2. Χρυσούλα Παγκάλου
ΔΙΑΙΡΕΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑ
π.χ. 4 x 6 = 24 Το 24 είναι πολλαπλάσιο του 4
24 : 4 = 6 Το 4 είναι διαιρέτης του 24
π.χ. Το 3 είναι διαιρέτης και του 12 και του 18,
αφού 12 : 3 = 4 και 18 : 3 = 6
π.χ. Το 2 διαιρεί ακριβώς και το 2 και το 4 και το 6 και το 8 κλπ.
Θυμάμαι ότι πολλαπλάσια είναι
οι αριθμοί που προκύπτουν αν
πολλαπλασιάσουμε έναν αριθμό
με άλλους αριθμούς.
Εγώ, φίλε μου, θα σου πω ότι διαιρέτης ενός
αριθμού ονομάζεται ο αριθμός που χωράει
ακριβώς σε αυτόν και μάλιστα η διαίρεσή τους
είναι τέλεια.
Κι εγώ, με τη σειρά μου, σας ενημερώνω
ότι όπως κάποιοι αριθμοί έχουν κοινά
(ίδια) πολλαπλάσια, έτσι και κάποιοι
αριθμοί έχουν κοινούς (ίδιους) διαιρέτες.
Το 12 και το 18 είναι πολλαπλάσια
του 3 και το 3 είναι διαιρέτης και
του 12 και του 18. Άρα, μπορεί
ένας αριθμός να είναι διαιρέτης σε
πολλούς άλλους αριθμούς.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.2
3. Χρυσούλα Παγκάλου
Το 5 διαιρεί ακριβώς και το 5 και το 10 και το 15 και το 20 κλπ.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Όλοι οι αριθμοί σίγουρα είναι διαιρέτες του εαυτού τους και
των πολλαπλάσιών τους, αφού και ο πολλαπλασιασμός με τη διαίρεση είναι
αντίστροφες πράξεις. Επίσης, το 1 (η μονάδα) είναι διαιρέτης όλων των
αριθμών:
π.χ. 1 x 4 = 4, 2 x 4 = 8, 3 x 4 = 12, 4 x 4 = 16, 5 x 4 = 20, κλπ.
Οι αριθμοί 4, 8, 12, 16, 20 κλπ είναι πολλαπλάσια του 4 και το 4 είναι
διαιρέτης του εαυτού του και των πολλαπλάσιών του, αφού:
4 : 4 = 1, 8 : 4 = 2, 12 : 4 = 3, 16 : 4 = 4, 20 : 4 = 5, κλπ.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Βρίσκω ποιοι αριθμοί από τους παρακάτω διαιρούνται ακριβώς και με το 2
και με το 4 και με το 8:
30, 32, 40, 48, 64, 70, 74, 80, 84, 90
Με το 2 διαιρούνται ακριβώς: ……………………………………………………………………………
Με το 4 διαιρούνται ακριβώς: ……………………………………………………………………………
Με το 8 διαιρούνται ακριβώς: ……………………………………………………………………………
2. Βρίσκω ποιοι αριθμοί από τους παρακάτω διαιρούνται ακριβώς και με το 2
και με το 5 και με το 10:
20, 35, 40, 50, 65, 70, 85, 90, 105, 110
Με το 2 διαιρούνται ακριβώς: ……………………………………………………………………………
Με το 5 διαιρούνται ακριβώς: ……………………………………………………………………………
Με το 10 διαιρούνται ακριβώς: ……………………………………………………………………………
Μη φοβάστε! Θα σας πω κολπάκια, που τα
λένε κριτήρια διαιρετότητας και θα βρίσκετε
κατευθείαν αν κάποιος αριθμός είναι διαιρέτης
κάποιου άλλου! (κοιτάξτε την επόμενη σελίδα!!!!)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.3
4. eva-edu
Όταν έχουμε ένα αριθμό και τον πολλαπλασιάζουμε με ένα άλλο τότε
ο αριθμός που βρίσκουμε ονομάζεται πολλαπλάσιο.
Για παράδειγμα πολλαπλάσια του 2 είναι: 2x0=0
2x1 =2
2x2=4
2x3=6
2x4=8
2x5=10
2x6=12
2x7=14
2x8=16
Άρα τα πολλαπλάσια του 2 είναι το 0, 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Να βρεις τα πολλαπλάσια του 3 και του 4
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.4
6. Ποιοι αριθμοί λέγονται
πολλαπλάσια;
• Πολλαπλάσια ενός αριθμού λέγονται οι αριθμοί
τους οποίους σχηματίζουμε πολλαπλασιάζοντας
τον αριθμό με διάφορους ακέραιους αριθμούς
Π.χ. για να βρούμε τα πέντε πρώτα πολλαπλάσια
του 8, πολλαπλασιάζουμε το 8 με το 1, το 2, το
3, το 4 και το 5 και παίρνουμε αντίστοιχα
8, 16, 24, 32, 40
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.6
7. Κοινά πολλαπλάσια
• Δύο ή περισσότεροι αριθμοί μπορούν να
έχουν κοινά (ίδια) πολλαπλάσια.
