1. Kryminologiczne i prawne aspekty
partnerstwa
publiczno-prywatnego
dr Wojciech Filipkowski
Wydział Prawa
Uniwersytet w Białymstoku
1

2. Co czyni PPP atrakcyjnym?
• fundusze państwowe przyciągają przestępców,
• jest to nowa instytucja,
• moŜliwość wykorzystania istniejących powiązań
korupcyjnych z organami państwowymi,
• stworzenie nowych powiązań o charakterze
biznesowym i towarzyskim z przedstawicielami
władzy,
• stworzenie kolejnych powiązań ekonomicznych
pomiędzy legalną gospodarką i „szarą strefą”,
• moŜliwość wykorzystania w procederze legalizacji
korzyści pochodzących z działalności przestępczej,
• udział w partnerstwie moŜe stanowić długofalowy plan
przejścia z działalności przestępczej do całkowicie
legalnej sfery,
• przestępcy będą chcieli legitymizować swoje 2
bogactwo przed organami ścigania.

3. Przestępcze modus operandi:
• przekupywanie urzędników decydujących o
wyborze partnera, celem wybrania
podstawionego przedsiębiorcy,
• uczestniczenie w partnerstwie po stronie
prywatnej w postaci nieoficjalnie powiązanych
podmiotów, symulujących realizację zadań
inwestycyjnych
• stosowanie ceny transferowe celem
wyprowadzania pieniędzy do innych podmiotów,
• występowanie w partnerstwie w sposób pośredni
jako usługodawcy lub podwykonawcy,
• występowanie jako podmioty, które oferują
poŜyczki, kredyty, zabezpieczenia, gwarancje,
poręczenia dla przedstawicieli sektora
3
prywatnego lub publicznego.

4. Wykluczanie z udziału w PPP:
• wykonawców, którzy zalegają z uiszczeniem podatków, opłat
lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne;
• osoby fizyczne oraz spółki jawne, spółki partnerskie, spółki
komandytowe spółki komandytowo-akcyjne, oraz osoby
prawne, których odpowiednio: wspólnika, partnera lub członka
zarządu, komplementariusza, urzędującego członka organu
zarządzającego – prawomocnie skazano za przestępstwo:
– popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie
zamówienia,
– przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową,
– przekupstwa,
– przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo
popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych,
– skarbowe;
– udziału w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu
popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego;
• podmioty zbiorowe, wobec których sąd orzekł zakaz ubiegania
się o zamówienia;
• wykonawców, którzy złoŜyli jakiekolwiek nieprawdziwe
informacje, ale mające wpływ na wynik prowadzonego
postępowania. 4

5. Obszary zagroŜeń wg CBŚ:
• procedury prywatyzacyjne – ze względu na
nieprecyzyjne określenie celów przedsięwzięcia, brak
weryfikacji wyceny, zbyt słaby nadzór nad wyborem
oraz efektami pracy firm doradczych,
• gospodarowaniem majątkiem publicznym – ze
względu na słaby nadzór właścicielski,
niedoskonałość kontroli inwestowania majtku
państwowego we wspólne przedsięwzięcia z
kapitałem prywatnym,
• zamówienia publiczne – ze względu na obchodzenie
przepisów ustawy o zamówieniach publicznych,
wykorzystywanie luk prawnych, nieprzejrzystość
procedur,
• ustanawianie kontyngentów i przydzielanie koncesji –
ze względu na nieprzejrzystość procedur, nierówne
traktowanie podmiotów ubiegających się o 5
kontyngenty lub koncesję.

6. „Pranie pieniędzy”:
Udział w partnerstwie moŜe być wykorzystany w celu
legalizowania wartości majątkowych
pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych
źródeł.
Przestępcy zawsze starali się trzymać się blisko władzy
i osób ją reprezentujących, celem ochrony swoich
interesów. Daje to równieŜ moŜliwość dalszego
pomnaŜania swoich majątków.
Udział w przedsięwzięciach z udziałem organów
państwowych podnosi „jakość” procederu prania
pieniędzy. Wynika to z faktu, iŜ tego typu
przedsięwzięcia nie wzbudzają podejrzeń ze
strony instytucji finansowych.
6

7. Metoda 1#
Spłata Transfer
zobowiązania legalnego zysku
finansowego z Partnerstwa
Podmiot
Podmiot Udzielenie Partner
Partner
Zagraniczny
Zagraniczny instrumentu finansowego Prywatny
Prywatny
Wniosek
o udzielenia
granica
wsparcia finansowego
„Brudne pieniądze”
Wkład finansowy
do Partnerstwa
PARTNERSTWO
7

8. Metoda 2#
Transfer
Udzielenie legalnego zysku
instrumentu finansowego z Partnerstwa
Instytucja
Instytucja Partner
Partner
Finansowa
Finansowa Prywatny
Prywatny
Wniosek
o udzielenia
wsparcia finansowego
Spłata
zobowiązania Wkład finansowy
finansowego do Partnerstwa
„Brudne pieniądze”
PARTNERSTWO
Poręczyciel
Poręczyciel
8

9. Metoda 3#
Fikcyjna umowa Transfer
poŜyczki lub darowizny legalnego zysku
Strona z Partnerstwa
Strona Partner
fikcyjnej Partner
fikcyjnej Prywatny
umowy Prywatny
umowy
„Brudne pieniądze”
Wkład finansowy
do Partnerstwa
PARTNERSTWO
9

10. Walka z praniem pieniędzy:
Jednostki współpracujące = organy administracji rządowej i
samorządowej oraz inne państwowe jednostki
organizacyjne, a takŜe NBP, KNB i NIK.
Do ich obowiązków naleŜą:
1. współpraca z Generalnym Inspektorem Informacji
Finansowej:
• niezwłoczne powiadamianie o swoich podejrzeniach;
• przekazywanie potwierdzonych kopii dokumentów
dotyczących transakcji, co do których zachodzi
podejrzenie, Ŝe mają one związek z praniem
pieniędzy oraz informacji o osobach je
przeprowadzających;
2. opracowanie instrukcji postępowania;
3. udostępnianie – w granicach swoich ustawowych
kompetencji – na wniosek GIIF, informacji i
10
potwierdzonych kopii dokumentów.

11. Dane GIIF (1):
ń
Tabela nr 1. Liczba zawiadomień o transakcjach podejrzanych
w latach 2001-2005.
Typ podmiotu 2001 2002 2003 2004 2005
Instytucje 102 358 739 860 1020
obowiązane
Jednostki 115 237 211 521 523
współpracujące
Inne źródła 15 19 15 16 15
Łącznie: 232 614 965 1397 1558
Źródło: Informacja Generalnego Inspektora Informacji Finansowej o realizacji ustawy z dnia 16 listopada 2000 r.
o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł 11
oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu, Warszawa 2006, s. 11.

12. Dane GIIF (2)
ść
Tabela nr 2. Ilość zawiadomień z jednostek współpracujących
wg typów podmiotów w 2005 roku.
Typ jednostki współpracującej Liczba
zawiadomień %
Organy skarbowe 229 44
Organy celne 120 23
Organy kontroli skarbowej 43 8
Organy ścigania 36 7
Narodowy Bank Polski 33 6
Agencja Nieruchomości Rolnych 30 6
Jednostki administracji rządowej 19 4
Jednostki administracji lokalnej 8 1
Inne 5 1
Łącznie: 523 100
12

13. Dziękuję za uwagę …
Dr Wojciech Filipkowski
Wydział Prawa
Uniwersytet w Białymstoku
13