1. 1
OCENA WIARYGODNOŚĆ
OTWARTYCH ŹRÓDEŁ
INFORMACJI PRZEZ
INTERNAUTÓW
Dr Wojciech Filipkowski
Wydział Prawa
Uniwersytet w Białymstoku
II Ogólnopolski Kongres Analityków Informacji
Centrum Badań nad Terroryzmem oraz Instytut Analizy Informacji
Collegium Civitas
Warszawa, 7 marca 2012 r.

2. 2
Projekt badawczy 2009-2011
• Projekt rozwojowy pt. „Prawne i kryminologiczne aspekty
wdrożenia i stosowania nowoczesnych technologii służących
ochronie bezpieczeństwa wewnętrznego” (NCBiR
0R00003707)
• Odcinki poświęcone białemu wywiadowi:
• nr 12 pt. „Opracowanie metodologii pozyskiwania i analizy informacji z
otwartych źródeł, w szczególności Internetu”
• nr 14 pt. „Opracowanie założeń rozwiązania informatycznego
zbierającego informacje z otwartych źródeł, w szczególności Internetu”

3. 3
Projekt badawczy 2009-2011
• P. Chlebowicz, W. Filipkowski, Analiza kryminalna. Aspekty
kryminalistyczne i prawnodowodowe, WoltersKluwer,
Warszawa 2011.
• W. Filipkowski, Wykorzystywanie otwartych źródeł informacji.
Wyniki badań ankietowych (w:) W. Filipkowski, W.
Mądrzejowski (red.), Biały wywiad. Otwarte źródła informacji
– wokół teorii i praktyki, C.H.Beck, Warszawa 2012.
• Projekt informatyczny CLUO – cluo.eu

4. 4
METODOLOGIA BADAŃ

5. 5
• Wykorzystane narzędzie zostało opracowane specjalnie
na potrzeby niniejszego badania.
• Badanie zostało zrealizowane w dniach 27 października
– 9 listopada 2011 r..
• Wykorzystana została technika CAWI (ang. Computer
Assisted Web Interview), wywiadu internetowego,
uzupełnianego samodzielnie przez respondentów.
• W badaniu wzięło udział 1001 internautów w wieku
minimum 15 lat.
• Próba została dobrana tak, by zapewnić
reprezentatywność pod względem płci, wieku
wykształcenia i wielkości miejscowości.

6. 6
Struktura społeczno-demograficzna próby

7. 7
OCENA WIARYGODNOŚCI
POSZCZEGÓLNYCH ŹRÓDEŁ
INFORMACJI

8. 8
Tradycyjne i nowoczesne media – które
respondenci uznają za wiarygodne?

9. 9
Najbardziej i najmniej wiarygodne źródła
informacji
W ramkach obok słupków podana jest uśredniona pozycja zajmowana przez dane
źródło informacji

10. 10
Ocena wiarygodności źródeł
W ramkach obok słupków podano średnią ocenę wiarygodności

11. 11
KRYTERIA
WIARYGODNOŚCI

12. 12
Czynniki wpływające na wiarygodność
informacji

13. 13
Czy łatwo jest odróżnić informacje
wiarygodne od niewiarygodnych?

14. 14
Powody, dla których nie jest łatwo odróżnić
informacje wiarygodne od mniej wiarygodnych

15. 15
Czy łatwo jest oddzielić obiektywną relację
ze zdarzenia od subiektywnego komentarza?

16. 16
Powody, dla których nie jest łatwo oddzielić
obiektywną relację ze zdarzenia od
subiektywnego komentarza

17. 17
Cechy i okoliczności przekazywania informacji, które mają
największy wpływ na pozytywną ocenę wiarygodności
danej informacji

18. 18
Cechy strony internetowej, które mają największy wpływ
na pozytywną ocenę wiarygodności danej strony

19. 19
WPROWADZANIE
CZYTELNIKA W BŁĄD –
DOPUSZCZALNOŚĆ I
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA
ZJAWISKA

20. 20
Umieszczanie na rządowych stronach internetowych
wiadomości celowo wprowadzających czytelnika w błąd
Czy respondenci dopuszczają taką możliwość?

21. 21
Umieszczanie na rządowych stronach internetowych
wiadomości celowo wprowadzających czytelnika w błąd
Jak często zdaniem respondentów ma miejsce?

22. 22
Umieszczanie na prywatnych stronach internetowych
wiadomości celowo wprowadzających czytelnika w błąd
Czy respondenci dopuszczają taką możliwość?

23. 23
Umieszczanie na prywatnych stronach internetowych
wiadomości celowo wprowadzających czytelnika w błąd
Jak często zdaniem respondentów ma miejsce?

24. 24
Pożądane funkcjonalności zautomatyzowanych
systemów informatycznych do OSInt:
• Korzystanie z informacji niezależnie od publikatora, które albo pierwotnie albo wtórnie (po
przetworzeniu) miały postać elektroniczną (np. tekst, obraz, zapis dźwiękowy).
• Przetwarzanie zapisów audiowizualnych lub graficznych na postać tekstową.
• Wstępna selekcja źródeł, kanałów informacyjnych pod kątem wiarygodności według
różnych kryteriów,
• Poszukiwanie informacji dotyczących tego samego zdarzenia, podmiotu, miejsca, itd.
• Wskazywanie w informacjach danych, które powtarzają się w przekazach – podstawowy
korpus informacji o zdarzeniu.
• Analiza w czasie i przestrzeni pojawiania się nowych wątków.
• Oddzielanie danych od komentarzy poprzez porównywanie treści informacji z różnych
źródeł.
• Badanie sentymentu w informacjach
• Rozpoznawanie autora tekstu lub przypisywanie autorstwa osobom ukrywającym się pod
pseudonimami.
• Możliwość korzystania z encyklopedycznych, specjalistycznych zasobów wiedzy celem
weryfikacji niektórych informacji (np. publiczne bazy danych, eksperci).
• Porządkowanie informacji pod względem chronologicznym i geograficznym.
• Tworzenie mapy rozprzestrzeniania się informacji w czasie między krajami, między
serwisami informacyjnymi, poszczególnymi osobami.
• Lokalizowanie serwerów stron internetowych oraz rozbudowane usługi WhoIs.

25. 25
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Dr Wojciech Filipkowski
fwojtek@uwb.edu.pl