1. ΔΛΑΚΕΜΑΣΛΚΘ ΕΡΓΑ΢ΛΑ ΢ΣΑ
ΚΕΛΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΘΝΛΚΘ΢
ΛΟΓΟΣΕΧΝΛΑ΢
Ύπνε μου κι ζπαρζ μου το
Κοιμήσου που να κάθεσαι κι η μοίρα σου να υφαίνει
και το καλό σου ριζικό να κουβαλεί να φέρνει.

2. Ειςαγωγι
• ΢το μάκθμα των κειμζνων νεοελλθνικισ λογοτεχνίασ
αςχολθκικαμε ςτθν τάξθ με το δθμοτικό τραγοφδι-
νανοφριςμα «φπνε μου κι ζπαρζ μου το». Μζςα ςτο
νανοφριςμα αναφζρεται θ μοίρα και το καλό ριηικό.
• Θ ομάδα μασ ανζλαβε να αναηθτιςει πλθροφορίεσ για τισ
παραπάνω ζννοιεσ. Ζτςι χωριςτικαμε ςε υποομάδεσ και θ
κακεμιά ανζλαβε ζνα κομμάτι τθσ εργαςίασ.
• Θ πρϊτθ αςχολικθκε με τθ μυκολογικι ερμθνεία τθσ
μοίρασ. Θ δεφτερθ με τθ μοίρα ςτθ λαϊκι μασ παράδοςθ , θ
τρίτθ ςυνζλεξε παροιμίεσ, φράςεισ και τραγοφδια όπου
ςυναντάμε τθ μοίρα.
• Πολφ ςθμαντικι ςτάκθκε θ βοικεια μιασ γιαγιάσ από τον
τόπο μασ, που μασ είπε ζνα παραμφκι ςχετικό με τισ μοίρεσ
και μια τοπικι δοξαςία.
• Παρακάτω μπορείτε να απολαφςετε το αποτζλεςμα τθσ
δουλειάσ μασ.

3. Θ μοίρα
• Θ λζξθ "μοίρα" παράγεται
από το ριμα μοιράηω.
• μοίρα είναι το μερίδιο, το
μζριςμα, αφοφ οι πρόγονοι
μασ πίςτευαν ότι οι Μοίρεσ
κακόριηαν τθ ηωι, το κάνατο
όλα τα καλά και τα άςχθμα
που ςυνζβαιναν ςε κάκε
άνκρωπο.
• Οι αρχαίοι Ζλλθνεσ πίςτευαν
πολφ ςτισ Μοίρεσ και ςτθν
Ειμαρμζνθ (το ριηικό)

4. Οι μοίρεσ ςτθ μυκολογία
•Οι μοίρεσ ςτθ μυκολογία
αναφζρονται ωσ τρεισ
κεότθτεσ, κόρεσ τθσ
Νφχτασ ι του Δία και τθσ
Κζμιδασ ( Θςίοδοσ).
• Παριςτάνονταν ωσ τρεισ
γυναίκεσ που κλϊκουν.
•Θ κλωςτι που κρατοφν
ςτα χζρια τουσ, ςυμβολίηει
τθν ανκρϊπινθ ηωι,
δείχνοντασ ζτςι πόςο
μικρι και αδφναμθ μπορεί
αυτι να είναι.

5. Οι μοίρεσ ςτθ μυκολογία
• θ πρϊτθ μοίρα, θ
Κλωκώ, γνζκει το νιμα τθσ ηωισ
και το ξετυλίγει ςιγά-ςιγά
• παρουςιάηεται ωσ θ νεότερθ
από τισ τρεισ και κρατά τθν
θλάκατθ (ρόκα) και κάποιεσ
φορζσ και το αδράχτι
•ςυμβολίηει το παρόν

6. Οι μοίρεσ ςτθ μυκολογία
•Θ δεφτερθ, θ Λάχεςθ, μοιράηει τουσ
κλιρουσ και κακορίηει τι κα «λάχει» ςτον
κακζνα, το γραφτό, τθν ειμαρμζνθ του
κάκε ανκρϊπου
• παρουςιάηεται να κρατά αδράχτι, τθν
άτρακτο ,και τυλίγει ςιγά ςιγά το νιμα
που ξετφλιγε θ Κλωκϊ
•Κάποιεσ φορζσ παρουςιάηεται να κρατά
ηυγαριά και να ηυγίηει τθ ηωι ϊςτε να
βρίςκεται πάντα ςε ιςορροπία
• ςυμβολίηει το μζλλον