• Μπορούμε να τα βρούμε γράφοντας τα
πολλαπλάσια κάθε αριθμού με τη σειρά ή
τοποθετώντας τα πολλαπλάσια κάθε
αριθμού στην αριθμογραμμή ή κάνοντας
πίνακα.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.7
8. Παράδειγμα
Τα πολλαπλάσια του 4 είναι :
4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, 40, ….
Τα πολλαπλάσια του 6 είναι :
6, 12, 18, 24, 30, 36, 42, 48, 54, 60, ….
Άρα τα κοινά τους πολλαπλάσια είναι 12, 24, 36, ….
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.8
9. Τι είναι οι διαιρέτες ενός
αριθμού;
• Διαιρέτες ενός αριθμού λέγονται οι φυσικοί
αριθμοί με τους οποίους διαιρείται ακριβώς
ο αριθμός.
Π.χ. διαιρέτες του 36 είναι οι αριθμοί:
1, 2, 3, 4, 6, 9, 12, 18 και 36
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.9
10. Ανάλυση ενός αριθμού σε γινόμενο
• Μπορούμε να αναλύσουμε έναν αριθμό σε
γινόμενο με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην
αναλύεται περισσότερο, χρησιμοποιώντας
την προπαίδεια και αναλύοντας κάθε
παράγοντα όσο γίνεται.
Π.χ. το 180 αναλύεται ως εξής:
180 = 2*90 = 2*2*45 = 2*2*3*15 = 2*2*3*3*5
Παρατηρούμε ότι δεν αναλύεται άλλο.
Το γινόμενο αυτό ονομάζεται
γινόμενο πρώτων παραγόντων
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.10
12. Παράδειγμα εύρεσης γινομένου
πρώτων παραγόντων
180 2 Το 2 στο 180 χωράει 90
90 2 Το 2 στο 90 χωράει 45
45 3 Το 2 δε χωράει στο 45.Το 3 χωράει 15
15 3 Το 3 στο 15 χωράει 5
5 5 Το 3 δε χωράει στο 5. Το 5 χωράει 1
1
180 = 2*2*3*3*5
Όταν φτάνουμε στο 1
σταματάμε
Γιάννης Φερεντίνος
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.12
13. Αρβανιτίδης Θεόδωρος, www.atheo.gr - Μαθηματικά Ε΄
65
Μάθημα 16ο
Πολλαπλάσια και Διαιρέτες, Ανάλυση - Παραγοντοποίηση αριθμού
Πολλαπλάσια ενός αριθμού λέγονται οι αριθμοί τους οποίους σχηματίζουμε
πολλαπλασιάζοντας τον αριθμό με διάφορους φυσικούς αριθμούς.
π.χ. για να βρούμε τα πέντε πρώτα πολλαπλάσια του 7, πολλαπλασιάζουμε το 7 με το 1,
το 2, το 3, το 4 και το 5 και παίρνουμε 7, 14, 21, 28 και 35.
Δύο ή περισσότεροι αριθμοί μπορούν να έχουν κοινά (ίδια) πολλαπλάσια. Μπορούμε να
τα βρούμε γράφοντας τα πολλαπλάσια κάθε αριθμού με τη σειρά ή τοποθετώντας τα
πολλαπλάσια κάθε αριθμού στην αριθμογραμμή ή κάνοντας πίνακα.
π.χ. τα πολλαπλάσια του 4 είναι : 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, 40, …, ενώ τα
πολλαπλάσια του 6 είναι 6, 12, 18, 24, 30, 36, 42, 48, … Άρα τα κοινά τους πολλαπλάσια
είναι 12, 24, 36, ….
Διαιρέτες ενός αριθμού λέγονται οι φυσικοί αριθμοί με τους οποίους διαιρείται ακριβώς
ο αριθμός
π.χ. διαιρέτες του 36 είναι οι αριθμοί 1, 2, 3, 4, 6, 9, 12, 18 και 36.
Παραγοντοποίηση
Μπορούμε να αναλύσουμε έναν αριθμό σε γινόμενο με τέτοιο τρόπο ώστε να μην
αναλύεται περισσότερο, χρησιμοποιώντας την προπαίδεια και αναλύοντας κάθε
παράγοντα όσο γίνεται
π.χ. το 180 αναλύεται 180 = 2 • 90 = 2 • 2 • 45 = 2 • 2 • 3 • 15 = 2 • 2 • 3 • 3 • 5.
