2. Ο ΟΛΟΣ ΤΘΣ ΓΥΝΑΛΚΑΣ ΣΤΘΝ ΛΣΤΟΛΑ
ΡΑΕΛΚΟΝ-ΡΑΟΝ
• Tόςο ο άντρασ, όςο και θ γυναίκα είναι
δθμιουργιματα ενόσ αγακοποιοφ Κεοφ. Ζχουν κι οι
δφο τθν ίδια ανκρϊπινθ φφςθ ωσ εικόνεσ του Κεοφ.
• Από τθ δθμιουργία τθσ όμωσ ςυνδζκθκε με τθν
« απάτθ», αφοφ με το μιλο εξαπάτθςε τον Αδάμ.
• Στθν ερωτικι ηωι λειτουργεί ωσ πθγι επικυμίασ. Στο
χϊρο τθσ θκικισ ωσ απειλι. Στθν κρθςκευτικι και
λατρευτικι ηωι λογίηεται ωσ ον ανάξιο και
ακάκαρτο.
• Θ πορεία τθσ από τότε ζνασ Γολγοκάσ
• Από τθν πτϊςθ ςτθν ανφψωςθ
• Από τον ξεπεςμό και τθν καταφρόνια ςτθν
αναγνϊριςθ, τθν αξιοπρζπεια και τθν ιςοτιμία.
3. Οι κοινωνίεσ οι πρϊτεσ είχαν μθτριαρχία, πρϊτο κοινωνικό ςφςτθμα. Ρριν
τθν ανακάλυψθ του άροτρου, τθν εξουςία τθν είχαν ςτθν οικογζνεια οι
γυναίκεσ.
.
•Θ λατρεία τθσ κεάσ Μθτζρασ
ςτθν Κριτθ ταυτίηεται με τθ
γονιμότθτα.
• Θ κεά – μθτζρα/ Μθτζρα –
Γθ.
•Μθτζρα όλων των
πλαςμάτων.
•Ιερό Θθλυκό ςτθν
τριςυπόςτατθ διάςταςι
του, ωσ παρκζνα, ωσ μθτζρα
και ωσ γερόντιςςα.
• Θεά Πότνια = παντοδφναμθ
•φμβολο δφναμθσ και
δθμιουργίασ
4. ΜΥΚΘΝΕΣ-ΚΘΤΘ
• Δουλειά τουσ ιταν να κλϊκουν
και να υφαίνουν.
• Θ κυρία του ςπιτιοφ
διαδραμάτιηε πολφ ςθμαντικό
κρθςκευτικό, πολιτικό,
οικονομικό και κοινωνικό ρόλο.
• Μόνθ ι ςυνοδευόμενθ από το
ςφηυγο τθσ αςχολείται
με τισ δουλειζσ των περιβολιϊν
και των χωραφιϊν.
• Μεγάλθ ελευκερία των
γυναικϊν που ςυμμετζχουν
ςε κάκε εκδιλωςθ τθσ
κοινωνικισ ηωισ.
• Ζπαιρναν μζροσ ςε κάκε
είδουσ εξω-οικιακζσ
αςχολίεσ
• ςυμμετείχαν ςε επικίνδυνα
αγωνίςματα
• εξορμοφςαν ςε κυνθγετικζσ
εκδρομζσ,
• ζπαιρναν μζροσ ςτισ
χορευτικζσ επιδείξεισ.
5. Για το λόγο αυτό λατρευόταν θ κεά- μθτζρα ,κεά τθσ
γονιμότθτασ ςτθν Κριτθ.
7. ΚΡΗΤΗ
• Ππωσ οι ςθμερινζσ
γυναίκεσ:
• χτζνιηαν με φροντίδα τα
μαλλιά τουσ,
• βάφονταν,
• φοροφςαν φανταχτερά
φορζματα και όμορφα
ςτολίδια
• Απολάμβαναν τον ζρωτα
• Ηοφςαν ςε ειρινθ, χωρίσ
πολζμουσ.