7. Οι μοίρεσ ςτθ μυκολογία
•θ τρίτθ μοίρα, θ Ατροπόσ, κόβει
απότομα, όταν ζρκει θ ϊρα, το νιμα τθσ
ηωισ των ανκρϊπων με το ψαλίδι τθσ
•παρουςιάηεται ωσ θ πιο γριά και
άςχθμθ που κρατά ψαλίδια
• αναφζρεται και ωσ Αδράςτεια, διότι
κανζνασ δεν μπορεί να αποδράςει από
όςα εκείνθ ορίηει
• ςυμβολίηει το παρελκόν

8. Οι μοίρεσ ςτθ μυκολογία
•΢τθ μυκολογία αναφζρεται ότι
οι Μοίρεσ βοικθςαν το Δία
κατά Γιγαντομαχία.
•΢κθνι από τθν Γιγαντομαχία.
Εικονίηεται θ Μοίρα, μόνιμθ
βοθκόσ του Δία ςτθ
Γιγαντομαχία, να αρπάηει ζνα
τερατόμορφο Γίγαντα από τα
μαλλιά και εκείνοσ να προςπακεί
να απελευκερωκεί.
(Βόρειοσ ηωοφόροσ του Βωμοφ του Διόσ
ςτθν Πζργαμο, «Μουςείο
Περγάμου», Βερολίνο).

9. Οι μοίρεσ ςτθν αρχαία Ελλάδα
• Οι πρϊτεσ αντιλιψεισ για τισ
Μοίρεσ, που ςυναντάμε ςτον
Όμθρο, είναι ότι αποτελοφν
όργανα των κεϊν και κυρίωσ
του Δία (μοιραγζτθσ).
• Οι κεοί μποροφν να αλλάξουν
τθ μοίρα των ανκρϊπων, δεν
το κάνουν όμωσ, για να μθ
διαταράξουν τθν αρμονία και
τθν τάξθ του κόςμου.

10. Οι μοίρεσ ςτθν αρχαία Ελλάδα
• Αργότερα τον 7ο π.Χ. αι. οι μοίρεσ δεν εμφανίηονται
πια ωσ όργανα που εκτελοφν τθ βοφλθςθ των
κεϊν, αλλά ζχουν και δικζσ τουσ αρμοδιότθτεσ και
ρόλουσ (Ηςίοδοσ)
• Οι μοίρεσ ςυγκροφονται
με τουσ κεοφσ για τθν εξουςία
ςτθν ανκρϊπινθ ηωι
• ΢ε μεταγενζςτερεσ εποχζσ
βρίςκουμε περιπτϊςεισ όπου
τα γραμμζνα αλλάηουν
από τουσ Κεοφσ.

11. Οι μοίρεσ ςτθν αρχαία Ελλάδα
Οι ρόλοι που απζκτθςαν με τον καιρό είναι πολλοί:
• Ωσ κόρεσ τθσ Νφχτασ μοιράηουν τα καλά και τα
κακά, μα και καταδιϊκουν τουσ κεοφσ κι
ανκρϊπουσ για τα εγκλιματά τουσ, μζχρι να τουσ
εκδικθκοφν και να τουσ τιμωριςουν με τρόπο
φοβερό. Από τθν άποψθ αυτι, ςυνδζονται με τισ
Ερινφεσ, που επίςθσ είναι αδίςτακτεσ τιμωροί των
ανκρϊπων
• Ωσ κόρεσ του Δία και τθσ Θζμιδασ είναι δυνάμεισ
καλοπροαίρετεσ, ουράνιεσ και φωτεινζσ, που
λαμπρφνουν με τθν παρουςία τουσ ςθμαντικά
γεγονότα, όπωσ θ ίδρυςθ των Ολυμπιακϊν
αγϊνων και είναι κεότθτεσ τθσ ευτυχίασ και τθσ
ευλογίασ.

12. Οι μοίρεσ ςτθν αρχαία Ελλάδα
• Ζχουν ςχζςθ με τθ γζννθςθ και
παρουςιάηονται ωσ βοθκοί ςε
πολλζσ γζννεσ (όπωσ του
Αςκλθπιοφ)
• Ζχουν ςχζςθ με το γάμο, ωσ
κεότθτεσ ευγονίασ και ευτυχίασ.
• ΢ε κάποιεσ άλλεσ
περιπτϊςεισ, όμωσ, πίςτευαν πωσ
οι μοίρεσ ιταν δφο ι και μία, όπωσ
για παράδειγμα ςυνζβαινε ςτο
Μαντείο των Δελφϊν, όπου
λάτρευαν μόνο τθ Μοίρα τθσ
Γζννθςθσ και τθ Μοίρα του
κανάτου.