Παρατηρούμε ότι δεν αναλύεται άλλο. Η ανάλυση αυτή μπορεί να γίνει και με
δενδρόγραμμα (βλ. Το παρακάτω σκίτσο).
Ασκήσεις
1. Να βρεις τα κοινά πολλαπλάσια των παρακάτω αριθμών :
ΚΠ ( 3, 5 ) μέχρι το 100
ΚΠ ( 2, 4 ) μέχρι το 50
ΚΠ ( 4, 8 ) μέχρι το 50
ΚΠ ( 5, 10 ) μέχρι το 100
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.13
14. Αρβανιτίδης Θεόδωρος, www.atheo.gr - Μαθηματικά Ε΄
66
2. Να βρεις τους διαιρέτες των παρακάτω αριθμών :
6 : ………………………………………………………………………..
10 : ………………………………………………………………………...
24 : ………………………………………………………………………..
30 : ………………………………………………………………………..
3. Να βρεις τους κοινούς διαιρέτες ( ΚΔ ) των παρακάτω αριθμών :
12, 18, 32
15, 30, 45
10, 20, 40
12, 24, 48
4. Η απόσταση Αλεξάνδρειας – Βέροιας είναι 25 χιλιόμετρα, ενώ η απόσταση Αλεξάνδρειας
– Θεσσαλονίκης είναι διπλάσια. Πόσα χιλιόμετρα είναι η απόσταση Αλεξάνδρειας –
Θεσσαλονίκης ;
5. Η απόσταση Αλεξάνδρειας – Βέροιας είναι 25 χιλιόμετρα, ενώ η απόσταση Αλεξάνδρειας
– Αθήνας είναι εικοσαπλάσια. Πόσα χιλιόμετρα είναι η απόσταση Αλεξάνδρειας– Αθήνας ;
6. Η τάξη μας έχει 22 μαθητές και μαθήτριες. Πώς μπορούν να παραταχθούν ώστε να μην
περισσεύει κανένας – καμία μαθητής ή μαθήτρια ;
7. Η Ολυμπία έχει 48 τριαντάφυλλα, 60 γαρίφαλα και 24 μαργαρίτες. Πόσες ομοιόμορφες
ανθοδέσμες μπορεί να φτιάξει και πόσα λουλούδια από κάθε είδος θα βάλει ;
8. Η Σοφία θέλει να φτιάξει ένα κολιέ με 60 χάντρες κόκκινες και κίτρινες. Για κάθε 7
κόκκινες βάζει 5 κίτρινες. Πόσες χάντρες από κάθε χρώμα θα χρειαστεί ;
Κόκκινες Κίτρινες
12 χάντρες
24 χάντρες
36 χάντρες
48 χάντρες
60 χάντρες
9. Να συμπληρώσεις τα 6 πρώτα πολλαπλάσια των αριθμών :
Πολλαπλάσια του 3 : 3, 6,……………………………………………
Πολλαπλάσια του 5 : 5, ………………………………………………
Πολλαπλάσια του 7 : 7, ………………………………………………
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.14
15. 20ο
Δ. Σ. ΛΑΜΙΑΣ
ΠΑΠΑΤΣΑΝΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ
Πολλαπλάσια και Διαιρέτες
ΠΠοολλλλααππλλάάσσιιααενός αριθμού λέγονται όλοι οι αριθμοί που προκύπτουν ως γινόμενο του
αριθμού με άλλους ακεραίους.
Κάθε αριθμός έχει άπειρα πολλαπλάσια.
Ελάχιστο κοινό πολλαπλάσιο (ΕΚΠ) δυο αριθμών είναι το μικρότερο από τα κοινά
πολλαπλάσια των δυο αριθμών.
Παράδειγμα: τα πολλαπλάσια του 8 είναι 8, 16, 24, 32, 40, 48, ...
τα πολλαπλάσια του 12 είναι 12, 24, 36, 48, ...
Τα κοινά πολλαπλάσια του 8 και του 12 είναι 24, 48, ...
Το μικρότερο από τα κοινά πολλαπλάσια είναι το 24, δηλ ΕΚΠ(8,12)=24
Διαιρέτης ενός αριθμού λέγεται κάθε αριθμός που τον διαιρεί ακριβώς (δηλαδή η
διαίρεση είναι τελεία)
Όλοι οι αριθμοί έχουν τουλάχιστον 2 διαιρέτες, το 1 και τον εαυτό τους
Όλοι οι αριθμοί διαιρούν όλα τα πολλαπλάσιά τους
Ο μέγιστος κοινός διαιρέτης (Μ.Κ.Δ) δυο αριθμών είναι ο μεγαλύτερος από τους κοινούς
διαιρέτες.