• Ηρόδοτοσ: μια παράξενθ
ςυνικεια που δεν τθν
βρίςκουμε πουκενά
αλλοφ υπιρχε ςτθν
Κριτθ. Σο όνομά τουσ (οι
γυναίκεσ) το παίρνουν
από τθ μθτζρα τουσ και
όχι από τον πατζρα. Κι
όταν ρωτιςετε κάποιον
ποιοσ είναι, εκείνοσ κα
αραδιάςει τθ γενιά του
ανεβαίνοντασ από μθτζρα
ςε γιαγιά.
8.
9.
10. Θ ΓΥΝΑΛΚΑ ΣΤΘΝ ΑΚΘΝΑ
•Στθν Αρχαία Ακινα, οι γυναίκεσ δεν ιταν
Ακθναίοι πολίτεσ και δεν ζπαιηαν κανζνα ρόλο
ςτθν πολιτικι ηωι.
• Δεν μποροφςαν να μιλιςουν ι να ψθφίςουν
ςτθ Βουλι ι να είναι ζνορκοι ςτα Δικαςτιρια.
• Θ ιδιωτικι ηωι τουσ ιταν, επίςθσ, ςχετικά
περιχαρακωμζνθ.
•Δεν επζλεγαν το ςφηυγό τουσ ι τον χρόνο που κα
παντρεφονταν, ο οποίοσ για τισ κοπζλεσ τθσ
Ακινασ ιταν γενικά αμζςωσ μόλισ μποροφςαν να
τεκνοποιιςουν, ςτθν θλικία των δεκατεςςάρων
με δεκαπζντε ετϊν.
• θ δραςτθριοποίθςθ των γυναικϊν ςτθ
λατρεία, ςτισ τελετζσ και ςτισ γιορτζσ
ςθματοδοτεί μια μείηονα ςυνειςφορά ςτθ
δθμόςια ηωι τθσ αρχαίασ Ακινασ. . Στθν αρχι
μετείχε ςτισ γιορτζσ τθσ Ακθνάσ και λίγο
μεγαλφτερθ ςτισ γιορτζσ τθσ Βραυρωνίασ
Αρτζμιδοσ, ντυμζνθ ςαν «άρκτοσ» αρκουδίτςα).
31. Aπαςxoλoφνται μετά το 1850 ωσ:
• υπθρζτριεσ, εργάτριεσ
γθσ, πλφςτρεσ, αλλά και
αχκοφόροι ι ςτθν εξόρυξθ λίκων.
• Ωσ
μοδίςτρεσ, υφάντρεσ, κορδελιάςτ
ρεσ, καπελοφδεσ.
• αλλά και μαίεσ και νοςοκόμεσ.
• ωσ εργάτριεσ, ςτθν
κλωςτοχφαντουργία, καπνοβιομ
θχανία, μεταξουργεία.
• αρχίηουν να δουλεφουν ςε
μικρότερθ θλικία από τουσ
άντρεσ, 10-12 χρόνων, ίδιεσ
ϊρεσ,12-14 τθν θμζρα, με ίδιεσ
ςυνκικεσ
• αλλά αμείβονται με ποςό κάτω
του ½ ι 1/3 του αντρικοφ
μεροκάματου.
• Δειλά δειλά μια μικρι μερίδα γυναικϊν
μορφϊνεται ςτα πρϊτα Ραρκεναγωγεία
από όπου αποφοιτοφν οι πρϊτεσ
δαςκάλεσ.
• Ραράλλθλα δθμιουργοφνται ςχολζσ-
ιδρφματα-οικοτροφεία που παρζχουν
γνϊςεισ και επαγγελματικι κατάρτιςθ
ςτισ νζεσ γυναίκεσ.
• Οι γυναίκεσ πια δθμοςιογραφοφν
εκδίδουν περιοδικά διοικοφν
Ραρκεναγωγεία και ςχολεία, γίνονται
ςυγγραφείσ.