13. Οι μοίρεσ ςτθν αρχαία Ελλάδα
• Πίςτευαν πωσ το νιμα τθσ ηωισ το
ζγνεκαν οι Μοίρεσ δφο φορζσ κατά τθ
διάρκεια τθσ ηωισ. Μία κατά τθ
γζννθςθ και μία κατά το γάμο, γιατί
ιταν δφο γεγονότα ςθμαντικά.
• ΢τθν αρχαία Ακινα, όταν μια κοπζλα
γινόταν νφφθ, πρόςφερε τισ κοτςίδεσ
τθσ ςτισ Μοίρεσ και οι γυναίκεσ
ορκίηονταν ςτο όνομά τουσ.
• ΢υνικιηαν να τισ λατρεφουν κάποτε
μαηί με κεότθτεσ ςχετικζσ με τον
τοκετό, όπωσ θ Άρτεμθ και θ Ειλεικυία
(που φζρνει τουσ πόνουσ τθσ γζννασ).

14. Αναφορζσ ςτισ Μοίρεσ ςτα αρχαία
ελλθνικά κείμενα
Όμθροσ, Οδφςςεια:
• ΢τθν ε ραψωδία ο Ερμισ ηθτά από τθν Καλυψϊ
να αφιςει ελεφκερο τον Οδυςςζα, γιατί αυτό
ηθτά ο Δίασ και θ μοίρα του ιρωα δεν του γράφει
να πεκάνει εκεί.
• «Γιατί δεν είναι το γραφτό του ν’ αφανιςτεί
εδϊ πζρα, τόςο μακριά από τουσ δικοφσ του·
είναι τθσ μοίρασ του να ξαναδεί δικοφσ και
φίλουσ, να φτάςει ςτο ψθλό παλάτι του, το
χϊμα να πατιςει τθσ πατρίδασ του.»

15. Αναφορζσ ςτισ Μοίρεσ ςτα αρχαία
ελλθνικά κείμενα
Όμθροσ, Λλιάδα:
• ΢τθ Η ραψωδία ο Ζκτορασ μιλϊντασ ςτθν
Ανδρομάχθ, τθ γυναίκα του, αναφζρεται ςτθ
μοίρα: « Αγαπθτι, μθ κζλεισ τόςο δι’ εμζ να
κλίβεςαι, ςτοχάςου ότι ςτον Άδθ δεν κα με
ςτείλει άνκρωποσ θ ϊρα μου πριν φτάςει˙ και
άνκρωποσ άμα γεννθκεί, είτε γενναίοσ είναι
είτε δειλόσ, δεν δφναται τθ μοίρα ν’ αποφφγει».
• Έκτορασ: ςτθ μονομαχία με τον Αχιλλζα θ Ακθνά
βάηει τθ μοίρα του κανάτου τουσ ςτθ ηυγαριά και
βαραίνει του Ζκτορα.

16. Αναφορζσ ςτισ Μοίρεσ ςτα αρχαία
ελλθνικά κείμενα
Όμθροσ:
• Νζςτορασ: ζηθςε πολλά χρόνια ευτυχιςμζνοσ και
είναι το ιδανικό τθσ ηωισ χάρθ ςτθν εφνοια τθσ
Μοίρασ.
• Αχιλλζασ: γνωρίηει τθ Μοίρα του από τθ μθτζρα
του Κζτιδα και βρίςκεται ςε δίλλθμα ποια ηωι να
επιλζξει.
• Σαρπθδόνασ: Σρϊασ ιρωασ, γιοσ του Δία. Ο
πατζρασ του, αν και μπορεί να αποτρζψει το
κάνατό του από τον Πάτροκλο, δεν το κάνει για
να μθ διαταράξει τθν τάξθ του κόςμου.

