулах ажиллагаа(хамгийн
сүүлд Зүүн Тимор, Соломоны Арлууд, Суданд ийм үүрэг
гүйцэтгэсэн), гамшгийн үр дагаврыг арилгах ажиллагаа, зэвсэгт
мөргөлдөөн, үүний дотор 2003 оны Иракийн дайнд оролцсоор
ирсэн. Засгийн газар Батлан хамгаалах хүчний даргыг зэвсэгт
хүчний аль нэгнээс сонгодог. Одоогийн дарга нь Агаарын
цэргийн хүчний дарга Маршал Ангус Хьюстон юм. 2006–2007
оны төсөвт батлан хамгаалахын зардал 22 тэрбум австрали
доллар болж байв. Амбан захирагч нь Австралийн Батлан
Хамгаалах Хүчний Ерөнхий Командлагч боловч тэрбээр зэвсэгт
хүчний командын бүтцэд идэвхтэй үүрэг гүйцэтгэдэггүй, харин
Австралийн сонгогдсон засгийн газар зэвсэгт хүчнийг удирддаг.

21. АНХААРАЛ ТАВЬСАНД
БАЯРЛАЛАА