35. Οι άνδρεσ αντιδροφν, αποκλείοσν και
καυτθριάηουν
• η εργαζία μειώνει ηην ηθική ηων
γσναικών, ηις απομακρύνει από ηον
κύριο ζηότο ηης ζωής ηοσς ηην
οικογένεια.
• ειζαγγελική παρέμβαζη ηο 1877
« η γσναικεία δοσλειά ζηα εργοζηάζια
προζβάλλει ηη δημόζια ηθική».
• Το 1890 το Ρανεπιςτιμιο Ακθνϊν
άνοιξε για πρϊτθ φορά τισ πφλεσ του
ςτισ γυναίκεσ και η Iωάννα
Σηεθανόπολη αποκηά ηην ιδιόηηηα
ηης θοιηήηριας ζηη Φιλοζοθική
ζτολή. Κάηι ποσ είταν αρνηθεί πριν
από ηρία τρόνια ζηην Eλένη
Πανηελίδοσ και ηην οδήγηζαν ζηην
ασηοκηονία, γιαηί δεν έγινε δεκηή
ζηην Ιαηρική Στολή.
Άθηζε ένα ζημείωμα ζηο οποίο έγραθε:
«ο θάναηος μοσ ας ακοσζηεί ως
κρασγή ζε εκείνοσς οίηινες θεωρούν
ηη γσναίκα ως μεζαιωνική δούλη».
Το 1892 οι αδερφζσ Αγγελικι και
Αλεξάνδρα Παναγιωτάτου υπιρξαν
οι πρϊτεσ φοιτιτριεσ τθσ Λατρικισ
Σχολισ Ακθνϊν. Αποφοίτθςαν 4
χρόνια μετά με άριςτα.
Θ οφία Λαςκαρίδου είναι θ πρϊτθ
γυναίκα που ζγινε δεκτι ςτθ χολι
Καλϊν Σεχνϊν, ζπειτα από
προςωπικό αίτθμά τθσ ςτον τότε
βαςιλιά Γεϊργιο Αϋ.
Θ Πιπίτςα Πεταλά υπιρξε θ πρϊτθ
Ελλθνίδα χειρουργόσ.
36. Γυναικεία εργαςία και άλλα ςχόλια
• Ο ριτορασ Δθμοςκζνθσ ςθμειϊνει: «Έχομε εταίρεσ για την
απόλαυςη, παλλακίδεσ για την περιποίηςη και γυναίκεσ για να μασ
δίνουν νόμιμα παιδιά».
• Tο 1887 θ Kαλλιρρόθ Παρρζν διλωνε: «H χειραφζτθςισ τθσ
Eλλθνίδοσ διά τθσ εργαςίασ».
• Tο 1918 ο Pοΐδθσ ζγραψε: «Δφο είναι τα επαγγζλματα που αρμόηουν
ςτισ γυναίκεσ, το τθσ νοικοκυράσ και το τθσ εταίρασ».
• Tο 1930 ο Aλ. Σβϊλοσ υποςτιριξε: «H εργαςία είναι τόςον ςτενϊσ
ςυνυφαςμζνθ με τθν ελευκερίαν, ϊςτε να μθ επιτρζπεται να
ςτεριςωμεν τοιοφτου δικαιϊματοσ τθν γυναίκα».
• Οι παλιοί άντρεσ ςυνικιηαν να λζνε «ζχω δυο παιδιά κι ζνα κορίτςι
(ηζούπρα)», ξεχωρίηοντασ ζτςι τα κορίτςια από τα υπόλοιπα
παιδιά τουσ.