Παράδειγμα: οι διαιρέτες του 8 είναι 1, 2, 4, 8
οι διαιρέτες του 4 είναι 1, 2, 4
οι κοινοί διαιρέτες του 8 και του 12 είναι οι 1, 2, 4
ο μεγαλύτερος από αυτούς είναι ο 4 δηλ. ΜΚΔ(8,12)=4
Διαιρετότητα
Όταν λέμε διαιρετότητα εννοούμε κάποιες μεθόδους που μας επιτρέπουν να βρίσκουμε
με σύντομο τρόπο τους διαιρέτες ενός αριθμού.
Φυσικά αυτό μπορούμε να το εξακριβώσουμε κάνοντας διαιρέσεις, αλλά οι διαιρέσεις
απαιτούν χρόνο και κόπο.
Με τα κριτήρια διαιρετότητας καταφέρνουμε να αποφύγουμε τις διαιρέσεις και κάνοντας
κατάλληλες και σύντομες παρατηρήσεις να βρίσκουμε αν ο αριθμός που μας δίνεται έχει
διαιρέτη το 2, το 3 ή κάποιον άλλον.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.15
16. 20ο
Δ. Σ. ΛΑΜΙΑΣ
ΠΑΠΑΤΣΑΝΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ
Κριτήρια διαιρετότητας
Ένας αριθμός διαιρείται με το:
22
Αν το ψηφίο των μονάδων του είναι 0, 2, 4, 6, 8.
(Όλοι οι ζυγοί αριθμοί)
4 Αν το τελευταίο διψήφιο τμήμα του είναι πολλαπλάσιο του 4 ή δύο μηδενικά
Π.χ. το 324 διαιρείται με το 4 γιατί το 24 είναι πολλαπλάσιο του 4
8
Αν είναι ζυγοί αριθμοί και το τελευταίο τριψήφιο τμήμα τους είναι
πολλαπλάσιο του 8 ή τρία μηδενικά
Π.χ. το 5824 διαιρείται με το 4 γιατί το 824 είναι πολλαπλάσιο του 8.
5 Αν το ψηφίο των μονάδων του είναι 0 ή 5
10 Αν τελειώνει σε ένα ή περισσότερα μηδενικά
20 Αν τα δύο τελευταία ψηφία είναι 00 ή 20 ή 40 ή 60 ή 80
25
Αν το τελευταίο διψήφιο τμήμα του είναι πολλαπλάσιο του 25 ή δύο
μηδενικά
Π.χ το 375 διαιρείται με το 25 γιατί το 75 είναι πολλαπλάσιο του 25 (Όλοι οι
αριθμοί που τα τελευταία τους δύο ψηφία είναι 00 ή 25 ή 50 ή 75)
100 Αν τελειώνει σε δύο ψηφία ή περισσότερα μηδενικά
3 Αν το άθροισμα των ψηφίων τους είναι πολλαπλάσιο του 3.
Π.χ το 324 διαιρείται με το 3 γιατί 3+2+4=9 Το 9 είναι πολλαπλάσιο του 3
9 Αν το άθροισμα των ψηφίων τους είναι πολλαπλάσιο του 9
Π.χ το 819 διαιρείται με το 9 γιατί 8+1+9=18 Το 9 είναι πολλαπλάσιο του 3
6
Αν είναι ζυγοί αριθμοί και το άθροισμα των ψηφίων τους είναι πολλαπλάσιο
του 3
Π.χ το 3324 διαιρείται με το 6 γιατί είναι ζυγός αριθμός και το άθροισμα
3+3+2+4=12 Το 12 είναι πολλαπλάσιο του 3
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.16
17. 20ο
Δ. Σ. ΛΑΜΙΑΣ
ΠΑΠΑΤΣΑΝΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Να βρείτε ποιοι από τους αριθμούς: 81, 9225, 312, 800 και 530 διαιρούνται με
το 10: το 25:
το 5: το 2:
το 3: το 100:
το 9: το 8:
το 4: το 20:
2. Να βρείτε ποιοι από τους αριθμούς: 432, 140, 1005, 132 και 120 διαιρούνται με
2 και 5: 3 και 5:
2 και 3: 2 και 9:
2, 5 και 8: 2,3,4,5,8,10:
2,3και 10: 2, 5 και 20
3. Να συμπληρώσετε τους αριθμούς ώστε να διαιρούνται με τους αριθμούς που είναι
δίπλα τους:
α) 534 __ με τους αριθμούς 2 και 5 ε) 841__ με τους αριθμούς 2 και 3
β) 93__ με τους αριθμούς 3 και 5 ζ) 342__ με τους αριθμούς 5, 9 και 20
γ) 181__ με τους αριθμούς 2 και 9 η) 5__3__ με τους αριθμούς 3 και 4
δ) 547__ με τους αριθμούς 3 και 25 θ) 5__ __3__ με τους αριθμούς 2, 3, 5 και 9
Όνομα……………………………………………………………..