17. Θ Μοίρα ςτθ λαϊκι παράδοςθ
• Όταν λζμε μοιρολατρία, εννοοφμε τθ βακιά
πίςτθ του λαϊκοφ ανκρϊπου ςτθν φπαρξθ τθσ
μοίρασ και μάλιςτα, πολφ ςυχνά, ςτον
πλθκυντικό αρικμό (ςτισ μοίρεσ).
• Σισ Μοίρεσ τισ ςυναντάμε μζχρι ςιμερα ςτθ
λαϊκι μασ παράδοςθ: είναι πάντα τρεισ
γυναίκεσ, ςυνικωσ γριζσ, που γνζκουν για τον
κακζνα το νιμα τθσ ηωισ μζχρι να τελειϊςει
το μαλλί ι να κοπεί απότομα.

18. Θ Μοίρα ςτθ λαϊκι παράδοςθ
• Οι άνκρωποι πιςτεφουν πωσ οι Μοίρεσ
μοιάηουν με « γριζσ, αλόγεσ και ξεκουτιάρεσ»
που περνοφν και μοιραίνουν το παιδί και
μζνουν τριγφρω του να « μελετοφν το ριηικό
του».
• Άλλου εμφανίηονται να γνζκουν, να τυλίγουν-
«κάκε τυλιξιά και χρόνοσ» και να κόβουν το
νιμα τθσ ηωισ.

19. Θ Μοίρα ςτθ λαϊκι παράδοςθ
• Μζςα ςτισ τρεισ πρϊτεσ θμζρεσ από τθ γζννθςθ ενόσ παιδιοφ, κα
περάςουν οι «Μοίρεσ» να το μοιράνουν.
• Επειδι όμωσ οι άνκρωποι δε γνωρίηουν τθν ακριβι ϊρα που κα
επιςκεφτοφν το παιδί οι μοίρεσ, πρζπει να προετοιμαςτοφν για να
τισ καλοπιάςουν.
• Ζτςι για τισ τρεισ αυτζσ πρϊτεσ μζρεσ βάηουν γφρω από το παιδί
διάφορα γλυκά για να τισ γλυκάνουν και διάφορα χρθςτικά
αντικείμενα που κα ικελαν οι γονείσ να αποκτιςει το παιδί όταν
μεγαλϊςει.
• Αλλοφ αναφζρεται πωσ τθν ζβδομθ μζρα από τθ γζννθςθ ενόσ
παιδιοφ οι γονείσ βάηουν «μζλι, τρία κουταλάκια, τρία νεροπότθρα
και τρεισ καρδιζσ από αμφγδαλο». Οι μοίρεσ, μόλισ μπουν ςτο ςπίτι
τρϊνε τα καλοφδια, γλυκαίνονται και «μοιραίνουν» καλά το παιδί.

20. Λαϊκζσ δοξαςίεσ για τθ Μοίρα
• Θ γιαγιά Αγγελικι από τα Δουμπιά μασ αφθγικθκε πωσ τθν τρίτθ
μζρα τθσ γζννθςθσ ενόσ παιδιοφ το επιςκζπτονταν οι τρεισ
μοίρεσ.
• Ιταν τρεισ νζεσ κοπζλεσ, ντυμζνεσ με φορζματα διαφορετικοφ
χρϊματοσ. Θ μία με λευκό, θ άλλθ με κόκκινο και θ τρίτθ με μαφρο
ροφχο.
• Και οι τρεισ κρατοφςαν από μια λεπτι πυρωμζνθ βζργα.
• Αυτι με το λευκό φουςτάνι ςθμάδευε το παιδί ςτον πιςινό του.
Σότε ζλεγαν πωσ το παιδί κα ηοφςε μια ηωι ευτυχιςμζνθ και κα
πζκαινε ςε μεγάλθ θλικία.
• Αν το παιδί το ςθμάδευε αυτι με το κόκκινο φόρεμα, κα το
ςθμάδευε ςτθν πλάτθ. Σότε το παιδί κα ηοφςε μια δφςκολθ και
βαςανιςμζνθ ηωι, αλλά κι αυτό κα πζκαινε ςε μεγάλθ θλικία.
• Σζλοσ, αν το παιδί το ςθμάδευε θ μοίρα με το μαφρο φόρεμα, κα
το ςθμάδευε ςτα χείλθ. Σότε το παιδί κα πζκαινε πολφ νζο.