39. Ο αγϊνασ δικαιϊνεται
Με το πζραςμα των χρόνων τα πράγματα άρχιςαν να καλυτερεφουν για
τισ γυναίκεσ. Μποροφςαν να μορφϊνονται, να ςυμμετζχουν ςτα κοινά
και άλλα που ωσ τότε τουσ απαγορεφονταν. Δεν είχαν τθν απόλυτθ
ελευκερία αλλά ςχετικά με παλαιότερα τα όςα τουσ επιτρζπονταν τϊρα
ιταν υπζρ αρκετά. Για παράδειγμα το 1934, οι γυναίκεσ καλοφνται να
ψθφίςουν ςτισ δθμοτικζσ εκλογζσ για πρϊτθ φορά. Αλλά μόνο όζες
είταν κλείζει ηα 30 τρόνια και διέθεηαν ηοσλάτιζηον απολσηήριο
Δημοηικού. Ρόςεσ όμωσ Ελλθνίδεσ ιξεραν γράμματα; Σο 70% ιταν
αναλφάβθτεσ. Κι ζτςι, εκείνεσ που ψιφιςαν ςε ολόκλθρθ τθ χϊρα δεν
ξεπερνοφςαν τισ 240! Τελικά το δικαίωμα τθσ γυναικείασ ψιφου
κατοχυρϊνεται ςτο Σφνταγμα του 1952 και για πρϊτθ φορά ο κθλυκόσ
πλθκυςμόσ κα προςζλκει ςτισ κάλπεσ ςτισ βουλευτικζσ εκλογζσ τθσ
19θσ Φεβρουαρίου 1956.
41. Οι πρωτιζσ!
•Το 1953, ςε επαναλθπτικι εκλογι ςτθ Κεςςαλονίκθ, εξελζγθ θ πρϊτθ γυναίκα βουλευτισ. Ιταν
θ Ελζνθ κοφρα , που μαηί με τθ Βιργινία Ηάννα υπιρξαν οι δυο πρϊτεσ γυναίκεσ υποψιφιεσ
για το βουλευτικό αξίωμα.
Σο 1956 θ Λίνα Σςαλδάρθ και θ Βάςω Θαναςζκου ειςζρχονται ςτο Ελλθνικό Κοινοβοφλιο. Η
Λίνα Σςαλδάρθ ζγινε και θ πρϊτθ γυναίκα – υπουργόσ. Τθν ίδια χρονιά εκλζχκθκε και θ πρϊτθ
γυναίκα Διμαρχοσ, θ Μαρία Δεςφλλα, ςτθν Κζρκυρα.
•Σο 1975 κακιερϊκθκε θ αρχι τθσ ιςότθτασ των δυο φφλων. Ο αρικμόσ των γυναικϊν
βουλευτϊν αυξικθκε ςθμαντικά με τθν πάροδο των χρόνων. Στισ εκνικζσ εκλογζσ το 2012,
εξιντα τρεισ (63) γυναίκεσ εξελζγθςαν βουλευτζσ. Τον Απρίλιο του 2013, μία ακόμθ γυναίκα
προςτζκθκε. Ζτςι, το ποςοςτό ανζρχεται ςτο (21,3%) και αποτελεί το υψθλότερο ποςοςτό που
ζχει ςθμειωκεί ςτθ χϊρα μασ.
•Δύο υπιρξαν αρχθγοί ελλθνικών κομμάτφν, θ Αλζκα Ραπαριγα και η Μαρία Δαμανάκη.
•δφο γυναίκεσ Επίτροποι τθσ Ε.Ε (Β. Ραπανδρζου –Μ. Δαμανάκθ).
•Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβοφλιο οι Ελλθνίδεσ είναι το 16%,
•ςτο Διπλωματικό ςϊμα το 15 %,
•ςτα Μ.Μ.Ε το 36% και από αυτζσ το 10% είναι ςτελζχθ.
43. Απαγορεφςεισ και κατακτιςεισ
βιμα-βιμα
Oι γυναίκεσ δε διορίηονται ςτα
ςϊματα αςφαλείασ ςτο δικαςτικό
ςϊμα, ςτο Γενικό Xθμείο του
Kράτουσ, ς το υμβοφλιο τθσ
Επικρατείασ.
Διαγωνιςμοί ακυρϊνονται επειδι
πετυχαίνουν πολλζσ γυναίκεσ.