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.17
18. Διαιρέτες και Πολλαπλάσια (09/12)
Ποιος αριθμός λέγεται διαιρέτης κάποιου άλλου αριθμού ;
Όταν κάνουμε μια διαίρεση, κάποιες φορές βρίσκουμε υπόλοιπο 0 και κάποιες άλλες έναν
οποιονδήποτε άλλο αριθμό.
Π.χ. 4 : 2 = 2 υπόλοιπο 0 -- 5 : 3 = 1 υπόλοιπο 2 -- 132 : 11 = 12 υπόλοιπο 0
Όταν το υπόλοπο είναι 0, τότε λέμε ότι ο αριθμός που είναι διαιρέτης, διαιρεί
ακριβώς τον αριθμό που είναι διαιρετέος.
Π.χ. στη διαίρεση 4 : 2 = 2 υπόλοπο 0, αφού το υπόλοιπο είναι 0, άρα ο αριθμός 2 είναι
διαιρέτης του 4
στη διαίρεση 5 : 3 = 1 υπόλοπο 2, αφού το υπόλοιπο δεν είναι 0 (είναι 2), άρα ο αριθμός 3
δεν είναι διαιρέτης του 5
στη διαίρεση 132 : 11 =12 υπόλοιπο 0, αφού το υπόλοιπο είναι 0, άρα ο αριθμός 11 είναι
διαιρέτης του 132.
Διαιρέτης ενός αριθμού λέγεται ο αριθμός που διαιρεί ακριβώς αυτόν τον αριθμό.
Ποιος αριθμός λέγεται πολλαπλάσιο κάποιου άλλου αριθμού ;
Έχω τον αριθμό π.χ. 5. Τον πολλαπλασιάζω με τον αριθμό 2, βρίσκω αποτέλεσμα 10. Το
10 λέμε τότε ότι είναι πολλαπλάσιο του 5.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.18
19. Έχω τον αριθμό π.χ. 26. Τον πολλαπλασιάζω με τον αριθμό 7, βρίσκω αποτέλεσμα 152.
Το 152 λέμε τότε ότι είναι πολλαπλάσιο του 26.
Έχω τον αριθμό π.χ. 12. Τον πολλαπλασιάζω με τον αριθμό 6, βρίσκω αποτέλεσμα 72.
Το 72 λέμε τότε ότι είναι πολλαπλάσιο του 12.
Έχω τον αριθμό π.χ. 16. Τον πολλαπλασιάζω με τον αριθμό 9, βρίσκω αποτέλεσμα 144.
Το 144 λέμε τότε ότι είναι πολλαπλάσιο του 16.
Έχω τον αριθμό π.χ. 54. Τον πολλαπλασιάζω με τον αριθμό 2, βρίσκω αποτέλεσμα 108.
Το 108 λέμε τότε ότι είναι πολλαπλάσιο του 54
Αν πολλαπλασιάσω έναν αριθμό με έναν άλλον, αυτό που θα βρω θα είναι
πολλαπλάσιο του πρώτου αριθμού. Πολλαπλάσιο, λοιπόν, ενός αριθμού λέγεται ο
αριθμός που προκύπτει αν πολλαπλασιάσουμε τον αριθμό με κάποιον άλλον.
Τι λέμε κοινά πολλαπλάσια κάποιων αριθμών ;
Ας βρω τώρα τα πολλαπλάσια του 6 :
6 (6Χ1 = 6), 12 (6Χ2 = 12), 18 (6Χ3 = 18), 24 (6Χ4 = 24), 30 (6Χ5 = 30), 36 (6Χ6 = 36), 42
(6Χ7 = 42), 48 (6Χ8 = 48)... τα πολλαπλάσια ενός αριθμού είναι άπειρα.
Ας βρω τώρα τα πολλαπλάσια του 3 :
3 (3Χ1 = 3), 6 (3Χ2 = 6), 9 (3Χ3 = 9), 12 (3Χ4 = 12), 15 (3Χ5 = 15), 18 (3Χ6 = 18), 21
(3Χ7 = 21), 24 (3Χ8 = 24), 27 (3Χ9 = 27), 30 (3Χ10) = 30...
Αν παρατηρήσουμε τους αριθμούς που είναι πολλαπλάσια του 6 και αυτούς που είναι
πολλαπλάσια του 3, θα δούμε ότι οι αριθμοί 6, 12, 18, 24 και 30 είναι πολλαπλάσια και
του 6 και του 3. Λέμε τότε ότι οι αριθμοί 6, 12, 18, 24 και 30 είναι Κοινά
Πολλαπλάσια του 6 και του 3.
Κοινά πολλαπλάσια δύο αριθμών είναι οι αριθμοί που είναι πολλαπλάσια και των
δύο αριθμών.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.19
20. ΟΝΟΜΑ : …………………………………………………………………………….