21. Μια φορά κι ζναν καιρό…
Ζνα παραμφκι τθσ γιαγιάσ Αγγελικισ για τισ μοίρεσ
ριν πολλά - πολλά χρόνια, παιδί μ’, ζνα ςπιτικό κάπου ςτθν ορεινι
Χαλκιδικι είχε χαρά. Μεγάλθ χαρά! Μόλισ είχε φζρει ςτον κόςμο το πρϊτο
τθσ παιδί θ κυρά του ςπιτιοφ. Ο ςπιτονοικοκφρθσ χαροφμενοσ κερνοφςε
ςυγγενείσ και φίλουσ. Μόλισ είχε αποκτιςει ζνα υγιζςτατο και πανζμορφο
κοριτςάκι. Σον πείραηαν οι φίλοι του:
-Δεν ιρτ’ θ γιοσ!
- Άιντε βρε, καλφτιρου του κουρίτς’. Αυτό κα ςι δϊς’ κι ζνα πουτιρ’ νιρό ςα
δε κα μπουρείσ! Ενϊ θ γιοσ; Η γιοσ ςα τρανζψ’ μο κα ςι αγρζβ!
Σο γλζντι ιταν τρικοφβερτο. Σρισ μζρεσ κερνοφςε ο ευτυχισ πατζρασ.
Σο βράδυ τθσ τρίτθσ μζρασ, εκεί που χαίρονταν και ςυηθτοφςαν όλοι μαηί,
ξαφνικά ο ςπιτονοικοκφρθσ βλζπει ςτθν πόρτα τθσ αυλισ του ζναν ξζνο.
Πλθςιάηει και αμζςωσ γνωρίηει τον παλιό, καλό του φίλο που πζραςαν
μαηί όλθ τθ ςτρατιωτικι τουσ κθτεία.
-Καλϊσ τουν, ζλα πζραςι. Κουραςμζνοσ δείχν’σ, του λζει.
-Είμαι από ταξίδ’ και γυρνϊ ςτου χωριό μ’ , μα μι πιρ’ θ νφχτα.
- Εδϊ κα μείν’σ απόψι. Δεν ακοφω τίποτα. Μόλισ ζγινα πατζρασ!
- Αμ, τότε δε ςε χαλάω το χατιρ. Απόψι μζνω εδϊ και φεφγω αφριο μι του
καλό, απάντθςε χαροφμενοσ ο φίλοσ.

22. Μια φορά κι ζναν καιρό…
Ζνα παραμφκι τθσ γιαγιάσ Αγγελικισ για τισ μοίρεσ
Ο νοικοκφρθσ τον πιρε πάνω ςτο ςπίτι, τον περιποιικθκε, τον
τάιςε και, ςαν ιρκε θ ϊρα για τον φπνο, τον ζβαλε ςτον οντά των
φιλοξενοφμενων να κοιμθκεί. Αυτόσ ο οντάσ ιταν πλάι ςτθν κάμαρα
του μωροφ. Κάποια ςτιγμι όλοι κοιμικθκαν , απόλυτθ θςυχία ςτο
ςπίτι. Σότε ο φίλοσ μασ ακοφει, ςα μζςα ςτον φπνο του:
-Η κοπζλα μόλισ γίνει δϊδεκα χρονϊν κα χάςει τθ ηωι τθσ ςτο πθγάδι τθσ
αυλισ!
Σινάχτθκε πάνω ο φιλοξενοφμενοσ. Σι ιταν αυτό που άκουςε!
-Α, μπα. Όνειρο κα ιταν, είπε από μζςα του.
΢ε λίγο, πάλι θ ίδια φωνι με τα ίδια λόγια:
-Η κοπζλα μόλισ γίνει δϊδεκα χρονϊν κα χάςει τθ ηωι τθσ ςτο πθγάδι τθσ
αυλισ!
-Τι ςτον κόρακα γίνετ’ εδϊ; Λζει χαμθλόφωνα και ςθκϊνεται να βγει απ’
το δωμάτιο.

23. Μια φορά κι ζναν καιρό…
Ζνα παραμφκι τθσ γιαγιάσ Αγγελικισ για τισ μοίρεσ
Σίποτα. Απόλυτθ θςυχία. Ψυχι δεν υπιρχε. Πάει πάλι να κοιμθκεί.
Δεν πρόλαβε να πλαγιάςει ςτο κρεβάτι του και… να ςου πάλι θ
ίδια φωνι για τρίτθ φορά με τα ίδια λόγια:
-Η κοπζλα μόλισ γίνει δϊδεκα χρονϊν κα χάςει τθ ηωι τθσ ςτο
πθγάδι τθσ αυλισ!
Σϊρα πλζον ο φιλοξενοφμενοσ ιταν ςίγουροσ. Δεν ονειρευόταν
και μόνο αυτόσ άκουγε τθ φωνι.
-Οι μοίρεσ το μοίραναν το κορίτς’, ςυλλογίςτθκε.
– πϊσ να το πω ςτο φίλο μ’; Όχι, όχι, δεν μπόρω! Δε κα του πω
τίποτε τϊρα.
Πρωί-πρωί, λοιπόν ο φιλοξενοφμενοσ , αφοφ χαιρζτιςε βιαςτικά το
φίλο του, ζφυγε.

