2. 1. Barne-ingurunea eta zirkulazio-
aparatua
Digestio-prozesuari eta gas-trukeari lotuta
Barne ingurunea: zelulak inguratzen dituen
likidoa (substantziak zelulei, zelulek hondakinak
hara)
Homeostasia: barne-inguruneari aldaketa
gabe eustea,
haren propietateak
(T…) ez aldatzea.
6. 2. Linfaren zirkulazio-sistema
Homeostasian ezinbestekoa
- Odoleko mantenugaiak / oxigenoa likido
interstizialera igarotzean, azken horren
konposizioa aldatu egiten da.
- Likido-soberakinak
kanporatu behar
oreka lortzeko
(linfak biltzen ditu)
7.
8. Definizioa Funtzioa Berezitasunak
Linfa-
kapilarrak
Ehun guztietatik
banaturiko hodi itsua
mehe eta adarkatuak
Zelulen inguruko
likido-soberakina
biltzea
Ez dute irteerarik
Linfa-
gongoilak
Linfa-hodietako
zabalgune txikiak
Defentsa (defentsa-
zelula ugariek
mikroorganismo eta
substanzia
arrotzetatik babestu)
Ugariak galtzarbe,
izterrondo, lepo eta
arteria / zain nagusietan
Linfa-
hodiak
Linfa-kapilar
bateratuak, hodi
zabalagoak eratzen
direnean
Odolaren zirkulazio-
sistemara bere
edukia isurtzea
Balbulak (linfak
noranzko bakarrean
zirkulatzeko)
9. Baina zer da linfa?
Linfa-hodietara sartzen den likido interstiziala
Zergatik ibiltzen da noranzko bakarrean?
-Linfa-hodien uzkurduragatik
-Eskeleto-giharren uzkurduragatik
-Toraxeko arnas mugimenduengatik
-Grabitateagatik.
10.
11. 3. Odola
- Odol-sisteman barrena dabilen likido gorri eta
likatsua
Plasma (%55)
- 2 osagai
Odol-zelulak (%45)
PLASMA ODOL-ZELULAK
Ura, proteinak…
Koagulazioa
Substantzien garraioa
Babesa
Bizkarrezur-muin
gorrian
3 odol-zelula:
leukozitoak,
eritrozitoak eta
plaketak
12. Globulu zuriak
(leukozitoak)
Globulu gorriak
(eritrozitoak)
Plaketa edo tronbozitoak
Handienak
Nukleoa dute
Organismoa infekzioetatik
babestu
5 mota: neutrofiloak,
eosinofiloak, basofiloak,
linfozitoak, monozitoak
Bizitza ezberdina
5.000-10.000 leukozito / mm3
Ugarienak
Ez dute nukleorik
Oxigenoa eta karbono
dioxidoa garraiatzea
Hemoglobina proteinak kolore
gorria eman
4 hilabeteko bizitza
4,5-5,5 milioi eritrozito / mm3
Zelulen zatiak
Ez dute nukleorik
Odolaren koagulazioa (odol-
hodietako hausturak itxi)
8-12 eguneko bizitza
150.000 – 450.000 plaketa /
mm3
18. ARTERIAK ZAINAK KAPILAREAK
Pareta lodiak, gogorrak eta
elastikoak dituzte (presio
handiak jasateko)
Paretak ez dira arterien bezain
gogorrak eta elastikoak
Tamaina mikroskopikoko
hodiak, sareak bezala
Paretek geruza bakarra
(endotelio kapilarra)
Odola bihotzetik organoetara
eramaten dute
Adarkatzean, arteriolak
Odola organoetatik bihotzera
eramaten dute.
Balbulak (odolak atzera ez
egiteko).
Giharren uzkurdura
Benulak ehunak odoleztatuz
Arterien amaierako muturrak
eta zainen hasierako muturrak
lotu (arteriolak eta benulak)
Odol oxigenatua eraman Karbono dioxidotan aberatsa
den odola garraiatu
Oxigenoa, karbono dioxidoa,
mantenugaiak eta hondakinak
trukatzea
19.
20.
