2. Kapitał obcy udostępniany jest przedsiębiorstwu
w formie kredytów lub pożyczek na ściśle określony
czas, za wynagrodzeniem w formie odsetek
a niekiedy w formie uprawnień w zakresie kontroli
i podejmowania decyzji. Kapitałem obcym są
również bieżące zobowiązania do ich płatności.
Kapitały własne oraz zysk niepodzielony mają
ograniczone rozmiary w stosunku do
zapotrzebowania przedsiębiorstwa na środki
pieniężne niezbędne do prowadzenia działalności. Z
tego względu przedsiębiorstwo poszukuje
dodatkowych źródeł finansowania w formie środków
obcych.
3. Finansowanie obce może przyjąć różne formy
w zależności od tego na co będą wykorzystane
środki, czy na działalność bieżącą czy też na
działalność inwestycyjną. Do form finansowania
obcego należą: kredyty bankowe, pozabankowe
kredyty, obligacje, leasing, faktoring, forfaiting,
franchaising, venture capital.
W poniższym tekście przedstawiono wybrane
z nich.
4. Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się
nabyć rzecz na warunkach określonych w tej
umowie i oddać ją korzystającemu do używania albo
używania i pobierania pożytków przez czas
oznaczony. Na podstawie tej samej umowy
korzystający zobowiązany jest do zapłaty
finansującemu w uzgodnionych ratach
wynagrodzenia pieniężnego, równego co najmniej
cenie nabycia rzeczy.
Leasing może przyjąć dwie formy:
- finansowy, traktowany jako leasing długoterminowy,
finansujący traktowany jest jako instytucja rzecz
będącą przedmiotem leasingu.
5. Korzystający wybiera lub dokładnie określa rodzaj np.
urządzenia a finansujący za nie płaci. Korzystający
po upływie określonego czasu gwarantuje sobie
przeniesienie prawa własności na siebie.
- operacyjny, traktowany jest jako wykorzystanie
rzeczy będącej przedmiotem leasingu na okres
krótki. W czasie przydatności technicznej rzeczy,
może ona mieć wielu korzystających.
Terminy „leasingobiorca” i „leasingodawca” zostają
zastąpione terminami „finansujący” i „korzystający”.
6. Faktoring to forma finansowania kontraktów
krótkoterminowych polegająca na nabywaniu
wierzytelności handlowych przez wyspecjalizowane
instytucje faktoringowe (faktorów).
Uczestnikami faktoringu są:
- faktorant, przedsiębiorstwo uprawnione do
otrzymania środków pieniężnych z tytułu
świadczonych dostaw towarów i usług od odbiorcy,
- dłużnik, odbiorca towarów lub usług mający
zobowiązanie pieniężne wobec ich dostawcy
(faktoranta),
- faktor, wyspecjalizowana instytucja finansowa
przejmująca wierzytelności przysługujące
faktorantowi i świadcząca na jego rzecz dodatkowe
usługi związane z obsługą wierzytelności.
7. Z punktu widzenia wypłacalności dłużnika wyróżnia
się trzy rodzaje faktoringu:
- faktoring pełny, polega na przeniesieniu przez
faktoranta wierzytelności dłużnika na faktora;
- faktoring niepełny, polega na przejęciu przez faktora
wierzytelności bez ryzyka wypłacalności dłużnika;
- faktoring mieszany, polega na przejęciu przez faktora
ryzyka wypłacalności dłużnika do określonej
wysokości przejętych wierzytelności.
8. Forfaiting (zastaw) może występować jako
instrument finansowania przy eksporcie. Polega on
na zakupie krótko i średnioterminowych
wierzytelności z tytułu eksportu przez nabywcę
wierzytelności z wyłączeniem prawa regresu
(z wyłączeniem prawa dochodzenia sum
zapłaconych przez inną osobę) w stosunku do
odstępującego wierzytelności, który zwykle jest
eksporterem. Usługi forfaitingu świadczą banki i
powołane do świadczenia tych usług
wyspecjalizowane instytucje. Operacje forfaitingowe
koncentrują się w szczególności na wierzytelnościach
pochodzących z dóbr i usług inwestycyjnych, dlatego
też wierzytelności te mają okres ważności od 3 do 5
lat.
9. Franchising jest systemem zbytu umożliwiającym
dystrybucję towarów, usług i technologii, polegający
na ścisłej współpracy dwóch niezależnych pod
względem prawnym i finansowym przedsiębiorstw:
franchisingodawcy i franchisingobiorcy. Ten pierwszy
udziela drugiemu prawa do korzystania ze swojego
znaku i sposobu prowadzenia biznesu.
Zalety franchisingu:
- stworzenie przedsiębiorstwa wymaga
zaangażowania mniejszych środków finansowych niż
samodzielne podjęcie działalności,
- renoma firmy eliminuje ryzyko nowo powstałym
przedsiębiorstwom,
10. - uniknięcie kosztów związanych z promocją i reklamą.
Wady franchisingu:
- ograniczenie prawa własności,
- opłaty franchisingowe: opłata wstępna, opłaty
okresowe, udział w finansowaniu reklamy.
Venture capital to kapitały wysokiego ryzyka.