Είναι το 6 πολλαπλάσιο του 6;
…………………………………………………………………………………………
Ποιοι είναι οι διαιρέτες του 21;
…………………………………………………………………………………………
Ο Πέτρος, αναλύοντας τον αριθμό 48 μπερδεύτηκε. Μπορείς να τον βοηθήσεις στην
ανάλυσή του;
…………………………………………………………………………………………
Να αναλύσεις σε γινόμενο τους αριθμούς
40 =…………………………………………………………………………………..
50 = …………………………………………………………………………………
75 = ………………………………………………………………………………….
81 = …………………………………………………………………………………
320 = ………………………………………………………………………………..
Βρες 3 κοινά πολλαπλάσια των αριθμών 6, 9 και 12:
6:……………………………………………………………………………
9:……………………………………………………………………………
12:…………………………………………………………………………
Ποιοι από τους παρακάτω αριθμούς έχουν σαν πολλαπλάσιο το 8500; Εξηγώ και σημειώνω
ΝΑΙ ή ΟΧΙ
2 ΝΑΙ γιατί 8500:2=4250 - ακέραιος 50
5 67
23 100
500 641
Πολλαπλάσια ενός αριθμού λέγονται οι αριθμοί τους οποίους
σχηματίζουμε πολλαπλασιάζοντας τον αριθμό με διάφορους ακέραιους
αριθμούς.
Πολλαπλάσια του 7 είναι: 7, 14, 21, 28, 35, 42, 49, 56……Βλέπουμε ότι
κάθε αριθμός αν διαιρεθεί με το 7, θα δίνει πάλι ακέραιο αριθμό(υπόλοιπο 0)
Δύο ή περισσότεροι αριθμοί μπορούν να έχουν κοινά πολλαπλάσια.
Διαιρέτες ενός αριθμού λέγονται οι φυσικοί αριθμοί με τους οποίους
διαιρείται ακριβώς ο αριθμός.
Διαιρέτες του 36 είναι οι 1,2,3,4,6,9,12,18,36
Κάθε αριθμός θα έχει σίγουρα διαιρέτη το 1 και τον εαυτό του.
Μπορούμε να αναλύσουμε ένα αριθμό σε γινόμενο με τέτοιο τρόπο
ώστε να μην αναλύεται περισσότερο, χρησιμοποιώντας την προπαίδεια και
αναλύοντας κάθε παράγοντα όσο γίνεται. Π.χ. το 180 αναλύεται ως εξής
180 = 2 x 90 = 2 x 2 x 45= 2 x 2 x 3 x 15 = 2 x 2 x 3 x 3 x 5. H ανάλυση
αυτή μπορεί να γίνει και με δενδρόγραμμα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.20
21. Εγκύκλιος Παιδεία
ΔΙΑΙΡΕΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑ
Διαιρέτες ενός αριθμού λέγονται οι αριθμοί που τον διαιρούν ακριβώς. Π. χ. οι
διαιρέτες του 10, 18 και 24 είναι αντίστοιχα:
Δ10: 1, 2, 5, 10
Δ18: 1, 2, 3, 6, 9, 18
Δ24: 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 24
Πολλαπλάσιο ενός αριθμού λέγεται ο αριθμός που προκύπτει, όταν τον
πολλαπλασιάσω με έναν άλλο αριθμό. Π. χ. Τα πολλαπλάσια του 2 και του 3 είναι:
Π2: 0, 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22, 24...
Π3: 0, 3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27...
Τα πολλαπλάσια είναι άπειρα
Κοινό πολλαπλάσιο δύο ή περισσότερων αριθμών λέγεται το πολλαπλάσιο
όλων αυτών των αριθμών πλην του μηδενός(0)
Τα κοινά πολλαπλάσια δημιουργούνται με διαδοχικό πολλαπλασιασμό του
μικρότερου κοινού πολλαπλάσιου. Π. χ. 6, 12, 18, 24 ...
Δες τα πολλαπλάσια των αριθμών ως το 100, τη διάταξη τους στο τετράγωνο και
προσπάθησε και συ να τα βρεις για κάθε αριθμό ΚΛΙΚ
ΠΑΙΧΝΙΔΙ (1)
Βρες διαιρέτες και πολλαπλάσια και σκότωσε τα φαντάσματα ΚΛΙΚ
ΠΑΙΧΝΙΔΙ (2)
Παίξε με συμμαθητή σου ή με τον υπολογιστή και προσπάθησε να νικήσεις.(παίρνεις
τους βαθμούς του αριθμού που διαλέγεις και ο αντίπαλος σου τους διαιρέτες του) ΚΛΙΚ
Αναρτήθηκε από ΝΙΚΟΣ στις Σάββατο, Μαρτίου 28, 2009
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.21
22. kyra_daskala
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤA MΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ε1
Παιχνίδι με μουσικά όργανα (διαιρέτες και πολλαπλάσια)
ΟΝΟΜΑ : ……………………………………………………………………………. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26/10/09
Είναι το 8 πολλαπλάσιο του 8;
…………………………………………………………………………………………
Ποιοι είναι οι διαιρέτες του 15;
…………………………………………………………………………………………
Ο Ιάσωνας, αναλύοντας τον αριθμό 36, έγραψε: 36= 2 x 3 x 6. Συμφωνείς μαζί του;
…………………………………………………………………………………………
Να αναλύσεις σε γινόμενο τους αριθμούς …
60 =…………………………………………………………………………………..