Προςλαμβάνονται μόνο ωσ:
εκπαιδευτικοί, γραμματείσ, δακτυλογρ
άφοι, τθλεφωνιτριεσ, νοςοκόμεσ, κακ
αρίςτριεσ, οι διατάξεισ αυτζσ κα
διατθρθκοφν ωσ τθ δεκαετία του ’40
και κα επικυρωκοφν με τθν ψιφιςθ
του δθμοςιοχπαλλθλικοφ κϊδικα το
1951.
Θ Ελλάδα επικυρϊςει, το 1952, τθ
ςφμβαςθ του OHE για τα πολιτικά
δικαιϊματα των γυναικϊν, επί ίςοισ
όροισ με τουσ άνδρασ άνευ
ουδεμιάσ
διακρίςεωσ≫ εκτόσ από τα
εκκλθςιαςτικά λειτουργιματα και τισ
ζνοπλεσ δυνάμεισ.
44. Θ κακεμία από αυτζσ κατάφερε με τθ δικι τθσ ξεχωριςτι προςωπικότθτα να
επθρεάςει τόςο τθν νοοτροπία και τον τρόπο ηωισ των Ελλινων, αλλά και να
αναδείξει ςε υπζρτατο βακμό τθν ελλθνικι κουλτοφρα ςτισ χϊρεσ του εξωτερικοφ
Ειρινθ Παππά, θκοποιόσ, το 1969 κερδίηει το βραβείο «Oscar» για τθν
ερμθνεία τθσ ςτθν ταινία «Η»,
Κατίνα Κωνςταντοποφλου – Παξινοφ θκοποιόσ. Κζρδιςε το «Οςκαρ»
ερμθνείασ Α’ γυναικείου ρόλου για τθν ταινία «Για ποιον χτυπάει θ καμπάνα»
Μαρία Κάλλασ, Ελλθνίδα υψίφωνοσ, θ απόλυτθ ντίβα ςτο χϊρο του λυρικοφ
κεάτρου
Θ Μελίνα Μερκοφρθ, θκοποιόσ, Υπουργόσ Ρολιτιςμοφ, αγωνίηςτθκε ζντονα
για τθν επιςτροφι των μαρμάρων του Ραρκενϊνα, ενϊ δικι τθσ πρωτοβουλία
ιταν θ καταςκευι του μουςείου τθσ Ακρόπολθσ.
Θ Αμαλία Κουτςοφρθ-Φλζμινγκ ιταν Ελλθνίδα ιατρόσ και βουλευτισ
Το 1953 παντρεφτθκε με τον Φλζμινγκ ,ο οποίοσ ανακάλυψε τθν πενικιλίνθ.
Θ Δζςποινα Αχλαδιϊτου, Σ’ ζνα μικρό νθςάκι, «ω» κάκε μζρα είχε το κάρροσ
να ςθκϊνει τθν ελλθνικι ςθμαία, δφο μίλια μακριά από τισ μικραςιακζσ ακτζσ.
45.
46. Οι διακρίςεισ ςυνεχίηονται
Η Ζλλθ ουγιουλτηόγλου-εραϊδάρθ , θ πρϊτθ
φωτογράφοσ, με διεκνι καριζρα – γνωςτι
επαγγελματικά με το όνομα Nelly’s. Το
μεγαλφτερο μζροσ του φωτογραφικοφ αρχείου
τθσ αποφάςιςε να το δωρίςει ςτο Μουςείο
Μπενάκθ. Για το ςυνολικό ζργο τθσ, τιμικθκε με
το παράςθμο του Ταξιάρχθ του Τάγματοσ του
Φοίνικοσ, κακϊσ και με το Βραβείο Γραμμάτων
και τεχνϊν τθσ Ακαδθμίασ Ακθνϊν.