Inwestycje firm venture capital definiuje się jako
finansowanie nowych przedsięwzięć lub zapewnienie
środków finansowych dla przedsięwzięć
gospodarczych o znacznym potencjalnie wzroście
i jednocześnie niskim poziomie dojrzałości
ekonomicznej. Firmy venture capital prowadzą
przedsiębiorstwom doradztwo w zarządzaniu
i prowadzeniu księgowości, zasilają już istniejące
11. firmy poprzez finansowanie operacji tj. wykup
przedsiębiorstwa przez jego kadrę zarządzającą,
wykup udziałów danej firmy przez zarząd innej w celu
przejęcia zarządu nad nią, wykup wszystkich
udziałów firmy za kredyt zabezpieczony tymi
udziałami.
[materiał opracowano na podstawie: E. Jarocka,
Finanse przedsiębiorstw systemu bankowego,
budżetowego, ubezpieczeń, Wydawnictwo Difin,
Warszawa 2004, s. 109 - 115]
12. Polecenie 1. Na podstawie analizy powyższego tekstu
odpowiedz na pytania i polecenia.
1. Jakie formy może przyjmować leasing? Dokonaj ich
charakterystyki.
2. Wyjaśnij pojęcia: faktor, faktoring mieszany, venture
capital, franchising.
3. Wymień strony (uczestników) faktoringu.
4. Zalety franchisingu.
5. Na czym polega umowa leasingu?
13. Polecenie 2. Rozwiąż test jednokrotnego wyboru.
1. Wynik finansowy zależy od wysokości przychodów
(P) i kosztów (K) firmy. Kiedy firma przynosi straty?
a) P>K
b) P<K
c) P=0
d) K=0
14. 2. Wynagrodzenie netto to wynagrodzenie brutto
pomniejszone o składkę na:
a) ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne
b) ubezpieczenie społeczne i zaliczkę na podatek
dochodowy
c) ubezpieczenie zdrowotne i zaliczkę na podatek
dochodowy
d) ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne
i zaliczkę na podatek dochodowy
15. 3. Która spółka posiada osobowość prawną?
a) jawna
b) akcyjna
c) komandytowa
d) komandytowo – akcyjna
4. Formą rozliczenia gotówkowego jest:
a) karta płatnicza
b) przekaz pocztowy
c) polecenie przelewu
d) czek rozrachunkowy
16. 5. Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej
przedsiębiorca będący osobą fizyczną musi złożyć
w urzędzie gminy:
a) wniosek o uzyskanie statystycznego numeru
identyfikacyjnego REGON
b) wniosek o przyznanie numeru identyfikacji
podatkowej NIP
c) wniosek o wpisanie do ewidencji działalności
gospodarczej
d) oświadczenie o dokonanym wyborze formy
opodatkowania podatkiem dochodowym
17. 6. Pracodawca ustalił następujące warunki
wynagrodzenia:
-wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 1000,00 zł;
-premię miesięczną w wysokości 10% wynagrodzenia
zasadniczego;
-dodatek w wysokości 80,00 zł za znajomość języka
obcego.
Jaka kwota wynagrodzenia brutto zostanie naliczona
pracownikowi za miesiąc pracy?
a) 1080,00 zł
b) 1100,oo zł
c) 1180,00 zł
d) 1188,00 zł
18. 7. Osoba fizyczna prowadząca jednoosobowe
przedsiębiorstwo podejmuje i wykonuje działalność
gospodarczą w oparciu o przepisy ustawy:
a) Kodeks pracy
b) Prawo spółdzielcze
c) Kodeks spółek handlowych
d) o swobodzie działalności gospodarczej
19. 8. Najstarsza forma handlu, której istotą jest wymiana
towaru na inny towar to:
a) barter
b) import
c) eksport
d) reeksport
9. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest
spółką:
a) kapitałową
b) osobową
c) komandytową
d) mieszaną
20. 10. Procedura rejestracyjna przedsiębiorstwa obejmuje
między innymi zgłoszenie dla celów podatkowych,
którego należy dopełnić w:
a) Urzędzie Miasta
b) Urzędzie Skarbowym
c) Urzędzie Statystycznym
d) Krajowym Rejestrze Sądowym
21. Polecenie 3. Odpowiedz w formie pisemnej.
1. Jakie znaczenie w transakcjach dokonywanych
pomiędzy różnymi podmiotami ma działalność
banków w zakresie obsługi rozliczeń finansowych?
2. Na czym polega różnica w podejmowaniu decyzji
w spółdzielni i w spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością?
3. Wyjaśnij na czym polega samodzielność,
samorządność i samofinansowanie
przedsiębiorstwa państwowego.
4. Na czym polega działalność kredytowa banków?
22. 5. W jaki sposób decyzje przedsiębiorców wpływają na
sytuację na rynku pracy?
6. Wyjaśnij różnice pomiędzy kapitałami własnymi
a kapitałami obcymi.
7. Na czym polega zarządzanie finansami
przedsiębiorstwa?
8. Jakie wady i zalety posiada franchising?
9. Wyjaśnij korzyści przedsiębiorstwa z leasingu.
10. Dokonaj klasyfikacji kredytów według znanych Ci
kryteriów.
23. Polecenie 4. Spółka z o.o. „Kotek” zawarła umowę
z firmą faktoringową „Lago” o sprzedaż wierzytelności
na sumę 40 000 zł. Podpisana umowa reguluje opłaty
za faktoring, które wynoszą:
a) odsetki od kwoty wierzytelności w wysokości 12%,
b) opłaty za ryzyko „ściągnięcia” wierzytelności od
dłużnika w wysokości 5% od kwoty wierzytelności.
Ile zarobi firma „Kotek” na tej transakcji? Jaką kwotę
otrzyma Spółka z o.o. „Lago”?