50 = …………………………………………………………………………………
45 = ………………………………………………………………………………….
72 = …………………………………………………………………………………
840 = ………………………………………………………………………………..
Βρες τα πρώτα 3 κοινά πολλαπλάσια των αριθμών 6, 9 και 12:
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
Πολλαπλάσια ενός αριθμού λέγονται οι αριθμοί τους οποίους σχηματίζουμε
πολλαπλασιάζοντας τον αριθμό με διάφορους ακέραιους αριθμούς. (π.χ. τα 5 πρώτα
πολλαπλάσια του 7 είναι τα 7,14,21,28,35)
Δύο ή περισσότεροι αριθμοί μπορούν να έχουν κοινά πολλαπλάσια. Μπορούμε
να τα βρούμε:
1. γράφοντας τα πολλαπλάσια κάθε αριθμού με τη σειρά
2. τοποθετώντας τα πολλαπλάσια κάθε αριθμού στην αριθμογραμμή ή
3. κάνοντας πίνακα.
Διαιρέτες ενός αριθμού λέγονται οι φυσικοί αριθμοί με τους οποίους διαιρείται
ακριβώς ο αριθμός. (π.χ. διαιρέτες του 36 είναι οι 1,2,3,4,6,9,12,18,36)
Μπορούμε να αναλύσουμε ένα αριθμό σε γινόμενο με τέτοιο τρόπο ώστε να
μην αναλύεται περισσότερο, χρησιμοποιώντας την προπαίδεια και αναλύοντας κάθε
παράγοντα όσο γίνεται. Π.χ. το 180 αναλύεται ως εξής 180 = 2 x 90 = 2 x 2 x 45=
2 x 2 x 3 x 15 = 2 x 2 x 3 x 3 x 5. H ανάλυση αυτή μπορεί να γίνει και με δενδρό-
γραμμα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.22
23. Όνομα:………………………………………… ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑ-ΔΙΑΙΡΕΤΕΣ
1. Βρείτε τα πολλαπλάσια των παρακάτω αριθμών, φτάνοντας μέχρι το 100.
4: 0, 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, 40, 44, 48, 52, 56, 60, 64, 68, 72, 76, 80, 84, 88, 92, 96, 100
7:………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5:………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
10:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
15:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
20:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Διαγράψτε όποιος αριθμούς δεν είναι πολλαπλάσια του αριθμού που σας δίνεται:
π.χ. 7 : { 14, 24, 35, 42, 70, 48 }
α. 8 : { 40, 72, 18, 36, 42, 56, 64 }
β. 15 : { 45, 120, 50, 60, 75, 80, 90 }
γ. 9: { 90, 53, 45, 24, 27, 30, 81 }
3. Βρείτε 3 διαφορετικά κοινά πολλαπλάσια μεταξύ των παρακάτω αριθμών και κυκλώστε τα.
4:………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5:………………………………………………………………………………………………………………………………………………
8:………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4. Αναλύστε τους παρακάτω αριθμούς σε γινόμενα:
36 = 6 6 = 2 3 2 3
48 = ……………………………………………………………………………………
56 = ……………………………………………………………………………………
72 = ……………………………………………………………………………………
5. Γράψτε τους διαιρέτες των παρακάτω αριθμών (τους αριθμούς που τους διαιρούν ακριβώς)
64: 1, 2, 4, 8, 16, 32, 64
56: ……………………………………………………………………………………
40: ……………………………………………………………………………………
28: ……………………………………………………………………………………
6. Η μητέρα του Θανάση δουλεύει σε ένα αρτοποιείο. Θα συσκευάσει 480 κουλουράκια σε
συσκευασίες:
α) των 4 κουλουριών: ……………………………………………………………………………………
β) των 8 κουλουριών: ……………………………………………………………………………………
γ) των 12 κουλουριών:……………………………………………………………………………………
Πόσες συσκευασίες θα χρειαστεί σε κάθε περίπτωση;
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.23
24. Φύλλο Εργασίας
Βρίσκω τα πολλαπλάσια των παρακάτω αριθμών:
Π4 = .........................................................................................................56
Π12 =......................................................................................................120
Π15 =......................................................................................................120
Διαβάζω προσεχτικά τις παρακάτω προτάσεις και συμπληρώνω
ένα Σ αν η πρόταση είναι σωστή ή ένα Λ αν η πρόταση είναι
λάθος:
i) Το 48 είναι κοινό πολλαπλάσιο του 2 και του 6.
ii) Το 3 και το 5 είναι διαιρέτες του 25.
iii) Το 90 διαιρείται με το 2, το 5 και το 10.