21. 5. Bihotza
ARIKETA:
Egin bihotzaren irudi eskematikoa, emandako informazioa
adieraziz, eta hurrengo deskribapena kontuan hartuz:
1) Miokardio izeneko gihar-ehun batek inguratzen du.
2) Lau barrunbe ditu.
3) Goiko biak, aurikulak, behekoak baino txikiagoak dira, eta
odola jasotzen dute.
4) Beheko biak, bentrikuluak, gihartsu eta handiak, odola
ponpatzen dute.
5) Ezkerraldea eta eskuinaldea pareta batek bereizten ditu.
6) Alde bakoitzeko bi barrunbeak komunikatuta daude:
eskuineko aurikula eta bentrikulua balbula trikuspideak
komunikatzen ditu. Ezkerreko aurikula eta bentrikulua,
aldiz, balbula mitralak.
22.
23.
24.
25. Prozesua pausoz pauso
1. Kaba zainak (CO2-tan aberatsa den
odolarekin) eskuineko aurikulara iristen dira.
- Goikoak buruko eta besoetakoa
- Behekoak gainerako ataletakoa
1
26. 2. Balbula trikuspidean zehar eskuineko
bentrikulura igarotzen da odola, eta hortik
birika arteriara.
3. Bihotzetik ateratzean, birika-arteria bitan
adarkatzen (eskuineko birikara eta ezkerrekora)
2
3
3
31. 6. Aorta arteriak odola darama gorputzeko
organo guztietara.
* Lehen aipatutako birika-balbula sigmoideoak
ez dio odol horri atzera egiten uzten.
6
38. Definizioa Arterien
paretetako
metaketak
Metatze horien
eragina odol-
hodietan
Nongo arteriei
eragin
Konplikazioak
Arterien
gogortzea
eta
zurruntzea
dakarren
inflamazio-
gaixotasun
kronikoa
Gantzak
(kolesterola)
metatzen da
(metaketari
ateroma-
plaka
deritzo)
Odol-hodien
diametroa
murriztu, eta
odola
nekezago
igaro
Tronboak
eratu
daitezke
Bihotzeko,
garuneko
eta beheko
gorputz-
adarretako
arteriei
Miokardio-
infartua
Arterietako
hipertentsioa
Garuneko
hodietako
istripuak
41. Odol-hodien gaixotasunak
Arterietako Bihotzak odola kanporatzeko
presio altua arterietan egiten duen indarraren araberakoa
eragina presio hori
faktoreak
Tabakoa, alkohola,
ondorioak kalteak gizentasuna, kirolik eza
Arteriak gogortzea Bihotzean, begietan,
(bihotzak lan gehiago odola ponpatzeko) garunean, giltzurrunetan
2. Arterietako
hipertentsioa
44. M
a u t r a f n I f
O d o l
K u
a r t e r i A bu x a d u r a
R u g
D n a e t e t e
b I h o t z a l
O x i g e n o d
h i l m i n a p
f l u x u a t r
n b u l a r r e a n
h e r i o t z a s
k i
l e p o r a
b e s o e t a r a
45. 8. Odoleko gaixotasunak
1. Anemia
Odolean hemoglobinak
O2 (ehunetako zeluletan)
Faktoreak: globulu gorriak sortzeko arazoak
odol-galerak (hemorragiak)
55. IRAIZKETA
FUNTZIOA
ZELULEK SORTUTAKO HONDAKIN SUBSTANTZIAK GORPUTZETIK
KANPORATZEA
IRAIZKETAN PARTE HARTZEN DUTEN ORGANOAK
GILTZURRUNAK: METABOLISMOAN SORTU DIREN TOXIKOAK
KANPORATZEN DUELAKO GERNUEN BIDEZ
BIRIKAK: METABOLISMOAN SORTU DEN CO2 KANPORATZEN DUELAKO
GIBELA : ELIKAGAIAK ETA BOTIKA HARTZEAREN ONDORIOZ SORTZEN DIREN
HONDAKINAK KANPORATU
IZERDI GURUINAK : LARRUAZALEAN BARREIATUTA DAUDEN GURUIN EXOKRINOEK
IZERDIA SORTZEN DUTE. IZERDIA GERNUA BEZALAKOA DA BAINA DILUITUA
56.