24. Μια φορά κι ζναν καιρό…
Ζνα παραμφκι τθσ γιαγιάσ Αγγελικισ για τισ μοίρεσ
Πζραςαν τα χρόνια. Σο κορίτςι μεγάλωνε ευτυχιςμζνο. Ζγινε δζκα
χρονϊν. Σότε ο παλιόσ φίλοσ εμφανίηεται και πάλι ςτο ςπιτικό του φίλου
του. Αφοφ χαιρετιοφνται οι δφο φίλοι, λζει ο ξζνοσ ςτο νοικοκφρθ:
-Δε κα μείνω. Μοναχά μια χάρθ κζλω από ςζνα. Να το κλείςεισ το π’γάδ’
ςου! Μα με πζτρεσ, μα με χϊμα, μα με ξφλα, δεν ξζρω πωσ. Μα να το
κλείςεισ οπωςδιποτε! Μ’ ακοφσ.
-Μα γιατί; Τι ζγινε; Σον ρϊτθςε ο νοικοκφρθσ.
-Τίποτα δεν ζγινε. Αν είςαι φίλοσ και μ’ αγαπάσ, κλείςε το π’γάδ’.
Σο ‘κλειςε το πθγάδι ο νοικοκφρθσ. Εν τω μεταξφ θ κόρθ όλο και μεγάλωνε.
Πολφ όμορφθ κοπζλα, και ςτο ςχολείο πρϊτθ. Ζγινε δϊδεκα χρονϊν. ΢τθν
τελευταία τάξθ του Δθμοτικοφ. Ιταν θ μζρα των γενεκλίων τθσ. ΢χόλαςε απ’
το ςχολείο. Πιγε ςτο ςπίτι και ςτζκεται ςτο μπαηωμζνο πθγάδι να
ξαποςτάςει. Εκεί πάνω άφθςε τθν τελευταία τθσ πνοι…..
Γιατί, παιδί μ’ , ό τι γράφει δεν ξεγράφει, που λζει κι θ παροιμία!

25. Όπωσ λζει κι ο λαόσ μασ…
• Κλαίει τθ μοίρα του
• Δεν ζχει ςτον ιλιο μοίρα
• Όπου φτωχόσ κι θ μοίρα του
• ΢αν κζλ’ θ μοίρα, ο μυλωνάσ γίνεται και
δεςπότθσ
• Μια του κλζφτθ, δυο του κλζφτθ, τρεισ και
τθν κακι του μοίρα

26. Μιλάμε για τη μοίρα μας σαν να
είναι κάτι που μας επισκέπτεται.
Ξεχνάμε ότι εμείς φτιάχνουμε τη
μοίρα μας κάθε μέρα της ζωής
μας.
Henry Miller, αμερικανόσ ςυγγραφζασ

27. Πθγζσ:
• Διαδίκτυο:
• www.wikipedia.gr
• ΢χολικι βιβλιοκικθ:
• Νζα Ελλθνικι Εγκυκλοπαίδεια
• Εγκυκλοπαίδεια 2002
• Ομιρου, Λλιάδα, ςχολικό βιβλίο β’ γυμναςίου
• Ομιρου, Οδφςςεια, ςχολικό βιβλίο αϋγυναςίου
• Ευχαριςτοφμε πολφ τθ γιαγιά Αγγελικι
Γαλαρινιϊτθ για τθν πολφτιμθ βοικειά τθσ.

28. Ομάδα Δουμπιϊν
• Μθτςιάσ Γιϊργοσ
• Πιπεράσ Γρθγόρθσ
• Πλιάκου Κατερίνα
• Σράκασ Κανάςθσ
• Σηιμθτρζα Ηωγραφοφλα
Τπεφκυνθ κακθγιτρια: ΢αράφθ Μαρία