Δραστηριότητα 1η
: “Βρίσκω τα πολλαπλάσια ”
Δραστηριότητα 2η
: “Σωστό ή Λάθος;”
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.24
25. Βρίσκω τους διαιρέτες κάθε αριθμού και στη συνέχεια τους
κοινούς διαιρέτες:
Του 60 : _______________________________________
Του 66 : _______________________________________
Του 84 : _______________________________________
Κ.Δ (60, 66, 84) =
Κυκλώνω τους αριθμούς που είναι πολλαπλάσια του 3:
7, 9, 11, 12, 15, 18, 20, 21, 24, 25, 30, 33, 34, 36, 40, 42, 44,
57, 68, 96, 73, 75
Δραστηριότητα 3η
: “Βρίσκω τους διαιρέτες”
Δραστηριότητα 4η
: “Βρίσκω τα πολλαπλάσια ”
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.25
26. Ποιοι από τους αριθμούς 76, 90, 450, 315, 1.285 125.960
διαιρούνται ακριβώς με:
Το 2 : _________________________________________
Το 5 : _________________________________________
Το 10 : ________________________________________
Το 2, το 5 και το 10 : ______________________________
Τέλος
http://ioannaprangiou.weebly.
com/
Δραστηριότητα 5η
: “Βρίσκω τους διαιρέτες”
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.26
27. Διαιρέτες και πολλαπλάσια
Πρέπει να θυμάμαι!
Διαιρέτες ( Δ ) ενός ακεραίου αριθμού λέγονται οι ακέραιοι αριθμοί
που διαιρούν ακριβώς αυτό τον αριθμό.
π.χ. Δ10 = 1,2,5,10 Δ24 = 1,2,3,4,6,8,12,24
Πολλαπλάσιο ( Π ) ενός ακέραιου αριθμού λέγεται ο αριθμός που
προκύπτει, όταν τον πολλαπλασιάζουμε με έναν άλλο ακέραιο αριθμό (
1,2,3,4, …).
π.χ. Π2 = 0,2,4,6,8,10,12 …. Π3 = 0,3,6,9,12,15 ….
Κοινό πολλαπλάσιο ( Κ. Π. ) δύο ή περισσοτέρων ακέραιων αριθμών
λέγεται κάθε ακέραιος αριθμός που είναι πολλαπλάσιο όλων αυτών των
αριθμών.
Τα κοινά πολλαπλάσια είναι άπειρα
* 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Π2 2 4 6 8 10 12 14 16 18
Π3 3 6 9 12 15 18 21 24 27
Π6 6 12 18 24 30 36 42 48 54
Ασκήσεις εμπέδωσης
1. Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα όσα από τα πολλαπλάσια ( Π ) και κοινά
πολλαπλάσια ( Κ.Π. ) των αριθμών χωρούν:
Π2
Π4
Π6
Κ.Π. (2,4) = …………………………………………………………………………….
Κ.Π. (2,6) = …………………………………………………………………………….
Κ.Π. (4,6) = …………………………………………………………………………….
Κ.Π. (2,4,6) = ………………………………………………………………………….
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.27
28. 2. Θα φτιάξω ένα κολιέ με 80 χάντρες, πράσινες και κίτρινες. Για κάθε 6 πράσινες
χάντρες θα βάζω 4 κίτρινες. Πόσες χάντρες θα χρειαστώ από κάθε είδος;
Συμπληρώνω τον πίνακα:
Σύνολο
χαντρών
10 20 30 40 50 60 70 80
Πράσινες
Χάντρες
Κίτρινες
χάντρες
3. Τα σκιουράκια κουβάλησαν στη φωλιά τους σε 15 λεπτά:
α. Πόσα κάστανα κουβάλησε το καθένα σε μία ώρα;
β. Πόσα κάστανα κουβάλησαν όλα μαζί;
γ. Αν μετέφεραν στη φωλιά τους 144 κάστανα, πόσα κάστανα μετέφερε το καθένα;
4. Ο Πέτρος είναι συλλέκτης γραμματοσήμων. Τα γραμματόσημα που έχει είναι
περισσότερα από 60 και λιγότερα από 120. Όταν τα βάζει από 8 σε κάθε σελίδα, δε
του περισσεύει κανένα γραμματόσημο. Όταν τα βάζει από 6 ή 9 σε κάθε σελίδα του
περισσεύουν 4. Πόσα γραμματόσημα έχει ο Πέτρος;
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.28