57.
58. IRAITZ APARATUA
• GILTZURRUNEK ETA GERNUBIDEEK OSATZEN DUTE GERNU-
SISTEMA EDO IRAITZ APARATUA
ORGANOA NOLAKOA DA FUNTZIOA
1.GILTZURRUNA BI DIRA . NEFRONAZ ERATUTA
EGITURA : AZALA (KANPOKO ALDEA)
MUINA (GILTZURRUN PIRAMIDEZ
OSATUTA).
GILTZURRUN-PELBISA (INBUTU
ITXURA DUEN BARRUNBEA.
PIRAMIDEA ETA URETERRA LOTU)
ODOLA GARBITU HONDAKINAK
KANPORATUZ
2. GERNUBIDEAK
2.1. URETERRA GILTZURRUN BAKOITZETIK HODI
GIHARTSU BAT ATERA
GERNUA GERNU MASKURIARA
ERAMAN
2.2. GERNU
MASKURIA
POLTSA GIHARTSU ETA MALGUA GERNUA BILDU
2.3. URETRA GERNU MASKURIATIK ATERATZEN
DEN HODIA. NESKEENGAN 4 zm.
Luze MUTILENGAN 16-20 ra
GERNUA KANPORATU
59. Nola sortzen da gernua?
Urak, gatz mineralek eta hondakin-substantziek
(hala nola ureak eta azido urikoak) osatzen dute
gernua
Giltzurrenek milioi bat nefrona inguru dituzte.
Nefronak unitate funtzionalak dira gernua
osatzen baitute
Gernua sortzeko bi prozesu hauek egiten dute
nefronek: iragazketa eta birxurgapena
61. NEFRONEN
ATALAK
NOLAKOA DA FUNTZIOA
1.GLOMERULUA MATAZA BATEN MODURA
BILDUTA DAUDEN
KAPILARREN MULTZOA
ODOL ZIKINA BILTZEN DU
2. BOWMAN
KAPSULA
GLOMERUA BILTZEN
DUEN POLTSA
BEZALAKOA DA
IRAIZKETA PROZESUA HEMEN GERTATU .. URA ETA
PLASMAN DAUDEN MOLEKULAK KAPILARRETATIK
KAPSULARA IRAGAZI
HODI
BIHURGUNETSU
PROXIMALA
HODI
BIHURGUNEDUNA
BIRXUGAPENA GEHIENA HEMEN GERTATU; HAU DA,
SUBSTANTZIA ERABILGARRIAK BERRIZ ODOLERA IGARO
(BIRXURGATU) ADIBIDEZ: GLUKOSA, AMINOAZIDOAK,
BITAMINAK…
HENLE-REN
LAKIOA
U ITXURAKO HODI
MEHEA
IOIAK ETA UR KANTITATE TXIKI BAT XURGATU
HODI
BIHURGUNETSU
DISTALA
IOIAK XURGATU, URA IA EZ
HODI BILTZAILEA GERNUAREN % 95 EGINDA DAGO. GERNUA GILTZURRUN
PELBISERA IGARO ETA ONDOREN URETERRETARA
62.
63. Zenbait link interesgarri
Homeostasia (Big Bang Theory)
https://www.youtube.com/watch?v=9RLnlXNlfdk
Histologia
http://biogenmol.blogspot.com.es/2008/07/histologa-estudio-de-los-tejidos-que.html
Odol berokoak eta odol hotzekoak
http://legacy.spitzer.caltech.edu/espanol/edu/ir_zoo/coldwarm.html
Bihotza
https://www.youtube.com/watch?v=MX10KEORsug
Arteria koronarioak (bihotzekoa)
https://www.youtube.com/watch?v=uOlAWhD8h-8
Arterietako hipertentsioa
https://www.youtube.com/watch?v=m0tACT5kusM
Anemiari aurre egiteko dieta
http://www.fundaciondelcorazon.com/nutricion/dieta/1296-dieta-anemia.html
Leuzemia
https://www.youtube.com/watch?v=tjZ5U2hY7AQ