Σποσδαία ανακάλσυη (και σποηροθία)
για Ελληνίδα ερεσνήηρια ηης νόζοσ
ηοσ Πάρκινζον! Η ερεσνήηρια ηοσ
Ι.ΙΒ.Ε.Α.Α. δρ. Αικαηερίνη Μελατροινού
47. φγχρονθ Επιςτιμθ
• Θ Ελζνθ Γλφκατηθ-Αρβελζρ γεννικθκε ςτθν Ακινα το 1926. Ιταν θ πρϊτθ
γυναίκα πρόεδροσ του τμιματοσ Ιςτορίασ ςτο Ρανεπιςτιμιο τθσ Σορβόνθσ
το 1967. Πρϊτθ γυναίκα πρφτανθσ του Ρανεπιςτθμίου τθσ ορβόνθσ ςτθν
700 χρόνων ιςτορία του το 1976. Ρρφτανθσ του Ρανεπιςτθμίου τθσ
Ευρϊπθσ. Κεωρείται ςιμερα από τισ πλζον εξζχουςεσ πανεπιςτθμιακζσ
προςωπικότθτεσ, ιδιαίτερα ςτθ Βυηαντινολογία, με πολφ μεγάλο αρικμό
ςχετικϊν διαλζξεων και ομιλιϊν εντόσ και εκτόσ Ελλάδασ.
48. ε δφο Ελλθνίδεσ, δια χειρόσ Ομπάμα, το
Προεδρικό Βραβείο των ΗΠΑ!
22/10/2011
Το βραβείο είναι θ κορυφαία
διάκριςθ για νζουσ επιςτιμονεσ και
οι Ελλθνίδεσ που τιμικθκαν με αυτό
είναι:
θ κ. Διμθτρα Ευαγγζλου,
κακθγιτρια ςτο πανεπιςτιμιο
Purdue
και θ κ. Φωτεινι Κατωπόδθ,
κακθγιτρια περιβαλλοντολόγοσ
ςτουσ πολιτικοφσ μθχανικοφσ του
Berkley.
Φωτογραφία: θ κ. Διμθτρα
Ευαγγζλου
49. Θ ΓΥΝΑΛΚΑ ΣΤΘ ΝΕΟΤΕΘ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΛΑ
ο ολωμόσ με τθν ποίθςι του αναδεικνφει τθ γυναίκασ ωσ φίλθ
(Ξανκοφλα), ωσ κατατρεγμζνθ (Φαρμακωμζνθ), ωσ μάνα, ωσ
προςωποποίθςθ τθσ Ελευκερίασ, ςτων Ψαρϊν τθν ολόμαυρθ
ράχθ είτε ωσ Φεγγαροντυμζνθ ςτο πολιορκοφμενο Μεςολόγγι.
Σε πολλοφσ νεοζλλθνεσ δθμιουργοφσ θ γυναίκα δεν είναι παρά
για το ςπίτι ι για να εμπνζει τον ζρωτα, πζρα από μάνα και
αδελφι (Καηαντηάκθσ).
Δεν είναι τυχαίο που ςε όλο το ζργο του Άγγελου Σερηάκθ οι
γυναίκεσ περιορίηονται μόνον ςτα ζργα του ςπιτιοφ και ςυχνά δεν
μιλοφν μπροςτά ςτουσ άνδρεσ,
οφτε μια εκπαιδευτικόσ δεν αναφζρεται ςτο ζργο
του, προβάλλεται μόνον θ γυναίκα-μθτζρα,
ενϊ ςτο ζργο τθσ Ρζασ Γαλανάκθ Ελζνη ή Κανζνασ η γυναίκα
ζωγράφοσ έπρεπε να παρουςιάηει τα ζργα τθσ με ψευδϊνυμο
άνδρα για να μπορζςει να κάμει κάποια ζκκεςθ.
58. τζλοσ
Ο Οδυςςζασ Ελφτθσ:
«Πριν από τα μάτια μου
θςουν φωσ, πριν από τον Έρωτα
Έρωτασ ,
κι όταν ςε πθρε
το φιλί Γυναίκα.»
Ο Γεράςιμοσ Λοΐηοσ, φθμιςμζνοσ
γλυπτογράφοσ,
ζχει δϊςει ζνα βακφτατο νόθμα ςτουσ
πίνακζσ του.
Η Γυναίκα αερικό, αρχαία κεότθτα με
περιςτζρια,
με φτερά να πετάξει ςτο «χαίρε».